Analiz - Tesmer

2014/2.DÖNEM
SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK SINAVLARI
FİNANSAL TABLOLAR VE ANALİZİ
29 Haziran 2014-Pazar 13:30-15:00
SORULAR
SORU 1: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 31.12.2011 ve 31.12.2012 tarihli Bilançoları aşağıdaki gibidir:
BİLANÇO KALEMLERİ
31 ARALIK
AKTİFLER
I-DÖNEN VARLIKLAR
A.Hazır Değerler
B.Menkul Kıymetler
C.Ticari Alacaklar
D.Stoklar
II-DURAN VARLIKLAR
A.Ticari Alacaklar
B.Mali Duran Varlıklar
C.Maddi Duran Varlıklar
AKTİF GENEL TOPLAMI
PASİFLER
I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
A.Mali Borçlar
B.Ticari Borçlar
C.Diğer Borçlar
D.Borç ve Gider Karşılıkları
II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
A.Diğer Borçlar
B.Borç ve Gider Karşılıkları
III-ÖZKAYNAKLAR
A.Ödenmiş Sermaye
B.Sermaye Yedekleri
C.Kar Yedekleri
D.Dönem Net Karı
PASİF GENEL TOPLAMI
2011
2.650.000
30.000
20.000
800.000
1.800.000
851.000
1.000
120.000
730.000
3.501.000
2012
4.196.000
21.000
500.000
2.165.000
1.510.000
1.804.500
500
204.000
1.600.000
6.000.500
2.160.000
1.100.000
550.000
110.000
400.000
81.000
81.000
1.260.000
470.000
410.000
270.000
110.000
3.501.000
2.705.000
1.200.000
630.000
275.000
600.000
225.500
4.000
221.500
3.070.0000
1.310.000
780.000
810.000
170.000
6.000.500
Artış (veya Azalış)
Fark
Yüzde
(+, -) TL
(+,-)%
İSTENİLEN: ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin yukarıda verilen 31.12.2011 ve 31.12.2012 tarihli Bilançolarının
kalemlerine ait artış ve azalışları, mutlak ve yüzde (%) olarak hesaplayınız, mukayeseli (karşılaştırmalı)
tablolar tekniği yardımı ile analiz ediniz ve ulaştığınız sonuçları yorumlayınız.
(NOT: Mutlak ve yüzde hesaplamaları, soru kağıdındaki tablo üzerinde boş bırakılan yerlerde
gösterebilirsiniz. Bu durumda soru kağıdını, cevap kağıdına ekleyiniz.)
Gençlik Caddesi No : 107
http://www.turmob.oeg.tr
06570 Anıttepe – ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 – 74
SORU 2: Soru 1’de verilen ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 31.12.2012 tarihli Bilanço kalemlerinden hareketle,
2012 yılı için aşağıdaki oranları hesaplayınız, sektör standardını da dikkate alarak yorumlayınız.
Sektör Standardı
1- Finansal Kaldıraç Oranı2012,
%65
2- Stok Bağımlılık Oranı2012,
%70
3- Maddi Duran Varlık / Devamlı Sermaye Oranı2012.
%50
SORU 3: 1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği’nde öngörülen “Fon Akım Tablosunun”
düzenlenme amacını ve düzenlenme kurallarından 5 (beş) tanesini yazınız.
