İNGİLTERE MÜTEAHHİTLİK ve TEKNİK MÜŞAVİRLİK RAPORU Mart 2014 İÇİNDEKİLER 1 - Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Sektörü ........................................................................... 3 a) Müteahhitlik Sektörü ..................................................................................................... 3 b) Teknik Müşavirlik Sektörü ............................................................................................ 6 c) Proje Finansmanı ve Kamu-Özel Sektör İşbirliği ........................................................... 6 d) Sektör İş Fırsatları ......................................................................................................... 7 e) Müteahhitlik, Teknik Müşavirlik, Standartlar ve Yabancı Yatırım ve İşgücü Mevzuatı ................................................................................................................................. 7 2 - Türk Müteahhitlik Firmalarının Faaliyetleri ve Sorunları ....................................................... 8 3 - İkili İşbirliği Olanakları ......................................................................................................... 8 4 - Görüş ve Değerlendirmeler .................................................................................................... 9 5 - İlgili Adresler......................................................................................................................... 9 2 1 - Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Sektörü a) Müteahhitlik Sektörü İnşaat ve emlak sektörü İngiltere ekonomisinin halihazırda % 6,3’ünü oluşturmaktadır. İngiltere’de inşaat sektöründe 300.000’den fazla firma faaliyet göstermekte ve 2,4 milyondan fazla insana iş imkanı sağlanmaktadır. İnşaat sektöründe 2013 yılında toplam 112.3 milyar Sterlin çıktı yaratılmış olup, 2012 yılına oranla sektör yaklaşık %1,3 oranında büyümüştür. 2013 yılına genel olarak bakıldığında, 2013’teki büyüme 2012’teki %7,9’luktan düşüşe göre olumlu yönde seyretse de, 2011’de % 2,3 ve 2010 % 8,3 büyümelere göre oldukça düşük kalmıştır. Büyümedeki bu yavaşlıkta temel etken yeni inşaatların ve tamirat ve bakımların 2007’deki rekor seviyelerinden sırasıyla % 13,4 ve % 9,6 aşağıda kalmalarıdır. İngiltere Ulusal İstatistik Ofisinin inşaat sektörü ile ilgili güncel raporuna http://www.ons.gov.uk/ons/rel/construction/output-in-the-construction-industry/decemberand-q4-2013/stb-construction-dec-2013.html bağlantısından ulaşılabilmektedir. İngiltere müteaahhitlik sektörü oldukça gelişmiş ve rekabetçi bir yapıya sahiptir. Özellikle Avrupa, Orta Doğu ve Asya’da üstlendikleri projelerin yanısıra tüm dünyada etkin olarak faaliyet göstermektedirler. Müteahhitlik ve mimarlık firmaları, üstlendikleri projelere ek olarak inşaat malzemeleri sektöründe de anahtar karar verici olarak tüm inşaat sanayi ürünleri sektöründe de etkili olmaktadır. Nitekim Building dergisi (www.building.co.uk) tarafından her yıl yapılan Avrupa’nın en büyük 150 müteahhitlik firması araştırması sonuçlarına göre, İngiltere, 39 adet müteahhitlik firması ile 2013 yılı listesinde en fazla firmaya sahip