T.C. EKONOMİ BAKANLIĞI İHRACAT GENEL MÜDÜRLÜĞÜ İHRACATA AİT ESASLAR İÇİNDEKİLER • İhracatı Düzenleyen Mevzuat • Dar Anlamda • Geniş Anlamda • İhracatçı Kimdir? • İhracat Nedir? • İhracat İşlemleri • İhracatta Kullanılan Belgeler • Tercihli Ticaretten Yararlanmaya Dönük Belgeler • İhracatın Tabi Olduğu Hususlar 2 İHRACATI DÜZENLEYEN MEVZUAT(1) • Geniş Anlamda • Dış Ticaret Rejimi • Gümrük Mevzuatı • Kambiyo Mevzuatı • TİM Kanunu ve Yönetmeliği • Uluslararası Anlaşmalar • Bakanlık Mevzuatları • Merkez Bankası Genelgeleri 3 İHRACATI DÜZENLEYEN MEVZUAT(2) Dar Anlamda: (Dış Ticaret Rejimi) • 637 Sayılı KHK (İhracat Mevzuatını Hazırlama ve Koordinasyon Yetkisi İhracat Genel Müdürlüğünde) • İhracat Rejimi Kararı • Dahilde İşleme Rejimi Kararı • Hariçte İşleme Rejimi Kararı • İhracat Yönetmeliği • İhracat Tebliğleri 4 İHRACATIN SERBESTİSİ 22.12.1995 TARİHLİ VE 95/7623 SAYILI İHRACAT REJİMİ KARARI UYARINCA; • KANUN, KARARNAME VE ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERLE İHRACI YASAKLANMIŞ MALLAR DIŞINDA KALAN BÜTÜN MALLARIN İHRACI BU KARAR ÇERÇEVESİNDE SERBESTTİR. (KARAR’IN BELİRTİLEN NEDENLERLE GETİRİLECEK KISITLAMA VE YASAKLAMALAR HARİÇ OLMAK ÜZERE). İHRACATÇI KİMDİR? İHRACATÇI; - İHRAÇ EDECEĞİ MALA GÖRE İLGİLİ İHRACATÇI BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİNE ÜYE OLAN, İLE -VERGİ NUMARASINA SAHİP GERÇEK VEYA TÜZEL KİŞİLER -TÜZEL KİŞİLİK STATÜSÜNE SAHİP OLMAMAKLA BİRLİKTE YÜRÜRLÜKTEKİ MEVZUAT HÜKÜMLERİNE İSTİNADEN HUKUKİ TASARRUF YAPMA YETKİSİ TANINAN ORTAKLIKLARI İFADE ETMEKTEDİR. 6 İHRACAT NEDİR? İHRACAT, “BİR MALIN, YÜRÜRLÜKTEKI İHRACAT MEVZUATI İLE GÜMRÜK MEVZUATINA UYGUN ŞEKİLDE TÜRKİYE GÜMRÜK BÖLGESİ DIŞINA VEYA SERBEST BÖLGELERE ÇIKARILMASINI VEYAHUT MÜSTEŞARLIKÇA İHRACAT OLARAK KABUL EDİLECEK SAİR ÇIKIŞ VE İŞLEMLER*” OLARAK TANIMLANMIŞTIR. * 2005/2 sayılı Tebliğ kapsamı işlemler 7 İHRACAT AŞAMALARI VE İŞLEMLERİ İhracatçı İhracatçı Birlikleri Gümrük İdaresi Fiili İhracat İlgili Olabilecek Kurumlar Vesaik Hazırlanması 8 İHRACATTA KULLANILAN BELGELER(1) • Gümrük Beyannamesi: İhracatta, gümrük mevzuatı uyarınca doldurularak ilgili ihracatçı birliği tarafından onaylanmasını müteakip gümrük idaresine tevdi edilen belgedir. • Fatura: Siparişe, proforma faturaya veya anlaşmaya dayanılarak satıcı tarafından düzenlenen, mal veya hizmetin satıldığını kanıtlayan belgedir. 