Çatören ve Kunduzlar Baraj Sularında Arsenik ve Bor Düzeyleri

PD–035
Çatören ve Kunduzlar Baraj Sularında Arsenik ve Bor Düzeyleri
Arzu Çiçeka, Recep Bakışb, Merve Uylaşc, Alper Uğurluoğluc, Mesut Çiftçic, Betül Sarıoğlud
Anadolu Üniversitesi Çevre Sorunları Uygulama ve Araştırma Merkezi, Tepebaşı, Eskişehir
b
Anadolu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tepebaşı, Eskişehir
c
Anadolu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Çevre Mühendisliği Anabilim Dalı, Tepebaşı,
Eskişehir, [email protected]
d
Anadolu Üniversitesi, Mühendislik Fakültesi, Çevre Mühendisliği Bölümü, Tepebaşı, Eskişehir
a
Amaç: Günümüz dünyasında, giderek azalan temiz su kaynakları ve artan nüfusa paralel olarak artan
su ihtiyacı, içilebilir ve kullanılabilir su kaynaklarının önemini ciddi şekilde ortaya koymaktadır.
Doğal ve antropojenik kaynaklardan açığa çıkan ve sağlık açısından içme ve kullanma sularında
bulunması istenmeyen elementler ise kullanılabilir su kaynaklarının sınırlı olmasına neden
olmaktadır. Doğada bol bulunan elementlerden olan arsenik ve bor insan sağlığı üzerinde toksik
etkiye sahip olması, suda kolayca çözünebilmesi ve biyoakümülasyonla besin zincirine karışması
ile risk oluşturan bu elementler arasında yer almaktadır. Bu çalışma kapsamında, bor yataklarının
yoğun bulunduğu Eskişehir Kırka bölgesinde yer alan Çatören ve Kunduzlar baraj göletlerinde bor
ve arsenik kirliliğinin incelenmesi amaçlanmıştır.
Gereçler ve Yöntemler: Kunduzlar Barajı ve Çatören Barajı 1984-1986 yıllarından bu yana sulama
amacıyla kullanılmaktadır. Kunduzları Barajı’nın yüzey alanı 2,68 km2, maksimum derinliği 28
m’dir. Çatören Barajı’nın yüzey alanı 4.04 km2, maksimum derinlik ise 38 m’dir. Kunduzlar ve
Çatören Barajları’nın her biri üzerinde 12 istasyon belirlenmiştir. Belirlenen istasyonlardan uygun
kaplara yeterli miktarda alınan su numunelerindeki arsenik ve bor seviyeleri ICP-OES spektroskopik
metot ile Varian marka 720 ES model ICP-OES cihazı ile belirlenmiştir.
Bulgular: Kunduzlar ve Çatören Barajları üzerinden belirlenen istasyonlardan alınan su
numunelerinde arsenik ve bor seviyeleri belirlenmiş ve element dağılımları ARCGIS 9.3 programı
ile modellenerek haritalar oluşturulmuştur.
Sonuç: Su kaynaklarını tehdit eden faktörlerin belirlenmesi ve sucul ekosistemlerin korunması
için gerekli önlemlerin alınması oldukça önem arz etmektedir. Seyitgazi Ovası ile Seydiduyu ve
Sakarya Nehri açısından önemli olan Kunduzlar ve Çatören Barajları’ndan elde edilen sonuçlar
ulusal ve uluslararası yüzey sularına ait limit değerlerle karşılaştırılmış ve bölgenin hem arsenik
hem de bor açısından kirlilik düzeyinin yüksek olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Kunduzlar, Çatören, Arsenik, Bor
Teşekkür: Bu çalışma, Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (Proje No: 1101F011)
tarafından desteklenmiştir.
846
21. Ulusal Biyoloji Kongresi, 03–07 Eylül 2012, Ege Üniversitesi, İzmir, Türkiye
http://www.ubk2012.ege.edu.tr

Download Report