Gençlik Caddesi No : 107
http://www.turmob.oeg.tr
06570 Anıttepe – ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 – 74
CEVAPLAR
CEVAP 1:
ABC Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 31.12.2011 ve 31.12.2012 tarihli Bilançoları aşağıdaki gibidir:
31 ARALIK
AKTİF (VARLIKLAR)
I-DÖNEN VARLIKLAR
A.Hazır Değerler
B.Menkul Kıymetler
C.Ticari Alacaklar
D.Stoklar
II-DURAN VARLIKLAR
A.Ticari Alacaklar
B.Mali Duran Varlıklar
C.Maddi Duran Varlıklar
AKTİF TOPLAM
PASİF (KAYNAKLAR)
I-KISA VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
A.Mali Borçlar
B.Ticari Borçlar
C.Diğer Borçlar
D.Borç ve Gider Karşılıkları
II-UZUN VADELİ YABANCI KAYNAKLAR
A.Diğer Borçlar
B.Borç ve Gider Karşılıkları
III-ÖZKAYNAKLAR
A.Ödenmiş Sermaye
B.Sermaye Yedekleri
C.Kar Yedekleri
D.Dönem Net Karı
PASİF TOPLAMI
2011
2.650.000
30.000
20.000
800.000
1.800.000
851.000
1.000
120.000
730.000
3.501.000
2012
4.196.000
21.000
500.000
2.165.000
1.510.000
1.804.500
500
204.000
1.600.000
6.000.500
2.160.000
1.100.000
550.000
110.000
400.000
81.000
81.000
1.260.000
470.000
410.000
270.000
110.000
3.501.000
2.705.000
1.200.000
630.000
275.000
600.000
225.500
4.000
221.500
3.070.0000
1.310.000
780.000
810.000
170.000
6.000.500
Artış (veya Azalış)
Fark
Yüzde (+,(+, -) TL
)%
+1.546.000
+%58
-9.000
-%30
+480.000
+%2400
+1.365.000
+%171
-290.000
-%16
+953.500
+%112
-500
-%50
+84.000
+%70
+870.000
+%119
+2.499.500
+%71
+545.000
+100.000
+80.000
+165.000
+200.000
+144.500
+4.000
+140.500
+1.810.000
+840.000
+370.000
+540.000
+60.000
+2.499.500
+%25
+%9
+%15
+%150
+%50
+%178
+%4000
+%173
+%144
+179
+%90
+%200
+%55
+%71
Hazır Değerler: 2012 yılında 2011 yılına göre hazır değerler toplamı mutlak olarak 9.000TL ve %30 azalış
göstermiştir. Bu azalışın nedenleri, menkul kıymetler ve ticari alacaklar artışlarıdır. İşletmenin elindeki atıl
fonları geçici yatırımlara dönüştürmesi, satışlara bağlı olarak alacakların artışı, dönen varlıkların kendi içinde
dönüşümü olarak, hazır değerlerdeki azalışı etkilemesi olumludur. Ancak ticari alacaklardaki aşırı artış
tahsilde sorun olduğunu gösterebilir. Hazır değerlerdeki azalış alacakların tahsilindeki sorundan
kaynaklanıyorsa bu olumlu karşılanmaz. Hazır değerlerdeki azalışın işletmenin likit yapısını zayıflatıcı etki
yaptığını, mutlak rakam olarak düşük olmasından dolayı söyleyemeyiz hatta nakdin atıl kalmasının önlenmiş
olabileceğini söyleyebiliriz.
Menkul Kıymetler: 2012 yılında 2011 yılına göre, menkul kıymetler toplam mutlak olarak 480.000TL ve
%2400 artış göstermiştir. Geçici yatırımların eldeki atıl fonlar ile kısa vadeli yabancı kaynaklarla yapılması
Gençlik Caddesi No : 107
http://www.turmob.oeg.tr
06570 Anıttepe – ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 – 74
normal sayılırken, alacakların tahsili, ticari malların satışı sonucu elde edilen nakdin satışların arttığı bir
dönemde tekrar yatırıma aktarmayıp menkul kıymetlere yatırılması ve uzun vadeli yabancı kaynaklar ile
özkaynak kalemlerindeki artışlardan sağlanan fonların dönen varlıklardaki kalemlere yatırılması işletmenin
karlılığı açısından olumsuz bir durumdur. Dönen varlık kalemlerindeki artış tutarları menkul kıymetlerdeki
artışı karşılayacak tutardadır. Menkul kıymetlere yapılan yatırımların işletmenin likiditesini olumlu etkilediği
gibi sağlanan kazançların da karlılığa olumlu katkı sağlayacaktır.