ülke olmuştur. Building dergisi’nin yayımladığı 2013-2014 dönemine ait güncel en büyük 150 Avrupa müteaahhitlik firmaları listesinden temin edilen ilk 10 İngiliz firma ve ciroları aşağıdaki tabloda yer almaktadır. En Büyük 10 İngiliz Müteahhitlik Firması No Firma Adı Ciro (milyon €) 1 Balfour Beatty 13,443 2 Carillion 5,432 3 Laing O'Rourke 4,401 4 Barratt 3,215 5 Interserve 2,924 6 Mitie 2,616 7 Morgan Sindall 2,526 8 Taylor Wimpey 2,491 9 Kier 2,446 10 Persimmon 2,124 İngiltere’de ise müteahhitlik sektörü 2008 yılı ekonomik krizinden sonra 2010 yılında toparlanmaya başlamış ve 2011 yılında %2.3 büyümüştür. Ancak 2012 yılında % 7,9 küçülen sektör, 2013 yılı ilk çeyreğinde % 1’lik bir daralmanın ardından, diğer çeyreklerde büyümeye başlamıştır. 2013 yılında, yeni inşaatlar pazarın yaklaşık %64’ünü, tamirat ve tadilat işleri ise pazarın geri kalan %35,6’sını oluşturmuştur. 3 Müteahhitlik Sektörü Toplam Çıktı 2011-2013 (2005 sabit fiyatlarla) 2011 2012 (milyar £) (milyar £) Konut - Kamu Sektörü - Yeni Konut - Özel Sektör - Yeni Altyapı - Yeni Diğer Kamu İşleri - Yeni Sanayi İşyeri - Özel Sektör - Yeni Ticari İşyeri - Özel Sektör - Yeni TOPLAM YENİ İŞLER Konut - Kamu Sektörü - Tamirat/Tadilat Konut - Özel Sektör - Tamirat/Tadilat Altyapı - Tamirat/Tadilat Diğer Tamirat/Tadilat - Kamu Sektörü Diğer Tamirat/Tadilat - Özel Sektör TOPLAM TAMİRAT/TADİLAT TOPLAM MÜTEAAHHİTLİK 4.44 13.98 13.07 12.37 3.25 24.06 71.17 5.93 10.70 6.79 4.42 7.84 35.68 106.85 3.69 13.53 11.45 9.72 3.47 21.56 63.41 6.03 10.13 6.76 4.3 7.96 35.17 98.58 Değişim 2013 Değişim (%) (milyar £) (%) -16.9 -3.2 -12.4 -21.4 6.8 -10.4 -10.9 1.7 -5.3 -0.4 -2.7 1.5 -1.4 -7.7 3.96 14.92 11.72 8.97 3.18 22.11 64.86 5.79 10.28 6.83 4.49 8.23 35.61 100.47 7.3 10.3 2.4 -7.7 -8.4 2.6 2.3 -4.0 1.5 1.0 4.4 3.4 1.3 1.9 Kaynak: Ulusal İstatistik Ofisi 2013 yılı son iki çeyreğinde büyümeye geçen müteahhitlik sektörünün İnşaat Ürünleri Derneği tarafından yapılan bir tahmine göre 2014 yılında % 3,4, 2015 yılında ise % 5,2 büyümesi beklenmektedir. Yeni inşaat projelerinin özel sektör önceliğinde olacağı, kamu ve yabancı özel yatırımlarında ise büyüme görülmeyeceği değerlendirilmektedir. İngiltere’de inşaat sektöründe büyüme bölgesel trend göstermemekle birlikte, gerek sektör açısından gerek ise sektördeki istihdam açısından Londra en hızlı büyüyen bölgedir. Alt sektörlere bakıldığında İngiliz Hükümetinin ilk kez ev almaya çalışanlara yönelik SatınAlma Yardımı (Help to Buy) ve bankaların kredi vermesini kolaylaştıran Borç Verme Fonu (Funding for Lending) ile özellikle konut sektöründe büyümeye katkı sağlayacağı düşünülmektedir. Sektörel iş fırsatlarında da değinilen projelerinde de görüldüğü üzere, Crossrail gibi devam eden altyapı projelerinin büyümeye katkı sağlayacağı diğer taraftan, PPP projelerindeki finansman eksikliğinin sürmesi durumunda ticari projelerde büyüme görülmeyeceği öngörülmektedir. Müteahhitlik sektörü yapılan işlerin çeşidi açısından ele alındığında, aşağıdaki tabloların incelenmesinden kamu sektöründe sırasıyla altyapı, konut, okul ve sağlık alanlarının ön planda olduğu; özel sektörde ise sırasıyla konut, altyapı, işyeri/ofis ve eğlence sektörü inşaatlarının yeni işlerin önemli bir bölümünü oluşturduğu anlaşılmaktadır. 