İNKAYA MAD. ve PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. İ.R. 51587 II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ADANA İLİ, KARAİSALI İLÇESİ, ARAPALİ (KAPIKAYA) KÖYÜ MEVKİİ GÖKER ÇEVRE ve MADEN MÜHENDİSLİĞİ HİZMETLERİ ARITIM PETROL ÜRÜN. İNŞ. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. Yeterlik Belge No: 21 Yeterlik Belge Tarih: 30.04.2013 ■ ÇED Raporu □ Nihai ÇED Raporu ADANA - 2014 İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI PROJE SAHİBİNİN ADI ADRESİ TELEFON ve FAKS PROJENİN ADI PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ (İLİ, İLÇESİ, MEVKİİ) PROJE BEDELİ PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE ÇED RAPORU İnkaya Mad. ve Pet. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. Yolgeçen Mah. Turhan Cemal Beriker Bulvarı No: 579 Seyhan/ADANA TEL: 0322 453 05 57 FAKS: 0322 453 05 56 II (a) Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Konkasör Tesisi 2. Kapasite Artışı Adana İli, Karaisalı İlçesi Arapali (Kapıkaya) Köyü Mevkii 850.000 TL Projeksiyon Datum 6 Derecelik Koordinatlar ED-50 D.O.M. 33 Zon 36 Projeksiyon Datum Elemanların Sırası Coğrafik Koordinatlar WGS-84 Enlem Boylam Ruhsat Alanı Koordinatları X N. No Enlem Boylam 4123689 37.24095866 35.01551929 R1 4125000 37.25253856 35.02930077 R2 4124514 37.24806669 35.03464856 R3 4124519 37.24811793 35.03428917 R4 4124537 37.24829925 35.03317795 R5 4124470 37.24775159 35.02990513 R6 4124459 37.24768553 35.02797556 R7 4123904 37.24275609 35.02374007 R8 4123613 37.24015333 35.02257701 R9 4123442 37.23865004 35.02036127 R10 4123308 37.23746579 35.01898826 R11 4123038 37.23503467 35.01885577 R12 4123000 37.23471444 35.01755097 R13 4122905 37.23388647 35.01589451 R14 4123130 37.23595766 35.01334586 R15 Alanı 99,78 Hektar ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR BELGESİ (15.04.2011 TARİH VE 617 KARAR NOLU ) ALINMIŞ ALANLAR ÜRETİM ARTIŞI PLANLANAN MEVCUT ÜNİTELER Kalker Ocağı N. No Y X N. No Enlem Boylam 679540 4124385 37.24708719 35.02396867 1 1 679760 4124255 37.24587368 35.02641635 2 2 679530 4123904 37.24275609 35.02374007 3 3 679433 4123613 37.24015333 35.02257701 4 4 679273 4123806 37.24192274 35.02082066 5 5 679225 4123728 37.24122932 35.02026105 6 6 679050 4123850 37.24236198 35.01831853 7 7 Alanı 22,75 Hektar N. No R1 R2 R3 R4 R5 R6 R7 R8 R9 R10 R11 R12 R13 R14 R15 Y 678805 680000 680485 680453 680354 680065 679894 679530 679433 679240 679121 679115 679000 678855 678624 ii İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Tesis Alanı (Konkasör Tesisi, Stok Sahası, idari Bina N. No Y X N. No 679349 4123430 1 1 679418 4123376 2 2 679280 4123224 3 3 679208 4123206 4 4 679221 4123301 5 5 Alanı ÇED RAPORU Alan Koordinatları) Enlem Boylam 37.23852097 35.02158650 37.23802123 35.02235094 37.23667851 35.02075951 37.23653021 35.01994397 37.23738350 35.02011328 2,10 Hektar RUHSAT NUMARASI 51587 PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ) ÇED Yönetmeliği Madde 7 – c) Ek-2’de yer alan projelere ilişkin kapasite artırımı ve/veya genişletilmesi halinde, mevcut projenin kapasitesi ile kapasite artışı toplamı Ek1’de belirtilen eşik değer veya üzerinde olan projelere, Ek-I Listesi, Madde 29 Madencilik Projeleri ç) Kırma-eleme-yıkama tesisleri (1a ve 2a grup madenler 400.000 ton/yıl ve üzeri) RAPORU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN/ KURULUŞUN ADI RAPORUNU HAZIRLAYAN ÇALIŞMA GRUBUNUN/KUR ULUŞUN ADRESİ, TELEFON VE FAKS NUMARALARI RAPORUN HAZIRLANIŞ TARİHİ Göker Çevre ve Maden Mühendisliği Hizmetleri Arıtım Petrol Ürün. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. Kurtuluş Mah. Mehmet Nuri Sabancı Bulv. Ak Apt. No: 88 K:1 D:1 Seyhan / Adana Tel No : (322) 459 35 38 Faks No: (322) 453 03 27 26.09.2014 iii İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER TABLOLAR DİZİNİ ŞEKİLLER LİSTESİ EKLER LİSTESİ KISALTMALAR LİSTESİ iv viii x xi xii BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI ......................................................................... 1 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu................ 1 BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ ...................................................................................... 3 (Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Durumu ve Planlanan Durumu ile İlgili Olarak Çevresel Özelliklerin Belirtilmesi)............................................................................................................ 3 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu ....................................................................................... 5 2.1.1. Proje Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onanmış Olan Yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı Sınırları İçinde ise Bu Alan Üzerinde, Değil ise Mevcut Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Koordinatları ile Birlikte Gösterimi, Projenin Kapladığı alan ve Koordinatları) ................................................................................. 5 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu ........................................................................ 5 2.1.2.1. Ocak .............................................................................................................................. 6 2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi....................................................................................................... 7 2.1.2.3. Stok Alanı...................................................................................................................... 7 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı .......................................................................................... 8 2.1.2.5. Şantiye/İdari Bina.......................................................................................................... 8 2.1.2.6. Nakliye Güzergâhı......................................................................................................... 8 2.1.2.7. Diğer.............................................................................................................................. 8 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum ............................... 9 2.3. Projenin Özellikleri ........................................................................................................... 10 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı ........................................................................................... 10 2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri ....... 15 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları............................................................................... 15 2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.)...................................................................................................... 18 BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI...................................... 20 3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri ..................... 20 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler) ........ 20 3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı, Hane Halkı Yapısı)................................................................................................................... 23 iv İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar) ............................................................. 24 3.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler ................................. 24 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları, Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri ................................................................................................................................ 28 3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri) ..................... 28 3.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları .................................................................................................................... 28 3.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi ..................................................................................... 28 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri ............................................................................. 29 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü ............................................................................................ 29 3.1.11. Zamanlama Tablosu ..................................................................................................... 30 3.2. Diğer Hususlar................................................................................................................... 30 BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE PLANLANAN DURUM VERİLMELİDİR) ........................................................................... 31 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu ............................................................................... 31 a. Tarım ve Hayvancılık ........................................................................................................... 31 a.1 Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü ..................................................................... 31 a.2. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları ....................................................... 32 a.3. Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları......................................................... 33 b. Orman Alanları..................................................................................................................... 36 b.1. Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri ........................................ 37 b.2. Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası ve Yorumu ....................................................... 37 b.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği.................................................................................... 38 c. Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi ................................................ 39 c.1. Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler................................................................................................................................... 39 c.2. Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti.................. 40 c.3. Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı..................... 40 c.4. Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu......................................................... 40 c.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ................................................................ 41 4.2. Toprak Özellikleri ............................................................................................................. 42 a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması .................................................... 42 b) Yamaç Stabilitesi ................................................................................................................. 46 c) Erozyon ................................................................................................................................ 47 d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ................................................ 48 4.3. Jeolojik Özellikler ............................................................................................................. 48 a) Bölge Jeolojisi...................................................................................................................... 48 b) Proje Alanı Jeolojisi ............................................................................................................. 54 c) Cevherleşme ......................................................................................................................... 55 d) Depremsellik ........................................................................................................................ 56 v İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU e) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ................................................ 58 4.4. Hidrojeolojik Özellikler .................................................................................................... 59 a) Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler..................................................................... 59 b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri ......................................................... 59 c) Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı) ............ 60 d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ................................................ 61 4.5. Hidrolojik Özellikler ......................................................................................................... 62 a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikler ......................................................................... 62 b) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu ...................... 62 c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar) ............... 63 d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ................................................ 63 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler .................................................................................. 64 a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler .............................................. 64 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ...................................................................................................... 85 4.7. Flora-Fauna ....................................................................................................................... 86 a ) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna ...................................................................... 86 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ............................... 107 4.8. Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında) .............................. 109 a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları ............................................................. 109 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ............................... 112 4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” v.b.) ........................................ 113 a ) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı......................................................................................... 113 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) .............................................................. 113 BÖLÜM 5. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ ...... 114 (İlgili Yönetmelikler Kapsamında ve Kümülatif Olarak Gerekli Değerlendirme Yapılacaktır.) ................................................................................................................................................ 114 5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) ................ 114 5.2. Su Kullanımı ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı ve Bertarafı) ................................................................................................................................................ 123 vi İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları, Bertarafı) .............................................................................................................. 126 5.4. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri (Akustik Rapor)......................................................... 129 5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi....................................................................................... 136 5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı ............................... 137 5.7. Risk Analizi..................................................................................................................... 138 a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi ............................................................................. 138 b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) .............................................. 138 5.8. Diğer Hususlar................................................................................................................. 139 BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ ....................................................................... 140 (Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.)............................................................................................. 140 BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI........................................................................................ 141 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı ............................................................... 141 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri” Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi ile İlgili Program ...................................................................................... 143 BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI.......................................................................................... 144 (Projenin etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED Raporuna yansıtılması.) .......................................................................................................................... 144 BÖLÜM 9: SONUÇLAR....................................................................................................... 148 (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme)........................................................ 148 EKLER ................................................................................................................................... 153 NOTLAR VE KAYNAKLAR ............................................................................................... 154 ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI ...................................................... 155 vii İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1. Projenin Zamanlama Tablosu ...................................................................................... 2 Tablo 2. Cebri Boru Koordinatları ............................................................................................. 5 Tablo 3. 51587 Sayılı II (a) Grubu İşletme Ruhsatının Koordinatları ....................................... 6 Tablo 4. Kalker Ocağı Koordinatları.......................................................................................... 6 Tablo 5. Tesis Alanı Koordinatları............................................................................................. 7 Tablo 6. Konkasör Tesisi Koordinatları ..................................................................................... 7 Tablo 7. Stok Alanı (Mıcır, Bitkisel Toprak, Pasa Depolama) Koordinatlar............................. 8 Tablo 8. Şantiye/İdari Bina Alanı Koordinatları ........................................................................ 8 Tablo 9. Üretim Teknolojisi ..................................................................................................... 10 Tablo 10. İlk Durumda Üretim Miktarları ............................................................................... 11 Tablo 11. Birinci Kapasite Artışı Sonrasındaki Üretim Miktarları .......................................... 11 Tablo 12. İkinci Kapasite Artışı İle Planlanan Üretim Miktarları............................................ 11 Tablo 13. İstihdam Durumu ..................................................................................................... 14 Tablo 14. Mevcut Durumda (1. Kapasite Artışı Sonrası) Kullanılan ve 2. Kapasite Artışı Sonrasında Üretimde Kullanılacak Makine Ekipman Listesi .................................................. 15 Tablo 15. Mevcut Durum ve 2. Kapasite Artışı Patlatma Dizaynı Parametreleri .................... 17 Tablo 16. Adana İl’inin Kentsel ve Kırsal Nüfusu................................................................... 23 Tablo 17. Karaisalı ilçe Nüfusu................................................................................................ 23 Tablo 18. İlçesi’nin Nüfusunun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı .............................................. 23 Tablo 19. Kapasite Artışı ile Yapılacak Yatırım Maliyeti ....................................................... 28 Tablo 20. İşletme Maliyetleri ................................................................................................... 29 Tablo 21. Proje Kapsamında Kullanılacak Alan Büyüklükleri ................................................ 31 Tablo 22. Adana İli’nin Arazi Kullanım Amacına Göre Alan Büyüklükleri (Hektar) ............ 31 Tablo 23. Adana İli’nin Tarım Arazilerinin Dağılımı (Hektar) ............................................... 32 Tablo 24. Adana İli’nin Tarım Alanlarının Kullanım Amaçlarına Göre Dağılımı .................. 32 Tablo 25. Ürün Desenleri ve Yıllık Üretim Miktarları ............................................................ 33 Tablo 26. Adana İli’nin Büyükbaş Hayvan Verileri ................................................................ 34 Tablo 27. Adana İli’nin Küçükbaş Hayvan Verileri ................................................................ 35 Tablo 28. Adana İli’nin Kümes Hayvanları Verileri................................................................ 35 Tablo 29. Adana İli’nin Su ürünleri Faaliyetleri ...................................................................... 36 Tablo 30. Adana İli’nin Su ürünleri Üretim Miktarları............................................................ 36 Tablo 31.Bölgedeki Akarsular ve Özellikleri........................................................................... 59 Tablo 32. Basınç Değerleri Tablosu......................................................................................... 64 Tablo 33. Sıcaklık Değerleri Tablosu....................................................................................... 65 Tablo 34. Yağış Değerleri Tablosu .......................................................................................... 66 Tablo 35. Nem Değerleri (%) Tablosu..................................................................................... 67 Tablo 36. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Tablosu .......................................................... 68 Tablo 37. Ortalama Sisli Günler Sayısı Tablosu...................................................................... 69 Tablo 38. Ortalama Dolulu Günler Sayısı Tablosu.................................................................. 70 Tablo 39. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Tablosu ................................................................ 71 Tablo 40. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Tablosu.................................................................... 72 Tablo 41. Buharlaşma Değerleri (mm) Tablosu....................................................................... 74 Tablo 42. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Aylık ve Yıllık) Tablosu ........................... 75 Tablo 43. Kış Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu .............................................. 76 Tablo 44. İlkbahar Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu ...................................... 77 Tablo 45. Yaz Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu ............................................. 78 Tablo 46. Sonbahar Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu .................................... 79 Tablo 47. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı Tablosu ...................................................... 82 viii İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 48. Ortalama Rüzgar Hızı .............................................................................................. 83 Tablo 49. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Tablosu .............................................................. 84 Tablo 50. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması ........................................................... 85 Tablo 51. Flora Envanteri......................................................................................................... 96 Tablo 52. İki yaşamlı türler (Amphibia) ................................................................................ 101 Tablo 53. Sürüngenler (Reptilia)............................................................................................ 102 Tablo 54. Kuşlar (Aves) ......................................................................................................... 104 Tablo 55. Memeliler (Mammalia) .......................................................................................... 106 Tablo 56. Tüpraş 403 Otomotiv Dizel Yakıtın Kimyasal Özellikleri .................................... 114 Tablo 57. Dizel Araçlardan Yayılan Kirleticiler için Emisyon Faktörleri ............................. 114 Tablo 58. Emisyon Faktörleri................................................................................................. 115 Tablo 59. Toz Emisyonu Miktarları ....................................................................................... 118 Tablo 60. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu................................................................................. 120 Tablo 61. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Üretim Faaliyetlerinde Kontrollü Durum Modellemesinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması ...................... 120 Tablo 62. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Kontrollü Kümülatif Durum Modellemesinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması....................................... 120 Tablo 63. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Üretim Faaliyetlerinde Kontrollü Durum Modellemesinde Yerleşim Birimlerinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması ..................................................................................................................... 121 Tablo 64. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Kümülatif Kontrollü Durum Modellemesinde Yerleşim Birimlerinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması.. 121 Tablo 65. İşletme Aşamasında Kullanılması Planlanan Makine ve Ekipman Listesi............ 129 Tablo 66. Mesafeye Bağlı Gürültü Seviyeleri........................................................................ 129 Tablo 67. Patlatma İşleminde Oluşacak Mesafeye Bağlı Parçacık Hızı Değerleri ................ 133 Tablo 68. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina Türleri ............................................................................................. 133 Tablo 69. İzleme Programı..................................................................................................... 141 ix İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ŞEKİLLER LİSTESİ Şekil 1. Yer Bulduru Haritası ..................................................................................................... 3 Şekil 2. Proje Sahasını Gösterir Uydu Görüntüsü (Kaynak: Google Earth) .............................. 4 Şekil 3. İş Akım Şeması ........................................................................................................... 12 Şekil 4. Tesis İş Akım Şeması.................................................................................................. 14 Şekil 5. Delme-Patlatma Düzeni .............................................................................................. 16 Şekil 6. Nakliye Yollarını Gösterir Topoğrafik Harita............................................................. 19 Şekil 7. Meşcere Haritası ......................................................................................................... 38 Şekil 8. Adana İli Deprem Haritası .......................................................................................... 57 Şekil 9. 1900 ila 2009 Yılları Arasında Türkiye’de Meydana Gelen Hasar Yapıcı Deprem Haritası ..................................................................................................................................... 58 Şekil 10. Diri Fay Haritası........................................................................................................ 58 Şekil 11. Basınç Dağılım Değerleri Grafiği (1970-2012) ........................................................ 65 Şekil 12. Sıcaklık Dağılım Değerleri Grafiği (1970-2012)...................................................... 66 Şekil 13. Yağış Dağılım Değerleri Grafiği (1970-2012).......................................................... 67 Şekil 14. Nem Değerleri Grafiği (1970-2012) ......................................................................... 68 Şekil 15. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) ....................................... 69 Şekil 16. Ortalama Sisli Günler Sayısı Grafiği (1970–2012)................................................... 70 Şekil 17. Ortalama Dolulu Günler Sayısı Grafiği (1970–2012)............................................... 71 Şekil 18. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) ............................................. 72 Şekil 19. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) ................................................ 73 Şekil 20. Buharlaşma Değerleri Grafiği (1970–2012) ............................................................ 74 Şekil 21. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (1970-2012).................................. 75 Şekil 22. Kış Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012) ............ 76 Şekil 23. İlkbahar Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012) .... 77 Şekil 24. Yaz Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012) ........... 78 Şekil 25. Sonbahar Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012)... 79 Şekil 26. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (1970-2012).............................. 81 Şekil 27. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (1970-2012)..................... 82 Şekil 28. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği (1970-2012).............................................................. 83 Şekil 29. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği (1970-2012)........................................................... 84 Şekil 30. Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Grafiği (1970-2012).............................. 85 Şekil 31. Türkiye'nin Fitocoğrafik Bölgeleri............................................................................ 94 Şekil 32. Acil Müdahale Planı Koordinasyon Yapısı ............................................................ 143 x İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU EKLER LİSTESİ Ek 1 51587 Nolu II (a) Grubu Maden İşletme Ruhsatı ve İşletme İzin Belgesi Ek 2 11.05.2007 Tarihli ÇED Gerekli Değildir Kararı Ek 3 15.04.2011 Tarih ve 617 Sayılı ÇED Gerekli Değildir Kararı Ek 4 30.01.2013 Tarih ve 732 Sayılı ÇED Gereklidir Kararı Ek 5 Kira Sözleşmesi ve Taahhütnamesi Ek 6 Rödovans Sözleşmesi Ek 7 Proje Sahasından Fotoğraflar Ek 8 1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek 9 Proje Sahası, Cebri Boru ve Etki Alanını Gösterir Topoğrafik Harita Ek 10 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Ek 11 Vaziyet Planı Ek 12 Müze Müdürlüğü’nün 03.05.2013 tarih ve 639 sayılı Görüş Yazısı Ek 13 Son Durum İmalat Haritası ve Üretim Termin Planı Ek 14 Adana Orman Bölge Müdürlüğü’nün 02.09.2014 Tarih ve 1771511 Sayılı ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu Ek 15 Adana İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’nün 13.05.2014 Tarih ve 3292 Sayılı Doğal Sit ve Tabiat Anıtıyla İlgili Görüşü Ek 16 Adana Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’nün 16.05.2014 Tarih ve 7104 Sayılı Görüş Yazısı Ek 17 Jeoloji Haritası Ek 18 Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı’nın 15.07.2014 Tarih ve 443890 Sayılı Görüş Yazısı Ek 19 Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Tarafından Hazırlanan “Patlatmalar ve Yeraltı Suyuna Etkisi” Raporu Ek 20 Karaisalı Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar Meteoroloji Bülteni (1970–2012) ve Karaisalı Meteoroloji İstasyonunda Standart Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri ile Grafiği Ek 21 Orman İzin Yazısı Ek 22 Adana Çevre Merkezi Tarafından Hazırlanan “Hava Kalitesi Modelleme Raporu” Ek 23 Fosseptik Planı Ek 24 Adana Büyükşehir Belediye Başkanlığı Su ve Kanalizasyon İdaresi Genel Müdürlüğü’nün 02.04.2014 Tarih ve 776 Sayılı Vidanjör Hizmeti Hakkında Yazısı Ek 25 Karaisalı Belediyesi’nin 20.12.2013 Tarih ve 650 Sayılı Çöp Toplama Yazısı Ek 26 Adana Çevre Merkezi Tarafından Hazırlanan “Akustik Rapor” Ek 27 Adana Çevre Merkezi Tarafından Hazırlanan “Titreşim Raporu” Ek 28 İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı Ek 29 Rehabilitasyon Projesi Ek 30 Acil Eylem Planı Ek 31 Vekaletname ve İmza Sirküleri xi İNKAYA MAD. VE PET. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ. II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU KISALTMALAR AEP CITES CO 2 ÇED ÇGDYY dB dBA DMİ gr ha IUCN R R kg km L L eq LW m m2 m3 MİGEM ÖBA ÖKA s SKHKKY TMMOB TÜBİVES TUİK R R R R P P P Acil Eylem Planı Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme (“Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora”) Karbondioksit Çevresel Etki Değerlendirmesi Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği Desibel A-Ağırlıklı desibel Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü gram hektar Uluslararası Doğa Koruma Birliği (“International Union for Conservation of Nature”) kilogram kilometre Litre Cihazın Ölçtüğü Eşdeğer Gürültü Seviyesi Gürültü düzeyi metre metre kare metre küp Maden İşleri Genel Müdürlüğü Önemli Bitki Alanı Önemli Kuş Alanı Saniye Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Türkiye Bitkileri Veri Servisi Türkiye İstatistik Kurumu P xii İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI 1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu Tanımı İnkaya Madencilik ve Petrol Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından Adana İli, Karaisalı İlçesi, Arapali (Kapıkaya) Köyü Mevkii’nde 51587 ruhsat numaralı sahada “II (a) Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Konkasör Tesisi 2. Kapasite Artışı” faaliyeti planlanmaktadır. Söz konusu faaliyet için Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nden (MİGEM) işletme ruhsatı alınmış olup Ek 1’de verilmektedir. 