9 İHRACATTA KULLANILAN BELGELER(2)  İHRACI ZORUNLU KONTROL BELGESİ STANDARDA TABİ MALLARDA STANDART  KIYMETLİ EŞYA VE/VEYA TARİHİ ESER OLABİLECEK NİTELİKTEKI ÜRÜNLERIN İHRACINDA ANALİZ RAPORU  TARIM ÜRÜNLERI İHRACINDA BİTKİ SAĞLIK SERTİFİKASI VE BORSA TESCİL BEYANNAMESİ VB… 10 TERCİHLİ TİCARETTEN YARARLANMA • ATR Dolaşım Sertifikası: Sanayi ürünleri ve işlenmiş tarım ürünlerinin AT’a ihracatında. • EUR-1 Dolaşım Sertifikası veya Fatura Beyanı: - Tarım ürünlerinin ve AKÇT ürünlerinin AT’a ihracatında, - STA imzalanan ülkelere, bu Anlaşma kapsamı ürünlerin ihracatında, - PAMK’a taraf ülkelere ilgili ürünlerin ihracatında. • EUR-MED Dolaşım Sertifikası veya EUR-MED Fatura Beyanı: - PAAMK’a taraf ülkelere ilgili ürünlerin ihracatında. MENŞE KÜMÜLASYONU Menşe kümülasyonu, aralarında bir Serbest Ticaret Alanı oluşturan bir anlaşmaya taraf olan ve/veya bu tür anlaşmalara dayanan bir sisteme dahil olan ülkelerin, birbirleri menşeli girdileri sınırsız ölçüde kullanmalarına olanak tanıyan bir sistemdir. PAMK PAAMK Ülkeler ----- TC+AB+EFTA PAMK+Akdeniz Çevresindeki Bazı TERCİHLİ TİCARETTEN YARARLANMA Menşe Şahadetnamesi - Menşe Şahadetnamesi, ihraç konusu eşyanın Akit ülke menşeli olduğunu veya gördüğü değişiklik ve işlemler dolayısıyla o ülke menşeli sayılması gerektiğini bildirir belgedir. Özel Menşe Şahadetnamesi (Form A) - Form A Belgesi Genelleştirilmiş Tercihler Sistemi(GTS) çerçevesinde tercihli rejimden faydalanması talep edilen eşyanın GTS ülkesi menşeli olduğunun ispatı için kullanılan bir belgedir. Yani eşyanın tercihli menşe statüsünü gösterir. 13 İHRACATIN TABİ OLDUĞU HUSUSLAR İHRACAT MADDE ÜLKE KAMBİYO İHRACAT ŞEKLİ 14 MADDE ÖZELLİĞİNE GÖRE • Kayda Bağlı Mallar • İhracı Yasak ve Ön İzne Bağlı Mallar 15 İHRACI YASAK, İHRACI KAYDA BAĞLI VE İHRACI ÖN İZNE BAĞLI MALLAR ULUSLARARASI ANLAŞMALAR, KANUN VE KARARNAMELERLE İHRACI KAYDA BAĞLANMIŞ, YASAKLANMIŞ VEYA BELLİ KAMU KURUM VE KURULUŞLARIN ÖN İZNİNE BAĞLANMIŞ OLAN MALLARA İLİŞKİN LİSTELER, KARAR VE TEBLİĞLERLE YAYIMLANMAKTADIR. • PİYASALARDA MEYDANA GELEN OLAĞAN DIŞI BİR GELİŞME, • İHRACATA KONU MALDA GÖRÜLEN YETERSİZLİK, • KAMU GÜVENLİĞİ, • KAMU AHLAKI, • İNSAN SAĞLIĞI, •HAYVANLARIN, BİTKİLERİN VEYA ÇEVRENİN KORUNMASI AMACINA YÖNELİK TEDBİRLER, •SANATSAL, TARİHİ VE ARKEOLOJİK DEĞER TAŞIYAN METANIN KORUNMASI GİBİ NEDENLERLE İHRACATTA KISITLAMA VEYA YASAKLAMA GETİRMEYE VE GEREKTİĞİNDE İHRACATI MÜSAADEYE VEYA KAYDA BAĞLAMAYA, İHRACATTA MİKTAR KISITLAMASI UYGULAMAYA, BAKANLIĞIMIZ YETKİLİ BULUNMAKTADIR. ÜLKE ÖZELLİĞİNE GÖRE • Ambargolu Ülkeler • BM ve AB Kararlarına Göre • Tek Taraflı • Tercihli Ticaretten Yararlanılan Ülkeler • AB Ülkeleri • STA İmzalanan Ülkeler • GTS Uygulayan Ülkeler 17 KAMBİYO MEVZUATI • 8 Şubat 2008 tarihli ve 26781 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiş bulunan Türk Parasını Kıymetini Koruma Hakkında 32 