Ticari Alacaklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, ticari alacaklar toplamı mutlak olarak 1.365.000TL ve %171
artış göstermiştir. Ticari alacaklardaki artışın sebebi, satışlardaki artış ve stoklardaki azalıştır. Ancak
alacaklardaki artış (%171), işletmenin satılarından doğan alacaklarını tahsil etmede zorluk yaşadığını
gösterebilir. Bu durumda alacaklara bağlanan fonların yerine başka kaynaklardan para bulmak zorunda
kalabileceği için işletmenin mali durumuna etkisi olumsuz olur. Bunun devam etmesi durumunda işletmenin
likit yapısını bozabileceğini ve dönen varlıkların dönüşüm hızını yavaşlatacağını söyleyebiliriz.
Stoklardaki azalış, mevcut satışlarla stokların eritilebildiğini göstermekte olup, mutlak rakamlara
bakıldığında işletmenin peşin satışlara ağırlık vermesinin işletme için olumlu karşılanacağı söylenebilir. Bu
alacaklar senetli alacaklardan oluşuyorsa gerektiğinde senetleri iskonto ettirerek nakit sağlanabilmesi mali
durumu rahatlatıcı sonuçlar doğurabilir.
Stoklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, stoklar toplam mutlak olarak 290.000TL ve %16 azalış göstermiştir.
Bu azalışın nedeninin satışlardaki artışlar olduğu söylenebilir. Maddi duran varlıklardaki artış dikkate
alındığında, işletme kapasite artışı için hazırlık yaptığı söylenebilir. Bu nedenle stoklardaki gelişmenin olumlu
olduğu söylenebilir.
Mali Duran Varlıklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, mali duran varlıklar toplamı mutlak olarak 84.000TL ve
%70 artış göstermiştir. Bu artış kısa vadeli alınan krediler ile diğer yabancı kaynaklardan veya sermaye
artışından sağlandığı söylenebilir. Uzun vadeli yatırım olan iştirakler, bağlı menkul kıymetler gibi varlıkların
kısa vadeli yabancı kaynaklarla finanse edilmesi arzu edilmez. Uzun vadeli yabancı kaynaklardaki ve
sermayedeki artışların mali duran varlıklardaki artışın kaynağı olduğu söylenebilir. Uzun vadeli yabancı
kaynaklar ile sermayenin yan faaliyete bağlanmış olması düşündürücüdür. Rekabeti azaltma veya daha
ucuz girdi sağlama konuları hariç, kredi alınması ve sermaye arttırılması yoluyla elde edilen fonların ana
faaliyet konusu dışında mali duran varlıklara bağlanması rasyonel olmaz.
Maddi Duran Varlıklar: 2012 yılında 2011 yılına göre, maddi duran varlıklar toplamı mutlak olarak
870.000TL ve %119 artış göstermiştir. Bu artışın nedeni hazır değerlerdeki, stoklardaki azalışlar ile yabancı
kaynaklar ve özkaynaklardaki artış olabilir. Yabancı kaynaklar ile özkaynaklardaki artış uygun olanıdır. Ancak,
sermaye, kar yedekleri ve dönem net karı, maddi duran varlıklardaki artış için yeterlidir. Bu yabancı kaynağa
gerek kalmadığını gösterir. Yatırımlar gerekli kaynaklardan finanse edilmiştir. Maddi duran varlıklardaki
artış, işletmede üretim kapasitesinin arttırıldığına işaret eder. Stokların mevcut satışlarla eritilebilmesi ve
satışlardaki artışlar maddi duran varlıklardaki artışın olumlu olduğunu gösterir.
