Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ïðàãàäà Ìîëäîâà Ïðåçèäåíòè Íèêîëàå Òèìîôòè èëÿ ýþðöøöá Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ïðàãàäà Ýöðúöñòàí Ïðåçèäåíòè Ýèîðýè Ìàðãâåëàøâèëè èëÿ ýþðöøöá Àïðåëèí 24-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ïðàãàäà Ìîëäîâà Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Íèêîëàå Òèìîôòè èëÿ ýþðöøöá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Ìîëäîâà àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí ñÿâèééÿñèíäÿí ìÿìíóíëóã èôàäÿ îëóíóá. Þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòè âóðüóëàíûá, èãòèñàäè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíèí þíÿìè ãåéä åäèëèá. Ñþùáÿò çàìàíû Àâðîïà Èòòèôàãû èëÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè âÿ ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðàí äèýÿð ìÿñÿëÿëÿð ÿòðàôûíäà ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ àïðåëèí 24äÿ Ïðàãàäà Ýöðúöñòàí Ïðåçèäåíòè Ýèîðýè Ìàðãâåëàøâèëè èëÿ ýþðöøöá. Ýþðöøäÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíäàí ðàçûëûã áèëäèðèëèá, éöêñÿê ñÿâèééÿëè ðåýèîíàë ÿìÿêäàøëûüûí áó ÿëàãÿëÿðÿ òþùôÿ âåðäèéè ãåéä îëóíóá. Åíåðæè ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûüûí óüóðëó îëäóüó âóðüóëàíûá. Àçÿðáàéúàí èëÿ Ýöðúöñòàí àðàñûíäà òóðèçì, ìÿäÿíèééÿò, òÿùñèë, èäìàí âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí éàõøû ïîòåíñèàëûí ìþâúóäëóüó ãåéä åäèëèá. Ýöðúöñòàí Ïðåçèäåíòè Ýèîðýè Ìàðãâåëàøâèëè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâè þëêÿñèíÿ ñÿôÿðÿ äÿâÿò åäèá. Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Àçÿðáàéúàíû ìöñòÿãèëëèê éîëóíäà èíêèøàô åòäèðìÿéÿ ãàäèð áèð ïàðòèéàäûð Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí íÿøð îëóíóð. 25 àïðåë 2014-úö èë, úöìÿ / ¹ 071 (4230). Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí îðãàíû. Ãèéìÿòè 40 ãÿïèê Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ ×åõèéàéà èøýöçàð ñÿôÿð åäèá Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí èúëàñû êå÷èðèëèá Àïðåëèí 24-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí (ÀÐÄÍÔ) Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí íþâáÿòè èúëàñû êå÷èðèëèá. Ôîíäóí ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàø íàçèðè, Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí ñÿäðè Àðòóð Ðàñèçàäÿíèí ñÿäðëèéè èëÿ êå÷èðèëÿí èúëàñäà Ôîíäóí 2013-úö èëäÿ ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà èëëèê ùåñàáàòû, ìàëèééÿ ôÿàëèééÿòèíèí àóäèòèíèí íÿòèúÿëÿðè âÿ ÀÐÄÍÔ-íèí 2013-úö èë... Áàõ ñÿh. 2 Àçÿðáàéúàí âÿ ×åõèéà ìöíàñèáÿòëÿðèíèí èíêèøàôû ãàðøûëûãëû ìàðàãëàðà õèäìÿò åäèð Ìÿëóì îëäóüó êèìè, áó ýöíëÿðäÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíà ñÿôÿð åäèá. Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿð âÿ ñÿñëÿíäèðèëÿí ôèêèðëÿð Àçÿðáàéúàí èëÿ ×åõèéà àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí áþéöê ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðäóüóíó âÿ... Áàõ ñÿh. 8 Áàêûäà Àçÿðáàéúàí-Èñïàíèéà áèçíåñ ôîðóìó êå÷èðèëèá Àïðåëèí 24-äÿ Áàêûäà Àçÿðáàéúàí-Èñïàíèéà áèçíåñ ôîðóìó êå÷èðèëèá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, Èãòèñàäèééàò âÿ Ñÿíàéå Íàçèðëèéèíèí äÿñòÿéè, Àçÿðáàéúàíäà Èõðàúûí âÿ Èíâåñòèñèéàëàðûí Òÿøâèãè Ôîíäóíóí (ÀÇÏÐÎÌÎ) òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ êå÷èðèëìèø áèçíåñ ôîðóìäà ðÿñìè øÿõñëÿðëÿ éàíàøû, èíôðàñòðóêòóð, òèêèíòè, áàíê, èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû (ÈÊÒ), òóðèçì, êÿíä òÿñÿððöôàòû, áÿðïà îëóíàí åíåðæè ñàùÿëÿðèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí 100-äÿí ÷îõ... Áàõ ñÿh. 3 Áàêûäà ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû öçðÿ Áåéíÿëõàëã êîíôðàíñ êå÷èðèëèá Ïðàãàäà Àâðîïà Èòòèôàãûíûí “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìûíûí íþâáÿòè Ñàììèòè èøÿ áàøëàéûá Àïðåëèí 24-äÿ ×àíàããàëà äþéöøöíöí 99-úó èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Òöðêèéÿíèí Ýåëèáîëó éàðûìàäàñûíäàêû Òàðèõè Ìèëëè Ïàðêäà éåðëÿøÿí Øÿùèäëÿð àáèäÿñè þíöíäÿ Áåéíÿëõàëã àíìà ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá. Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, 30 þëêÿíèí ìöäàôèÿ íàçèðëÿðèíèí, äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèêëÿðèíèí òÿìñèë÷èëÿðèíèí âÿ äèýÿð ãîíàãëàðûí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëìèø... Áàõ ñÿh. 4 Áó, áèð äàùà ùÿìèí øÿõñëÿðèí õàëãûìûçà ãàðøû õÿéàíÿòêàð ìþâãåäÿ îëäóãëàðûíû òÿñäèã åäèð “Åëòîí Ìÿììÿäîâó éàõøû òàíûéûðàì, äåïóòàò ùÿìêàðûìäûð, þçö èëÿ äÿ ÷îõ éàõøû ìöíàñèáÿòëÿðèì âàð. Îíà ãàðøû êèìñÿ ùÿð ùàíñû éàçûëàð éàçûðñà, ìÿíèì àäûìäàí èñòèôàäÿ åòìÿñèí”. Áó ñþçëÿðè Ïóáëèêà.àç-à à÷ûãëàìàñûíäà... Áàõ ñÿh. 3 Àïðåëèí 24-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí Èøëÿð Èäàðÿñèíèí Ïðåçèäåíò Êèòàáõàíàñûíäà... Ñîí èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàíûí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ äàâàìëû èíêèøàôà íàèë îëìàñû, î úöìëÿäÿí, ðåñïóáëèêàäà ñèéàñè ñàáèòëèéèí, âÿòÿíäàø ùÿìðÿéëèéèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñè, þëêÿìèçèí áåéíÿëõàëã èìèúèíèí àðòìàñû Âÿòÿíèìèçèí, õàëãûìûçûí äîñòëàðûíû ñåâèíäèðäèéè êèìè, ÿñàñÿí, áåéíÿëõàëã åðìÿíè ëîááè øÿáÿêÿñèíèí òÿñèð äàèðÿñèíäÿ îëàí àíòèàçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ôÿàëèééÿòäÿ àêòèâëÿøìÿ èëÿ þçöíö ýþñòÿðèð. Ñþçöýåäÿí äàèðÿëÿð Àçÿðáàéúàíûí äèíàìèê èãòèñàäè èíêèøàôûíà, ìþùêÿì äàõèëè ñàáèòëèéèíÿ, áåéíÿëõàëã àðåíàäà ãàçàíäûüû ñèéàñè óüóðëàðûíà õÿëÿë ýÿòèðìÿê ö÷öí äÿðèäÿí ãàáûãäàí ÷ûõûð âÿ ÿí ìöõòÿëèô âàñèòÿëÿðÿ ÿë àòûðëàð. Äöíéàíûí àéðû-àéðû þëêÿëÿðèíäÿ “ëþâáÿð” ñàëàí àíòè-àçÿðáàéúàí÷û ìÿðêÿçëÿðèí éàðàðëàíäûãëàðû ÷èðêèí âàñèòÿëÿðäÿí áèðè äÿ îíëàðûí “äåìîêðàòèéà”, “âÿòÿíäàø úÿìèééÿòèíèí... Áàõ ñÿh. 7 “ÑßÑ Ìåäèà Ãðóï”óí ðÿùáÿðè ÀÄÓ-íóí òÿëÿáÿëÿðèíÿ ìöùàçèðÿ îõóéóá Ïðåçèäåíò Êèòàáõàíàñûíäà “Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû” åëåêòðîí ïîðòàëûíûí èíýèëèñ äèëèíäÿ âåðñèéàñûíûí òÿãäèìàò ìÿðàñèìè îëóá Áàõ ñÿh. 3 “ÑßÑ Ìåäèà Ãðóï”óí ðÿùáÿðè Áÿùðóç Ãóëèéåâ Àçÿðáàéúàí Äèëëÿð Óíèâåðñèòåòèíèí (ÀÄÓ) Ôèëîëîýèéà âÿ Æóðíàëèñòèêà ôàêöëòÿñèíèí æóðíàëèñòèêà èõòèñàñû... Áàõ ñÿh. 2 Àçÿðáàéúàíûí ìöäàôèÿ íàçèðè ×àíàããàëà äþéöøöíöí 99-úó èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Òöðêèéÿäÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðäÿ èøòèðàê åäèð Áÿçè “áåéíÿëõàëã” òÿøêèëàòëàðëà “ìèëëè” ÃÙÒ-ëÿðèí àíòè-Àçÿðáàéúàí ôÿàëèééÿòè èôøà îëóíóð Ñèéàâóø Íîâðóçîâ: Áÿçè ñèôàðèøëè ìÿòáóàò îðãàíëàðûíäà ìÿíèì àäûìäàí èñòèôàäÿ îëóíóá Àïðåëèí 24-äÿ Áàêûäà Àèëÿ, Ãàäûí âÿ Óøàã Ïðîáëåìëÿðè öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ Ìÿðêÿçè Àñèéà Þëêÿëÿðèíèí Èãòèñàäèééàòû öçðÿ Õöñóñè Ïðîãðàì (ÑÏÅÚÀ) ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû öçðÿ áåéíÿëõàëã êîíôðàíñ... Áàõ ñÿh. 3 Ýþðêÿìëè àëèìèí àíàäàí îëìàñûíûí 90 èëëèê éóáèëåéèíÿ ùÿñð åäèëìèø “Ìöàñèð úîüðàôèéà åëìèíèí òÿòáèãè èñòèãàìÿòëÿðè” ìþâçóñóíäà êîíôðàíñ êå÷èðèëèá Ìöáàðèç Ãóðáàíëû: Ðàóô Ìèðãÿäèðîâ ìþâçóñó ÿòðàôûíäà êèìëÿðñÿ øîó éàðàòìàã èñòÿéèð “Áó ýöí “Ìèëëè øóðà” àäëû þëö áèð ãóðóìó êèìëÿðñÿ äèðèëòìÿê èñòÿéèð. Àíúàã þëöëÿð ýåðè ãàéûòìàäûüû êèìè, þëö ñèéàñè ãóðóì äà äèðèëÿ áèëìÿç”. Áó ôèêèðëÿðè ÑÈÀ-éà à÷ûãëàìàñûíäà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè... Áàõ ñÿh. 3 Àïðåëèí 24-äÿ Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ (ÁÄÓ) ýþðêÿìëè àëèì, úîüðàôèéà åëìëÿðè äîêòîðó, ïðîôåññîð Ðèçâàí Õàíÿìè îüëó Ïèðèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 90 èëëèê éóáèëåéèíÿ ùÿñð åäèëìèø... Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Õÿçÿð ðàéîíóíóí Ýÿíúëÿð Åâèíäÿ ýÿíú ðÿññàìëàðûí ñÿðýèñè òÿøêèë îëóíóá Áèðëÿøìèø Øòàòëàðûí Ùÿðáè Ùàâà Ãöââÿëÿðè Àêàäåìèéàñûíäà ÀÁØ-Àçÿðáàéúàí ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ äàèð ýþðöø êå÷èðèëèá Àïðåëèí 24-äÿ Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ... Àìåðèêà Áèðëÿøìèø Øòàòëàðûíûí Êîëîðàäî Ñïðèíãç øÿùÿðèíäÿêè ÀÁØ Ùÿðáè Ùàâà Ãöââÿëÿðèíèí... Áàõ ñÿh. 5 Áàõ ñÿh. 6 Áàõ ñÿh. 4 2 www.yeniazerbaycan.com 25 àïðåë 2014-úö èë, úöìÿ / ¹ 071 (4230) Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ ×åõèéàéà èøýöçàð ñÿôÿð åäèá Ïðàãàäà Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí âÿ Ïîëøà Ïðåçèäåíòè Áðîíèñëàâ Êîìîðîâñêèíèí ýþðöøö îëóá Ïðàãàäà Àâðîïà Èòòèôàãûíûí “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìûíûí íþâáÿòè Ñàììèòè èøÿ áàøëàéûá ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, àïðåëèí 24-äÿ Ïðàãàäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí âÿ Ïîëøà Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðå- çèäåíòè Áðîíèñëàâ Êîìîðîâñêèíèí ýþðöøö îëóá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Ïîëøà àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ îëäóüó âóðüóëàíûá âÿ áó ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíèí þíÿìè ãåéä åäèëèá. Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëè èëÿ áàüëû ôèêèð ìöáàäèëÿñè àïàðûëûá. Àâðîïà Èòòèôàãû èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí ïåðñïåêòèâëÿðè ìöçàêèðÿ åäèëèá. Ïîëøà Ïðåçèäåíòè Áðîíèñëàâ Êîìîðîâñêè äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíû þëêÿñèíÿ ñÿôÿðÿ äÿâÿò åäèá. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ïðàãàäà ×åõèéà Ïðåçèäåíòè Ìèëîø Çåìàí èëÿ ýþðöøöá ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, àïðåëèí 24-äÿ ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíûí ïàéòàõòû Ïðàãà øÿùÿðèíäÿ Àâðîïà Èòòèôàãûíûí “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìûíûí íþâáÿòè Ñàììèòè èøÿ áàøëàéûá. Áó Ñàììèò “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû”íûí 2009-úó èëäÿ êå÷èðèëìèø Ïðàãà Ñàììèòèíèí áåøèíúè èëäþíöìöíÿ ùÿñð îëó- ëÿò ùèìíè ñÿñëÿíèá. Ñîíðà äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò áàø÷ûëàðû áèðýÿ ôîòî ÷ÿêäèðèáëÿð. Äàùà ñîíðà Ñàììèòèí áèðèíúè èúëàñû êå÷èðèëèá. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ èúëàñäà èøòèðàê åäèá. ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Àâðîïà ãîíøóëóã ñèéàñÿòè öçðÿ êîìèññàðû Øòåôàí Ôöëå “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìûíûí áåøèíúè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèêëÿðèíè ÷àòäûðûá. Êîìèññàð áó ýþðöøöí 2013-úö èëäÿ Âèëíöñäÿ êå÷èðèëìèø “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ñàììèòè èëÿ ýÿëÿí èë Ðèãàäà òÿøêèë åäèëÿúÿê íþâáÿòè Çèðâÿ ýþðöøö àðàñûíäà áèð ìàüû, ñàáèòëèê, éàõøû èäàðÿ÷èëèê âÿ èãòèñàäè èíêèøàôû òÿøâèã åòìÿéè íÿçÿðäÿ òóòóð, äåìîêðàòèéà, ãàíóíóí àëèëèéè, èíñàí ùöãóãëàðûíà âÿ ÿñàñ àçàäëûãëàðà ùþðìÿò, áàçàð èãòèñàäèééàòû âÿ äàâàìëû èíêèøàô êèìè öìóìè äÿéÿðëÿðÿ ÿñàñëàíûð. “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ñàììèòè èëê äÿôÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ àïðåëèí 24-äÿ Ïðàãàäà ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Ìèëîø Çåìàí èëÿ ýþðöøöá. Ýþðöøäÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôûíäàí ìÿìíóíëóã èôàäÿ îëóíóá. “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìûíûí Ïðàãàäà êå÷èðèëÿí Ñàììèòèíäÿ ñÿìÿðÿëè ìöçàêèðÿëÿðèí àïàðûëäûüû ãåéä åäèëèá. Ñþùáÿò çàìàíû Àçÿðáàéúàí èëÿ ×åõèéà àðàñûíäà ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ, õöñóñèëÿ ñÿðìàéÿ ãîéóëóøó, èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè, òÿùñèë, íÿãëèééàò âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ ÿìÿêäàøëûüûí äàùà äà ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû ôèêèð ìöáàäèëÿ- ñè àïàðûëûá. Àçÿðáàéúàí-×åõèéà ùþêóìÿòëÿðàðàñû áèðýÿ êîìèññèéàíûí èøèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñèíèí, ×åõèéà øèðêÿòëÿðèíèí Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿòèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñèíèí þíÿìè âóðüóëàíûá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí èúëàñû êå÷èðèëèá íóá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Ñàììèòäÿ èøòèðàê åäèá. Ñàììèò Ïðàãà ãÿñðèíäÿ äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò áàø÷ûëàðûíûí ðÿñìè ãàðøûëàíìà ìÿðàñèìè èëÿ áàøëàéûá. Èøòèðàê÷û þëêÿëÿðèí äþâëÿò áàéðàãëàðûíûí äàëüàëàíäûüû ìåéäàíäà äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò áàø÷ûëàðûíûí øÿðÿôèíÿ ôÿõðè ãàðîâóë äÿñòÿñè äöçöëöá. ×åõèéà Ïðåçèäåíòè Ìèëîø Çåìàí Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâè ãàðøûëàéûá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äþâ- Ìèëîø Çåìàí Ñàììèòè à÷àðàã èøòèðàê÷û þëêÿëÿðèí äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò áàø÷ûëàðûíû ñàëàìëàéûá. Î, “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìûíûí þòÿí áåø èëäÿ áþéöê èíêèøàô éîëó êå÷äèéèíè äåéèá, áó èñòèãàìÿòäÿ ýþðöëÿí òÿäáèðëÿðèí èøòèðàê÷û þëêÿëÿðè Àâðîïà äÿéÿðëÿðèíÿ âÿ ìåéàðëàðûíà äàùà äà éàõûíëàøäûðäûüûíû âóðüóëàéûá. ×åõèéà äþâëÿòèíèí áàø÷ûñû ãàðøûäà äóðàí âÿçèôÿëÿðäÿí äàíûøàðêÿí ÿìèí îëäóüóíó áèëäèðèá êè, èêèòÿðÿôëè âÿ ÷îõòÿðÿôëè ôîðìàòäà ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðè áóíäàí ñîíðà äà äàâàì åòäèðèëÿúÿê. Àâðîïà Èòòèôàãûíûí ýåíèøëÿíìÿ âÿ áàüëàíòû îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Ñîíðà ìöçàêèðÿëÿð áàøëàéûá. “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìû Àâðîïà Èòòèôàãûíûí éåíè ëàéèùÿëÿðèíäÿí áèðè ùåñàá îëóíóð. Ïðîãðàì 2008-úè èëèí ìàéûíäà Àâðîïà Èòòèôàãûíûí öçâëÿðè îëàí Ïîëøà âÿ Èñâå÷ òÿðÿôèíäÿí èðÿëè ñöðöëöá. Àçÿðáàéúàí, Áåëàðóñ, Ýöðúöñòàí, Ìîëäîâà, Óêðàéíà âÿ Åðìÿíèñòàíû ÿùàòÿ åäÿí “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Àâðîïà Èòòèôàãûíûí ãîíøóëóã ñèéàñÿòè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÌÄÁ äþâëÿòëÿðè èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðèí éàõøûëàøäûðûëìàñûíà éþíÿëìèø òÿøÿááöñöäöð. Áó ïðîãðàì Àâðîïà Èòòèôàãûíà äàùà äà éàõûíëàø- 2009-úó èëèí ìàéûíäà Ïðàãàäà êå÷èðèëèá. Èêèíúè Ñàììèò 2011-úè èëèí ñåíòéàáðûíäà Âàðøàâàäà, ö÷öíúöñö èñÿ þòÿí èëèí íîéàáðûíäà Âèëíöñäÿ òÿøêèë åäèëèá. *** Àïðåëèí 24-äÿ ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Ìèëîø Çåìàíûí àäûíäàí “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìûíûí ãÿáóë åäèëìÿñèíèí áåø èëëèéèíÿ ùÿñð îëóíìóø Ñàììèòäÿ èøòèðàê åòìÿê ö÷öí Ïðàãàäà ñÿôÿðäÿ îëàí äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò áàø÷ûëàðûíûí øÿðÿôèíÿ íàùàð âåðèëèá. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ íàùàðäà èøòèðàê åäèá. Ñîíðà êîíñåðò ïðîãðàìû îëóá. Àïðåëèí 24-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí (ÀÐÄÍÔ) Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí íþâáÿòè èúëàñû êå÷èðèëèá. Ôîíäóí ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Áàø íàçèðè, Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí ñÿäðè Àðòóð Ðàñèçàäÿíèí ñÿäðëèéè èëÿ êå÷èðèëÿí èúëàñäà Ôîíäóí 2013-úö èëäÿ ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà èëëèê ùåñàáàòû, ìàëèééÿ ôÿàëèééÿòèíèí àóäèòèíèí íÿòèúÿëÿðè âÿ ÀÐÄÍÔíèí 2013-úö èë áöäúÿñèíèí èúðàñû ìÿñÿëÿëÿðèíÿ áàõûëûá. Ìöøàùèäÿ Øóðàñû Íåôò Ôîíäóíóí èúðà- ÷û äèðåêòîðóíóí òÿãäèì åòäèéè Ôîíäóí 2013-úö èëäÿ ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà èëëèê ùåñàáàòûíà, ùÿì÷èíèí 2013-úö èëäÿ ìàëèééÿ ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà ìöñòÿãèë àóäèòîðóí (“Ïðàéñâîòåðùàóñêóïåðñ Àóäèò Àçÿðáàéúàí” ÌÌÚ) ùåñàáàòûíà áàõàðàã îíëàðû ìÿãáóë ùåñàá åäèá âÿ ÀÐÄÍÔ-íèí 2013úö èë áöäúÿñèíèí èúðàñû ëàéèùÿñèíè òÿñäèã îëóíìàã ö÷öí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòèíÿ òÿãäèì åäèëìÿñè áàðÿäÿ ãÿðàð ãÿáóë åäèá. Áàø íàçèð À.