Sayılı Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca ihracat bedellerinin tasarrufu serbesttir. • Belirtilen düzenleme uyarınca 32 Sayılı Karar’ın değişiklik öncesi halinde yer alan “ihraç edilen malların bedelinin fiili ihraç tarihinden itibaren en çok 180 gün içerisinde ihracatçılar tarafından yurda getirilmesi ve bozdurulması” zorunluluğu kaldırılmış ve söz konusu ihracat bedellerinin tasarrufu serbest kılınmıştır. 18 İHRACAT ŞEKLİNE GÖRE • Genel Esaslar Dahilindeki İhracat • Kayda Bağlı İhracat • Konsinye İhracat • İthal Edilmiş Malların İhracı • Bedelsiz İhracat • Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar - (Bavul Ticareti) • Yurt dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Kapsamındaki İhracat • Offset 19 GENEL ESASLAR DAHİLİNDEKİ İHRACAT: • KANUN, KARARNAME VEYA ULUSLARARASI ANLAŞMALARLA İHRACI YASAKLANMIŞ VEYA BELLİ BİR MERCİİN İZNİNE BAĞLI KILINMIŞ MALLAR GRUBUNDA VE İHRACAT 2006/7 SAYILI TEBLİĞ EKİNDEKİ KAYDA BAĞLI MALLAR LİSTESİNDE YER ALMAYAN MALLARIN İHRACI, GENEL ESASLAR DAHİLİNDEKİ İHRACAT KAPSAMINDADIR. BU TÜR İHRACATTA İHRACATÇILAR, İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİĞİNE ONAYLATTIKLARI GÜMRÜK BEYANNAMESİ İLE BİRLİKTE DOĞRUDAN İHRACATIN YAPILACAĞI GÜMRÜK İDARESİNE BAŞVURURLAR. 20 KAYDA BAĞLI İHRACAT BU MALLAR, İHRACAT 2006/7 SAYILI TEBLİĞ EKİNDE, KAYDA BAĞLI İHRACAT LİSTESİNDE YER ALMAKTADIR. BU LİSTEDE SIRALANAN MALLAR İHRAÇ EDİLİRKEN, GÜMRÜK BEYANNAMESİNİN İHRACATÇI BİRLİKLERİNCE KAYDA ALINMASI GEREKLİDİR. İHRACATÇI BİRLİKLERİNCE KAYIT MEŞRUHATI DÜŞÜLEREK ONAYLANMIŞ GÜMRÜK BEYANNAMELERİNİN GÜMRÜK İDARELERİNE TEVDİ SÜRESİ TEMDİT EDİLMEMEK ÜZERE 30 (OTUZ) GÜNDÜR. ANCAK, ÜLKEMİZ İHRAÇ ÜRÜNLERİNE MİKTAR KISITLAMASI UYGULAYAN ÜLKELERE YAPILAN, KISITLAMA KAPSAMINDAKİ MADDELERİN İHRACINA AİT KAYITLARIN SÜRESİ BAKANLIKÇA 30 (OTUZ) GÜNDEN DAHA KISA VEYA UZUN OLARAK BELİRLENEBİLİR. KONSİNYE İHRACAT KESİN SATIŞI DAHA SONRA YAPILMAK ÜZERE DIŞ ALICILARA, KOMİSYONCULARA, İHRACATÇININ YURT DIŞINDAKİ ŞUBE VE TEMSİLCİLİKLERİNE MAL GÖNDERİLMESİ ŞEKLİNDE YAPILAN İHRACAT BİÇİMİDİR. İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİNE YAPILIR. KONSİNYE İHRAÇ İZİNLERİNİN SÜRESİ 30 (OTUZ) GÜNDÜR. KONSİNYE OLARAK GÖNDERİLEN MALLARIN İHRAÇ TARİHİNDEN İTİBAREN 1 (BİR) YIL İÇİNDE SATILMASI GEREKİR. HAKLI VE ZORUNLU NEDENLERLE BU SÜRE, İZNİ VEREN MERCİ TARAFINDAN TOPLAM 2 (İKİ) YILA KADAR UZATILABİLMEKTEDİR. MALLARIN SATILAMAMASI DURUMUNDA İSE GÜMRÜK MEVZUATI ÇERÇEVESİNDE ÜLKEMİZE GERİ GETİRİLMELERİ ZORUNLUDUR. İTHAL EDİLMİŞ MALLARIN İHRACI • Genel Esaslar Dahilindeki İhracat Kapsamında Değerlendirilir. • Ancak Bazı Hükümler