51587 nolu II (a) Grubu İşletme Ruhsatı’nın alanı 99,78 ha olup, işletme sahibi tarafından bu kapsamda öncelikle 9,68 ha’lık alan için 11.05.2007 tarihli ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmıştır (Bkz. Ek 2). 9,68 ha’lık kalker ocağı alanında 1. kapasite artışı ile 22,75 ha alana genişletme yapılarak 15.04.2011 tarih ve 617 karar nolu ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmıştır (Bkz Ek 3). 15.04.2011 tarih ve 617 karar nolu ÇED Gerekli Değildir Belgesi kapsamında 2,1 ha’lık tesis alanı da bulunmaktadır. Tesis alanı konkasör tesisi, stok alanı ve idari binadan oluşmaktadır ve kurulu durumdadır. Tesis alanı özel mülkiyet (5, 6, 7 Nolu kiralanmış parseller) üzerine kuruludur. Söz konusu kira sözleşmesi ve taahhütnamesi Ek 5’de verilmektedir. Kiralama rödovansçı Fidan Kuyumculuk ve İnş. Tic. Ltd. Şti. tarafından gerçekleştirilmiş olup rödovans sözleşmesi Ek 6’da sunulmuştur. 51587 ruhsat numaralı sahada planlanan “II (a) Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Konkasör Tesisi 2. Kapasite Artışı” üretimde artış olup, alan genişletilmesi yapılmayacaktır. Mevcut 100.000 ton/yıl üretim kapasitesinin 1.500.000 ton/yıl üretim kapasitesine çıkarılması planlanmaktadır. Hizmet Amaçları Faaliyette kalker üretiminin ve üretilen kalkerin konkasör tesisinde boyutlandırılması yapılarak satışa sunulmaya devam edilmesi planlanmaktadır. Konkasör tesisinde işlem görüp mıcır haline getirilen kalkerin bölgedeki beton santrallerine ve inşaat sektörüne satışı yapılacaktır. Faaliyet kapsamında üretilmesi planlanan yıllık kalker kapasitesi 1.500.000 ton’dur. Üretimi gerçekleşecek kalkerin 500.000 tonun tüvenan halde, 1.000.000 tonun ise konkasör tesisinde işlem görüp mıcır halinde satışa sunulması planlanmaktadır. 1 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Önem ve Gerekliliği Konkasör tesisinde boyutlandırılıp sınıflandırılarak mıcır haline getirilen kalker bölgedeki beton santrallerinde ve inşaat sanayinde kullanılmak üzere satışa sunulacaktır. Projenin gerçekleşmesiyle istihdam sağlanacak, inşaat sektörünün hızla büyüyen agrega ihtiyacının bir kısmı sağlanacak ve ülke ekonomisine katkıda bulunulacaktır. Projenin Zamanlama Tablosu Belirlenen kapasite ve sahada kullanılabilir kalker rezervi dikkate alınarak projenin ömrünün yaklaşık 27 yıl olacağı öngörülmüştür. Projenin inşaat aşaması bulunmamaktadır. Başlayan ÇED sürecinin sonuçlanması durumunda sonra üretimdeki kapasite artışına gidilecektir. Tüm bu süreçlerin zamanlama tablosu Tablo 1’de verilmiştir. Tablo 1. Projenin Zamanlama Tablosu YIL AYLAR 1 2 3 4 5 2013 6 7 ÇED Başvurusu Halkın Katılımı Toplantısı Komisyonun Kapsam ve Öözel Format Belirleme Toplantısı Format Alımı ÇED Raporunun Hazırlanması YIL 2014 ÇED Raporunun Hazırlanması ÇED Raporunun Hazırlanması ve Bakanlığa Sunulması 1. İDK toplantısı Revize ÇED Raporunun Hazırlanması ve Bakanlığa Sunulması 2. İDK t ÇED süreci sonu (öngörülen) Kapasite Artışı 2 8 9 10 11 12 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ (Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Durumu ve Planlanan Durumu ile İlgili Olarak Çevresel Özelliklerin Belirtilmesi) Proje alanı; Doğu Akdeniz Bölgesi’nde, Adana İli, Karaisalı İlçesi, Kapıkaya Mevkii’nde yer almaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim, 550 m güneyinde yer alan Karaisalı ilçesine ait Arapali (Kapıkaya) köyüdür. Proje alanı 1/25.000 ölçekli memleket haritasında N34 d1-a4 nolu paftada yer almaktadır. Proje alanını gösterir yer bulduru haritası Şekil 1’de, uydu görüntüsü Şekil 2’de gösterilmektedir. Proje Alanı Şekil 1. Yer Bulduru Haritası 3 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3000 m Kalker Ocağı Konkasör Tesisi 550 m Şekil 2. Proje Sahasını Gösterir Uydu Görüntüsü (Kaynak: Google Earth) Kalker ocağı ve konkasör tesisi için belirlenen alanda çalışma yapılmakta olup kapasite artışında alan genişlemesi söz konusu olmayacaktır. Kalker ocağının; 550 m güneyinde Arapali (Kapıkaya) Köyü, 2.000 m kuzeyinde Aşağıbelemedik Köyü, 3.000 m kuzeydoğusunda Karaisalı ilçe merkezi, 1.800 m doğusunda kireç fabrikası bulunmaktadır. Kalker ocağına en yakın köy evi ve okul binası 463 m mesafede, konkasör tesisine ise 300 m mesafededir. Bununla birlikte hidroelektrik santrali binası 400 m, eski okul binası 478 m, hidroelektrik santrali iletim borusu kalker ocağına 350 m mesafelerdedir. Proje alanını gösterir fotoğraflar Ek 7’de, topoğrafik harita Ek 8’de verilmiştir. Söz konusu proje alanının yakınında bulunan hidroelektrik santralin cebri boru koordinatları Tablo 2’de verilmiştir. Etki alanını gösterir Topoğrafik harita Ek 9’da sunulmuştur. 4 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Tablo 2. Cebri Boru Koordinatları Projeksiyon 6 Derecelik Koordinatlar Projeksiyon Datum D.O.M. Zon N. No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 ED-50 33 36 Datum Elemanların Sırası N. No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 Y 678923 678951 678966 679037 679128 679210 679225 679213 679169 679144 679151 679113 679098 679039 678948 678890 678871 678871 X 4123478 4123447 4123423 4123329 4123208 4123184 4123039 4122864 4122887 4122652 4123061 4123071 4123157 4123258 4123383 4123386 4123398 4123430 ÇED RAPORU Coğrafik Koordinatlar WGS-84 Enlem Boylam Enlem 37.23903524 37.23875061 37.23853153 37.23767110 37.23656360 37.23633164 37.23502254 37.23344837 37.23366402 37.23155185 37.23523494 37.23533233 37.23610994 37.23703112 37.23817465 37.23821280 37.23832455 37.23861282 Boylam 35.01679820 35.01710624 35.01726948 35.01804687 35.01904309 35.01996121 35.02009534 35.01991807 35.01942787 35.01908974 35.01926690 35.01884117 35.01869283 35.01805235 35.01705707 35.01640429 35.01619310 35.01620078 2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu 2.1.1. Proje Yer Seçimi (İlgili Valilik veya Belediye Tarafından Doğruluğu Onanmış Olan Yerin, Onanlı Çevre Düzeni Planı veya İmar Planı Sınırları İçinde ise Bu Alan Üzerinde, Değil ise Mevcut Arazi Kullanım Haritası Üzerinde Koordinatları ile Birlikte Gösterimi, Projenin Kapladığı alan ve Koordinatları) Proje alanı arazi kullanımı, Mersin-Adana Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli N34 paftasında yer alan Çevre Düzeni Planı’nda orman alanı olarak belirlenmiştir. 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Ek 10’da verilmiştir. 2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu Planlanan kapasite artışı projesinde; 99,78 hektar alana sahip 51587 sayılı II (a) Grubu İşletme Ruhsatının içerisinde kalker ocağı, konkasör tesisi, stok alanı ve mobil konteynır alanı mevcut durumdadır. Ünitelerin konumu gösterir vaziyet planı Ek-11’de sunulmuştur. 5 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 51587 nolu II (a) Grubu Maden İşletme Ruhsatının koordinatları Tablo 3’de verilmiştir. Tablo 3. 51587 Sayılı II (a) Grubu İşletme Ruhsatının Koordinatları Projeksiyon 6 Derecelik Koordinatlar Projeksiyon Datum D.O.M. Zon N. No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 ED-50 33 36 Datum Elemanların Sırası N. No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Alan Y 678805 680000 680485 680453 680354 680065 679894 679530 679433 679240 679121 679115 679000 678855 678624 X 4123689 4125000 4124514 4124519 4124537 4124470 4124459 4123904 4123613 4123442 4123308 4123038 4123000 4122905 4123130 Coğrafik Koordinatlar WGS-84 Enlem Boylam Enlem Boylam 37.24095866 35.01551929 37.25253856 35.02930077 37.24806669 35.03464856 37.24811793 35.03428917 37.24829925 35.03317795 37.24775159 35.02990513 37.24768553 35.02797556 37.24275609 35.02374007 37.24015333 35.02257701 37.23865004 35.02036127 37.23746579 35.01898826 37.23503467 35.01885577 37.23471444 35.01755097 37.23388647 35.01589451 37.23595766 35.01334586 99,78 Hektar 2.1.2.1. Ocak Proje kapsamında üretim artışı planlanan mevcut kalker ocağı koordinatları Tablo 4’de verilmiştir. Tablo 4. Kalker Ocağı Koordinatları Projeksiyon 6 Derecelik Koordinatlar Projeksiyon Datum D.O.M. Zon N. No 1 2 3 4 5 6 7 ED-50 33 36 Datum Elemanların Sırası N. No 1 2 3 4 5 6 7 Alan Y 679540 679760 679530 679433 679273 679225 679050 X 4124385 4124255 4123904 4123613 4123806 4123728 4123850 6 Coğrafik Koordinatlar WGS-84 Enlem Boylam Enlem Boylam 37.24708719 35.02396867 37.24587368 35.02641635 37.24275609 35.02374007 37.24015333 35.02257701 37.24192274 35.02082066 37.24122932 35.02026105 37.24236198 35.01831853 22,75 Hektar İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2.1.2.2. Kırma-Eleme Tesisi Proje kapsamında üretim artışı planlanan mevcut 2,1 hektarlık tesis alanı (konkasör tesisi+stok alanı+şantiye/idari bina) koordinatları Tablo 5’de, konkasör tesisi koordinatları Tablo 6’da verilmiştir. Tablo 5. Tesis Alanı Koordinatları Projeksiyon 6 Derecelik Koordinatlar Projeksiyon Datum ED-50 Datum WGS-84 D.O.M. 33 Enlem Zon N. No 1 2 3 4 5 36 Elemanların Sırası Y 679349 679418 679280 679208 679221 X 4123430 4123376 4123224 4123206 4123301 N. No 1 2 3 4 5 Alan Coğrafik Koordinatlar Boylam Enlem Boylam 37.23852097 35.02158650 37.23802123 35.02235094 37.23667851 35.02075951 37.23653021 35.01994397 37.23738350 35.02011328 2,10 Hektar Tablo 6. Konkasör Tesisi Koordinatları Projeksiyon 6 Derecelik Koordinatlar Projeksiyon Datum ED-50 Datum WGS-84 D.O.M. 33 Enlem Boylam Zon N. No 1 2 3 4 36 Elemanların Sırası Enlem 37.23847593 37.23802123 37.23815932 37.23760669 Boylam 35.02158530 35.02235094 35.02112595 35.02182134 0,51 Hektar Y 679349 679418 679309 679372 X 4123425 4123376 4123389 4123329 N. No 1 2 3 4 Alan Coğrafik Koordinatlar 2.1.2.3. Stok Alanı 2,10 hektarlık tesis alanı içerisinde stok alanı mevcut durumdadır. Stok alanında mıcır ve kalker ocağında bitkisel toprak kazanılması durumunda bitkisel toprak ayrı ayrı depolanacaktır. Stok alanı koordinatları Tablo 7’de verilmiştir. 7 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Tablo 7. Stok Alanı (Mıcır, Bitkisel Toprak, Pasa Depolama) Koordinatlar Projeksiyon 6 Derecelik Koordinatlar Projeksiyon Datum ED-50 Datum WGS-84 D.O.M. 33 Enlem Zon N. No 1 2 3 4 36 Elemanların Sırası Y 679298 679331 679217 679226 X 4123374 4123337 4123215 4123301 N. No 1 2 3 4 Alan ÇED RAPORU Coğrafik Koordinatlar Boylam Enlem Boylam 37.23802631 35.02099840 37.23768665 35.02136132 37.23660955 35.02004753 37.23738254 35.02016962 0,69 hektar 2.1.2.4. Bitkisel Toprak Depo Alanı Üretim işlemlerinde hafriyat yapılmamaktadır. Kalker rezervi içerisinde toprak bantlarına rastlanılması durumunda Tablo 7’de verilen stok alanı koordinatları içerisinde ayrı depolanacaktır. 2.1.2.5. Şantiye/İdari Bina Şantiye/idari bina 2,1 ha’lık tesis alanı içinde kurulu durumdadır. Koordinatları Tablo 7’de verilmiştir. Tablo 8. Şantiye/İdari Bina Alanı Koordinatları Projeksiyon 6 Derecelik Koordinatlar Projeksiyon Datum D.O.M. Zon N. No 1 2 3 4 ED-50 33 36 Datum Elemanların Sırası N. No 1 2 3 4 Alan Y 679288.800 679281.800 679285.800 679278.800 X 4123256.229 4123249.229 4123260.229 4123252.229 Coğrafik Koordinatlar WGS-84 Enlem Boylam Enlem Boylam 37.23696734 35.02085515 37.23690544 35.02078586 37.23700376 35.02083358 37.23693304 35.02075278 0,0041 Hektar 2.1.2.6. Nakliye Güzergâhı Proje alanı için kullanılmakta olan ve ocak sahasından asfalt yola ulaşımı sağlayan stabilize yol yaklaşık 650 m mesafededir. Stabilize yoldan sonra Kapıkaya Köyünü Karaisalı İlçe Merkezine bağlayan asfalt yol nakliye güzergahı olarak kullanılmakta olup kapasite artışı ile kullanılmaya devam edilecektir. Nakliye sırasında kamyonlar, Karaisalı İlçe merkezi içinden değil Karaisalı-Adana karayoluna bağlanan ve ilçeyi çevreleyen tali yolu kullanmaktadırlar. 2.1.2.7. Diğer Yukarıda bahsi planlanmamaktadır. geçen ünitelerin 8 dışında herhangi başka bir ünite İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2.2. Proje Etki Alanının Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum Proje alanı Adana İli, Karaisalı İlçesi, Kapıkaya (Arapali) Köyü mevkiindedir. Faaliyetler kayalık zemin üzerinde devam etmektedir. Planlanan faaliyette alan genişlemesi yapılmayacak olup üretimde kapasite artışı ile çalışmaya devam edilecektir. Kalker ocağının; 550 m güneyinde Arapali (Kapıkaya) Köyü, 2.000 m kuzeyinde Aşağıbelemedik Köyü, 3.000 m kuzeydoğusunda Karaisalı ilçe merkezi, 1.800 m doğusunda kireç fabrikası bulunmaktadır. Kalker ocağına en yakın köy evi ve okul binası 463 m mesafede, konkasör tesisine ise 300 m mesafededir. Bununla birlikte hidroelektrik santrali binası 400 m, eski okul binası 478 m, hidroelektrik santrali iletim borusu kalker ocağına 350 m mesafelerdedir. Projenin çevresel etkileri değerlendirilirken yapılan hesaplamalarda en yakın mesafeler dikkate alınmıştır. Projeye söz konusu kalker ocağının işletme izin sınırları içerisinde bir su kaynağı çeşme- bulunmaktadır. Çeşme ile ilgili Adana Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Müze Müdürlüğü’ne müracaat edilmiştir. Çeşmenin korunması Müze Müdürlüğünün yetkililerince yapılan inceleme sonucunda işletmeci tarafından taahhüt altına alınmıştır. Müze Müdürlüğü’nün 03.05.2013 tarih ve 639 sayılı yazısıyla konu hakkında rapor verilmiştir. Yetkililerce yapılan inceleme neticesinde verilen raporda, çeşmenin ağaçlık bir alan içerisinde olduğu hemen birtişiğinde 3 m x 6 m ebadında briketten yeni sıvalı bir yeni havuzun yapılmış olduğu ve taş ocağı çalışmalarının çeşmenin bulunduğu yere çok uzakta olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çeşmenin tespit ve tescil kaydına rastlanılmadığı belirtilmiştir (Bkz. Ek 12). 9 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2.3. Projenin Özellikleri 2.3.1. Proje Kapsamında Kullanılacak Üretim Yöntemleri, Üretim Miktarları, İş Akım Şeması, Çalışacak Personel Sayısı Üretim Yöntemleri Kalker ocağında üretim açık işletme şeklinde delme-patlatma ve basamaklama işlemi ile gerçekleştirilmekte olup kapasite artışı ile birlikte üretim bu şekilde devam edecektir. Üretimde hafriyat işlemi gerçekleştirilmemektedir, aynı şekilde çalışılmaya devam edilecektir. Yapılacak çalışmalar toprak kayması veya çökmesi riski ile ilgili hususlar dikkate alınarak planlanmaktadır. Kazı yüzeyleri ve şevlerin eğimi ve yüksekliği zeminin yapısına, sağlamlığına ve uygulanan çalışma yöntemlerine uygun, şev açısı 80° olacak şekilde çalışma yapılacaktır. Sahada üretim, açık ocak işletmeciliğinde basamaklama işlemi ile yapılmaktadır. Basamak yüksekliği rezervin kalınlığına ve kullanılan ekskavatörün kepçe kolu uzunluğuna bağlı olarak ortalama 10 m’dir. Basamak genişliği 20 m planlanmıştır. Üretim faaliyetleri boyunca 10 üretim basamağı açılacaktır. Son durum imalat haritası ve üretim termin planı Ek 13’de sunulmuştur. Üretilen kalker, ruhsat sahasının güneydoğusundaki kiralık parsel içerisinde kurulu bulunan konkasör tesisinde boyutlandırılıp, sınıflandırıldıktan sonra piyasaya sevk edilmektedir. 500.000 ton kalkerin tüvenan olarak, 1.000.000 ton kalkerin ise boyutlandırılıp sınıflandırıldıktan sonra satışa sunulması planlanmaktadır. Tablo 9. Üretim Teknolojisi PARAMETRELER Formasyon Kayaç Yoğunluğu Yıllık Çalışma Süreleri Yıllık Üretim Miktarı Yıllık Üretim Miktarı Aylık Üretim Miktarı Aylık Üretim Miktarı Günlük Üretim Miktarı Günlük Üretim Miktarı Kaç günde bir patlatma yapacağı Basamak Boyu Basamak Genişliği Basamak Sayısı Basamak Şev Açısı Ocak Genel Şev Açısı Teknik Bilgi Kalker 2,5 300 1.500.000 600.000 125.000 50.000 5.000 2.000 3 günde bir 11 20 10 80 45 : : : : : : : : : : : : : : 10 Birim ton/m3 gün/yıl ton/yıl m3/yıl ton/ay m³/ay ton/gün m³/gün gün m m adet o o İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Üretim Miktarları Kapasite artışıyla 1.500.000 ton kalkerin üretilmesi ve üretilen kalkerin 1.000.000 tonunun boyutlandırılıp sınıflandırılması planlanmaktadır. Kalkerin yoğunluğu 2,5 ton/m3’dür. Kalker ocağının ilk durumda üretilen, 1. kapasite artışının sonrasında üretilen ve 2. kapasite artışı ile planlanan üretim miktarları Tablo 10, Tablo 11 ve Tablo 12’de verilmiştir. Tablo 10. İlk Durumda Üretim Miktarları Üretim Yapılacak Zaman Aralığı Üretim Miktarı (ton) 36.000 Yıllık (10 Ay) 3.600 Aylık (30 Gün) 120 Günlük (8 Saat) 15 Saatlik Üretim Miktarı (m3) 14.400 1.440 48 6 Tablo 11. Birinci Kapasite Artışı Sonrasındaki Üretim Miktarları Üretim Yapılacak Zaman Aralığı Üretim Miktarı (ton) 100.000 Yıllık (10 Ay) 10.000 Aylık (30 Gün) 333,3 Günlük (8 Saat) 41,6 Saatlik Üretim Miktarı (m3) 40.000 4.000 133,3 16,6 Tablo 12. İkinci Kapasite Artışı İle Planlanan Üretim Miktarları Üretimin Gerçekleşeceği Ocak Sahası Konkasör Tesisi Yer Üretim Yapılacak Zaman Üretim Miktarı Üretim Miktarı Üretim Miktarı Üretim Miktarı Aralığı (ton) (m3) (ton) (m3) 1.500.000 600.000 1.000.000 400.000 Yıllık (12 ay) 125.000 50.000 83.333 33.333 Aylık (25 Gün) 5.000 2.000 3.333 1.333 Günlük (8 Saat) 625 250 416 166 Saatlik İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., ÇED alanının/faaliyet alanının nihai karar verilmesini müteakip 6 derecelik dilim esasına göre koordinatlı olarak MİGEM’e göndereceğini, ayrıca revize işletme projesi vereceğini beyan ve taahhüt etmektedir. 11 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İş Akım Şeması ÜRETİM (Basamaklarda Delme-Patlatma Yöntemi ile Üretim) (Toz- GürültüTitreşim) YÜKLEME (Kepçe ile kamyonlara Yükleme) (Toz ve Gürültü) Konkasör Tesisine Kamyonlarla Sevk Tüvenan Kalkerin Piyasaya Direkt Sevkiyatı Besleme Elek Üstü Izgara Primer Kırıcı İkincil Kırıcı Elek Grubu By-pass (Toz ve Gürültü) (Toz ve Gürültü) 0-3 mm Şekil 3. İş Akım Şeması 12 0-5 mm 3-10 mm 5-15 mm 10-20 mm 15-25 mm İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Konkasör tesisinde; besleyici bunker, by-pass ızgarası, iki kırıcı, bantlar ve titreşimli elek bulunacaktır. Besleyici Bunker Besleyici bunker tesise kalkerin girişini sağlamak için kullanılacaktır. Altta by-pass ızgarası bulunacaktır. By-pass Izgarası Tesise kalkerle birlikte topraklı kısımların girişini önlemek için kullanılacaktır. Izgara açıklığı 50 mm’dir. Izgaranın hemen altına dökülen topraklı malzeme bant yardımıyla tesis dışına çıkarılacaktır. Birincil Kırıcı Besleyici bunkerden topraklı kısmı ayrılan kalker birinci kırıcıya boyutlandırma için aktarılacaktır. Birincil kırıcı olarak çeneli kırıcı kullanılacaktır. Birincil kırıcının görevi büyük boyuttaki kalkerin iki taraflı darbelerle küçülterek ikincil kırıcıya hazırlamaktır. İkincil Kırıcı Birincil kırıcıda kırma işlemine tabi tutulan kalker ikincil kırıcıya bant yardımıyla aktarılacaktır. İkincil kırıcı olarak darbeli kırıcı kullanılacaktır. İkincil kırıcının görevi tek taraflı darbelerle boyut küçültmektir. İkincil kırıcıdan çıkan kalker bant yardımıyla eleğe aktarılacaktır. Titreşimli Elek Titreşimli elek, boyutlandırılmış kalkerin belirlenmiş tane boyutu aralığında sınıflandırmak için kullanılacaktır. İçerisinde belirli elek aralığı çıkacak ürüne göre belirlenmiş elek katları bulunmaktadır. Gravite ve titreşim ile sınıflandırma yapmaktadır. Elek üstü kalker bant yardımıyla tekrar ikincil kırıcıya aktarılacaktır. 13 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tesis İş Akım Şeması Tüvenan Kalker Besleme Silosu TOZ By-pass Aralığı Birincil Kırıcı TOZ ve GÜRÜLTÜ By-pass İkincil Kırıcı + 30mm Elek Gurubu TOZ 0-3 mm 0-5mm 3-10mm 5-15mm 10-20 mm 15-25 mm Şekil 4. Tesis İş Akım Şeması Çalışacak Personel Sayısı Faaliyette tek vardiya (08:00-18:00) çalışılması planlanmıştır. Çalışacak personel unvan ve sayıları Tablo 13’de verilmiştir. Tablo 13. İstihdam Durumu Mevcut İstihdam Durumu Görevi Adedi Operatör 2 Şoför 3 Yağcı 2 Kırıcı Teknisyeni 2 Toplam 10 2. Kapasite Artışı İle Planlanan İstihdam Durumu Operatör 3 Şoför 5 Yağcı 2 Kırıcı Teknisyeni 4 Toplam 14 14 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2.3.2. Üretimde Kullanılacak Makinelerin, Araçların ve Aletlerin Miktar ve Özellikleri Ocak alanında mevcut durumda (1. Kapasite artışı sonrası) kullanılan ve 2. kapasite artışı sonrası kullanılacak makine ve ekipman listesi Tablo 12’de verilmiştir. Tablo 14. Mevcut Durumda (1. Kapasite Artışı Sonrası) Kullanılan ve 2. Kapasite Artışı Sonrasında Üretimde Kullanılacak Makine Ekipman Listesi Mevcut Durumda (1. Kapasite Artışı Sonrası) Kullanılan Makine Ekipman Adedi Özellikleri Listesi Çalışma Ağırlığı 2 m3 Ekskavatör 1 Çalışma Ağırlığı 2,5 m3 Lastikli Yükleyici 1 25 ton Taşıma Kapasiteli Kamyon 3 Binek Araç 1 89 mm Tij Çaplı, Paletli Delici Makine (Rock-Drill) 1 10 ton Taşıma Kapasiteli Arazöz 1 Çift Kırıcılı Konkasör Tesisi 1 2.Kapasite Artışı Sonrasında Kullanılacak Adedi Özellikleri Makine Ekipman Listesi Çalışma Ağırlığı 2 m3 Ekskavatör 3 Çalışma Ağırlığı 2,5 m3 Lastikli Yükleyici 2 25 ton Taşıma Kapasiteli Kamyon 5 Binek Araç Delici Makine (Rock-Drill) Arazöz Konkasör Tesisi 1 1 1 1 89 mm Tij Çaplı, Paletli 10 Ton taşıma Kapasiteli Çift Kırıcılı 2.3.3. Üretim Sırasında Tehlikeli, Toksik, Parlayıcı ve Patlayıcı Maddelerin Kullanım Durumları, Taşınmaları ve Depolanmaları Kalker üretimi için delme-patlatma işlemi uygulanacaktır. Projede uygulanacak delme-patlatma işleminin parametreleri aşağıda verilmiştir; Parametreler Teorik Yaklaşım Delik Çapı : 89 mm Basamak Boyu : 10 m Delik Boyu : 11 m Yük Mesafesi : 2,7 m Delik Aralığı : 3,1 m Sıkılama Boyu :3m Delik Başına ANFO : 40 kg ANFO Delik Başına Dinamit : 1 kg Delik Başına Kapsül : 1 adet 3,5 inch Delik Çapı x 3 m Basamak Boyu + (Delik Çapı x 10) Delik Çapı x (30- 40) Yük Mesafesi x (1,15-1,25) Yük Mesafesi x (0,6-2,0) (Delik Boyu-Sıkılama Boyu) x 5 kg ANFO 15 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Bir Delikten Elde Edilecek Kalker ÇED RAPORU = Yük Mesafesi x Delik Aralığı x Basamak Boyu = 2,7 m x 3,1 m x 10 m = 83,7 m3 Özgül Tüketimler ANFO = Delik Başına ANFO Miktarı / Delik Başına Üretim = 40 kg / 83,7 m3 = 0,478 kg/m3 Dinamit = Delik Başına Dinamit Miktarı / Delik Başına Üretim = 1 kg / 83,7 m3 = 0,012 kg/m3 Kapsül = Delik Başına Kapsül Adeti / Delik Başına Üretim = 1 adet / 83,7 m3 = 0,012 adet/m3 Delik = Delik Boyu / Delik Başına Üretim = 11 m / 83,7 m3 = 0,131 m/m3 AYNA Aralık Sıkılama Yük Yük Kolon Şarjı ANFO Delik Derinliği Dip Şekil 5. Delme-Patlatma Düzeni Mevut durumda ve planlanan kapasite artışı ile patlatma dizaynı parametreleri Tablo 15’de verilmiştir. 16 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 15. Mevcut Durum ve 2. Kapasite Artışı Patlatma Dizaynı Parametreleri PARAMETRELER Mevcut Durum Talep Edilen (Planlanan) Formasyon : Kalker Kalker Kayaç Yoğunluğu : 2,5 2,5 Yıllık Çalışma Süreleri : 300 300 Yıllık Üretim Miktarı : 100.000 1.500.000 Yıllık Üretim Miktarı : 40.000 600.000 Aylık Üretim Miktarı : 10.000 125.000 Aylık Üretim Miktarı : 4.000 50.000 Günlük Üretim Miktarı : 333,3 5.000 Günlük Üretim Miktarı : 133,3 2.000 Kaç günde bir patlatma yapacağı : 15 günde bir 3 günde bir Aylık Patlatma Sayısı : 2 8 Yıllık Patlatma Sayısı : 24 96 Delik Paterni Delik Çapı : 89 89 Delik Eğimi : 80 80 Basamak Boyu : 5 10 Dip Delgi : 1,2 1 Delik Boyu : 6,2 11 Sıkılama Boyu : 3 3 Yük Mesafesi : 2,7 Delikler Arası Mesafe : 4,2 3,1 Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme süreleri : 25/500 Sıralar Arası Gecikme Süresi : 15 Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 39,6 83,7 Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim : 99 209,25 Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları Ana Şarj (ANFO) Miktarı : 16,96 40 Yemleyici (Dinamit) Miktarı : 1 1 Elektriksiz Kapsül Miktarı : 1 1 Bir delikteki toplam patlayıcı madde miktarı : 17,96 41 Birim Tüketimler ANFO : 0,428 0,478 Yemleyici (Dinamit) : 0,025 0,012 Elektriksiz Kapsül : 0,025 0,012 Elektrikli Kapsül : 0,025 0,012 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 0,002 Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : Delgi : 0,157 0,131 Bir Atımdaki Tüketimler Bir atımdaki üretim : 2.000 6.250 ANFO : 118,72 3.000 Dinamit : 7 75 Elektriksiz Kapsül : 7 75 Elektrikli Kapsül : 7 75 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 15 Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : Delik Sayısı : 7 75 Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları ANFO : 407,04 288.000 Dinamit : 24 7.200 Elektriksiz Kapsül : 24 7.200 Elektrikli Kapsül : 24 7.200 Sıralar Arası Gecikme Kapsülü : 1.440 Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için) : - 17 Birim ton/m3 gün/yıl ton/yıl m3/yıl ton/ay m³/ay ton/gün m³/gün gün adet adet mm o m m m m m m ms ms m3 ton kg kg adet kg kg/m3 kg/m3 ad/m3 ad/m3 ad/m3 m/m3 m/m3 m³/atım kg/atım kg/atım adet/atım adet/atım adet/atım m/atım adet/atım kg/yıl kg/yıl adet/yıl adet/yıl adet/yıl m/yıl İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Patlatma işleminde denetimden geçmiş (TSE standartlarına uygun) gecikmeli kapsül kullanılacak, patlatma işlemi 08:00–18:00 saatleri arasında ayda 8 defa yapılacak olup üretimde ve patlatma sayısında değişiklik arz ederse ilgili kurumlar durumdan haberdar edilecektir. Hafta sonları ve geceleri patlatma yapılmayacaktır. Ayrıca patlatma işleminden önce gün/tarih ve saati Karaisalı İlçe yetkililerine bildireceğini proje sahibi taahhüt eder. Patlayıcı madde, Emniyet Genel Müdürlüğü’nün yetkilendirdiği patlayıcı madde depolarından temin edilecektir. Her patlatma için ihtiyaç duyulan patlayıcı miktarı, patlatmanın yapılacağı gün, gerekli önlemler alınarak patlayıcı madde taşıma ruhsatlı araçlarla ve jandarma eşliğinde sahaya nakledilecektir. Patlatma işlemi ateşleyici belgesi olan uzman kişilerce gerçekleştirilecektir. Sahada patlayıcı madde depolanmayacaktır. Belirlenen patlayıcı madde miktarı için, üretim faaliyetine geçildikten sonra yetkili kurum/kuruluş tarafından vibrasyon ölçümü yaptırmayı faaliyet sahibi taahhüt eder. Patlatma işleminden kaynaklı en yakın hanede oluşabilecek vibrasyona göre patlayıcı madde miktarı düşürülebilecektir. 2.3.4. Proje Kapsamındaki Ulaştırma Altyapısı Planı (Ulaştırma Güzergahı, Güzergah Yollarının Mevcut Durumu ve Kapasitesi, Hangi Amaçlar İçin Kullanıldığı, Mevcut Trafik Yoğunluğu, Yerleşim Yerlerine Göre Konumu, Yapılması Düşünülen Tamir, Bakım ve İyileştirme Çalışmaları vb.) Proje kapsamında ulaştırma alt yapısı için öngörülen güzergahlar Şekil 6’da gösterilmiştir. Üretim alanına ulaşım için, Karaisalı-Kapıkaya yolundan üretim alanına 650 m’lik bir stabilize servis yolu kullanılmaktadır. Nakliye için, açılmış olan stabilize yol ve Karaisalı–Kapıkaya asfalt yolu kullanılacaktır. 18 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 6. Nakliye Yollarını Gösterir Topoğrafik Harita Karaisalı ilçe merkezi ile Kapıkaya köyü arasındaki ulaşımı sağlayan ve Atatürk Caddesi olarak isimlendirilen cadde, nakliye yolu olarak kullanılacaktır. Karaisalı ilçe merkez yolu değil civardaki maden ocaklarının nakliyatı için açılan ve Karaisalı Adana yoluna bağlanan ara yol nakliye güzergahı olarak kullanılacaktır. Kalker taşınması sırasında 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu ve ilgili yönetmelik hükümlerine uyulacaktır. Nakliye sırasında gerekli bütün tedbirler alınacaktır. Bu konuyla ilgili şoförlere gerekli eğitimler verilecek ve karayolunda uyulması gereken hız limitlerine uyulacaktır. 0-7 mm agrega ürün taşıyan kamyonlar, nakliye işleminde branda kullanacak ve nakliye sırasında malzeme savrulması engellenmiş olacaktır. Kullanılacak köy yollarının standartlarını yükseltmek için iş makinesi ve mıcır takviyesi yapılacaktır. Proje sahibi, bir zararın oluşması durumunda karşılayacağını, can ve mal güveliği için düşey işaretlemelerin yapılacağını, bozulan köy yollarının iyileştirileceğini taahhüt etmektedir. 19 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI 3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri 3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin Ekonomik Yapısını Oluşturan Başlıca Sektörler) Planlanan proje Adana İli, Karaisalı İlçesi, Kapıkaya (Arapali) Köyü Mevkii’nde yer almaktadır. Tarım Karaisalı halkının en önemli gelir kaynağı tarımdır. Karaisalı konumu itibariyle Adana ilinden biraz daha içerde olmasına rağmen iklim olarak tipik Akdeniz ikliminin hüküm sürdüğü bir ilçedir. Dolayısıyla bölgede bu iklim kuşağında yetişebilecek tüm tarım ürünleri de kolaylıkla yetişmektedir. İlçenin etrafında akarsuların ve ormanlık alanların yanında Çatalan Barajının da bulunması verimi artırıcı etkenler olarak görülebilir. İlçeye Ait Tarımsal Alanlar; Tarım alanları 236.733 dekar Sulanabilir Alan 25.000 Dekar Yetiştirilen Önemli Ürünler; Buğday 117.000 Da Ayçiçeği 80.000 Da 1.Ürün Mısır (Dane) 1.500 Da 2.Ürün Mısır (Dane) 2.000 Da Pamuk (Kütlü) 2.000 Da Arpa 2.500 Da Salçalık Biber 3.000 Da Zeytin 15.500 Da Bölgede yetiştirilen meyve ve sebzeler daha çok ailelerin kendi ihtiyaçlarını karşılamak içindir. Salça; İlçede yapılan salçalık biber üretimi bölgeye özgüdür. Adana İli ve çevre yörelerde Karisalı Salçası kullanımı söz konusudur. İlçede 6.000 dekar alanda salçalık biber üretimi yapılmaktadır. Salçalık biber yetiştiriciliği Salbaş, Çakıt, Körkün, Eğlence Vadilerinde ve Seyhan Irmağının kıyılarında yoğun olarak görülmektedir. Yarıca salça fabrikaları da bulunmaktadır. 20 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Seracılık; Birim alanda alınan verimi artırmak amacıyla yapılan seracılık Karaisalı bölgesi için de ihtiyaç haline gelmiştir. Özellikle nüfusun artması buna karşılık tarım alanlarının daralması, Çatalan Barajı’nın yapılmasıyla birlikte birçok verimli arazinin sular altında kalması gibi sebepler bu ihtiyacı artırmıştır. Bu nedenle Adana Valiliği, İlçe Kaymakamlığı, İlçe Tarım Müdürlüğü ve Ç.Ü. Karaisalı Meslek Yüksekokulu’nun girişimleriyle bölgede seracılık faaliyetleri başlatılmıştır. Hayvancılık İlçedeki Hayvan Varlığı; Büyükbaş Hayvan Sayısı 10.500 Adet Küçükbaş Hayvan Sayısı 45.000 Adet Kümes Hayvanları Sayısı 200.000 Adet Arı Kovan Sayısı 6500 Adet Tek Tırnaklı 300 Adet Hayvancılık Karaisalı halkı için özellikle de kırsal kesim için önemli bir gelir kaynağıdır. Küçükbaş hayvancılıkta kıl keçisi en çok beslenen hayvandır. Arazi şartlarına uyum göstermesi ve arazinin doğal yapısına göre hareket yeteneğinin oldukça iyi olması kıl keçisinin beslenme oranını artırmaktadır. 2012 yılının ortalarında Karaisalı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından finanse edilen hane geliri düşük ailelerin, ekonomik yönden kalkınması, maddi imkanlarının yaşanabilir seviyeye yükseltilmesi ve ülke ekonomisine katkı sağlamaları amacıyla hazırlanan Saanen Keçiciliğini Geliştirme Projesi kapsamında, Çanakkale ili Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliğinden alınan Saanen Keçileri yararlanıcı ailelere dağıtılmıştır. Proje kapsamında 5 köyden 15 aileye 13 dişi 1 erkek olmak üzere toplam 210 adet Saanen Keçisi verilmiştir. Büyükbaş hayvancılıkta ise aile hem hayvansal ihtiyacını karşılamakta hem de ekonomik fayda sağlamaktadır. İlçede büyükbaş hayvancılığı geliştirmek için Tarım ve Köy Hizmetlerinin bazı projeleri İlçe Müdürlüğü ve Kaymakamlık tarafından uygulanmaktadır. 21 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Son dönemde Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi kapsamında üç köye (Beydemir, Hacılı ve Gökhasanlı) süt sığırcılığını teşvik için hayvan dağıtımı yapılmıştır. Ancak ilçede yapılan süt sığırcılığı büyük hayvan çiftlikleri şeklinde olmayıp münferit olarak yapılan sığırcılıktır. Sanayi Adana İli’nde bulunan sanayi işletmelerinin sektörel dağılımı; %20 gıda ürünleri imalatı, %9 tekstil ürünleri imalatı, %8 başka yerde sınıflandırılmamış makine ve ekipman imalatı şeklindedir. Bunları sırasıyla; % 8 Fabrikasyon metal ürünleri imalatı (makine ve teçhizatı hariç), % 8 Kimyasalların ve kimyasal ürünleri imalatı, % 7 Kauçuk ve plastik ürünlerin imalatı, % 4 Giyim eşyası imalatı, % 4 Diğer metalik olmayan mineral ürünlerin imalatı, % 4 Ağaç ve mantar ürünleri imalatı (mobilya hariç), % 3 Mobilya imalatı, % 3 Ana metal sanayi, % 3 Diğer madencilik ve taş ocakçılığı, % 2 Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı, % 2 Elektrikli teçhizat imalatı, % 2 Motorlu kara taşıtı, treyler (römork) ve yarı treyler (yarı römork) imalatı, % 2 Madeni yağ geri kazanımı, % 2 Deri ve ilgili ürünlerin imalatı, % 2 Metal cevherleri madenciliği imalatı, % 1 Diğer imalatlar, % 1 Makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı imalatı, % 1 Bilgisayarların elektronik ve optik ürünlerinin imalatı, % 1 Motorlu kara taşıtlarının bakım ve onarımı, % 1 Kayıtlı medyanın basılması ve çoğaltılması imalatı, % 1 İçeçek imalatı, % 1 Diğer (ham petrol ve doğal gaz çıkarımı ve saha arama petrol, temel eczacılık ürün imalatı, diğer ulaşım araçlarının imalatı, kömür ve linyit çıkartılması, kok kömürü ve rafine edilmiş petrol ürünleri imalatı, elektrik, gaz, buhar ve havalandırma sistemi üretimi ve dağıtımı) şeklindedir. (Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011, Sanayi Genel Müdürlüğü, 81 İl Durum Raporu, 2012) Karaisalı İlçesinin sanayi alanında çok fazla gelişmiş olduğu söylenemez. Ancak ilçenin belediye hudutları içinde bir adet Kireç Fabrikası mevcuttur. Bunun dışında ilçe merkezi ve köylerde mevsimlik olarak çalışan birkaç çırçır fabrikası, un değirmeni, düşük kapasiteli hızır atölyeleri ve 1 (a) Grubu Maden (Kum-Çakıl) Ocakları vardır. 