Metalurji ve Malzeme Mühendisliği Bölümü Kuyubaşı Kadıköy İstanbul [email protected] ABLATION DÖKÜM YÖNTEMİ Ege Demirtaş Altan Türkeli ABLATION DÖKÜM TANIMI Ablation döküm yöntemi son yıllarda geliştirilmiş döküm yöntemlerinden biridir. Bu döküm yöntemini anlatmadan önce kısaca, ablation kelimesini açıklamak gerekir. Bu kelime, ısıyı bertaraf etmek, ortamdan taşıyarak uzaklaştırmak anlamına gelmektedir. İlk defa uzay çalışmaları sırasında, uzaydan kapsüllerin atmosfere girmesi sırasında seramik ön uçta oluşan ısıyı bertaraf etmek ve böylece kapsülü ısınmadan korumak amacıyla kullanılmıştır. Döküm yöntemi olarak da, dökümde oluşan ısıyı metalden hızla uzaklaştırmak anlamında kullanılmıştır. Bu döküm yöntemini, “Kumun Erozyonuyla Döküm” veya “Erozyonlu Kum Döküm” yöntemi olarak da Türkçeye çevrilmesini önerebiliriz. Temel olarak bu döküm yönteminde, sıvı alaşım, kum kalıba dökülür. Sıvı metalin kalıbı doldurması biter bitmez, bir sıvı soğutucuyla soğutulması sağlanır. Soğutucu olarak en ucuz ve bol bulunan su kullanılır. Burada ilginç olan nokta, kullanılan bağlayıcı suda çözünür olmasından dolayı, kum kalıp hızla dağılır ve kum ortamdan uzaklaşır. Su direk metalle kontak kurar. Böylece yüksek hızlarda soğutma yapılarak dökülecek şekilli parça elde edilir. Uygun soğutucu düzeni ile yönlenmiş katılaşma sağlanır. Şekil-3 Ablation döküm ile üretilmiş bazı alüminyum parçalar Şekil 1 de su soğutma sırasında kum kalıbın dağılması ve şekil 2 de ise döküm sonrası elde edilen parça görülmektedir. Şekil 3 ise bu döküm yöntemiyle üretilmiş bazı alüminyum parçalarına örnekler verilmiştir. Şekil-4 Kum kalıba dökülmüş Al-7 Si alaşımının mikroyapısı Şekil-1: Ablation döküm sırasında su akışı ve döküm düzeneği Şekil-5 Düşük ve yüksek büyütmede (X1000) Ablation Döküm sonrası aynı alaşımın mikroyapısı. Çok ince ötektik yapı elde edilir. ABLATION DÖKÜMÜN AVANTAJLARI Şekil-2 Ablation döküm sonrası elde edilen parça Tablo-1 Ablation döküm ile diğer döküm yöntemlerinden elde edilen mekanik özelliklerin karşılaştırılması RESEARCH POSTER PRESENTATION DESIGN © 2012 www.PosterPresentations.com Bu döküm yönteminin avantajlarını örnekler vererek şöyle sıralayabiliriz. a) Hızlı soğuma sağlar.. b) Küçük ikincil dendrit boyları elde edilir c) Daha küçük ötektik yapı elde edilir. d) Çok hızla katılaşmadan dolayı porozite miktarı da daha düşük seviyelerde oluşur. e) Gerek dendrit boylarının ve ötektik yapının küçük olması ve gerekse porozitenin az olmasına bağlı olarak, mekanik özellikler daha iyidir. f) Sıvı metalin dökümünden sonra, hemen su ile soğutma yapılmasından dolayı, kum kalıp hızla parçalanır ve toz oluşmaz. Ayrıca silika bazlı suda çözünebilen bağlayıcılar kullanılmasından dolayı kötü kokularda açığa çıkmaz. g) Parça döküm sonrası çıplak halde bir sonraki kademeye hazır olarak elde edilir. h) Günümüzde daha çok Al ve Mg alaşımları için kullanımı söz konusu olabilir i)Sıcak yırtılma sorununu giderir k)Hızla soğutma için kullanılan eküpmanlar oldukça basittir. Kolaylıkla dizayn edilebilir. l) Daha ekonomiktir. İlk yatırım masrafları azdır
© Copyright 2024 Paperzz