Saklıdır • İhracatın Desteklenmesine Yönelik Mevzuat • Yatırım Mevzuatı • Gümrük Mevzuatı Mahrecine İade Hükümleri 23 BEDELSİZ İHRACAT(1) BEDELSİZ İHRACAT: KARŞILIĞINDA YURT DIŞINDAN BİR ÖDEME YAPILMAKSIZIN YURT DIŞINA MAL ÇIKARILMASINI İFADE EDER. BEDELSİZ İHRACAT, İHRACAT 2008/12 SAYILI TEBLİĞ ILE DÜZENLENMİŞTİR. SÖZ KONUSU TEBLİĞ’DE BEDELSİZ OLARAK İHRAÇ EDİLEBİLECEK MALLAR SAYILMIŞTIR. SÖZ KONUSU MALLARIN İLK İKİ SIRASINDA YER ALANLARIN BEDELSİZ İHRACATLARI TİCARİ SAİKLERLE YAPILMAKTA İKEN BUNLARIN DIŞINDA KALANLAR FARKLI GEREKÇELERLE BEDELSİZ İHRAÇ EDİLMEKTEDİR. Hediye, Numune, Reklam Eşyaları Fire ve Garanti Kapsamı Parçalar Türkiye’deki Yabancı ve Türklerin Götüreceği Eşya ve Taşıtlar Yerli ve Yabancı Turistlerin Götüreceği Eşya ve Taşıtlar Vb. 25 BEDELSİZ İHRACAT(2) •TİCARİ AMAÇLI OLANLARDAN DEĞERİ 250.000 DOLAR’A KADAR OLANLARIN BEDELSİZ İHRACINA DOĞRUDAN GÜMRÜK İDARELERİ, 250.000 DOLAR VE ÜZERİ OLANLARIN BEDELSİZ İHRACINA İHRACATÇI BİRLİKLERİ GENEL SEKRETERLİKLERİ TARAFINDAN İZİN VERİLİR. DİĞER GEREKÇELERLE BEDELSİZ İHRAÇ MALLARIN İHRACINA İSE DEĞERİNE VE MİKTARINA BAKILMAKSIZIN DOĞRUDAN GÜMRÜK İDARELERİNCE MÜSAADE EDİLİR. • BEDELSİZ İHRAÇ İZİNLERİNİN SÜRESİ 1 (BİR) YILDIR. •BEDELSİZ İHRACATA KONU MAL, İHRACATTA UYGULANAN DESTEKLERDEN YARARLANDIRILMAZ. Türkiye’de İkamet Etmeyenlere Özel Fatura ile Yapılan Satışlar (Bavul Ticareti) • 43 ve 61 Seri Nolu KDV Genel Tebliğleri • Özel Fatura Düzenlenir • İhracat Olarak Kabul Edilir • Malın Yurtdışı Edilmesi • Döviz Alım Belgesi Düzenlenmesi • KDV İstisnasından Yararlanır • İhracat Taahhüdüne Sayılır • Deri ve deri mamulleri dışındaki tekstil ve konfeksiyon hariç (DİR için) 27 Yurt dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Kapsamındaki İhracat • Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri Kapsamında Yapılacak İhracat ve İthalata İlişkin Tebliğ (Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğü) • Yurt dışında üstlenilen inşaat, tesisat, montaj, mühendislik, proje, müşavirlik, işletme, bakım ve onarım gibi işlerle ilgili her türlü makine, teçhizat ve ekipman ile üstlenilen projede kullanılacak inşaat malzemeleri ve işçilerin ihtiyacı olan tüketim maddelerinin geçici ve kesin ihracı. • Geçici olarak ihraç edilen makine, teçhizat ve ekipmanın yurt dışında kalış süresi Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünce belirlenir. Talep halinde uzatılabilir. • Süresini aşarak geri getirilen veya getirilmeyen ya da kesin ihracata dönüştürülen eşyaya ilişkin olarak Gümrük Mevzuatı hükümleri saklıdır. • İhracatçı birliklerine üye olma şartı aranmaz. 28 TEŞEKKÜRLER! 29