7. Konu Özeti

Malzeme ve İmalat Teknolojisi
Hafta 7
İMALAT TEKNİKLERİ
Bu döküm işlemleri şöyle sıralanır.
 Metal sıkıştırılmış bir kum kalıba dökülür.
Döküm İşlemi
 Katılaşana kadar içinde tutulur.
Metal ve alaşımların ergitilerek kalıplarda şekillendirmesi  Metal katılaştıktan sonra kalıp bozulur ve parça dışarı
esasına dayanır. 5 kademeden oluşur.
çıkarılır.
 Model Yapmak
Kuru Kum Kalıplarla Döküm Yöntemi Yaş kum kalıplara
 Maça Yapmak
benzer şekilde hazırlanır. 15–3500C arasındaki sıcaklıklar
 Kalıplamak
da kurutulur.
Yüzeyi Kurutulmuş Kalıplarla Döküm Yöntemleri
 Metali ergitmek ve kalıba boşaltmak
Nemden kaynaklanan sorunlar azaltmak için yaş kum
 Temizlemek
kalıpların sadece yüzeyleri kurutulur.
Döküm işleminde kullanılan bazı alaşım ve metaller:
Çukur Kalıplarla Döküm Yöntemi derecelere sığmayacak
 Bakır
kadar büyük dökümlerin gerçekleştirilmesinde kullanılır.
 Alüminyum
CO2 Yöntemiyle Hazırlanmış Kalıplarla Döküm Yöntemi
 Magnezyum Alaşımları
Bu döküm yönteminde kalıp ve maçalar karbondioksit
 Çinko Alaşımları
gazı kullanılarak sertleşme işlemi yapılır.
 Kalay ve Alaşımları
 Kurşun ve Alaşımları
Metal Döküm Yöntemleri
 Düşük Sıcaklıkta ergime
 Metal kalıplar içerisinde kalıplanabilme
 Demir ve metal alaşımlarının yüksek altında
biçimlendirilebilmesi
Dolu Kalıba Döküm Yöntemi
Köpük modeller, bağlayıcı içermeyen kum içerisine
yerleştirilerek döküm yapılmaktadır.
Hassas Döküm Yöntemi
Mum vb. modeller kullanılarak hazırlanan kalıpların
ısıtılması ve Eriyen model malzemesinin kalıptan dışarı
akıtılarak kalıp boşluğunun oluşturulmasıdır. (tek
kullanımlık)
Kalıcı Kalıba Döküm Yöntemi
Kokil Kalıba döküm, karmaşık biçimli boyut toleransları
dar sayıda üretilecek parçalar için tercih edilir.
Pasta Döküm, İçi boş parça elde etmek için yüzey kısmen
katılaştırıldıktan sonra merkezdeki metalin geri
aktarılması prensibine dayanan bir yöntemdir.
Alçak Basınçlı Döküm, sıvı kalıba alçak seviyede aşağıdan
yukarıya doğru dolar.
Vakumlu Kalıcı Kalıba Döküm, sıvı metal kalıba vakumla
doldurulması esasına dayanır.
Seramik Kalıba Döküm Yöntemi Yüksek sıcaklıkta eriyen
metallerin karmaşık biçimli, yüzey kalitesi yüksek,
boyutları hassas, kusursuz olarak üretilir.
Savurma Döküm Yöntemi Erimiş metal, bir eksen
etrafında döndürülen kalıplar içine dökülerek
biçimlendirilir.
Alçı Kalıba Döküm Yöntemi Alçı kalıplar büyük oranla
bakır ve alüminyum alaşımları gibi düşük sıcaklıkta eriyen
demir dışı malzemelerin dökümünde kullanılır.
Yaş Kum Kalıba Döküm Yöntemi dökümhanelerde en
yaygın kullanılan döküm yöntemidir.
Metal Dökümün Türkiye ve Dünyadaki Yeri
Ülkemiz dünyanın 28 büyük ekonomisi durumunda iken
döküm sektörümüz 1998 itibari ile 14. Sıradadır.
Ülkelere göre sıralandığında 903 Demir, 69 Çelik, 84
Demir Dışı Döküm olmaz üzere toplam 1057 Döküm alanı
vardır. Dökümde dünya liderleri Çin ve Amerika
gelmektedir.
Dünya Döküm Ürünleri Dış Ticareti
ABD
Almanya
Japonya
Diğer
2002 yılı 138 ülkeye gerçekleştirilen döküm ürünleri
ihracatımızda en büyük patı 398 M$ ve %33 oran ile
Almanya’dır.
Dünya döküm liderleri Çin ABD Rusya Japonya Almanya
Hindistan ve İtalya’dır. Türkiye 8. Sıradadır.
Hazırlayan Haydar AKTAŞ