2015 YILI BÜTÇE SUNUMU TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu Dr. Mehmet MÜEZZİNOĞLU Sağlık Bakanı 20 Kasım 2014 İçindekiler Açıklamalar 2 A. Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlar 2015 Yılı Bütçesi 3 B. Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı 7 C. Halk Sağlığı Hizmetleri 11 D. Hastane Hizmetleri 59 E. İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri 83 F. 112 Acil Sağlık Hizmetleri 91 G. Sağlık İnsan Kaynakları 102 H. Sağlık Yatırımları 105 I. Sağlıkta Finansman 110 Yeni Türkiye, Yeni Ufuklar 116 Açıklamalar • 2014 yılı verileri ilk dokuz aylık verilerin on iki aya projeksiyonu ile elde edildi. Yıl sonu enflasyon oranı %9,4 olarak alındı. • 2015 yılına ait sağlık hizmet sunumu verileri hedeftir. • Sağlık Bakanlığı’na ait verilere, SSK dâhil kamudan devralınan sağlık tesisleri donanım ve personel sayıları dâhil edildi. • Sağlık tesislerinin donanım ve personel sayılarına hizmet alımı dâhil edildi. 2 A- Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlar 2015 Yılı Bütçesi A- Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlar 2015 Yılı Bütçesi Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarına Hizmet Sunumu için Ayrılan Finansman, (milyon ) 2014 2015 Değişim (%) Merkezi Yönetim Bütçesi 18.647 20.378 9,3 Döner Sermaye Bütçesi 21.443 22.732 6 40.090 43.110 7,5 Toplam Tablo 1 4 A- Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlar 2015 Yılı Bütçesi Merkezi Yönetim Bütçesi Ödenek Karşılaştırması, (milyon ) 2014 2015 Değişim (%) Değişim Oranı Sebebi 11.296 12.342 9,3 Personel sayısı ve maaş artışı Mal ve Hizmet Alım Giderleri (elektrik, su, yakacak vb.) 5.646 6.200 9,8 Hizmet birimlerinin ihtiyaçları Yatırım Ödenekleri 1.705 1.836 7,7 Yatırım ödeneğindeki artış Toplam 18.647 20.378 9,3 Personel Ödenekleri Tablo 2 5 A- Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlar 2015 Yılı Bütçesi Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların 2015 Yılı Merkezi Yönetim Bütçesi, (milyon ) Personel Ödenekleri Yatırım Ödenekleri Toplam Sağlık Bakanlığı 1.325 304 1.134 2.763 Türkiye Kamu Hastaneleri Kurumu 9.090 288 495 9.873 Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 1.860 5.549 80 7.489 Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Genel Müdürlüğü 26 11 93 130 Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu 41 48 34 123 12.342 6.200 1.836 Toplam 6 Diğer Cari Ödenekler 20.378 Tablo 3 B- Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı Önce insan… Önce sağlık… B- Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Programı “Sağlıkta Dönüşüm Programı”nın 11 Yılı Sağlık Göstergeleri 2002 2013 Doğumda Beklenen Yaşam Süresi, (yıl) 71,8 76,9 Bebek Ölüm Hızı, (bin canlı doğumda) 31,5 7,8 Beş Yaş Altı Ölüm Hızı, (bin canlı doğumda) 40,0 10,3 Anne Ölüm Oranı, (yüz bin canlı doğumda) 64,0 15,9 Cepten Yapılan Sağlık Harcamasının Toplam Sağlık Harcamasına Oranı, (%) 19,8 16,8 39,5 (2003) 74,7 Sağlık Hizmetlerinden Memnuniyet Oranı, (%) Tablo 4 9 Durmak Yok, Yola Devam… C- Halk Sağlığı Hizmetleri C- Halk Sağlığı Hizmetleri Koruyucu ve Temel Sağlık Hizmetleri için Ayrılan Bütçe, (milyon ) 10.000 %9 9.055 8.320 %13 7.500 7.339 5.000 2.500 0 12 2013 2014 2015 Grafik 1 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Aşılama Hizmetleri • En geniş aşılama programı uygulayan ülkeler arasındayız. • Aşılama hizmetlerini tamamen ücretsiz sunuyoruz. • Yüksek aşılama oranlarına devam ediyoruz. • Erişkin aşılama programımızı geliştiriyoruz. • Dünyada ilk kez karekod destekli elektronik aşı takip ve soğuk zincir izleme sistemini uyguluyoruz. 13 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Anne ve Çocuk Sağlığı 2002 2008 2014 2015 Doğum Öncesi Bakım Hizmetleri, (En az bir ziyaret), (%) 70 92 98 99 Hastanede Yapılan Doğum Oranı, (%) 69 88 98 99 Bebek Başına İzlem Sayısı 3,4 6,4 9 9 Bebek Dostu Hastane Sayısı 141 706 1.078 1.090 3.260 6.546 9.200 9.370 Üreme Sağlığı Hizmeti Alanlar, (bin) Tablo 5 14 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Anne ve Çocuk Sağlığı • Yenidoğan taramalarının kapsamını genişletiyoruz (kistik fibrozis, lizozomal depo hastalıkları). • Doğuştan kalça çıkığı tarama programını yaygınlaştırıyoruz. • Koruyucu ağız ve diş sağlığı hizmetlerini geliştiriyoruz. 15 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Anne ve Çocuk Sağlığı • Kırma kusurlarına yönelik görme taramasını okul öncesi çocuklarında yaygınlaştırıyoruz. • İşitme taramasını okul çağı çocuklarında yaygınlaştırıyoruz. • Ergen sağlık danışma merkezlerimizi yaygınlaştırıyoruz. 16 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Anne ve Çocuk Sağlığı 2014 yılında 5,6 milyon ilköğretim öğrencisine ve 2 milyon yetişkine diş bakım seti dağıttık. 