Ðàñèçàäÿ íþâáÿòè ìöääÿòÿ Äþâëÿò Íåôò Ôîíäóíóí Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí ñÿäðè ñå÷èëèá. Áàêûäà ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû öçðÿ Áåéíÿëõàëã êîíôðàíñ êå÷èðèëèá Àïðåëèí 24-äÿ Áàêûäà Àèëÿ, Ãàäûí âÿ Óøàã Ïðîáëåìëÿðè öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ Ìÿðêÿçè Àñèéà Þëêÿëÿðèíèí Èãòèñàäèééàòû öçðÿ Õöñóñè Ïðîãðàì (ÑÏÅÚÀ) ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû öçðÿ áåéíÿëõàëã êîíôðàíñ êå÷èðèëèá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, êîíôðàíñûí à÷ûëûøûíäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Àèëÿ, Ãàäûí âÿ Óøàã Ïðîáëåìëÿðè öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ùèúðàí Ùöñåéíîâà ÷ûõûø åäèá. Î, áèëäèðèá êè, êîíôðàíñûí ìÿãñÿäè áåéíÿëõàëã ÿìÿêäàøëûüûí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, ãàäûí ñàùèáêàðëàðûí äàùà ñÿìÿðÿëè ôÿàëèééÿòè ö÷öí èìêàíëàðûí éàðàäûëìàñûäûð. ÑÏÅÚÀ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ áèð íå÷ÿ êîíôðàíñ âÿ ôîðóìëàð êå÷èðèëèá. Àçÿðáàéúàí áó òÿäáèðëÿðäÿ ôÿàë èøòèðàê åäèá. ÑÏÅÚÀ-éà ñÿäðëèê åäÿí þëêÿìèç ðåýèîíäà ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû ìÿñÿëÿëÿðèíè õöñóñè äèããÿòäÿ ñàõëàéûð. Ù.Ùöñåéíîâà äåéèá: “Áåéíÿëõàëã êîíôðàíñûí Áàêûäà êå÷èðèëìÿñè áèð äàùà òÿñäèã åäèð êè, áó ýöí Àçÿðáàéúàí äöíéàíûí èíêèøàô åòìèø íöôóçëó äþâëÿòëÿðèíäÿíäèð. Ñîí 10 èë ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà 1 ìèëéîí 200 ìèí éåíè èø éåðè à÷ûëìûøäûð. Éîõñóëëóã èñÿ òÿõìèíÿí 10 äÿôÿ àçàëìûøäûð. Ñîí 20 èë ÿðçèíäÿ ÿùàëèíèí ñàéû àðòàðàã 9 ìèëéîí 500 ìèí íÿôÿðÿ ÷àòìûøäûð”. Êîìèòÿ ñÿäðè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá êè, ãàäûíëàðûí èúòèìàè ôÿàëëûüûíûí éöêñÿëäèëìÿñè, èãòèñàäè âÿ ñîñèàë ùÿéàòäà èøòèðàêûíûí òÿøâèãè Àçÿðáàéúàí ùþêóìÿòèíèí äàèì äèããÿ- òèíäÿäèð. Ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôû ãàäûíëàðäà þçöíÿ èíàì ùèññèíè àðòûðûð. Ãàäûíëàðûí ùÿì èãòèñàäè úÿùÿòäÿí ýöúëö îëìàñû, ùÿì äÿ çîðàêûëûüà ìÿðóç ãàëìàìàñû ö÷öí ùþêóìÿò òÿðÿôèíäÿí ñèñòåìëè øÿêèëäÿ èø àïàðûëûð, ëàéèùÿëÿð ùàçûðëàíûð, ìèëëè ãàíóíâåðèúèëèê áàçàñû ýöúëÿíäèðèëèð. Àçÿðáàéúàíäà ùÿð áèð àèëÿíèí ñîñèàë ðèôàùûíû éöêñÿëòìÿê, õöñóñèëÿ ãàäûíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè âÿçèééÿòèíèí éàõøûëàøäûðìàã ö÷öí ãÿáóë îëóíìóø áèð ñûðà äþâëÿò ïðîãðàìëàðû þëêÿäÿ ñàùèáêàðëûüûí èíêèøàôûíà òÿêàí âåðèð. Áó ñÿíÿäëÿðäÿ ãàäûíëàðûí ìÿøüóëëóüóíóí àðòûðûëìàñûíà õöñóñè äèããÿò éåòèðèëèð. Õöñóñèëÿ, 400 ìèíÿ éàõûí ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöí ãàäûíûí äà ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòèíèí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð. Ù.Ùöñåéíîâà áèëäèðèá êè, áó ýöí ãàäûíëàðûìûçûí 50 ôàèçÿ ãÿäÿðè ôÿàë ÿìÿêëÿ ìÿøüóëäóð. Ùàçûðäà ãàäûíëàð þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí äåìÿê îëàð êè, áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ ÷àëûøûðëàð. Öìóìè ñàùèáêàðëàð àðàñûíäà ãàäûí ñàùèáêàðëàðûí õöñóñè ÷ÿêèñè 17 ôàèçÿ ÷àòûá. Ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû éîõñóëëóüóí àçàëìàñûíà, ãàäûíëàðûí èãòèñàäè âÿ ñîñèàë íöôóçóíóí àðòìàñûíà âÿ áèð ÷îõ ùàëëàðäà, úÿìèééÿòäÿ ýåíäåð áÿðàáÿðñèçëèéèíèí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà éàðäûì åäèð. Ãàäûíëàðûí ïåøÿ ùàçûðëûüû êóðñëàðûíà úÿëá îëóíìàëàðûíûí, îíëàðûí áàçàð èãòèñàäèééàòû âÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà áèëèê âÿ òÿúðöáÿ ãàçàíìàëàðû ö÷öí ìààðèôëÿíäèðèúè òÿäáèðëÿðèí êå÷è- ðèëìÿñèíèí áþéöê ÿùÿìèééÿòè âàðäûð. Ãàäûíëàðûí èúòèìàè ùÿéàòäà âÿ áèçíåñäÿ ðîëóíóí àðòûðûëìàñûíäà Àçÿðáàéúàíûí áèðèíúè õàíûìû, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí ßëèéåâàíûí áþéöê õèäìÿòëÿðè îëäóüóíó âóðüóëàéàí Ù.Ùöñåéíîâà äåéèá êè, ñàùèáêàð ãàäûíëàðûí ôÿàëèééÿòèíè ýöúëÿíäèðìÿê ö÷öí Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó òÿðÿôèíäÿí ìöõòÿëèô ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áó ëàéèùÿëÿð ãàäûíëàðà êè÷èê âÿ îðòà áèçíåñ ìöÿññèñÿëÿðèí à÷ûëìàñûíà êþìÿê åäèð. Õöñóñèëÿ, íèñáÿòÿí äàùà àçòÿìèíàòëû, ÿëèë, ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöí ãàäûíëàðûí ñàùèáêàðëûãëà ìÿøüóë îëìàñûíäà áåëÿ ëàéèùÿëÿð ìöùöì ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèêäèð. Ðàéîí âÿ êÿíä éåðëÿðèíäÿ èíôðàñòðóêòóðó éàõøûëàøäûðìàãëà, ìÿäÿíè-èíòåëëåêòóàë ìöùèò ôîðìàëàøäûðìàãëà ñàùèáêàðëûüû èíêèøàô åòäèðìÿê îëàð. Êîìèòÿ ñÿäðè áèëäèðèá êè, þòÿí èëëÿð ÿðçèíäÿ þëêÿäÿ ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèá, áèð ñûðà ìåõàíèçìëÿð éàðàäûëûá. Àèëÿ, Ãàäûí âÿ Óøàã Ïðîáëåìëÿðè öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñè ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí ìààðèôëÿíäèðèúè òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèð, õöñóñèëÿ êÿíä éåðëÿðèíäÿ ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû èëÿ áàüëû èøëÿð àïàðûð. Áó ìÿãñÿäëÿ êîìèòÿ ÁÌÒ-íèí Èíêèøàô Ïðîãðàìû èëÿ áèðýÿ “Êÿíä âÿ ðàéîí éåðëÿðèíäÿ éàøàéàí ãàäûíëàðûí èãòèñàäè âÿ ñîñèàë ùÿéàòäà èøòèðàêûíûí òÿøâèãè” èëÿ áàüëû èêèèëëèê òåõíèêè éàðäûì ëàéèùÿñè ùÿéàòà êå÷èðèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ñàùèáêàðëàð (Èøÿýþòöðÿíëÿð) Òÿøêèëàòëàðû Ìèëëè Êîíôåäåðàñèéàñû ðåýèîíëàðäà äþâëÿò ãóðóìëàðû èëÿ áèðýÿ ãàäûí ñàùèáêàðëàðûí ôÿàëèééÿòèíèí äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè öçðÿ èø àïàðûð. Þëêÿäÿ Áèçíåñ Òÿäðèñ Ìÿðêÿçè éàðàäûëìûøäûð. Ìÿðêÿç ñàùèáêàðëàð ö÷öí ìÿñëÿùÿò, ìàðêåòèíã, òÿëèì õèäìÿòëÿðèíè âÿ èíôîðìàñèéà òÿìèíàòûíû ñèñòåìëè âÿ äàèìè ãàéäàäà ùÿéàòà êå÷èðÿí ðåýèîíàë øÿáÿêÿëÿðÿ ìàëèêäèð. Áó ýöí èñòÿíèëÿí äþâëÿòèí ãàðøûñûíäà äóðàí âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè úÿìèééÿòäÿ ýåíäåð àìèëèíèí íÿçÿðÿ àëûíìàñû âÿ ãàäûíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûí òÿìèí åäèëìÿñèíäÿêè ðîëóíóí äàùà äà àðòûðûëìàñûäûð. Áó áàõûìäàí ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí ýÿëÿúÿêäÿ äÿ èíêèøàô åòäèðèëìÿñè ö÷öí õöñóñè ñÿíÿäëÿð ãÿáóë åäèëèá. Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí ìöâàôèã Ôÿðìàíû èëÿ òÿñäèã åäèëìèø âÿ þëêÿìèçèí óçóíìöääÿòëè èíêèøàôûíûí ÿñàñ ïðèîðèòåòëÿðèíè ìöÿééÿíëÿøäèðÿí “Àçÿðáàéúàí 2020: ýÿëÿúÿéÿ áàõûø” Èíêèøàô Êîíñåïñèéàñûíäà ýåíäåð áÿðàáÿðëèéèíèí òÿìèí åäèëìÿñè, î úöìëÿäÿí ãàäûíëàð âÿ êèøèëÿð ö÷öí ÿìÿê áàçàðûíäà áÿðàáÿð èìêàíëàðûí éàðàäûëìàñû ìÿñÿëÿñè äÿ þç ÿêñèíè òàïûá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí ñÿäð ìöàâèíè Áàùàð Ìóðàäîâà ÷ûõûø åäÿðÿê áèëäèðèá êè, Ìÿðêÿçè Àñèéà þëêÿëÿðèíäÿ öìóìèëèêäÿ èíñàí èíêèøàôûíûí âÿ êàïèòàëûíûí ôîðìàëàøìàñûíäà ìöùöì àìèë îëàí ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí, ãàäûí èøòèðàê÷ûëûüûíûí òÿìèí åäèëìÿñè ÷îõ âàúèá ìÿñÿëÿäèð. Áó, ðåýèîíóí èíêèøàôûíà òþùôÿ âåðÿúÿê ÷îõ úèääè àìèëäèð. Ùÿéàòûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ ãàäûí ôÿàëëûüûíûí âÿ èøòèðàê÷ûëûüûíûí àðòûðûëìàñû âÿ øÿðàèòèí éàðàäûëìàñû âàúèáäèð. Àçÿðáàéúàíäà ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû ö÷öí äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ÷îõ ýþçÿë ìöùèò éàðàäûëûá. Ðåýèîíäà áó ñàùÿäÿ òÿúðöáÿëÿðè áþëöøìÿê, áèðýÿ ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðìÿê èìêàíëàðû âàð. Áóíà ýþðÿ äÿ áó êîíôðàíñ ÷îõ ÿùÿìèééÿòëèäèð. Ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû ö÷öí ìààðèôëÿíäèðèúè òÿäáèðëÿðèí êå÷èðèëìÿñè ìöùöì ìÿñÿëÿäèð. Áó ñàùÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿëÿðè äÿñòÿêëÿìÿéÿ åùòèéàú âàð. Áó ñàùÿäÿ äöíéà òÿúðöáÿñèíè þëêÿìèçÿ ýÿòèðìÿêëÿ ãàäûíëàðûìûçû áèçíåñ èøèíÿ ùÿâÿñëÿíäèðÿ âÿ ñòèìóëëàøäûðà áèëÿðèê. Èãòèñàäèééàò âÿ ñÿíàéå íàçèðèíèí ìöàâèíè Ñåâèíú Ùÿñÿíîâà þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí èíêèøàôûíäàí, ñàùèáêàðëûüûí òÿðÿããèñè ö÷öí ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðäÿí, ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí äÿñòÿêëÿíìÿñèíäÿí äàíûøûá. Áèëäèðèëèá êè, þëêÿäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ ñîí èëëÿðäÿ ãàäûí ñàùèáêàðëàðûí ñàéû àðòûá. Ôÿðäè ñàùèáêàð êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ãàäûíëàðûí 60 ôàèçè ðåýèîíëàðäà, 40 ôàèçè èñÿ Áàêûäà ÷àëûøûð. Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ãàäûí ñàùèáêàðëàð ÿñàñÿí éöíýöë ñÿíàéå, òèêèø ñÿíàéåñè, õàë÷à÷ûëûã, òÿòáèãè èíúÿñÿíÿò, õàëã ñÿíÿòêàðëûüû, åëì âÿ òÿùñèë, éåéèíòè ñÿíàéåñè, êÿíä òÿñÿððöôàòû, òèúàðÿò âÿ õèäìÿò ñàùÿëÿðèíäÿ ÷àëûøûðëàð. Ñ.Ùÿñÿíîâà âóðüóëàéûá êè, 2002-2013úö èëëÿð ÿðçèíäÿ 2 ìèí 70 ãàäûí ñàùèáêàðà 60 ìèëéîí äîëëàðàäÿê, î úöìëÿäÿí 2013-úö èëäÿ 430 ãàäûí ñàùèáêàðà 12 ìèëéîí äîëëà- ðàäÿê ýöçÿøòëè êðåäèò âåðèëèá. Îíëàðà âåðèëÿí áó êðåäèòëÿðèí ùåñàáûíà 2002-2013-úö èëëÿð ÿðçèíäÿ 3 ìèíÿäÿê éåíè èø éåðè à÷ûëûá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí èãòèñàäè ñèéàñÿò êîìèòÿñèíèí ñÿäðè, àêàäåìèê Çèéàä Ñÿìÿäçàäÿ áèëäèðèá êè, ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíäà ñàùèáêàðëûã Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ éåíèäÿí ñèéàñè ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòäûãäàí ñîíðà èíêèøàô åòìÿéÿ áàøëàéûá. Ñàùèáêàðëûã äþâëÿòèí ñòðàòåæè ðåñóðñóäóð. Úÿìèééÿò èíêèøàô åòäèêúÿ ãàäûíëàðûí áó ñàùÿäÿ èøòèðàêû äà àðòûð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíäà ãàäûíëàðûí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ èøòèðàêûíûí ôÿàëëàøäûðûëìàñûíû çÿðóðè áèð èñòèãàìÿò êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèá. Ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè èëÿ áàüëû þëêÿìèçäÿ ìöêÿììÿë ãàíóíâåðèúèëèê áàçàñû éàðàäûëûá. Çèéàä Ñÿìÿäçàäÿ ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôûíäà ìþâúóä ïðîáëåìëÿðäÿí âÿ îíëàðûí ùÿëëè éîëëàðûíäàí äà äàíûøûá. Äàùà ñîíðà Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí ùóìàíèòàð ìÿñÿëÿëÿð øþáÿñèíèí ìöäèð ìöàâèíè Ãóðáàí ßìèðîâ, ÁÌÒ-íèí Àâðîïà Èãòèñàäè Êîìèññèéàñûíûí Èúðà÷û Êîìèòÿñèíèí ýåíäåð âÿ ñîñèàë ìÿñÿëÿëÿð öçðÿ ìÿñóë øÿõñè õàíûì Ìàëèíêà Êîïàðàíîâà âÿ Äöíéà Ìîäà Òÿøêèëàòûíûí õîøìÿðàìëû ñÿôèðè õàíûì Øåéõà Ùåíä Àë-Ãàñåìè ÷ûõûø åäÿðÿê êîíôðàíñûí ÿùÿìèééÿòèíäÿí, ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôûíûí âàúèáëèéèíäÿí, Àçÿðáàéúàíäà áó ñàùÿäÿ ýþðöëÿí èøëÿðäÿí áÿùñ åäèá, þëêÿìèçäÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèééÿòè ö÷öí ìöíáèò øÿðàèòèí éàðà- äûëäûüûíû ñþéëÿéèáëÿð. Ñîíðà êîíôðàíñ èøèíè ñåññèéàëàðëà äàâàì åòäèðèá. “Ãàäûí ñàùèáêàðëàð âÿ áèçíåñ ðàçûëàøìàëàðû: ìöõòÿëèô èñòèãàìÿòëÿð” àäëû áèðèíúè ñåññèéàäà Ìèëëè Òåëåâèçèéà âÿ Ðàäèî Øóðàñûíûí öçâö, “Êàñïè” Òÿùñèë Ìÿðêÿçèíèí âÿ “Êàñïè” ãÿçåòèíèí òÿñèñ÷èñè, òàíûíìûø øàèðÿ, ôèëîëîýèéà öçðÿ ôÿëñÿôÿ äîêòîðó Ñîíà Âÿëèéåâà ÷ûõûø åäÿðÿê ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôûíûí âàúèáëèéèíäÿí, êîíôðàíñûí ÿùÿìèééÿòèíäÿí, áó ñàùÿíèí òÿðÿããèñèíäÿ èííîâàòèâ ìåòîäëàðûí òÿòáèãèíèí çÿðóðèëèéèíäÿí äàíûøûá. Ñîíà Âÿëèéåâà áèëäèðèá êè, Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèê äþâðöíäÿ ñàùèáêàðëûã éåíè áèð òåðìèíàëîýèéà, èãòèñàäèééàòäà éåíè áèð ìÿçìóí êèìè îðòàéà ÷ûõûá. Áó ìÿíàäà “ñàùèáêàð ãàäûí” èôàäÿñè úÿìèééÿò ö÷öí éåíè áèð òåðìèíäèð. Ñîíà Âÿëèéåâà âóðüóëàéûá êè, ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôûíäà èííîâàòèâ ìåòîäëàðûí òÿòáèãè, éöêñÿê âÿ êåéôèééÿòëè òÿùñèë âàúèá ìÿñÿëÿäèð. Àçÿðáàéúàíäà áó èñòèãàìÿòäÿ ìöùöì ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèð, ãàäûí ñàùèáêàðëûüûíûí èíêèøàôû äþâëÿò ñÿâèééÿñèíäÿ äÿñòÿêëÿíèð. Ñàùèáêàðëûã âÿðäèøëÿðèíèí ôîðìàëàøìàñûíäà òÿùñèëèí ðîëóíäàí äàíûøàí Ñ.Âÿëèéåâà “Êàñïè” Òÿùñèë Ìÿðêÿçèíäÿ áó èñòèãàìÿòäÿ ýþðöëÿí èøëÿðè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Êîíôðàíñûí äèýÿð ñåññèéàëàðûíäà äà ìþâçó èëÿ ÿëàãÿäàð ÷ûõûøëàð îëóá, ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûá, òÿêëèôëÿð ñÿñëÿíäèðèëèá. 3 www.yeniazerbaycan.com 25 àïðåë 2014-úö èë, úöìÿ / ¹ 071 (4230) ×åõèéàíûí ñÿíàéå âÿ òèúàðÿò íàçèðèíèí ìöàâèíèíèí áàø÷ûëûã åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìÿçàðûíû âÿ Øÿùèäëÿð õèéàáàíûíû çèéàðÿò åäèá Àçÿðáàéúàíäà ðÿñìè ñÿôÿðäÿ îëàí ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíûí ñÿíàéå âÿ òèúàðÿò íàçèðèíèí ìöàâèíè Èðæè Ãàâëè÷åêèí áàø÷ûëûã åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè àïðåëèí 24äÿ Ôÿõðè õèéàáàíà ýÿëÿðÿê ìöàñèð ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàòèðÿñèíè åùòèðàìëà éàä åäèá, ìÿçàðû þíöíÿ ÿêëèë ãîéóá. Ýþðêÿìëè îôòàëìîëîã àëèì, àêàäåìèê Çÿðèôÿ õàíûì ßëèéåâàíûí äà õàòèðÿñè àíûëûá, ìÿçàðû öçÿðèíÿ òÿð ÷è÷ÿêëÿð äöçöëöá. Ñîíðà ãîíàãëàð Øÿùèäëÿð õèéàáàíûíäà Àçÿðáàéúàíûí àçàäëûüû âÿ ñóâåðåíëèéè óüðóíäà ìöáàðèçÿäÿ úàíëàðûíäàí êå÷ìèø ãÿùðÿìàí Âÿòÿí þâëàäëàðûíûí õàòèðÿñèíè åùòèðàìëà éàä åäèá, “ßáÿäè ìÿøÿë” àáèäÿñè þíöíÿ ÿêëèë ãîéóáëàð. Áàêûíûí ÿí ùöíäöð íþãòÿñèíäÿí Àçÿðáàéúàí ïàéòàõòûíûí ìÿíçÿðÿñèíè ñåéð åäÿí ãîíàãëàðà Øÿùèäëÿð õèéàáàíûíûí òàðèõè âÿ ïàéòàõòûìûçäà àïàðûëàí àáàäëûã âÿ ãóðóúóëóã èøëÿðè áàðÿäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèëèá. Êîíñòèòóñèéà Ìÿùêÿìÿñè Ïàëàòàñûíûí íþâáÿòè èúëàñû îëóá Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Êîíñòèòóñèéà Ìÿùêÿìÿñè Ïàëàòàñûíûí íþâáÿòè èúëàñû êå÷èðèëèá. Êîíñòèòóñèéà Ìÿùêÿìÿñèíèí ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, èúëàñäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Êîíñòèòóñèéàñûíûí 130-úó ìàääÿñèíèí ÂÛ ùèññÿñèíÿ âÿ “Êîíñòèòóñèéà Ìÿùêÿìÿñè ùàããûíäà” Ãàíóíóí 33úö ìàääÿñèíÿ ÿñàñÿí, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìöëêè Ïðîñåññóàë Ìÿúÿëëÿñèíèí 231.4-úö ìàääÿñèíèí øÿðù åäèëìÿñèíÿ äàèð Ñóìãàéûò Àïåëëéàñèéà Ìÿùêÿìÿñèíèí ìöðàúèÿòèíÿ áàõûëàðàã èúðààòà ãÿáóë îëóíìàñû ùàããûíäà ãÿðàðäàä ÷ûõàðûëûá. Ìöðàúèÿòÿ ìàùèééÿòè öçðÿ, òÿðÿôëÿðèí èøòèðàêû èëÿ Êîíñòèòóñèéà Ìÿùêÿìÿñè Ïëåíóìóíóí ìàéûí 20-íÿ òÿéèí åäèëìèø èúëàñûíäà áàõûëàúàã. Ñèéàâóø Íîâðóçîâ: Áÿçè ñèôàðèøëè ìÿòáóàò îðãàíëàðûíäà ìÿíèì àäûìäàí èñòèôàäÿ îëóíóá “Åëòîí Ìÿììÿäîâó éàõøû òàíûéûðàì, äåïóòàò ùÿìêàðûìäûð, þçö èëÿ äÿ ÷îõ éàõøû ìöíàñèáÿòëÿðèì âàð. Îíà ãàðøû êèìñÿ ùÿð ùàíñû éàçûëàð éàçûðñà, ìÿíèì àäûìäàí èñòèôàäÿ åòìÿñèí”. Áó ñþçëÿðè Ïóáëèêà.àç-à à÷ûãëàìàñûíäà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò âÿêèëè Ñèéàâóø Íîâðóçîâ áèëäèðèá. Ñ.Íîâðóçîâ Åëòîí Ìÿììÿäîâ âÿ îíóí îüëó ùàããûíäà ùÿð ùàíñû ôèêèð ñþéëÿìÿäèéèíè äåéèá: “Åëòîí Ìÿììÿäîâóí þâëàäëàðûíûí ïèñ ùÿðÿêÿòèíè ýþðìÿìèøÿì. Þòÿí ýöí ìÿí öìóìèëèêäÿ ìÿìóð þâëàäëàðû, îíëàðûí äÿáäÿáÿëè ùÿéàòû âÿ ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà ñþç äåìèøÿì. Ëàêèí áÿçè ñèôàðèøëè ìÿòáóàò îðãàíëàðûíäà ìÿíèì àäûìäàí èñòèôàäÿ îëóíóá”. Âöãàð Ðÿùèìçàäÿ: Ëåéëà Éóíóñ âÿ îíóí êèìèëÿð åðìÿíèëÿðÿ âÿ åðìÿíèïÿðÿñò ãöââÿëÿðÿ õèäìÿò åäèðëÿð “Ðàóô Ìèðãÿäèðîâ âàõòèëÿ Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Èñòèãëàë Ïàðòèéàñûíûí (ÀÌÈÏ) Ñèéàñè Øóðàñûíûí öçâö îëóá âÿ ùàíñû ÿìÿëëÿð ñàùèáè îëìàñû ÷îõëàðûíà ìÿëóìäóð. Åðìÿíèñòàíà ÷îõñàéëû ñÿôÿðëÿðè îíóí ÿìÿëëÿðèíÿ àéäûíëûã ýÿòèðèð. Äöøìÿí Åðìÿíèñòàí äþâëÿòèíÿ äàâàìëû åäèëÿí áó ñÿôÿðëÿð îíóí ùàíñû ÿãèäÿéÿ âÿ ùàíñû ìÿñùÿáÿ õèäìÿò åòìÿñèíè òÿñäèã åäèð”. Áóíó ÑÈÀ-éà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Ñèéàñè Øóðàñûíûí öçâö, “Èêè Ñàùèë” ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó Âöãàð Ðÿùèìçàäÿ Ðàóô Ìèðãÿäèðîâóí âÿ îíó ìöäàôèÿ åäÿí Ëåéëà Éóíóñóí ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ ìöíàñèáÿò áèëäèðÿðêÿí äåéèá. Áàø ðåäàêòîðóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Ðàóô Ìèðãÿäèðîâ âÿ Ëåéëà Éóíóñ ùÿð çàìàí áó ÿìÿëëÿðè èëÿ Àçÿðáàéúàíà ãàðøû òÿõðèáàòëàðäà áèðýÿ èøòèðàê åäèáëÿð: “Àçÿðáàéúàíûí èíêèøàôûíà õÿëÿë ýÿòèðÿí âÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíÿ, äþâëÿò÷èëèéèíÿ õÿéàíÿò åäÿí èíñàíëàð êèìëèéèíäÿí àñûëû îëìàéàðàã, úèíàéÿò ìÿñóëèééÿòèíÿ úÿëá åäèëìÿëèäèð. Äöøöíöðÿì êè, Àçÿðáàéúàíûí ùÿð áèð âÿòÿíäàøû áó èñòÿêäÿäèð. Àðèô Éóíóñîâ âÿ îíóí ùÿéàò éîëäàøû Ëåéëà Éóíóñîâà ö÷öí ìèëëè ìàðàãëàðûí ùå÷ áèð þíÿìè, ÿùÿìèééÿòè éîõäóð. Îíà ýþðÿ êè, îíëàðûí äàìàðëàðûíäà àõàí ãàíûí ùàíñû ìèëëÿòÿ ìÿíñóá îëäóüó ÷îõëàðûíà áÿëëèäèð. Áóíëàð éàëíûç âÿ éàëíûç åðìÿíèëÿðÿ âÿ åðìÿíèïÿðÿñò ãöââÿëÿðÿ õèäìÿò åòìÿêëÿ äàâàìëû îëàðàã Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ãÿðÿçëè, ñàòãûí âÿ õÿéàíÿòêàð ìþâãå òóòóáëàð. Îíëàð ÿñàñÿí þç øÿõñè ìàðàãëàðûíû ùÿéàòà êå÷èðìÿê, åðìÿíè ëîááèñèíÿ áàüëû áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäàí ãðàíò àëìàã âÿ åðìÿíè ñèéàñÿòèíèí ãóëó îëìàã éîëóíó ñå÷èáëÿð. Áó ÿìÿë ñàùèáëÿðèíèí éàëíûç áèð àäû âàð ñàòãûíëûã. Áó õÿéàíÿòêàðëàð øîóëàð, ãàëìàãàëëàð äöçÿëòìÿêëÿ ýöíäÿìäÿ ãàëìàã íèééÿòèíäÿäèðëÿð. Àçÿðáàéúàí úÿìèééÿòè áó ñàòãûíëàðûí ëàéèãëè éåðèíè ýþñòÿðèá”. Â.