Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi

T.C.
SÜLEYM AN ŞAH ÜNİVERSİTESİ
BİLİM SEL ARAŞTIRM A VE YAYIN ETİĞİ KURULU YÖN ERGESİ
Am aç
M ADDE 1 – (1) Bu yönergenin amacı; Süleyman Şah Üniversitesinde yürütülen
bilimsel araştırma faaliyetleri, yayın faaliyetleri, eğitim ve öğretim faaliyetleri,
hizmet
faaliyetleri
ile
toplum
ve
paydaşlarıyla
ilişkilerinde
etik
değerlendirilmelere ilişkin ilke ve kuralları belirlemek, bu amaçla oluşturulacak
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulunun yapısını, görevlerini, çalışma
biçimini ve uygulama esaslarını / süreçlerini düzenlemektir.
Yasal dayanak
M ADDE 2 – (1) Bu yönerge, T.C. Anayasası’nın 49. maddesi ve 5176 Sayılı “Kamu
Görevlileri Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda
Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’a dayanılarak, 2547 Sayılı Yüksek Öğretim
Kanunu’nun 14. maddesi gereğince hazırlanmıştır.
Kapsam ;
M ADDE 3 – (1) Bu yönergede geçen esaslar Süleyman Şah Üniversitesi'nde
görev yapan akademik ve idari birim çalışanlarını, öğrencileri ve üretilen hizmete
katkıda bulunan ve bundan faydalanan tüm kişileri kapsar.
Tanım lar;
M ADDE 4 – (1) Bu yönergede geçen;
(a)Üniversite: Süleyman Şah Üniversitesi’ni,
(b)Rektör: Süleyman Şah Üniversitesi Rektörü’nü,
(c)Senato: Süleyman Şah Üniversitesi Senatosu’nu,
(ç)Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu: Süleyman Şah Üniversitesi
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nu,
(d)Başkan: Süleyman Şah Üniversitesi Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği
Kurulu Başkanı'nı;
(e)Üye: Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu üyesi'ni
(f)Üniversite birimleri: Üniversiteye bağlı fakülteleri, enstitüleri,
yüksekokulları, konservatuvarı, araştırma ve uygulama merkezlerini, idari
birimleri,
(g)Üniversite mensupları: Üniversite ve bağlı birimlerde tam ve yarı
zamanlı çalışmakta olan akademik ve idari personel ile öğrencileri,
(ğ)Paydaşlar: Üniversitenin görevleri ve faaliyetleri bakımından kurumla
bağlantıda bulunan gerçek ve tüzel kişileri,
(h)Etik İlke ve Kurallar: Ulusal ve uluslararası anlayış ve bildirgeler
çerçevesinde yer alan etik ilke ve kuralları,
(ı)Etik Değerler: Öğretim elemanlarının birbirleri ve paydaşlarıyla ilişkileri
ile eğitim-öğretim, bilimsel araştırma ve yayın faaliyetlerinin yanı sıra diğer
mesleki faaliyetlerini yerine getirirken insan hakları ve ahlaki sorumluluklara
dayalı olarak gelişmiş kültürlerin ortaya koyduğu değerlerin tümünü,
ifade eder.
Üniversitenin tem el etik ilke ve değerleri;
M ADDE 5 – (1) Üniversite, öğretim elemanlarının kişisel onurunu, bireysel
kimliğini, mesleki saygınlığını tanır ve etik ilkelerin en vazgeçilemez /
devredilemez değerler olduğuna inanır. Akademik özgürlüğe, farklı düşünce ve
görüşlere saygıyı üniversite yaşamının temel değeri olarak görür. Dürüstlük, insan
onuruna, emeğine ve özerkliğine saygı, adalet, akademik özgürlük, sorumluluk,
güven, güvenilirlik, doğruluk, nesnellik, açıklık, özeleştiri, koruma, çevreye, doğaya
ve canlı haklarına duyarlılık bu ilkelerin temelini oluşturur. Bu ilkelerin, bilim,
sanat, araştırma, yayın, eğitim-öğretim, hizmet ve toplum ve paydaşlarla ilişkilerde
tüm Üniversite mensuplarınca sahiplenilerek yüceltileceği öngörülür. Bilimsel
araştırmada bilimsel disipline bağlılık, yansızlık, geçerlilik, yaşama saygı, zarar
vermeme, olası zarar ve riskler konusunda tüm ilgilileri bilgilendirme,
araştırmalara özgür irade ile katılma, akademik özgürlük, insana ve topluma
sorumluluk gibi etik ilkelere uyum esastır.