22 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3.1.2. Nüfus (Yöredeki Kentsel ve Kırsal Nüfus, Nüfusun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı, Hane Halkı Yapısı) Adana İl’inin kentsel ve kırsal nüfusu Tablo 16’da verilmiştir. Tablo 16. Adana İl’inin Kentsel ve Kırsal Nüfusu TOPLAM İl ve İlçe Merkezi ADANA 2011 2012 2.108.805 2.125.635 Kaynak: ADNKS, 2012 2011 1.864.591 2012 1.886.624 Belde ve Köyler 2011 244.214 2012 239.011 Yıllık Nüfus Artışı 2011 2012 11,1 11,2 Proje alanının planlandığı Karaisalı İlçesi’ne ait nüfus bilgileri Tablo 17’de verilmiştir. Tablo 17. Karaisalı ilçe Nüfusu Yerleşim Karaisalı İlçesi Kaynak: ADNKS, 2012 Toplam 22.368 Erkek 11.179 Kadın 11.189 Projenin yer aldığı Karaisalı İlçesi’nin nüfusunun yaş sınıflarına göre dağılımı Tablo 18’de verilmiştir. Tablo 18. İlçesi’nin Nüfusunun Yaş Sınıflarına Göre Dağılımı Yaş Sınıfı Toplam Erkek 1.494 747 0-4 1.647 849 05-09 1.916 1.003 10-14 1.986 1.041 15-19 1.480 745 20-24 1.545 870 25-29 1.413 760 30-34 1.444 690 35-39 1.509 759 40-44 1.455 700 45-49 1.275 626 50-54 1.226 583 55-59 993 493 60-64 811 361 65-69 810 378 70-74 678 314 75-79 453 183 80-84 185 63 85-89 48 14 90+ Toplam 22.368 11.179 Kaynak: ADNKS, 2012 23 Kadın 747 798 913 945 735 675 653 754 750 755 649 643 500 450 432 364 270 122 34 11.189 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3.1.3. Sağlık (Bölgede Mevcut Endemik Hastalıklar) Leishmaniasis; enfekte tatarcıkların kan emme sırasında bulaştırdıkları Leishmania türlerinin memeli konaklarda oluşturdukları bir hastalık grubudur. Kutanöz Leishmaniasis (KL); ülkemizde şark çıbanı, Antep çıbanı gibi isimlerle anılan, başlıca deride ve bazen mukozalarda, yerinde deriden çökük çirkin bir iz bırakarak iyileşen deri hastalığıdır. Dünya Sağlık Örgütü'nün verilerine göre 80 civarındaki ülkede 20 milyondan fazla leishmaniasis hastası vardır ve her yıl bu sayıya yaklaşık 400 bin yeni olgu eklenmektedir. Kutanöz Lishmaniasis tüm dünyada görülebilen bir hastalık olup özellikle Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde, tüm Orta Doğu ülkelerinde, Orta Asya'da, Hindistan, Pakistan ve Güneybatı Afrika'da insidansı çok yüksektir. Kutanöz Leishmaniasis bölgemizde halk arasında şark çıbanı olarak bilinmektedir. Lezyonların ağrısız olması, bir yıl içinde kendiliğinden iyileşebilmesi ve sistemik komplikasyonlara neden olmaması hastalığın toplum tarafından kabul edilmesine neden olmaktadır. Kutanöz Leishmaniasis (KL), Güneydoğu Anadolu Bölgesinde özellikle Şanlıurfa ilinde hiperendemik, Çukurova bölgesinde ise endemik bir hastalık olarak yıllardır hüküm sürmektedir. Sağlık Bakanlığının istatistiklerine göre hastalık son 10-12 yıl içinde artış göstermekte ve özellikle Şanlıurfa, Osmaniye, Adana, Hatay ve Mersin illerinden çok sayıda olgu bildirilmektedir. Olguların, 1950'li yıllardan önce en fazla Güneydoğu Anadolu Bölgesinde görüldüğü, 1950'den sonra sıtma kontrolünde kullanılan insektisitler yoluyla azaldığı, ancak daha sonraki yıllarda kontrol çalışmalarındaki yetersizlik sonucu tekrar olgu sayısının arttığı belirtilmektedir. 3.1.4. İnsan Sağlığı ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler İnsan Sağlığı Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler İşletme sırasında kullanılacak araç, ekipmanlardan, çalışacak olan personelden kaynaklanabilecek kaza riski bulunmaktadır. Bu konuda 30.06.2012 tarih ve 6331 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ve buna bağlı çıkacak olan tüm yönetmeliklerin hükümlerin yerine getirmekle yükümlüdür. Çalışanların sağlığı ve güvenliği konularında 19.09.2013 tarih ve 28770 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Maden İşyerlerinde İş Sağlığı ve Güvenliği” yönetmeliği hükümlerine uygun çalışılacağını işletme sahibi beyan ve taahhüt etmektedir. 24 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İşveren, çalışanların işle ilgili sağlık ve güvenliğini sağlamakla yükümlü olup bu çerçevede; mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, organizasyonun yapılması, gerekli araç ve gereçlerin sağlanması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışmalar yapmakla yükümlüdür. Proje sahasında insan sağlığı açısından risk taşıyacak işlem toz solumak ve gürültüye maruz kalmaktır. Üretim faaliyetleri esnasında oluşacak toz kontrol altında tutulacak ve gürültü kontrolü için makine-ekipmanların düzenli bakım-onarım çalışmaları yapılacak, gürültülü aksamların kapalı mekanizma içerisine alınması gibi önlemler alınacaktır. Toz ve gürültü için kaynağında yok edilemeyen veya en aza indirilemeyen tehlikeler için kişisel koruyucu donanımlar kullanılacaktır. Faaliyetler esnasında kaza riski taşıyan durumlar aşağıda açıklanmıştır; Kamyon ve iş makinelerinden kaynaklanabilecek tehlikeler, Konkasör tesisinde oluşabilecek tehlikeler, Patlama esnasında oluşabilecek tehlikeler, Üretim faaliyetlerinde arazi topografyasında yapılan kaynaklanabilecek tehlikeler, değişikliklerden İş makineleri kazı-yükleme-boşaltma gibi işlemleri gerçekleştirebilmek için yaptıkları manevralar esnasında kaza riski taşımaktadırlar. İş makinelerinde, makinelerin kazaya neden olabilecek hareketleri esnasında ışıklı ve sesli ikaz sistemi kullanılacaktır. Ayrıca saha içinde ve dışında iş makineleri ile kamyonlar için belirlenen hız limitlerine uyulacaktır. Projede konkasör tesisi kurulu durumdadır. Tesisin dizayn şekli, elektrik aksamı ve hareketli aksamlar risk taşımaktadırlar. Konkasör tesisinde alınmış ve alınacak önlemler aşağıda sıralanmıştır; Konkasör tesisinde besleme silosu, yerçekimi kuvvetinden yararlanmak için tesisin en üst seviyesinde kuruldur. Çalışanların düşmemesi için silonun besleme ağzı dışındaki yerler korkulukla çevrilecektir. Siloya besleme yapacak kamyonun silonun içine düşmesini engellemek için betondan rampa tampon yapılacaktır. Silonun ağzı düşmelere karşı ızgara ile kapatılacaktır. 25 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Kırıcılara hareketi veren tahrik ünitesi ve makinenin hareketli aksamları kapalı tutulacaktır. Konkasör tesisinde elektrik panosunun bulunduğu yere yetkili dışında kimse girmeyecektir. Tesiste elektrik iletkenliği sağlayacak aksamlar yalıtkan malzemeyle kaplanacaktır. Gerekli görülen yerlere uyarı levhaları konulacaktır. Faaliyetler esnasında kalker üretimi patlatma işlemi ile yapılacaktır. Kullanılacak bu üretim teknolojisi kaza riski oluşturabilmektedir. Patlayıcı maddelerin taşınması, patlayıcı maddenin tatbiki, patlatma işlemi ve patlatma sonrasında dikkat edilmesi gereken hususlara uymak kaza riskini en aza indirecektir. Bu hususlar aşağıdaki gibidir; Patlayıcı madde sürtünme, ateş, ısı ve baskı sonucunda patlama riskine sahiptir. Bundan dolayı taşınması ve tatbiki sırasında bu hususlara dikkat edilmelidir. Ateş kaynakları, sigara gibi maddelerle patlayıcılara yaklaşılmamalıdır. Patlatma işleminden önce sesli ikaz verilecektir. Görevlilerden başka ateşleme alanına kimse girmeyecektir. Ateşleme işlemini sertifikalı kişi yapacaktır. Patlayıcı maddenin tatbikini yine uzman kişiler gerçekleştirilecek sıkılama ve patlayıcı madde oranlarına dikkat edilecektir. Patlatma işlemi gerçekleştikten sonra bu iş için görevlendirilmiş kişi sahaya giderek patlamamış delikleri ve askıda kalmış kaya kütlelerini gözlemleyecek ve buna göre hareket edilecektir. Üretimi gerçekleştirebilmek için arazi topografyasında şev oluşturulacaktır. Şevin gereğinden fazla dik olması, kazı esnasında iş makinesinin kayacı askıya alarak çalışmasına ve kaya kütlelerinin düşmesine neden olabilir. Kazı aynasının yüksekliği ekskavatörün kepçe kolu uzunluğuna bağlı olarak ortalama 10 m seçilerek basamaklama işlemi yapılacaktır. Üretimde yapılacak basamaklama işlemlerinde basamaklar arası şev açısı, açılacak olan kazı aynasının şevi arazinin konumu ve kayacın sağlamlığı faktörleri göz önüne alınarak 800 olarak belirlenmiştir. Sahaya giriş-çıkışlar kontrollü olacaktır. İlgisi olmayan kişilerin tesis ve üretim alanına girişleri engellenecektir. 26 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler Çevresel risk değerlendirmesi kapsamında üretim faaliyetleri esnasında meydana gelebilecek çevresel etkiler aşağıdaki gibidir; Üretim faaliyetleri esnasında oluşabilecek toz emisyonu, İş makineleri ve kamyonlardan oluşabilecek gaz emisyonu, Üretim faaliyetleri esnasında oluşabilecek gürültü ve titreşim, Çalışacak personelden kaynaklı katı atık ve atık su, Üretim faaliyetlerinden kaynaklı diğer atıklar. Üretim faaliyetlerinden kaynaklı muhtemel tozun çevresel riski, hava kirliliğine katkıda bulunmasıdır. Toz emisyonlarını kontrol altında tutmak için açık alanlarda sulama yapılacaktır. Konkasör tesisinin toz yayıcı üniteleri kapalı durumdadır ve aynı şekilde çalışılmaya devam edilecektir. İş makinelerinde ve kamyonlarda kullanılacak yakıttan dolayı muhtemel gaz emisyonlarını minimize etmek için iş makineleri ve kamyonların bakım-onarımları düzenli yapılacaktır. Üretim faaliyetlerinde çalışacak makine-ekipmandan kaynaklı gürültünün kontrol altında tutulması için düzenli bakım onarım çalışmaları yapılacaktır. Patlatma işleminin yaratacağı vibrasyon için kontrollü patlatma işlemi yapılacaktır. Yüzey ve delik içi gecikmeli kapsülü kullanılacaktır. Üretim faaliyetlerinden kullanılan üretim teknolojisinden kaynaklı sıvı atık oluşumu söz konusu değildir. Personelden kaynaklı sıvı atık alıcı ortama verilemeyecek olup sızdırmasız fosseptik çukurda depolanacaktır. Personelden kaynaklı katı atık hijyenik ve ağzı kapalı şekilde çöp konteynırında depolanarak Karaisalı Belediyesi tarafından çöp bertaraf alanına götürülecektir. 27 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları, Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus Hareketleri Planlanan üretim faaliyetleri ile ödenecek vergiler ve madenlerde devlet hakkında artış olacaktır. Proje kapsamında kapasite artışıyla birlikte işletmede 14 personelin istihdam edilmesi planlanmaktadır. İstihdam edilecek kişilerin büyük bir kısmı bölgeden sağlanacaktır. Bundan dolayı nüfus hareketi beklenmemektedir. 3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, Sağlık, Kültür Hizmetleri) Proje alanının bulunduğu Karaisalı İlçesi’nde toplam 32 eğitim kurumu, 197 derslik ve 4.019 öğrenci bulunmaktadır. Ayrıca ilçede Çukurova Üniversitesi Karaisalı Meslek Yüksek Okulu yer almaktadır. İlçe köylerinin hemen hepsinde ilköğretim okulu vardır. Karaisalı İlçesinde Toplum Sağlığı Merkezi ve Devlet Hastanesi bulunmaktadır. Karaisalı’dan Adana İl merkezine ulaşım kolay ve ucuzdur. Bu nedenle halk Adana’da gerçekleştirilen kültürel ve sanatsal etkinlikler için halk, il merkezine toplu taşıma araçları veya özel araçlarıyla kolaylıkla gidebilmektedir. 3.1.7. Çalışacak Personelin ve Bu Personele Bağlı Nüfusun Konut ve Diğer Teknik/Sosyal Altyapı İhtiyaçları Projede personel ve aileleri için sosyal tesis planlanmamıştır. Personelin ulaşımı yöredeki yerleşim birimlerinden ve dışarıdan servis araçları ile sağlanmaktadır. Personelin yeme içme, dinlenme ve lavabo ihtiyaçları için prefabrik yapı mevcuttur. 3.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi Üretim için faaliyet sahibi kendi öz kaynaklarını kullanarak Tablo 19’daki yatırım analiz programını gerçekleştirecektir. Tablo 19. Kapasite Artışı ile Yapılacak Yatırım Maliyeti Makine-Ekipman Paletli Ekskavatör Lastikli Yükleyici Kamyon Delici Makine Arazöz Adet 1 1 2 1 1 Yatırım Tutarı (TL) 200.000 200.000 200.000 200.000 50.000 850.000 TL Toplam 28 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Yıllık üretim gerçekleştirebilmek için işletme maliyetleri Tablo 20’de verilmiştir. Tablo 20. İşletme Maliyetleri Gider Türü Personel Giderleri Akaryakıt Giderleri Patlayıcı Madde Giderleri Elektrik Giderleri Toplam Yıllık Maliyet (TL) 500.000 1.200.000 500.000 500.000 2.700.000 İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti.’de yıllık işletme maliyetleri 2.700.000 TL olarak hesaplanmıştır. Piyasa araştırmasına göre 1 ton kırılmış kalkerin satış fiyatı 6 TL olacağı öngörülmektedir. Yılda 1.500.000 ton kalkerin üretilmesi durumunda 9.000.000 TL gelir beklenmektedir. 850.000 TL yatırım ve yaklaşık 2.700.000 TL yıllık gider ile 6.200.000 TL kazanç sağlanacaktır. Projenin ekonomik olarak uygulanabilirliği kapsamında 14 kişilik istihdam planlanmaktadır. görülmektedir. Ayrıca proje 3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri Kalker ocağı ve konkasör tesisi için belirlenen alanda çalışma yapılmakta olup kapasite artışında alan genişlemesi söz konusu olmayacaktır. Kalker ocağının; 550 m güneyinde Arapali (Kapıkaya) Köyü, 2.000 m kuzeyinde Aşağıbelemedik Köyü, 3.000 m kuzeydoğusunda Karaisalı ilçe merkezi, 1.800 m doğusunda kireç fabrikası bulunmaktadır. Kalker ocağına en yakın köy evi ve okul binası 463 m mesafede, konkasör tesisine ise 300 m mesafededir. Bununla birlikte hidroelektrik santrali binası 400 m, eski okul binası 478 m, hidroelektrik santrali iletim borusu kalker ocağına 350 m mesafelerdedir. Mesafelerden ve proje alanı ile yerleşim birimleri arasındaki dağlık topoğrafik yapıdan dolayı olumsuz etkilenmeyecektir. Proje alanı il merkezine 50 km, Karaisalı İlçesi’ne 3 km mesafede yer almaktadır. 3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü Belirlenen 1.500.000 ton/yıl kapasite ve sahada kullanılabilir 39.812.500 ton kalker rezervi dikkate alınarak projenin ömrünün yaklaşık 27 yıl olacağı öngörülmüştür. Maden ruhsatının süresi 10 yıl olup, maden kanununa göre uzatma talep edilerek uygun görülmesi halinde üretim faaliyetlerine devam edilecektir. 29 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3.1.11. Zamanlama Tablosu Projenin zamanlama tablosu hakkında Bölüm 1- projenin özellikleri kısmında bilgi verilmiştir. Ayrıca Tablo 1’de gösterilmiştir. 3.2. Diğer Hususlar Bu bölümde belirtilecek diğer bir husus bulunmamaktadır. 30 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 4. MEVCUT ÇEVRESEL ÖZELLİKLER VE DOĞAL KAYNAKLARIN KULLANIMI (BÖLGESEL VE ÇALIŞMA ALANI BAZ ALINARAK MEVCUT VE PLANLANAN DURUM VERİLMELİDİR) 4.1. Arazi Kullanım ve Mülkiyet Durumu Projede kalker ocağıın tamamı orman alanı içerisindedir. Konkasör tesisini, stok alanını ve idari binayı içeren 2,1 ha’lık tesis alanı özel mülkiyettir ve kiralanmıştır. Proje kapsamında kullanılacak alan büyüklükleri Tablo 21’de verilmektedir. Tablo 21. Proje Kapsamında Kullanılacak Alan Büyüklükleri Ünite Yeri Alan (m2) Kalker Üretim Alanı 227.500 Konkasör Tesisi, Stok Alanı, İdari Bina Alanını Kapsayan Alan 21.000 1.Konkasör Tesisi 5.140 2.Stok alanı 6.889 3.İdari Bina Alanı 41,5 Alan (ha) 22,75 2,10 0,514 0,689 0,004 a. Tarım ve Hayvancılık a.1 Sulu ve Kuru Tarım Arazilerinin Büyüklüğü Adana İli’nde 352.112 hektarlık kısmında sulu tarım yapılmakta olup, bunun % 85,9’u düz, düze yakın eğimli ve derin topraklardır. % 8,9’unda yaşlık, % 16,9’unda çoraklık sorunu vardır. Sulu tarım uygulanan arazilerin % 96,3’ü I., II., III. ve IV. sınıf arazilerdir. Kuru şartlarda bağ tarımı yapılan alanlar 6.345 hektar olup % 3,4’ü düz, düze yakın eğimlidir. % 75,8’i sığ ve çok sığ toprak derinliğine sahiptir. Düz derin arazilerin 388 hektarında çoraklık problemi mevcuttur. % 54,2’sinde şiddetli, % 16,2 çok şiddetli erozyon hâkimdir. Adana İli’nin arazi kullanım amacına göre alan büyüklükleri Tablo 22’de verilmiştir. Tablo 22. Adana İli’nin Arazi Kullanım Amacına Göre Alan Büyüklükleri (Hektar) Cinsi Yüzölçümü (Hektar) % Tarım Alanı 539.000 38,5 Çayır-Mera Alanı 48.970 3,5 Orman Alanı 547.730 39 Diğer Araziler 267.300 19,0 Toplam Alan 1.403.000 100 Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 31 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Adana İli tarım arazilerinin dağılımı Tablo 23’de verilmiştir. Tablo 23. Adana İli’nin Tarım Arazilerinin Dağılımı (Hektar) Tarla Arazisi Nadas Alanı Sebze Arazisi Meyve Arazisi Tarıma Elverişli Olup Kullanılmayan Arazi Toplam Alan Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 444.180 11.979 37.435 44.406 467 539.000 Adana İli’nde tarım alanlarının kullanım amaçlarına göre dağılımı Tablo 24’de verilmiştir. Tablo 24. Adana İli’nin Tarım Alanlarının Kullanım Amaçlarına Göre Dağılımı Yüzölçümü Toplam Tarım Çayır-Mera Orman Diğer Araziler İLÇELER (ha) Arazisi(ha) (ha) (ha) (ha) Aladağ 138.000 7.800 1.600 85.794 42.806 Ceyhan 142.600 111.700 5.000 4.343 21.557 Feke 133.500 14.200 5.000 92.773 21.527 İmamoğlu 42.400 34.750 250 6.897 503 Karaisalı 149.742 29.550 3.400 81.023 35.769 Karataş 92.200 57.000 4.000 2.041 29.159 Kozan 169.000 60.320 1.770 98.707 8.203 Pozantı 77.200 4.980 3.500 55.615 13.105 Saimbeyli 113.200 11.700 11.700 69.547 20.253 Seyhan 42.000 32.000 500 804 8.696 Tufanbeyli 97.300 32.000 10.600 26.910 27.790 Yumurtalık 50.100 31.000 650 2.636 15.814 Yüreğir 155.758 112.000 1.000 20.640 22.118 Toplam 1.403.000 539.000 48.970 547.730 267.300 Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 a.2. Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları Adana’da bitkisel üretimin değeri Türkiye ekonomisi içerisinde % 4,5 civarında bir ağırlığa sahiptir. Bitkisel üretim içerisinde en büyük paya % 53 ile tarla ürünleri sahiptir. En fazla üretimi gerçekleştirilen ürün ise ortalama 2.086.556 ton/yıl tahıl ürünleridir. Ayrıca ilde pamuk ve turunçgil üretimi önemli bir yere sahiptir. Tarla bitkileri içinde endüstri bitkileri % 9,8, tahıllar % 76, yem bitkileri % 2,1, diğerleri % 13,1, meyve ve sebze alanları genel alan içinde % 11,2’lik paya sahiptir. Meyve içinde narenciye % 73,4, zeytin % 15,5, bağ % 1,9, diğer meyveler % 9,2’lik orana sahiptir. Adana İli’nde ülkenin mısır üretimin % 45’i, pamuk üretiminin % 6’sı, yerfıstığı üretiminin % 29’u, soya üretiminin % 70’i, narenciye üretiminin % 30’u, buğday üretiminin % 6,3’ü, kavun-karpuz üretiminin % 12’si, zeytin üretiminin % 0,6’sı gerçekleştirilmektedir. 32 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Tablo 25. Ürün Desenleri ve Yıllık Üretim Miktarları Ürünler Alan (Dekar) Buğdaygiller Tahıllar (Buğday, Arpa, Çavdar, Yulaf, Çeltik) 3.065.858 Mısır (1. Ekim, 2. Ekim, Arpa (Biralık)) 1.071.776 Baklagiller (Nohut, K. Fasulye, Y. Mercimek) 90.643 Yem Bitkileri (Mısır Slaj (1. ve 2. Ekim), Fiğ (Dane), Fiğ (Ot), Burçak (Ot), Burçak, Yonca, Sorgum, Trikale 135.413 (Dane), Trikale (Yeşil Ot), Korunga Endüstriyel Bitkiler (Tütün, Şekerpancarı, Pamuk) 495.656 Yağlı Tohumlar Susam 18.580 Yerfıstığı 94.204 Soya 172.642 Yumrulu Bitkiler (Patates, K. Soğan, K. Sarımsak) 102.318 Meyveler Yumuşak Çekirdekli (Armut, Ayva, Elma, Yenidünya) 13.129 Taş Çekirdekli (Erik, Kayısı, Kızılcık, Kiraz, Şeftali, 144.814 Vişne, Zeytin (Sofralık ve Yağlık) Sert Kabuklu (Ceviz, Badem, A. Fıstığı, Fındık) 14.565 Üzümsü Meyve (Kivi, Dut, İncir, Keçiboynuzu, Çilek, Nar, Trabzon Hurması, Üzüm (Sofralık, Kurutmalık, 79.039 Şaraplık) Turunçgiller (Limon, Portakal, Mandalina, Altıntop, 353.557 Turunç) Sebzeler Yaprağı Yenen Sebzeler (Lahana, Marul, Ispanak, 22.222 Pırasa, Roka, Tere, Nane, Dereotu, Maydanoz) Baklagil Sebzeleri (Fasulye, Bakla, Bezelye, Barbunya, 13.745 Börülce) Soğansı Sebzeler (Taze Soğan, Taze Sarımsak) 2.795 Yumrulu ve Kök Sebzeler (Havuç, Şalgam, Turp) 798 Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 ÇED RAPORU Üretim (Ton) 2.086.556 1.209.793 9.053 242.837 302.106 2.185 34.735 68.876 220.256 18.759 86.041 2.401 69.701 951.905 53.910 14.619 4.054 1.695 a.3. Hayvancılık Türleri, Adetleri ve Beslenme Alanları Adana İl’inde hayvancılık (Büyükbaş, Küçükbaş, Tavukçuluk ve Arıcılık) alanında plana dayalı hedefler belirlenirken tespit edilen ilkelerin sektörler bazında birbirleriyle uyum içerisinde olmasına özen gösterilmiştir. Dağlık alanlarda özellikle küçükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılmaktadır. Son yıllarda hayvancılığa olan ilgi artmıştır. Ayrıca büyükbaş et ve süt tesislerinin yapımı talepleri artış göstermiştir. İl genelinde 2011 yılı itibariyle 58.887 süt ve besi işletmesi bulunmaktadır. Hayvancılık Karaisalı halkı için-özellikle de kırsal kesim için-önemli bir gelir kaynağıdır. 33 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İlimizde 15 ilçede toplam 32.802 işletmede 19.760 baş yerli ırk (Doğu Anadolu Kırmızısı, Güneydoğu Anadolu Kırmızısı, Yerli Kara), 19.909 baş kültür ırkı (Holstain, Hereford, Liomusine), 184.179 baş melez ırk olmak üzere toplam 223.848 baş büyükbaş hayvan bulunmaktadır. İlimizde büyükbaş hayvancılık daha çok küçük aile işletmeciliği şeklinde yapılmaktadır. Son yıllarda besi ve damızlık hayvan yetiştiriciliği amacıyla entansif besicilik yapan büyük işletmeler gelişmektedir. Küçükbaş hayvancılıkta kıl keçisi en çok beslenen hayvandır. 2012 yılının ortalarında Karaisalı İlçe Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü tarafından hazırlanan ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı tarafından finanse edilen hane geliri düşük ailelerin, ekonomik yönden kalkınması, maddi imkanlarının yaşanabilir seviyeye yükseltilmesi ve ülke ekonomisine katkı sağlamaları amacıyla hazırlanan Saanen Keçiciliğini Geliştirme Projesi kapsamında, Çanakkale ili Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliğinden alınan Saanen Keçileri yararlanıcı ailelere dağıtılmıştır. Proje kapsamında 5 köyden 15 aileye 13 dişi 1 erkek olmak üzere toplam 210 adet Saanen Keçisi verilmiştir. Büyükbaş hayvancılıkta ise aile hem hayvansal ihtiyacını karşılamakta hem de ekonomik fayda sağlamaktadır. İlçede büyükbaş hayvancılığı geliştirmek için Tarım ve Köy Hizmetlerinin bazı projeleri İlçe Müdürlüğü ve Kaymakamlık tarafından uygulanmaktadır. Son dönemde Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi kapsamında üç köye (Beydemir, Hacılı ve Gökhasanlı) süt sığırcılığını teşvik için hayvan dağıtımı yapılmıştır. Ancak ilçede yapılan süt sığırcılığı büyük hayvan çiftlikleri şeklinde olmayıp münferit olarak yapılan sığırcılıktır. Adana İli’nin büyükbaş hayvan verileri Tablo 26’da verilmiştir. Büyükbaş hayvancılık il genelinde besi çiftliği şeklinde yapılmaktadır. Tablo 26. Adana İli’nin Büyükbaş Hayvan Verileri 11-25 26-50 Hayvan 1-5 baş 6-10 baş baş baş Mevcudu İşletme 18.914 7.483 4.760 1.153 Sayısı Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 34 51-100 baş 101-200 baş 201-500 baş 500 üzeri 379 89 22 2 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Adana İli’nin küçükbaş hayvan verileri Tablo 27’de verilmiştir. Küçükbaş hayvancılık genelde aile işletmeciliği şeklinde olup kendi besin ihtiyaçları için yetiştiricilik yapılmaktadır. İlimizde 4.152 adet küçükbaş hayvan işletmesinde 270.724 baş koyun, 181.799 baş keçi olmak üzere 452.523 baş küçükbaş hayvan bulunmaktadır. Bitkisel ürün yetiştiriciliği için yeterince uygun arazilerin olmaması küçükbaş hayvancılığın gelişmesine yardımcı olmuştur. Bunun dışında damızlık ve besi işletmeleri bulunmaktadır. Tablo 27. Adana İli’nin Küçükbaş Hayvan Verileri Hayvan 1-25 baş 26-50 baş 51-100 baş Mevcudu İşletme 672 695 1.503 Sayısı Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 101-250 baş 251-500 baş 500 üzeri 999 245 38 Adana İli’nin kümes hayvanları verileri Tablo 28’de verilmiştir. Tablo 28. Adana İli’nin Kümes Hayvanları Verileri İLÇELER Et Tavuğu Yumurta Tavuğu Hindi Seyhan 1.154.000 6.300 1.500 Yüreğir 497.000 213.000 8.000 Aladağ 125.000 16.550 0 Ceyhan 70.000 30.000 390 Feke 0 5.200 0 İmamoğlu 57.300 48.000 0 Karaisalı 250.000 70.000 0 Karataş 0 15.000 50 Kozan 20.500 88.500 0 Pozantı 5.700 4.500 0 Saimbeyli 0 30.000 55 Tufanbeyli 0 11.500 0 Yumurtalık 0 18.455 2.515 TOPLAM 2.179.500 557.005 12.510 Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 Kaz 650 1.090 0 420 0 190 0 750 0 0 30 0 645 3.775 Ördek 430 500 0 1.350 0 0 0 750 0 0 45 70 723 3.868 Bölgede kanatlı işletme sayısı 100’ü aşkındır. İşletmelerin dışında haneler kendi besin ihtiyaçları için de yetiştiricilik yapmaktadır. Adana İli’nde gösterilen su ürünleri faaliyetleri Tablo 29’da verilmiştir. 35 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Tablo 29. Adana İli’nin Su ürünleri Faaliyetleri Çipura-Levrek ÇED RAPORU Mersin Balığı Alabalık Kuluçkahane Besi Kuluçkahane Besi Kuluçkahane 40.000.000 adet/yıl 200 ton/yıl 100.000 adet/yıl 29 ton/yıl 9.000.000 adet/yıl Kuluçkahane ve besi 4.155.000 adet/yıl ve 492 ton/yıl Besi 1.077 ton/yıl Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 Adana İli’nde su ürünleri üretimi Tablo 30’da verilmiştir. Tablo 30. Adana İli’nin Su ürünleri Üretim Miktarları Su Ürünleri Çeşidi Deniz Balıkları Üretimi Diğer Deniz Ürünleri Üretimi Tatlı Su Balıkları Üretimi Kültür Balıkları Üretimi Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011 Miktar (kg) 714.712 15.375 450.571 1.144.472 b. Orman Alanları Projede bahsi geçen, kapasite artışı yapılması planlanan ve ÇED Gerekli Değildir Kararı alınan kalker ocağının (22,75 ha) tamamı orman alanı içerisinde kalmaktadır. Konkasör tesisi (5.082 m2), stok alanı (6.889 m2), idari bina (41,5 m2) bulunduğu 2,10 ha’lık tesis alanı özel mülkiyettir. Söz konusu projeye ilişkin olarak açık işletme esnasında çıkacak hafriyat, pasa vb. gibi stoklanacağı alanın orman alanı dışında alternatif sahaların değerlendirilerek orman alanı dışında planlanması, ancak alternatif sahaların bulunmaması halinde ormanlık alanın depolama amaçlı değerlendirilmesi, benzer şekilde madencilikle ilgili tesislerin yapımı planlanırken öncelikle orman alanı dışında alternatif sahaların araştırılması, bunun mümkün olmaması halinde ruhsat sahası içinde orman içi açıklık veya bozuk orman alanının tercih edileceği taahhüt edilmektedir. Bu bağlamda proje alanı için kullanılacak tesisiler orman dışında kalan ve kiralanan parsellerde kurulu durumdadır. Orman alanları için kamulaştırma söz konusu olmadığından bu alanlarda 6831 sayılı Orman Kanununun 16. maddesi gereğince izin alınacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. Faaliyet sahasında ve kurulu bulunan konkasör tesisi kapalı sistem içerisinde çalışmaktadır. Yolların yamaçlardan aşağı toprak kaydırmayacak şekilde ekskavatörle açılacağını ve orman yollarının bakım ve onarımının yapılacağını işletme sahibi İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. taahhüt etmektedir. 36 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Talep alanı için hazırlanacak rehabilitasyon projesi, faaliyetler sona uygulanacaktır. Rehabilitasyon çalışmalarında; üretim faaliyetlerinde basamakların duraylılığı basamak yüksekliği ve şev açısı düşürülerek Basamaklar üzerinde ağaçlandırma çalışmaları yapılarak, üretim yapılmış olarak doğaya kazandırılacaktır. ÇED RAPORU erdikten sonra oluşturulmuş sağlanacaktır. alanlar orman Orman Kanununun 16. maddesinin Uygulama Yönetmeliğinin 16. maddesi ikinci fıkrasında yer alan “Rehabilitasyon projeleri; madencilik faaliyeti sonucunda oluşabilecek topoğrafik yapının madenin işletme projesine göre belirlenmesi sonrasında, rehabilite ile oluşturulabilecek yeni topoğrafyanın belirlenmesi, toprak ıslahı ve orman kurma esasları dikkate alınarak ormancılık bürosu mensuplarınca düzenlenir. İzin sahibince rehabilitasyon projesinin uygulanacağı taahhüt edilir” hükmü doğrultusunda orman izin aşamasında rehabilitasyon projesinin hazırlattıracağını ve faaliyetler sona erdikten sonra rehabilitasyon projesinin uygulanacağını faaliyet sahibi İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. ve Tic. Ltd. Şti. taahhüt eder. b.1. Ağaç Türleri ve Miktarları veya Kapladığı Alan Büyüklükleri Proje alanının tamamındaki mevcut ağaç cinsleri bozuk diğer yapraklılardır (Bdy). Adana Orman Bölge Müdürlüğü’nün hazırlamış olduğu “ÇED İnceleme ve Değerlendirme Formu” Ek 14’de sunulmuştur. 22,75 ha’lık kalker ocağı alanında hakim meşcere tipi bozuk diğer yapraklılardır. Konkasör tesisi ve stok alanın bulunduğu alan tapulu şahıs arazisi olup kiralanmıştır. b.2. Ocak Yerinin İşlendiği Meşcere Haritası ve Yorumu Projede planlanan 22,75 ha’lık kalker ocağı hakim tip bozuk diğer yapraklılardır (Bkz. Şekil 7). Konkasör tesisi ve stok alanın bulunduğu alan tapulu şahıs arazisi olup kiralanmıştır. 37 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 7. Meşcere Haritası Proje alanı maki topluluğu olduğundan ağaç sayısı ve hektardaki serveti belirlenmemiştir. İnkaya Madencilik ve Petrol Ürünleri Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. üretim faaliyetlerine geçmeden önce 6831 sayılı Orman Kanunu 16. maddesi gereğince izin alacağını taahhüt etmektedir. b.3. Sahanın Yangın Görüp Görmediği Proje sahası ve yakın çevresinde önceki yıllarda yangın meydana gelmemiştir. Ancak Adana Orman Bölge Müdürlüğü’nün hazırlamış olduğu İnceleme Değerlendirme Formu’nda sahanın orman yangınlarına 1. derece hassas olduğu belirtilmiştir. Orman yangınları için alınacak önlemler bölüm c.1’de verilmiştir. 38 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU c. Proje Yerinde Elden Çıkarılacak Alanın Değerlendirilmesi c.1. Proje Sırasında Kesilecek Ağaçların Tür ve Sayıları, Orman Yangınları ve Alınacak Önlemler Proje alanındaki mevcut ağaç cinsleri bozuk kızılçam, diğer yapraklı ağaçlardır. Proje alanı maki topluluğu olduğundan ağaç sayısı ve hektardaki serveti belirlenmemiştir. Proje alanında daha önceden orman yangını gerçekleşmemiştir. Orman yangınları için alınacak önlemler aşağıdaki gibidir; Görülebilir yerlere yangın ikaz levhaları konulacaktır. Proje alanı ve civarında her ne amaçla olursa olsun kesinlikle odun ateşi yakılmayacaktır. Ocak alanı çevresine gelen yabancı kişilerin ateş yakması durumunda bu kişiler uyarılacak ve gerekirse en yakın orman idaresine bildirilecektir. Yangın konusunda çalışanlara eğitim verilecektir. Yangın çıkması durumunda en yakın Orman İdaresine bildirilecektir. Orman yangınlarının söndürülmesinde kullanılmak üzere, orman idaresinin talimatları doğrultusunda yeterli miktarda araç-gereç bulundurulacaktır. Bu araç gereçler başka amaçlar için kullanılmayacak ve devamlı bakımları yapılacaktır. Orman yangınlarında kaybolan veya bulunamayan araç-gereçlerin yerine yenileri konulacaktır. İşletme, Orman İdaresinin görevlendirdiği elemanların kontrolüne açık olacak, alınacak yeni önlem önerileri yerine getirilecektir. Projenin ağaç kesimi ve yangın dışında orman alanlarına muhtemel olumsuz etkileri toz ve üretim faaliyetlerinden kaynaklı atıklar olarak irdelenebilir. Olumsuz etkiler için alınacak önlemler aşağıda verilmiştir; Üretim faaliyetlerinde toz oluşumunu engellemek için açık alanlarda, servis yollarında sulama işlemi yapılacaktır. Konkasör tesisi toz yayıcı üniteleri kapalı dizayn edilmiştir aynı şekilde çalışmaya devam edilecektir. Patlatma işlemlerinde gecikmeli kapsül kullanılarak ve sıralı patlatma yapılarak toz kontrol altında tutulacaktır. Üretim faaliyetlerinden kaynaklı atıklar, atık sınıflarına göre ayrılıp yürürlükteki kanun, yönetmelik hükümlerine uygun depolanıp bertarafı sağlanacaktır. Atıklar orman alanlarına dökülemeyecektir. 39 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU c.2. Elden Çıkarılacak Tarım Alanlarının Büyüklüğü, Arazi Kullanım Kabiliyeti Projede kalker ocağı alanı orman alanıdır. Tesis alanı özel mülkiyetdir ve kuruludur. Elden çıkarılacak tarım alanları bulunmamaktadır. Kalker ocağının bulunduğu alan orman alanıdır. Ana toprak grubu kahverengi orman toprağıdır. Arazi kullanım sınıfı VII’dir. Arazi eğimi oldukça fazla olup, %20-30 arasındadır. Kalker ocağı ve civarı kayalıklı arazidir. Toprak derinliği sığdır. Arazinin mevcut kullanımı ormandır. Tarım; kayalık alan, toprak azlığı nedeniyle yapılamamaktadır. Proje etki alanında tarım arazileri bulunmaktadır. Ancak özel platasyon alanları ve sulu tarım yapılan alan bulunmamaktadır. Elden çıkarılacak tarım alanları bulunmamaktadır. Ancak; ilgili faaliyete başlanmadan önce, 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu gereğince Adana İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü’ne müracaat edilerek, müdürlük tarafından yerinde inceleme yapılarak gerekli izinlerin alınması, Toprak Koruma Projesi yaptırılması, mera vasıflı olan alanlarda 4342 sayılı Mera Kanunu, zeytinlik alanlarda 3573 sayıl Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerin Aşılattırılması Hakkında Kanun, ayrıca 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında kalan alanlarda gerekli izinlerin alınmasını İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San ve Tic. Ltd. Şti. beyan ve taahhüt etmektedir. c.3. Etkilenecek Tabii Bitki Türleri ve Ne Kadar Alanda Bu İşlerin Yapılacağı Projeye söz konusu olan kalker ocağının tamamı orman alanıdır ve işletme şekli koru olarak nitelendirilmektedir. Üretim alanlarının üzerindeki ağaç türleri orman işletme müdürlüğü ile koordineli olarak kaldırılacaktır. Bu işlemin gerçekleştirileceği toplam alan 227.500 m2’dir. c.4. Proje Alanında Kültür ve Tabiat Varlıkları Durumu Proje alanında yapılan gözlemlerde korunması gereken kültür varlıklarının bulunmadığı görülmüştür. Ayrıca 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında belirlenmiş bir sit alanı bulunmamaktadır. Fakat üretim faaliyetleri esnasında kültür ve tabiat varlıklarına rastlanılması durumunda Adana İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’ne müracaat edilecektir. Bölgede yerel birimler tarafından Kapıkaya Kanyonu, Yerköprü Girişi ve Varda Köprüsü ile ilgili turizme yönelik çalışmaların olduğu beyan edilmiştir. Ancak proje alanında 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında belirlenmiş turizm alanı bulunmamaktadır. Ayrıca Adana İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü 13.05.2014 tarih ve 3292 sayılı yazısında proje alanında doğal sit alanı ve tabiat anıtıyla ilgili kayıt bulunmadığı belirtilmiştir (Bkz Ek 15). 40 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU c.5. Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje kapsamında yapılacak işlemlerden dolayı oluşacak etkiler ve alınacak önlemler aşağıdaki gibidir; Üretim faaliyetleri esnasında oluşacak toz emisyonu, İş makineleri ve kamyonlardan oluşacak gaz emisyonu, Üretim faaliyetleri esnasında oluşacak gürültü ve titreşim, Çalışacak personelden kaynaklı katı atık ve atık su, Üretim faaliyetlerinden kaynaklı diğer atıklar. Üretim faaliyetlerinde toz emisyonlarını kontrol altında tutmak için açık alanlarda sulama yapılacaktır. Konkasör tesisinde toz yayıcı üniteler kapalı dizayn edilmiştir ve aynı şekilde çalışmaya devam edilecektir. Mülga Çevre ve Orman Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü’nün 08.07.2009 tarih ve 5102-40174 sayılı genelgesi ile 11.09.2009 tarih ve 6988-52879 sayılı yazısı hükümlerine uyulacaktır. İş makinelerinde ve kamyonlarda kullanılacak yakıttan dolayı oluşabilecek gaz emisyonlarını minimize etmek için iş makineleri ve kamyonların bakım-onarımları düzenli yapılacaktır. Çalışacak makine-ekipmandan kaynaklı gürültünün kontrol altında tutulabilmesi için düzenli bakım-onarım yapılacaktır. Patlatma işleminin yaratacağı vibrasyon için kontrollü patlatma işlemi yapılacaktır. Yüzey ve delik içi gecikmeli kapsülü kullanılacaktır. Üretim faaliyetlerinden kullanılan üretim teknolojisinden kaynaklı sıvı atık oluşumu söz konusu değildir. Çalışacak personelden kaynaklı sıvı atık, alıcı ortama verilemeyecek olup sızdırmasız fosseptik çukurda depolanacaktır. Personelden kaynaklı katı atık hijyenik ve ağzı kapalı şekilde çöp konteynırında depolanarak Karaisalı Belediyesi’nden hizmet alınacaktır. Maden, kum, taş ocağı vb. işletmesi sırasında vadi tabanları, dere yatakları ve dere koruma bantlarında kazı, hafriyat dolgu, döküm, malzeme depolama vb. faaliyetlere kesinlikle izin verilmeyeceğini, dere ya da vadi tabanı kesitinin daraltılmaması, dere yatağının doğal halinin korunması, arazinin eş yükselti eğrilerinin değiştirilmemesi, dere yatakları ve koruma bantları dahilinde, sedde, topuk, duvar vb. yüzeysel suların akışını engelleyecek yapıların kesinlikle yapılmayacağını işletme sahibi taahhüt etmektedir. 