Ðÿùèìçàäÿ ãåéä åäèá êè, Ëåéëà Éóíóñ âÿ îíóí êèìè íàõÿëÿôëÿð äàèì äÿëëàëëûã âÿ ñèéàñè ìÿùáóñ àëâåðè èëÿ ìÿøüóë îëóðëàð: “Áó àäàì áöòöí ôÿàëèééÿòè áîéó õÿéàíÿòêàðëûãëà, ñàòãûíëûãëà ìÿøüóë îëóá. Áöòöí ôÿàëèééÿòè äÿ äþâëÿò÷èëèéÿ ãàðøû ÷ûõìàãäàí, ãàðàéàõìàãäàí èáàðÿò îëóá. Ùÿð êÿñ áèëèð êè, Ëåéëà Éóíóñ âÿ îíóí êèìè äÿëëàëëàð ìöõòÿëèô àüûð úèíàéÿòëÿð òþðÿòìèø ìÿùáóñëàðûí àèëÿ öçâëÿðèíäÿí âÿ ùàâàäàðëàðûíäàí ïóë ãîïàðàðàã îíëàðû ñèéàñè ìÿùáóñ êèìè áÿçè áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðà òÿãäèì åäèðëÿð. Òÿÿññöô êè, þëêÿäÿ îëàí äåìîêðàòèê øÿðàèòäÿí âÿ ñþç àçàäëûüûíäàí ñóè-èñòèôàäÿ åäÿðÿê áÿçèëÿðè åðìÿíè äÿéèðìàíûíà ñó òþêöð êè, áóíóí äà áèð àäû âàð - ìèëëè õÿéàíÿò. Áó ýöí Ëåéëà Éóíóñ âÿ îíóí êèìèëÿðè õàèí, åðìÿíèïÿðÿñò âÿ ñàòãûí êèìè òàíûíûð”. Ïðåçèäåíò Êèòàáõàíàñûíäà “Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû” åëåêòðîí ïîðòàëûíûí èíýèëèñ äèëèíäÿ âåðñèéàñûíûí òÿãäèìàò ìÿðàñèìè îëóá Àïðåëèí 24-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí Èøëÿð Èäàðÿñèíèí Ïðåçèäåíò Êèòàáõàíàñûíäà “Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû” åëåêòðîí ïîðòàëûíûí éåíèëÿíìèø âàðèàíòûíûí âÿ îíóí èíýèëèñ äèëèíäÿ éàðàäûëìûø âåðñèéàñûíûí òÿãäèìàò ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, òÿäáèðèí èøòèðàê÷ûëàðû ÿââÿëúÿ êèòàáõàíàíûí èíòåðíåò ðåñóðñëàðû çàëûíäà Íàõ÷ûâàíûí òàðèõèíÿ, ìÿäÿíèééÿòèíÿ, èãòèñàäèééàòûíà àèä 50éÿ éàõûí Àçÿðáàéúàí, òöðê, èíýèëèñ âÿ ðóñ äèëëÿðèíäÿ åëåêòðîí êèòàáëàðûí ÚÄ-ëÿðè èëÿ òàíûø îëóáëàð. Íàõ÷ûâàí òàðèõèíèí ìöõòÿëèô äþâðëÿðèíè þçöíäÿ ÿêñ åòäèðÿí 40-à éàõûí àðõèâ ñÿíÿäèíèí ñöðÿòè, ìóõòàð ðåñïóáëèêà èëÿ áàüëû 100-äÿí àðòûã äèññåðòàñèéàíûí àâòîðåôåðàòëàðû âÿ ìöõòÿëèô äèëëÿðäÿ ÷àï îëóíìóø 200-äÿê êèòàá äà ãîíàãëàðûí ìàðàüûíà ñÿáÿá îëóá. Äàùà ñîíðà òÿäáèð êîíôðàíñ çàëûíäà äàâàì åòäèðèëèá. Ïðåçèäåíò Êèòàáõàíàñûíûí äèðåêòîðó Ìàéûë ßùìÿäîâ áèëäèðèá êè, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí éàðàíìàñûíûí 90 èëëèéè èëÿ ÿëàãÿäàð ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿð ïëàíû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùàçûðëàíàí èíòåðíåò ïîðòàëûíûí ÿðñÿéÿ ýÿëìÿñèíäÿ ìóõòàð ðåñïóáëèêàíûí Áàêû øÿùÿðèíäÿêè äàèìè íöìàéÿíäÿëèéèíèí âåðäèéè èíôîðìàñèéà äÿñòÿéè õöñóñè ðîë îéíàéûá. Î ãåéä åäèá êè, “Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû” åëåêòðîí ïîðòàëû ùÿëÿ áåø èë áóíäàí þíúÿ ùàçûðëàíûá. Áó ýöí Ïðåçèäåíò Êèòàáõàíàñûíûí ÿìÿêäàøëàðû ùÿì ïîðòàëûí Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ îëàí âåðñèéàñûíû ìàòåðèàëëàðëà çÿíýèíëÿøäèðèá, ùÿì äÿ îíóí èíýèëèñ äèëèíäÿ éåíè âåðñèéàñûíû ùàçûðëàéûáëàð. “Öìóìè ìÿëóìàò”, “Òàðèõ”, “Òÿùñèë âÿ ñÿùèééÿ”, “Ìÿäÿíèééÿò”, “Èãòèñàäèééàò”, “Ðåñóðñëàð” àäëû 6 áþëìÿ âÿ 38 àëò áþëìÿäÿí èáàðÿò îëàí áó ðåñóðñ èíòåðíåò èñòèôàäÿ÷èëÿðèíÿ ìóõòàð ðåñïóáëèêà ùàããûíäà äîëüóí ìÿëóìàò âåðìÿê ìÿãñÿäè äàøûéûð. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí âèòñå-ïðåçèäåíòè, ßìÿêäàð Åëì Õàäèìè, àêàäåìèê Èñà Ùÿáèááÿéëè åëåêòðîí ïîðòàëûí ùàçûðëàíìàñûíäà áþéöê ÿìÿê ñÿðô åäÿí, úèääè åëìè àðàøäûðìàëàð àïàðàí âÿ ùÿìèí àðàøäûðìàëàðû öìóìèëÿøäèðÿðÿê èñòèôàäÿ÷èëÿðÿ òÿãäèì åäÿí Ïðåçèäåíò Êèòàáõàíàñûíûí ÿìÿêäàøëàðûíû òÿáðèê åäÿðÿê áèëäèðèá êè, ìÿíôóð ãîíøóëàðûìûçëà èíôîðìàñèéà ñàâàøûíûí äàâàì åòäèéè áèð äþâðäÿ “Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû” åëåêòðîí ïîðòàëûíûí éåíèëÿíìÿñè âÿ îíóí èíýèëèñ äèëèíäÿ âåðñèéàñûíûí ùàçûðëàíìàñû õöñóñè ÿùÿìèééÿòÿ ìàëèêäèð. Ïîðòàëûí çÿíýèíëÿøäèðèëìÿñè ö÷öí àêàäåìèê ñÿâèééÿäÿ èø ýþðöëöá, åëìè äÿéÿðè îëàí 200-äÿí ÷îõ êèòàáà èñòèíàä åäèëèá. “Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû” åëåêòðîí ïîðòàëûíûí èíýèëèñ äèëèíäÿ éàðàäûëìûø âåðñèéàñûíûí ÿùÿìèééÿòèíäÿí ÿòðàôëû ñþùáÿò à÷àí ÀÌÅÀ-íûí Àêàäåìèê Ç.Ì.Áöíéàäîâ àäûíà Øÿðãøöíàñëûã Èíñòèòóòóíóí äèðåêòîðó, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïó- òàòû Ýþâùÿð Áàõøÿëèéåâà äåéèá êè, ïîðòàëûí äàèì éåíèëÿíìÿñè, çÿíýèíëÿøäèðèëìÿñè ýöíöìöçöí ÿí âàúèá òÿëÿáëÿðèíäÿí áèðèäèð. Î, ãÿäèì äèéàðûí äÿéÿðëè òàðèõè àáèäÿëÿðè áàðÿäÿ ýåíèø ìÿëóìàòëàðûí èíýèëèñ äèëèíäÿ äöíéà èúòèìàèééÿòèíÿ òÿãäèì îëóíìàñûíû éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá. Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ñèéàâóø Íîâðóçîâ åðìÿíèëÿðèí þëêÿìèçÿ ÿðàçè èääèàëàðûíäàí ÿë ÷ÿêìÿäèéè áèð âàõòäà Àçÿðáàéúàíûí ìöùöì ýåîñòðàòåæè ìÿêàíû îëàí Íàõ÷ûâàíà õöñóñè äèããÿò ýþñòÿðèëìÿñèíèí âÿ ìóõòàð ðåñïóáëèêàíûí òàðèõè áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàðûí éàéûëìàñûíûí þíÿìèíäÿí äàíûøàðàã äåéèá êè, áó èñòèãàìÿòäÿ àòûëàí ùÿð áèð àääûì ðåñïóáëèêàìûçûí õàðèúè ñèéàñÿòèíÿ äÿñòÿê õàðàêòåðè äàøûéûð. Áó ìÿíàäà Íàõ÷ûâàíûí øàíëû òàðèõèíèí âÿ áóýöíêö èíêèøàôûíûí áåéíÿëõàëã èúòèìàèééÿòÿ ÷àòäûðûëìàñû ìöùöì ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. Ìèëëè Ìÿúëèñèí Òÿùëöêÿñèçëèê âÿ ìöäàôèÿ êîìèòÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè Àéäûí Ìèðçÿçàäÿ äåéèá êè, Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí çÿíýèí òàðèõè áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàðûí èíòåðíåò ðåñóðñëàðû âàñèòÿñèëÿ äöíéàéà ÷àòäûðûëìàñû áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ þëêÿìèçèí ìöñáÿò èìèúèíè ìþùêÿìëÿíäèðèð. ÀÌÅÀ Ìèëëè Àçÿðáàéúàí ßäÿáèééàòû Ìóçåéèíèí äèðåêòîðó, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ðàôàåë Ùöñåéíîâ äà Åðìÿíèñòàíäà Íàõ÷ûâàíëà áàüëû ìöõòÿëèô èääèàëàðûí îðòàéà àòûëäûüû áèð âàõòäà ìóõòàð ðåñïóáëèêà áàðÿäÿ èíýèëèñ äèëèíäÿ èíòåðíåò ïîðòàëûíûí éàðàäûëìàñûíû éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá. ÀÌÅÀ-íûí Ìèëëè Àçÿðáàéúàí Òàðèõè Ìóçåéèíèí äèðåêòîðó, àêàäåìèê Íàèëÿ Âÿëèõàíëû, ÀÌÅÀ-íûí ìöõáèð öçâëÿðè Âÿëè Ùöñåéíîâ, Âÿëè ßëèéåâ, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòëàðû Ìóñà Ãàñûìëû âÿ Ãöäðÿò Ùÿñÿíãóëèéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê “Íàõ÷ûâàí Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñû” åëåêòðîí ïîðòàëûíûí èíýèëèñ äèëèíäÿ éàðàäûëìûø âåðñèéàñûíûí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøûáëàð. “ÑßÑ Ìåäèà Ãðóï”óí ðÿùáÿðè ÀÄÓ-íóí òÿëÿáÿëÿðèíÿ ìöùàçèðÿ îõóéóá “ÑßÑ Ìåäèà Ãðóï”óí ðÿùáÿðè Áÿùðóç Ãóëèéåâ Àçÿðáàéúàí Äèëëÿð Óíèâåðñèòåòèíèí (ÀÄÓ) Ôèëîëîýèéà âÿ Æóðíàëèñòèêà ôàêöëòÿñèíèí æóðíàëèñòèêà èõòèñàñû öçðÿ òÿùñèë àëàí òÿëÿáÿëÿðèíÿ à÷ûã äÿðñ êå÷èá. ÑÈÀ-íûí ìÿëóìàòûíà ýþðÿ, ÀÄÓ-íóí Èúòèìàèééÿòëÿ ÿëàãÿëÿð äåïàðòàìåíòèíèí äÿâÿòè èëÿ Óíèâåðñèòåòäÿ ãîíàã îëàí Áÿùðóç Ãóëèéåâ “Àçÿðáàéúàí äèëè âÿ ÿäÿáèééàòû” êàôåäðàñûíûí ìöÿëëèìè âÿ àäû÷ÿêèëÿí äåïàðòàìåíòèí ìöäèðè Çåéíàá Êàçûìîâàíûí Æóðíàëèñòèêà èõòèñàñûíûí ÛÛ êóðñóíäà òÿùñèë àëàí òÿëÿáÿëÿðèíÿ òÿäðèñ åòäèéè “Àçÿðáàéúàíäà èíôîðìàñèéà àýåíòëèêëÿðè” ôÿííè öçðÿ äÿðñäÿ “Þçÿë Èíôîðìàñèéà Àýåíòëèêëÿðèíèí éàðàíìàñû, èíêèøàôû, ãåéäèééàò ïðîñåäóðó âÿ ùöãóãè ñòàòóñó” ìþâçóñóíäà òÿëÿáÿëÿðÿ ìöùàçèðÿ îõóéóá. Äåïàðòàìåíò ìöäèðè ÿââÿëúÿ òÿëÿáÿëÿðÿ “ÑßÑ Ìåäèà Ãðóï”óí ðÿùáÿðè Áÿù- ðóç Ãóëèéåâè òÿãäèì åäèá. À÷ûã äÿðñèí èøòèðàê÷ûëàðûíà Ñÿñ Èíôîðìàñèéà Àýåíòëèéè (ÑÈÀ) ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðÿí Áÿùðóç Ãóëèéåâ ãåéä åäèá êè, ÑÈÀ 2008-úè èë èéóëóí 23-äÿ ßäëèééÿ Íàçèðëèéèíäÿ ãåéäèééàòäàí êå÷èá: “ÑÈÀ Àçÿðáàéúàí, èíýèëèñ âÿ ðóñ äèëëÿðèíäÿ õÿáÿð õèäìÿòè ýþñòÿðèð. Àýåíòëèéèí Àçÿðáàéúàíûí áöòöí áþëýÿëÿðèíäÿ, î úöìëÿäÿí Òöðêèéÿ, Ðóñèéà, Óêðàéíà, Ýöðúöñòàí, Ìîëäîâà âÿ Àâðîïàäà áöðîëàðû âàð. Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí õàðèúè ñÿôèðëèêëÿð, áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí òÿìñèë÷èëèêëÿðè, äþâëÿò ñòðóêòóðëàðû, ãåéðèùþêóìÿò òÿøêèëàòëàðû, ñèéàñè ïàðòèéàëàð, äèàñïîð ãóðóìëàðûìûçëà ýåíèø ÿëàãÿìèç âàð. Àýåíòëèêäÿí áàøãà îíóí òþðÿìÿ ãóðóìó êèìè ÑÿñÒ èíòåðíåò òåëåâèçèéàñû, ñèàñïîðò.àç èäìàí ïîðòàëû, ñèàòðàâåë.àç òóðèçì àýåíòëèéè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð”. Äàùà ñîíðà “ÑßÑ Ìåäèà Ãðóï”óí ðÿùáÿðè Àçÿðáàéúàíäà þçÿë èíôîðìàñèéà àýåíòëèêëÿðèíèí éàðàíìàñû, èíêèøàôû, ãåéäèééàòû âÿ ùöãóãè ñòàòóñó ùàããûíäà òÿëÿáÿëÿðÿ ìÿëóìàò âåðèá. Òÿäáèðäÿ èøòèðàê åäÿí ÑÈÀ-íûí øþáÿ ìöäèðè Îôåëéà Àááàñîâà æóðíàëèñòëÿðèí åòèê äàâðàíûø íîðìàëàðû ùàãäà òÿëÿáÿëÿðÿ ìÿëóìàò âåðÿðÿê, æóðíàëèñò èõòèñàñû öçðÿ ïåäàãîæè òÿúðöáÿñèíäÿí ñþùáÿò à÷ûá. Ñîíäà Áÿùðóç Ãóëèéåâ òÿëÿáÿëÿðèí ÷îõñàéëû ñóàëëàðûíû úàâàáëàíäûðûá. Ìöáàðèç Ãóðáàíëû: Ðàóô Ìèðãÿäèðîâ ìþâçóñó ÿòðàôûíäà êèìëÿðñÿ øîó éàðàòìàã èñòÿéèð “Áó ýöí “Ìèëëè øóðà” àäëû þëö áèð ãóðóìó êèìëÿðñÿ äèðèëòìÿê èñòÿéèð. Àíúàã þëöëÿð ýåðè ãàéûòìàäûüû êèìè, þëö ñèéàñè ãóðóì äà äèðèëÿ áèëìÿç”. Áó ôèêèðëÿðè ÑÈÀéà à÷ûãëàìàñûíäà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò âÿêèëè Ìöáàðèç Ãóðáàíëû “Ìèëëè øóðà”íûí èúëàñûíäà Ðàóô Ìèðãÿäèðîâóí ùÿáñèíèí ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðûëìàñû áàðÿäÿ äàíûøàðêÿí äåéèá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Ðàóô Ìèðãÿäèðîâ ìþâçóñó ÿòðàôûíäà êèìëÿðñÿ øîó éàðàòìàã èñòÿéèð: “Áèç áó áàðÿäÿ ôèêèðëÿðèìèçè äåìèøèê. Æóðíàëèñò ñàõëàíûëûá. Ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðû äà ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû èñòèíòàã àïàðûð. Ðàóô Ìèðãÿäèðîâóí ùÿáñè èëÿ áàüëû èëêèí à÷ûãëàìàëàð âåðèëèá. Îíóí ùàããûíäà âåðèëÿí èòòèùàìëà áàüëû òÿùãèãàòûí íÿòèúÿëÿðè úÿìèééÿòÿ ÷àòäûðûëàúàã”. Ì.Ãóðáàíëû áèëäèðèá êè, Ð.Ìèðãÿäèðîâóí ùÿáñè Àçÿðáàéúàíûí ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéè èëÿ ÿëàãÿäàð îëàí ìÿñÿëÿäèð: “Îíóí òÿãñèðëè âÿ éà òÿãñèðñèç îëìàñûíû èñòèíòàãûí ýåäèøè âÿ ìÿùêÿìÿ ìöÿééÿíëÿøäèðÿúÿê. Î çàìàí áó àäàìëàðûí Ð.Ìèðãÿäèðîâ ìþâçóñóíäàí ñóè-èñòèôàäÿ åòäèéè öçÿ ÷ûõàúàã. Öìóìèééÿòëÿ, “Ìèëëè øóðà” äåéèëÿí ãóðóì äàüûëûá. Ñàäÿúÿ, îíëàð ñèéàñè èìèòàòñèéà èëÿ ìÿøüóëäóðëàð. Âàõòëàðûíû áó êèìè ìÿñÿëÿëÿðÿ ñÿðô åòìÿêëÿ ñöáóò åäèðëÿð êè, äàíûøìàüà áàøãà ìþâçóëàðû éîõäóð âÿ ñèéàñè úÿùÿòäÿí òàì òöêÿíèáëÿð”. Áàêûäà Àçÿðáàéúàí-Èñïàíèéà áèçíåñ ôîðóìó êå÷èðèëèá Àïðåëèí 24-äÿ Áàêûäà Àçÿðáàéúàí-Èñïàíèéà áèçíåñ ôîðóìó êå÷èðèëèá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, Èãòèñàäèééàò âÿ Ñÿíàéå Íàçèðëèéèíèí äÿñòÿéè, Àçÿðáàéúàíäà Èõðàúûí âÿ Èíâåñòèñèéàëàðûí Òÿøâèãè Ôîíäóíóí (ÀÇÏÐÎÌÎ) òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ êå÷èðèëìèø áèçíåñ ôîðóìäà ðÿñìè øÿõñëÿðëÿ éàíàøû, èíôðàñòðóêòóð, òèêèíòè, áàíê, èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû (ÈÊÒ), òóðèçì, êÿíä òÿñÿððöôàòû, áÿðïà îëóíàí åíåðæè ñàùÿëÿðèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí 100-äÿí ÷îõ èø àäàìû èøòèðàê åäèá. Òÿäáèðäÿ èãòèñàäèééàò âÿ ñÿíàéå íàçèðè Øàùèí Ìóñòàôàéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê, Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïà èòòèôàãû þëêÿëÿðè, î úöìëÿäÿí Èñïàíèéà èëÿ ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôûíà þíÿì âåðäèéèíè, þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà ÿìÿêäàøëûüûí ìöõòÿëèô ñàùÿëÿðäÿ óüóðëà äàâàì åòäèéèíè äåéèá. Ãåéä åäèëèá êè, ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíäà áèð ñûðà èñïàí øèðêÿòëÿðè óüóðëà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð, òèúàðÿò ÿëàãÿëÿðèìèç ýåíèøëÿíèð. ßëàãÿëÿðèí èíêèøàôû áàõûìûíäàí ìöãàâèëÿ-ùöãóã áàçàñûíûí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíè ãåéä åäÿí íàçèð Èñïàíèéà íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà èêèãàò âåðýèòóòìàíûí àðàäàí ãàëäûðûëìàñûíà äàèð ñÿíÿäèí èìçàëàíäûüûíû, èíâåñòèñèéàëàðûí òÿøâèãè âÿ ãàðøûëûãëû ãîðóíìàñûíà äàèð ñàçèøèí èìçàëàíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöâàôèã èøëÿðèí ýþðöëäöéöíö äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Íàçèð Øàùèí Ìóñòàôàéåâ Àçÿðáàéúàí âÿ Èñïàíèéà àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíìÿñè, éåíè ÿìÿêäàøëûüûí ãóðóëìàñû áàõûìûíäàí áèçíåñ ôîðóì âÿ ñÿðýèëÿðèí ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéûá, áóýöíêö òÿäáèðèí äÿ èø àäàìëàðû àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí èíêèøàôûíà, èêèòÿðÿôëè òèúàðÿò ÿëàãÿëÿðèíèí ýåíèøëÿíìÿñèíÿ òþùôÿ âåðÿúÿéèíè äåéèá. Èñïàíèéà Êðàëëûüûíûí õàðèúè èøëÿð âÿ ÿìÿêäàøëûã íàçèðè Õîñå Ìàíóåë Ãàðñèà-Ìàðãàëéî ÷ûõûøûíäà ùÿð èêè þëêÿíèí èãòèñàäè ÿëàãÿëÿðèí äàùà äà ýåíèøëÿíìÿñè ö÷öí áþéöê ïîòåíñèàëà ìàëèê îëäóüóíó áèëäèðèá, ìþâúóä èìêàíëàðäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ ÿìÿêäàøëûüû äàùà äà èíêèøàô åòäèðìÿéèí ìöìêöí èñòèãàìÿòëÿðè áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèá. Íàçèð, ùÿì÷èíèí Èñïàíèéà èãòèñàäèééàòû áàðÿäÿ äÿ äàíûøûá. ÀÇÏÐÎÌÎ-íóí ðÿùáÿðè Ðöôÿò Ìÿììÿäîâ þëêÿìèçèí áèçíåñ ìöùèòè âÿ èíâåñòèñèéà èìêàíëàðûíà äàèð òÿãäèìàòëà ÷ûõûø åäèá. Áèçíåñ ôîðóì èñïàíèéàëû èø àäàìëàðûíûí þëêÿìèçäÿ ìöâàôèã ñàùÿëÿðäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí øèðêÿòëÿðëÿ èêèòÿðÿôëè ýþðöøëÿðèíèí òÿøêèëè èëÿ äàâàì åäèá. 4 www.yeniazerbaycan.com 25 àïðåë 2014-úö èë, úöìÿ / ¹ 071 (4230) Þëêÿìèçäÿ èúáàðè òèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèãè èñòèãàìÿòèíäÿ ðåàë àääûìëàð àòûëûð Àçÿðáàéúàíäà áöòöí ñàùÿëÿðäÿ îëäóüó êèìè, ñÿùèééÿíèí èíêèøàôû èñòèãàìÿòèíäÿ äÿ ñîí èëëÿð ÿðçèíäÿ ýåíèøìèãéàñëû òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Áó äà þç íþâáÿñèíäÿ ñÿùèééÿìèçèí äöíéà ñòàíäàðòëàðû öçðÿ èíêèøàô åòìÿñèíÿ, îíóí äöíéàíûí ãàáàãúûë þëêÿëÿðèíèí ñÿùèééÿ ñèñòåìèíÿ àðäûúûëëûãëà èíòåãðàñèéà åäèëìÿñèíÿ çÿìèí éàðàäûá. Áó ñàùÿéÿ àéðûëàí äþâëÿò âÿñàèòëÿðèíèí èëäÿí-èëÿ àðòûðûëìàñû èñÿ äþâëÿòèí ñÿùèééÿíèí èíêèøàôû èñòèãàìÿòèíäÿ àääûìëàðûíûí àðäûúûë îëäóüóíó ñöáóò åäèð. Áåëÿ êè, ñÿùèééÿéÿ àéðûëàí áöäúÿ âÿñàèòè 2013-úö èëäÿ 2003-úö èëëÿ ìöãàéèñÿäÿ 11 äÿôÿäÿí ÷îõ àðòàðàã òÿõìèíÿí 669 ìèëéîí ìàíàò òÿøêèë åäèá. 2014-úö èë ö÷öí áó ýþñòÿðèúè 700 ìèëéîí ìàíàòäàí ÷îõäóð. Áöäúÿ âÿñàèòëÿðèíèí àðòûðûëìàñû âÿ èíâåñòèñèéà ôîíäóíäàí àéðûëàí âÿñàèò ðåñïóáëèêàìûçäà àïàðûúû òåõíîëîýèéàëàðëà, ìöàñèð òèááè àâàäàíëûãëàðëà òÿúùèç îëóíìóø éåíè òèáá ìÿðêÿçëÿðèíèí éàðàäûëìàñûíà èìêàí âåðèá. Ñîí 10 èë ÿðçèíäÿ öìóìèëèêäÿ 500-ÿ éàõûí ñÿùèééÿ ìöÿññèñÿñèíäÿ òÿìèð âÿ òèêèíòè èøëÿðè àïàðûëûá. Îíëàðäàí òÿõìèíÿí 70 ôàèçè ðåýèîíëàðûí ïàéûíà äöøöð. Òèáá ìöÿññèñÿëÿðèíèí ìàääè-òåõíèêè áàçàñûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, îíëàðûí ìöàñèð òèáá àâàäàíëûüû, äÿðìàí âÿ ÿðçàãëà òÿìèíàòûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû âÿ èäàðÿåòìÿ ñèñòåìèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ ÿùàëèéÿ ýþñòÿðèëÿí òèááè õèäìÿòèí ùÿúìè âÿ êåéôèééÿòè äÿ àðòûá. ìÿãñÿäëÿ, äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí âÿñàèò äÿ àéðûëûá. Òÿáèè êè, áóíóí ö÷öí õåéëè èøëÿð ýþðöëìÿëèäèð. Àðòûã ùþêóìÿò êîíêðåò àääûìëàð àòìàüà áàøëàéûá, ìöâàôèã Èø÷è ãðóïó éàðàäûëûá”. Âÿòÿíäàøëàð úèáèíäÿí ïóë õÿðúëÿìÿéÿúÿê üóëàíûð. Áèëäèðèëèð êè, ìöëêèééÿò ôîðìàñûíäàí àñûëû îëìàéàðàã ìöÿññèñÿ, èäàðÿ âÿ òÿøêèëàòëàðûí èúáàðè òèááè ñûüîðòà ìöãàâèëÿñèíèí áàüëàíìàñûíäàí