17 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Anne ve Çocuk Sağlığı, (%) Tarama ve Destek Programları 2002 2008 2014 2015 59 95 98 99 Yenidoğan İşitme Taraması - 29 93 95 Yenidoğan Hipotiroidi Taraması - 95 98 99 Yenidoğan Biyotinidaz Taraması - - 98 99 Bebeklere Ücretsiz D Vitamini Desteği - 90 95 99 Bebeklere Ücretsiz Demir Desteği - 80 84 90 Hamilelere Ücretsiz Demir Desteği - 78 79 81 Yenidoğan Fenilketonüri Taraması Tablo 6 18 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Anne ve Çocuk Sağlığı 72 ilde 238 sağlık tesisinde 986 yatakla Anne Oteli Hizmeti sunuyoruz. 19 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Sezaryende “Sosyal Endikasyon” Risk Oluşturuyor • Ülkemizde doğumların yarıya yakını sezaryen ile yapılıyor. • Sezaryen ile doğum, sonraki doğumlarda sezaryen ihtiyacını artırıyor. • Primer sezaryen olarak adlandırılan ilk sezaryenin kadının sağlığını riske atacak şekilde gereksiz yere yapılmasını önleme kararlılığındayız. 20 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Aile Hekimliği Uygulaması • Aile hekimi sayımız 2014 yılında 22.497’ye ulaştı. • Aile hekimi başına düşen nüfusu 2017 yılında 3.000’in altına düşürmeyi hedefliyoruz. • Aile hekimliğinde yaşa özel periyodik muayeneleri geliştiriyoruz. 21 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Aile Hekimliği Uygulaması • Aile hekimliğinde uzmanlık eğitimine teşvik ediyoruz. • Görüntüleme hizmetlerini yaygınlaştırıyoruz. • Aile hekimlerini diyetisyen, psikolog, sosyal çalışmacı, çocuk gelişimcisi gibi personel ile desteklemeye başladık. 22 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Birinci Basamak Sağlık Tesislerini Yeniliyoruz 23 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Sağlıklı Yaşam Programları • Obezite ile Mücadele Programı • Diyabet Önleme ve Kontrol Programı • Tütünle Mücadele Programı • Kalp ve Damar Hastalıklarını Önleme ve Kontrol Programı • Solunum Yolu Hastalıklarına Karşı Küresel İttifak (GARD) • Ruh Sağlığı Kontrol Programı 24 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Obezite ile Mücadele Programı 25 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Obezite ile Mücadele Programı On Dokuz Yaş ve Üzeri Bireylerde Vücut Kitle İndeksinin Dağılımı Zayıf %2 Obez %30 Normal %33 2017 yılına kadar obez nüfus oranını %25’e indirmeyi hedefliyoruz. Kilolu %35 Grafik 2 Kaynak: Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 26 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Obezite ile Mücadele Programı On İki Yaş ve Üzeri Bireylerde Fiziksel Aktivite Yapma Durumu Haftada 1-2 Kez %10 Haftada 3 Kez ve Üzeri %18 Egzersiz Yapmayan %72 2017 yılına kadar egzersiz yapmayan nüfus oranını %50’ye indirmeyi hedefliyoruz. Grafik 3 Kaynak: Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması 2010 27 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı Sağlıklı beslenme alışkanlığı kazandırılması, hareket alışkanlığının artırılması ve daha aktif hayat tarzına uygun çevrenin hazırlanması için çalışıyoruz. 28 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı • Sağlıklı Beslenme ve Obezite Danışma Birimleri ile 130 bin kişiye ulaştık. • Fiziksel Aktivite Rehberi hazırladık. • 2014 yılını “Sağlıklı Yaşam ve Hareket Yılı” ilan ederek her hafta sonu hedef gruplarla yürüyüşler düzenliyoruz. 29 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı • Ekmekte kepek oranının daha da artırılması ve tam buğday ekmeğinin yaygınlaştırılması için çalışıyoruz. • Hazır gıdalarda trans yağların kullanılmasını engelleyecek faaliyetleri geliştiriyoruz. • Toplu yemek tüketilen yerlerde sağlıklı menü uygulamalarını yaygınlaştırıyoruz. • Çocuklarımıza okullarda sağlıklı beslenme bilinci oluşturuyoruz. 30 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı • Günlük tuz tüketimimiz Dünya Sağlık Örgütü tavsiyelerinin üç katıdır. • Daha az tuz tüketimi sağlamak için programlar geliştiriyoruz. • Yüksek enerjili gıdaların tüketiminin azaltılması için çalışıyoruz. • Medyada “sağlıklı beslenme, obezite ve tuz” konularında farkındalık oluşturmaya çalışıyoruz. 31 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Türkiye Diyabet Önleme ve Kontrol Programı 20 Yaş Üzeri Diyabetli Nüfus Oranı, (%) 16 13,7 • Kontrol Programımızı bütün paydaşlarımızla birlikte uyguluyoruz. 12 8 • Diyabetteki artış eğilimini durdurmayı hedefliyoruz. 7,2 • Diyabetlilerde hastalığa bağlı komplikasyonları engelleyici programlar geliştiriyoruz. 4 0 1998 2010 Grafik 4 Kaynak: TURDEP I (1998), TURDEP II Çalışması (2010) 32 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Tütünle Mücadele Programı 15 yaş üzeri nüfusun her gün tütün kullanım oranı, (%) 30 27,4 25,4 • 2014-2018 yıllarını kapsayacak “Ulusal Tütün Kontrol Programı ve Eylem Planı”nı ülkemiz ihtiyaçları doğrultusunda güncelledik. 