4 Kamu Sektörü Yeni İşler Dağılımı (milyon Sterlin) 2008 2009 2010 2011 2012 2013 3,299 3,393 3,327 4,291 4,892 5,205 4,925 5,351 3,965 4,532 4,302 5,491 80 78 103 123 134 138 4,108 Okul 1,258 Üniversite 1,665 Sağlık 879 İşyeri / Ofis 969 Eğlence 113 Mağaza ve Garaj Tarım ve Bilinmeyen 903 16,667 Toplam 5,212 1,042 2,004 909 1,258 179 1,161 19,461 6,497 1,304 2,453 1,003 1,162 341 1,498 24,458 6,358 1,239 2,008 868 1,105 163 1,441 23,581 4,949 898 1,664 775 832 76 1,362 19,187 4,246 1,134 1,989 794 764 128 1044 20,030 2012 2013 Konut Altyapı Fabrika, Depo, Petrol, Kömür ve Çelik Özel Sektör Yeni İşler Dağılımı (milyon Sterlin) 2008 Konut Altyapı Fabrika Depo Petrol, Kömür, Çelik Okul ve Üniversite Sağlık İşyeri / Ofis Eğlence Garaj Mağaza Tarım ve Bilinmeyen Toplam 2009 2010 2011 18,138 6,322 2,923 2,174 12,592 6,448 1,947 1,392 14,839 8,335 1,865 1,396 16,398 9,969 1,687 1,355 16,098 9,538 1,970 1,235 18,261 9,453 2,083 1,150 244 175 289 322 322 276 3,338 2,656 2,212 2,236 2,456 2,906 4,218 12,634 5,377 740 2,923 7,802 4,463 667 7,384 2,151 6,234 4,764 481 5,508 1,438 6,347 4,631 452 5,235 1,501 5,947 4,088 379 5,409 1,190 6,945 4,852 424 4,488 1,849 1,500 1,539 2,635 3,757 2,695 1,849 49,949 49,613 52,705 52,700 54,723 2013 yılı Sonbahar Açıklamasında 375 milyar Sterlin’lik kamu ve özel sektör yatırımını içeren yeni Ulusal Altyapı Planını 4 Aralık 2013 tarihinde açıklanmıştır. Bu plan dahilinde 2030 yılına kadar, enerji, ulaşım, sel baskını önlemleri, su ve telekomünikasyon altyapısı alanlarında projeleri içermektedir. Ayrıca, İngiliz firmalar dünyanın birçok yerinde farklı projeler üstlenmektedirler. İngiltere Ticaret ve Yatırım Kurumu (UK Trade and Investment) tarafından İngiliz firmaların yeni fırsatlar bulabileceği öncelikli ülkeler ve bölgeler belirlenmiş olup, bunlar Çin, Hindistan, AB ülkeleri, Orta Doğu ve Körfez Bölgesi, Hong Kong, Japonya, Rusya, Kazakistan, ABD, Brezilya, Güney Afrika, Meksika ve Türkiye’dir. İngiliz hükümeti 2025 yılına kadar küresel müteahhitlik sektörünün yılda ortalama % 4,3 büyüyeceği, bu büyümenin gelişmekte olan ülkelerde de daha büyük oranda olacağı öngörüsüyle, İngiliz müteahhitlik sektöründeki firmaların daha fazla yurtdışına açılmasını sağlamaya çalışmaktadırlar. İngiliz firmalarının yurtdışında daha fazla proje üstlenmesinin dışsal etkisinin inşaat malzemeleri ihracatına pozitif etki sağlayacağı ve bu alanındaki ticaret açığını kapatmaya da etki edeceği ifade edilmektedir. 5 b) Teknik Müşavirlik Sektörü Teknik müşavirlik firmaları İngiltere’de diğer AB ülkelerinden farklı olarak müteahhitlik firmalarından veya büyük holdinglerden bağımsız olarak faaliyet göstermektedirler. Yıllık yaklaşık ortalama 33,6 milyar Avro ciro ile AB’nin en büyük teknik müşavirlik sektörü İngiltere’dedir. Sektörde oldukça fazla sayıda küçük ve orta ölçekli firma yer almakta, ancak toplam gelirin %33’ü en büyük dört firma tarafından yaratılmaktadır. Building dergisi tarafından yayımlanan en büyük 200 teknik müşavirlik firmaları listesine göre aşağıda en büyük 10 firmanın