èìòèíà åäèëìÿñèíÿ, ñûüîðòà ùàãëàðûíûí ùåñàáëàíìàñû ö÷öí ìÿáëÿüëÿðèí ýèçëÿäèëìÿñèíÿ âÿ éà àøàüû ñàëûíìàñûíà, þäÿíèëìÿ ìöääÿòëÿðèíèí ïîçóëìàñûíà ýþðÿ ãàíóíâåðèúèëèêäÿ ìöÿééÿí îëóí“Òèááè ñûüîðòà ìóø ãàéäàäà ìöâàôèã èúðà ùàùàããûíäà” Ãàíóí êèìèééÿòè îðãàíû òÿðÿôèíäÿí ìàëèééÿ ñàíêñèéàëàðû òÿòáèã 1999-úó èëäÿ åäèëèð: “Úÿðèìÿíèí þäÿíèëãÿáóë åäèëèá ìÿñè ùöãóã ïîçóíòóñóÁöòöí áóíëàðà ðÿüìÿí íóí àðàäàí ãàëäûðûëìàñû áó ñàùÿäÿ ýþðöëÿúÿê èøëÿð âÿçèôÿñèíäÿí àçàä åòìèð. äÿ âàð. ßñàñ ìÿñÿëÿ èñÿ Òèáá ìöÿññèñÿñè âÿ éà èúáàðè òèááè ñûüîðòàíûí òÿòþçÿë òèááè ïðàêòèêà èëÿ ìÿøüóë îëàí øÿõñ òèááè ñûáèã îëóíìàñûäûð. Õàòûðëàäàã üîðòà ìöãàâèëÿñèíèí øÿðòëÿêè, “Òèááè ñûüîðòà ùàããûíäà” ðèíÿ âÿ ãàíóíâåðèúèëèéèí òÿëÿáÀçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã ýþñòÿðèÃàíóíó ùÿëÿ 1999-úó èëäÿ ãÿÌóñà Ãóëèéåâ: ëÿí òèááè õèäìÿòèí ùÿúìèáóë åäèëèá. Àììà ìöÿééÿí íÿ âÿ êåéôèééÿòèíÿ ýþðÿ, ñÿáÿáëÿðäÿí áó ãàíóí Èúáàðè òèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèãè åëÿúÿ äÿ, ñûüîðòà îëóíàòàì øÿêèëäÿ òÿòáèã åäèëìÿÿí ÷ÿòèí èñëàùàòëàðäàí áèðè íà òèááè õèäìÿò ýþñòÿðéèá âÿ ñÿùèééÿìèç òèááè ñûùåñàá îëóíñà äà, Àçÿðáàéúàí ìÿêäÿí èìòèíà åòìÿéÿ üîðòà ñèñòåìèíÿ êå÷ÿ áèëáóíà ùàçûðäûð ýþðÿ ìÿñóëèééÿò äàøûéûðëàð. ìÿéèá. Öìóìèëèêäÿ èñÿ àäûíû Ãàíóíâåðèúèëèêäÿ ìöÿééÿí ÷ÿêäèéèìèç ãàíóí áó ìÿñÿëÿéÿ îëóíìóø ãàéäàäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí äàèð ùöãóãè ñÿíÿääèð âÿ áó éàõûíëàðäà ùÿòèáá ìöÿññèñÿëÿðè âÿ éà þçÿë òèááè ïðàêòèìèí ñÿíÿäÿ Ìèëëè Ìÿúëèñ òÿðÿôèíäÿí ìöÿéêà èëÿ ìÿøüóë îëàí øÿõñëÿð òèááè ñûüîðòà éÿí äÿéèøèêëèêëÿð äÿ åäèëèá. Àïðåëèí 4-äÿ ìöãàâèëÿñèíèí øÿðòëÿðèíè ïîçäóãäà òèááè èñÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ “Òèááè ñûüîðòà ñûüîðòà òÿøêèëàòû ýþñòÿðèëÿí òèááè õèäìÿùàããûíäà” Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí òèí ùàããûíû òàì âÿ éà ãèñìÿí þäÿìÿÃàíóíóíäà äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè áàðÿäÿ ìÿê ùöãóãóíà ìàëèêäèð. Òèááè ñûüîðòà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ãàíóíóíó ìöãàâèëÿñèíèí øÿðòëÿðèíèí éåðèíÿ éåòèðèëòÿñäèã åäèá. Äÿéèøèêëèéÿ ÿñàñÿí ãàíóíóí ìÿñèíÿ ýþðÿ òèááè ñûüîðòà òÿøêèëàòû ñûüîð13-úö ìàääÿíèí èêèíúè ùèññÿñè àøàüûäàêû òà îëóíàí âÿ éà ñûüîðòàëû ãàðøûñûíäà ìÿðåäàêñèéàäà âåðèëèð: ñóëèééÿò äàøûéûð”. “Òèááè ñûüîðòà òÿøêèëàòû ñûüîðòà ÿìÿëèééàòëàðû öçðÿ ôÿàëèééÿòèíèí ñàáèòëèéèíè òÿìèí Ùþêóìÿò ñÿâèééÿñèíäÿ åòìÿê ö÷öí “Ñûüîðòà ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà” êîíêðåò èøëÿð Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ãàíóíóíà óéüóí îëàðàã ñûüîðòà ùàãëàðû ùåñàáûíà ñûýþðöëìÿéÿ áàøëàíûá üîðòà åùòèéàòëàðûíû ôîðìàëàøäûðìàëûäûð”. 16Àðòûã ùþêóìÿò òèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèãè èëÿ úû âÿ 17-úè ìàääÿëÿðÿ åäèëìèø äÿéèøèêëèêëÿÿëàãÿäàð ÿìÿëè ôÿàëèééÿòÿ êå÷èá. Ìÿëóì îëðÿ ÿñàñÿí èñÿ òÿðÿôëÿðèí, åëÿúÿ äÿ, áó ãàíóäóüó êèìè, áó èëèí ôåâðàë àéûíäà Íàçèðëÿð íó ïîçàíëàðûí ìÿñóëèééÿòè äàùà êîíêðåò Êàáèíåòèíäÿ Áàø íàçèðèí ìöàâèíè ßëè ßùøÿêèëäÿ ýþñòÿðèëèð. ìÿäîâóí ñÿäðëèéè èëÿ ñÿùèééÿíèí ìàëèééÿÃåéä åäÿê êè, 5 ôÿñèë, 17 ìàääÿäÿí ëÿøäèðèëìÿñèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè âÿ èúáàðè èáàðÿò îëàí áó ãàíóí, ÿùàëèíèí òèááè ñûüîðñûüîðòàíûí òÿòáèã åäèëìÿñè ìÿñÿëÿñèíÿ äàèð òàñûíûí òÿøêèëàòè, ùöãóãè âÿ èãòèñàäè ÿñàñëàýåíèø ìöøàâèðÿ êå÷èðèëèá. Ìöøàâèðÿäÿ ßëè ðûíû ìöÿééÿí åäèð, òèááè ñûüîðòàíûí ñóáßùìÿäîâ ñîí èëëÿð þëêÿ èãòèñàäèééàòûíûí ñöéåêòëÿðè àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿðè òÿíçèìëÿðÿòëè èíêèøàôû èëÿ ÿëàãÿäàð ÿùàëèíèí ñîñèàë âÿéèð. Ñÿíÿääÿ òèááè ñûüîðòà âÿ îíóí ôîðìàëàçèééÿòèíèí äàùà äà éàõøûëàøäûðûëìàñû èñòèãàðû, òèááè ñûüîðòàíûí ñóáéåêòëÿðè, ñûüîðòà ìÿòèíäÿ ìöùöì òÿäáèðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëåäÿí âÿ îëóíàíëàðûí ùöãóã âÿ âÿçèôÿëÿðèíè äèéèíè äåéèá. Î, áèëäèðèá êè, ÿùàëèéÿ ñÿùèééÿ þçöíäÿ åùòèâà åäèð. Áóðàäà èúáàðè òèááè ñûõèäìÿòèíèí äàùà äà éöêñÿëäèëìÿñè, ñÿùèééÿ üîðòà ìöíàñèáÿòëÿðè äÿ òÿíçèìëÿíèð. èíôðàñòðóêòóðóíóí êåéôèééÿòúÿ éåíèëÿøäèðèëÃàíóíóí 9-úó ìàääÿñè èúáàðè òèááè ñûìÿñè, òèááè êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñû âÿ ñ. èñüîðòà ñèñòåìèíèí ìàëèééÿëÿøäèðèëìÿñèíÿ òèãàìÿòëÿðäÿ ÿëäÿ îëóíàí íàèëèééÿòëÿð èñëàùÿñð îëóíóá. Áèëäèðèëèð êè, “èúáàðè òèááè ñûüîðùàòëàðûí éåíè ìÿðùÿëÿäÿ äàâàì åòäèðèëìÿòà ñèñòåìè äþâëÿò áöäúÿñèíäÿí, ñûüîðòàëûñèíè çÿðóðè åäèð. íûí (ìöëêèééÿò ôîðìàñûíäàí àñûëû îëìàéàÌöçàêèðÿëÿðäÿ ñÿùèééÿ íàçèðè Îãòàé Øèðàã ùöãóãè øÿõñëÿðèí âÿ ñàùèáêàðëûã ôÿàëèéðÿëèéåâ, ìàëèééÿ íàçèðè Ñàìèð Øÿðèôîâ, ÿäéÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí ôèçèêè øÿõñëÿðèí) þäÿëèééÿ íàçèðè Ôèêðÿò Ìÿììÿäîâ, Äþâëÿò Ñîìÿëÿðè, èúáàðè òèááè ñûüîðòà ùàãëàðûíûí þäÿñèàë Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí ñÿäðè Åëìàí Ìåùìÿ ãàéäàñûíûí ïîçóëìàñû ùàëëàðûíäà òÿòäèéåâ âÿ äèýÿð ìöâàôèã ãóðóìëàðûí ìÿñóë áèã îëóíàí úÿðèìÿ âÿ äÿááÿ ïóëó, ãàíóíøÿõñëÿðè äÿ ÷ûõûø åäÿðÿê “Òèááè ñûüîðòà ùàãâåðèúèëèêäÿ ãàäàüàí îëóíìàéàí äèýÿð ãûíäà” Ãàíóíóí ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè âÿçèôÿìÿíáÿëÿð ùåñàáûíà ìàëèééÿëÿøäèðèëèð. 10ëÿðèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ö÷öí ýþðöëÿí èøëÿðúó ìàääÿ èñÿ òèááè ñûüîðòà ñèñòåìèíäÿ ñûäÿí äàíûøûáëàð. Ýåíèø ôèêèð ìöáàäèëÿñèíäÿí üîðòà ùàãëàðûíû òÿíçèìëÿéèð. Áåëÿ êè, èúáàðè ñîíðà Áàø íàçèðèí ìöàâèíè ßëè ßùìÿäîâ òèááè ñûüîðòà ùàãëàðû èúáàðè òèááè ñûüîðòà þëêÿäÿ ñÿùèééÿ èñëàùàòëàðûíûí äàùà äà èíêèïðîãðàìûíûí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñèíè òÿìèí øàô åòäèðèëìÿñèíè íÿçÿðäÿ òóòàí èúáàðè òèááè åäÿí ìÿáëÿüäÿ ìöÿééÿí åäèëèð. Ãàíóí, ñûüîðòàíûí òÿòáèã åäèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ èøëÿùÿì÷èíèí, òèááè ñûüîðòà ñèñòåìèíäÿ òèáá ðèí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñèíèí çÿðóðè îëäóüóíó ìöÿññèñÿëÿðèíèí ôÿàëèééÿòèíè, òèááè ñûüîðòà âóðüóëàéàðàã, àèäèééÿòè ãóðóìëàðà ìöâàôèã ñèñòåìèíäÿ òèááè õèäìÿòëÿð ö÷öí òàðèôëÿðè äÿ òàïøûðûãëàð âåðèá. Âÿ áó ìÿãñÿäëÿ äÿ, õöòÿíçèìëÿéèð. ñóñè èø÷è ãðóïó éàðàäûëûá. Ãàíóí ùÿð êÿñèí Ãåéä åäÿê êè, ùÿìèí ìöøàâèðÿäÿí ñîíðà, àïðåëèí 11-äÿ Áàø íàçèðèíèí ìöàâèìÿñóëèééÿòèíè äÿ íè ßëè ßùìÿäîâóí éàíûíäà Àçÿðáàéúàí ìöÿééÿíëÿøäèðèð Ðåñïóáëèêàñûíäà ñÿùèééÿíèí ìàëèééÿëÿøÁóíäàí ÿëàâÿ, 16-úû ìàääÿäÿ òèááè ñûäèðèëìÿñèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè âÿ èúáàðè üîðòà ñèñòåìèíäÿ òÿðÿôëÿðèí ìÿñóëèééÿòè âóðòèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèã îëóíìàñû èëÿ áàüëû Ì.Ãóëèéåâ áèëäèðèá êè, ýþðöëÿúÿê èøëÿðèí ñûðàñûíà ùàíñû þëêÿíèí ìîäåëèíèí ñå÷èëìÿñè, èúáàðè òèááè ñûüîðòà ùàããûíûí ùàíñû ñÿâèééÿäÿ ìöÿééÿí åäèëìÿñè, ïèëîò ðàéîíëàðûí ñå÷èëìÿñè âÿ òÿúðöáÿ àïàðûëìàñû, íÿ ãÿäÿð èíñàíà äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí èúáàðè òèááè ñûüîðòà ùàãëàðû þäÿíèëìÿñè, èúáàðè òèááè ñûüîðòàíûí ïàêåòè âÿ îíóí ùàíñû õèäìÿòëÿð ýþñòÿðìÿñèíèí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè âÿ ñ. ìÿñÿëÿëÿð äàõèëäèð. Ìèëëÿò âÿêèëè ùåñàá åäèð êè, öìóìèééÿòëÿ, èúáàðè òèááè ñûüîðòàéà êå÷èä áöòöí þëêÿëÿðäÿ ÿí ÷ÿòèí âÿ àüûð èñëàùàòëàðäàí áèðè êèìè ñÿúèééÿëÿíäèðèëèð. Áóíóíëà áåëÿ, Ì.