23,8 20,0 20 15,0 10 0 2008 2010 2012 Kaynak: Küresel Yetişkin Tütün Araştırması, 2012 2017 2023 Grafik 5 • Tütünle mücadelede hükümetin sergilediği kararlılık ve liderlik sayesinde Türkiye, model bir ülke haline geldi. 33 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Tütünle Mücadele Programı • Sigara bırakma polikliniklerinde hekimlerimizin karar vereceği kişilere ücretsiz ilaç imkanı sunuyoruz. • Alo 171 Sigara Bırakma Hattı ile günlük ortalama 1.500 vatandaşımıza hizmet sunmaya devam ediyoruz. • Tütünle mücadele programımız kapsamında 2 milyonun üzerinde vatandaşımız sigarayı bıraktı. 34 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Tütünle Mücadele Programı • Tütünle mücadele programında dünya birincisi olduk. • Türkiye, DSÖ’nün MPOWER kriterlerinin tamamını karşılayan ilk ve tek ülkedir. • Ülkemiz tütünle mücadelesi nedeniyle DSÖ tarafından üç kez ödüllendirilen tek ülkedir. • DSÖ tarafından verilen “Küresel Tütün Kontrolü Özel Prestij Ödülü” ve Amerika Hastalık Kontrol ve Koruma Merkezi tarafından verilen “Küresel Tütün Kontrolü Başarı Ödülü”nü aldık. 35 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Ruh Sağlığı Kontrol Programı • Otizmin erken tanısı için ulusal programları geliştirmeye devam ediyoruz. • Çocuğun Psiko-Sosyal Gelişiminin Desteklenmesi Programımızı yaygınlaştırarak ruhsal bozukluklara erken müdahale ediyoruz. • Çocuk İzlem Merkezlerini aktif olarak kullanmaya devam ediyoruz. 36 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Ruh Sağlığı Kontrol Programı • İntiharların önlenmesi için krize müdahale birimlerini yaygınlaştırdık. • Ruh Sağlığı Hizmetlerini toplum temelli olarak geliştirmeye devam ediyoruz. • Afetlerde Psiko-Sosyal Destek Programlarını geliştiriyoruz. 37 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Bağımlılıkla Mücadele • Bilimsel danışma kurulları oluşturuyoruz. • Hedef gruplara yönelik farkındalık eğitimleri düzenliyoruz. • Tütün, alkol, uyuşturucu ve diğer madde kullanımlarını azaltmak için risk faktörleri ile mücadeleye devam ediyoruz. • Kamuoyunun bilgilendirilmesine devam ediyoruz. 38 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Bağımlılıkla Mücadele • Eğitim kurumlarına yönelik tedbirleri artırıyoruz. • Uyuşturucu ile mücadelede narkotimleri devreye alıyoruz. • Tedavi merkezlerinin sayı ve etkinliklerini artırıyoruz. • Tedavi mekanizmalarını güçlendiriyoruz. 39 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Bağımlılıkla Mücadele • Tedavi sonrası rehabilitasyon mekanizmalarını geliştiriyoruz. • Yeni ortaya çıkan zararlı maddeleri hızla tespit ediyoruz. • Uyuşturucu sorunu yaşayan bireyleri yakından takip ediyoruz. • Uyuşturucu danışma ve destek hattı kuruyoruz. 40 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Bağımlılıkla Mücadele Bağımlılıkla mücadele için hükümet olarak Türkiye Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi (TUBİM) kurduk. Sağlık Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Milli Eğitim Bakanlığı Üniversiteler Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Diyanet İşleri Başkanlığı Adalet Bakanlığı Radyo Televizyon Üst Kurulu İçişleri Bakanlığı Yerel Yönetimler ve Çeşitli Sivil Toplum Kuruluşları Gençlik ve Spor Bakanlığı 41 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Kanserle Mücadele İzmir Kanser kayıt merkezimiz Dünya Sağlık Örgütünce Avrupa Bölgesi eğitim merkezi olarak tescil edildi. • 81 ilimizde Aktif Kanser Kayıtçılığı yöntemiyle veri toplamaya başladık. • En sık görülen üç kanser türüne karşı (meme, rahim ağzı, kalınbağırsak) yaygın taramalara devam ediyoruz. • Kanser konusunda araştırmaların ve her türlü ilerlemelerin destekleneceği bir yapı oluşturuyoruz. 42 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Sağlıklı Yaşam Programları • Kronik Böbrek Hastalıklarını Önleme ve Kontrol programımızı sürdürüyoruz. • Sağlıklı Yaşlanma Eylem Planı ve Uygulama programı, Kas ve İskelet Hastalıklarını Önleme ve Kontrol programlarımızı hayata geçiriyoruz. • Kronik Viral Hepatitleri Önleme ve Kontrol programımızı hazırlıyoruz. 43 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Evde Sağlık Hizmeti Yatağa bağımlı hastaların evde yapılabilecek tıbbî bakım ve rehabilitasyonlarını ev ortamında gerçekleştiriyoruz. 2014 yılında 469 bin kişiye ulaştık. İhtiyacı olan herkese bu hizmeti veriyoruz. 44 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Bulaşıcı Hastalıklarla Mücadele 2002 2008 Tüberküloz Prevalansı* (yüz binde) 38 25 23 (2012) Sıtma Yerli Vaka Sayısı 10.184 166 0 Tifo Vaka Sayısı 24.390 220 24 * DSÖ tarafından hesaplanan en son veri 2012 yılına aittir. 