bilgileri yer almaktadır. No 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 En Büyük 10 İngiliz Teknik Müşavirlik Firması Toplam İngiltere Harç İngiltere Global Çalışan Gelirleri Ofis Ofis Firma Adı Sayısı (milyon £) Sayısı Sayısı Atkins 9374 967.7 61 185 Mott MacDonald 5398 335 29 180 Group Ltd URS 7012 489.7 na na AECOM 4016 430 27 482 E C Harris LLP* 2578 186 22 323 Jacobs UK Ltd 8274 671 na na Capita 3975 255.8 40 42 Arup Group Ltd 3716 317.3 17 93 Turner & Townsend 1598 160.8 13 80 plc Atkins 9374 967.7 61 185 c) Proje Finansmanı ve Kamu-Özel Sektör İşbirliği İngiltere inşaat sektöründe kamu-özel sektör işbirliği (public private partnerships – PPP) önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle eğitim, konut, altyapı ve sağlık alanlarındaki kamu yatırımlarında tercih edilen bir seçenektir. İngiltere’de kamu-özel sektör işbirliği projelerinde kullanılan başlıca yöntem Public Finance Initiative (PFI) olmasına rağmen, 2011 yılı Kasım ayında Hükümet PFI modelinin gözden geçirilerek kamu sektörü ile özel sektör arasındaki risk dengesini daha iyi sağlayacak ve kamu sektörüne daha az maliyet getirecek yeni bir model arayışana başlamıştır. PFI projeleri kamu sektörü tarafından belirlenen niteliklere uygun olarak, projenin ömrü boyunca özel sektör tarafından tasarlanır, inşa edilir, finanse edilir ve işletilir (design, build or refurbish, finance and operate - DBFO). Projenin sona erdiği tarihte ise ana kontratın maddelerine uygun olacak şekilde mülkiyet/sahiplik kamu sektörüne veya özel sektöre geçer. Alım sürecinde olan PFI projeleri İngiltere Hazine’sinin web sayfasında http://www.hmtreasury.gov.uk/ppp_pfi_stats.htm bağlantısında yer almaktadır. 6 İngiltere, AB üyesi bir ülke olarak AB’nin ihaleler ile ilgili genel uygulamalarına tabiidir. Bu kapsamda, AB mevzuatı doğrultusunda ihaleye çıkan işler AB’nin ihaleler ile ilgili sayfalarında yayınlanmaktadır. d) Sektör İş Fırsatları İnşaat sektöründe yaşanan daralmaya rağmen, İngiltere’de her yıl yaklaşık 100 milyar Sterlin tutarında iş/proje bulunmaktadır ve özel konut, demiryolu ve enerji alanında büyüme yaşanmaktadır. Ayrıca, demiryolu ile ilgili projelerin birçoğu demiryolu ve metro istasyonlarının rejenerasyonu olup, perakende alanı inşasında çalışan müteahhitlik firmaları için de fırsatlar içermektedir. Halen devam etmekte olan önemli ulaşım projeleri arasında Crossrail (www.crossrail.co.uk), ilk aşamada Londra ile Birmingham arasında inşa edilecek olan ve HS2 proje adı ile tanımlanan hızlı tren (www.hs2.org.uk), Birmingham Otoyol Projesi (www.highways.gov.uk/roads/road-projects/m6-birmingham-box-phase-3-managed-motorways) ve Kuzey İngiltere’nin ekonomik kalkınmasında etkili olacak Liverpool, Manchester, Sheffield, Leeds ve Newcastle şehirlerini birbirine bağlayan tren hatlarının yenilenerek ulaşımın daha hızlı ve daha sık sağlayacak olan Northern Hub projesi (www.northernhub.co.uk) bulunmaktadır. Önemli sayılabilecek altyapı projeleri Londra’daki Thames Tideway Tunnel olarak adlandırılan 25 km. uzunluğundaki kanalizasyon inşaatı ile Edinburg ve Fife’ı (İskoçya’nın kuzeydoğusu ile güneydoğusunu) birbirine bağlayan