TRANFUZYON MERK EZINDE SURECLER IN ISLEYIS PROS

TRANFÜZYON MERKEZİNDE SÜREÇLERİN
İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
BİRİM ADI
KAN MERKEZİ
DOKÜMAN KODU
YAYIN TARİHİ
REVİZYON NO
REVİZYON TARİHİ
SAYFA NO
TP.03.05
01.04.2013
01
18.07.2014
1/5
1. AMAÇ: Hasta ve çalışan güvenliği için son derece önemli olan kan bankası/merkezi sürecinin
tanımlanması ve güvenirliğinin sağlanmasıdır.
2. KAPSAM: Kan Merkezini kapsar.
3. SORUMLULAR:
 Kan Merkezi Sorumlu Hekimi
 Biyolog
 Hemşire
 Sağlık Memuru
 Laboratuar Teknisyeni
4. TANIMLAR:
Donör: Tamamen kendi özgür iradesi ile hiçbir maddi çıkar beklemeden kan, plazma ve kan
komponenti bağışlayan kişidir.
5. UYGULAMALAR:
Hastanemizde tedavisi yapılan hastaların kan ve kan ürünleri (Eritrosit Süspansiyonu, Taze Donmuş
Plazma, Random Trombosit Süspansiyonu,Kriyopresipitat) ihtiyaçlarını sağlamak için Süreli Bölge Kan
Merkezi stoğundan temin edilir.Stokta kan yok ise ya gönüllü donör bulması yada Kızılay Bölge Kan
Merkezi den gerekli miktarda kan ve kan ürünü Hastane Otomasyon Sistemi üzerinden istem yapılır.
Bölge Kan Merkezi den gelen kanlar hastane otomasyon sistemine kayıt yapılır
Hasta yakını donör bulduysa kan bagışcısı bilgilendirme formu verilir.
5.1. HANGİ DURUMLARDA BAĞIŞÇIDAN KAN ALINACAĞI
Donöre Bagışcı ve Sorgulama Formu doldurtulur.
5.1.1. Kan ve kan ürünleri istem formu doldurulur.
İstem formunda; Hastanın adı-soyadı, protokol numarası, tedavi gördüğü bölüm, tanısı, kan
grubu, transfüzyon endikasyonu, hastaya daha önce transfüzyon yapılıp yapılmadığı, hasta kadın
ise daha önce doğum yapıp yapmadığı, kan veya kan ürününün istem gerekçesi, hazırlanacak kan
veya kan ürününün türü veya miktarı, planlanan veriliş süresi,hekim kaşesi ve imzasını içeren
bölümler bulunur.
5.1.2. Bu formu mesai saatleri içerisinde kan merkezi hekimi, mesai saatleri dışında kan
merkezinde nöbet tutan personel tarafından değerlendirilir.
5.1.3. Donör formu değerlendirmesi ve fizik muayenesi sonucu kan vermesine karar verilir ise Kan
Bağış Defterine giriş kaydı yapılır. Aynı zamanda donör bilgileri bilgisayara kayıt edilir.
“Kalite Yönetim Sistemi” Klasöründe bulunan belge güncel ve kontrollü olup, baskı alınmış KONTROLSUZ belgedir
ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.
KY-FR.01.09 REV.01
TRANFÜZYON MERKEZİNDE SÜREÇLERİN
İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
BİRİM ADI
KAN MERKEZİ
DOKÜMAN KODU
YAYIN TARİHİ
REVİZYON NO
REVİZYON TARİHİ
SAYFA NO
TP.03.05
01.04.2013
01
18.07.2014
2/5
5.2. BAGIŞÇININ SEÇİLMESİ, BAĞIŞÇININ REDDİ, BAĞIŞÇIDAN KAN ALMA
5.2.1. Donör formu değerlendirmesi ve fizik muayenesi sonucu kan vermesi uygun olmayandan
dönerden kan alınmaz.Geçici red veya kalıcı red nedeniyle otomasyona kayıt yapılır.
5.2.2. Donörden, kan alma talimatlarına uygun olarak donörden kan alınır. Donörden Kan Alma
Talimatı Kan alınması sonucu donör, yerinde 10-15 dk. gözlemlenir. TA ve nabız kontrolü yapılarak
ikram için yönlendirilip gözleme devam edilir.
