4 – 5. Hafta Ders Özetleri

4 – 5. Hafta Ders Özetleri
Üretim: Farklı kaynaklardan yararlanarak, malzemelerden kullanılabilir farklı bir mamül elde
etmektir. Başka bir tanımla üretim, girdileri ürün ve hizmetlere dönüştüren süreçlerin
yönetilmesi ve kontrolüdür.
Üretimin Amacı: Malzeme, işgücü, makine ve sermaye gibi girdilerin ürün ve hizmet
olarak çıktılara dönüştürme sürecinin etkin biçimde gerçekleştirilmesi
GİRDİ
• Hammadde, Malzemeler, İşçiler, Yöneticiler, Finanman, Makine ve Ekipman, Enerji,Bilgi,
Kurumsal Hafıza
• Proses ve Operasyonlar
• (Kesme, Montaj, Boyama, Kalite Kontrol, Taşıma, Paketleme vb.)
İŞLEM/OPE • (Müşteri ile Görüşme, Hizmet Sunumu, Raporlama vb.)
RASYON
ÇIKTI
• Ürünler (Mobilya, Telefon, Buzdolabı vb.)
• Hizmetler ( Vizenin alınması, Eğitimin gerçekleşmesi vb.)
Üretim Yönetimi: İşletmenin elinde bulunan kaynakların, belirli miktardaki mamülün
istenilen kalitede, istenilen zamanda ve en düşük maliyetle üretimini sağlayacak şekilde bir
araya getirilmesidir.
Üretim Yönetimi Amaçları: Kalite (Quality), Maliyet (Cost), Teslimat (Delivery)
Üretim Yönetimi Kapsamı: (Bir işletme fonksiyonu ya da işletme yönetiminin bir bölümü)
Üretim yönetiminin temelinde, işletmenin ürün ya da hizmet elde ettiği üretim
sisteminin tasarlanması, yönetimi ve geliştirilmesi vardır.
Yöneylem Araştırması: Karar vermede yardım sağlayan kantitatif (niceliksel) yöntem ve
tekniklerin oluşturduğu bir problem çözme disiplinidir.
Üretim Yönetimindeki Kararlar: Stratejik Kararlar / Taktik Kararlar / Operasyonel Kararlar
Üretim Sistemleri – Sistem Kavramı: Sistem bir grup nesnenin (elemanın) aralarında
bağımlılık ve etkileşim olacak şekilde ve bazı amaçları yerine getirmek için oluşturduğu bir
bütündür. Sistemler üretim ve servis sistemleri olmak üzere iki sınıfta incelenir.
Üretim Sistemi:
- Örnek: Otomobil fabrikası
- Amaç: İstenilen / tanımlanan özelliklerde otomobil üretmek
- Sistem Elemanları: Tezgâh ve makinalar, işçiler, hammadde, yarı mamüller vb.
Servis Sistemi:
- Örnek: Banka
- Amaç: Müşterinin finansal işlemlerini gerçekleştirmek
- Sistem Elemanları: Bilgisayarlar, banka çalışanları vb.
Üretim sistemleri sermaye, insan kaynakları, malzeme, bilgi, enerji vb. üretim
faktörlerine dayalı girdilerin işlem-dönüşüm sürecine tabi tutulduğu ve nihayetinde mal veya
hizmetlerin üretildiği sistemlerdir. Üretim sistemleri üretim yöntemlerine, mamül cinsine,
üretim miktarlarına ve iş akışına göre sınıflandırılabilmektedir.
Üretim Sistemi Elemanları:
1. Verimlilik: Birim girdi başına üretilen çıktı ya da çıktı/girdi olarak tanımlanmaktadır.
2. Etkinlik: Amaçları gerçekleştirme düzeyidir. Etkinlik doğru şeyi gerçekleştirmek, verimlilik
ise bir şeyi doğru yapmak adına kullanılan ve izlenen unsurlardır. Amaçların ne düzeyde
gerçekleştiği belirlenir. Bu sistemde kullanılan kaynakların verimlilik oranları çok yüksek
olmasına rağmen doğru faaliyet gerçekleştirilemediği için etkinlik çok düşük olabilir.