Forth Bridge’in yenilenerek Forth Replacement Crossing’in inşa edilmesidir. Enerji alanında, dünyanın en büyük deniz üzerinde yer alan rüzgar çiftliği projesi olan London Array’in (www.londonarray.com) projesi devam etmekte, 1995 yılından bu yana İngiltere’de onaylanan ilk nükleer enerji santrali olarak ise Hinkley Point projesi planlama aşamasındadır. Broken Cross Rüzgar Çiftliği inşası ise planlama ve ihale aşamasındadır. Diğer taraftan, ücretsiz ve cüzi ücretler karşılığında İngiltere’de planlama ve ihale aşamasında olan projelere ulaşılabilecek kaynaklar: Building dergisi www.building.co.uk, Barbour ABI (www.barbour-abi.com), Construction Index (www.theconstructionindex.co.uk), Construction Enquirer (www.constructionenquirer.com), Building Leads (www.buildingleads.co.uk), Glenigan (www.glenigan.com) ve Construction News www.cnplus.co.uk’dır. e) Müteahhitlik, Teknik Müşavirlik, Standartlar ve Yabancı Yatırım ve İşgücü Mevzuatı İngiltere’de müteahhitlik sektörü ile ilgili başlıca kanun ve yönetmelikler aşağıda belirtilmiş olup, metinlere ilgili internet adreslerinden ulaşılabilir. - Local Democracy, Economic Development and Construction Act 2009 Housing Grants, Construction and Regeneration Act 1996 Building Act 1984 Housing and Building Control Act 1984 İngiltere’de inşaat sektörü ile ilgili gelişmiş standartlar uygulanmaktadır. Küçük çaplı tamirat/tadilat işlerinin haricinde her proje bina ve inşaat ile ilgili yönetmeliklere uygunluğuna dair yerel yönetimlerden (belediyeler) planlama izni (planning permission) almalıdır. İnşaat 7 sektörü ile ilgili yönetmelik, rehber ve detaylı bilgilere www.planningportal.gov.uk adresinden erişilmesi mümkündür. İngiltere İş, Yenilik ve Yetenekler Bakanlığı ile İngiltere Standartaları Enstitüsü ortak çalışmaları ile hazırlanan ve yerli ve uluslarası ihalelere katılım için ön yeterlilik koşullarının sağlanmasını hedefleyen yeni teknik özellikler kriterleri ile ilgili çalışmaya http://www.bis.gov.uk/policies/business-sectors/construction/specification bağlantısından ulaşılabilmektedir. 18 binden fazla müteahhit ve teknik müşavir ön yeterlilik kriterlerine sahip olup, bu hizmet için kurulmuş olan Constructionline’a (www.constructionline.co.uk) kayıtlıdır. İngiltere AB’nin en çok doğrudan yabancı sermaye yatırımı çeken ülkesi olup, müteahhitlik ve teknik müşavirlik sektörü için yabancı yatırımı kısıtlayıcı herhangi bir uygulama bulunmamaktadır. Yabancı işçi çalıştırma ile ilgili olarak (AB üyesi olmayan bir ülkeden işçi getirme), üstlenilen projelerde çalıştırılmak üzere işçi getirilmesi, İngiltere’de bu işi yapacak işgücünün bulunmaması halinde mümkün olmaktadır. Bunu tespit edebilmek için işçi bulma kurumuna başvurulması, iş ile ilgili ilan verilmesi, bu ilan sonucunda başvuru alınmamış ise işçi getirmek üzere izin talebinde bulunulması gerekmektedir. İngiltere’ye getirilmesine izin verilen iş gücünün İngiltere’de bu alanda çalışan işgücüne verilen miktarda ücret alması; İngiltere’de çalıştığı süre içerisinde sosyal haklarına (sendika, sigorta, emeklilik vs.) sahip olması; ayrıca, haftalık beş gün ve günlük sekiz saatlik çalışma süresi uygulamasının dikkate alınması gerekecektir. 