Kısa Vadeli ve Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar: Kısa vadeli borç kalemlerinden sağlanan kredilerdeki artış
dönen varlıkların finansmanında kullanılması uygunken, ticari borçlardaki artışın mutlak ve yüzde olarak ta
küçük olması stoklardaki azalışa bağlanabileceği gibi işletmenin peşin çalıştığını da gösterebilir. Ancak,
alışların kredili yapılması, işletme için bir kaynak oluşturma anlamına gelir. Kısa vadeli yabancı kaynaklardaki
yüzde olarak önemli artış diğer borçlar (ortaklara borçlar, iştiraklere, bağlı ortaklara borçlar, personele
borçlar) kaleminde gerçekleşmiştir. Bu artışın nedeni, mali duran varlıklardaki artıştan dolayı iştirakler ve
bağlı ortaklara olan borçlardan kaynaklanmış olabilir. Kısa ve uzun vadeli borç ve gider karşılıklarında
özellikle uzun vadeli borç ve gider karşılıkları %173 artış olmuştur. Kısa vadeli borç ve gider karşılıklarındaki
artış dönem karındaki artışa bağlı olarak ödenecek vergi ve diğer yasal yükümlülüklerdeki artıştan
Gençlik Caddesi No : 107
http://www.turmob.oeg.tr
06570 Anıttepe – ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 – 74
kaynaklanmış olabilir. Uzun vadeli borç ve gider karşılıklarındaki artış ise kapasite artırımı nedeniyle çalışan
sayısının arttırılmasından dolayı ayrılan kıdem tazminatı karşılıklarından meydana gelmiş olabilir.
Borçlardaki bu artışları, dönen varlıkların karşılayacak güçte oluşu ve satışların arttığı düşünülürse borç
artışının işletmenin mali durumunda bir sorun oluşturmayacağı söylenebilir.
Dönen Varlıklar-Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar: 2012 yılında 2011 yılına göre dönen varlıklar toplamı
mutlak olarak 1.546.000TL ve %58 artış gösterirken, kısa vadeli yabancı kaynaklar toplamı mutlak olarak
545.000TL ve %25’lik bir artış göstermiştir. Görüldüğü gibi hem mutlak rakam olarak hem de yüzde olarak
dönen varlıklar çok daha hızlı artmıştır. Bu da işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücü ile günlük faaliyetleri
karşılama gücünün çok iyi olduğunu göstermektedir.
Özkaynaklar: 2012 yılında 2011 yılına göre özkaynaklar toplamı mutlak olarak 1.810.000TL ve %144 artış
göstermiştir. Bu artış, grup içinde ödenmiş sermaye ve kar yedeklerindeki artıştan kaynaklanmıştır. İşletme
maddi duran varlıklarını finanse edebilmek için sermayesini arttırmıştır. Kapasiteyi arttırarak işletmenin
kazanma gücünü arttırma gibi bir durum oluşturacak olan özkaynaklardaki bu değişme olumludur.
Çoğunluğu ekonomik faaliyet sonucu gerçekleştirilen dönem net karının özkaynaklardaki artışı öncelikle
dönen varlıkları kuvvetlendirmiş ve sermayedeki artışla birlikte maddi duran varlıklara yapılan yatırımların
finansmanını kolaylaştırmıştır. Dönen varlıkların kuvvetlenmesi, işletmenin kısa vadeli borç ödeme gücünü
arttıracağı ve günlük faaliyetlerini karşılama imkanı sağlayacağı için özkaynaklardaki değişme bu yönden de
olumludur. Ayrıca özkaynakların artış yönünde değişmesi ortakların aktif üzerindeki haklarını arttıracağı gibi,
alacaklıların güvende olmasını sağlar.