Bilim sel Araştırm a ve Yayın Etiği Kurulun oluşum u;
M ADDE 6 – (1) Akademik Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu,
Üniversitenin farklı birimlerinden üyelerin katılımıyla en az 3 en fazla 9 üyeden
oluşur. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu ilk toplantısını en kıdemli öğretim
üyesinin başkanlığında yapar ve kendi üyeleri arasından üç yıllık süre için bir
başkan ile bir başkan yardımcısı ve bir raportör seçer. Başkanın görev süresi sona
erdiğinde yeniden seçilebilir. Başkanın görev süresi yeni başkanın seçilip göreve
başlamasına kadar devam eder. Başkanın herhangi bir nedenle görevinin başında
bulunmadığı oturumlarda, Kurula Başkan Yardımcısı başkanlık eder.
(2) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu üyeliğine, geçmişinde etiğe aykırı
kanıtlanmış herhangi bir davranışı bulunmayan, Üniversitede tam zamanlı
çalışanlar aday olabilir. Akademik Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’ndaki
boş üyelikler için adaylar, başvurularını Rektörlükçe adaylık duyurusunun
yapılmasından itibaren beş işgünü içerisinde Rektörlüğe yaparlar ve başvuru
işlemlerinin bitiminden sonraki ilk Üniversite Senatosu toplantısında çoğunluk
oyları esasına göre seçilirler. Seçilen üyelerin görevlendirmeleri Rektör tarafından
yapılır. Boş üyelik için yeterli sayıda aday başvurusu olmadığında, görevlendirme
boş kalan üyeliklere Rektör tarafından yapılır. Üyelerin görev süresi 3 yıldır. Süresi
dolan üyeler aynı yöntemle yeniden görevlendirilebilir. Herhangi bir nedenle
boşalan üyelik için en geç iki ay içinde yeni bir üye görevlendirilir. Bir takvim yılı
içinde, izinsiz ve mazeretsiz olarak üst üste üç toplantıya katılmayan üyenin
üyeliği düşer ve yerine yenisi seçilir. Kurul üyeliğinden çekilme ve üyeliğin
düşmesi, Rektör onayının ilgiliye tebliği ile yürürlüğe girer.
Bilim sel Araştırm a ve Yayın Etiği Kurulun görevleri ve sorum lulukları;
M ADDE 7 – (1) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu; Üniversitenin akademik
ve idari birimlerinde bilim, yayın, eğitim-öğretim ve hizmet faaliyetleri ile
Üniversitenin toplum ve paydaşlarıyla ilişkilerinde ortaya çıkan etik sorunlarda,
etik ilke ve kurallar doğrultusunda, yeterli ve inandırıcı kanıtlara dayalı
değerlendirme yapar ve görüş bildirir; etiğe aykırılık anlamında bir değerlendirme
ve görüş verebilmek için etik ihlalin kasıt ve ağır ihmal sonucunda ya da etiğe
aykırı davranışın özensizlik ve dikkatsizlik sonucunda gerçekleşmiş olmasını esas
alır.
Etik ilke ve kuralların uygulanma yöntemlerini belirlemek, Üniversite
bünyesinde temel alınacak etik ilkeleri ve politikaları geliştirmek Bilimsel
Araştırma ve Yayın Etiği Kurulun görevleridir.
(2) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu, Üniversite bünyesinde ortaya çıkan
etik sorunları değerlendirerek gerektiğinde uzman Bilimsel Araştırma ve Yayın
Etiği Kurulular oluşturulması için Rektörlüğe öneride bulunur ve Üniversite
bünyesinde kurulmuş bulunan uzman Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği
Kurulularda görev alacak kişilere eğitim sağlar. Hakkında değerlendirme yaptığı,
karar aldığı ve görüş verdiği tüm etik konular ve sorunlarda gizlilik içinde çalışır ve
ilgili tüm bilgi ve belgeleri saklı tutar.