3. Kapasite: Gerçekleştirilebilecek maksimum üretim miktarına göre tanınan düzeydir.
Üretim yönetimindeki stratejik, taktik ve operasyonel düzeydeki birçok kararda kapasitenin
doğru olarak bilinmesi çok önemlidir. Kapasitenin üretim miktarı ile karşılaştırılması
neticesinde üretimdeki problemler tespit edilmektedir. Kapasite artışı doğru miktarda
yapılmazsa verimlilik düşer.
4. Esneklik: Üretim yönetimi için esneklik talepteki değişikliklere cevap verebilme
yeteneğidir. Talepteki değişiklikler miktar, çeşit ya da kalite konularında olabilmektedir.
TESİS KAVRAMI ve TESİS PLANLAMA
Tesis bir üretimin ya da hizmetin gerçekleştirilebilmesi adına farklı faaliyetlerin
gerçekleştirilebildiği tanımlanmış bir alandır. (Üretim merkezi, hizmet merkezi, atölye,
hastane vb.)
Tesis Planlama: Tesis yeri seçimi ve tesis içi yerleşim olmak üzere iki ana başlıkta incelenir.
Tesis yerinin seçilmesi ya da belirlenmesi her işletme için önemli stratejik bir karardır.
Yer seçimi kavramı kısa ve ya uzun vadede çeşitli ölçütlere göre en iyi avantajlara sahip tesis
yerinin belirlenmesini ifade eder. Bu seçim için gerekli tesisin özellikleri, karara etki eden
faktörler ve bu faktörlere göre alternatif çözümler değerlendirilmelidir.
Yeni Tesis – Tesis Yeri İhtiyacı
- Yeni bir üretim merkezi, depo ya da dağıtım merkezi ihtiyacı,
- Yüksek maliyetler (kira ücreti veya taşıma maliyetlerinin yüksek olması),
- Anlaşmazlıklar (Tesis mal sahibi ile olan problemler),
- Mevcut tesisin teknolojik ihtiyaçlara cevap verememesi,
- Tesisin iş güvenliği ve ergonomik koşullardaki yetersizliği/problemleri olumsuzluklar
Tesis Yerinin Belirlenmesinde Dikkate Alınması Gereken Faktörler
- Bölgeden temin edilecek hammaddenin kalitesi,
- Hammadde bulunma kolaylığı, gelecekte bulunabilmesi (rezerv) durumu,
- Hammadde ulaşım şekli ve termini (ulaşım süresi),
- Enerji kaynaklarının durumu, çeşitliliği,
- Ulaşım olanaklarının durumu, Ulaşım esnekliği, Ulaşım maliyeti,
- Bölgesel iklim durumu, İklim etkileri
- Pazarın boyutu, bölgenin pazara yakınlığı,
- Dağıtım kanallarına yakınlık, dağıtım maliyetleri,
- Rekabet koşulları, rakip firmaların sayısı, pazar hacimleri…
Tesis Yeri Seçimi Problemi Çözüm Aşamaları (Yer Bölge Belirlenmesi)
Ana Bölgenin Seçimi:
(Örn. Avrupa – Asya – Amerika gibi)
(Örn. Güney Ege Bölgesi – İç Anadolu Bölgesi )
(Örn. Ümraniye – Tuzla – Samandıra gibi)
Alt Bölgenin Seçilmesi:
(Örn. Almanya – Avusturya – Macaristan vb.)
(Örn. Mersin – Antalya – Adana vb.)
(Örn. Tuzla Mermerciler Sitesi – Tuzla Organize vb.)
Yer Seçimi:
(Örn. München – Augsburg – Regensburg )
(Örn. Adana Organize 1 – Adana Organize 2 )
(Örn. Mermerciler Organizedeki Satılık 1. Fabrika )
Tesis Yeri Belirlenmesinde Çözüm Yaklaşımları ve Kullanılan Yöntemler:
* Ekonomik Yöntemler – Teknikler
* Faktör Karşılaştırma ve Puanlama Yöntemi
* Çok Kriterli Karar Verme Teknikleri
* Doğrusal Programlama Modelleri
* Ağırlık Merkezi Yöntemi
* Başabaş Analiz Yöntemi

Download Report