CEVAP 2:
1- Finansal Kaldıraç Oranı2012 = Yabancı Kaynaklar Toplamı / Aktif Toplamı
Finansal Kaldıraç Oranı2012 = (2.705.000 + 225.500) / 6.000.500
Finansal Kaldıraç Oranı2012 = 2.930.500 / 6.000.500
Finansal Kaldıraç Oranı2012 = 0,488 (%49)
İşletmenin finansal kaldıraç oranı %49’dur ve sektör ortalaması olan %65’e göre bu oran düşüktür. İşletme
varlıklarının yüzde %49’nu yabancı kaynaklarla finanse etmektedir. Bu oranın düşük olması, işletmenin
finansman risk içermediğini, kredi verenler açısından emniyet marjının geniş olduğunu, işletmenin faiz ve
borçlarını ödeyememe nedeniyle mali yönden zor duruma düşme olasılığının düşük olduğunu
göstermektedir. Diğer yandan işletmenin sahipleri, daha fazla sermaye ile daha az bir kaynağa egemen
oldukları, emniyeti ön planda tuttukları söylenebilir. İşletme karlılığa fazla önem vermeden kaldıraç oranını
düşük tutarak fonlama riskini azaltmıştır. İşletme yöneticileri, emniyet ile yüksek karlılık arasındaki dengeyi
iyi kurmuşlar, işletmenin finansmanında emniyet ve kar elde etmek amaçlarını bağdaştırmışlardır.
2- Stok Bağımlılık Oranı2012 = Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar – (Hazır Değerler + Menkul Kıymetler) /
Stoklar
Stok Bağımlılık Oranı2012 = 2.705.000 – (21.000 + 500.000) / 1.510.000
Stok Bağımlılık Oranı2012 = 2.184.000 / 1.510.000
Stok Bağımlılık Oranı2012 = 1,446 (%145)
İşletmenin stok bağımlılık oranı %145 olup, sektör ortalaması olan %70’in iki katından fazladır. Hazır
değerler ve menkul kıymetler çıkarıldıktan sonra kalan kısa vadeli yabancı kaynaklar, stokların yaklaşık 1.5
katı kadardır. Bu oran sektöre göre oldukça yüksektir. İşletme, kısa vadeli borçlarını ödeyebilmek için
Gençlik Caddesi No : 107
http://www.turmob.oeg.tr
06570 Anıttepe – ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 – 74
mevcut stoklarının 1.5 katı daha satış yapılması gerektiğini gösterir. İşletmenin stoklara olan bağımlılığı
yüksektir. Bu nedenle, işletme, kâr marjını düşürmek, pazarlama etkinliğini artırmak vb. önlemlerle, satışları
artırmak veya stok devir hızını (sürümü) artırmak yoluyla kısa vadeli borçları ödeyebilme yeterliliğine katkı
sağlayabilir.
3- Maddi Duran Varlık-Devamlı Sermaye Oranı2012 = Maddi Duran Varlıklar / Uzun Vadeli Borçlar +
Özsermaye
Maddi Duran Varlıklar-Devamlı Sermaye Oranı2012 = 1.600.000 / 225.500 + 3.070.000
Maddi duran Varlıklar-Devamlı Sermaye Oranı2012 = 0,485 (%49)
İşletmenin maddi duran varlık-devamlı sermaye oranı %49 olup, sektör ortalaması olan %50’ye çok yakın bir
değer çıkmıştır. Bu oranın %100’den düşük olması %49 gibi bir oranın olması, işletmenin maddi duran
varlıklarını tamamını uzun vadeli kaynaklarla ve özsermaye ile finanse edebildiğini göstermektedir. İşletme
maddi yatırımlarını fonlamada başarılıdır diyebiliriz. Maddi duran varlıkların, uzun vadeli kaynaklar ve
özkaynaklarla finanse edilmesi sonucunda, likidite ve faiz riski teşkil eden kısa vadeli borçlara gerek
kalmadığını, devamlı sermayenin yeterli olduğunu ve ek bir fon ihtiyacına gerek duyulmadığını söyleyebiliriz
CEVAP 3: 1 Sıra No’lu Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğine göre fon akım tablosunun düzenlenme
amacı ve düzenlenme kuralları aşağıdaki gibidir:
Amacı:
Fon akım tablosunun düzenlenme amacı, bir işletmenin yatırım ve finansman faaliyetlerini ve dönem
içindeki finansal durumdaki değişikliklerini kapsayan bilgilerin, mali tablo kullanıcılarına sunulmasıdır.