41 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.2. Toprak Özellikleri Ana madde, iklim, topografya, bitki örtüsü ve zamanın etkisi ile Adana İlinde çeşitli büyük toprak grupları oluşmuştur. Büyük toprak gruplarının yanı sıra toprak örtüsünden ve profil gelişmesinden yoksun bazı arazi tipleri de görülmektedir. İldeki büyük toprak grupları, özellikleri ve dağılımı aşağıda kısaca açıklanmıştır. a) Toprak Yapısı ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Sınıflaması Aluvyal Toprakları Yüzey sularının tabanlarında ve tesir sahalarında akarsular tarafından taşınarak yığılmış bulunan genç sedimentler üzerinde yer alan; düz, düze yakın eğime sahip topraklardır. Adana İlinde geniş aluvyal topraklar, Kozan, Ceyhan ve Yüreğir ovalarında bulunmaktadır. Adana ilinde aluvyal topraklar 342.959 hektardır. Bunun 215.203 hektarı I.sınıf, 32.790 hektarı II. sınıf, 54.038 hektarı III. sınıf, l3.832 hektarı IV. sınıf, 26.350 hektarı VI. sınıf ve 746 hektarı VII. sınıftır. Hidromorfik Aluvyal Topraklar Hidromorfik aluvyal araziler yılda 3-9 ay devamlı yaş olan arazilerdir. Aluvyalların devamı niteliği olup çevreden sık sık su almalarından dolayı uzun süre yaştırlar. Genelde deniz seviyesinde olduklarından drenajları mümkün olmamaktadır. Drene edilebildikleri takdirde çayır veya suyu seven yem bitkileri yetiştirilebilir. Genelde tuzlu ve sodiktirler. Adana İlinde Karataş dolayının çevresinde ve Yumurtalık Körfezi kıyısında bulunurlar. Kapladıkları alan toplam l7.236 hektar olup 829 hektarı ıslah edilebilir nitelikte V. sınıf, l6.407 hektarı VII. sınıftır. Aluvyal Sahil Bataklıkları Deniz kıyısında yer alan, deniz ve yüzey akışlarının etkisi ile devamlı yaş olan bataklık niteliğindeki arazilerdir. Tuzlu, sodik veya tuzlu–sodiktirler. Adana İlindeki sahil bataklıkları deniz kıyısında sulak tabir edilen eski nehir yataklarıdır. Devamlı su durduğu için tarımsal değerleri yoktur. İlde 243 hektar alan kaplamaktadır. Arazi sınıfı VII. sınıftır. 42 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Kolüviyal Topraklar Dağlık ve tepelik arazilerin eteklerinde dar vadi tabanlarında yer çekimi ve küçük akıntılarla sürüklenmiş zerre büyüklüğüne göre Kolüviyal toprakları oluşturur. İlde değişik yükseltilerde ve değişik iklim kesimlerinde bu toprağa rastlanır. Bitki örtüsünde buna bağlı olarak otlaktan çalı ve ormana kadar değişir. Taşlılığın problem olmadığı yerlerde açılarak işlemeli tarıma alınmıştır. Toroslarda sarp engebeler arasında sıkışmış yerleşim noktalarının dolaylarında Kolüviyal topraklar çok değerlidir. Buralarda toprak teraslanarak meyve ve sebze tarımında kullanılır. Kolüviyal toprakların aluvyal topraklardan farkı, taşınmış materyalin zerre büyüklüğüne göre sıralanmaya uğramış olmasıdır. Ayrıca kolüvyaller de yüzey eğimli ve drenaj iyidir. Alüvyallere oranla daha kurudurlar. Bu nedenle daha zayıf bir bitki örtüsüne destek olurlar. Bunun sonucu üst toprakta daha az organik madde birikir. Bunun 22.l57 hektarı II. sınıf, 42.302 hektarı II. Sınıf, l8.9l7 hektarı III. sınıf, 5.665 hektarı IV. sınıf, 212 hektarı VI. sınıf ve 541 hektarı VII. sınıftır. Organik Topraklar Profilinde yüksek derecede organik madde muhtevasına sahip olan topraklardır. Organik topraklar 86 hektarla ilin en az alanını kaplar. Adana İli’nde bu topraklara her ilçede rastlanır. Genellikle aluvyal toprakların bittiği yerde başlar. Şistler, serpantin ve kristal kireçtaşı üzerinde, orman ve çalı örtüsü altında, zayıfileri derecede katmanlaşmış kireçsiz kahverengi orman toprakları oluşmuştur. Adana İlinde bu topraklar İlin kuzeyinde çok geniş yayılım alanına sahiptirler. Yayılım alanın güneyinde kahverengi orman toprakları kuzeyinde kireçsiz kahverengi topraklarla sınırlanırlar. Batıda Pozantı’nın kuzeydoğusunda yer alan Kamışlı Bucağı’ndan doğuya doğru Seyhan ve Göksu nehirlerinin birleşim yerine doğru uzanırlar. İldeki alanları 390.072 hektardır. Bunun 431 hektarı I. sınıf, 383 hektarı II. sınıf, 4112 hektarı III. sınıf, 10.129 hektarı IV. sınıf, 23.352 hektarı VI. sınıf, 351.651 hektarı VII. sınıftır. 43 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Kırmızı Akdeniz Toprakları Kırmızı Akdeniz Toprakları seki ve yüksek arazilerde kristal kireç taşı üzerinde oluşmuşlardır. Organik madde hızlı ayrıştığından toprakta düşük seviyededir. Taşlılık ve kaya çıkışları yaygındır. Şiddetli aşınım etkinse toprak yalnız kaya çatlaklarında ve küçük çukurlarda bulunur. Kireçtaşı çimentolu ve kristal kalker çakıl konglomeralar üzerinde de buna benzer toprak oluşmuştur. Adana ilindeki Kırmızı Akdeniz Topraklar 52.315 hektardır. Bunun 707 hektarı I.sınıf, 477 hektarı II. sınıf, 1.686 hektarı III. sınıf, 2.445 hektarı IV. sınıf, 4.271 hektarı VI. sınıf, 42.729 hektarı VII. sınıftır. Kırmızı Kahverengi Akdeniz Toprakları Toprağın organik madde kapsamı ortadır, derinlikle azalmaktadır. Doğuda, AdanaCeyhan yolu ile Adana-Kozan yolu arasındaki arazilerde Kırmızı Akdeniz Toprakları ile birlikte bulunurlar. Ana maddeleri konglomera veya marno kalkerdir, batıdaki yayılım alanı da Adana-Karaisalı yolunun başlangıcı ile yolun güneyindedir. Adana ilinde bu topraklar 68.868 hektarı I. sınıf, 10.273 hektarı II. sınıf, 3.991 hektarı III. sınıf, 6.367 hektarı IV. sınıf, 206 hektarı V. Sınıf, 19.241 hektarı VI. sınıf ve 19.912 hektarı VII. sınıftır. Kireçsiz Kahverengi Topraklar Genellikle yıkanma mevcut olup üst toprak alt toprağa nazaran daha asidik bir karakter arz eder. Kireçsiz Kahverengi Topraklarının Adana İli’nde toplu olarak bulunduğu alanın birincisi Tufanbeyli İlçesi’nin çevresindeki araziler olup Kahramanmaraş sınırına kadar uzanır. Diğer alan ise Pozantı’nın Aşçıbekirli Beldesi civarında olup kuzeye Niğde sınırına kadar uzanır. Kapladıkları toplam alan 40.196 hektardır. Bunun 245 hektarı I. sınıf, 968 hektarı II. sınıf, 9.715 hektarı III. sınıf, 5.744 hektarı IV. sınıf, 4.000 hektarı VI. sınıf ve 19.524 hektarı VII. sınıftır. 44 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Rendzina Topraklar Yumuşak veya parçalı kireçtaşı üzerinde hafif kireç yıkanımı ve organik madde birikimiyle oluşmuştur. Kurak-sıcak yaz dönemi dolayısıyla ayrışma hızlıdır ve toprakta organik madde yüksek değildir. İldeki Rendzina Toprakları, İçel-Tarsus travertenleri üzerinde oluşmuştur, Karaisalı ilçesinin güneyinde ve İçel İline komşudur. Kapladıkları alan 906 hektar olup bunun 260 hektarı II. sınıf, 238 hektarı IV. sınıf, 408 hektarı VII. sınıftır. Vertisol Topraklar Vertisoller ağır bünyeli topraklardır. Kil fraksiyonunda % 30’dan fazla şişme – büzülme kabiliyetine sahip killer bulunduğundan ıslanma veya kurumalarla şişer veya büzülürler bu ameliye neticesinde bu toprakların birçoğunun yüzeyinde karakteristik olarak tabii malç denilen gevşek granüler yapı ile gilgai denilen ve daha ziyade düz veya düze yakın meyillerdeki birçok ufak çöküntü ve kabarıntıların meydana getirdiği mikrolıyef görülür. Adana İlinde, Merkez ve Ceyhan’da görülürler. Kapladıkları alan 881 hektar olup 647 hektarı II. sınıf, 234 hektarı IV. sınıftır. Regosol Topraklar İldeki regosoller kumlu sedimentler üzerinde gelişmişler ve bütün özelliklerini bu ana maddeden almışlardır. Renk genellikle soluk veya açık kahverengidir. Organik maddece fakirdirler. Adana ilinde Regosol topraklar Karataş ve Yumurtalık ilçelerinde sahil kumullarının arkasında bulunurlar. Ondüleli bir topografyaya sahiptirler. 3.494 hektarlık bir alan kaplarlar ve IV. sınıftır. Bazaltik Topraklar Bu toprakların özellikleri aynı iklim şartları altında kireç taşları üzerinde teşekkül etmiş olan Kahverengi ve Kırmızı Topraklara oldukça benzerlik gösterir. Bazaltik topraklara Adana ilinde, Ceyhan ilçesinde rastlanmaktadır. 3.075 hektarlık bir alanı kaplarlar ve VII. sınıf arazidirler. 45 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Irmak Taşkın Yatakları Akarsu boylarında yer alan taşlı ve çakıllı yataklar yılın büyük kısmında su altında kalırlar. Su altında kalmasalar bile toprak profili teşekkül etmediği için ve her zaman sel basmasına maruz kaldıklarından tarımsal nitelikleri bulunmamaktadır. VIII. sınıf olan bu arazi tipi Adana’da 4.591 hektarlık bir alanı kaplamaktadır. Sahil Kumulları Kıyı kumulları Mersin ile hudut yeri olan Seyhan Nehri’nin döküldüğü yerden başlamaktadır. Yumurtalık ilçesinin ilçe merkezine kadar kıyı boyunca uzanır. Toplam alanları 9.697 hektar olup VIII. sınıf arazidirler. Çıplak Kaya ve Molozlar Kahverengi orman, kireçsiz kahverengi orman ve kırmızı Akdeniz toprak kuşakları, haritalanabilir genişlikte olmayan kaya çıkışları halinde yahut arada toprak örtüsü bulunduğu için bu grupların çok sığ, taşlı birimlerine sokulmuş geniş çıplak kaya yüzeyleri bulunur. Toroslarda özellikle sert kalker oluşumları bu niteliktedir. VIII. sınıftırlar ve ilde 67.568 hektarlık yer kaplarlar (Adana İl Çevre Durum Raporu, 2011). Kalker ocağı çıplak kaya ve kaya aralarında yok denecek kadar az sığ topraktan oluşmaktadır. Proje alanının bulunduğu alan orman alanıdır. Ana toprak grubu kahverengi orman toprağıdır. Arazi eğimi oldukça fazladır. Proje alanı ve civarı kayalıklı arazidir. Toprak derinliği sığdır. Arazinin mevcut kullanımı ormandır. b) Yamaç Stabilitesi Proje alanında yamaç stabilesininin duraylılığı sağlanacak şekilde üretim faaliyetlerinde bulunulacaktır. Emniyetli basamak boyu, genişliği ve açısı dışında bir çalışma yapılmayacaktır. 46 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Üretim faaliyetlerinde patlatma işleminden kaynaklı kaya fırlamalarını ve yerleşim birimlerine kaya düşmesini önlemek için aşağıdaki önlemler uygulanacaktır; Askıda kalacak kaya kütleleri üzerinde patlatma işlemi yapılmayacaktır. Doğal topoğrafya üzerinde bütün olmayan kaya parçaları üzerinde patlatma işlemi yapılmayacaktır. Serbest kaya parçaları patlatma işleminden önce iş makinesi yardımı ile kaldırılacaktır. Patlatma deliklerinde gecikmeli kapsül kullanılarak ve sıralı ve kontrollü patlatma yapılması sağlanacaktır. Yerleşim birimi en yakın 463 m mesafede başlamaktadır ve patlatma etkisinin dışında kalmaktadır. Kaya düşmesi ve kaya fırlamasına maruz kalmayacaktır. Ancak herhangi bir tehlike oluşmasını engellemek için proje sahibi her türlü tedbir ve önlem almayı beyan ve taahhüt eder. c) Erozyon Proje kayalık alandır. Yağış veya rüzgar ile erozyon oluşması söz konusu değildir. Ancak üretim alanlarında yapılacak kazı faaliyetleri ile kaya düşmesine neden olabilecek kazı açıklıklarını emniyetli yükseklikte ve eğimde tutulması gerekmektedir. Planlanan kalker ocağında taşkına neden olacak herhangi bir yüzeysel su kaynağı bulunmamaktadır. Planlanan ünitelerde herhangi bir yüzeysel su kaynağı ve drenaj işlemi gerektirecek su kaynağı bulunmamaktadır. Faaliyet sahibi olası aşırı yağışlarda yüzey sularının ve kuru derelerin taşkın ve su baskınlarına karşı tüm tedbirlerin alınacağını, taşınmazdaki yapılaşmadan dolayı oluşabilecek ve 3. kişilerin görebileceği zarar ziyandan DSİ’nin sorumlu tutulmayacağını, yapılacak yapıların su basman kotunun doğal zemin kotundan yeterince yükseltileceğini ve DSİ’den taşkın zararları ile ilgili zarar ve ziyan talep edilmeyeceğini beyan ve taahhüt etmektedir. Faaliyetin karayolu taşımacılığında DSİ sulama-drenaj kanallarına, sanat yapılarına, köprülere zarar verilmemesini, DSİ işletme sahasından geçilmesi halinden DSİ’den izin alınacağını ve DSİ taleplerinin yerine getirileceğini İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. taahhüt etmektedir. 47 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Toprağa Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Üretim alanları kayalık alan ve kaya boşluklarında orman toprağından oluşmaktadır. Kaya boşluklarındaki toprağın üretim faaliyetlerine geçilmeden önce hafriyat işlemi ile alınması mümkün değildir. Kaya geçişleri arasındaki toprak bantlarının kazanabilmesi durumunda stok alanında ayrı depolanarak rehabilitasyon çalışmalarında kullanılması planlanmaktadır. Üretim faaliyetlerinden kaynaklı sıvı ve katı atıklar toprağa karışmayacak şekilde geçici depolanacak ve bertarafı sağlanacaktır. İşletme sonrasında orman rehabilitasyon projesine uygun olarak arazi tesviye işlemleri yapılarak ağaçlandırma işlemleri yapılacaktır. 4.3. Jeolojik Özellikler a) Bölge Jeolojisi Proje alanı Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün hazırlamış olduğu Kozan-K20 paftasında yer almaktadır. Kozan-K20 paftası, Paleozoyik’ten Tersiyer’e kaya stratigrafi birimlerini kapsamaktadır. Paleozoyik’te mercanlı kırıntılı-karbonatlardan oluşma Yerköprü (Orta-Üst Devoniyen) ve kireçtaşı-dolotaşı yapılışlı Karahamzauşağı (Permo-Karbonifer) formasyonları bulunmaktadır. Mesozoyik’te platform karbonatlarından oluşma Demirkazık (Üst Triyas-Kretase), pelajik kumtaşı-şeyl yapılışlı Yavça (Üst Kretase) formasyonları ile ofiyolotik Kızıldağ melanjı ve bazik-ultrabazik kayaçlarla temsil edilen, Üst Kretase’de bölgeye yerleşen Faraşa Ofiyoloti yer almaktadır. Adana baseni Tersiyer istifi tabanda Oligosen-Alt Miyosen yaşlı karasal Girdirli ve gölsel Karsantı formasyonları ile başlamaktadır. Miyosen denizinin transgressif çökellerini, sığ deniz-plaj kırıntılılarından ibaret Kaplankaya, resifal Karaisalı, pelajik foraminiferli şeyl yapılışlı Güvenç ve türbiditik Cingöz formasyonlarını oluşturmaktadır. Diğer taraftan, Adana baseninin regresif çökellerini ise sığ deniz ve karasal kırıntılılardan ibaret Kuzgun formasyonu (Kuzgun, Salbaş tüf ve Memişli üyeleri) ile Gökkaya jips üyesini kapsamak üzere Handere formasyonu oluşturmaktadır. Adana baseni güneyinde Kuvaterner’e ait taraça-kaliçi oluşumları üst Miyosen-Pliyosen çökellerini üzerlemektedir. 48 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Paleozoyik Kozan-K20 paftası inceleme alanında Paleozoyik’te Orta-Üst Devoniyen yaşlı Yerköprü formasyonu ile Permo-Karbonifer yaşlı Karahamzauşağı formasyonu ayırtlanmıştır. Yerköprü Formasyonu (Dy); Tabanda mavimsi gri renkli, mercanlı kireçtaşı ile yeşilimsi gri-kahverengi görünümlü kumtaşı-silttaşı-şeyl ardalanmasından oluşmaktadır. Orta-ince katmanlı, yer yer çapraz katmanlı, parelel laminalanmalıdır. Görünür kalınlığı 780 m’dir. Birimin yaşı OrtaÜst Devoniyen olarak saptanmıştır. Karahamzauşağı Formasyonu (PKbk); Başlıca kireçtaşı, dolomitik kireçtaşı ve dolomitten oluşmaktadır. Yer yer şeyl, kuvars kumtaşı, kuvarsit ara katmanlı olup orta-kalın katmanlı, koyu gri-siyah renklidir. Görünür kalınlığı 200-500 m. arasında olan birimin Yerköprü mevkiinde tavan ve tabanı faylıdır. Karahamzauşağı dolayında ise taban dokanağı gözlenemeyip tavan dokanağı Demirkazık formasyonu ile diskordanslıdır. Birimin yaşı Permo-Karbonifer yaşını karakterize etmektedir. Mesozoyik Kozan-K20 paftası inceleme alanında Mesozoyik’te Triyas-Kretase yaşlı Demirkazık formasyonu, Üst Kretase yaşlı Yavça formasyonu, bölgede allokton birimleri oluşturan Kızıldağ melanjı ve Faraşa ofiyoliti bulunmaktadır. Demirkazık Formasyonu (JKd); Birim kireçtaşı dolomitik kireçtaşı ve dolomitten oluşmaktadır. Yer yer çört bantları içeren birim orta-çok kalın katmanlı olup gri-koyu gri renklidir. Kalınlığı 300-1500 m arasında değişen birim Köpekdağ güneyinde Karahamzauşağı formasyonu ile diskordanslı, Yerköprü mevkii civarında ise faylı bir taban dokanağına sahiptir. Üzerine Susuzdağ civarında uyumlu olarak Yavça formasyonu, yer yer tektonik dokanakla Kızıldağ melanjı gelmektedir. Çakıt Çayı ve Üçürge Suyu boyunca üzerine Girdirli formasyonu gelip bunun bulunmadığı yerlerde ise Kaplankaya ve Karaisalı formasyonları ile diskordanslıdır. Demirkazık formasyonunun yaşının Üst Triyas-Kretase olduğu tahmin edilmektedir. 49 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Yavça Formasyonu (Ky); Pembe-bej renkli, killi-kumlu kireçtaşı, yeşil, kahverenkli, ince-orta katmanlı çakıltaşı-kumtaşı ile yeşilimsi gri ince katmanlı, yer yer laminalı şeyl ardalanmasından ibarettir. Ortalama kalınlığı 0-12 m arasındadır. Tabanındaki Demirkazık formasyonu ile geçişli olan birimin üzerine Kızıldağ melanjı tektonik dokanakla gelmektedir. Formasyon Kampaniyen-Maestrihtiyen evresinde çökelmiştir. Kızıldağ Melanjı (Kk); Başlıca; radyolarit, serpantinit, spilitik lavlar ile ofiyolitik kayaçlar ve çeşitli sedimanter kayaçlardan oluşmaktadır. Yavça formasyonu üzerine bindirmeli olarak gelen birim, yer yer Demirkazık ve Kaplankaya formasyonları üzerine bindirmelidir. Kızıldağ melanjı üzerinde Adana baseni Tersiyer istifinin kırıntılıları ve karbonatları diskordanslıdır. Kızıldağ melanjı içerisinde değişik büyüklükte yüzleklere sahip olan ve başlıca kireçtaşından oluşan bloklar yer yer dolomitik kireçtaşı ve dolomit görünümü sunmaktadır. Gri renkli, yer yer çörtlü yapılışlıdır. Arazi görünümüyle Mesozoyik karbonatlarını temsil etmektedir. Yaş olarak Triyas-Üst Kretase zaman aralığında çökelmiş, Üst Maestrihtiyen öncesinde bloklu yapıyı kazanmış olduğu düşünülmektedir Faraşa Ofiyoliti (Kf); Başlıca serpantinleşmiş ultramafik ve mafik bileşimli bir kayaç topluluğundan oluşmaktadır. Yaygın kaya türlerini; harzburjit, dunit, piroksenit, gabro ve diyabaz daykları oluşturmaktadır. Harzburjitler genellikle iyi gelişmiş foliasyon ve lineasyon sunmaktadırlar. Birim Kızıldağ melanjı üzerine bindirmelidir. Üzerinde Karsantı formasyonu heterolitik diskordanslıdır. Faraşa ofiyoliti Alt Maestrihtiyen-Üst Maestrihtiyen aralığında yerleşmiş olduğu tahmin edilmektedir. Senozoyik Kozan-K20 paftası inceleme alanında Tersiyer’e ait Girdirli, Karsantı, Kaplankaya, Karaisalı, Cingöz, Güvenç, Kuzgun, Handere formasyonları ile Kuzgun, Salbaş, tüfit, Memişli, Gökkuyu alçıtaşı üyeleri; Kuvaterner’de taraça, kaliçi, eski-yeni alüvyon bulunmaktadır. 50 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Girdirli Formasyonu (Tgi); Formasyon pembemsi-kırmızımsı çakıltaşı, çakıllı kumtaşı, kumtaşı ve çamurtaşından oluşma dönemler halinde bulunan akarsu çökellerinden oluşmaktadır. Çakıltaşı düzeyleri belirgin teknemsi çapraz katmanlanma, çamurtaşları da yer yer paralel laminalanma sunmaktadır. Birimin kalınlığı 0-400 m arasında değişmektedir. Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı kaya birimleri üzerinde diskordanslı olarak bulunan birimin üzerinde kuzey-kuzeydoğu kesimlerinde Karsantı, güney kesimlerine ise Kaplankaya ve Karaisalı formasyonları gelmektedir. Formasyonun Oligosen-Alt Miyosen zaman aralığında çökelmiş olduğu düşünülmektedir. Karsantı Formasyonu (Tk); Başlıca açık gri renkli, ince-orta ve kalın katmanlı marn, çamurtaşı ile daha kıt olarak da çakıllı kumtaşı yapılışlıdır. Yer yer slump yapıları ile asimetrik akıntı ripılları sunan birimin kalınlığı 880-1500 m arasında değişmektedir. Formasyon tabanında tümüyle Kızıldağ melanjı, Faraşa ofiyoliti üzerinde yer almaktadır. Üzerine Kaplankaya ve Karaisalı formasyonları uyumlu olarak gelmektedir. Formasyonun Oligosen-Üst Miyosen zaman aralığında çökeldiği kabul edilmektedir. Kaplankaya Formasyonu (Tkp); Birim başlıca; boz renkli çakıllı-kumtaşı, kumtaşı, kumlu-killi kireçtaşı-marn yapılışlıdır. İnce-orta katmanlı olan birimin kalınlığı 35-60 m arasındadır. Formasyon tabanda Gildirli formasyonu, tavanda ise Karaisalı formasyonu ile geçişlidir. Yer yer Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı birimler üzerine açısal diskordansla gelen birim üstte Karaisalı, Güvenç formasyonları ile yanal ve düşey geçişler sunmaktadır. Birimin yaşı Burudigaliyen-Langhiyen’dir. Karaisalı Formasyonu (Tka); Karaisalı kireçtaşı olarak adlandırılan birime biyoklastik kireçtaşı ile dolomitik kireçtaşı ve dolomit kapsamıyla Karaisalı formasyonu adı verilmiştir. Kalın-çok kalın katmanlı, yer yer bütün olan birimin kalınlığı 0-600 m arasında değişmektedir. Bu formasyon tabanda Paleozoyik ve Mesozoyik yaşlı birimler üzerine açısal diskordanslı, Kaplankaya formasyonu ile yanal ve düşey geçişlidir. Üzerine yanal ve düşey geçişli olarak Güvenç ve Cingöz formasyonları gelmektedir. Formasyon Burdigaliyen-Langiyen zaman aralığında çökelmiştir. 51 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Cingöz Formasyonu (Tc); Birim tabanda gri renkli çakıltaşı, çakıllı kumtaşı ve kumtaşı yapılışlıdır. Bu kesimde kayma yapıları ile yer yer büyük ölçekte çapraz katmanlanma sunan birim belirgin tablamsı kalın katmanlıdır. Daha üst kesimlerde kumtaşı-şeyl ardalanımı hakimdir. Kumtaşı düzeyleri çoğunlukla aşınmalı bir taba üzerinde keskin bir dokanakla başlayıp dolgu yapıları ile çizikler, kaval yapıları sunmaktadır. Kalın-orta-ince ve çok ince tabakalanma sunan birimin kalınlığının 3500 m olduğu saptanmıştır. Birim tabanda Gildirli, Kaplankaya, Güvenç ve Karaisalı formasyonları ile tavanda Güvenç formasyonu ile geçişlidir. Güvenç formasyonu içerisinde iki büyük lob şeklinde bulunan Cingöz formasyonu Burudigaliyen-Langhiyen yaş konağında çökelmiştir. Güvenç Formasyonu (Tgü); Büyük çoğunluğu koyu gri, yeşilimsi gri renkli şeylden oluşan birimin içinde % 10 veya daha az, ince kumtaşı-silttaşı-killi kireçtaşı ve yer yer de kıt karbonlu şeyl düzeyleri bulunmaktadır. Sedimanter yapı olarak konvolüt ve paralel laminalanma seyrek olarak da içerisindeki kumtaşı bantlarında kaval yapıları bulunmaktadır. Birimin kalınlığı 20-3230 m arasında değişmektedir. Formasyon tabanda Karaisalı ve Kaplankaya formasyonları, tavanda ise Kuzgun formasyonu ile yanal ve düşey geçişlidir. Formasyon BurudigaliyenLanghiyen yaşlıdır. Kuzgun Formasyonu (Tku); Formasyonun tabanında sığ denizsel-karasal nitelikli fasiyeslerden oluşma Kuzgun üyesi bulunup üzerinde ise Salbaş Tüfit üyesi ile Memişli üyesi yer almaktadır. Kuzgun Üyesi (Tkuk); Kuzgun formasyonunun tabanını oluşturan ve başlıca akarsu-sığ deniz çökelleri ile temsil etmektedir. Başlıca; çakıltaşı, çakıllı kumtaşı, kumtaşı ve çamurtaşı ardalanımından oluşma dönemlerle temsil edilmektedir. Birim kırmızı, kahverengi, alacalı renkli olup tekne şeklinde çapraz katmanlanma, kaba laminalı, dalga ripıllı ve biyoturbasyon yapıları sunmaktadır. Birimin kalınlığı 434 m’dir. Bu üye tabanda Güvenç formasyonu ile geçişli olup tavan ise Salbaş tüfit üyesi bulunmaktadır. Kuzgun üyesi Serrvaliyen-Tortoniyen evresinde çökelmiştir. 52 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Salbaş Tüfit Üyesi (Tkus); Tabanda açık renkli volkanoklastik kumtaşı-çakıltaşı ile başlamaktadır. Üyenin esasını oluşturan ana tüfit kütlesi açık gri-kirli beyaz renkli, kil ve mil içeren, yer yer biyotit ve kıt mafik mineralli tüfit veya volkanoklastik miltaşı yapılışlıdır. Bazı kesimlerde belirgin, düşük açılı, yayvan çapraz katmanlanmalı olup genellikle çok kalın katmanlı-som görünüşlüdür. Birimin kalınlığı bölgesel olarak 0-10 m arasındadır. Kuzgun formasyonu içerisinde bir kılavuz katman olan bu üyenin taban dokanağı Kuzun üyesi, tavan dokanağı ise Memişli üyesidir. Salbaş Tüfit Üyesi Kuzgun formasyonu içerisindeki konumu ile Tortoniyen evresine çökeldiği belirtilmektedir. Memişli Üyesi (Tkum); Başlıca akarsu, göl ve sığ deniz çökellerinden oluşan birimin akarsu çökelleri; alaca renkli, çapraz katmanlı, çakıllı kumtaşı ve kaba kumtaşı ile başlamaktadır. Üzerine inceorta katmanlı, düşük açılı tekne biçimli çapraz katmanlı kumtaşı ve daha üstte ise kırmızıkahve, alacalı renkli silttaşı-çamurtaşı gelmektedir. Sığ denizsel çökeller ise seyrek çakıllı ince-orta kumtaşı, silttaşı-çamurtaşı yapılışlıdır. Kumtaşlarında çapraz katmanlanma, paralel laminalanma, dalgalı laminalanma ve belirgin dalga kırıkları yer almaktadır. Birimin Çakıt Çayı boyunca kalınlığı 443 m’dir. Tabanında Salbaş tüfit üyesi bulunan birim, üzerine gelen Handere formasyonu ile geçişli bir dokanak ilişkisine sahiptir. Kuzgun formasyonun Memişli üyesi, Tortoniyen-Messiniyen evresine çökeldiği belirtilmektedir. Handere Formasyonu (Th); Birim başlıca boz renkli çakıltaşı, çakıllı kumtaşı, kumtaşı, silttaşı ve çamurtaşı marn yapılışlı olup yer yer alçıtaşı mercekleri kapsamaktadır. Çakıltaşlarında teknemsi çapraz katmanlanma, ince kırıntılarda ise paralel laminalanma gözlenmektedir. Birimin kalınlığı 120-700 m arasındadır. Altta Kuzgun formasyonu üzerinde geçişli bir dokanağa sahip olan birim, üstte Adana baseninin yaygın taraça oluşumları ve yer yer de genç alüvyon ile örtülü bulunmaktadır. Birimin yaşı Mesiniyen-Pliyosen yaşlıdır. Gökkuyu Alçıtaşı Üyesi (Thg); Birimi oluşturan alçıtaşları beyaz-kirli beyaz renkli, yer yer meryemcamı şekilli, iri kristalli, yer yer ufak taneli ve kesme şekersi görünümlüdür. Birim içerisine sittaşıçamurtaşı arakatmanları bulunmaktadır. Bölgesel olarak kalınlığı 0-20 m arasındadır. Alt ve üst kesiminde bulunan Handere formasyonunun kırıntılıları ile yanal ve düşey geçişlidir. Gökkuyu alçıtaşı üyesi, Handere formasyonu içerisinde bulunduğundan MessiniyenPliyosen evresinde çökelmiş olduğu belirtilmiştir. 53 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Taraça Kaliçi (Qt-Qk-Qkt); Adana baseninde esas olarak iki tür taraça malzemesi bulunmaktadır. İlki sadece Handere formasyonunun topoğrafik yüksekliklerinde yüzeylenen eski ve yeni alüvyonla örtülü olan taraçadır. İkincisi ise Çakıt Çayı, Körkün ve Eğlence Suyu ile Seyhan Nehri yatağına az çok paralel, değişik genişlik ve uzunluktadır. Tabanda çakıltaşı, çakıllı kumtaşı ile başlayıp, gri renkli, çapraz katmanlanmalı çakıllı kaba kumtaşıyla devam eden birimin üst kesiminde bloklu çakıltaşı yer almaktadır. Adana ovasının kuzey kesimlerinde sıfırlanırken güneye doğru kalınlığı artmaktadır. Bu taraçalar Handere formasyonu üzerinde belirgin bir aşınma yüzeyi ile bulunmaktadır. Üzerinde Adana ovasının eski ve yeni alüvyonları gelmektedir. Alüvyon (Qal); Adana baseninde, Adana ovasını oluşturan eski alüvyonları ile dere boylarında gelişmiş genç alüvyonlar bulunmaktadır. Eski alüvyonlar genellikle bitkisel toprak ile örtülü bulunmaktadır. Yeni alüvyonlar ise dere boylarında gelişmiş olup genelde kötü boylanmış, tutturulmamış çakıl, kum ve mil malzemesinden oluşmaktadır. (MTA Genel Müdürlüğü, Türkiye Jeoloji Haritaları Kozan-K20 Paftası, Jeoloji Etütleri Dairesi, 1991). b) Proje Alanı Jeolojisi Karaisalı Formasyonu içerisinde yer almaktadır. Formasyon kireçtaşı (kalker) ve dolomitik kireçtaşı ile temsil edilmektedir. Sahanın hemen tamamında kireçtaşı yüzeylenmiş konumdadır. Üretimi gerçekleşecek kireçtaşının ortalama yoğunluğu 2,5 ton/m3’dür. Jeoloji haritası Ek 17’de sunulmuştur. 54 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU c) Cevherleşme Üretilecek Kalkerin Özellikleri Fiziksel Özellikleri Sarımsı-bej renkli, temiz kırık yüzeyi grimsi renktedir. Malzeme masif ve çatlaklıdır. Orta dayanımlı, az-orta derecede ayrışmıştır. Kalkerin yerinde yoğunluğu 2,5 ton/m3, sertliği 3’dür. Mineralojik Özellikler Kalkerin temsil edildiği bölge baz alınarak karasal ortamda çökeldiği ve orta miyosen olduğu söylenebilmektedir. Kalsit ve aragonit kristallerinden oluşmaktadır. Kimyasal ve Petrografik Özellikler Karbonatlı kayaç grubunda bulunan kalkerin kimyasal bileşimi CaCO3’dır. Genel olarak kalker, saf halde kalsit ve çok az miktarda aragonit kristallerinden oluşmaktadır. Kalsit ve aragonit kalsiyum karbonatın iki ayrı kristal şekli olup teorik olarak % 56 CaO ve % 44 CO2 ihtiva eder. Ancak tabiatta hiçbir zaman saf olarak bulunmaz. İkinci derecede değişik madde ve bileşiklerin içinde yer alması nedeniyle orijinal halde sarı, kahverengi ve koyu gri renklerde görülebilmektedir. Petrografik olarak sedimanter kayaç grubundadır. Rezerv Bilgileri Proje alanının rezerv bilgileri için üretilecek kalkerin boyutlarından ve topoğrafik oluşumdan yararlanılmıştır. Proje alanı sınırları içindeki görünür kalker rezerv kalınlığı 100 m’dir. Görünür rezerv için proje alanı ve görünür rezerv kotları kullanılmıştır. Proje Alanı Ortalama Görünür Rezerv Kotu 227.500 m2 x 100 m x 2,5 ton/m3 : 227.500 m2 : 100 m : 56.875.000 ton Muhtemel, Mümkün Rezerv Bilgileri Belirlenen üretim alanlarının tamamı görünür rezerv kabul edilmiştir. Üretim alanlarında muhtemel mümkün rezerv söz konusu değildir. 55 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İşletilebilir Rezerv Bilgileri 56.875.000 ton görünür kalker rezervinin % 70’inin işletilebilir rezerv olduğu öngörülmüştür. Projede 39.812.500 ton kalker rezerv kullanımı gerçekleşecektir. Kurulu bulunan konkasör tesisi, stok sahası, idari bina 5-6-7 No’lu şahsa ait tapulu arazi içerisinde yer almaktadır. Bu alanların yer aldığı parseller kiralanmıştır. Planlanan konkasör tesisi görünür kalker rezervinin içerisinde kalmamaktadır. d) Depremsellik T.C. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı tarafından hazırlanan “Türkiye Deprem Bölgeleri Haritası” verilerine göre proje sahası 3. Derece Deprem Bölgesi’nde yer almaktadır (Şekil 8). Proje kapsamında yer alan yapıların teknik özelliklerinin belirlenmesinde, 14.07.2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. Deprem Dairesi Başkanlığı tarafından hazırlanan “1900 ila 2009 Yılları Arasında Türkiye’de Meydana Gelen Hasar Yapıcı Deprem Haritası”na göre proje alanının bulunduğu il olan Adana’da 1998’de hasar yapıcı bir deprem meydana gelmiştir. MTA Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanmış olan “Türkiye Diri Fay Haritası”na göre proje alanının bulunduğu bölgede Karsantı-Karaisalı fay zonu bulunmaktadır (Şekil 10). 56 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Şekil 8. Adana İli Deprem Haritası 57 ÇED RAPORU İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Şekil 9. 1900 ila 2009 Yılları Arasında Türkiye’de Meydana Gelen Hasar Yapıcı Deprem Haritası PROJE ALANI Şekil 10. Diri Fay Haritası e) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Jeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Projede üretim faaliyetleri esnasında yapılacak patlatma işlemi ve açılacak basamaklarda jeolojik etkiler dikkate alınacaktır. Açılacak basamaklarda duraylılığın sağlanması için zeminin yapısı dikkate alınacak ve şev açısı zeminin sağlamlığına göre verilecektir. İşletme sonrasında da rehabilitasyon çalışmalarında da oluşturulacak basamaklarda jeolojik etkiler dikkate alınacaktır. 58 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.4. Hidrojeolojik Özellikler a) Bölge ve Proje Alanı Hidrojeolojik Özellikler Proje alanının bulunduğu alanda herhangi bir yüzey suyu bulunmamaktadır. Proje alanın 1 km güneyinden Çakıt Suyu geçmektedir. Proje alanın 3.258 m kuzeydoğusunda Karapınar suyu bulunmaktadır. Karapınar içme suyu olarak kullanılmaktadır. Karapınar’ın 220 m kotlarında yer almaktadır. Proje alanı Karapınar’a bakan yamaçta bulunmadığından ve 3.258 m mesafede olduğundan olumsuz etki beklenmemektedir. Planlanan kalker ocağının 1.938 m güneydoğusunda artezyen kuyu bulunmaktadır. Kuyunun dinamik su seviyesi 142 m’dir. Proje alanı ile ilgili Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı’nın görüşü Ek 18’de sunulmuştur. Görüşte projenin “uzaklık ve farklı hidrolojik mekanizmaya sahip Karapınar Kaynakları, Selampınar Kaynağı ve sondaj kuyusunu etkilemesi düşünülmemektedir” denmektedir. b) Yüzeysel Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri Karasialı İlçesi’nde Çakıt, Eğlence, Körkün, Üçürge akarsuları bulunmaktadır. Hepsi Seyhan Nehri’nin bir koludur. Bölgedeki akarsuların özellikleri Tablo 31’de verilmiştir. Tablo 31.Bölgedeki Akarsular ve Özellikleri Akarsular ÇAKIT EĞLENCE KÖRKÜN ÜÇÜRGE Top. Uzun. (Km.) 162 87 157 60 Debi (m3/sn) Döküldüğü Yer Nehir Kolu 12,8 8,8 13,4 0,7 Seyhan Brj. Çatalan Brj. Seyhan Brj. Seyhan Brj. Seyhan Seyhan Seyhan Seyhan Özellikleri Su sporlarına uygundur. Su ürünleri üretimine uygundur. Su ürünleri üretimine uygundur. Su ürünleri üretimine uygundur. Kaynak: Adana İl Çevre Durum Raporu, 2009 Bölgedeki akarsuların yıllık potansiyelleri aşağıdaki gibidir; Çakıt Çayı : 441 hm3/yıl Körkün Çayı : 473 hm3/yıl Üçürge Çayı : 31 hm3/yıl Eğlence Deresi : 315 hm3/yıl -------------------- ------------------ TOPLAM : 1.260 hm3/yıl 59 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Bölgede Nergizlik Baraj Gölü ve Çatalan Baraj Gölü bulunmaktadır. Nergizlik Barajını Üçürge Suyu beslemektedir. Kullanım amacı sulamadır. Normal su kotunda göl hacmi 1,47 hm3, normal su kotunda göl alanı 0,108 km’dir. Sulama alanı 2.326 ha’dır. Çatalan Barajını Seyhan Nehri beslemektedir. Kullanım amacı; sulama, taşkın önleme, içme suyu ve elektrik üretimidir. Normal su kotunda göl hacmi 1.629 hm 3’dür ve göl alanı 69,25 km2’dir. Sulama alanı 1.870 ha ve yıllık elektrik üretimi 596 GWh’dir. c) Yeraltı ve Termal Su Kaynaklarının Hidrojeolojik Özellikleri (Su Seviyeleri, Miktarları, Emniyetli Çekim Değerleri, Kaynakların Debileri, Mevcut ve Planlanan Kullanımı) Bölgede herhangi bir termal su kaynağı bulunmamaktadır. Adana İli’nin yeraltı suyu potansiyeli aşağıdaki gibidir; Yumurtalık Ovası Ceyhan Kozan Ovaları Aşağı Seyhan Ovası Karaisalı Pozantı Tufanbeyli : 12,48 hm3/yıl : 120 hm3/yıl : 500 hm3/yıl : 3,041 hm3/yıl : 14,5 hm3/yıl Planlanan kalker ocağının 1.938 m güneyde artezyen kuyu bulunmaktadır. Kuyunun dinamik su seviyesi 142 m’dir. Bulunduğu topoğrafik kot 210 m’dir. Planlanan kalker ocağının üretim kotları 260-440 m arasındadır. İlçede içme suyu Karapınar Suyu’ndan karşılanmaktadır. İçme suyu ve kanalizasyon hizmetini Adana Büyükşehir Belediyesi’nden almaktadırlar. Civar köylerde yeraltı suyu ve pınarlar kullanılmaktadır. 60 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrojeolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje alanında herhangi bir yüzeysel ve yer altı su kaynağı bulunmamaktadır. Proje etki alanında bulunan Karapınar suyu ve artezyen kuyu bulunmaktadır. Karapınar proje alanının 3.258 m kuzeydoğusunda, artezyen kuyu ise 1.938 m güneyde yer almaktadır. Karapınar’ın topoğrafik kotu 220 m, artezyen kuyunun ise 210 m’dir. Planlanan kalker ocağı ile aralarında 40-50 m kot farkı bulunmaktadır. Yapılması planlanan üretim faaliyetlerden olumsuz etkilenmeyecektir. Su kaynaklarının üretim faaliyetlerinden olumsuz etkilenmemesi için aşağıdaki önlemler alınacaktır; Planlanan faaliyette yapılacak patlatma işleminin su yapıları, mevcut su kaynaklarına etkileri için; Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü tarafından hazırlanan “Patlatmalar ve Yeraltısuyuna Etkisi” raporu Ek 19’da sunulmuştur. Raporda; Üretim yapılacak alandaki kontrollü patlatmalar ile ilgili olarak ÇED raporunda yapılmış olan patlatma hesaplamalarının, çevredeki su kaynaklarına kot farklarından ve mesafelerinden dolayı zarar vermeyeceği, Ancak patlatma işleminin etkilerinin net olarak ortaya konulması için sırayla delik başına 20 kg, 30 kg ve 40 kg ANFO kullanılarak deneme atımlarının yapılması, Deneme atımlarında yapılacak ölçümlerde elde edilecek parametreleri ölçekli mesafe kapsamında değerlendirilmesi ile mevcut yönetmelikler kapsamında yüzeyde yapılacak patlatmaların yeraltısuyuna olan etkisini yardımcı olacak verilerin elde edilmiş olacağı, Ayrıca elde edilecek titreşim parametreleri, inceleme alanının gerçek patlatma değerlerini vereceği, Belirtilmiştir. Proje kapsamında olumsuz hidrojeolojik etkilerin oluşmaması için aşağıdaki önlemler alınacaktır; Üretim faaliyetlerinde oluşacak her türlü atık herhangi bir alıcı ortama atılmayacak, sızdırmasız şekilde geçici depolanarak kanun ve yönetmeliklere göre bertarafı sağlanacaktır, Dere, kuru dere yataklarına müdahale edilmeyecek, herhangi atık, pasa vb. gibi atılmayacaktır, Kalker ocağında patlatma sırasında, üretim deliklerinde gecikmeli kapsül kullanılacak ve sıralı patlatma yapılarak patlatma işlemi kontrol altında tutulacaktır. 