İPEKYOLU KALKINMA AJANSI KENTLEŞME, ÇEVRE VE ALTYAPI KOMİSYONU 5. TOPLANTI TUTANAĞI Toplantı Tarihi Toplantının Gerçekleştiği İl Toplantı Yeri Ajans Katılımcıları 14.10.2014 Gaziantep İpekyolu Kalkınma Ajansı Hizmet Binası Cem YAMAN (Komisyondan Sorumlu Uzman), Ebru ÖZTÜRKMEN (Yardımcı Uzman), Abdulmenap ERTAŞ, Sezen GENÇ Katılımcılar Necati BİNİCİ (Gaziantep Kent Konseyi) Ahmet Vechi YÜKSEK (Adıyaman Belediyesi) Seyfullah ORDUERİ (Nurdağı Kaymakamlığı) Abdulgani ADIYAMAN (Adıyaman Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) İsmail ÖZÇAKIL (Adıyaman Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Ü. Ziya POLAT (Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Enver KURTOĞLU (Gaziantep Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Faruk ERKE (Kilis Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü) Servet RAMAZAN (Kilis Belediyesi) M. Burak BOZGEYİK (Şahinbey Belediyesi) Zöhre ARSLAN (Şehitkamil Belediyesi) Serkan ALTINYURT(Şehitkamil Belediyesi) Mehmet ÖZDEMİR (GASKİ Genel Müdürlüğü) Mehmet YILMAZ (DSİ 20. Bölge Müdürlüğü) Prof. Dr. Mustafa ÖZAKÇA (Gaziantep Üniversitesi) Yrd. Doç. Dr Yavuz DEMİRCİ (Adıyaman Üniversitesi) TOPLANTI TUTANAK NOTLARI İKA Kalkınma Kurulu "Kentleşme, Çevre ve Altyapı Komisyonu”nun beşinci toplantısı, 14.10.2014 tarihinde İpekyolu Kalkınma Ajansı Gaziantep Hizmet Binası'nda "hava kirliliği" gündemi ile gerçekleştirilmiştir. Komisyon Başkanı Sn. Necati BİNİCİ tarafından gerçekleştirilen açılış konuşmasının ardından açık oturuma geçilmiştir. Söz konusu oturumda, katılımcılar tarafından hava kirliliği konusunda fikir alışverişinde bulunulmuş ve komisyonun bu konuda neler yapabileceği tartışılmıştır. Toplantı çerçevesinde paylaşılan bilgiler, ifade edilen görüş ve öneriler aşağıda yer almaktadır: Genel Bilgiler: Bölgede yer alan Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüklerinin "Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği" çerçevesinde illerin hava kalitesini rutin olarak kontrol ettiği belirtilmiş fakat, hava kalitesi ölçüm istasyonlarının sabit olması ve her bölgenin kirlilik düzeyinin farklı olmasından kaynaklı şehirlerin hava kalitesinin tam olarak ölçülemediği ifade edilmiştir. Gaziantep ilinin hava kirliliği potansiyelinin yüksek olduğu fakat 2014 yılı itibarıyla PM ölçümlerinin standartlar dahiline çekildiği ve hava kalitesinin geçen yıla göre daha iyi olduğu aktarılmış ve bu iyileşmede doğalgaz dönüşümlerinin ve kalitesiz yakıt denetimlerinin artmasının etkili olduğu ifade edilmiştir. Bununla birlikte, GAZDAŞ ve belediyelerin etkin görev paylaşımı yapamamasından ötürü doğalgaz dönüşümlerinin Gaziantep'in kenar mahallelerinde tam olarak gerçekleştirilemediği belirtilmiş ve kalitesiz yakıt kullanımının yaygın olduğu bu bölgelerde hava kirliliğinin oldukça fazla olduğu ifade edilmiştir. Kilis ilinde ise doğalgaz dönüşümlerinin % 90 oranında tamamlandığı belirtilmiştir. Kaçak/ kalitesiz yakıt kulllanan araçların hava kalitesine ciddi oranda zarar verdiği ifade edilerek Gaziantep'te özellikle mesai saatlerinde bu zararın gözle görülür boyutlara ulaştığı