2014 Tablo 7 45 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Erken Uyarı ve Cevap Sistemi • Halk sağlığı tehditlerini izlemek ve yönetmek üzere 7/24 esaslı çalışan Erken Uyarı Cevap Sistemini hayata geçirdik. • Halk sağlığı tehdidini erken tespit ederek kaynağında kontrol ediyoruz. 46 C- Halk Sağlığı Hizmetleri İçme ve Kullanma Sularının Kontrolü • Şebeke sularının Coğrafi Bilgi Sistemi üzerinden etkin takibini ve risk haritalarının oluşturulması sürecini başlattık. • Ambalajlı suların elektronik takip sistemi ile izlenmesini sağlıyoruz. • Biyosidal ürünlerin elektronik takip sistemine başlıyoruz. 47 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı Bakanlığımız koordinatörlüğünde, Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğu Geliştirme Programı’nı devletin tümü, toplumun tümü anlayışı ile geliştirdik. Sağlığı tüm politikaların merkezine alarak sağlığın sosyal belirleyicileri konusunda ilgili tüm paydaşlar ile birlikte çalışıyoruz. 48 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı Çok Paydaşlı Sağlık Politikaları Yüksek Kurulu (Başbakan ve İlgili Bakanlar) İcra Kurulu (İlgili Müsteşarlar) Uygulama Koordinatörlüğü (Sağlık Bakanlığı) Çalışma Grupları (İlgili Tüm Taraflar) İzleme ve Değerlendirme Kurulu (Akademisyen ve Uzmanlar) 49 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı • Yerel yönetimler ve STK’ların rolünü güçlendirmeyi amaçlıyoruz. • Yaşam kalitesini artırmak için çalışıyoruz. • Sağlık okuryazarlığını ve sağlık bilincini geliştiriyoruz. • Sağlık sisteminin finansal sürdürülebilirliğine katkı sağlamayı hedefliyoruz. 50 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları • DSÖ işbirliği ile batıdaki uygulamaları örnek alan ‘’Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları’’ altyapısını tamamladık. • Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Uygulamaları sertifikasyon standartlarının belirlenmesinde son aşamaya geldik. 51 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Ebola Hastalığı ile Mücadele • Ebola hastalığına yönelik acil eylem planları hazırlayarak gerekli tedbirleri aldık. • Uluslararası giriş noktalarında ilave sağlık personelleri görevlendirdik. • Hastaların sevk edileceği referans hastaneleri belirledik. • Seyahat Sağlığı Merkezlerimizin sayısını 32’den 43’e çıkardık. 52 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Ebola Hastalığı ile Mücadele • “Ebola Vaka Yönetimi Rehberi”ni 81 ilimize gönderdik. • Hastalığı bütün yönleriyle vatandaşlarımıza ve farklı dilde çevirilerle misafirlerimize anlatmaya devam ediyoruz. • Seyahat Sağlık Danışma Hattımız (444 77 34) ile vatandaşlarımıza istedikleri anda bilgi sunuyoruz. 53 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Ebola Hastalığı ile Mücadele • THY ile yaptığımız protokol gereği riskli bölgelerden gelen yolcuların takibine devam ediyoruz. • Olası şüpheli hasta ile temasa karşı koruyucu kıyafetler, negatif basınçlı hasta taşıma kabinleri vb. ekipmanları temin ettik. • Riskli bölgelerden gelen uçak, gemi vb. ulaşım araçlarının dezenfeksiyon işlemlerine devam ediyoruz. 54 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Mers Hastalığı ile Mücadele • Ülkemizde 2012 yılında Coronavirüs Bilim Kurulu’nu kurduk. • Hastaların sevk edileceği referans hastaneleri belirledik. • Ankara ve İstanbul’da viroloji referans laboratuvarlarımızın tanı kapasitelerini artırdık. 55 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Mers Hastalığı ile Mücadele • Şüpheli hasta ile temasa karşı gerekli tedbirleri aldık. • Hac ve umreye gidecek kişileri hastalık ile ilgili bilgilendiriyoruz. • Riskli bölgelerden özellikle Suudi Arabistan’dan gelen yolcuların sağlık durumlarını takip ediyoruz. 56 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Hizmetleri • Uluslararası önemi haiz halk sağlığı risklerinin ülkemize girmesini önlemek amacıyla uluslararası giriş noktalarında gerekli her türlü sağlık tedbirini alıyoruz. • Yurt dışına giden kişilere seyahat sağlığı kapsamında tüm yurtdışı aşılama hizmetlerini veriyoruz. 57 C- Halk Sağlığı Hizmetleri Türkiye Hudut ve Sahiller Sağlık Hizmetleri Çağrı Tipine Göre Vaka Dağılımı, (2014) 444 83 53 170 940 Grafik 6 Tıbbi Konsültasyon 58 Tıbbi Tahliye 24 saat esasına göre uluslararası düzeyde sağlık danışmanlığı ve acil yardım hizmeti veriyor. Seyir halinde dünyanın her yerinden çağrı merkezimiz aranabiliyor. D- Hastane Hizmetleri D- Hastane Hizmetleri Kişi Başı Hekime Müracaat Sayısı 9 6 8,2 8,2 5,3 5,3 ane 3,2 3 2,1 Hast li i ekim Aile H 2,9 2,9 1,1 0 2002 2012 2013 2014 Grafik 7 60 D- Hastane Hizmetleri Sağlık Bakanlığı Tesisleri Nitelikli Yatak Oranı, (%) 45 43 30 19 15 6 0 2002 2008 2014 Grafik 8 2017 yılı hedefimiz nitelikli yatak oranını %90’nın üzerine çıkarmaktır. 