5.2.3. Bilgisayara kayıt yapılan bilgilere göre barkotlar çıkarılır. Çıkarılan barkodlar kan torbalarına
ve 4 cc EDTA’lı kan numune alma tüplerine yapıştırılır.
5.2.4. Kan alma işlemi bittikten sonra kan torbası hortumu; hortum kapama cihazı kullanma
talimatına göre kapatılır.
5.3. BAĞIŞÇI KANININ TESPİT EDİLMESİ
5.3.1. EDTA,lı tüpe alınan kan seroloji lab. verilir, orada Makro Elisa yöntemi ile HbsAg, Anti HCV,
Anti HIV I/II, VDRL bakılır. Tahlil sonuçları lab. çalışanı tarafından değerlendirilip bilgisayardan
onaylanır.
5.3.2. EDTA’lı tüpe alınan kan örneği elisa çalışanı teknisyen tarafından kan grubu çalısılması icin
immünohematoloji kısmına verilir.
5.3.3. EDTA’lı tüpe alınan kan numunesi santrifüj kullanma talimatına göre santrifüj ettikten sonra
Tam Otomatik QWALYS marka kan gurubu çalışan cihaza verilir ve sonucu çalışan teknisyen
tarafından değerlendirilir ve onaylanır. Onaylanan sonuçlar hastane otomasyon sistemine de kayıt
edilir. Kan grubu sonuçları aynı zamanda Kan Grubu Kayıt Defterine kayıt edilir.
5.3.4. Donörden alınan kanın ELISA ve VDRL sonuçları Serelojik Testleri Kayıt Defterine kayıt edilir.
5.4.BAĞIŞÇININ BAĞIŞ SONRASI TAKİBİ VE TARAMA TESTİ POZİTİF ÇIKAN BAĞIŞÇININ
BİLGİLENDİRİLMESİ
5.4.1. Donörlerden testleri pozitif olanların kanları imha edilmekte, test sonuçları donörlerin
adreslerine gönderilmektedir . Gerektiğinde testin tekrar edilmesi için testlerinin sonuçları
donörlere telefonla bildirilmektedir ve kan bağışçısı mikrobiyolojik test pozitifliği bildirim formu
doldurularak donöre verilmektedir.
5.4.2. Hastanemizde yatmakta olan hastaların ve poliklinikten gelen hastaların Kan Grubuna,
Direkt Coombs, İndirekt Coombs ve Rh Subgrubuna da Tam Otomatik QWALYS cihazı ile
bakılmaktadır. Yapılan testler Kan Grubu Kayıt Deftene kayıt edilir. Aynı zamanda testleri yapılan
kanların sonuçları hastane otomasyon sistemine de kayıt edilmektedir.
“Kalite Yönetim Sistemi” Klasöründe bulunan belge güncel ve kontrollü olup, baskı alınmış KONTROLSUZ belgedir
ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.
KY-FR.01.09 REV.01
TRANFÜZYON MERKEZİNDE SÜREÇLERİN
İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
BİRİM ADI
KAN MERKEZİ
DOKÜMAN KODU
YAYIN TARİHİ
REVİZYON NO
REVİZYON TARİHİ
SAYFA NO
TP.03.05
01.04.2013
01
18.07.2014
3/5
5.4.3. Serolojik testlerinde pozitiflik olan kanlar ve son kullanma tarihi geçen kanlar İmha Edilen
Kan Kayıt Defterine kayıt edilir ve kan torbaları Özel Tıbbi Atık Torbasına atılır.
5.5. ÜRÜN ETİKETLEME, SAKLAMA VE DEPOLAMA
5.5.1.Donörden alınan kan ürününe ait tüm test sonuçları çıktıktan sonra kan torbasının
etiketlenmesi işlemine geçilir. Bu işlemde HBYS programından ‘tarama testi sonuç’ bölümüne
torbanın kan seri numarası yazılarak kan ürününün etiketi basılır.
Etiket üzerinde ;
 Hazırlayan hizmet biriminin adı
 Bağışçının sayısal veya alfabetik tanımı
 ABO ve Rh D grubu
 Alınma ve son kullanma tarihi
 Bileşenin hacmi ve ağırlığı
 Depolama sıcaklığı
 Antikoagülan ve ek solüsyonlarının adı bulunmalıdır.