61 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.5. Hidrolojik Özellikler a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikler Türkiye’de DSİ’nin ayırmış olduğu 26 akarsu havzasından Adana ili sınırlarında Ceyhan ve Seyhan Havzaları bulunmaktadır. Havza kapsamındaki akarsular başka il sınırları içerisinde doğmakta ve Akdeniz’e dökülmektedir. İlin içme suyunun (Yüreğir İlçesinin tamamı, Seyhan İlçesinin bir kısmı) Çatalan Barajından karşılanmaktadır. Diğer ilçe ve köylerin içme suları çoğunlukla membalardan ve kuyulardan (yeraltı suyu) karşılanmaktadır. Proje alanı Seyhan Havzasında kalmaktadır. b) Projenin Göl, Baraj, Gölet, Akarsu ve Diğer Sulak Alanlara Göre Konumu Göl ve Barajlar Projenin bulunduğu bölgede Nergizlik ve Çatalan Barajı ile gölleri bulunmaktadır. Nergizlik Barajını Üçürge Suyu beslemektedir. Kullanım amacı sulamadır. Normal su kotunda göl hacmi 1,47 hm3, normal su kotunda göl alanı 0,108 km’dir. Sulama alanı 2.326 ha’dır. Proje alanının kuşbakışı en yakın mesafesi 5 km’dir. Nergizlik proje alanın kuzeyinde yer almaktadır. Çatalan Barajını Seyhan Nehri beslemektedir. Kullanım amacı; sulama, taşkın önleme, içme suyu ve elektrik üretimidir. Normal su kotunda göl hacmi 1.629 hm3’dür ve göl alanı 69,25 km2’dir. Sulama alanı 1.870 ha ve yıllık elektrik üretimi 596 GWh’dir. Proje alanının kuşbakışı en yakın mesafesi 16 km’dir. Çatalan proje alanın doğusunda yer almaktadır. Akarsular Bölgedeki akarsular Çakıt, Eğlence, Körkün ve Üçürgedir. Seyhan Nehri’nin kollarıdır. Çakıt 162 km uzunluğa sahiptir ve Seyhan Barajına dökülmektedir. Yıllık potansiyeli 441 hm3/yıl’dır. Ayrıca Çakıt Suyu’nun üzerinde faaliyette bulunan kum-çakıl ocakları ve HES bulunmaktadır. Proje alanının kuşbakışı en yakın mesafesi 1 km’dir. Çakıt Suyu proje alanın batısında yer almaktadır. Eğlence 87 km uzunluğa sahiptir ve Çatalan Barajına dökülmektedir. Yıllık potansiyeli 315 hm3/yıl’dır. Eğlence Suyu’nun üzerinde HES inşaatları bulunmaktadır. Proje alanının kuşbakışı en yakın mesafesi 18 km’dir. Eğlence proje alanın doğusunda yer almaktadır. 62 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Körkün 157 km uzunluğa sahiptir ve Seyhan Barajına dökülmektedir. Yıllık potansiyeli 473 hm3/yıl’dır. Üçürge 60 km uzunluğa sahip olup Nergizlik Barajını beslemektedir. Proje alanına en yakın mesafesi 6 km’dir ve kuzeyinde yer almaktadır. Proje alanın 3258 m kuzeydoğusunda Karapınar suyu bulunmaktadır. Karapınar içme suyu olarak kullanılmaktadır. Karapınar’ın 220 m kotlarında yer almaktadır. Proje alanı Karapınar’a bakan yamaçta bulunamamaktadır. Kalker ocağının çalışma kotu 260440 m arasındadır. Karapınar ile 40 m kot farkı bulunmaktadır. c) Yüzeysel Su Kaynaklarının Mevcut ve Planlanan Kullanımı (İçme, Kullanma, Sulama Suyu, Su Ürünleri İstihsali, Ulaşım, Turizm, Elektrik Üretimi, Diğer Kullanımlar) Yüzeysel su kaynaklarının kullanımı Bölüm 4.5.b maddesinde açıklanmıştır. d) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Hidrolojik Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje alanında herhangi bir yüzeysel ve yer altı su kaynağı bulunmamaktadır. Proje etki alanında bulunan Karapınar suyu ve artezyen kuyu bulunmaktadır. Karapınar proje alanının 3.258 m kuzeydoğusunda, artezyen kuyu ise 1.938 m güneyde yer almaktadır. Karapınar’ın topoğrafik kotu 220 m, artezyen kuyunun ise 210 m’dir. Planlanan kalker ocağı ile aralarında 40-50 m kot farkı bulunmaktadır. Yapılması planlanan üretim faaliyetlerden olumsuz etkilenmeyecektir. Su kaynaklarının üretim faaliyetlerinden olumsuz etkilenmemesi için aşağıdaki önlemler alınacaktır; Üretim faaliyetleri esnasında katı ve sıvı atık alıcı ortama atılmayacak sızdırmasız şekilde depolanıp yürürlükteki kanun ve yönetmeliklere göre bertarafı sağlanacaktır, Kalker ocağında patlama üretim deliklerinde gecikmeli kapsül kullanılacak ve sıralı patlatma yapılarak patlatma işlemi kontrol altında tutulacaktır. Patlatma deliklerinin boyu su kaynaklarının bulunduğu ortalama 200 m kotuna ulaşamayacağından titreşimin olumsuz etkisi beklenmemektedir. Yine de delik boyu 11 m’yi aşmayacak ve 11 m’lik delikte 3 m sıkılama yapılarak patlayıcının etkisi deliğe hapsolacak ve homojen dağılacaktır. 63 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.6. Meteorolojik ve İklimsel Özellikler a) Bölgesel ve Proje Alanı Meteorolojik ve İklimsel Özellikler Bölgenin Genel İklim Şartları Adana İli’nde genel olarak Akdeniz İklim özellikleri görülmektedir. Akdeniz İklimi’nde yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır. Meteorolojik ve iklimsel özellikler değerlendirilirken Karaisalı Meteoroloji İstasyonu’nda kaydedilen uzun yıllara ait veriler kullanılmıştır. Karaisalı Meteoroloji İstasyonu Uzun Yıllar Meteoroloji Bülteni (1970–2012) ve Karaisalı Meteoroloji İstasyonunda standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri ile grafiği Ek 20’de sunulmuştur. Basınç Ortalama Basınç Karaisalı Meteoroloji İstasyonu bülten kayıtlarına göre ortalama 984,9 hPa’dır, maksimum basınç 1003,7 hPa ve minimum basınç 965,0 hPa’dır. Tablo 32. Basınç Değerleri Tablosu ORTALAMA AYLAR BASINÇ (hPa) Ocak 989,2 Şubat 987,6 Mart 986,1 Nisan 984,4 Mayıs 983,6 Haziran 981,1 Temmuz 978,4 Ağustos 979,2 Eylül 982,8 Ekim 986,6 Kasım 989,0 Aralık 990,2 Yıllık 984,9 MAKSİMUM BASINÇ (hPa) 1002,3 1003,7 1001,8 996,4 991,2 989,2 984,7 985,0 989,5 994,8 999,8 1002,4 MİNİMUM BASINÇ (hPa) 966,6 967,2 965,0 971,9 972,4 970,9 970,3 972,8 974,6 974,9 974,3 966,6 1003,7 965,0 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 64 basınç İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 1010 1000 Basınç (hPa) 990 980 970 960 950 940 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Maksimum Basınç Minimum Basınç Ortalama Basınç Şekil 11. Basınç Dağılım Değerleri Grafiği (1970-2012) Sıcaklık Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama sıcaklık 18,5 0C, maksimum sıcaklık 45,0 0C ve minimum sıcaklık -4,8 0C’dır. Tablo 33. Sıcaklık Değerleri Tablosu ORTALAMA AYLAR SICAKLIK (0C) Ocak 9 Şubat 9,7 Mart 12,7 Nisan 16,5 Mayıs 20,7 Haziran 24,8 Temmuz 27,7 Ağustos 27,9 Eylül 25,4 Ekim 21,3 Kasım 15,2 Aralık 10,5 Yıllık 18,5 MAKSİMUM SICAKLIK (0C) 26,9 25,0 30,5 36,3 40,0 40,9 44,2 45,0 41,8 37,6 31,7 30,1 45,0 MİNİMUM SICAKLIK (0C) -4,8 -3,7 -2,1 1 8,6 12,1 16,6 16,9 10,8 4,9 0,5 -3,6 -4,8 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 65 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 50 40 Sıcaklık (ºC) 30 20 10 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık -10 Ay Maksimum Sıcaklık Ortalama Sıcaklık Minimum Sıcaklık Şekil 12. Sıcaklık Dağılım Değerleri Grafiği (1970-2012) Yağış Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama toplam yağış miktarı 849,5 mm ve günlük maksimum yağış miktarı 231,0 mm’dir. Tablo 34. Yağış Değerleri Tablosu TOPLAM YAĞIŞ AYLAR ORTALAMASI (mm) Ocak 131,9 Şubat 99,6 Mart 83,7 Nisan 85,6 Mayıs 75,5 Haziran 43,4 Temmuz 14,9 Ağustos 14,4 Eylül 22,9 Ekim 46,8 Kasım 87,9 Aralık 142,9 Yıllık 849,5 MAKSİMUM YAĞIŞ (mm) 171,3 83,0 103,3 82,8 129,2 73,5 58,5 43,6 63,6 48,4 121,3 231,0 231,0 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 66 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 250 200 Yağış (mm) 150 100 50 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Toplam Yağış Ortalaması Maksimum Yağış Şekil 13. Yağış Dağılım Değerleri Grafiği (1970-2012) Standart Zamanlarda Ölçülen En Yüksek Yağış Miktarı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu standart zamanlarda ölçülen en yüksek yağış değerleri tabloda 100 yıl için ölçülen 24 saatlik maksimum yağış değeri 252,8 mm’dir. Proje ile ilgili tüm çalışma ve işletme aşamalarında bahsedilen değerler dikkate alınacaktır. Ortalama Nispi Nem Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama nispi nem % 59,7’dir. Tablo 35. Nem Değerleri (%) Tablosu AYLAR Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık ORTALAMA NİSPİ NEM (%) 57,1 57,7 60,3 64 64,3 63,3 65,4 64,8 57,4 51,6 52,7 57,7 59,7 67 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 70 60 Nem (%) 50 40 30 20 10 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Ortalama Nispi Nem Şekil 14. Nem Değerleri Grafiği (1970-2012) Sayılı Günler Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama kar yağışlı günler sayısı 0,6’dır. Tablo 36. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Tablosu Gün Sayısı Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı I II III 0,3 0,3 0 IV V AYLAR VI VII VIII IX X XI XII Yıllık 0,6 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 68 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2 1.8 Gün Sayısı 1.6 1.4 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Şekil 15. Ortalama Kar Yağışlı Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) Ortalama Kar Örtülü Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama kar örtülü günler sayısı bulunmamaktadır. Ortalama Sisli Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama sisli günler sayısı 1,1’dir. Tablo 37. Ortalama Sisli Günler Sayısı Tablosu AYLAR Gün Sayısı I II III IV V VI VII Ortalama Sisli 0 0 0,2 0,3 0,2 0,2 0,1 Günler Sayısı VIII IX X XI 0,1 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 69 XII 0 Yıllık 1,1 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2 1.8 1.6 1.4 Gün Sayısı 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Şekil 16. Ortalama Sisli Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) Ortalama Dolulu Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama dolulu günler sayısı 2,0’dir. Tablo 38. Ortalama Dolulu Günler Sayısı Tablosu Gün Sayısı I II III IV AYLAR VI VII V VIII IX X XI Ortalama Dolulu 0 0,2 0,3 0,5 0,3 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0 Günler Sayısı Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 70 XII 0 Yıllık 2,0 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2 1.8 1.6 1.4 Gün Sayısı 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Şekil 17. Ortalama Dolulu Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama kırağılı günler sayısı 0,6’dır. Tablo 39. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Tablosu Gün Sayısı I II III IV AYLAR VI VII V VIII IX X XI Ortalama Kırağılı 0,4 0,2 Günler Sayısı Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 71 XII 0 Yıllık 0,6 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 2 1.8 Gün Sayısı 1.6 1.4 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Şekil 18. Ortalama Kırağılı Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) Ortalama Orajlı Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama orajlı günler sayısı 33,9’dur. Tablo 40. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Tablosu Gün Sayısı I II III IV AYLAR VI VII V VIII IX X XI Ortalama Orajlı 1,1 1,7 2,6 4,6 5,9 4,1 1,6 2,2 3,1 3,7 1,9 Günler Sayısı Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 72 XII 1,4 Yıllık 33,9 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 7 6 Gün Sayısı 5 4 3 2 1 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Şekil 19. Ortalama Orajlı Günler Sayısı Grafiği (1970–2012) Maksimum Kar Kalınlığı (cm) Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum kar kalınlığı verisi bulunmamaktadır. 73 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Buharlaşma Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre yıllık ortalama açık yüzey buharlaşması 1466,1 mm ve maksimum açık yüzey buharlaşması 20,8 mm’dir. Tablo 41. Buharlaşma Değerleri (mm) Tablosu ORTALAMA AÇIK YÜZEY AYLAR BUHARLAŞMASI (mm) Ocak 11,4 Şubat 7,4 Mart 25,1 Nisan 107,7 Mayıs 162,5 Haziran 212,1 Temmuz 231,9 Ağustos 235,6 Eylül 194,8 Ekim 163,9 Kasım 88,3 Aralık 25,4 Yıllık 1466,1 MAKSİMUM AÇIK YÜZEY BUHARLAŞMASI (mm) 5,1 6,8 8,4 11 14,1 20,7 20,8 16,2 17 14,4 14,1 7,8 20,8 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 250 Buharlaşma (mm) 200 150 100 50 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Ay Ortalama Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Maksimum Açık Yüzey Buharlaşması (mm) Şekil 20. Buharlaşma Değerleri Grafiği (1970–2012) 74 Eylül Ekim Kasım Aralık İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Rüzgar Esme Sayılarına Göre Yıllık, Mevsimlik, Aylık Rüzgar Yönü Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre 1. derecede hakim rüzgar yönü SW (güneybatı), 2. derecede hakim rüzgar yönü NE (kuzeydoğu), 3. derecede hakim rüzgar yönü N (kuzey), 4. derece hakim rüzgar yönü NW (kuzeybatı)’dır. Tablo 42. Yönlere Göre Rüzgarın Esme Sayıları (Aylık ve Yıllık) Tablosu AYLAR YÖNLER I II III IV V VI VII VIII IX X XI N 3801 2799 2647 2309 1421 762 476 786 1602 2990 3224 NNE 1620 1352 1168 1186 951 589 489 608 1013 1558 1612 NE 5857 5386 5836 5103 3864 2523 1363 1970 3934 5250 5837 ENE 334 284 274 206 195 127 70 173 127 242 302 E 746 793 758 706 509 528 267 402 371 519 678 ESE 179 215 197 123 199 125 91 96 118 227 178 SE 691 796 640 751 781 669 454 592 578 996 880 SSE 183 107 135 217 336 293 285 404 318 274 137 S 158 248 362 463 678 888 1104 1126 655 591 358 SSW 278 334 480 826 879 1558 2224 1836 1353 610 372 SW 1968 2238 4318 5032 6630 7725 9628 8356 5594 3872 2205 WSW 353 390 701 918 1055 1275 1747 1953 1323 804 397 W 895 986 968 863 1031 1036 1186 851 1042 957 748 WNW 411 426 385 288 167 251 262 244 332 308 350 NW 3205 2647 2089 1129 1041 1130 797 633 1195 1958 2243 NNW 1057 848 737 429 299 422 311 289 441 857 999 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) N NNW 60000 50000 NW NNE NE 40000 30000 WNW ENE 20000 10000 W E 0 WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 21. Esme Sayılarına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (1970-2012) 75 XII 3771 2047 6401 292 726 200 765 151 211 237 1761 202 819 265 2467 875 Yıllık 26588 14193 53324 2626 7003 1948 8593 2840 6842 10987 59327 11118 11382 3689 20534 7564 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 43. Kış Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu YÖNLER Aralık Ocak Şubat TOPLAM N 3771 3801 2799 10371 NNE 2047 1620 1352 5019 NE 6401 5857 5386 17644 ENE 292 334 284 910 E 726 746 793 2265 ESE 200 179 215 594 SE 765 691 796 2252 SSE 151 183 107 441 S 211 158 248 617 SSW 237 278 334 849 SW 1761 1968 2238 5967 WSW 202 353 390 945 W 819 895 986 2700 WNW 265 411 426 1102 NW 2467 3205 2647 8319 NNW 875 1057 848 2780 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) N NW WNW W NNW 18000 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 22. Kış Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012) 76 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 44. İlkbahar Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu YÖNLER Mart Nisan Mayıs TOPLAM N 2647 2309 1421 6377 NNE 1168 1186 951 3305 NE 5836 5103 3864 14803 ENE 274 206 195 675 E 758 706 509 1973 ESE 197 123 199 519 SE 640 751 781 2172 SSE 135 217 336 688 S 362 463 678 1503 SSW 480 826 879 2185 SW 4318 5032 6630 15980 WSW 701 918 1055 2674 W 968 863 1031 2862 WNW 385 288 167 840 NW 2089 1129 1041 4259 NNW 737 429 299 1465 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) N NW WNW W NNW 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 23. İlkbahar Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012) 77 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 45. Yaz Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu YÖNLER Haziran Temmuz Ağustos TOPLAM N 762 476 786 2024 NNE 589 489 608 1686 NE 2523 1363 1970 5856 ENE 127 70 173 370 E 528 267 402 1197 ESE 125 91 96 312 SE 669 454 592 1715 SSE 293 285 404 982 S 888 1104 1126 3118 SSW 1558 2224 1836 5618 SW 7725 9628 8356 25709 WSW 1275 1747 1953 4975 W 1036 1186 851 3073 WNW 251 262 244 757 NW 1130 797 633 2560 NNW 422 311 289 1022 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) N NNW 30000 25000 NW NNE NE 20000 15000 WNW ENE 10000 5000 W E 0 WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 24. Yaz Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012) 78 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 46. Sonbahar Mevsimine Ait Rüzgarın Esme Sayıları Tablosu YÖNLER Eylül Ekim Kasım TOPLAM N 1602 2990 3224 7816 NNE 1013 1558 1612 4183 NE 3934 5250 5837 15021 ENE 127 242 302 671 E 371 519 678 1568 ESE 118 227 178 523 SE 578 996 880 2454 SSE 318 274 137 729 S 655 591 358 1604 SSW 1353 610 372 2335 SW 5594 3872 2205 11671 WSW 1323 804 397 2524 W 1042 957 748 2747 WNW 332 308 350 990 NW 1195 1958 2243 5396 NNW 441 857 999 2297 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) N NW WNW W NNW 16000 14000 12000 10000 8000 6000 4000 2000 0 NNE NE ENE E WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 25. Sonbahar Mevsimine Ait Esme Sayılarına Göre Rüzgar Diyagramı (1970-2012) 79 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Esme sayılarına göre aylık rüzgar diyagramları Şekil 26’de verilmektedir. N N NNW 6000 NNW NNE NW NE 4000 3000 WNW ENE 2000 1000 0 WSW SW E W ESE WSW SE SSW OCAK ESE SW SSE ŞUBAT SE SSW SSE S N 6000 N NNE NNW 5000 NW NE NW WNW 1000 0 WSW SW E W ESE WSW SE SSW SSE ESE NİSAN SE SSW SSE S N N 7000 NNW NNE 6000 NW NE 5000 4000 3000 WNW ENE WNW E W ESE WSW 2000 1000 W 0 WSW SW MAYIS SE SSW E 0 SW S NW ENE 2000 1000 NNW NE 3000 ENE 2000 MART NNE 4000 3000 W 6000 5000 4000 WNW E 0 S NNW ENE 2000 1000 W NE 4000 3000 WNW NNE 5000 5000 NW 6000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 NNE NE ENE E ESE SW SSE HAZİRAN S 80 SE SSW SSE S İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU N NNW 10000 N NNE 8000 NW NNW NE NW 6000 WNW 4000 ENE WNW E W ESE WSW 2000 W 0 WSW SW TEMMUZ SSE SSE S N NNE NNW NE NW WNW 1000 0 WSW SW E W ESE WSW SSW SSE ESE SE SSW EKİM S SSE S N 6000 N NNE NNW NE 4000 NW NE 4000 ENE 2000 3000 WNW ENE 2000 1000 1000 0 WSW SW KASIM NNE 5000 3000 W 7000 6000 5000 WNW E 0 SW SE NW ENE 2000 1000 NNW NE 3000 ENE 2000 EYLÜL NNE 4000 3000 W 6000 5000 4000 WNW E SSW 5000 NW ENE SE N 6000 NE ESE AĞUSTOS S NNW NNE SW SE SSW 9000 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 E W ESE WSW SE SSW E 0 ESE SW SSE ARALIK S SE SSW Şekil 26. Esme Sayılarına Göre Aylık Rüzgar Diyagramları (1970-2012) 81 SSE S İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Yönlere Göre Rüzgar Hızı YÖNLER Yönlere göre ortalama rüzgar hızı Tablo 47’de verilmiştir. Tablo 47. Yönlere Göre Rüzgarın Ortalama Hızı Tablosu AYLAR I II III IV V VI VII VIII IX 1,8 1,6 1,5 1,6 1,4 1,4 1,4 1,6 1,5 N 1,9 1,6 1,5 1,5 2,1 1,7 NNE 2,2 2,1 2 2,2 2,4 2,3 2,3 2,1 2,1 1,8 1,7 2,1 NE 1,5 1,3 ENE 1,6 2,1 1,8 1,4 1,3 1,4 1 1,5 1,6 1,5 1,4 1,4 1,2 0,9 1,2 1,3 E 1,7 1,5 1,8 1,8 1,9 1,6 1,6 2,3 2 ESE 1,9 1,8 1,8 1,9 2,1 1,9 1,7 1,4 1,9 SE 1,5 1,6 2 1,6 1,7 1,8 1,9 2,4 2,7 SSE 1,3 1,7 1,6 1,9 1,8 2 2,4 2,3 2,2 S 3,1 SSW 1,8 1,9 2,4 2,1 2,2 2,7 2,8 3 1,8 1,9 2,4 2,5 2,6 2,7 2,6 2,8 2,6 SW 2,4 WSW 1,7 1,4 2,1 2,3 2,6 2,2 2,7 3 1,5 1,6 1,8 1,6 1,6 1,6 1,7 1,7 1,7 W 2,3 2,4 2,4 2,2 1,8 2,3 2,6 1,8 WNW 2 3,1 3 3,1 2,9 2,4 3 3,1 2,6 2,1 NW NNW 2,6 2,7 2,8 2,1 2,5 2,3 2,7 3,1 2,2 X 1,8 2,1 2,3 2 1,5 2 2 2 2,1 2,6 2,3 2 1,4 1,8 2,6 2,8 XI 1,7 2,2 2,4 1,7 1,6 1,9 2 1,4 1,6 1,8 1,9 1,6 1,2 2,4 2,8 2,8 XII 1,7 2,3 2,4 1,7 1,5 1,8 1,7 1,5 1,3 1,4 1,7 1,6 1,2 2,2 2,8 2,7 YILLIK Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) N NNW 3 NNE 2.5 NW NE 2 1.5 WNW ENE 1 0.5 W E 0 WSW ESE SW SE SSW SSE S Şekil 27. Ortalama Rüzgar Hızına Göre Yıllık Rüzgar Diyagramı (1970-2012) 82 1,6 1,9 2,2 1,6 1,4 1,8 1,8 1,8 1,8 2,3 2,3 2,1 1,6 2,2 2,8 2,6 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ortalama Rüzgar Hızı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama rüzgar hızı 1,5 m/sn’dir. Tablo 48. Ortalama Rüzgar Hızı Ortalama Rüzgar Hızı (m/sn) I II III IV V AYLAR VI VII VIII 1,5 1,5 1,5 1,5 1,4 1,6 1,7 1,6 IX X XI XII Yıllık 1,5 1,6 1,5 1,5 1,5 Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) 1.8 Ortalama Rüzgar Hızı (m/sn) 1.6 1.4 1.2 1 0.8 0.6 0.4 0.2 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Ay Şekil 28. Ortalama Rüzgar Hızı Grafiği (1970-2012) 83 Eylül Ekim Kasım Aralık İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre maksimum rüzgar hızı 20,7 m/sn ve yönü NNE (kuzeykuzeydoğu)’dir. Tablo 49. Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Tablosu AYLAR Maksimum Rüzgar I II III IV V VI VII VIII IX X XI Hızı (m/sn) 15,0 20,7 20,5 17,7 15,1 13,1 20,6 15,0 13,0 17,2 19,4 ve Yönü NNW NNE NE WSW WSW WSW S N NNW NW NW Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) XII 15,6 NNE 25 20 Rüzgar Hızı (m/sn) 15 10 5 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Ay Şekil 29. Maksimum Rüzgar Hızı Grafiği (1970-2012) 84 Eylül Ekim Kasım Aralık Yıllık 20,7 NNE İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ortalama Fırtınalı Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama fırtınalı günler sayısı bulunmamaktadır. Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Karaisalı Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre ortalama kuvvetli rüzgarlı günler sayısı 3,1’dir. Tablo 50. Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Ortalaması Ortalama AYLAR Kuvvetli I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Rüzgarlı 0,3 0,4 0,5 0,2 0,2 0,1 0,2 0,2 0,1 0,3 0,3 0,3 Günler Sayısı Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Karaisalı Meteoroloji İstasyonu (1970-2012) Yıllık 3,1 0.6 0.5 Gün Sayısı 0.4 0.3 0.2 0.1 0 Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Ay Şekil 30. Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Sayısı Grafiği (1970-2012) b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Sırasında Yerel ve Bölgesel İklimde Oluşabilecek Meteorolojik ve İklimsel Etkiler İle Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje kapsamında yapılacak faaliyetlerin yerel ve bölgesel iklime etkisi beklenmemektedir. 85 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.7. Flora-Fauna a ) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Flora-Fauna Proje alanı Adana İli, Karaisalı sınırları içerisinde yer almaktadır. Proje alanı ve yakın çevresinde yapılan arazi çalışmalarında öncelikle vejatasyon yapısı daha sonrada alanda yayılış gösteren bitki türlerinin tespit edilmeye çalışılmıştır. Proje alanı vejetasyon yapısı Vejetasyon, bir coğrafik bölgenin bir kesiminin üzerinde, yaşama şartları birbirine benzeyen bitkilerin bir arada toplanma şeklidir. Bu bitkilerin birbirleriyle ve çevreleriyle etkileşimleri sonucunda belirli vejetasyon zonları oluşmaktadır. Proje alanı ve yakın çevresinde yayılış gösteren bitki türlerinin net bir şekilde tespit edebilmek için yapılan arazi çalışmalarında öncelikli olarak vejetasyon tipleri tespit edilmiştir. Bu bağlamda proje alanında genel olarak, çalı formların baskın olduğu maki vejetasyonu, kaya vejetasyonu, seyrek orman vejetasyonu bitkilerinin hakim olduğu tespit edilmiştir. Proje alanının farklı bölgelerinde değişik vejetasyon yapıları gözlenmektedir. Genellikle sulak alanlarda yayılış gösteren bitki türlerinin hakim olduğu sucul vejetasyon yapısında karşımıza çıkan Platanus orientalis ve Nerium oleander gibi türlerdir. Bu Türlere bazı kurak ortamlarda da yayılış gösteren Quercus coccifera, Quercus cerris, Tamarix smyrnennis, Palirus spina-christi, Olea europaea, Populus tremula gibi çalı – ağaç formunda veya Plantago major, Salvia virgata gibi bir veya çok yıllık otsu formda türler de eşlik etmektedir. Bu vejetasyon tipine proje alanı ve yakın çevresinde de rastlamak mümkündür. Diğer bir vejetasyon tipide kayalık alanlarda yayılış gösteren bir veya çok yıllık türlerle, bazı kesimlerde seyrek orman oluşturan çalı ve ağaç türlerinin bulunduğu tipik kaya vejetasyonudur. Bu bölgede yapılan arazi çalışmalarında seyrek lokalite oluşturan Pinus brutia görülmektedir. Proje alanı yakın çevresinde yer yer kültür arazileri arasına sıkışmış seyrek olarak ağaç türlerinin bulunduğu maki vejetasyonu gözlenmiştir. Bölgede bulunan maki vejetasyonunun Paliurus spina-christi, Spartium junceum, Myrutus communis ve Styrax officinalis gibi maki türleri de eşlik etmektedir. 86 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Flora Üzerine Etkileri Proje alanı vejetasyon yönünden bir bütün olarak değerlendirildiğinde spesifik bir bitki birlikteliğine (vejetasyon tipine) rastlanmamıştır. Arazi çalışmaları sırasında bu ve benzeri bitki türlerinin oluşturduğu kaya, maki, kültür vejetasyon yapısının proje alanı yakınlarında oldukça yaygın olduğu gözlemlenmiştir. Projenin gerçekleşmesi ortamda bulunan vejetasyon yapısını çok fazla etkilemeyecektir. Alanda floristik açıdan lokal endemik veya çok dar yayılışa sahip olan türlere rastlanılmamıştır. Bu nedenle alanda yapılması planlanan faaliyet sonucu meydana gelebilecek tahribatın, yayılış bakımından toleransı çok yüksek veya kozmopolit olan türlerin varlığını tehdit edecek nitelikte olmayacağı düşünülmektedir. Proje alanında yayılış gösteren bitki türleri Proje alanında yapılan çalışmalar sonucunda 20 familyaya ait 45 bitki türü tespit edilmiştir. Flora türleri proje etki alanı ile beraber değerlendirilmiştir. Türlerin mensubu olduğu familyaların ve cinslerin sıralamasında alfabetik bir sıralamanın benimsendiği listede, türlerin Türkçe adları belirtilirken Türkçe Bitki Adları Sözlüğü referans alınmıştır (Baytop, 1997). Bunun yanında tür listesinde sırasıyla, türlerin mensubu oldukları fitocoğrafik bölgeleri, hangi habitatlarda yayılış gösterdikleri, sahasındaki nisbi bollukları, ülkemiz açısından endemizm durumları, Bern ve UICN koruma listelerinde bulunup bulunmadığı endemik ise tehlike sınıfları ve kaynakları sütunlar halinde verilmiştir. Proje sahasının ÖBA’ya (Önemli Bitki Alanları) göre değerlendirilmesi, sahada yayılış gösteren bitki türlerinin endemizm durumları, UICN ve Bern sözleşmesine göre sorgulanması Türkiye’nin Önemli Bitki Alanları 2005 yılında WWF Türkiye Doğal Hayatı Koruma Vakfı tarafından yayınlanmıştır (Özhatay 2005). Prof. Dr. Neriman Özhatay önderliğinde yayımlanan bu eserde Türkiye’nin 122 Önemli Bitki Alanı tanıtılmaktadır. Daha sonra Bakü Tiflis Ceyhan Boru Hattı güzergahındaki 22 Önemli Bitki Alanının daha dahil edilmesiyle bu sayı 2006 yılında 144’e yükselmiştir (Özhatay, 2006). Proje sahası bu kaynaklarda yer alan herhangi bir Önemli Bitki Alanı içerisinde yer almamaktadır. Proje sahasına en yakın ÖBA, Adana, Niğde ve Kayseri İlleri sınırları içerisinde kalan ve Orta Toroslar ile Antitoroslar’ın buluştuğu noktada yer alan Aladağlar Önemli Bitki Alanıdır. Bu önemli bitki alanı buzul gölleri, derin kanyonları, sarp kayalıkları ve taşlık yamaçlarıyla karakterizedir. Görüldüğü gibi proje sahası gerek konumsa gerekse bu alanlardan farklı vejetasyon yapısıyla farklılık göstermektedir ve herhangi bir Önemli Bitki Alanı içerisinde yer almamaktadır. 87 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU UICN (International Union for Conservation of Nature- Dünya Koruma Birliği) 1994 yılında bitki ve hayvan türlerinin karşı karşıya bulunduğu tehditlere göre sınıflandırılması amacıyla tehlike kategorileri ve kriterler hazırlanmıştır. Bu kategoriler ve kriterler 2001 yılında güncellenmiştir (UICN 2001). Her ülke nesli tehlike altında bulunan bitki ve hayvan türlerini UICN kriterlerine ve kategorilerine göre listelenmekte ve kendi Kırmızı Kitap ya da Kırmızı Listesini hazırlamaktadır. Doğa koruma konusunda önemli uluslar arası mutabakatlardan biri Bern Sözleşmesi (Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats – Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi)’dir. Bu uluslar arası sözleşmeye imza atan ülkeler, doğal bitki ve hayvan türleri ve bunların doğal yaşam alanlarını korumak ve bu amaçla diğer ülkelerle işbirliği yapmakla yükümlüdür. Bu bağlamda; proje alanında yayılış gösteren bitki türlerinin tümü UICN tarafından hazırlanan, 2007 tehlike altındaki türlerin kırmızı listesinde ve Bern Sözleşmesi Ek I (Strictyl protected flora species – kesinlikle korunan bitki türleri listesi) listesinde taranmıştır ve türlerin hiçbiri koruma önlemi gerektiren türlerin işaret edildiği bu listelerde yer almamaktadır (Bern 1979) Proje Alanı Fauna Fauna türleri mevsimsel değişiklikler göstermekte olup, bir alanın fauna envanterinin belirlenmesi birkaç yıl sürebildiğinden fauna listelerinde verilen türler; arazi çalışmasının yanı sıra, yöre halkının gözlem ve duyumları, bölgenin biyotop özellikleri, mevcut yayılma alanları ve geçerli biyocoğrafya kuralları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Fauna listeleri, birkaç türün dışında arazi çalışması sırasında görülmemiş ancak ortamdaki mevcudiyetleri yapılan literatür araştırmalarıyla ortaya konmuş olan türleri de içermektedir. Proje alanı fauna türleri proje etki alanı ile beraber değerlendirilmiştir. Flora Proje sahası ve etki alanında mevcut flora türlerinin belirlenmesi amacıyla arazi çalışmaları yapılmıştır. Arazi çalışmasına ilave olarak detaylı literatür araştırmaları gerçekleştirilmiştir. Literatür araştırmaları; proje sahasının vejetasyon yapısı, habitatlar ve rakım göz önüne alınarak yapılmıştır. 88 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Bunlara ek olarak, lokal flora çalışmalarında, Türkiye’nin flora zenginliği dikkate alınırsa, gözden kaçan türler bulunabilmektedir. Bu bağlamda, bu çalışmada olası yanılgıları gidermek amacıyla uluslararası çalışmalarda kabul gören P. H. Davis’in “Flora of Turkey and the East Aegean Islands, Vol 1-10, 1965-1988” isimli eserinden faydalanılmıştır. Bu eser aynı zamanda listede yer alan taksonların otörleri için de referanstır. Ayrıca http://turkherb.ibu.edu.tr adresinde bulunan güncel Türkiye Bitkileri Veri Servisinden faydalanılmıştır. IUCN Kırmızı Liste 2009.2’ye göre risk sınıfları ve tehlike kategorileri belirlenmiştir. Türlerin Türkçe ve yöresel isimleri için Türkçe Bitki Adları Sözlüğü’nden yararlanılmıştır (Baytop, T. 1997). Bölgesel flora listesi alfabetik sıra gözetilerek hazırlanmıştır. Her türün içinde bulunduğu habitatlar, ait olduğu fitocoğrafik bölgesi ve endemizm durumu Tablo 51’de verilmiştir. Bunun yanı sıra tespit edilen türler ülkemizin de taraf olduğu uluslararası sözleşmeler (BERN, CITES) kapsamında değerlendirilmiştir. Vejetasyon Proje alanı, Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi içinde kalmaktadır. Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi, 300 ve 400 enlemler arasında geniş bir kuşak içerisinde birbirinden izole bölgeler halinde yer almaktadır. Yine de tüm bu kopukluğa rağmen, Akdeniz’in etkili olduğu tüm iklimsel koşullar ve vejetasyon açısından oldukça benzer özelliklere sahiptirler. Akdeniz iklimi yazın sıcak ve kurak, kışın ise serin ve oldukça yağışlı bir özellik taşır. Yaz dönemindeki kuraklık nedeniyle vejetasyondaki canlanma kış dönemine kaymıştır. Bölgede yaprak döken bitki türleri yerine herdem yeşil türler baskındır. Akdeniz ikliminin hakim olduğu yerlerde ormanların yerini alan maki formasyonu ince gövdeli, sert, bazen kenarları dikensi, herdem yeşil yapraklı, bodur çalı görünüşlü ya da ağaççık şeklindeki bitki toplulukları, garig formasyonunu ise toprak şartlarının daha elverişsiz, eğimlerin daha fazla ve yağışların daha az olduğu kesimlerde ayrıca makilerin tahrip olduğu sahalarda yer alan oldukça kurakçıl bitki toplulukları oluşturmaktadır. 