laboratuvar tehlikeli atık yönetimi prosedürü

Sabancı Üniversitesi
Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi
LABORATUVAR TEHLİKELİ ATIK
YÖNETİMİ PROSEDÜRÜ
Kasım 2014
Amaç
Sabancı Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Laboratuarları eğitimöğretim-araştırma faaliyetleri sırasında oluşan tehlikeli kimyasal atıkların çevreye zarar
vermesi engellenerek toplanması, depolanması ve taşınması işlemlerinin ilgili kanun ve
yönetmeliklere uygun yapılmasının sağlanması için gerekli metotları belirlemektedir
Kapsam
MDBF laboratuarlarında yapılan tüm faaliyetler sonucunda oluşan tehlikeli atıkların
tamamını içine alır.
Tanımlar-Kısaltmalar
Tehlikeli Özellik: Patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir, çok
toksik, toksik, zararlı, aşındırıcı, tahriş edici, alerjik, kanserojen, mutajen, üreme için toksik
ve çevre için tehlikeli özellikleri
MDBF: Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi
Sorumlular
Bu prosedürün uygulanmasından Fakülte Yönetimi, Operasyon ve Teknik Hizmetler
Direktörlüğü, Laboratuar Sorumluları, Laboratuar İş Güvenliği Uzmanı ve Öğretim Üyeleri
sorumludur.
İlgili Dokümanlar
Laboratuar Atık Tablosu
Kimyasal Depolama Prosedürü
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik
İçindekiler
Genel Prensipler ......................................................................................................................... 2
Tehlikeli Atıkların Belirlenmesi................................................................................................. 2
Tehlikeli Atıkların Geçici Depolanması..................................................................................... 2
Tehlikeli Atıkların Etiketlenmesi ........................................................................................... 3
Tehlikeli Atıkların Bertarafı ....................................................................................................... 3
Şekil Listesi
Şekil 1.Tehlikeli Atık Etiketi ..................................................................................................... 4
1
Genel Prensipler
Laboratuarlarda oluşan tehlikeli atıkların belirlenmesi, biriktirilmesi, taşınması ve bertarafına
ilişkin yöntemler Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik’de ve atıkların
tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesine ilişkin açıklayıcı diğer yönetmeliklerde yer alır.
Tehlikeli Atıkların Belirlenmesi
Laboratuar kimyasalları aşağıdaki koşullarda tehlikeli atık olarak nitelendirilir.


Tehlikeli Atık tanımında geçen listelerde yer alıyorsa,
Tehlikelilik özelliklerden bir veya daha fazlasına sahip ise.
Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmeliğe göre Tehlikeli Atık Tanımı:
 Atık Listesinde (*) ile işaretlenmiş atıklar tehlikeli atıktır. Tehlikeli atıklar, EK-III
A’da listelenen özelliklerden bir veya daha fazlasına sahip atıklardır.
 Atık Listesinde (A) işaretli atıklar, EK-III B’de yer alan tehlikeli atık
konsantrasyonuna bakılmaksızın tehlikeli atık sınıfına girer. (M) işaretli atıkların
tehlikelilik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılacak çalışmalarda, EK-III A’da
listelenen özelliklerden H3-H8 ile H10 ve H11 ile ilgili değerlendirmeler, EK-III
B’de yer alan konsantrasyon değerleri esas alınarak yapılır. Bu hüküm tehlikeli
maddeler ile kontamine olmamış saf metal alaşımlar için geçerli değildir.
Tehlikeli Atıkların Geçici Depolanması





Laboratuar kimyasal atıkları, atığın oluştuğu noktada kontrollü bir şekilde toplanır.
Kimyasal atıklar koridorlarda veya atığın kaynağından uzakta bir noktada
biriktirilmemelidir.
Herhangi bir sızıntı veya dökülmeye karşı atık şişeleri taşıdığı kimyasala uygun ikincil
kaplarda biriktirilir. İkincil kabın kapasitesi en büyük hacimli şişenin hacmi kadar veya
toplam hacmin %10’u kadar olmalıdır.
Atık şişelerin ağzı her zaman kapalı tutulmalıdır. Kimyasala uygun atık şişesi (Örn: HF
için plastik şişe, donma tehlikesi varsa cam şişe) seçilmelidir. Mümkünse orijinal kabı
kullanılmalıdır. Orijinal şişe kullanılmadığı takdirde şişenin temiz ve kalıntı
içermediğinden emin olunmalıdır.
Kimyasalların (M)SDS’leri kontrol edilerek uyumlu olmayan kimyasallar birbiriyle
karıştırılmamalıdır.
Uyumlu olmayan kimyasallar ayrı ikincil kaplarda biriktirilmelidir. Genel olarak;
aşındırıcılarla alevlenebilirler, reaktiflerle tutuşabilenler, asitlerle bazlar, organik
reaktiflerle inorganik reaktifler birbirinden ayrı biriktirilmelidir. Güçlü oksitleyiciler
tüm kimyasallardan ayrı biriktirilmelidir.
2


Toz, jel gibi tehlikeli katı kimyasal atıklar sarı renkli poşetlerde Tehlikeli Katı Atık
Kutusu’nda biriktirilir.
Biriktirilen kimyasal atıkların birbirleri ile etkileşime girip, tehlikeli reaksiyona sebep
vermemeleri için hangi sınıfın birlikte depolanıp depolanmaması genel olarak aşağıdaki
şekilde belirtilmiştir. Daha ayrıntılı bilgi için Kimyasal Depolama Prosedürü’ne bakınız.
o Aşındırıcılar + Parlayıcılar = Patlama/Yangın,
o Aşındırıcılar + Zehirleyiciler = Zehirleyici Gaz,
o Parlayıcılar + Oksitleyiciler = Patlama/Yangın,
o Asitler + Bazlar = Aşındırıcılar Duman/Isı
Tehlikeli Atıkların Etiketlenmesi

Kimyasal atık şişeleri ikincil kaplarda biriktirilirken Şekil1’de gösterilen Tehlikeli
Atık etiketi asılır.
 Tehlikeli Atık Etiketi okunaklı ve eksiksiz doldurulur.
 Şişenin ilk doldurulduğu andan itibaren etiketleme yapılır.
 Şişeler etiket görünecek şekilde muhafaza edilir.
Tehlikeli Atıkların Bertarafı





Laboratuar kimyasal atık şişesi dolduktan sonra atık üreticisi ilgili Laboratuar
Sorumlusu’na (Laboratuar Sorumlusu yoksa Laboratuar İş Güvenliği Uzmanı’na)
haber verir.
Laboratuar Sorumlusu atıkların gönderimi için çağrı açar.
Temizlik Birimi’nden atıkların alınması için gelindiğinde Laboratuar Sorumlusu Atık
Etiketini imzalar ve Atık Konteynırı üzerine yapıştırır.
Atıklar, Atık Alanı’na Temizlik Birimi tarafından taşınır.
Kimyasal atıklar; patlayıcı, oksitleyici, çok kolay alevlenir, kolay alevlenir, alevlenir,
aşındırıcı(korozif) ve reaktif(su ve hava ile) tehlikelilik özelliklerine sahip değil ise
nötralizasyon havuzunda toplanmak üzere lavaboya dökülebilir.
3
Şekil 1.Tehlikeli Atık Etiketi
4

Download Report