61 D- Hastane Hizmetleri Sağlık Bakanlığı Kuruluşları Yoğun Bakım Yatak Sayısı 11.672 12.000 8.000 6.421 4.000 869 0 2002 2008 2014 Grafik 9 Yatak Sayısı 1. Basamak 2. Basamak 3. Basamak Toplam Erişkin 2.338 2.976 2.466 7.780 Çocuk 12 291 263 566 985 1.160 1.181 3.326 3.335 4.427 3.910 11.672 Yenidoğan Toplam 62 Tablo 8 D- Hastane Hizmetleri Palyatif Bakım Merkezleri • 29 sağlık bölgesinde en az 2 hastanede palyatif bakım merkezi açmayı planlıyoruz. • Tüm yoğun bakım yatak sayımızın yarısı kadar palyatif bakım yatağı oluşturulmasını hedefliyoruz. 63 D- Hastane Hizmetleri Sağlık Bakanlığı Kuruluşları Yanık Yatağı Sayısı 390 400 300 265 200 100 0 35 Grafik 10 2002 2008 2014 2002 Yanık Merkezi Yatak Sayısı Yanık Ünite Yatak Sayısı Toplam 64 35 35 2008 2014 90 212 175 178 265 390 Tablo 9 D- Hastane Hizmetleri Sağlık Bakanlığı Kuruluşları Tıbbi Teknoloji Kullanımı 2002 2008 2014 MR 18 201 244 BT 121 329 507 USG 495 1.194 4.546 1.510 4.069 4.557 DİYALİZ Tablo 10 65 0 66 Japonya Not: Türkiye verisi 2013 yılına aittir. Kaynak: Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013, OECD Health Data 2014 5,1 Macaristan Meksika 8,7 7,7 Birle ik Krallık 10,9 Hollanda 9,2 11,2 ili srail 13,5 12,6 Fransa 14,3 14,1 Belçika Türkiye Slovenya 15,0 14,6 Kanada Polonya Çek Cumhuriyeti 15,3 15,2 Yeni Zelanda 16,8 15,5 rlanda spanya Slovakya 17,4 17,1 Estonya 21,8 18,6 Finlandiya Almanya 24,5 23,7 OECD Portekiz Luksemburg 29,3 27,6 Danimarka talya 29,8 34,6 33,3 sviçre Avusturya 37,1 34,8 Kore Yunanistan 40,9 40,5 zlanda 26 Birle ik Devletler 52 50,5 101,3 104 Avustralya D- Hastane Hizmetleri Yataklı Tedavi Kurumlarında 1.000.000 Kişiye Düşen BT Cihazı Sayısının Uluslararası Karşılaştırması, (2012) 78 Grafik 11 0 Japonya 10 Not: Türkiye verisi 2013 yılına aittir. Finlandiya sviçre Kaynak: Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2013, OECD Health Data 2014 Polonya 3,0 2,8 2,2 srail Macaristan Meksika 4,4 6,3 5,4 Slovakya ili 7,0 Fransa 6,8 Slovenya Birle ik Krallık 8,8 8,7 Kanada Çek Cumhuriyeti 9,3 8,8 Portekiz 10,4 9,8 Belçika Türkiye 11,1 10,6 Yeni Zelanda Estonya 11,8 11,3 Almanya rlanda Hollanda 13,2 12,4 Luksemburg 14,8 13,9 OECD 15,0 Avustralya spanya 15,4 Danimarka 19,1 21,6 20,8 zlanda Avusturya 22,9 21,8 Yunanistan 23,5 20 Kore 24,6 30 talya 40 34,5 46,9 50 Birle ik Devletler D- Hastane Hizmetleri Yataklı Tedavi Kurumlarında 1.000.000 Kişiye Düşen MR Cihazı Sayısının Uluslararası Karşılaştırması, (2012) Grafik 12 67 D- Hastane Hizmetleri Hastanelerimizin Tıbbi Teknoloji Kullanımını Denetliyoruz • Radyoloji (MR, BT, MG) ve Koroner Anjiyografi denetimlerine devam ediyoruz. • Yoğun bakım, katarakt, bel fıtığı, safra kesesi, diz ve kalça protez ameliyatları ve nükleer tıp testlerinin denetimlerine başladık. • Tıbbi denetim kapsamını genişletiyoruz. 68 D- Hastane Hizmetleri Sağlık Bakanlığı Kuruluşları Tıbbi Teknoloji Kullanımı 2013 2014 44 57 4 5 GAMMA KAMERA 96 121 PET CT 20 30 6 6 LINAC CYBERKNIFE TOMOTERAPİ Tablo 11 69 D- Hastane Hizmetleri Ağız ve Diş Sağlığı Hizmetleri Diş Hekimi Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi Ağız ve Diş Sağlığı Hastanesi 2002 2008 2014 3.211 5.425 7.550 14 123 137 1 2 6 Tablo 12 8 Diş Sabit Protez Sayısı, (milyon) 6,4 6 6,0 4 2 0 70 0,3 2002 2013 2014 Grafik 13 D- Hastane Hizmetleri Organ Nakli Sayısı 4.312 4.500 3.000 1.500 745 0 2002 2014 Grafik 14 71 D- Hastane Hizmetleri TÜRKÖK Projesini Uygulamaya Koyduk • Türkiye Kök Hücre Koordinasyon Merkezi (TÜRKÖK) Projesi’nin ilk adımı olan Uygun Gönüllü Vericilerin Belirlenmesi ve Örneklerin Alınması Protokolünü imzalayarak uygulamaya koyduk. • Türkiye genelinde 12 bağış merkezi kuruyoruz; isteyen vatandaşlarımız ilik bağışında bulunabileceklerdir. • Bakanlığımız ve Kızılay’ın ortak çalışmasıyla artık kan bağışı yapanlara “İliğinizi de bağışlar mısınız?” diye soracağız. 72 D- Hastane Hizmetleri Merkezi Hekim Randevu Sistemi • Vatandaşlarımıza 182 Çağrı Merkezinden, internet üzerinden ya da mobil uygulama ile randevu hizmeti sunuyoruz. • Sisteme Aile Hekimlerini de dâhil ettik. • Günlük ortalama 243 bin işlem gerçekleştiriyoruz. • Randevu alarak muayene olma oranı %55’tir. • 2015 yılı hedefimiz %65’tir. 73 D- Hastane Hizmetleri Hekim Seçme Hakkı Vatandaşlarımız, ilgili branşta birden fazla hekimi bulunan Sağlık Bakanlığı hastaneleriyle ağız ve diş sağlığı hastaneleri ve merkezlerinin tamamında “hekim seçme özgürlüğünden” yararlanıyor. 74 D- Hastane Hizmetleri Hasta Hakları 2014 Yerinde Çözülen Sorun 181.322 %91 Kurulda Görüşülen Başvuru 17.416 %9 Toplam Başvuru 198.738 %100 Tablo 13 Hasta haklarına başvuru toplam muayene sayısının on binde 6’sıdır. 