5.5.2. Etiketleri üzerlerine yapıştırılmış kan torbaları Sogutmalı Santrifüjde kan ürünlerine
ayrıldıktan sonra çalışan teknisyen tarafından kan saklama dolabının karantina kısmına
yerleştirilir.Testleri çıktıktan sonra hasta icin olanlar etiketlenir,degişim ve bagış olanlar stok
dolabına kaldırılır.
5.6. KAN VE KAN ÜRÜNLERİNİN İSTEMLERİ
5.6.1. Kan İstem Belgesi ile servislerden istenen kanın hastanemiz kan merkezinden
karşılanmasında, kan saklama dolabında istenilen kan grubundan istenilen miktarda olup
olmadığına bakılır.
5.6.2. Hastanemizde yatmakta olan hastalara acil kan istemi yapılacağı zaman Acil Kan ve Kan
Bileşenleri İstem Formu ile istem yapılmakta ve ona göre de kan ve kan bileşeni hazırlanıp
verilmektedir.
5.6.3. Hastanemizde yatmakta olan hastalara kan istemi yapıldığı zaman; istenilen kan ve kan
bileşeni kan merkezinde olmadığında hastanın Doktoru ile görüşülerek acil ise donör bulunması
değil ise Kızılay Kan Merkezinden kan ve kan bileşeni istenmesi gerektigi söylenir
5.7. YAPILAN İŞLEMLERE DAİR KAYITLARIN TUTULMASI
5.7.1.Servislerden istenilen kan ve kan bileşenleri Kan Cross-Match talimatın uygun olarak
hazırlanmaktadır. Cross-Match çalışılması Tam Otomatik QWALYS cihazı ile ve acil durumlarda
manüel (tüp metodu) yapılmaktadır.
“Kalite Yönetim Sistemi” Klasöründe bulunan belge güncel ve kontrollü olup, baskı alınmış KONTROLSUZ belgedir
ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.
KY-FR.01.09 REV.01
DOKÜMAN KODU
YAYIN TARİHİ
REVİZYON NO
REVİZYON TARİHİ
SAYFA NO
TRANFÜZYON MERKEZİNDE SÜREÇLERİN
İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
BİRİM ADI
KAN MERKEZİ
TP.03.05
01.04.2013
01
18.07.2014
4/5
5.7.2. Donörlerden alınan kanlardan soğutmalı santrifüj aracılığı ile istenilen kan ve kan bileşenleri
hazırlanmaktadır(ES, TDP, RandomTS).
5.7.3. Hazırlanan Eritrosit ve Tam Kan; kan saklama dolabında 2-8 °C’de saklanır, Plazma
depfreezde(derin dondurucuda)
(-20)-(-40)°C’de ve
Trombosit Süspansiyonu Trombosit
İnkübatöründe Ajitatörde 20-24°C’de saklanır.
5.7.4. Tam kanın kullanım süresi ışınlandığı için 28 gün, Eritrosit Süspansiyonunun kullanım süresi
28 gün (SAG-M’li solüsyon),TDP kullanım süresi 36 ay (3 yıl) ve Random Trombosit Süspansiyonu
kullanım süresi 5 gündür.
5.8. ÜRÜNLERİN İLGİLİ BİRİMLERE TRANSFERİ
5.8.1. Hastaya kullanılacak kan ve kan bileşenleri, yanında kan verme seti ile birlikte Hastane
Otomasyon Sisteminden gerekliyse kan teslim defterine kayıt edilerek hastane personeline isim
karşılığında kan taşıma poşeti ile birlikte teslim edilir.
5.8.2. Hastanemizde yatmakta olan hastalara kan ve kan bileşeni istemi; Kan ve Kan Bileşenleri
İstem Formu doldurularak Kan Merkezinden istem yapılmaktadır. İstemi yapılan kanların CrossMatch tetkikleri, cross-match talimatına göre yapılmaktadır. Uygun olan kanlar Cross-Match Kayıt
Defterine kayıt edilmektedir. Daha sonra istem kagıtları kan merkezinde dosyalanır.
5.8.3. Servislere verilecek TDP, kan merkezinde bulunan
Plazma Çözme Cihazında
TDP
çözdürülerek verilmektedir.