89 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tabloda yer alan sütun başlıklarına ilişkin açıklamalara aşağıda değinilmektedir. IUCN Kırmızı Liste 2009.2’e göre risk sınıfları ve tehlike kategorileri; EXTINCT (EX): Tükenmiş EXTINCT IN THE WILD (EW): Doğada tükenmiş CRITICALLY ENDANGERED (CR): Çok tehlikede ENDANGERED (EN): Tehlikede VULNERABLE (VU): Zarar görebilir LOWER RİSK (LR): Az tehdit altında a-CONSERVATİON DEPENDENT(cd):Koruma önlemi gerektiren b-NEAR THREATENED(nt):tehdit altına girebilir c-LEAST CONCERN(lc):En az endişe verici DATA DEFIICIENT(DD):Veri yetersiz NOT EVALUETED(NE): Değerlendirilemeyen Flora türlerinin tehlike kategorileri Tablo 51’de proje alanı ve etki alanında saptanan flora türleri ve korunma durumları verilmiştir. EX- Extinct (Tükenmiş): Şayet son örneğinin bulunmadığı konusunda hiçbir şüphe yoksa bu takson bu kategoridedir. Türkiye Florası’nda ülkemizde yetiştiğinden söz edilen ancak özellikle aramalara rağmen bulunamamış olan bazı taksonlar bu kategoriye konulmuştur. EW- Extinct İn The Wild (Doğada Tükenmiş): Takson bulunabileceği ortamlarda ve yılın farklı zamanlarında yapılan çalışmalarda bulunamamış yani doğada kaybolmuş ve yalnız kültüre alınmış bir şekilde yaşamaya devam ediyorsa bu gruba konur. CR- Critically Endangered (Çok Tehlikede): Bir takson çok yakın bir gelecekte yok olma riski altında ise bu gruba konur. Yapılan floristik çalışmalarda, gelecekte populasyonlarının zarar görebileceği düşünülen bitki taksonları bu kategoriye konmuştur. EN- Endangered (Tehlikede): Oldukça yüksek bir risk ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi altında olan bir takson henüz CR grubunda değilse EN grubunda yer alır. 90 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU VU- Vulnerable (Zarar Görebilir): CR ve EN gruplarına konamamakla birlikte, doğada orta vadeli gelecekte yüksek tehdit altında olan taksonlar bu grupta yer almaktadır. Ülkemizde orta vadede tehdit altında olabileceği düşünülen ve birden fazla lokalitede bilinenler şimdilik durumlarında tehlike olmayan bazı türler, gelecekte korunmalarının sağlanması için bu kategoriye konulmuştur. LR- Lower Risk (Az Tehdit Altında): Yukarıdaki gruplardan herhangi birine konamayan, onlara göre populasyonları daha iyi bitkiler bu kategoriye konur. Populasyonları oldukça iyi ve en az 5 lokaliteden bilinenler bu kategoriye konmuştur. Gelecekteki durumlarına göre tehdit açısından sıralanabilecek 3 alt kategorisi vardır. a) cd- Conservation Dependent (Koruma Önlemi Gerektiren): 5 yıl içerisinde yukarıdaki kategorilerden birisine girebilecek taksonlar bu gruptadır. Hem tür hem de habitat açısından özel bir koruma statüsü gerektirirler. b) nt- LR-Ic kategorisi, Türkiye’de oldukça yaygın, bol olarak yetişen ve herhangi bir tehdidin söz konusu olmadığı bitkiler için kullanılmaktadır. Bunların neslinin tehlikeye girmesi gibi bir durum şu anda söz konusu olmadığı, bir evvelki gruba konmayan ancak VU kategorisine konmaya yakın adaylar bu grupta yer alır. c) Ic- Least Concern (En Az Endişe Verici): Herhangi bir koruma gerektirmeyen ve tehdit altında olmayan bitki türleri bu grupta yer alır. DD- Data Deficient (Veri Yetersiz): Bir taksonun dağılım ve bolluğu hakkındaki bilgi yetersiz ise takson bu gruba konur. Bu kategorideki bir taksonun biyolojisi iyi bilinse bile, onun yayılış ve bolluğu hakkındaki bilgiler yetersizdir. Bu nedenle bir taksonun DD kategorisine konması onun tehdit altında olmasından çok, hakkında daha fazla bilgi toplanmasının gerekliliği belirtir. Bilgiler elde edilince takson, durumuna uygun başka bir kategoriye konulmalıdır. NE- Not Evalueted (Değerlendirilemeyen): Yukarıdaki herhangi bir kriter ile değerlendirilemeyen bitki türleri bu kategoride yer alır. Bazı kriterler hakkında açıklayıcı bilgiler CR, EN ve VU kategorilerine konmak için kabul edilen ek kriterler şunlardır: 91 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU CR Kategorisi İçin- Doğada çok kısa bir sürede kaybolma tehlikesi altında olan bitkiler hakkında aşağıdaki kriterlere göre karar verilebilir. A) Popülasyon aşağıdaki tehditler sonucu azalıyor ise; a-Habitat özelliğinin değişimi ve türün kapalılık derecesinin azalması; b-Aktüel ve potansiyel bir toplama tehdidi altında olması; c-Başka bir taksonun istila tehdidi, melezleme, hastalık, tohum bağlamama, kirlenme, rekabetçiler ve parazitlerin etkisi altında olması; B) Bitkinin toplam yayılış alanı 100 km2 den ve tek yayılım alanı 10 km2’den az, çok parçalanmış veya tek bir lokasyondan biliniyor ise, EN Kategorisi İçin- Yukarıdaki belirtilen tehlikelerin yüksek riski altında, son 10 yıl içinde veya 3 nesilde popülasyonda % 50 azalma olacağı düşünülüyor, yayılış alanı 5000 km2 veya tek bir alanda 500 km2 kadar, birey sayısı 2500’ün altında veya en çok 5 lokasyondan biliniyor ise, VU Kategorisi İçin- Yukarıda belirtilen tehditler karşısında son 10 yıl veya 3 nesil içinde popülasyonda % 20 azalma olacağı düşünülen; yayılış alanı 10 lokasyondan fazla olmayan, yayılış alanı toplam 20.000 km2, olgun birey sayısı 10.000 den az veya arazi çalışmaları sırasında 100 yıl içinde popülasyonunda % 10 azalma olabileceği düşünülen türler. Habitat: Bir populasyonun, içinde bulunduğu, barındığı, geliştiği, üreyip çoğaldığı, varlığını ve neslini devam ettirdiği ortamdır. Buna yaşama ortamı da denir. Habitat Sınıfları: 1 Orman, orman açıklıkları ve orman kenarları 2 Maki 3 Frigana (çoğu dikenli, alçak boylu ve yumak yastık oluşturan bitkiler) 4 Kültür alanları (bağ, bahçe vb.), nadasa bırakılmış yerler 5 Kuru çayır ve açık alanlar 6 Nemli çayır, bataklık ve sulak alan, otsu yamaçlar 7 Yol kenarı, terk edilmiş yerler 8 Kayalık ve taşlık alanlar, gölgeli yerler, kalkerli yamaçlar 92 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU CİTES Nesli Tehlikede Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslararası Ticaretine İlişkin Sözleşme: Ek I: CITES Sözleşmesi Ek I listesinde bulunan türler: Ek I CITES tarafından sıralanan hayvan ve bitkilerin arasında en fazla tehlike altında olan türleri listelemektedir. Bunlar nesli tükenme tehlikesi ile karşı karşıya olan türlerdir ve CITES genellikle bu türlerin örneklerinin uluslararası ticaretini yasaklamaktadır. Ancak, bilimsel araştırmalar gibi bazı istisnai durumlarda buna izin verilmektedir. Bu gibi durumlarda, ticaret, ihracat izni (veya vasıtalı ihracat izni) ve ithalat izni veren makamların yetkisinde olacaktır. BERN SÖZLEŞMESİ [Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats] Ek I: Korunan flora türleri 93 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU TÜRKİYE FİTOCOĞRAFİK BÖLGELERİ [Davis P.H., Harper P.C. and Hege I.C. (eds.), 1971. Plant Life of South-West Asia. The Botanical Society of Edinburg] Fitocoğrafik Bölge Faaliyet alanı Akdeniz Fitocoğrafik Bölgesi’nde bulunmaktadır. Şekil 31. Türkiye'nin Fitocoğrafik Bölgeleri EUR.-SİB.(EUX): Avrupa-Sibirya Bölgesi (Öksin alt bölgesi); Col.: Öksin alt bölgesinin Kolşik sektör MED.: Akdeniz Bölgesi (Doğu Akdeniz alt bölgesi); W.A: Batı Anadolu bölgesi; T.: Toros Bölgesi; A.:Amanus Bölgesi IR.-TUR.: Irano-Turanien Bölgesi; C.A.: İç Anodolu Bölgesi; E.A.: Doğu Anadolu Bölgesi (Mes: Mezopotamya) X: Muhtemelen Avrupa-Sibirya bölgesinin Orta Avrupa/Balkan alt bölgesi (mt): Dağ 94 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Flora Türlerinin Fitocoğrafik Bölgelere Göre Dağılımı Faaliyet ünitelerinin planlandığı alanlar ile çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunma olasılığı yüksek olan taksonların fitocoğrafik bölgelerinin belirtilmesinde çeşitli kısaltmalar kullanılmıştır. Buna göre; Avr.-Sib. Ele. (Avrupa-Sibirya Elementi’ni), D. Akd. Ele. (Doğu Akdeniz Elementi’ni), Akd. Ele. (Akdeniz Elementi’ni) ve İr.-Tur. Ele. (İran-Turan Elementi’ni) ifade etmektedir. Geniş yayılışlı yada fitocoğrafik bölgesi tam olarak bilinmeyenler için (?) işareti konmuştur. Yapılan çalışmalar neticesinde proje etki alanında 20 familyaya ait 45 tür tespit edilmiştir. Bu türler ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler kapsamında değerlendirilmiş olup, koruma altına alınmış ve nesli tükenme tehlikesi altında olan tür bulunmamaktadır (Tablo 51). 95 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 51. Flora Envanteri BİLİMSEL ADI TÜRKÇE ADI RAKIM (m) Apiaceae Anagyris foetida Zivircik 0-1000 Buplerum gracile - 0-1000 Buplerum odontites Conium maculatum Baldırı kara 0-1300 0-2400 Eryngium cretium LAM. Boğa dikeni 0-750 Zakkum 0-800 Papatya Köy göçerten 0-1830 0-2290 30-2100 Kangal 150-1500 Pıtrak 100-1600 10-1750 Step, tarla, çalılık arası Kurak yamaç, boş alan Tarla,yamaç,nadas alan Çıplak kayalık alan,yol kenarı Garig, çakıllık alan Kurak yamaç, boş alan HABİTAT Kayalık yamaç, çalılık Firigana, açık ve doğal habitat Kuru açık habitatlar Koruluk, dere kenarı Çalılık, nadas tarla,çorak alan FİTOCOĞRAFİK BÖLGE END. RDB IUCN 2010.3 BERN CITES KAYNAK Akdeniz - - NE - - L D.Akdeniz - - NE - - L ? ? - - NE NE - - L G D.Akdeniz - - NE - - G Akdeniz - - NE - - G ? ? ? - - NE NE NE - - L G G D.Akdeniz - - NE - - G Akdeniz ? - - NE NE - - L G ? - - NE - - L İran-Turan - - NE - - G Apocynaceae Nerium oleander Asteraceae Anthemis tinctoria var. tinctoria Carthamus lanatus L. Cirsium arvense subsp. arvense Onopordum bracteatum var. bracteatum Picnomon acarna Xanthium spinosum Boraginaceae Dere kenarı, mevsimsel kuruyan su yatakları Echium italicum Engerek otu Heliotropium ellipticum Cactaceae Opuntia ficus-indica Caryophyllaceae Silena vulgaris Cornaceae Cornus sanguinea L.subsp.cilicica Cupressaceae Bambul otu 800-1200 Tarım alanı, tahrip edilmiş araziler Kuru taşlı yamaçlar Frenk inciri -1-1 Kuru taşlı topraklar ? - - NE - - G Gıvışkan otu 0-1200 Tarla kenarı,yamaç ? - - NE - - G Kızılcık 0-1400 Çalılık,boş alan,yamaç D.Akdeniz - - NE - - L Servi 900-1200 Yamaç, kireçtaşı kayalık Akdeniz - - NE - - G Cupressus sempervirens Dipsacaceae 96 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI - RAKIM (m) 0-2000 Yol kenarı, otlu yerler FİTOCOĞRAFİK BÖLGE İran-Turan keçiboğan 0-900 Maki, kuru kayalık Boğumlu ot 0-1900 Dağ çayı 0-1800 0-2200 - 150-1050 - 0-1300 BİLİMSEL ADI TÜRKÇE ADI Scabiosa calocephala Fabaceae Calicotome villosa LINK Lamiaceae Micromeria myrtifolia BOISS. ET HOHEN Prunella laciniata (L.) L. Sideritis perfoliata L. Stachys cretica supsp. cassia Liliaceae Urginea maritima Oleaceae Olea europaea Pinaceae Pinus brutia TEN: Poaceae ÇED RAPORU Zeytin END. RDB - - IUCN 2010.3 NE Akdeniz - - Orman D. Akdeniz - Orman, çayır, tarlalar Kireçtaşı kayaçlar Kayalık kireçtaşı yamaçlar Avr.-Sib. D.Akdeniz Kıyılar HABİTAT BERN CITES KAYNAK - - G NE - - G - NE - - G - - NE NE - - L G Akdeniz - - NE - - G Kültür Akdeniz - - NE - - G Orman D. Akdeniz - - NE - - G Akdeniz - - NE - - G ? ? Avp-Sib - - NE NE NE - - L G L ? - - NE - - G ? - - NE - - L Akdeniz - - NE - - G ? - - NE - - L Avp-Sib ? - - NE NE - - L G ? - - NE - - G Kızılçam 0-1500 Avena barbata subsp.barbata - 0-1300 Brumus arvensis L. Cynodon dactylon var. dactylon Lolium perenne L. Lolium rigidum var.rigidum GAULIN. Piptatherum miliaceum (L.)subsp.thomasi Bermuda çimi “ 0-2900 0-1800 0-2050 Delice 0-1850 - 0-900 Poa compressa L. - 0-1400 Poa bulbosa L. - 0-3000 Polypogon maritimus Steria verticillata(L.) var.verticillata Rhamnaceae Paliurus spina-christi - 0-400 0-800 Taşlık alan, bozulmuş toprak, tarla Maki, yamaçlar, kuru çayırlık Serpantin uçurumlar Kuru arazi, bahçe, koru Kara çalı 0-1400 Boğazlar, çorak Bozulmuş habitat, taşlık yerler Yol kenarı, kuru yerler Kuru taşlı yamaçlar Otlak, çayırlık Yol kenarları, nadas alan Maki, tarla kenarı 97 ? İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI BİLİMSEL ADI TÜRKÇE ADI RAKIM (m) ÇED RAPORU FİTOCOĞRAFİK BÖLGE END. RDB IUCN 2010.3 BERN CITES KAYNAK Çalılık alan Kayalık yamaçlar ? D.Akdeniz - - NE NE - - L G Açık alan ? - - NE - - G Avr-Sib - - NE - - L ? - - NE - - G ? - - NE - - G Akdeniz - - NE - - G HABİTAT yerler,makilik Rosaceae Rubus discolor Sarcopoterium spinosum Rubiaceae Asperula arvensis Scrophulariaceae Linaria genistofolia (L.) subsp.genistofolia Veronica hederifolia L. Solanaceae Hyoscamus niger Lycium europaeum L. Abdestbozan 0-1400 0-1000 Tarla yapışkan otu Nevruz otu 0-2100 Yavşanotu 50-2000 - 0-2300 - 0-500 Koruluk, çalılık, maki, yol kenarı Orman , kırlar,bağlar Taşlı veya kayalı yerler Tarla kenarı, çitler, bahçeler KAYNAK: Türkçe Bitki Adları Sözlüğü - Prof. Dr. Turhan BAYTOP ANKARA,1997 Türkiye Bitkileri Kırmızı Kitabı –Tuna EKİM ve Arkadaşları ANKARA-2000 Akdeniz Doğal Bitki Örtüsü - Yrd. Doç. Dr. Tuluhan YILMAZ ADANA-1996 Kaynak: IUCN 2009.2 L Literatür K Kaynak G Gözlem NE: Not Evaluated (Değerlendirilmedi) LR: Lower Risk (Düşük riskli) 98 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Flora listesinde yer alan tür ve tür altı kategorideki 45 adet bitki türünün fitocoğrafik bölgelere göre dağılımı; Iran-Turan elementi 3, Doğu Akdeniz elementi 6 ve Akdeniz elementi 20 şeklindedir. Geri kalan 21 tür ise kozmopolit veya fitocoğrafik bölgesi belirsizler kategorisinde yer almaktadır. Fauna Fauna türleri mevsimsel değişiklikler göstermekte olup, bir alanın fauna envanterinin belirlenmesi birkaç yıl sürebildiğinden fauna listelerinde verilen türler; arazi çalışmasının yanı sıra, yöre halkının gözlem ve duyumları, bölgenin biyotop özellikleri, mevcut yayılma alanları ve geçerli biyocoğrafya kuralları göz önüne alınarak hazırlanmıştır. Fauna listeleri, birkaç türün dışında arazi çalışması sırasında görülmemiş ancak ortamdaki mevcudiyetleri yapılan literatür araştırmalarıyla ortaya konmuş olan türleri de içermektedir. Fauna bölümünde Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 kapsamı altında bulunan türler için, Bern sözleşmesi koruma tedbirlerine ve bu sözleşmedeki 6. ve 7. madde hükümlerine uyulacaktır. Bern sözleşmesine göre fauna türleri iki bölüm altında koruma altına alınmıştır. Bunlar; Madde 6 Her Akit Taraf, II no’lu ek listede belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu türler için özellikle aşağıdaki hususlar yasaklanacaktır. a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme şekilleri; b) Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip etmek; c) Yabani faunayı, bu Sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde, özellikle üreme, geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek; d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu yumurtaları alıkoymak; e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş hayvanlar ve hayvanlardan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç ticareti. 99 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Madde 7 1. Her Akit Taraf, III no’lu ek listede belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. 2. III no’lu ek listede belirtilen yabani faunanın her türlü işletme şekli 2. Maddenin şartları gözönünde bulundurularak, populasyonlarının varlığını tehlikeye düşürmeyecek şekilde düzenlenmiş olacaktır. 3. Alınacak önlemler, a) Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları, b) Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun durumlarda, işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını, c) Yabani hayvanların canlı veya cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde düzenlenmesi hususlarını, kapsayacaktır. Ayrıca; 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararları” Ek-I (Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları), Ek-II (Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları), Ek-III (Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları) listeleri ilgili tablolara işlenmiştir. Ek-I listesinde bulunan yaban hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca koruma altına alınmıştır. Bu listede yer alan yaban hayvanlarını avlamak, ölü ya da canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. Ek-II listesinde bulunan kuşlar ve memeliler, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrasının verdiği yetki çerçevesinde Merkez Av Komisyonunca koruma altına alınmıştır. Bu listede yer alan av hayvanlarını avlamak, ölü ya da canlı bulundurmak ve nakletmek yasaktır. 100 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ek-III listesinde bulunan av hayvanları, 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu’nun 4. maddesinin birinci fıkrası gereğince Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nca belirlenen 2013- 2014 av döneminde belli edilen sürelerde avlanmasına Merkez Av Komisyonunca izin verilen av hayvanlarıdır. Omurgalı Hayvanlar Proje sahası ve etki alanında bulunan ve bulunması muhtemel fauna elemanları evrimsel gelişim sırasına göre; Amphibia (İki yaşamlılar), Reptilia (Sürüngenler), Aves (Kuşlar), Mammalia (Memeliler) olarak kategorize edilmektedir. Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel fauna türlerinden; Tablo 52’de amfibi türleri, Tablo 53’de sürüngen türleri, Tablo 54’de kuş türleri ve Tablo 55’de memeli türleri verilmiştir. Tablolarda her türün familyası, Türkçe adı, habitatı, IUCN kategorisi, Red Data Book kategorisi ve Bern Sözleşmesi Ek-2 (kesin olarak koruma altına alınan fauna türleri) ve Ek-3 (korunan fauna türleri) listelerinin hangisinde yer aldığı belirtilmiştir. Bern Sözleşmesi Ek-2 ve Ek-3 listesinde yer almayan türler için (-) işareti konulmuştur. Amphibia (İki yaşamlılar). Proje sahası ve etki alanında gerçekleştirilen arazi çalışmaları ve literatür araştırmaları neticesinde 2 familyaya ait 2 iki yaşamlı türü tespit edilmiştir (Tablo 52). Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 2 iki yaşamlı türünden 1 tanesi Bern Ek-III,1 tanesi Bern Ek-II listesinde yer almaktadır. Tablo 52. İki yaşamlı türler (Amphibia) BİLİMSEL TÜRKÇE HABİTAT ADI ADI Bufonidae Gece Taş altı ve toprak Bufo viridis kurbağası içinde Hylidae Rana Yeşil Su içi ve ridibunda kurbağa kıyısında 101 IUCN BERN MAK 2013-2014 LC Ek-II - LC Ek-III - RDB nt nt CITES - - İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Reptilia (Sürüngenler) Proje sahası ve etki alanında gerçekleştirilen arazi çalışmaları ve literatür araştırmaları neticesinde 5 familyaya ait 13 sürüngen türü tespit edilmiştir (Tablo 53). Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 13 sürüngen türünden 9 tanesi Bern Ek-III, 4 tanesi Bern Ek-II listesinde yer almaktadır. Bu türler Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından hazırlanıp, 26.05.2013 tarih ve 28658 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı’na göre 13 sürüngen türü Ek-I, yani “Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları” listesinde yer almaktadır. Ek-I listesinde yer alan türler Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır. Koruma altına alınan türlerin her ne şekilde olursa olsun alıkonulması veya avlanması yasaktır. Sürüngen türleri arasında Testudo graeca 2009.2 IUCN Red List Kategorileri Listesi’nde bulunmasına rağmen, Demirsoy (1996) tarafından yapılan çalışmalara göre bu tür Türkiye’de oldukça bol ve yaygındır. Ayrıca herhangi bir tehdit altında değildir. BERN MAK 2013-2014 RDB CITES BİLİMSEL ADI IUCN Tablo 53. Sürüngenler (Reptilia) VU Ek-II Ek-I nt - LC Ek-III Ek-I nt LC Ek-II Ek-I nt - LC Ek-III Ek-I nt - LC Ek-II Ek-I nt - LC Ek-III Ek-I nt - LC Ek-III Ek-I nt - LC Ek-III Ek-I nt - Taşlık, çalılık alan - Ek-III Ek-I nt - Seyrek bitkili taşlık Ağaçlık çalılık ve taşlı alanlar, tarla LC Ek-III Ek-I nt - LC Ek-III Ek-I nt - TÜRKÇE ADI HABİTAT Testudinidae Testudo graeca Tosbağa Taşlı kuru araziler, bağ bahçe Agamidae Laudakia stellio Dikenli keler Kayalar, taş duvarlar, ağaç kovukları İnce parmaklı keler Geniş parmaklı keler Bitkisi az olan taşlık alanlar Bitkisi az olan taşlık alanlar Tarla kertenkelesi Açık alanlar ve taşlık araziler Benekli kertenkele Tıknaz kertenkele Şeritli kertenkele Az bitkili ve taşlık alan Bitki örtüsü seyrek taşlık alanlar Açık araziler taşlık ve kayalık alan Kocabaş yılan Uysal yılan Gekkonidae Cyrtodactylus kotschyi Hemidactylus turcicus Lacertidae Ophisops elegans Scincidae Calcides osellatus Mabuya aurata Mabuya vittata Colubridae Coluber ravergieri nummifer Eirenis modestus Malpolon monspessulanus Çukurbaşlı yılan 102 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Aves (Kuşlar) Proje sahası ve etki alanında kuş populasyon yoğunluğu oldukça düşüktür. Gerçekleştirilen arazi çalışmaları ve literatür araştırmaları neticesinde 11 familyaya ait 14 kuş türü tespit edilmiştir (Tablo 54). Kuşlar uçabilme yeteneği sebebiyle bulunduğu ortamı terk edebilir ve yeni habitatlar bulabilir. Projenin bu türlerin beslenme, dolaşma, barınma ve üreme alanlarını ve faaliyetlerini kısıtlamaması nedenleriyle kuş türleriyle ilgili olarak çevresel etkiler açısından göreceli bir olumsuzluk beklenmemektedir. İnşaat ve işletme aşamasında su kirliliği ve katı atık kontrolü ve diğer yönetmeliklere, av yasaklarına ve uluslar arası sözleşmelerdeki (Bern Sözleşmesi) hususlara bağlı kalınarak kuş türleriyle ilgili gerekli önlemler alınacaktır. Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 14 kuş türünden 6 tanesi Bern Ek-III, 8 tanesi Bern Ek-II listesinde yer almaktadır. “IUCN Red List Threatened Species”e göre tespit edilen tespit edilen tüm kuş türlerinin nesli tükenme tehlikesine karşı düşük risklidir (LC). Bu türler Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından hazırlanıp, 26.05.2013 tarih ve 28658 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı’na göre 8 kuş türü Ek-I, yani “Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları” listesinde; 2 kuş türü Ek-II, yani “Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları” listesinde; 4 kuş türü Ek-III, yani “Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları” listesinde bulunmaktadır. Ek-I listesinde yer alan türler Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından koruma altına alınmıştır. Koruma altına alınan türlerin her ne şekilde olursa olsun alı konulması veya avlanması yasaktır. 103 İNKAYA MAD. VE PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ . 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tablo 54. Kuşlar (Aves) TÜRKÇE ADI IUCN BERN HABİTAT MAK 20132014 RDB. STATÜ CITES KAYNAK Şahin LC Ek-II Orman Ek-I A.3 Y - L Akkanat tarlakuşu LC Ek-II Yerleşim yerleri ve tarlalar Ek-I A.1.2 G - L Küçük kumru LC Ek-III Park ve bahçelerde Ek-II A.4 Y - G Saksağan LC Ek-III Ek-III A.5 Y - L Cüce karga LC Ek-III Orman ve ağaçsız alanlarda Ağaçlık ve kayalık alanlar, harabeler Ek-III A.5 Y - L Kaya kirazkuşu LC Ek-II Ağaçlık alan ve kayalık Ek-I Pencere kırlangıcı LC Ek-II Yerleşim yerleri ve kayalıklar Ek-I A.4 G - G Lanius minör Kara alın çekirgekuşu LC Ek-II Düz ve tepelik alanlar ile bahçeler Ek-I A.3 G - L Motacillidae Motocilla alba Passeridae Akkuyruksallayan LC Ek-II Açık araziler ve su kıyıları Ek-I A.3.1 Y - L Passer domesticus Serçe LC Ek-III Tarlalar, ormanlar ve yerleşim yerleri Ek-III A.5 Y - G Sylvia hortensis Ötleğen LC Ek-II Ağaçlık alanlar bahçeler ve ovalar Ek-I A.2 G - L Turdidae Oenanthe oenanthe Turdus merula Turdus pilaris Kuyrukkakan Karatavuk Ardıç LC LC LC Ek-II Ek-III Ek-III Açık alanlar tarla ve çayırlar Ağaçlık alanlar ve bahçeler Ağaçlık ve çayırlık alanlar Ek-I Ek-III Ek-II A.3 A.3 B.2 G Y K - L D L BİLİMSEL ADI Accipitridae Buteo buteo Alaudidae Melanocorypha leucoptera Columbidae Streptopelia senegalensis Corvidae Pica pica Corvus monedula Emberizidae Emberiza cia Hirundinidae Delichon urbica Laniidae Sylvidae Kaynak: Demirsoy, A., 1997, Omurgalılar “Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler” Meteksan A.Ş., Ankara. Kaynak: Kiziroğlu, İ, 1993, The Birds of Türkiye (Species List in Red Data Book), TTKD, Ankara. Kaynak: Merete Çakmak-Mary Işın , Anadolu Kuş Adları Sözlüğü G: Gözlem L: Literatür A: Duyum 104 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Prof. Dr. İlhami Kiziroğlu tarafından hazırlanan The Birds of Türkiye adlı yayında, kuş türlerinin korunma durumu ve statüleri ile ilgili olarak kullanılan sembollerin açıklaması şu şekildedir: A1 : Nesli tükenmiş veya tükenme tehlikesi altında olan türler A1.1 : Nesli tükenmiş olan türler A1.2 : Tüm Türkiye’deki birey sayısı 1-25 çift arasında olan türler A2 : Birey sayısı 26-50 çift altında kalan ve yayılış gösterdikleri bölgelerde büyük risk altında olan türler A3 : Birey sayısı 51- 200 (500) çift arasında kalan ancak bazı bölgelerde oldukça azalmış türler A4 : Birey sayıları fazla olmakla birlikte belirli bölgelerde azalmış olan türler. A5 : Bu türlerin gözlenen populasyonlarında henüz bir azalma ve tükenme tehdidi söz konusu değildir. B : Geçici olarak Türkiye’ye gelen ve biyotopların yok edilmesi ile risk alına girecek türler B1 : Anadolu’yu kışlak olarak kullanan ancak Anadolu’da üremeyen türler B2-B3 : Anadolu’dan transit olarak geçen veya Anadolu’yu kışlak olarak kullanan ve risk derecesi daha düşük olan türler Y : Düzenli olarak yurdumuzda kuluçkaya yatan yerli kuş türleri G : Yurdumuzda kuluçkaya yattıktan sonra göç eden türler K : Yurdumuzda kuluçkaya yatmayan, yurdumuzu transit göç esnasında kullanan türlerdir KZ : Kış aylarını yurdumuzda geçiren, kış ziyaretçisi türlerdir. Mammalia (Memeliler) Gerçekleştirilen arazi çalışmaları ve literatür araştırmaları neticesinde 6 familyaya ait 8 memeli türü tespit edilmiştir (Tablo 55). Proje sahası ve etki alanında tespit edilen memeli türlerine ait yuvalama alanı bulunamamıştır. Faaliyet alanı ve çevresinde bulunan ve habitat özelliği nedeniyle bulunması muhtemel 8 memeli türünden 2 tanesi Bern Ek-III, 3 tanesi Bern Ek-II listesinde yer almaktadır. 105 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Bu türler Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından hazırlanıp, 26.05.2013 tarih ve 28658 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı’na göre 3 memeli türü Ek-I, yani “Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları” listesinde, 1 memeli türü Ek-III, yani “Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Sürelerde İzin Verilen Av Hayvanları” listesinde bulunmaktadır. Koruma altına alınan türlerin her ne şekilde olursa olsun alı konulması veya avlanması yasaktır. Memeli türlerinden Canis familaris hariç diğerleri 2009.2 UICN Red List Kategorilerinde yer almaktadır. “IUCN Red List Threatened Species”e göre tespit edilen tüm memeli türlerinin nesli tükenme tehlikesine karşı düşük risklidir (LC). Tablo 55. Memeliler (Mammalia) BİLİMSEL ADI Canidae Canis familaris Erinaceidae Erinaceus concolor Leporidae Lepus europaeus Muridae Mus musculus Rattus rattus Rhinolophidae Rhinolophus ferrumequinum Rhinolophus hipposiderus Soricidae Crocidura leucodon TÜRKÇE ADI HABİTAT IUCN BERN MAK 20132014 RDB CITES Evcil köpek Yerleşime yakın - - - nt - Kirpi Bağ bahçe ve ormanlar LC Ek-II Ek-I nt - Yabani tavşan Ağaçlık ve açık araziler LC Ek-III Ek-III nt - Ev sıçanı Sıçan Yerleşim yeri, çalılıkla Yerleşime yakın LR/lc - Ek-III - nt nt - B.Nalburunlu yarasa K.Nalburunlu yarasa Ormanlık, ağaçlık, çalılık Ormanlık, ağaçlık, çalılık LC Ek-II Ek-I V - LC Ek-II Ek-I V - Tarla sivri faresi Açık araziler ve çalılıklar LC - - nt - 106 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tabloda kullanılan kısaltmalar ve açıklamalar: Türlerin ülkemizdeki durumu ile ilgili veriler ve Türkçe adlandırmalar “Genel ve Türkiye Zoocoğrafyası - Prof. Dr. Ali DEMİRSOY, 1996” a göre yapılmıştır. ERL : European Red List (Avrupa Kırmızı Listesi) Vu : Vulnerable (zarar görebilir) MAK : 2013-2014 Av Dönemi Merkez Av Komisyonu Kararı Ek-Liste I : Orman ve Su İşleri Bakanlığınca Koruma Altına Alınan Yaban Hayvanları Ek-Liste II : Merkez Av Komisyonunca Koruma Altına Alınan Av Hayvanları Ek-Liste III : Merkez Av Komisyonunca Avına Belli Edilen Sürelerde İzin verilen Av Hayvanları BERN EK II : Sıkı Korunan Fauna Türleri BERN EK III : Korunan Fauna Türleri Kaynak : L : Literatür, G : Gözlem, A : Anket (Yöre halkının söylemleri) b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Flora-Fauna Üzerine Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Yapılan çalışmalara göre proje iki yaşamlı, sürüngen ve kuş türlerinin populasyonları üzerinde mevcut etkiler dışında yeni bir tehdit unsuru oluşturmayacaktır. Fauna elemanlarından hareket etme yeteneğine sahip olanlar her an proje sahasında görülebileceği için, hareketli fauna türlerine herhangi bir zarar verilmemesi amacıyla görevli personele gerekli uyarılar yapılacaktır. Fauna türleri özellikle zarar görecek türler olmayıp, işletme aşamasında, ortamdaki gürültü ve hareketlilikten dolayı, bulundukları habitatları terk ederek, çevredeki daha uygun alternatif yaşam alanlarına çekileceklerdir. Yukarıda belirtilen faunanın ülkemizde geniş yayılış göstermesi ve bu türlerin ekosistemde şuan için herhangi bir tehlike arz etmemesi sebebiyle projenin işletilmesinde bir engel oluşturmamaktadır. Proje faaliyeti esnasında, faaliyet alanındaki türler daha uygun ortamlara yerleşeceklerdir. Ortama adapte olabilen türler yaşamlarını faaliyet alanı yakınında sürdüreceklerdir. 107 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Faaliyet alanı veya çevresinde koruma altına alınmış herhangi bir bitki veya hayvan türü tespit edildiği takdirde ulusal mevzuatımız ve ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşme hükümlerine uygun olarak gerekli önlemler alınacak ve söz konusu türler korunacaktır. Ek olarak tüm fauna türleri üzerine faaliyet ile avlanma, yumurtalara zarar verme gibi olumsuz koşullar yaratılmayacaktır. Bu şekilde mevcut yaban hayatı tehdit edilmemiş olacaktır. Ayrıca yasal mevzuatlar çerçevesinde doğal ekosistemlerin ve biyolojik çeşitliliğin korunmasına özen gösterilecek, proses ve çevreye yapılacak yatırımlar ile çevreye pozitif değerler kazandırmada süreklilik sağlanacaktır. Faaliyet sırasında söz konusu türleri korumak için personel uyarılacak ve bu konuda gerekli eğitim verilecektir. Sahada faunaya yönelik bütün koruma tedbirleri faaliyet sahibi tarafından takip edilerek uygulatılacaktır. Av hayvanları ve bunların populasyonu ile yaşama ortamları Proje sahası ve çevresinde av hayvanı olarak tespit edilen türler etüt sahasında zengin populasyonlar oluşturmamaktadır. Diğer hayvanların ve insanların sahaya kontrolsüz girişini önlemek amacıyla sahanın etrafı tel örgü ile çevrilebilir. Ayrıca sahada çalışacak personel yaban hayatına zarar vermemeleri ve zarar verenleri engellemeleri için eğitilebilir. 108 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 4.8. Koruma Alanları (Ek-V deki Duyarlı Yöreler Listesi Kapsamında) a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Koruma Alanları 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ÇED Yönetmeliği, EK-V’de yer alan duyarlı yöreler listesi uyarınca proje sahası ve etki alanında; 1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar a) 09/08/1983 tarih ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde tanımlanan ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları", içerisinde kalmamaktadır. b) 01/07/2003 tarih ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca Çevre ve Orman Bakanlığı’nca belirlenen "Yaban Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları", içerisinde kalmamaktadır. c) 21/07/1983 tarih ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve aynı kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan alanlar, içerisinde kalmamaktadır. ç) 22/03/1971 tarih ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri İstihsal ve Üreme Sahaları, içerisinde kalmamaktadır. d) 31/12/2004 tarih ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar içerisinde kalmamaktadır. e) 02/11/1986 tarih ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri", içerisinde kalmamaktadır. f) 09/08/1983 tarih ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar, içerisinde kalmamaktadır. g) 18/11/1983 tarih ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan alanlar, içerisinde kalmamaktadır. ğ) 31/08/1956 tarih ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler, içerisinde kalmaktadır. h) 04/04/1990 tarih ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar, içerisinde kalmamaktadır. ı) 26/01/1939 tarih ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması Hakkında Kanunda belirtilen alanlar, içerisinde kalmamaktadır. 109 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU i)25/02/1998 tarih ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar, içerisinde kalmamaktadır. j) 17/05/2005 tarih ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği ve 26.08.2010 tarih ve 27684 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Sulak Alanların Korunması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğinde belirtilen sulak alanlar içerisinde kalmamaktadır. 2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar a) 20/02/1984 tarih ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları", içerisinde kalmamaktadır. b) 12/06/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar, içerisinde kalmamaktadır. ı) 23/10/1988 tarih ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar, içerisinde kalmamaktadır. ıı) 13/09/1985 tarih Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar, içersinde kalmamaktadır. ııı) Cenova Deklerasyonu’nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, içerisinde kalmamaktadır. c) 14/02/1983 tarih ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yürürlüğe giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar, içerisinde kalmamaktadır ç) 17/05/1994 tarih ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar içerisinde kalmamaktadır. d) 27/07/2003 tarih ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Avrupa Peyzaj Sözleşmesi içerisinde kalmamaktadır. 110 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 3. Korunması gereken alanlar a) 20/02/1984 tarih ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları", içerisinde kalmamaktadır. b) 12/06/1981 tarih ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca korumaya alınan alanlar, içerisinde kalmamaktadır. ı) 23/10/1988 tarih ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de Özel Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak belirlenmiş alanlar, içerisinde kalmamaktadır. ıı) 13/09/1985 tarih Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit" listesinde yer alan alanlar, içersinde kalmamaktadır. ııı) Cenova Deklerasyonu’nun 17. maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar, içerisinde kalmamaktadır. c) 14/02/1983 tarih ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yürürlüğe giren "Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1. ve 2. maddeleri gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras" statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar, içerisinde kalmamaktadır ç) 17/05/1994 tarih ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar içerisinde kalmamaktadır. d) 27/07/2003 tarih ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Avrupa Peyzaj Sözleşmesi içerisinde kalmamaktadır. 111 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Koruma Alanlarına Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Kalker ocağı orman alanı içerisinde yer almaktadır. İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. Tic. Ltd. Şti., üretim faaliyetlerine geçmeden önce 6831 sayılı Orman Kanunu 16. Maddesi gereğince izin alacağını taahhüt etmektedir. Üretim faaliyetlerinde pasa atığı oluşumu beklenmemektedir. Faaliyetler esnasında kayalık alan içerisinde toprak bantlarına rastlanılması durumunda, topraklı kısım kazanılacak ve stok alanında rehabilitasyon çalışmalarında kullanılmak üzere ayrı depolanacaktır. Konkasör tesisinde ayrılan by-pass ürünün satışı gerçekleştirilebilmektedir. İnkaya Madencilik ve Petrol Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. izne konu olmayan yerlere ve orman alanlarına kazı fazlası malzeme, pasa atık veya herhangi bir malzemenin dökülmeyeceğini taahhüt etmektedir. İnkaya Madencilik ve Petrol Ürün. San. Tic. Ltd. Şti. üretim faaliyetleri esnasında topraklı geçişlerin üretimi durumunda proje için belirlenen stok alanında ayrı depolamayı ve rehabilitasyon çalışmalarında kullanmayı taahhüt etmektedir. Proje ve etki alanında daha önceden orman yangını gerçekleşmemiştir. Ancak Adana Orman Bölge Müdürlüğü’nün hazırlamış olduğu İnceleme Değerlendirme Formu’nda sahanın orman yangınlarına 1. derece hassas olduğu belirtilmiştir. Orman yangınları için alınacak önlemler aşağıdaki gibidir; o Görülebilir yerlere yangın ikaz levhaları konulacaktır. o Proje alanı ve civarında her ne amaçla olursa olsun kesinlikle odun ateşi yakılmayacaktır. o Ocak alanı çevresine gelen yabancı kişilerin ateş yakması durumunda bu kişiler uyarılacak ve gerekirse en yakın orman idaresine bildirilecektir. o Yangın konusunda işçilere eğitim verilecektir. o Yangın çıkması durumunda en yakın Orman İdaresine bildirilecektir. o Orman yangınlarının söndürülmesinde kullanılmak üzere, orman idaresinin talimatları doğrultusunda yeterli miktarda araç-gereç bulundurulacaktır. Bu araç gereçler başka amaçlar için kullanılmayacak ve devamlı bakımları yapılacaktır. o Orman yangınlarında kaybolan veya bulunamayan araç-gereçlerin yerine yenileri konulacaktır. o İşletme, Orman İdaresinin görevlendirdiği elemanların kontrolüne açık olacak, alınacak yeni önlem önerileri yerine getirilecektir. 