75 D- Hastane Hizmetleri Sağlıkta Ulusal Renk Kodları (URK) 76 D- Hastane Hizmetleri Birlik ve Sağlık Tesisi Değerlendirmesi Kurumsal ve bireysel performansı artırmak için sözleşmeli idareciler modelini getirdik. Hedefimiz, belirli periyotlarda yapılacak verimlilik değerlendirmesiyle yönetici performansını ve dolayısıyla hizmet kalitesini artırmak. 77 D- Hastane Hizmetleri Sağlık Tesisi Verimlilik Değerlendirmesi 78 Bu uygulamamız kamu verimlilik ödülüne layık görüldü. D- Hastane Hizmetleri Klinik Kalite Standartlarını Geliştiriyoruz • Şeker hastalığı, gebelik süreci ve doğum, diz protezi, kalça protezi, koroner kalp hastalığı ve inme için klinik kalite ölçümlerini yaygınlaştırıyoruz. • Klinik rehberleri yaygınlaştırıyoruz. 79 D- Hastane Hizmetleri Özellikli Hizmetlerde Bölgesel Yaklaşım 2002 2008 2014 2015 Robotik Cerrahi Merkezi 0 1 4 8 Kapsamlı Onkoloji Merkezi 0 2 10 14 Onkoloji Tanı ve Tedavi Merkezi 0 7 34 41 Radyoterapi Merkezi 0 9 42 41 Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezi 2 4 7 15 Perinatal Obstetrik Bakım Kuruluşu 0 0 19 34 Rop Tanı ve Tedavi Merkezi 0 0 18 31 Tablo 14 80 D- Hastane Hizmetleri Özellikli Hizmetlerde Bölgesel Yaklaşım 2002 2008 2014 2015 Genetik Hastalıklar Tanı ve Tedavi Merkezi 0 0 11 17 İnme Merkezleri 0 0 6 44 Robotik Yürüme Merkezi 0 0 16 21 Erişkin KVC Merkezi 6 21 50 59 Pediatrik KVC Merkezi 2 4 7 10 Yanık Tedavi Merkezi ve Ünitesi 3 21 34 42 Robotik Cerrahi Merkezi 0 1 4 8 Tablo 15 Bu hizmetleri, sağlık bölge tabanlı planlayarak ve hasta sevklerini azaltarak sunuyoruz. 81 D- Hastane Hizmetleri Yurtdışında da Sağlık Hizmeti Sunuyoruz 200 Yataklı 250 Yataklı Somali Mogadişu & Türkiye EAH, Filistin Tubas Türk Dostluk Hastanesi, 30 Yataklı Filistin Gazze Türk Dostluk Hastanesi Pakistan Türk Dostluk Hastanesi, 70 Yataklı Kırgız-Türk Dostluk Polikliniği Sudan Nyala & Türkiye EAH, 82 E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri Kamu İlaç Politikaları Referans fiyat uygulaması ile fiyatları %80’e varan oranlarda düşürdük. 2004 Tek geri ödeme komisyonu kurduk. İlaçta KDV oranını %8’e düşürdük. 2005 2009 SGK ilaç alımları için iskontolar sağladık. İlaç ruhsatlandırma süreçlerini AB ile uyumlu hale getirdik. Orijinal bir ürünün jeneriği piyasaya çıktığında, ürünün fiyatı mevcut fiyatın %66’sını geçemez (hem orijinal hem de jenerik ürün için) kuralını getirdik. Reçetelenen ilaçlar için en ucuz eşdeğer ilacın %15 fazlasına kadar olan ürünlerin karşılığının ödenmesi kuralını getirdik. 84 E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri Kamu İlaç Politikaları 2010 2011 İlaç Takip Sistemini (İTS) geliştirdik Orijinal bir ürünün jeneriği piyasaya çıktığında, ürünün fiyatı mevcut fiyatın %60’ını geçemez (hem orijinal hem de jenerik ürün için) kuralını getirdik. Reçetelenen ilaçlar için en ucuz eşdeğer ilâcın % 10 fazlasına kadar olan ürünlerin karşılığının ödenmesi kuralını getirdik. 2012 İlaç hammaddelerinin KDV oranını %8’e düşürdük. 2013 Uygulamaya konulan e-reçete yazılımı ile hekimlere reçete analiz bilgilerini ulaştırmaya başladık. 85 E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri Kamu İlaç Politikaları İlaçta yerli üretimin teşviki ve AR-GE’nin artırılması çalışmalarına başladık. Ruhsatlı ilaç listesini, DSÖ’nün temel ilaç listelerini esas alarak uyumlandırdık. 2014 Birinci Basamak Tanı ve Tedavi rehberlerini hazırladık. Nüfusa göre eczane sayısının sınırlandırılması kapsamında Eczacı Yerleştirme Sistemine geçtik. Akılcı ilaç kullanımı konusunda aylık olarak e-bültenler hazırlayarak, hekimlerimize elektronik ortamda gönderiyoruz. 2015 86 Hasta bazlı yurt dışı ilaç ve renkli reçetelerle ilgili işlemleri elektronik olarak yapacağız. E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri Kamu İlaç Harcamalarındaki Değişim Kamu İlaç Harcaması (milyon (2014 fiyatlarıyla) İlaç Kutu Sayısı, (milyon) 2.250 1.912 1.990 2.089 1.500 17.234 17.629 2013 2014 16.951 12.000 750 0 18.000 ), 6.000 2013 2014 2015 Grafik 15 0 2015 Grafik 16 87 E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri Akılcı İlaç ‘‘Akılcı İlaç Kullanımı Ulusal Eylem Planı 2014-2017’’nin saha çalışmalarına başladık. Reçete Bilgi Sistemini geliştirerek uygulamaya koyduk. 88 E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri İlaç Takip Sistemi (İTS) Karekod, ilacın parmak izidir. Üretim seri numarasını, son kullanma tarihini ve benzersiz seri numarasını ihtiva eder. İlaç Takip Sistemi, karekod kullanılan ve izleme yapılabilen dünyadaki ilk yaygın uygulamadır. 89 E- İlaç ve Tıbbi Cihaz Hizmetleri Piyasa Gözetimi ve Denetimi • Şikayet esaslı denetim anlayışından risk esaslı denetim anlayışına geçtik. • Sağlık Beyanı ile satışa sunulan ürünlerle ilgili internet ve TV yoluyla yapılan yanıltıcı reklamların önlenmesi amacıyla yönetmelik çıkardık. 