2 - Türk Müteahhitlik Firmalarının Faaliyetleri ve Sorunları İngiltere’de bugüne kadar müteahhitlik projesi gerçekleştiren tek Türk firması Vuruşkan Makina San. A.Ş. olup, 890 bin dolar tutarında “Southern Cement Ipswich Çimento Terminali” isimli projeyi gerçekleştirmişlerdir. Müteahhitlik hizmetleri alanında, Türk firmalarının İngiltere’de üstlendiği projelerin bulunmaması, Türk firmalarının pazara girişini etkileyen önlemlerin varlığından değil, sektörün ve pazarın özelliklerinden kaynaklanmaktadır. Esasen, Türkiye-AB arasındaki Ankara Anlaşması, Katma Protokol ve konuya ilişkin Ortaklık Konseyi Kararları kapsamında Türk firmaları ve vatandaşları İngiltere’de şirket kurabilmekte, ticari ve ekonomik faaliyetlerini serbestçe sürdürebilmektedir. 3 - İkili İşbirliği Olanakları İngiliz firmalarının finansal derinliği ve mühendislik altyapısı ile ülkemiz firmalarının uluslararası tecrübesi, riskli pazarlarda başarıları, kaliteli projeleri ve dinamik yapısı birleştiğinde üçüncü ülke pazarlarına yönelik başarılı ortaklıklar kurulabileceği düşünülmektedir. İngiltere’nin İngiliz Milletler Topluluğu (Commonwealth) ülkeleriyle yakın ilişkileri devam etmektedir. Özellikle İngiliz Milletler Topluluğu üyesi ülkelerde ve İngiltere’ye bağlı adalarda işbirliği imkanlarının değerlendirilmesi gerektiği düşünülmektedir. 8 4 - Görüş ve Değerlendirmeler İnşaat sektöründe yaşanan büyümenin, avantajlı TL/ Sterlin kuru ile birlikte düşünüldüğünde ihracatımızı olumlu etkileyeceği değerlendirilmekte olup, İngiltere’nin inşaat malzemelerinde ticaret açığını azaltmaya yönelik politikasına rağmen hazlihazırdaki ithalat ve üretim yapısı gözönünde bulundurulduğunda yılın ikinci yarısında, İngiltere’ye yönelik olarak, İnşaat Malzemeleri sektörü özelinde bir Sektörel Ticaret Heyeti düzenlenmesinin yararlı olabileceği düşünülmektedir. 5 - İlgili Adresler Department for Business, Innovation and Skills - Construction pages https://www.gov.uk/government/organisations/department-for-business-innovationskills/series/construction-statistics https://www.gov.uk/government/organisations/cabinet-office/series/governmentconstruction#publications HM Treasury – Infrastructure pages http://www.hm-treasury.gov.uk/infrastructure_index.htm National Statistics – Construction pages http://www.ons.gov.uk/ons/taxonomy/index.html?nscl=Building+and+Construction UK Trade and Investment – Construction pages http://www.ukti.gov.uk/export/sectors/construction.html AB İhaleleri http://europa.eu/policies-activities/tenders-contracts/index_en.htm http://ted.europa.eu/TED/main/HomePage.do İngiltere İhaleleri https://www.gov.uk/contracts-finder Planning Portal www.planningportal.gov.uk Constructing Excellence www.constructingexcellence.org.uk Chartered Institute of Building www.ciob.org.uk Construction Industry Council www.cic.org.uk Association for Consultancy and Engineering www.acenet.co.uk Civil Engineering Contractors Association www.ceca.co.uk Engineering Construction Industry Association www.ecia.co.uk Federation of Master Builders www.fmb.org.uk Building Magazine www.building.co.uk 9
© Copyright 2024 Paperzz