(3) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu, Üniversite birim ve görevlilerinin etik
ilke ve standartlara aykırı tutum ve davranışlarda bulunduğunun tespiti halinde,
gerekçesini belirterek etik dışı tutum ve davranışın durdurulması için Rektörlük
Makamını bilgilendirmek, yapılacak araştırmaların insan ve hayvan sağlığıyla
çevreyi korumak için saptanan standartlara uygunluğunu incelemek, yeni ve
yerleşmemiş yöntem ve teknolojilerin uygulanmasının etik ilke ve standartlar
yönünden uygunluğunu değerlendirmek görevlerini yerine getirir.
Kurula başvuru şekli;
M ADDE 8 – (1) Kurula başvurular, bizzat ya da web sayfasında bulunan formun
elektronik ortamda doldurulması suretiyle yapılabilir. Yapılan başvurularda,
başvuranın kimlik bilgileri gizli tutulur. Başvuranın kimliği başvuru dilekçesi
dışındaki her yazışma ve aşamada gizli tutulur. Başvuru koşulları ve usulleri ile,
başvuru ile ilgili form ve kılavuzlar Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu
tarafından hazırlanır.
Kurulun işleyişi
M ADDE 9 – (1) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu tarafından incelenmesi
/ soruşturulması istenilen olayla ilgili dilekçe ve ekleri Bilimsel Araştırma ve Yayın
Etiği Kurulu Başkanlığına iletilir. Dosya, Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu
başkanı tarafından yapılacak ilk toplantının gündemine alınır ve dosyaya ilişkin
yazışmalar raportör üye tarafından yürütülür. Kurulda görüşülen tüm konularda
gizlilik esastır.
(2) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu inceleme sürecinde gerektiğinde diğer
kurum ve kuruluşlarla yapacağı yazışmalarını Rektörlük aracılığıyla yapar. Bilimsel
Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu, gerektiğinde, konu ile ilgili başka uzmanları da,
görüşlerine başvurmak üzere toplantılarına davet edebilir ya da uzmanlardan
oluşan bir alt kurul oluşturabilir. Bu uzmanlar, alt kurullar ya da uzman Bilimsel
Araştırma ve Yayın Etiği Kurulular, Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu
tarafından kendilerine havale edilen dosya üzerindeki çalışmalarını belirlenen süre
içinde tamamlayarak hazırladıkları görüşü Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği
Kurulu’da görüşülmek üzere başkanlığa sunarlar.
(3) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu gerekli gördüğü durumlarda ilgili
kişileri toplantıda dinlemek üzere davet edebilir. Kişilerin bu daveti kabul etmesi
durumunda, yapılan oturumda yalnız davetlilere yönelik sorular sorulur.
(4) Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu, Başkanın daveti üzerine 2 ayda bir
kez toplanır. Toplantı günü, saati ve gündemi toplantıdan en az bir hafta önce
üyelere başkan tarafından Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulunca belirlenen
yöntemle bildirilir. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu, olağan toplantıların
dışında, başvuru yoğunluğu ya da acil bir iş nedeniyle başkan tarafından
olağanüstü toplantıya çağrılabilir. Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun
toplantı yeter sayısı mevcut üyelerin salt çoğunluğu, karar yeter sayısı ise
toplantıya katılanların salt çoğunluğudur.
(5) Üniversite dışından, üniversite öğretim elemanları hakkında yapılan başvurular
da aynı şekilde ele alınır.
Kurula itiraz
M ADDE 9 – Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu kararlarına veya bu
yöndeki uygulamalara karşı Rektörlüğe itirazda bulunulabilir. Söz konusu
itirazlar, kararın ya da uygulamanın taraflara bildirilmesini izleyen 20 gün içinde
yapılır. Rektörlük, gerekçeleri uygun bulunan veya yeni kanıtlar içeren itirazları
yeniden incelenmek üzere Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’na gönderir.
Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Kurulu’nun yeniden değerlendirme sonucunda
alacağı karar nihaidir.
Yürürlük
M ADDE 10 – Bu yönerge, Üniversite Senatosu tarafından kabul edildikten sonra
yürürlüğe girer.
Yürütm e
M ADDE 11 – Bu yönerge hükümleri, Süleyman Şah Üniversitesi Rektörü
tarafından yürütülür.

Download Report