90 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri 112 Acil Sağlık Hizmetleri 2002 2008 2014 2015 112 Acil Sağlık İstasyonu 481 1.308 2.155 2.215 112 Ambulansı 617 2.029 4.468 4.618 Kar Paletli Ambulans 0 0 293 293 Motosikletli Acil Müdahale Ekibi 0 0 52 52 Tablo 16 92 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri 112 Acil Sağlık Hizmetleri 2002 Taşınan Vaka, (bin) Hizmet Alabilen Kırsal Nüfus, (%) Ambulans Başına Düşen Nüfus Sayısı 2008 2014 2015 350 1.424 4.100 4.450 20 100 100 100 106.809 35.247 17.306 16.923 Tablo 17 93 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri Dijital Haberleşme Sistemi • Dijital telsiz sistemi ile afet ve acil durumlara daha hızlı müdahale ediyoruz. • 50 ilimizde bu sisteme geçtik. • 31 ilimizde de bu sisteme geçilmesini planlıyoruz. 94 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri Hava Ambulans Sağlık Hizmetleri 2008 yılından günümüze 24.573 vakanın müdahale ve naklini gerçekleştirdik. 95 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri Hava Ambulansında Gece Hizmetine Başlıyoruz Hava Ambulansında gece hizmeti ile dünyada gece uçuşu yapabilen 14’üncü ülke, Avrupa’da da 11’inci ülke olma yolunda ilerliyoruz. 96 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri Deniz Bot Ambulans Sağlık Hizmetleri • 2007 yılından günümüze 4 deniz bot ambulans ile 4.026 vakanın müdahale ve naklini gerçekleştirdik. • 2015 yılında 6 deniz bot ambulansı ile hizmet sunmaya devam edeceğiz. 97 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri Afet ve Acil Durumlarda Sağlık Hizmetleri Ulusal Medikal Kurtarma Ekipleri (UMKE) 81 ilimizde özel eğitimli 6.391 sağlık personeli yetiştirdik. Avrupa’nın en büyük medikal kurtarma ekibini kurduk. Bu ekiplerimiz ülke içinde ve dışında göğsümüzü kabartan kurtarma operasyonlarına devam ediyorlar. 98 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri İnsani Yardım Faaliyetleri Yardımlaşma ve dayanışma duygusu ile muhtaç ve mağdur durumda olanlara insani yardım faaliyetlerimiz devam ediyor. 99 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri İnsani Yardım Faaliyetleri 2011 2012 2013 2014 103.964 449.827 1.482.715 6.000.000 Hastanelerde Yatan Hasta Sayısı 281 13.924 43.465 255.000 Ameliyat Sayısı 703 8.117 24.946 215.000 Doğum Sayısı 307 1.638 6.031 39.000 - 110.253 363.118 400.000 Poliklinik Sayısı Aşılanan Sığınmacı Sayısı Tablo 18 Suriyeli sığınmacılar için; sahra, prefabrik ve kalıcı bina tipi hastanelerde sağlık hizmeti veriyoruz. 100 F- 112 Acil Sağlık Hizmetleri İnsani Yardım Faaliyetleri Sayı Poliklinik Laboratuvar 343.162 24.006 Ameliyat 2.672 Röntgen 6.406 Görevlendirilen Personel 361 Tablo 19 Somali’de insani yardım faaliyetleri kapsamında Sahra Hastanesi, Kızılay Cezire Kamp Polikliniği ve 5 ambulansımız ile sağlık hizmeti veriyoruz. 101 G- Sağlık İnsan Kaynakları G- Sağlık İnsan Kaynakları 2002 256 bin 2014 530 bin Sağlık İnsan Gücü 103 0 104 Ankara Karabük Isparta Samsun Kırıkkale Mu la Sinop Balıkesir Burdur U ak Kırklareli Aydın Bartın Manisa zmir Çanakkale Bolu stanbul Zonguldak Yalova Eski ehir Antalya Bursa Kırşehir Amasya Trabzon Nev ehir Edirne Rize TÜRK YE Mersin Çorum Erzincan Denizli Adana Kütahya Sakarya Elazığ Giresun Artvin Kastamonu Düzce Ni de Bilecik Ordu Karaman Hatay Kocaeli Afyon Malatya Tokat Kayseri Konya Aksaray Sivas Tekirda Çankırı Gaziantep K.Mara Kilis Erzurum Osmaniye Adıyaman Gümü hane Yozgat Iğdır Bayburt Bingöl Ardahan Kars Tunceli Diyarbakır Mardin Van Siirt Bitlis Batman anlıurfa Mu Şırnak Hakkari A rı G- Sağlık İnsan Kaynakları Sağlık Bakanlığında Çalışan Uzman Hekim Başına Düşen Nüfus (Aralık 2002 - Ekim 2014) Uzman hekim başına düşen nüfusun en fazla olduğu il ile en az olduğu il arasındaki oran Aralık 2002’ de 1/13 iken Ekim 2014’de 1/3’tür. 30.000 Aralık 2002 2.017 Ekim 2014 26.883 22.500 15.000 7.500 3.242 1.270 Grafik 17 H- Sağlık Yatırımları H- Sağlık Yatırımları Sağlık Yatırımları Sağlık Tesisi Hastane ve Yeni Bina 2003 - 2014 757 Birinci Basamak 1.737 Toplam 2.494 Tablo 20 106 H- Sağlık Yatırımları Şehir Hastaneleri • 17 projenin sözleşmesini imzaladık. • 41 projenin çalışmalarına devam ediyoruz. • Toplam 50.541 yatak kapasitesine ulaşmayı hedefliyoruz. 107 H- Sağlık Yatırımları Şehir hastaneleri, dünyada bu ölçekteki ilk ve tek proje! 2023 yılında toplam 168.494 yatak nitelikli hale getirilerek sağlık tesisleri altyapısını yenilemiş tek ülke olmayı hedefliyoruz. 108 H- Sağlık Yatırımları Ülkemizi şehir hastaneleri projeleri dışında yeni sağlık tesisleri ile donatıyoruz. 52 bin hasta yatağı kapasitesini yeniliyoruz. 