aktarılmıştır. Gaziantep'te işçi servislerinin hava kirliliği yaratan oldukça eski araçlarla yapıldığı belirtilmiş ve çözüm için sanayi bölgelerine gerçekleştirilen toplu taşıma araçlarının yenilenmesi gerektiği vurgulanmıştır. Gaziantep'te mahalle fırınları tarafından ortaya çıkan hava kirliliğinin fazla olduğu ve Şehitkamil Belediyesi'nin söz konusu fırınların doğalgaza dönüşümü ile ilgili bir projesinin olduğu aktarılmış, projenin veri toplama aşamasında olduğu kaydedilmiştir. Öneriler: Çevre alanında mevcut mevzuatın yeterli olduğu fakat uygulamada görülen tutarsızlıklar sebebiyle etkin önlemler alınamadığı belirtilmiştir. Söz konusu sorunun çözümü için, denetime belirli standartlar getirilmesi ve kurumlar arası işbirliğinin güçlendirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. Hava kalitesi ölçümünün daha sağlıklı yapılabilmesi için, Adıyaman Belediyesi, Adıyaman Üniversitesi ve Adıyaman Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işbirliği kapsamında "mobil hava kalitesi ölçüm istasyonu" kurulması konusunda bir proje geliştirilmesinin planlandığı ifade edilmiş ve söz konusu proje için ihtiyaç duyulan finansman kaynağının Ajanstan talep edilmesi konusunda bir girişimde bulunulacağı bilgisi paylaşılmıştır. Mobil istasyon sayesinde lokal kirliliklerin tespit edilebileceği ve istasyonun TRC1 bölgesi geneline hizmet edebileceği aktarılmıştır. Söz konusu projenin hazırlanarak Ajansa iletilmesi ve komisyon tarafından desteklendiğini gösteren bir karar yazısının Ajans yönetimine sunulmasına karar verilmiştir. Fırınlarda kullanılan odunun yüksek miktarda PM salınımına neden olduğu ifade edilmiş, bunu engellemek için fırınlarda filtre kullanımının yaygınlaştırılabileceği belirtilmiştir. Bu soruna ilişkin, bir proje fikri olarak filtre kullanılan örnek fırın uygulaması yapılabileceği ve fırıncılara filtre kullanımı konusunda eğitim programı düzenlenebileceği önerilmiştir. Bununla birlikte, üniversitelerden destek alınarak fırınların en etkin nasıl yakılacağı ve PM miktarının en aza nasıl çekilebileceği konusunda uygulama modeli aracılığıyla eğitim verilebileceği vurgulanmıştır. Bu eğitimlerde, fırın sahiplerine yeni uygulamalar sonucunda yalnızca kirliliğin azaltılmayacağı aynı zamanda daha az yakıt tüketilerek daha çok kar elde edileceği bilincinin de verilmesi gerektiği bildirilmiştir. KARARLAR Toplantı sonucunda; "Mobil hava ölçüm istasyonu kurulması" projesinin hazırlanması ve söz konusu projenin Kentleşme, Çevre ve Altyapı Komisyonu tarafından desteklendiğini gösteren bir kararın hazırlanarak Ajans yönetimine sunulmasına, Mahalle fırınlarında kirliliğin azaltılması konusunda akademik araştırma yapılmasına ilişkin Gaziantep Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü ile irtibata geçilmesine, Bir sonraki toplantının Kalkınma Kurulu 2014 Yılı 2. Toplantısı'ndan sonra 2 yapılmasına, karar verilmiştir. KOMİSYON BAŞKAN YRD. Mehmet Ali ERYILMAZ Kilis Belediyesi Belediye Başkan Yrd. KOMİSYON BAŞKANI KOMİSYON KÂTİP ÜYESİ Necati BİNİCİ Gaziantep Kent Konseyi Muhasip Üyesi Ahmet Vechi YÜKSEK Adıyaman Belediyesi Belediye Başkan Yrd. 3