Selçuk Üniversitesi, Mühendislik

NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ, MÜHENDİSLİK-MİMARLIK FAKÜLTESİ,
ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ, 2014-2015 EĞİTİM ÖĞRETİM YILI, GÜZ YARIYILI,
ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİNE GİRİŞ DERSİ ARA SINAVI CEVAPLARI
SORULAR VE CEVAPLARI
1. Çevre Mühendisliği nedir? Çevre Mühendislerinin görevleri ve görev alabileceği yerler
hakkında bilgi veriniz. (15 p)
Çevre Mühendisliği, her türlü çevre sorunlarını tanımlayan ve bu sorunları çözmek üzere planlamalar
ve uygulamalar yapan mühendislik disiplinidir. (3 p)
Çevre Mühendisinin Görevleri (6 p)
 Su temini, kanalizasyon ve yağmur suyu şebekelerinin, içme suyu ve atıksu arıtma
tesislerinin tasarım ve işletilmesi
 Hava kirliliği ve kontrolü
 Katı atıklar ve kontrolü
 Tehlikeli atıklar ve yönetimi
 Gürültü kirliliği ve kontrolü
 Toprak kirliliği ve kontrolü
 Çevresel etki değerlendirmesi
 Doğal ortamların korunması
 Çevresel etkinliklerin ekonomik ve hukuki boyutları
 Risk analizi ve yönetimi
 Çevre Mühendislerinin Görev Alabileceği Yerler (6 p)
 Çevre mühendisleri; içme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu şebekesi projelendirilmesi ve
inşaatı,
 evsel ve endüstriyel atık su arıtma tesislerinin sistem seçimi, projelendirilmesi, inşaatı ve
işletilmesi,
 sanayi kullanım sularının hazırlanmasına yönelik projelendirme hizmetleri,
 çevre yönetimi ve planlaması, gürültü kirliliğinin kontrolü gibi alanlarda çalışabilirler.
 Çevre Bakanlığı, Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, Devlet ve Su İşleri, İller Bankası,
belediyeler, gibi kamu kurumlarında çalışabildikleri gibi, endüstriyel tesisler,
 çevre teknolojileri ve hizmetleri üreten özel kuruluşlar,
 çevre konusunda gönüllü kuruluşlar, üniversite, yüksek okul, enstitü ve araştırma
merkezlerinde de çalışabilirler.
 Serbest çalışma olanağı da vardır.
2. Çevre kirliliği nedir? Çevre kirliliğinin kaynaklarını maddeler halinde yazınız. (15 p)
Çevre kirliliği, hava, su ve toprak üzerinde olumsuz etkilerin oluşması ile ortaya çıkan ve canlı
öğelerin hayati aktivitelerini olumsuz yönde etkileyen, cansız çevre öğeleri üzerinde yapısal zararlar
meydana getiren ve niteliklerini bozan yabancı maddelerin hava, su ve toprağa yoğun bir şekilde
karışması olayıdır. (5 p)
Çevre kirliliğinin temel nedenleri; (10 p)
 Hızlı nüfus artışı,
 Doğal kaynakların aşırı tüketimi,
 Plansız kentleşme ve endüstrileşme,
 Teknolojik gelişme ve yaşam standardının yükselmesi olarak sayılabilir.
 Bu temel nedenlere ilaveten çevre kirliliğinin nedenleri arasında,
 Su kirliliği (evsel ve endüstriyel atıksuların alıcı ortamlara deşarjı, atıksuların sulama amaçlı
yeniden kullanımı),
 Hava kirliliği (ısınma kaynaklı, endüstriyel kaynaklı, taşıt kaynaklı),
 Toprak kirliliği (zirai mücadele ilaçları ve gübre kullanımı, tarım alanlarının amaç dışı
kullanımı, yanlış arazi kullanımı),
 Gürültü kirliliği (endüstriyel ve kentsel kaynaklı),
 Katı atıklar (evsel ve endüstriyel kaynaklı katı atıklar, tehlike atıklar, tibbi atıklar),
 Görüntü kirliliği,
 Radyoaktif ve manyetik kirlenme,
 Göçler ve düzensiz şehirleşme,
 Yangınlar, erozyon, ormanların tahribi, aşırı otlatma ve doğal bitki örtüsünün tahribi, madenkum ocakları, doğal afetler, sulak alanların kurutulması, yeşil alanların azaltılması,

Teknolojik gelişmeye bağlı ışık kirliliği, görüntü kirliliği, küresel ısınma ve doğal afetler
sayılabilir.