112 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Projenin ağaç kesimi ve yangın dışında orman alanlarına muhtemel olumsuz etkileri toz ve üretim faaliyetlerinden kaynaklı atıklar olarak irdelenebilir. Olumsuz etkiler için alınacak önlemler aşağıda verilmiştir; Üretim faaliyetlerinde toz oluşumunu engellemek için açık alanlarda, servis yollarında sulama işlemi yapılacaktır. Konkasör tesisi toz yayıcı üniteleri kapalı dizayn edilmiştir ve aynı şekilde çalışmaya devam edilecektir. Patlatma işlemlerinde gecikmeli kapsül kullanılarak ve sıralı patlatma yapılarak toz kontrol altında tutulacaktır. Üretim faaliyetlerinden kaynaklı atıklar, atık sınıflarına göre ayrılıp yürürlükteki kanun, yönetmelik hükümlerine uygun depolanıp bertarafı sağlanacaktır. Atıklar orman alanlarına dökülemeyecektir. İşletme sonrası rehabilitasyon çalışmaları yapılarak saha tekrar orman alanı olarak kazanılacaktır. 4.9. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler (Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile “Sınırlandırılmış Alanlar” v.b.) a ) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Kalker ocağının bulunduğu arazinin mülkiyeti Orman Genel Müdürlüğü’ne ait olup, 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16. Maddesi gereğince bir önceki çalışma dönemlerinde izin alınıp faaliyete geçilmiştir. Orman izin yazısı Ek 21’de verilmiştir. Proje ve proje etki alanında devletin yetkili organlarının hüküm ve tasarrufu altında bulunan araziler bulunmamaktadır. b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Etkiler ve Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) 6831 sayılı Orman Kanunu’nun 16. Maddesi gereğince bir önceki çalışma dönemlerinde izin alınıp faaliyete geçilmiştir. Orman izin yazısı Ek 21’de verilmiştir. İşletme sonrası rehabilitasyon çalışmaları yapılarak saha tekrar orman alanı olarak kazanılacaktır. 113 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 5. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İlgili Yönetmelikler Kapsamında ve Kümülatif Olarak Gerekli Değerlendirme Yapılacaktır.) 5.1. Emisyon Hesaplamaları (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) U Gaz Emisyonu Projenin arazi hazırlık aşaması bulunmamaktadır. Konkasör tesisi ünitesi kurulu olduğundan inşaat aşaması gerçekleşmeyecektir. İşletme aşamasındaki gaz emisyonu aşağıda görüldüğü şekilde değerlendirilmiştir. İşletme Aşaması Gaz Emisyonu İş makineleri ve araçlar için için Tüpraş 403 otomotiv dizel yakıtı kullanılacaktır. Dizel yakıtın kimyasal özellikleri Tablo 56’da verilmektedir. Tablo 56. Tüpraş 403 Otomotiv Dizel Yakıtın Kimyasal Özellikleri PARAMETRE Yoğunluk (15ºC’de) Parlama noktası Soğuk filtre tıkanma noktası – kış Soğuk filtre tıkanma noktası – yaz Damıtma – 250ºC’de geri kazanılmış Damıtma – 350ºC’de geri kazanılmış Damıtma – 370ºC’de geri kazanılmış Kükürt Karbon kalıntısı (%10 kalıntı üzerinde) Akışkanlık (40ºC’de) Kül Setan indeksi Su Partikül madde Oksidasyon stabilitesi BİRİM kg/L ºC ºC ºC % (hacim) % (hacim) % (hacim) % (ağırlık) % (ağırlık) cSt % (ağırlık) mg/kg mg/kg g/m³ DEĞER 0,820-0,845 55 (asgarî) -10 (azamî) 5 (azamî) 65 (azamî) 85 (asgarî) 95 (asgarî) 0,70 (azamî) 0,30 (azamî) 2,0-4,5 0,01 (azamî) 46 (asgarî) 200 (azamî) 25 (azamî) 25 (azamî) Kaynak: www.tupras.com.tr Dizel araçlardan yayılan kirleticiler için kullanılan emisyon faktörleri Tablo 57’de yer almaktadır. Tablo 57. Dizel Araçlardan Yayılan Kirleticiler için Emisyon Faktörleri Kirletici Karbonmonoksit Azot Oksitler Kükürt Oksitler Toz Kaynak: Müezzinoğlu, A. 1987 Emisyon Faktörü (kg/t) 9,7 36 6,5 18 114 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Dizel yakıtın yoğunluğu = 0,820-0,845 kg/L Projede işletme aşamasında saatte 50 L yakıt kullanılması öngörülmektedir. 50 L/saat x 0,845 kg/L = 42,25 kg/saat = 0,0423 ton/saat Karbon monoksit Azot oksitler Kükürt oksitler Toz : 9,7 kg/ton x 0,0423 ton/saat = 0,410 kg/saat : 36 kg/ton x 0,0423 ton/saat = 1,523 kg/saat : 6,5 kg/ton x 0,0423 ton/saat = 0,275 kg/saat : 18 kg/ton x 0,0423 ton/saat =0,761 kg/saat Kullanılacak iş makinelerinin yakıtlarından kaynaklı gaz emisyonunu en aza indirmek için makinelerin bakımları düzenli olarak yapılacak, egzoz gazı ölçümleri için yetkili servislerden hizmet alınacaktır. İşletme Sonrası Gaz Emisyonu İşletme sonrasında rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacak iş makinesi ve araçlardan oluşacak gaz emisyonu işletme aşamasındaki gibidir. Yakıtlarından kaynaklı gaz emisyonunu en aza indirmek için makinelerin düzenli bakımları yapılacak ölçümler için yetkili servislerden hizmet alınacaktır. Rehabilitasyon çalışmaları 2 yıl içinde sonlandırılacaktır. U Toz Oluşumu Projenin arazi hazırlık aşaması bulunmamaktadır. Konkasör tesisi kurulu olup hafriyat ve inşaat işlemleri gerçekleşmeyecektir. Toz hesaplarında Tablo 58’de verilen emisyon faktörleri kullanılmıştır. Tablo 58. Emisyon Faktörleri İŞLEMLER BİRİM Patlatma Sökme Yükleme Nakliye (Gidiş-Dönüş) Boşaltma Depolama Birincil Kırıcı İkincil Kırıcı kg/ton kg/ton kg/ton kg/km-araç kg/ton kg toz/ha gün kg/ton kg/ton EMİSYON FAKTÖRÜ (Kontrolsüz) 0,080 0,025 0,010 0,7 0,010 5,8 0,243 0,585 EMİSYON FAKTÖRÜ (Kontrollü) 0,0125 0,005 0,35 0,005 2,9 0,0243 0,0585 Kaynak: 03.07.2009 Tarih ve 27277 Sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan ”Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Tablo 12.6: Toz Emisyonun Kütlesel Debi Hesaplamalarında Kullanılacak Emisyon Faktörleri 115 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Üretim faaliyetlerinde patlatma işlemi ile kalker üretimi gerçekleşecektir. Yılda 1.500.000 ton, ayda 125.000 ton, günde 5.000 ton ve saatte 625 ton kalker üretimi planlanmaktadır. Üretilen kalkerin 1.000.000 ton’unun konkasör tesisinde işlem görmesi planlanmaktadır. Patlatma Sırasında Oluşacak Tozlanma Kalker ocağında 8 patlatma ve her patlatmada 15.625 ton (aylık üretim/ 8 patlatma) kalker üretilecektir. Patlatılacak kütlenin % 80’ini 10 μ’dan büyük tanelerden oluşmaktadır. Bundan dolayı patlatılacak kütlenin %20’lik kısmı toz oluşumuna sebep olacaktır. Buna göre; Oluşacak Toz Miktarı = 15.625 ton x 0,20 x 0,080 kg/ton = 250 kg/patlama’dır. Kalkerin Yüklenmesi Esnasında Oluşacak Tozlanma Üretim alanında yükleme işlemi paletli ekskavatörle kamyonlara yapılacaktır. Üretim alanında depolama yapılmayacaktır. Yükleme sırasında oluşacak kontrolsüz tozlanma: 625 ton/saat x 0,010 kg/ton:6,25 kg/saat Yükleme sırasında oluşacak kontrollü tozlanma: 625 ton/saat x 0,005 kg/ton:3,125 kg/saat Kalkerin Konkasör Tesisine Nakliyesi Esnasında Oluşacak Tozlanma Kalker ocağından patlatma işlemi ile üretilen kalker kamyonlara yüklendikten sonra kalker madeni konkasör tesisine veya depolama alanına gönderilecektir. Konkasör tesisine en fazla 100 m yol gidilecektir. Gidiş-geliş toplam mesafe 200 m’dir. Saatlik 625 ton’luk üretimi nakledebilmek için 25 araç hareketi yeterli olacaktır. Nakliye sırasında oluşacak kontrolsüz tozlanma: 0,7 kg/km-araç x 25 araç/saat x 0,2 km : 3,5 kg/saat Nakliye sırasında oluşacak kontrollü tozlanma: 0,35 kg/km-araç x 25 araç/saat x 0,2 km : 1,75 kg/saat 116 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Konkasör Tesisine Boşaltılması Esnasında Oluşacak Tozlanma Konkasör tesisinde saatte 416 ton kalkerin işlem görmesi planlanmaktadır. Konkasör tesisine saatte 416 ton kalker boşaltılacaktır. Boşaltmada oluşacak kontrolsüz tozlanma: 416 ton/saat x 0,010 kg/ton: 4,16 kg/saat Boşaltma sırasında oluşacak kontrollü tozlanma: 416 ton/saat x 0,005 kg/ton: 2,08 kg/saat Konkasör Tesisinde Boyutlandırma İşlemleri Esnasında Oluşacak Tozlanma Birincil kırıcıda oluşacak kontrolsüz tozlanma: 416ton/saat x 0,243kg/ton: 101,088 kg/saat Birincil kırıcıda oluşacak kontrollü tozlanma: 416 ton/saat x 0,0243kg/ton: 10,109 kg/saat İkincil kırıcıda oluşacak kontrolsüz tozlanma: 416 ton/saat x 0,585kg/ton: 243,36 kg/saat İkincil kırıcıda oluşacak kontrollü tozlanma: 416 ton/saat x 0,0585 kg/ton: 24,336 kg/saat Konkasör tesisinde tozlanmaya neden olan bölümler kapalı üniteler şeklinde dizayn edilmiş olup su ile toz bastırma sistemi kullanılmaktadır. Depolamadan Dolayı Oluşacak Tozlanma Konkasör tesis alanı içerisinde 0,68 hektar alanda depolama yapılacaktır. Depolamada oluşacak kontrolsüz tozlanma: 0,68ha x 5,8kg toz/ha gün x 1/24 saat/gün : 0,164 kg toz/saat Depolamada oluşacak kontrollü tozlanma: 0,68ha x 2,9kg toz/ha gün x 1/24 saat/gün : 0,082 kg toz/saat Yükleme-Boşaltma İşlemleri Esnasında Oluşacak Tozlanma Stok sahasında yükleme-boşaltma işlemleri lastikli yükleyici ile yapılacaktır. Konkasör tesisinden çıkan maden ile tüvenan madenin birlikte olduğu düşünülerek toplam 1.500.000 ton kalker için stok sahasında hesap yapılmıştır. Bu durumda saatte 625 ton maden yükleme-boşaltma hesabına katılmıştır. Yükleme-boşaltma sırasında oluşacak kontrolsüz tozlanma: 625ton/saat x 0,010 kg/ton x 2 : 12,50 kg/saat Yükleme-boşaltma sırasında oluşacak kontrollü tozlanma: 625 ton/saat x 0,005 kg/ton x 2 : 6,25 kg/saat 117 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Nakliye Güzergahına Taşıma Esnasında Oluşacak Tozlanma Nakliye güzergahına ulaşım için yaklaşık 500 m yol kullanılacaktır. Gidiş-geliş toplam mesafe 1 km’dir. Saatlik 625 ton kalkerin nakli gerçekleşecektir. Nakliye sırasında oluşacak kontrolsüz tozlanma: 0,7 kg/km-araç x 25 araç/saat x 1 km : 17,5 kg/saat Nakliye sırasında oluşacak kontrollü tozlanma: 0,35 kg/km-araç x 25 araç/saat x 1 km : 8,75 kg/saat Üretim faaliyetleri esnasında patlatma harici, eş zamanlı yapılabilecek işlemler ve toz emisyon miktarları Tablo 59’da verilmiştir. Ayrıca faaliyetin planlandığı bölgede Kaksan Karaisalı Kireç San. Tic. A.Ş. ve AYC İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. kalker ocağı faaliyetlerinde bulunmaktadırlar. Söz konusu kalker ocaklarının da eş zamanlı çalışacağı düşünülerek kümülatif değerlendirme yapılmıştır. Söz konusu kalker ocaklarının ÇED ve PTD raporları incelenerek saatlik toz emisyonları modellemede kullanılmıştır. Tablo 59. Toz Emisyonu Miktarları İŞLEMLER KONTROLSÜZ TOZ EMİSYON MİKTARI (kg/saat) KONTROLLÜ TOZ EMİSYON MİKTARI (kg/saat) 6,25 3,125 3,5 1,75 4,16 2,08 101,088 243,36 0,164 10,109 24,336 0,082 12,50 6,25 17,50 8,75 388,522 kg/saat 24 kg/saat 95,30 kg/saat 507,822 kg/saat 56,482 kg/saat 12 kg/saat 47,65 kg/saat 116,132 kg/saat Kalkerin Yüklenmesi Esnasında Oluşacak Tozlanma Kalkerin Konkasör Tesisine Nakliyesi Sırasında Oluşacak Tozlanma Konkasör Tesisine Boşaltma Esnasında Oluşacak Tozlanma Birincil Kırıcıda Oluşacak Tozlanma İkincil Kırıcıda Oluşacak Tozlanma Depolamadan Dolayı Oluşacak Tozlanma Depolama Alanında Yükleme-Boşaltma İşlemlerinden Dolayı Oluşacak Tozlanma Nakliye Güzergahına Taşıma Esnasında Oluşacak Tozlanma TOPLAM Kaksan Karaisalı Kireç San. Tic. A.Ş. AYC İnşaat Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti. KÜMÜLATİF TOPLAM Proje kapsamında eş zamanlı yapılacak üretim faaliyetleri esnasında oluşabilecek toz miktarı; 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” Ek-2 Tablo 2.1’de belirtile 1 kg/saat’lik sınır değerin üstünde olduğundan modelleme çalışması yapılmıştır 118 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU MODELLEME Üretim faaliyetlerinden kaynaklanacak toz emisyonlarının etki alanı içerisinde mevcut meteorolojik koşullar altında ne şekilde yayılacağı, bu yayılma sonucunda söz konusu kirleticilerin neden olacağı muhtemel yer seviyesi konsantrasyon yayılım hesapları ISCT3 (Industrial Source Complex Dispersion – Short Term Model) kullanılarak yapılmıştır. Modelleme çalışmasında Karaisalı Meteoroloji İstasyonu’na ait uzun yıllar verileriyle uyumlu olarak, Adana Meteoroloji İstasyonu’na ait 2001 yılı verileri kullanılmıştır. Modelleme çalışmalarında Adana Meteoroloji İstasyonu’na ait 2001 yılı saatlik sıcaklık, saatlik rüzgar hızı, bulutluluk, bulut taban yüksekliği ile sabah ve öğle karışma yüksekliği verileri kullanılmıştır. Modellemede tesis etki alanının tanımlanabilmesi için topoğrafik veriler kullanılmıştır. Tesis alanı merkezde kalacak şekilde 5 km x 5 km olmak üzere 25 km2’lik dörtgen oluşturulmuştur. Bu alan içerisinde 500 m x 500 m’lik 121 adet tepe noktası belirlenmiştir. Model verilerine tepe noktalarının koordinatları ve kotları girilmiştir. Üretim faaliyetlerinden oluşacak toz emisyonlarının kaynakları tek tek belirlenerek koordinatları ve kotları model girdisi olarak kullanılmıştır. Modelleme kullanılacak toz kütlesel debileri için; kümülatif değerlendirmeler yapılmış ve kontrollü, kontrolsüz olarak iki senaryo yapılmıştır. Hava kalitesi modelleme raporu saatlik, günlük, aylık ve yıllık olarak ayrı ayrı hesaplanarak oluşturulmuş ve Ek 22’de sunulmuştur. Proje konusu faaliyet Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar Hakkında Yönetmelik Ek-2 Madde 2.18 ve 2.19 uyarınca çevre iznine tabidir. Proje faaliyete geçtikten sonra yönetmelik gereği gerekli hava kalitesi ölçümleri yapılacaktır. Projenin işletme aşamasında Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği ile Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği’nde belirtilen hükümlere uyulacaktır. 119 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2 Kapsamında Değerlendirme Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo-2.2. tesis etki alanında uzun vadeli, kısa vadeli sınır değerler ve kademeli azatlım tablosu aşağıda verilmiştir. Tablo 60. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli, Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu YIL Sınır değer [µg/m3] [Çöken toz mg/m2gün] 2008 2009 2010 2011 2012 2013 KVS 300* 300 260 220 180 140 100 UVS 150* 150 132 114 96 78 60 Süre Parametre Havada Asılı Partikül Madde (PM 10) KVS 650* 650 598 546 494 442 390 UVS 350* 350 322 294 266 238 210 Bu değerler 01.01.2014 tarihine kadar geçerlidir. 01.01.2014 tarihinden sonra ilgili mevzuata göre tekrar düzenlenecektir. *Sınır değer 2014 yılı hedeflerine ulaşılana kadar yıllık eşit olarak azaltılacaktır. Çöken Toz Eş zamanlı yürütülecek üretim faaliyetlerinin tamamının değerlendirildiği modellemenin sonuçlarının Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo-2.2’ de verilen sınır değerler ile karşılaştırılması aşağıda sunulmuştur. Tablo 61. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Üretim Faaliyetlerinde Kontrollü Durum Modellemesinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması Sınır değer PM 10 [µg/m3] Çöken toz [mg/m2gün] 2013 Toz Miktarları (En Yüksek Değer) KVS 300 µg/m3 100 µg/m3 9,03553 µg/m3 UVS KVS UVS 150 µg/m3 650 mg/m2gün 350 mg/m2gün 60 µg/m3 390 mg/m2gün 210 mg/m2gün 0,17997 µg/m3 1,24 mg/m2gün 38,24 mg/m2gün Süre Parametre Havada Asılı Partikül Madde (PM 10) Çöken Toz Tablo 62. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Kontrollü Kümülatif Durum Modellemesinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması Sınır değer PM 10 [µg/m3] Çöken toz [mg/m2gün] 2013 Toz Miktarları (En Yüksek Değer) KVS 300 µg/m3 100 µg/m3 10,09321 µg/m3 UVS KVS UVS 150 µg/m3 650 mg/m2gün 350 mg/m2gün 60 µg/m3 390 mg/m2gün 210 mg/m2gün 1,62564 µg/m3 1,45 mg/m2gün 87,72 mg/m2gün Süre Parametre Havada Asılı Partikül Madde (PM 10) Çöken Toz 120 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Yerleşim Birimlerinde Muhtemel Tozun Sınır Değerler İle Karşılaştırılması Yapılan modelleme sonuçlarında yerleşim birimlerinde oluşması muhtemel toz miktarlarının Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği Ek-2, Tablo-2.2’de verilen sınır değerler ile karşılaştırmaları aşağıda sunulmuştur. Tablo 63. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Üretim Faaliyetlerinde Kontrollü Durum Modellemesinde Yerleşim Birimlerinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması KVS UVS 150 µg/m3 60 0,17997 0,01338 0,04475 0,01448 0,71091 0,06909 KVS UVS 650 mg/m2gün 350 mg/m2gün 390 210 0,62 9,68 0,03 0,72 0,08 2,41 0,05 0,78 1,24 38,24 0,35 3,72 Parametre Havada Asılı Partikül Madde (PM 10) Çöken Toz Yerleşim Birimleri Sınır değer PM 10 [µg/m3] Çöken toz [mg/m2gün] 300 µg/m3 Süre Badem Bahçesi 0,38114 En Yakın Tarım Alanı 9,03553 2013 Arapali (Kapıkaya) Karaisalı Aşağı Belemedik Saydere 100 3,94596 0,20035 0,58135 1,40183 Tablo 64. SKHKKY Ek-2 Tablo 2.2. de Verilen Sınır Değerler ile Kümülatif Kontrollü Durum Modellemesinde Yerleşim Birimlerinde Elde Edilen Değerlerin Karşılaştırılması KVS UVS 150 µg/m3 60 0,23004 0,07859 0,11608 0,07568 KVS UVS 650 mg/m2gün 350 mg/m2gün 390 210 0,66 12,37 0,18 4,23 0,10 6,24 0,15 4,07 Parametre Havada Asılı Partikül Madde (PM 10) Çöken Toz Yerleşim Birimleri Sınır değer PM 10 [µg/m3] Çöken toz [mg/m2gün] 300 µg/m3 Süre 2013 Arapali (Kapıkaya) Karaisalı Aşağı Belemedik Saydere 100 4,23100 1,13448 0,70818 0,94911 En Yakın Tarım Alanı 9,03808 Badem Bahçesi 0,23004 0,17132 0,66 42,58 0,35 9,21 Yukarıdaki tablodan da görüldüğü gibi yerleşim birimlerinde oluşması muhtemel havada asılı toz ve çöken toz değerlerinin sınır değerlerin altında olduğu görülmektedir. 121 2,22160 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Toz Emisyonları İçin Alınacak Önlemler Konkasör tesisinde, üretim alanında, depolama alanında, nakliye yollarında oluşacak toz emisyonlarını en aza indirgemek için aşağıdaki genel tedbirler alınacaktır; Savurma yapmadan doldurma-boşaltma işlemleri gerçekleştirilecektir. Açık alanda, yollarda ve depolama alanında arazöz ile sulama yapılacaktır. Konkasör tesisinde kırılacak malzemenin üstüne su püskürtülecektir. Tesiste toz yayıcı üniteler kapalı olduğundan oluşabilecek deformasyonlara karşı düzenli bakımları yapılacaktır. Proje etki alanındaki tarım alanları, badem ağaçları ve özel ağaçlandırma alanlarının faaliyetten olumsuz etkilenmemesi için aşağıdaki önlemler alınacaktır; Tarım alanlarına ve özel ağalandırma alanlarına yakın yollarda kamyonların 30 km/saati aşmaması uyarı ikaz levhaları ile sağlanacaktır. Tesis alanı içerisinde, depolama alanında fıskiye ile periyodik zamanlama ile sulama yapılacaktır. Tesis alanının etrafında oluşması muhtemel tozun yayılmasını önlemek amacıyla ağaçlandırma çalışmaları yapılacaktır. Kalker ocağında yüzey gecikmeli ve delik içi gecikmeli kapsül kullanılarak toz kontrol altında tutulacaktır. Yaz aylarında patlatma işleminden önce zeminde sulama yapılacaktır. Proje kapsamında Adana Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nden “Çevre İzni” başvurusu yapılmış olup Çevre İzni değerlendirme aşamasındadır. Tesiste kırma-eleme üniteleri ve bantlar kapalı dizayn edilmiştir. Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü’nün 08.07.2009 tarih ve 5102-40174 sayılı genelgesi ile 11.09.2009 tarih ve 6988-52879 sayılı yazısı hükümlerine uygun çalışmaya devam edilecektir. 122 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 5.2. Su Kullanımı ve Bertarafı (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Temin Edileceği Kaynaklar, Su Miktarları, İçme ve Kullanma Suyu ve Diğer Kullanım Amaçlarına Göre Miktarları, Kullanımı Sonrası Oluşacak Atık Suların Miktarı ve Bertarafı) Söz konusu projede konkasör tesisi kuruludur. Maden ocağı işletme dönemindedir ve arazi hazırlık aşaması olmayacaktır. İşletme Aşaması Su Kullanımı İşletme aşamasında tozlanmayı önlemek ve personel için su kullanılacaktır. Personel İçin Su Kullanımı ve Bertarafı Projede işletme aşamasında toplam 14 personel çalışacaktır. Personelin içme suyu hazır su şeklinde, kullanma suyu ise izinler alındıktan sonra açılacak su kuyusundan sağlanacaktır. Proje kapsamında personelin günlük su ihtiyacı 217 L/gün’den hesaplanmıştır. Personelin Günlük Su İhtiyacı = 217 L/ kişi-gün x 14 kişi = 3.038 L/gün = 3,04 m 3 /gün P P Personelin kullandığı suyun tamamının atık suya dönüşmesi varsayımıyla yıllık atık su miktarı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır. Yıllık Atık Su Miktarı = 3,04 m 3 /gün x 300 gün/yıl = 912 m 3 /yıl’dır. P P P P Personelden kaynaklı sıvı atık, 3 m x 2 m x 5 m boyutlarında 30 m 3’lük sızdırmasız fosseptik çukurda depolanacaktır. Planlanan havalandırmalı, sızdırmaz betonarme fosseptik çukurun planı Ek 23’de sunulmuştur. Fosseptik çukurun deşarjı için Büyükşehir Belediyesi’nden hizmet alınacaktır (Bkz. Ek 24). P 123 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Tozlanma İçin Su Kullanımı ve Bertarafı Açık alanlarda ve kullanılacak servis yollarında tozlanmayı engellemek için günde 40 ton su kullanılması planlanmaktadır. Tozlanmayı Engellemek İçin Kullanılacak Yıllık Su Miktarı = 40 ton/gün x 300 gün/yıl = 12.000 ton/yıl’dır. Konkasör tesisinde toz bastırma için günde 8 ton su kullanılacaktır. Tozlanmayı Engellemek İçin Kullanılacak Yıllık Su Miktarı = 8 ton/gün x 300 gün/yıl = 2.400 ton/yıl’dır. Tozlanma için kullanılacak su izinler alındıktan sonra açılacak su kuyusundan sağlanacaktır. Tozlanmayı engellemek için kullanılacak su atık oluşturmamaktadır. Bertarafı söz konusu değildir. İşletme Sonrası Su Kullanımı İşletme sonrasında orman alanında yapılacak rehabilitasyon çalışmalarında ve kiralanan alanın düzeltme çalışmalarında su kullanımı ve bertaraf şekli işletme aşamasındaki gibi gerçekleşecektir. Rehabilitasyon çalışmaları 2 yıl içinde sonlandırılacaktır. Çalışacak personelin içme ve kullanma suları, 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” ve 31.07.2009 tarih ve 27305 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”de belirtilen şartlara uygun olacaktır. Kullanma suyu çimento fabrikasından tankerle sağlanacak tankerler için 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik” madde 16-e bendi şartları yerine getirilecektir. 124 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Söz konusu faaliyette içme suyu hazır su şeklinde, kullanma suyu tankerle Karaisalı İlçesi’nden sağlanmaktadır. Planlanan kapasite artışı ile gerekli izinler alındıktan sonra su kuyusu açılacaktır. Mevcut durumda yer altı suyu ve yüzeysel su kaynaklarının kullanımı söz konusu değildir. Faaliyetin; su kaynakları, yer altı suları, yer altı sularının beslenmeleri, koruma alanları açısından değerlendirildiği Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı’nın görüşü Ek 18’de sunulmuştur. Görüşte projenin “uzaklık ve farklı hidrolojik mekanizmaya sahip Karapınar Kaynakları, Selampınar Kaynağı ve sondaj kuyusunu etkilemesi düşünülmemektedir” denmektedir. İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., 17.10.2012 tarih ve 28444 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında Yönetmelik” hükümlerine uyacağını beyan ve taahhüt etmektedir. İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. faaliyetin inşaat, işletme ve ÇED izleme dönemlerinde 07.04.2012 tarih ve 28257 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve Bozulmaya Karşı Korunması Hakkındaki Yönetmelik” hükümlere uyacağını beyan ve taahhüt etmektedir. Konuyla ilgili Orman ve Su İşleri Bakanlığı DSİ Etüt, Planlama ve Tahsisler Dairesi Başkanlığı’nın görüşü Ek 16’da sunulmuştur. Üretim faaliyetlerinde su kalitesine ilişkin olarak “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Madde 16 İçme ve Kullanma Suyu Temin Edilen Kıtaiçi Yüzeysel Sularla İlgili Kirletme Yasakları, Madde 22 Yeraltı Suları ile İlgili Kirletme Yasakları ve Düzenlemeler” hükümlerine uyulacaktır. Projede evsel nitelikli atık su oluşumu söz konusudur. Sızdırmasız fosseptikteki depolanan atık suyun deşarjı için, Büyükşehir Belediyesi’nden vidanjör hizmeti alınacaktır (Bkz. Ek 24). Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nin 32 maddesinde yer alan “nüfusu 84 kişinin altında olan otel, motel, tatil köyü, tatil sitesi ve yazlık siteler ve sanayi tesislerinin evsel atık suları 13.03.1971 tarihli ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik hükümlerine göre yapılacak olan sızdırmasız fosseptikte toplanır ve vidanjör vasıtası ile atık su altyapı tesislerine verilir. Evsel atık sularını sızdırmasız nitelikteki fosseptikte toplayan ve vidanjör vasıtası ile alt yapı tesislerine veren atık su kaynakları, Atık Su Yönetimleriyle yaptıkları protokolü ve vidanjörle atık su bertarafı sonucunda aldıkları belgeleri beş yıl süreyle saklamak ve denetimler sırasında görevlilere beyan etmek zorundadırlar” hükmüne İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. uymayı beyan ve taahhüt etmektedir. 125 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 5.3. Atıklar (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası Olmak Üzere Atık Türleri, Miktarları, Bertarafı) Söz konusu projede konkasör tesisi kuruludur. Maden ocağı işletme dönemindedir ve arazi hazırlık aşaması olmayacaktır. İşletme Aşamasında Oluşacak Atıklar Katı Atık Çalışacak işçilerden dolayı evsel nitelikli katı atık oluşumu söz konusudur. Çalışacak 14 personelden kaynaklı katı atık miktarı aşağıdaki gibi hesaplanmıştır; Katı Atık Miktarı Yıllık Katı Atık Miktar = 1,14 kg/gün-kişi x 14 kişi = 15,96 kg/gün = 15,96 kg/gün x 300 gün/yıl= 4.788 kg/yıl = 4,79 ton/yıl Evsel nitelikli katı atıklar, malzeme ocaklarında ayrı ayrı hijyenik, ağzı kapalı bir şekilde çöp konteynırında depolanacak ve Karaisalı Belediyesi’nden hizmet alınacaktır (Bkz Ek 25). 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ve 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Başbakanlık Genelgesi” hükümlerine uyulacaktır. Bitkisel Toprak ve Pasa Atıkları Planlanan kalker ocağında üretim faaliyetlerinde hafriyat işlemleri yapılmayacaktır. Üretim faaliyetleri esnasında bitkisel topraklı kısımlarla karşılaşılması durumunda; bitkisel topraklı kısım ekskavatör ile alınarak ruhsatlı saha içerisindeki tesis alanında bulunan stok sahasında mıcırdan ayrı depolanarak rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır. Faaliyette jeolojik formasyon dikkate alınarak yıllık kapasitenin % 1’i olan 15.000 ton bitkisel toprak oluşumu beklenmektedir. Konkasör tesisinde kalkerin boyutlandırılma sınıflandırılması aşamasında ayrılan by-pass malzeme ise satışa sunulabilmektedir, atık oluşturmayacaktır. 126 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Rehabilitasyon çalışmalarında kullanılamayacak durumda olan atıklar için; 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” 9. Maddesi’ne göre gerekli izinlerin ve onayların alınacağını, 34. Maddesi’ne göre depolanacağını ve yönetmelik doğrultusunda ilgili kurum ve kuruluşların belirleyeceği yere götürülerek bertarafı sağlanacaktır. Atık Yağlar ve Tehlikeli Atıklar İş makineleri ve araçların bakım onarımları düzenli olarak servislerde yapılacaktır. Proje alanı içerisinde zaruri bakım ve yağ değişimi işlemleri oluşturulacak tabanı sızdırmasız, yan duvarları ve çatısı bulunan alanda yapılacaktır. Makine parçaları, üstübü, filtre, atık yağ vb. gibi atıklar; 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı ve 05.11.2013 tarih ve 28812 saysılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda oluşturulmuş geçici depolama alanında ayrı ayrı depolanacak ve bertarafı için lisanslı firmalara çalışılacaktır. İnkaya Mad.ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. atık yağları geçici olarak geçici depolama sahasında “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” doğrultusunda uygun görülen kaplar içerisinde biriktireceğini ve “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği” madde 9’da belirtilen hükümler doğrultusunda bertafını sağlayacağını ve yönetmelik hükümlerine riayet edeceğini beyan ve taahhüt etmektedir. Ömrünü Tamamlamış Lastikler Ömrünü tamamlamış mevcut durumdaki geçici depolama alanında ayrı depolanacak ve bertarafı için lisanslı firmalarla çalışılacaktır. 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı ve 10.11.2013 tarih ve 28817 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. 127 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ambalaj Atıkları Personelden kaynaklı evsel nitelikli katı atıklar içerisinde; plastik, cam, büro atıkları vb. gibi atıklar bulunacaktır. Bu tür ambalaj atıklarının geri dönüşümü, 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği” hükümlerine uygun olarak toplanacak ve lisanslı firmalara verilerek, değerlendirilmesi yoluna gidilecektir. Patlayıcı Maddelerin Ambalaj Atıkları Patlayıcı madde ambalaj atıklarının geri dönüşümü ve depozitolu olanları geçici depolama alanında ayrı depolanarak lisanslı firmalara verilecektir. Patlatma işleminden hemen sonra kullanılmayacak patlayıcı madde ve yardımcı elemanları patlayıcı madde deposuna geri götürülecek, proje alanında patlayıcı madde ve yardımcı elemanları bırakılmayacaktır. 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. Tıbbi Atıklar Tesis alanında küçük çaplı kazalar için ecza dolabı bulundurulacaktır. Proje alanında işletme döneminde oluşabilecek küçük çaplı kazalar neticesinde oluşabilecek tıbbi atıklar için, 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümlerine uyulacaktır. Atık Pil ve Akümülatörler Bu tip atıkların oluşması durumunda, 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı ve 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, Madde 13’te belirtilen tüketicinin yükümlülükleri bölümünde belirtilen hususlara uyulacaktır. İşletme Sonrasında Oluşacak Atıklar İşletme sonrasında rehabilitasyon çalışmalarında oluşacak atıklar ve bertaraf şekli işletme aşamasındaki gibi gerçekleşecektir. Rehabilitasyon çalışmaları 2 yıl içinde sonlandırılacaktır. 128 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 5.4. Gürültü Kaynakları ve Seviyeleri (Akustik Rapor) Söz konusu proje alanına ait gürültü kaynaklarını ve seviyelerini gösteren Akustik Rapor Ek 26’da sunulmuştur. İşletme aşamasında kullanılacak makine ve ekipman listesi Tablo 65’de verilmiştir. Tablo 65. İşletme Aşamasında Kullanılması Planlanan Makine ve Ekipman Listesi Makine ve Ekipman Türü Adedi Watt Düşük(dB) Orta(dB) Ekskavatör 3 105 115 Kamyon 5 115 120 Lastikli Yükleyici 1 105 115 Delici Makine 2 115 125 Arazöz 1 115 120 Kırma-Eleme Tesisi 1 836,5 69,22 79,22 Yüksek(dB) 120 130 120 135 130 83,99 Kümülatif değerlendirilmiş, atmosferik yutuş ve düzeltme faktörü uygulanarak hesaplanmış mesafelere bağlı gürültü seviyeleri Tablo 66’da verilmiştir. Tablo 66. Mesafeye Bağlı Gürültü Seviyeleri Ses Basınç Düzeyi (dBA) 500 Hz 1000 Hz 2000 Hz 4000 Hz Mesafe (m) 100 150 200 250 300 400 463 478 550 1000 1800 2000 75,71 78,90 80,04 79,59 72,19 75,38 76,51 76,07 69,69 72,88 74,01 73,57 67,75 70,94 72,08 71,63 66,17 69,35 70,49 70,05 63,67 66,86 67,99 67,55 62,40 65,59 66,72 66,28 62,12 65,31 66,45 66,00 60,91 64,09 65,23 64,78 55,71 58,90 60,04 59,59 50,61 53,79 54,93 54,48 49,69 52,88 54,01 53,57 MADDE 23 – (1) Şantiye alanlarından çevreye yayılan gürültü seviyesi ve gürültünün önlenmesine ilişkin kriterler aşağıda belirtilmiştir: a) Şantiye alanındaki faaliyet türlerinden çevreye yayılan gürültü seviyesi Ek-VII‘de yer alan Tablo-5‘te verilen sınır değerleri aşamaz. Tablo–5: Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri Faaliyet türü (yapım, yıkım ve onarım) Bina Yol Diğer kaynaklar Lgündüz (dBA) 70 75 70 Faaliyet alanı ve gürültüye hassas kullanım alanları dikkate alındığında proje alanına en yakın hane 463, 478 m mesafededir ve Kapıkaya Köyü’ne aittir. Yapılan hesaplamalar neticesinde projede işletme aşamasında kullanılacak makine ve ekipmanların merkez frekans bantlarda oluşturduğu düşük, orta ve yüksek ses gücü seviyeleri incelendiğinde bu mesafelerde Tablo-5’de verilen sınır değerleri sağladığı görülmektedir. Makineekipmanların düzenli bakımları yapılarak gürültü kontrol altında tutulacaktır. 129 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Patlatma İşleminden Kaynaklı Gürültü Oluşumu Patlatma işlemi anlık olay olup, üretim faaliyetlerinde oluşabilecek mesafeye bağlı eşdeğer gürültü düzeylerine dahil edilmemiştir. Patlatma işlemi 1 saniye gibi düşük zaman aralığında gerçekleşeceğinden ses gücü düzeyinin bantlara ve mesafelere göre dağılımı hesaplanmamıştır. 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” Madde 23-d bendinde şantiye faaliyeti sonucu oluşabilecek darbe gürültüsü, LCmax gürültü göstergesi cinsinden 100 dBC’yi aşamaz denmektedir. Yönetmelikte; dBA, insan işitme sisteminin düşük şiddetteki seslere karşı en çok hassas olduğu orta ve yüksek frekanslara daha fazla ağırlık veren, A ağırlıklı ses seviyesi olarak tabir edilen ve gürültünün etkilenim değerlendirilmesi ve kontrolünde yaygın olarak kullanılan bir ses seviyesi ölçütünü ve Cmax dBC olarak ölçülen, ölçüm süresi içerisinde C ağırlıklı rms tabanlı ses seviyesinin en büyük değerini tanımlamaktadır. Patlatma ile oluşacak gürültü anlık olduğundan gürültü düzeyini maksimum 100 dB olacağı kabul edilmiştir. Lw= Kaynağın ses gücü düzeyi (dB) LW(İ) = 10log (10LW/10 /4) = 93,98 dB Patlatma ile oluşan gürültünün 463 m mesafedeki yerleşim birimindeki değeri için aşağıdaki formül kullanılmıştır. Lp =Lw + 10 log (Q / 4xxr2) Lp = 93,98 + 10 log (1/4xx4632) Lp = 29,68 dBA Patlatma ile oluşan gürültünün 478 m mesafedeki yerleşim birimindeki değeri için aşağıdaki formül kullanılmıştır. Lp =Lw + 10 log (Q / 4xxr2) Lp = 93,98 + 10 log (1/4xx4782) Lp = 29,40 dBA 130 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Lp = Kaynakların r mesafedeki serbest alanda gürültü basınç düzeyleri (dBA) LW(İ)= Kaynağın ses gücü düzeyi (dB) Q = Yönelme katsayısı (1 alınmıştır) r = Kaynaktan olan uzaklık (metre) 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” ve 27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Çevresel Gürültünün Değerlendirmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”de patlatma esnasında oluşacak gürültü düzeyi için belirlenmiş bir sınır değer bulunmamaktadır. Aşağıdaki önlemler alınarak patlatmadan kaynaklı gürültü kontrol altında tutulacaktır; Delik başına gecikmeli kapsül kullanılacaktır. 11 m’lik delik boyunda 3 m sıkılma yapılarak patlayıcı maddenin tamamen kütlenin içinde hapsolması ve homojen dağılımı sağlanacaktır. Delikler arasında gecikmeli kapsül kullanılacağından, patlatma işleminin yarattığı şok enerji ve gaz basıncı, kütle içinde homojen enerji sönümlemesi şeklinde kontrol altında tutulacaktır. 