5.9.İADE EDİLEN ÜRÜNLERİN İADE KABUL ŞARTLARINI
5.9.1. Kan merkezinden alınan kan veya kan bileşeninin kliniğe nakli, iadesi ve imhası:
Kan ve kan bileşenleri transfüzyona kadar kan merkezinde saklanır. Yetkilendirilmiş personel
tarafından yapılan nakil sırasında, eritrosit süspansiyonları, 2-8 ’C nin arasında korunmalıdır.
Eritrosit ürünlerin ısısı 2 ’Cnin altına inmemeli ve 8 ‘C nin üzerinde olmamalıdır. Bu nedenle de kan
merkezi dolabından çıktıktan sonra kullanılmayan kan 30 dakika içinde kan merkezine geri
dönmüş olmalıdır. Bu saatten sonra gelen kanlar kan merkezinde imha edilir. trombositler, 22-24
‘C de ve trombosit ajitatöründe korunur. Servise gönderilen trombosit süspansiyonları da 30
dakika içinde takılmayacaksa imha için kan merkezine gönderilmelidir. TDP, 37 ‘C su banyosunda
poşet veya kılıf içerisinde eritilerek kullanılır. Labil faktörler için plazma eritildiğinde hemen
kullanılmalı, buzdolabında saklanmamalıdır. Eritildikten sonra buzdolabı rafında (2-6 ‘C) 24 saat
stabildir. Eritildikten sonra buzdolabında 24 saat beklediği halde takılmayan TDP ler kan merkezine
gönderilerek imha olunur. Ancak asla tekrar dondurulmamalıdır.
“Kalite Yönetim Sistemi” Klasöründe bulunan belge güncel ve kontrollü olup, baskı alınmış KONTROLSUZ belgedir
ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.
KY-FR.01.09 REV.01
TRANFÜZYON MERKEZİNDE SÜREÇLERİN
İŞLEYİŞ PROSEDÜRÜ
BİRİM ADI
KAN MERKEZİ
DOKÜMAN KODU
YAYIN TARİHİ
REVİZYON NO
REVİZYON TARİHİ
SAYFA NO
TP.03.05
01.04.2013
01
18.07.2014
5/5
5.9.2. Servislerin isteği kan ve kan bileşenleri testleri yapıldıktan sonra servis kan dolaplarına
konulmaktadır ve isteme göre dolaplardan alınarak servislere gönderilmektedir. Hastalara
kullanılmayan kanlar, başka hastalara testleri yapılarak verilmek üzere kan saklama dolabına geri
konulmaktadır. Kanların Miadı doldu ise imha edilmektedir.
5.9.3. Donörlerin testleri pozitif olan kanları imha edilmekte aynı zamanda testlerinin sonuçları
donörlerinin adreslerine posta yolu ile bildirilmektedir. Anti-HIV ve VDRL pozitif çıkan donörler il
Sağlık Müdürlüğü Bulaşıcı Hastalıklar Bölümünü TELEFON edilip tekrar doğrulama için çalışılması
sağlanmaktadır.
5.9.4. Kan Merkezinde bulunan ve ısı takibi zorunlu olan cihazların ısı takibi; dijital ortamda ısı
takibi yapılıp bilgisayara kayıt edilmektedir. Kayıt edilen bu ısı takibi bilgisayardan yazdırılarak
dosyalanmaktadır.
5.10. İmha edilmesine karar verilen ürünlerin imha usul ve esasları Kan merkezi imha talimatına göre
yapılır.
6. İLGİLİ DÖKÜMANLAR:

Donör Bilgilendirme Formu

Kan Grubu Kayıt Defteri

Acil Kan ve Kan Bileşenleri İstem Formu

Kızılay Kan İstek Formu

Kan ve Kan Kompenetleri Talep Formu

Kan bağışcısı mikrobiyolojik test pozitifliği bildirim formu

GN.FR.1059 Cross-Match Kayıt Defteri

TT.220 Kan Merkezi İmha Talimatı
“Kalite Yönetim Sistemi” Klasöründe bulunan belge güncel ve kontrollü olup, baskı alınmış KONTROLSUZ belgedir
ELEKTRONİK NÜSHA. BASILMIŞ HALİ KONTROLSUZ KOPYADIR.
KY-FR.01.09 REV.01