3. Su kirliliğinin kaynaklarını maddeler halinde yazarak, atıksu deşarjları hakkında bilgi veriniz.
(20 p)
Su Kirliliğinin Kaynakları (10 p)
1. Tabi faktörler
 İklim
 Jeoloji
 Mikrobiyolojik çoğalma
 Yoğunluk veya sıcaklık tabakalaşması
2. İnsana bağlı olan faktörler
2.1. Noktasal kaynak
 Atıksu deşarjları,
 Endüstriyel deşarjlar,
 Zararlı atıklar,
 Maden drenajı,
 Kaza döküntüleri,
2.2. Bölgesel kaynak (noktasal olmayan)
 Zirai alanlardan gelen yağmur suları,
 Yerleşim bölgelerindeki yağmur suları,
 Toprak geliştirilmesi,
 Katı atık deponi sahaları,
 Erozyon,
 Atmosferik çöküntüler,
Atıksu deşarjları: Atıksu deşarjlarının su kirliliği üzerine etkisi, alıcı ortam ve deşarj standartlarına
bağlıdır. Bu standartlara uyulmaması, atıksuların arıtılmadan deşarj edilmesi bakteriyolojik
kirlenmeye, suya pek çok organik ve inorganik kirleticinin karışmasına sebep olabilir.
Halk sağlığı açısından temizlik, banyo ve içme suyu olarak kullanılan arıtılmamış suyun bakteriyolojik
etkisi önemlidir. Kolera, tifo, dizanteri, tuberkülos ve çeşitli protozoa kaynaklı hastalıklar su yoluyla
bulaşabilir. Su ortamında alg faaliyetleri hızlanarak ötrofikasyona sebep olabilir. Ayrıca atıksuların
toplandığı kanalizasyon sisteminden sızmalar yer altı suyu kirliliğine sebep olabilir. (10 p)
4. Su temini tesisinin elemanları nelerdir? Kullanım amaçları hakkında bilgi veriniz. (15 p)
Kaynak (Uygun kalite ve yeterli miktarda suyun bulunduğu kaynak),
Kaptaj (su alma yapısı) (Suların kaynaktan alınması sağlayan yapılar),
İletim hattı (isale) (Kaynaktan alınan suların kullanılacak bölgeye iletilmesini temin eden tesisler),
Arıtma tesisi (Gerekli olması halinde kaynaktan alınan ham suları temizlemeye yarayan tesisler),
Şebeke (İhtiyaç bölgesine getirilmiş olan suları ihtiyaç sahiplerine dağıtan tesisler),
5. İçme suyu arıtımında uygulanan temel işlemler nelerdir? Filtrasyon ve dezenfeksiyon ne
amaçla uygulanır, açıklayınız. (20 p)
Su arıtımında uygulanan temel işlemler: (10 p)
 Gaz transferi veya havalandırma,
 Izgaradan geçirme,
 Mikroeleklerden geçirme,
 Biriktirme,
 Çöktürme,
 Yüzdürme,
 Suyun pH’sını ayarlama,
 Hızlı karıştırma ve yumaklaştırma,
 Filtrasyon,
 Dezenfeksiyon,
 Kimyasal stabilizasyon,
 Adsorpsiyon,
 İyon değiştirme,
 Kimyasal çöktürme,
Filtrasyon: Suyu, daneli malzeme ile teşkil edilmiş filtrelerden geçmek suretiyle sudaki kolloid ve
süspansiyon maddelerin tutulması için kullanılır. (5 p)
Dezenfeksiyon: Suda bulunan zararlı mo gidermek için uygulanır. (5 p)
6. Çevre sağlığı tesisleri ne demektir? Çevre sağlığı tesislerine ne tür sular gelmektedir? Çevre
sağlığı tesislerini sınıflandırarak, açıklayınız. (15 p)
Atık suları ve yağış sularını toplayan, alıcı ortamlara götüren, alıcı ortamlara veren, verilmeden önce
gerektiği kadar temizleyen tesislerin hepsine birden “çevre sağlığı tesisleri” adı verilir. (5 p)
Çevre Sağlığı Tesislerine Gelen Sular:
 Evlerden gelen atık sular
 Sanayi tesislerinden gelen atık sular
 Meskun bölgeden gelen yağış suları
 Sızıntı suları (5 p)
Çevre Sağlığı Tesislerinin Sınıflandırılması: (5 p)
Ayrık sistem kanal şebekesi: Bu sistemde evde ve bazı sanayi tesislerinde kullanılan suları ve
yağış sularını toplamak üzere iki ayrı kanal şebekesi yapılır.
Birleşik sistem kanal şebekesi: Bu sistemde kullanılmış suları ve yağış sularını toplayan bir kanal
yapılır. Bilhassa eski şehirlerde bu sistem yaygındır.
Karışık sistem kanal şebekesi: Eski ve büyük şehirlerin bazı bölgelerinde birleşik sistem, bazı
bölgelerinde ise ayırıcı sistem kanal şebekesi inşa edilebilir.