131 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Vibrasyon Projede kalker üretim patlatma işlemi ile gerçekleşecektir. Delik başına gecikme ve yüzey gecikme sistemi gecikme kullanılacaktır. Tüm üretim alanlarında delik başına 40 kg ANFO ve 1 kg emülsiyon patlayıcı (dinamit) olmak üzere 41 kg patlayıcı madde kullanılacaktır. Patlatma kaynağı ile hassas nokta arasındaki birimlerin değişkenliği arazi iletim katsayısını etkilemektedir. Yaygın olarak kullanılan katsayılarda; homojen birimlerde katsayı 260’a yaklaşırken, değişken yapı gösteren birimlerde katsayı 26’ya yaklaşmaktadır. Patlatma işleminde gecikme başına kullanılan maksimum patlayıcı miktarı dikkate alınarak patlatma işlemi ile oluşabilecek kayaç içinde yayılan titreşim hızı Devine bağıntısı ile hesaplanmıştır. V = K x (D/√W) -1,6 P V Vo K D W : Kayaç içinde yayılan titreşim hızı (inch/s – mm/s) : Bina temelindeki titreşim hızı (mm/s) : Kayaç türüne bağlı katsayı (26-260) : Mesafe (feet – m) : Gecikme aralığındaki patlayıcı madde miktarı (libre-kg) 1 feet = 0,3048 m 1 libre = 0,4536 kg 1 inç = 25,4 mm 132 K 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 200 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Tablo 67. Patlatma İşleminde Oluşacak Mesafeye Bağlı Parçacık Hızı Değerleri W W V V D (m) D (feet) 1/2xV (kg) (libre) (inch/s) (mm/s) 100 328,08 40 88,18 0,679 17,242 8,621 200 656,17 40 88,18 0,224 5,688 2,844 300 984,25 40 88,18 0,117 2,973 1,487 350 HES İletim 1148,29 40 88,18 0,091 2,323 1,162 Borusu 400 1312,34 40 88,18 0,074 1,876 0,938 HES Binası 463 En Yakın 1519,03 40 88,18 0,058 1,485 0,742 Hane 478 Eski Okul 1568,24 40 88,18 0,056 1,411 0,705 Binası 500 1640,42 40 88,18 0,052 1,313 0,656 550 Arapali 1804,46 40 88,18 0,044 1,127 0,564 Köyü 600 1968,50 40 88,18 0,039 0,981 0,490 700 2296,59 40 88,18 0,030 0,766 0,383 800 2624,67 40 88,18 0,024 0,619 0,309 900 2952,76 40 88,18 0,020 0,513 0,256 1000 3280,84 40 88,18 0,017 0,433 0,217 1500 4921,26 40 88,18 0,009 0,226 0,113 2000 6561,68 40 88,18 0,006 0,143 0,071 ÇED RAPORU 3,448 1,138 0,595 Vo=(1/2xPV)(1/5xPV) 5,173 1,706 0,892 0,465 0,697 0,375 0,563 0,297 0,445 0,282 0,423 0,263 0,394 0,225 0,338 0,196 0,153 0,124 0,103 0,087 0,045 0,029 0,294 0,230 0,186 0,154 0,130 0,068 0,043 1/5xV Tablo 68. Bina Temeli Titreşim Hızı (Vo) Değerlerine Bağlı Olarak Patlatma Nedeniyle Hasar Görebilecek Bina Türleri Bina Türü Yıkılmaya yüz tutmuş çok eski tarihi binalar Sıvalı biriket, kerpiç, yığma tuğla evler Betonarme binalar Fabrika gibi çok sağlam yapıda endüstriyel binalar Vo (mm/s) 2 5 10 10-40 Yapılan hesaplamalarda 350 m mesafedeki HES iletim borusunda 0,697 mm/s, 400 m mesafedeki HES binasında 0,563 mm/s, 463 m mesafedeki en yakın hanede 0,445 mm/s, 478 m mesafedeki eski okul binasında 0,423 mm/s, 550 m mesafedeki yerleşim biriminde 0,338 mm/s’dir. Sınır değerleri sağlamaktadır. Planlanan patlatma dizaynının hasar verici etkisi olmayacaktır. Mevcut kapasitede yapılan titreşim ölçüm raporu Ek 27’de sunulmuştur. 133 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Taş Savrulması Patlatma işlemi sırasında patlayıcı maddenin kaya kütlesi içerisine yeterince hapsolmaması yüksek basınçlı gazların atmosfere erken deşarj olmasına neden olmaktadır. Bu yüksek hızlı gaz boşalımının etkisiyle bazı kayaç parçaları kaya kütlesinden ayrılarak uzak mesafelere savrulabilmektedir. Taş savrulması için vibrasyon hesabında kullanılan kayaç katsayısı ve patlatmada kullanılacak deliklerin çapı kullanılarak aşağıdaki gibi hesaplanmıştır; Maksimum taş savrulma mesafesi (m) = 200 x delik çapı2/3 (inch) = 185 m Proje alanına en yakın yapı 350 m mesafedeki HES iletim borusudur. Yukarıda hesaplanan 185 m maksimum taş savrulma mesafesi olasılıktır ve herhangi bir yapıya ulaşmayacağını göstermektedir. Taş savrulması ve kaya düşmesi gibi olası riskleri kontrol altında tutmak için aşağıdaki önlemler alınacaktır; o 11 m’lik delik boyunda 3 m’lik sıkılama yapılarak patlayıcının delik içinde hapsolması sağlanacak, o Patlayıcı madde seçimi kayacın ve zeminin özelliğine uygun olacaktır. o Patlatma deliklerinde gecikmeli kapsül kullanılacak, o Patlatma işleminden önce askıda kalmış kayaç kontrolü yapılacak ve taş savrulmasına neden olabilecek riskler ortadan kaldırılacaktır. o Patlatma işleminden önce sesli uyarı yapılacaktır. o Patlayıcı maddelerin taşınması, deliklere yerleştirilmesi sırasında herhangi bir ateşli maddeyle yaklaşılmayacaktır. Hava Şoku Taş savrulması etkisindeki gibi, önlemler alınmadığı durumlarda kaya çatlaklarından dış atmosfere hızla boşalan reaksiyon ürünü gazlar önemli düzeyde gürültü oluşturmaktadır. Önlemlerin alınmadığı koşullarda gürültü düzeyi yüksek boyutlara ulaşarak hava şoku dalgalarına dönüşmektedir. Şok dalgalarının oluşmasında diğer bir etken de hızla harekete geçen kaya kütlesi savlarıdır. Harekete geçen kaya kütlesi bir piston görevi görerek şok dalgaları yaratmaktadır. 134 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ayrıca hava şokunun yayılmasında atmosferik koşullar da etkendir. Projede uygulanacak patlatma planında bu duruma neden olmamak için 11 m’lik delik boyunda ortalama 3 m sıkılama yaparak patlayıcı maddenin tamamen kütlenin içinde hapsolması ve homojen dağılımı sağlanacaktır. Ayrıca delikler arasında gecikmeli kapsül kullanılacağından, patlatma işleminin yarattığı şok enerji ve gaz basıncı, kütle içinde homojen enerji sönümlemesi şeklinde kontrol altında tutulacaktır. Böylece reaksiyon ürünü gazların dış atmosfere hızla boşalması engellenecektir. Patlatma sonucu oluşacak hava şokunun etkili olduğu aralıklar aşağıdaki bağıntıdan önceden tahmin edilebilmektedir. Şiddetli etki zonu Orta şiddette etki zonu Hafif şiddette etki zonu : D < 5 √W : 5 √W < D < 10 √W : 10 √W < D < 15 √W D= Etkili zon aralığı (m) W= Bir gecikme aralığında atılan patlayıcı miktarı = Anlık şarj (kg) Hava şoku hesaplamaları patlatma işleminde kullanılacak maksimum anlık şarj dikkate alınarak yapılmıştır. Patlatma işleminde her delikte gecikmeli kapsül kullanılacaktır. Buna göre projede yapılacak patlatma işleminde maksimum anlık şarj bir delikteki patlayıcı madde miktarı olan 41 kg’dır. Şiddetli etki zonu Orta şiddette etki zonu Hafif şiddette etki zonu : 0 – 32 m : 32 – 64 m : 64 – 96 m Yukarıdaki teorik hesapta belirlenen şiddetli etki zonları aralığında, patlatma işleminin yaratacağı hava şoku etkisine maruz kalacak herhangi bir yerleşim birimi ve yapı bulunmamaktadır. 135 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Faaliyet için Çukurova Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü tarafından hazırlanan patlatmalar ve yeraltı suları raporunda jeolojik yapı incelenmiş ve; “Elde edilecek olan ölçüm sonuçlarına göre, Göker Çevre ve Maden Müh. Hizm. Arıtım Petr. Ürün. İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından hazırlanan ÇED Raporunda açıklanan ve üretimde kullanılması planlanan patlatma tasarımında, yapılacak ölçümlere istinaden bir değişiklik olması durumunda, yapılacak değişikliklerin ilgili kurumlara bildirilmesi ile ilgili taahhüt altına alınması uygun olacaktır” denmektedir (Ek 19). Yine raporda; en az 40 deneme atımının yapılması önerilmiştir. Atımlarda 20 kg, 30 kg ve 40 kg ANFO kullanılarak belirtilen noktalarda ölçüm alınacaktır. Ölçüm sonuçlarına göre üretimde kullanılacak ANFO miktarı belirlenecektir ve ölçüm sonuçlarını içeren rapor Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Adana İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve Adana Emniyet Müdürlüğü’ne sunulacaktır. İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San.ve Tic. Ltd. Şti. ölçüm sonuçlarına göre belirlenecek ANFO miktarı ile üretim faaliyetlerine devam edeceğini beyan ve taahhüt etmektedir. 5.5. Sağlık Koruma Bandı Mesafesi Faaliyet için alınmış İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı bulunmaktadır (Bkz Ek 28). İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı komisyonu kalker ocağı için 30 m sağlık koruma bandı bırakılması uygun görülmüştür. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına ilişkin yönetmeliğin 22. maddesi “maden üretim faaliyetleri ve bu faaliyetlere bağlı geçici tesisler için Çevre İzni veya Çevre İzin ve Lisans Belgesi İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı verilmesine müteakip işletme faaliyete geçtikten sonra 1 yıl içinde Mülga Adana İl Özel İdaresine verilir” hükmü doğrultusunda Çevre İzni veya Çevre İzin ve Lisans Belgesini almak için Adana Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne müracaat edilmiştir. Çevre izni alındıktan sonra Adana Valiliği Yatırım İzleme ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı’na vereceğini İnkaya Madencilik ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. beyan ve taahhüt etmektedir. 136 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ve Rehabilitasyon Planı Projede planlanan kalker ocağı orman alanı içerisinde kalmaktadır. Üretim faaliyetlerinin yapıldığı alana ait Orman İzni alınmıştır. Hazırlanacak rehabilitasyon projesi, faaliyetler sona erdikten sonra uygulanacaktır. Rehabilitasyon çalışmalarında; üretim faaliyetlerinde oluşturulmuş basamakların duraylılığı basamak yüksekliği ve şev açısı düşürülerek sağlanacaktır. Basamaklar üzerinde ağaçlandırma çalışmaları yapılarak, üretim yapılmış alanlar orman olarak doğaya kazandırılacaktır. Orman Kanununun 16. maddesinin Uygulama Yönetmeliğinin 16. maddesi ikinci fıkrasında yer alan “Rehabilitasyon projeleri; madencilik faaliyeti sonucunda oluşabilecek topoğrafik yapının madenin işletme projesine göre belirlenmesi sonrasında, rehabilite ile oluşturulabilecek yeni topoğrafyanın belirlenmesi, toprak ıslahı ve orman kurma esasları dikkate alınarak ormancılık bürosu mensuplarınca düzenlenir. İzin sahibince rehabilitasyon projesinin uygulanacağı taahhüt edilir” hükmü doğrultusunda orman izin aşamasında rehabilitasyon projesini hazırlattıracağını ve faaliyetler sona erdikten sonra rehabilitasyon projesinin uygulanacağını faaliyet sahibi İnkaya Madencilik ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. taahhüt eder. Faaliyet için mevcut orman izni için Adana Orman Bölge Müdürlüğü’nde sunulmuş rehabilitasyon projesi Ek 29’da sunulmuştur. 137 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU 5.7. Risk Analizi a) Proje Alanı ve Proje Etki Alanı Analizi Proje Alanı Analizi Proje alanında risk analizinde aşağıdaki maddeler dikkate alınacaktır; - Üretim faaliyetlerinde iş makineleri ve araç hareketinden kaynaklanabilecek kazalar, - Patlayıcı maddelerin taşınması, yerleştirilmesi sırasında oluşabilecek patnlamalar, - Konkasör Tesisinde oluşabilecek aksaklıklar, - Patlatma işleminden kaynaklanabilecek kaya düşmesi, kaya fırlaması, - Arazi topoğrafyasında yapılan değişiklikten kaynaklanabilecek kaya düşmesi, - Orman yangını, - Elekrtik yangını. Proje Etki Alanı Analizi Proje etki alanında risk analizinde aşağıdaki maddeler dikkate alınacaktır; - Nakliye esnasında ve araç hareketinden kaynaklanabilecek kazalar, - Patlatma işleminden kaynaklanabilecek kaya fırlaması, hasar verici titreşim - Orman yangını. b) Proje Kapsamında Yapılacak İş ve İşlemler Kapsamında Risk Durumlarında Alınacak Önlemler (Arazi Hazırlık, İnşaat, İşletme ve İşletme Sonrası) Proje ve proje etki alanında belirlenen riskler için inşaat, işletme ve işletme sonrasında aşağıdaki önlemler alınacaktır; - İş makineleri ve araçların hareketlerinden kaynaklanacak kazalar için; üretim alanlarında ve nakliye yollarında iş makinesi ve araç kullananlar için ikaz levhaları kullanılacaktır. İş güvenliği uzmanı tarafından belirlenen uyarılara ve araç hızları limitlerine uyulacaktır. - Patlatma işlemlerinden kaynaklanabilecek kaya düşmesi, kaya fırlaması ve titreşim için; kontrollü patlatma yapılacaktır. Yapılacak tüm patlatma işlemlerinde 500 m içerisinde bulunabilecek, tarım arazisi ve sulama alanları dikkate alınarak kontrollü patlatma yapılacaktır. Kontrollü patlatma işleminde delik başına gecikmeli kapsül ve yüzey gecikmeli iletim sistemi kullanılacaktır. 138 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU - Arazi topoğrafyasında yapılan değişiklikten kaynaklanabilecek kaya düşmesi, heyelan için; işletme sırasında ve işletme sonrasında oluşturulacak basamakların yüksekliği ve şev açısı zemine göre emniyetli sınırlar içerisinde seçilecektir. İşletme aşamasında emniyetli basamak yüksekliği 10 m ve basamaklar arası şev açısı 80 0 ’dir. İşletme sonrasında ise emniyetli basamak yüksekliği 8 m ve basamaklar arası şev açısı 60 0 belirlenmiştir. P P P P - İşletme aşamasında ve işletme sonrası yapılacak rehabilitasyon çalışmalarında orman yangını riskine karşı aşağıdaki önlemler alınacaktır; o Görülebilir yerlere yangın ikaz levhaları konulacaktır. o Proje alanı ve civarında her ne amaçla olursa olsun kesinlikle odun ateşi yakılmayacaktır. o Yangın konusunda işçilere eğitim verilecektir. o Yangın çıkması durumunda en yakın Orman İdaresine bildirilecektir. o Orman yangınlarının söndürülmesinde kullanılmak üzere, orman idaresinin talimatları doğrultusunda yeterli miktarda araç-gereç bulundurulacaktır. Bu araç gereçler başka amaçlar için kullanılmayacak ve devamlı bakımları yapılacaktır. o Orman yangınlarında kaybolan veya bulunamayan araç-gereçlerin yerine yenileri konulacaktır. o İşletme, Orman İdaresinin görevlendirdiği elemanların kontrolüne açık olacak, alınacak yeni önlem önerileri yerine getirilecektir. 5.8. Diğer Hususlar Bu bölümde belirtilecek başka bir husus bulunmamaktadır. 139 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ (Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak ve tercih sıralaması belirtilecektir.) İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından planlanan II (a) Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Konkasör Tesisi 51587 ruhsat numaralı saha içerisinde yer almaktadır. Planlanan ünitelerin sadece ruhsat içerisinde alternatifleri olabilmektedir. Ruhsatlı saha içerisinde kalker ocağı; kalker rezervi ve üretim için uygun olması nedeniyle seçilmiştir. Planlanan faaliyette patlatma işlemi ile kalker üretimi gerçekleşecek ve konkasör tesisinde mıcır haline getirilecektir. Faaliyet için başka bir üretim teknolojisi bulunmamaktadır. Planlanan faaliyetin yer seçiminde; o o o o o Kalker rezervi, Yerleşim birimine mesafe, Tarım alanlarının konumu, Enerji nakil hattının konumu, Su kaynakları, göz önünde bulundurulmuş ve ruhsatlı alan içerisinde ünitelerin konumu belirlenmiştir. 140 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI 7.1. Projenin İnşaatı İçin Önerilen İzleme Programı, Projenin İşletmesi ve İşletme Sonrası İçin Önerilen İzleme Programı ve Acil Müdahale Planı Projenin inşaat aşaması bulunmamaktadır. Projenin işletme aşaması ve işletme sonrası dönemi için önerilen izleme programı Tablo 69’da sunulmaktadır. İZLENECEK PARAMETRE İZLEME METODU İZLEME SÜRESİ İnşaat Aşaması Bulunmamaktadır İnşaat Aşaması Bulunmamaktadır İnşaat Aşaması Bulunmamaktadır Hava Kalitesi Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Çevre Analizleri Yeterlik Belgesi, Türkiye Akreditasyon Kurumu (TURKAK) tarafından Akreditasyon Belgesine sahip laboratuvara ait kalibrasyonu yapılmış emisyon ölçüm cihazlarıyla PM10 ve çöken toz ölçümleri (Kalker ocağı, tesis alanı nakliye yolları ve depolama alanları) —SKKHY kapsamında yılda bir —Şikayet olması durumunda veya resmi kurumların talep etmesi halinde Su, Atık Su Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Çevre Analizleri Yeterlik Belgesi, Türkiye Akreditasyon Kurumu (TURKAK) tarafından Akreditasyon Belgesine sahip laboratuvar tarafından su numunesi alınarak su kalitesi izlenecektir. —Şikayet olması durumunda veya resmi kurumların talep etmesi halinde Katı atıklar, ambalaj atıkları, ömrünü tamamlamış lastikler Gözlemsel Sürekli Gürültü Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Çevre Analizleri Yeterlik Belgesi, Türkiye Akreditasyon Kurumu (TURKAK) tarafından Akreditasyon Belgesine sahip laboratuvara ait kalibrasyonu yapılmış gürültü ölçüm cihazlarıyla gürültü ölçümü — Şikayet olması durumunda veya resmi kurumların talep etmesi halinde Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Çevre Analizleri Yeterlik Belgesi, Türkiye Akreditasyon Kurumu (TURKAK) tarafından Akreditasyon Belgesine sahip laboratuvara ait kalibrasyonu yapılmış titreşim ölçüm cihazlarıyla titreşim ölçümü — 20 kg, 30 kg ve 40 kg ANFO kullanılarak 40 deneme atımı yapılarak ölçüm yapılması — Emniyetli patlayıcı madde miktarının ölçüm sonuçlarına göre belirlenmesi ve raporlandırılarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, Adana İl Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü ve Adana Emniyet Müdürlüğü’ne sunulması İşletme DÖNEM İnşaat Tablo 69. İzleme Programı Titreşim 141 İşletme Sonrası İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Çevre Analizleri Yeterlik Belgesi, Türkiye Akreditasyon Kurumu (TURKAK) tarafından Titreşim Akreditasyon Belgesine sahip laboratuvara ait kalibrasyonu yapılmış titreşim ölçüm cihazlarıyla titreşim ölçümü İş makinelerinden Gözlemsel kaynaklı atıklar İşçi sağlığı ve iş güvenliği, çevre Denetim ve gözlem görevlisi, teknik nezaretçi denetimi Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları Rehabilitasyon projesinin uygulanması ÇED RAPORU — Şikayet olması durumunda veya resmi kurumların talep etmesi halinde Sürekli Sürekli 24 ay Acil Müdahale Planı İş kazaları, genel olarak çalışma yapılacak işyeri için risk değerlendirme raporunun hazırlanmaması ve raporda belirtilen hususlarda yapılması gerekenlerin yapılmaması, çalışan personele iş sağlığı ve güvenliği konularında gerekli eğitimlerin verilmemesi, dikkatsizlik, denetimsizlik ve kullanılan makine-ekipmanın periyodik bakımlarının yapılmamasından kaynaklanır. Kaza riskini önlemek için alınacak tedbirler maddeler halinde aşağıda verilmektedir. 1. Kalker ocağı, tesis ve nakliye güzergahlarına uyarıcı levhalar konulması, 2. Yangına karşı gerekli önlemlerin alınması, gerekirse tatbikat yapılması, 3. Madencilik tehlikeli işyeri sınıfında yer aldığından personel mesleki eğitim verildikten sonra işe başlatılması ve periyodik olarak eğitim verilmesi, 4. Çalışacak teknik personelin konusunda yeterli bilgi ve tecrübeye sahip yetkili kişilerden seçilmesine dikkat edilmesi 5. Alınan önlemlerin etkinliğini ve sürekliliğini sağlamak üzere yeterli kontrol, denetim ve gözetim sağlanması, Olabilecek herhangi bir kaza durumunda çevre ve insan sağlığı üzerinde yaratabilecekleri olumsuz etkileri en aza indirgemek amacıyla “Acil Müdahale Planı (AMP)” hazırlanacaktır. Acil Müdahale Ekibi (AME) oluşturulacak olup, görev tanımlamaları (koruma, kurtarma, ilk yardım vb.) yapılacaktır. AME içerisinde çalışacak personelin günlük çalışma esaslarının belirlenmesi AME’nin bir müdahale anında ihtiyaç duyacağı tüm ekipman ve araçlar hazır bulundurulacaktır. AME, acil müdahaleler konusunda gerekli eğitimleri alacaktır. Eğitimler, araç ve ekipman bakımları periyodik olarak yapılacaktır. Acil Müdahale Planı koordinasyon öncelikleri aşağıda verilmiştir. 142 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ACİL MÜDAHALE PLANI Yangın Patlama Sabotaj Bekçi Doğal Afet Kaza Sivil Savunma Telefon İtfaiye Jandarma İlk Yardım Ambulans Hastane Şekil 32. Acil Müdahale Planı Koordinasyon Yapısı Acil Eylem Planı mevcut duruma göre hazırlanarak Ek-30’da verilmiştir. 7.2. ÇED Olumlu Belgesinin Verilmesi Durumunda, Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri” Başlığının 4. Maddesinde Yer Alan Hususların Gerçekleştirilmesi ile İlgili Program Yeterlik Tebliği’nde “Yeterlik Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri” içerisinde “ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerinde belirtilen taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğini, yatırımın işletmeye geçişine kadar proje sahasına giderek, yerinde izleme kontrolünü yaptırmakla yükümlüdür” denmektedir. Projenin inşaat aşaması ile yatırımın başlangıç taahhütleri ile ilgili ÇED Raporlarında verilen taahhütlere ait yatırımın inşaat dönemi izleme kontrol formu bakanlığın belirlediği aralıklarda hazırlanarak sunulacaktır. 143 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI (Projenin etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle bilgilendirildiği, proje ile ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED Raporuna yansıtılması.) Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Çevresel Etki Değerlendirmesi İzin ve Denetim Genel Müdürlüğü projeye ilişkin olarak ÇED Yönetmeliğinin 9. Maddesi gereğince, ÇED sürecine halkın katılımını sağlamak, faaliyet hakkında bilgilendirmek, görüş ve önerilerini almak amacıyla gerçekleştirilmesi gereken “ÇED Sürecine Halkın Katılımı Toplantısı”nın Adana İli’nde 19.03.2013 tarihinde yapılmasına karar verilmiştir. Toplantı yeri için Adana Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü ile gerekli koordinasyon sağlanarak toplantının Karaisalı İlçesi, Arapali (Kapıkaya) Köyü, Kapıkaya İlköğretim Okulu’nda saat 11:00’de yapılmasına karar verilmiştir. ÇED Yönetmeliği’nin 9. maddesi gereğince toplantı tarihini, saatini, yerini ve konusunu belirten ilanlar, biri yerel biri ulusal düzeyde yayımlanmakta olan toplam iki gazetede (Bölge Gazetesi ve Zaman Gazetesi) yayımlatılmıştır. Ayrıca duyuru ilanları Karaisalı Belediyesi ve Muhtarlıklara ilan panosunda yaklaşık 10 gün süresince asılı kalmıştır. Adana Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü başkanlığında gerçekleştirilen toplantıya halkı bilgilendirmek amacıyla kısa bir sunum yapılmıştır. Sunumu takiben yöre halkının patlatma, titreşim, toz ve su kaynaklarına olabilecek etkilerine ilişkin soruları cevaplandırılmıştır. Yöre halkı; faaliyetin, su kaynaklarına, tarım arazilerine olumsuz etkileri olabileceğini ve yapılacak patlatma işleminin hanelerine zarar verebileceğini dile getirmişlerdir. Toplantı esnasında yöre halkına alınacak tedbirler ile ilgili bilgiler verilmiştir. Halkın Görüş ve Önerileri Adana İli, Karaisalı İlçesi,Arapali (Kapıkaya) Köyü Mevkii’nde 51587 ruhsat nolu sahada İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. tarafından planlanan “Kalker Ocağı ve Kokasör Tesisi 2. Kapasite Artışı” ÇED Raporu, ÇED Yönetmeliği’nin 9. maddesi gereğince halkın görüş ve önerilerine açılmıştır. Yöre halkı; söz konusu projenin toz, gürültü, titreşim, taş düşmesi, egzoz gazı, kamyon trafiği gibi etkilerinin üzerinde durmuşlar, faaliyetin orman alanlarına, su kaynaklarına, yollarına olumsuz etkilerinin olacağını öngörmüşlerdir. 144 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU ÇED Raporunda; her türlü atık, toz, gürültü ve patlatma işlemi ile oluşacak titreşim hesapları inceleme değerlendirme komisyonunu oluşturan yetkili kurumlarca istenen yöntemlerle hesaplanmış, değerlendirmeler yapılmış ve olumsuz etkilerin olmayacağı belirtilmiştir. Raporun ilgili yerlerinde bahsi geçen olumsuzluklara karşı alınacak önlemler ve uyulacak taahhütler ÇED Raporu içerisinde verilmiştir. Tarım alanları, Özel Ağaçlandırma Alanları için; Tarım alanlarının muhtemel toz emisyonundan zarar görmemesi için; Tarım ve özel ağaçlandırma alanlarında yakın yollarda kamyonların 30 km/saati aşmaması uyarı ikaz levhaları ile sağlanacaktır. Açık alanlarda ve nakliye yollarında sulama yapılacaktır. Kalker ocağında yüzey gecikmeli ve delik içi gecikmeli kapsül kullanılarak toz kontrol altında tutulacaktır. Yaz aylarında patlatma işleminden önce zeminde sulama yapılacaktır. Toz emisyonu için; Planlanan üretim artışının saatlik kapasitesine göre oluşabilecek toz emisyonları için toz modellemesi yapılmıştır. Emisyon unsurlarının tamamının koordinatları belirlenmiş, meteorolojik veriler ve topoğrafik veriler kullanılarak modelleme girdileri tamamlanmıştır. Modelleme yapılırken kullanılan emisyon faktörleri kontrollü ve kontrolsüz olarak ayrı ayrı senaryo edilmiştir. Yapılacak patlatma işlemi ile oluşacak toz emisyon değerleri, üretim faaliyetleri duracağından eş zamanlı yapılacak faaliyetlerden ayrı tutularak değerlendirilmiştir. Bölgede çalışan kalker ocakları da değelendirilerek kümülatif hesaplamalar yapılmıştır. Toz modellemesine ait sonuçlar Ek-20’de verilmiştir. Modelleme çalışmalarında sınır değerlerin sağlandığı tespit edilmiştir. ÇED Raporu sayfa 119-122’de sonuçlar verilmiştir. 145 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Yapılacak patlatma işleminin etkileri için; Planlanan patlayıcı madde kullanımları, patlatma işlemleri ile ilgili ayrıntılı bilgi ÇED Raporu sayfa 15-18 arasında verilmiştir. Kullanılacak patlayıcı madde ve mesafelerle ilgili bağıntı kullanılarak yapılmış vibrasyon hesaplamaları ÇED Raporu sayfa 132-133 arasında verilmiştir. Vibrasyon hesaplamalarında 100 m’de sonra sınır değerin altına düşmektedir. Yapılan hesaplamalarda 350 m mesafedeki HES iletim borusunda 0,697 mm/s, 400 m mesafedeki HES binasında 0,563 mm/s, 463 m mesafedeki en yakın hanede 0,445 mm/s, 478 m mesafedeki eski okul binasında 0,423 mm/s, 550 m mesafedeki yerleşim biriminde 0,338 mm/s’dir. Sınır değerleri sağlamaktadır. Planlanan patlatma dizaynının hasar verici etkisi olmayacaktır. Patlatma ile oluşacak vibrasyonun kontrol altında tutulması için aşağıdaki önlemler alınacaktır; Delik başına gecikmeli kapsül kullanılacaktır. 11 m’lik delik boyunda 3 m sıkılma yapılarak patlayıcı maddenin tamamen kütlenin içinde hapsolması ve homojen dağılımı sağlanacaktır. Delikler arasında gecikmeli kapsül kullanılacağından, patlatma işleminin yarattığı şok enerji ve gaz basıncı, kütle içinde homojen enerji sönümlemesi şeklinde kontrol altında tutulacaktır. Yapılacak patlatma işlemlerinde çevresel etkiler dikkate alınacaktır. Su yapıları, su kaynakları, kuru dere yatakları ve tarım alanları için; İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., su yapıları, su kaynakları, kuru dere yatakları, tarım alanları için aşağıdaki önlemler ve taahhütler yerine getirecektir; Faaliyet alanı çevresindeki akarsuların ve mevsimsel akış gösteren kuru dere yataklarının faaliyet sırasında zarar görmemesi, dere yataklarına ve dere yataklarına ulaşması söz konusu olabilecek yerlere pasa malzeme, hafriyat atıkları, katı ve sıvı atıkların atılmaması, dere yataklarının değiştirilmemesi ve oluşabilecek çevre kirliliğinin engellenmesi hususlarını yerine getirecektir. Faaliyetten dolayı meydana gelebilecek kirletici unsurların (katı, sıvı atık) yeraltına sızması ve yeraltı suyunu kirletmemesi için gerekli önlemler alınacaktır. Yağış sularının etkisiyle olası kirletici unsurların yeraltı suyuna sızması önlenecektir. Sulama amaçlı kullanılan sondaj kuyularının yapılacak patlatma işlemlerinden etkilenmemesi için kontrollü patlatma yapılacak, gecikmeli kapsül ve yüzey gecikmeli iletim sistemi gibi yardımcı elemanlar kullanılacaktır. 146 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU İşletme sahasında bitki desenine emisyon zararı vermeyecek limitlere uyulacaktır. 2872 Sayılı Çevre Kanunu, 167 sayılı Yeraltı Suları Hakkında Kanun, Su Kirliliği ve Kontrolü Yönetmeliği, Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği, 09.09.2006 tarih ve 26284 sayılı “Dere Yatakları ve Taşkınlar” adı ile yayınlanan 2006/27 nolu Başbakanlık Genelgesi ve ilgili diğer mevzuatların ilgili hükümlerine uyulacaktır. İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti., yukarıda belirtilen hususlara uyacağını taahhüt etmektedir. 147 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU BÖLÜM 9: SONUÇLAR (Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme) İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. 51587 ruhsat numaralı sahada “Kalker Ocağı ve Konkasör Tesisi 2. Kapasite Artışı Projesi” faaliyetini 2012 yılında yatırım programına almış ve proje için 11.01.2013 tarihinde Adana Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü’ne 22,75 hektar proje alanı ve 1.000.000 ton üretim kapasitesi ile müracaat edilmiştir. Adana Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne sunulan Proje Tanıtım Dosyası’nın değerlendirilmesi sonucunda faaliyet için 23.01.2013 tarih ve 732 sayılı yazısı ile Çevresel Etki Değerlendirmesi Gereklidir Kararı verilmiştir. Bu nedenle Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na 12.02.2013 tarih ve 137 sayılı yazı ile müracaat edilerek ÇED süreci başlatılmıştır. 51587 nolu II (a) Grubu İşletme Ruhsatı’nın alanı 99,78 ha olup, işletme sahibi tarafından bu kapsamda öncelikle 9,68 ha’lık alan için 11.05.2007 tarihli ÇED Gerekli Değildir Kararı almıştır. 9,68 ha’lık kalker ocağı alanında kapasite artışı ile 22,75 ha alana genişletme yapılarak 15.04.2011 tarih ve 617 karar nolu ÇED Gerekli Değildir Kararı alınmıştır. 15.04.2011 tarih ve 617 karar nolu ÇED Gereki Değildir Belgesi kapsamında 2,1 ha’lık tesis alanı da bulunmaktadır. Tesis alanı konkasör tesisi, stok alanı ve idari binadan oluşmaktadır ve kurulu durumdadır. Tesis alanı özel mülkiyet (5, 6, 7 Nolu kiralanmış parseller) üzerine kuruludur. 51587 ruhsat numaralı sahada planlanan “II (a) Grubu Maden (Kalker) Ocağı ve Konkasör Tesisi 2. Kapasite Artışı” üretimde artış olup, alan genişletilmesi yapılmayacaktır. Mevcut 22,75 ha kalker ocağı ve 2,1 ha tesis alanında üretimde artışın gerçekleşmesi planlanmaktadır. Planlanan kalker ocağı orman alanı içerisinde kalmaktadır. Projede tesis alanı ve stok alanı şahıs arazisi olup kiralanmıştır. Faaliyet kapsamında üretilmesi planlanan yıllık kalker kapasitesi 1.500.000 ton’dur. Üretimi gerçekleşecek kalkerin 500.000 tonun tüvenan halde, 1.000.000 tonun ise konkasör tesisinde işlem görüp mıcır halinde satışa sunulması planlanmaktadır. 148 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Maden ruhsatlı sahanın bulunduğu arazinin mülkiyeti Orman Genel Müdürlüğü’ne aittir. İnkaya Mad. ve Petr. Ürün. San. ve Tic. Ltd. Şti. üretim faaliyetlerine geçmeden önce 6831 sayılı Orman Kanunu 16. Maddesi gereğince 29.11.2012 tarihinde İzin Oluru alınmıştır. Projede 14 kişi çalışacaktır. Kullanılan suyun tamamının atık suya dönüştüğü varsayımıyla günlük 3,04 m3 evsel atık su oluşacaktır. Evsel atık sular sızdırmaz fosseptikte depolanacak ve Adana Büyükşehir Belediyesi’nden vidanjör hizmeti alınacaktır. Çalışan personelden kaynaklı evsel katı atık miktarı günlük 15,96 kg’dır. Bu atıkların geri kazanımı mümkün olanları ayrı bir yerde toplanarak lisanslı tesislere gönderilecektir. Geri kazanımı mümkün olmayan atıklar ise Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun olarak konteynırda depolanacak ve Karaisalı Belediyesi’nden hizmet alınacaktır. Açık alanlarda, depolama alanında ve nakliye yollarında tozlanmayı önlemek için arazöz ile sulama yapılacaktır. Tesiste toz yayıcı üniteler kapalı dizayn edilmiştir. Çevresel Etki Değerlendirmesi ve Planlama Genel Müdürlüğü’nün 08.07.2009 tarih ve 5102-40174 sayılı genelgesi ile 11.09.2009 tarih ve 6988-52879 sayılı yazısı hükümlerine uygun çalışacağını faaliyet sahibi taahhüt etmektedir. İş sağlığı ve güvenliği kapsamında çalışan personele gerekli eğitimler verilecek ve kişisel koruyucu donanımlar yeterli miktarda ve yedekleriyle birlikte sahada hazır bulundurulacaktır. Proje sahası ve etki alanında koruma altına alınmış ve nesli tükenme tehlikesi altında olan flora ve fauna elemanı bulunmamaktadır. 149 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Proje için uyulacak olan başlıca kanun ve yönetmelikler aşağıda sıralanmaktadır: Maden Kanunu ve Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği (24.06.2010 tarih ve 27621 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “5995 sayılı Kanunla Değişik 3213 sayılı Maden Kanunu ve 06.11.2010 tarih ve 27751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği”.) Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve İlgili Yönetmelikleri (23.07.1983 tarih ve 18113 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 2863 sayılı ve 27.07.2004 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5226 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu İle Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun Getirdiği Değişiklikler”.) Çevre Kanunu ve İlgili Yönetmelikleri (11.08.1983 tarih ve 18132 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 2872 sayılı ve 13.05.2006 tarih ve 26167 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5491 sayılı “Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”.) 4857 sayılı İş Kanunu ve İlgili Yönetmelikleri (26.05.2008 tarih ve 26887 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5763 sayılı “İş Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun”.) 4342 sayılı Mera Kanunu ve İlgili Yönetmelikleri (31.07.1998 tarih ve 23419 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 20.06.2007 tarih ve 26558 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 5685 sayılı “Mera Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik (08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) 6831 sayılı Orman Kanunu (18.11.2003 tarih ve 25293 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Orman Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”.) Lağım Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmelik (13.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği (06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 05.05.2009 tarih ve 27219 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 05.04.2005 tarih ve 25777 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Afet Bölgelerinde Yapılacak Yapılar Hakkında Yönetmelik (14.07.2007 tarih ve 26582 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) 150 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Çevre Denetimi Yönetmeliği (21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Çevre Denetimi Yönetmeliği” ve 22.10.2009 tarih ve 27384 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Çevre Denetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği (03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği”.) Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği (23.12.2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı “Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği (31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği” ile 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı, 24.04.2011 tarih ve 27914 sayılı ve 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı “Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği (03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı, 13.04.2012 tarih ve 28263 sayılı ve 16.06.2012 tarih ve 28325 sayılı Resmi, 10.11.2012 tarih ve 28463 Gazete’de yayımlanan “Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (06.03.2007 tarih ve 26454 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan ve 03.05.2007 tarih ve 26511 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik”.) 151 İNKAYA MAD. ve PETR. ÜRÜN. SAN. ve TİC. LTD. ŞTİ II (a) GRUBU MADEN (KALKER) OCAĞI ve KONKASÖR TESİSİ 2. KAPASİTE ARTIŞI ÇED RAPORU Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği (04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de ve 27.04.2011 tarih ve 27917 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği (23.12.2003 tarih ve 25325 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği (25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete’de ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete’de ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi yayımlanan “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”.) 152
© Copyright 2024 Paperzz