109 I- Sağlıkta Finansman I- Sağlıkta Finansman Kamu Sağlık Harcamalarının GSYİH İçindeki Oranları, (%) 2002 2013 ABD 6,7 8,3* OECD 5,9 6,8* DSÖ Avrupa 5,2 5,8* Türkiye 3,8 4,2 Kaynak: OECD, Health Data 2014, DSÖ HFA veritabanı 2014, TUİK Tablo 21 *ABD, OECD, DSÖ Avrupa verisi 2012 yılına aittir. Kamu Sağlık harcamalarının GSYİH içindeki oranı 2002 yılında %3,8 iken 2013 yılında devasa dönüşüme rağmen bu rakam sadece %4,2 oldu. 111 I- Sağlıkta Finansman Kişi Başı Kamu Sağlık Harcaması, (SGP $) Türkiye OECD Kaynak: TÜİK, OECD Health Data 2014. 2002 2013 330 793 1.565 2.548* Tablo 22 *OECD verisi 2012 yılına aittir. Kişi başı kamu sağlık harcaması, Türkiye,2013 : 793 SGP $ Kişi başı kamu sağlık harcaması, OECD, 1988 : 793 SGP $ 112 I- Sağlıkta Finansman Cepten Yapılan Sağlık Harcamasının Toplam Sağlık Harcaması İçindeki Oranı, (%) 19,8 20 16,8 15 10 5 0 2002 Kaynak: TÜİK 2013 Grafik 18 113 I- Sağlıkta Finansman Faiz Dışı Genel Kamu Harcamaları ve Kamu Sağlık Harcamalarının Artış Eğilimleri, (2014 fiyatlarıyla - milyon ) Kaynak: TÜİK, Kalkınma Bakanlığı 114 Grafik 19 I- Sağlıkta Finansman Vergi Gelirleri ve Kamu Sağlık Harcamalarının Artış Eğilimleri, (2014 fiyatlarıyla - milyon ) Kaynak: TÜİK, Kalkınma Bakanlığı Grafik 20 115 Yeni Türkiye, Yeni Ufuklar… Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığını Kuruyoruz • Sağlık hizmet sunumunda yakaladığımız başarıyı, bilimsel ve AR-GE alanında sürdürmeyi amaçlıyoruz. • İnovasyon stratejilerimizi geliştiriyoruz. 117 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Türkiye Sağlık Enstitüleri Başkanlığı Türkiye Kanser Enstitüsü Türkiye Biyoteknoloji Enstitüsü Türkiye Anne, Çocuk ve Ergen Sağlığı Enstitüsü Türkiye Halk Sağlığı ve Kronik Hastalıklar Enstitüsü Türkiye Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Enstitüsü Türkiye Sağlık Hizmetleri Kalite ve Akreditasyon Enstitüsü 118 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Çok Paydaşlı Sağlık Sorumluluğunu Geliştirme Programı kapsamında bisiklet yolu yapan yerel yönetimlere 1 milyon bisiklet vermeyi planlıyoruz. 119 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Gemi Hastane Projesi Ulusal ve uluslararası afet ve acil durumlar için Savunma Sanayi Müsteşarlığı ile Gemi Hastane Projesine devam ediyoruz. 120 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Plazma Fraksiyonasyon Ürün Tesislerini Kuruyoruz Ülkemizin ihtiyaç duyacağı plazma fraksiyonasyon ürünlerinin tamamının yerli plazmadan üretilebilmesi, fraksiyonasyon teknolojisinin transferi ve bu alanda ülke yeterliliğinin sağlanması amacıyla plazma fraksiyonasyon tesislerinin kurulmasını hedefliyoruz. 121 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Onkogen Projesine Başlıyoruz Kanser başta olmak üzere bütün hastalıkların erken tanı ve taramasında en son teknolojiye uygun kişiye özgü tedavi kitlerinin geliştirilmesine 2015 yılında başlıyoruz. 122 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Rekombinant Faktör Üretimi Projesini Hazırlıyoruz Ülkemize 21. yüzyılın teknolojisi olan biyoteknoloji alanında üretim yeteneği kazandıracak projeler hazırlıyoruz. 123 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Aşı Alımları ile Yurtiçinde Üretim Sağlamayı Planlıyoruz Yenilikçi projelerimiz ile sağlıkta ileri teknoloji alanında gelişmiş ülkeler seviyesine çıkmayı hedefliyoruz. 124 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Yerli Orijinal İnsülin Üretimini Başlatıyoruz Planladığımız projeler ile yerli üretim kapasitesini oluşturmayı hedefliyoruz. 125 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Ürün Takip Sistemi Güvenli ürüne erişimi sağlamak ve kayıt dışı ekonomiyle mücadele kapsamında ülkemizde üretilen veya ithal edilen tıbbi cihazların ve kozmetik ürünlerin piyasaya sürülmesi, denetimi, takibi ve gözetimini yapmak üzere Ürün Takip Sisteminin (ÜTS) kurulması çalışmalarına devam ediyoruz. 126 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar SAĞLIK WEB TV ile her türlü sağlık bilgisine erişimi kolaylaştırıyoruz. 127 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Aile sağlığı merkezlerinde ve hastanelerimizde vatandaşlarımızı bilgilendirmeyi amaçlıyoruz. 128 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Sadece anne adaylarını değil baba adaylarını da bilgilendirmeyi amaçladığımız GEBE TV’yi kuruyoruz. 129 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Sağlık Turizmini Geliştiriyoruz Sağlık turizminden 2023 yılında 20 milyar dolar gelir hedefliyoruz. 130 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Geleceğin Hastanelerini İnşa Ediyoruz 131 Yeni Türkiye Yeni Ufuklar Sağlık Bilgi Sistemlerini Geliştiriyoruz 132 Sağlıklı gelecek Sağlıkla gelecek... 133