Tablolar işletmenin nakit veya işletme (çalışma) sermayesini doğrudan etkileyen finansman ve yatırım
faaliyetlerinin bütün önemli yönlerini açıklayarak;
i) İşletmenin dönem boyunca faaliyetlerden sağladığı fonları, yatırım ve finansman faaliyetlerini özetler,
ii) Dönem boyunca finansal durumda meydana gelen değişiklikleri açıklar.
Düzenlenme Kuralları:
i) Fon akım tabloları, temel mali tablolar ile birlikte sunulur. Bu tablolar, gelir tablosunun sunulduğu her
dönem için, cari dönem ve önceki dönem verilerini içerecek biçimde düzenlenir.
ii) Fon akım tabloları düzenlenirken fon kavramının hangi anlamda kullanıldığı açıkça belirtilir.
iii) Fon akım tablosunda, olağan faaliyetlerden sağlanan veya faaliyetlerde kullanılan fonlar, diğer fon ve
kaynak kullanım yerlerinden ayrı başlıklar altında sunulur. Böylece işletmenin fon yaratma gücünün ne
olduğu veya faaliyetlerinde ne ölçüde fon kullanıldığı ortaya konulur.
iv) İşletmenin normal olağan faaliyetleri dışında kalan olağandışı işlemlerden elde edilen fonlar veya
kullanılan fonlar, fon akım tablosunda, önemli tutarlarda olmaları durumunda olağan faaliyetlerden
sağlanan veya kullanılan fondan ayrı bir başlık altında sunulur.
v) Bazı finansal işlemler, bir tür varlığın diğer bir varlık türüyle değiştirilmesi biçiminde ortaya çıkar.
Böyle bir durum işletmenin finansman ve yatırım faaliyetinin bir parçası olduğu için, fon akım
tablolarında yer alır. Bu tür işleme örnek olarak, tahvil borcuna karşılık hisse senedi verilmesi
gösterilebilir.
Gençlik Caddesi No : 107
http://www.turmob.oeg.tr
06570 Anıttepe – ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 – 74
vi) Fon akım tablosundan amaçlanan yararın sağlanabilmesi için her türlü işlemin finansman ve yatırım
yönleri ayrı ayrı açıklanır. Örneğin, bir duran varlığın satın alınmasından doğan fon çıkışları ayrı,
satılmasından doğan fon girişleri ayrı ayrı açıklanır veya bir tahvil ihraç edilerek bir varlık alınmışsa, ihraç
edilen tahviller ayrı, satın alınan varlıklar ayrı açıklanır.
vii) Her işletme veya işletmeler topluluğu, içinde bulundukları koşullara göre fon akım tablolarını en fazla
bilgiyi içerecek biçimde düzenler. Fon akım tablosu, net yönteme göre düzenlenir ve olağan kardan
başlanıp, dönem içinde fon hareketine neden olmayan gelir ve giderlere ait bilgiler verilerek düzeltmeler
yapılır.
viii) Fon hareketine neden olmayan, yalnızca hesaplar arasında yapılan aktarmalar dolayısıyla hareket
gösteren hesaplar, fon akım tablolarında yeralmaz. Örneğin değer artış fonlarının veya yedeklerin
ödenmiş sermayeye eklenmesi gibi.
Yukarıdaki 8 adet kuraldan herhangi 5 tanesinin yazılması yeterlidir.
Gençlik Caddesi No : 107
http://www.turmob.oeg.tr
06570 Anıttepe – ANKARA / TURKEY Tel : 0 (90) (312) 232 50 60 (10 Hat) Fax: 0 (90) (312) 232 50 73 – 74