Ãóëèéåâ äåéèá êè, ÷ÿòèíëèêëÿðÿ áàõìàèø÷è ãðóïóíóí íþâáÿòè èúëàñû äà éàðàã, Àçÿðáàéúàíûí áóíà ýåòìÿê èìêàíêå÷èðèëèá. Èø÷è ãðóïóíà äàõèë ëàðû áþéöêäöð. îëàí Ñÿùèééÿ, Èãòèñàäèééàò Òèááè ñûüîðòàéà êå÷èäèí áèð ÷îõ öñòöíâÿ Ñÿíàéå, Ìàëèééÿ íàçèðëöêëÿðè îëäóüóíó äåéÿí êîìèòÿíèí ñÿäð ëèêëÿðèíèí, Äþâëÿò Ñîñèàë ìöàâèíèíèí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, îíóí òÿòáèãè èëÿ Ìöäàôèÿ Ôîíäóíóí, ùàáåáèç áèð ñûðà ïðîáëåìëÿðè ùÿëë åòìèø îëàúàüûã. ëÿ, Äöíéà Áàíêûíûí íöìàÌèëëÿò âÿêèëè ãåéä åäèá êè, èëê íþâáÿäÿ ùÿð éÿíäÿëÿðèíèí èøòèðàê åòäèéè èúáèð âÿòÿíäàøûí òèááè õèäìÿòÿ ÿë÷àòàíëûüû òÿëàñäà ñÿùèééÿ ñàùÿñèíäÿ èñëàùàòëàìèí îëóíàúàã: “Éÿíè âÿòÿíäàøëàð úèáèíðûí êåéôèééÿòúÿ éåíè ìÿðùÿëÿñèíÿ äÿí ïóë õÿðúëÿìÿäÿí òèááè ñûüîðáàøëàìàã ö÷öí èúáàðè òèááè ñûòà âàñèòÿñèëÿ êëèíèêàëàðäà ìöàüîðòà ñèñòåìèíèí òÿòáèãèíèí ùÿéèíÿ âÿ ìöàëèúÿ îëóíàúàã. éàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ äàèð ýåÁó ñàùÿäÿ ñàüëàì ìöùèò íèø ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûá. Èúéàðàíàúàã, ùÿð áèð òèáá ëàñûí ñîíóíäà Áàø íàçèðèí ìöÿññèñÿñè ÷àëûøàúàã êè, ìöàâèíè ßëè ßùìÿäîâ èøäàùà éàõøû õèäìÿò ýþñëÿðèí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñè âÿ òÿðñèí, îíà ñûüîðòà ïîëèñè çÿðóðè òÿäáèðëÿðèí ýþðöëèëÿ äàùà ÷îõ âÿòÿíäàø ìÿñè áàðÿäÿ èø÷è ãðóïóíà ìöðàúèÿò åòñèí, ìöãàâèëÿ ìöâàôèã òàïøûðûãëàð âåðèá. áàüëàñûí. Áåëÿ îëäóãäà, òèáá èø÷èëÿðèíèí ÿìÿêùàãëàÁó ñèñòåìÿ ðû äà àðòàúàã. Åëÿúÿ äÿ, ùÿð êå÷ìÿê ö÷öí áèð òèáá ìöÿññèñÿñè þç ìàääèìàëèééÿ òåõíèêè áàçàñûíû ýöúëÿíäèðÿßùëèìàí ßìèðàñëàíîâ: úÿê. Òèááè ñûüîðòà òÿòáèã èìêàíëàðûìûç Àçÿðáàéúàíäà àðòûã ìöàëèúÿ îëóíàíäàí ñîíðà áó ñàäà âàð ùÿíèí ìàëèééÿëÿøìÿñè âÿ äèàãíîñòèêàéà åùòèéàúû îëàí Ýþðöíäöéö êèìè, áö- èíñàíëàðûí ÷îõäàí ýþçëÿäèéè èúáàðè Ñÿùèééÿ Íàçèðëèéè òÿðÿôèíòöí áóíëàð ùþêóìÿòèí èúòèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèãè ñàùÿñèíäÿ äÿí éîõ, ñûüîðòà ïîëèñè áàðè òèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèãè âàñèòÿñèëÿ ðåàëëàøàúàã. àääûìëàð àòûëìàüà èñòèãàìÿòèíäÿ êîíêðåò àäÎíà ýþðÿ äÿ, òèáá ìöÿññèáàøëàíûá äûìëàð àòìàãäà ãÿðàðëû îëäóñÿëÿðè ÷àëûøàúàã êè, îíà ÷îõëó üóíó òÿñäèãëÿéèð. ×öíêè þëêÿìèçèí ìöðàúèÿò îëñóí êè, èø÷èíè äÿ ñàõëàèíêèøàôû äà áó ñèñòåìÿ êå÷ìÿéÿ òàì èìñûí, þç ïîòåíñèàëûíû äà àðòûðñûí”. êàí âåðèð. Õàòûðëàäàã êè, åêñïåðòëÿð “Òèááè Ãàíóíà äàùà ýåíèø ñûüîðòà ùàããûíäà” Ãàíóíóí òÿòáèãèíÿ ìàíå îëàí ñÿáÿá êèìè áèð íå÷ÿ èë ÿââÿëÿäÿê éåíèëèêëÿð åäèëÿ áèëÿð èãòèñàäè èíêèøàôûí èñòÿíèëÿí ñÿâèééÿäÿ îëÁóíóíëà áåëÿ, Ì.Ãóëèéåâ ãåéä åäèá êè, ìàäûüûíû ýþñòÿðèðëÿð. Àììà àðòûã Àçÿð“Òèááè ñûüîðòà ùàããûíäà” Ãàíóíóí ìîíèòîáàéúàí èíêèøàô áàõûìûíäàí äöíéàíûí þíðèíãè àïàðûëìàëû âÿ çÿðóðÿò âàðñà áó ñÿíÿäÿ äÿ ýåäÿí þëêÿëÿðè ñûðàñûíäàäûð. Ùÿì èãòèáèð ñûðà êþêëö äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿëèäèð. ×öíñàäè, ùÿì ìàëèééÿ, ùÿì ñÿùèééÿ èíôðàñòêè áó ãàíóí òÿõìèíÿí 15 èë áóíäàí ÿââÿë ðóêòóðóí éàðàäûëìàñû, ùÿì äÿ êàäð ùàçûðãÿáóë îëóíóá âÿ î âàõòêû òÿëÿáëÿðëÿ èíäèêè ëûüû áàõûìûíäàí ìþâúóä âÿçèééÿò èúáàðè òÿëÿáëÿðèí åéíè îëìàäûüû íÿçÿðÿ àëûíñà, ãàòèááè ñûüîðòà ñèñòåìèíÿ êå÷ìÿéÿ òàì èìíóíóí òÿêìèëëÿäèðèëìÿñè ãà÷ûëìàçäûð. Ìèëëÿò êàí âåðèð. Ùÿòòà áèð ìöääÿò þíúÿ ìàëèééÿ âÿêèëèíèí áó òÿêëèôè ïàðëàìåíòèí Ñîñèàë ñèéàíàçèðè Ñàìèð Øÿðèôîâ äà Àçÿðáàéúàíäà èúñÿò êîìèòÿñèíäÿ äÿ ìöñáÿò ãàðøûëàíûá. Áåáàðè òèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèãèíèí âàõòû ÷àòäûëÿ êè, êîìèòÿíèí èúëàñëàðûíûí áèðèíäÿ ãàíóüûíû áèëäèðìèøäè. Áóíóíëà áàüëû ìöâàôèã íóí ìîíèòîðèíãèíè ùÿéàòà êå÷èðìÿê ö÷öí ãàíóíâåðèúèëèê áàçàñû îëäóüóíó äåéÿí íàõöñóñè ãðóï éàðàäûëìàñû, ùÿì÷èíèí, òèáá çèð ãåéä åòìèøäè êè, ñîí èëëÿð ÿðçèíäÿ þëêÿñàùÿñèíäÿ ÷àëûøàí ìöòÿõÿññèñëÿðèí èøòèðàêû äÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñîñèàë-èãòèñàäè ñèéàñÿò èëÿ ïàðëàìåíòäÿ èúáàðè òèááè ñûüîðòàíûí òÿòíÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí ñÿùèééÿ èíôáèãè èëÿ ÿëàãÿäàð ýåíèø äèíëÿìÿëÿðèí êå÷èðàñòðóêòóðó éåíèëÿíèá: “Õÿñòÿõàíàëàð, ïîðèëìÿñè ãÿðàðà àëûíûá. ëèêëèíèêàëàð, àìáóëàòîðèéà âÿ ñ. îáéåêòÀçÿðáàéúàí Òèáá Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîëÿðèí ìàääè-òåõíèêè âÿçèééÿòè êþêëö øÿðó, ìèëëÿò âÿêèëè, àêàäåìèê ßùëèìàí ßìèêèëäÿ äÿéèøèá. ßêñÿð õÿñòÿõàíàëàð, ÿêðàñëàíîâ äà ñÿùèééÿ ñèñòåìèíäÿ èúáàðè òèáñÿð ñÿùèééÿ ìöÿññèñÿëÿðèíèí èíçèáàòè áèáè ñûüîðòàéà êå÷èä èñòèãàìÿòèíäÿ Íàçèðëÿð íàëàðû éåíèäÿí ãóðóëóá âÿ éà éåíèäÿí Êàáèíåòèíèí ñîí âàõòëàð ðåàë àääûìëàð àòòèêèëèá, îíëàð ìöàñèð àâàäàíëûãëà òÿúùèç ìàñûíû éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá. “Àçÿðáàéåäèëèá”. úàíäà àðòûã ìöàëèúÿ âÿ äèàãíîñòèêàéà Áó ñàùÿäÿ ìöÿééÿí ïðîáëåìëÿðèí äÿ åùòèéàúû îëàí èíñàíëàðûí ÷îõäàí ýþçëÿäèîëäóüóíó åòèðàô åäÿí Ñ.Øÿðèôîâ áóíóíëà éè èúáàðè òèááè ñûüîðòàíûí òÿòáèãè ñàùÿñèíáåëÿ, áó ñàùÿéÿ ñûüîðòà ïðèíñèïëÿðèíèí äàùà äÿ àääûìëàð àòûëìàüà áàøëàíûá” - äåéÿí àêòèâ øÿêèëäÿ òÿòáèã åäèëìÿñè ïðîñåñèíÿ ß.ßìèðàñëàíîâ 2015-úè èëäÿí þëêÿäÿ áó áàøëàìàüûí ìöìêöí îëäóüóíó âóðüóëàñèñòåìèí òÿòáèã îëóíàúàüûíà èíàíäûüûíû áèëìûøäû. äèðèá. Àêàäåìèê áó ìÿñÿëÿäÿ Ìèëëè Ìÿúëèñèí Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíÿ éàõûíäàí éàðäûì Þç íþâáÿñèíäÿ ìÿñÿëÿéÿ ìöíàñèáÿò åòìÿñèíè äÿ çÿðóðè ùåñàá åäèð. Äöíéà þëêÿáèëäèðÿí Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ñîñèàë ñèéàñÿò êîìèëÿðèíäÿ èúáàðè òèááè ñûüîðòàäàí ýåíèø èñòèôàòÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè Ìóñà Ãóëèéåâ äÿ ùåäÿ åäèëäèéèíè äåéÿí àêàäåìèêèí ñþçëÿðèíÿ ñàá åäèð êè, òèáá ñûüîðòà ãàíóíâåðèúèëèéèíèí ýþðÿ, Àçÿðáàéúàíäà ìöàñèð ñÿùèééÿ èíôèíäèéÿäÿê èøëÿìÿìÿñèíÿ ñÿáÿá èãòèñàäè âÿ ðàñòðóêòóðóíóí éàðàäûëìàñû èëÿ éàíàøû ýöúìàëèééÿ úÿùÿòäÿí áóíà ùàçûð îëìàìàüûëö ìöòÿõÿññèñëÿð äÿ éåòèøèð. “Àçÿðáàéúàíìûç îëóá. Àììà ìèëëÿò âÿêèëè ùåñàá åäèð êè, äà òèáá ñàùÿñè áþéöê èíêèøàô éîëóíäàäûð. áó ñèñòåìÿ êå÷ìÿê àðòûã ìöìêöíäöð. Ùåñàá åäèðÿì êè, èúáàðè òèááè ñûüîðòàíûí Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Àçÿðáàéúàíûí ùÿð òÿòáèãè áó èíêèøàôû äàùà äà ñöðÿòëÿíäèðÿéåðèíäÿ ñÿùèééÿ õèäìÿòè ýþñòÿðÿ áèëÿúÿê úÿê” - äåéÿ, î, âóðüóëàéûá. êëèíèêàëàð âàð. Áåëÿ êè, ñîí 10 èë ÿðçèíäÿ Áåëÿëèêëÿ, Àçÿðáàéúàíäà èúáàðè òèááè 500-ÿ éàõûí òèáá ìöÿññèñÿñè òèêèëèá èñòèôàñûüîðòàíûí òÿòáèãè èñòèãàìÿòèíäÿ ðåàë àääÿéÿ âåðèëèá âÿ éà éåíèäÿí ãóðóëóá: “Åëÿúÿ äûìëàðûí àòûëìàñû ýþç þíöíäÿäèð. Áó èëèí äÿ, êàäð ùàçûðëûüû äà éöêñÿêäèð, ñûüîðòà þòÿí äþâðöíäÿ Áàø íàçèðèí ìöàâèíè ñÿáàçàðû äà èíêèøàô åäèð. Ñûüîðòàíûí ìöâèééÿñèíäÿ ñþçöýåäÿí ìÿñÿëÿéÿ äàèð èêè ùöì êîìïîíåíòè îëàí èø éåðëÿðèíäÿ èø÷èäÿôÿ ýåíèø òîïëàíòûíûí êå÷èðèëìÿñè, Ìèëëè ëÿðèí ÿìÿê ìöãàâèëÿñèíèí ëåãàëëàøìàñû, Ìÿúëèñäÿ ìöâàôèã ãàíóíâåðèúèëèéÿ äÿéèÿìÿê ùàãëàðûíûí àðòìàñû èúáàðè òèááè ñûøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñè, ìöÿééÿí ãÿðàðëàðûí üîðòàéà êå÷ìÿéÿ èìêàí âåðèð. 2008-úè èëãÿáóë îëóíìàñû àðòûã áåëÿ áèð íèêáèíëèéÿ äÿ þëêÿ Ïðåçèäåíòèíèí Ñÿðÿíúàìû èëÿ Íàÿñàñ âåðèð. çèðëÿð Êàáèíåòè éàíûíäà Äþâëÿò Èúáàðè Òèááè Ñûüîðòà Àýåíòëèéè éàðàäûëûá, áó Íàðäàð ÁÀÉÐÀÌËÛ Áó ñèñòåìÿ êå÷èä ñÿùèééÿíèí èíêèøàôûíäà éåíè ìÿðùÿëÿ îëàúàã Áèðëÿøìèø Øòàòëàðûí Ùÿðáè Ùàâà Ãöââÿëÿðè Àêàäåìèéàñûíäà ÀÁØ-Àçÿðáàéúàí ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ äàèð ýþðöø êå÷èðèëèá Àìåðèêà Áèðëÿøìèø Øòàòëàðûíûí Êîëîðàäî Ñïðèíãç øÿùÿðèíäÿêè ÀÁØ Ùÿðáè Ùàâà Ãöââÿëÿðèíèí Àêàäåìèéàñûíûí äÿâÿòè èëÿ Àçÿðáàéúàíûí áó þëêÿäÿêè ñÿôèðè Åëèí Ñöëåéìàíîâ Àêàäåìèéàíûí ãîíàüû îëóá. Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ñÿôèð Àêàäåìèéàíûí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ýþðöøöá, ìöäàâèìëÿð ãàðøûñûíäà ÷ûõûø åäèá. Àêàäåìèéàíûí ðÿèñè ýåíåðàë-ëåéòåíàíò Ìèøåë Úîíñîí âÿ äèýÿð àëè ðöòáÿëè çàáèòëÿðëÿ ýþðöøäÿ ÀÁØ-Àçÿðáàéúàí ùÿðáè ÿìÿêäàøëûüûíäàí, þëêÿìèçèí ðåýèîíàë, òðàíñðåýèîíàë ÿùÿìèééÿòèíäÿí âÿ èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðèí ìàðàã äîüóðàí äèýÿð àñïåêòëÿðèíäÿí äàíûøûëûá. Ìèøåë Úîíñîí þëêÿìèçèí þç ìöòòÿôèã âÿ òÿðÿôäàøëàðûíà ìöíàñèáÿòäÿ ùÿð çàìàí ýþñòÿðäèéè äàâàìëû äÿñòÿéÿ ýþðÿ ìèííÿòäàðëûüûíû èôàäÿ åäèá. Î, Àçÿðáàéúàíûí éåðëÿøäèéè úîüðàôèéàíûí îíà ÿùÿìèééÿòëè òðàíçèò öñòöíëöêëÿðè âåðäèéèíè ñþéëÿéèá, Àçÿðáàéúàíûí èñÿ áó öñòöíëöêëÿðäÿí äöçýöí éàðàðëàíàðàã ùàçûðäà ðåàëëàøäûðäûüû íÿãëèééàò ëàéèùÿëÿðèíèí þëêÿíèí òðàíçèò ÿùÿìèééÿòèíè àðòûðàúàüûíû ãåéä åäèá. Äàùà ñîíðà î, áèð íå÷ÿ èë áóíäàí ÿââÿë Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿð åòäèéèíè ìÿìíóíëóãëà õàòûðëàéûá, Áàêûíûí ñöðÿòëè èíêèøàôûíà ùåéðàí ãàëäûüûíû áèëäèðèá. Àêàäåìèéàíûí ìöäàâèìëÿðè ãàðøûñûíäà ÷ûõûø åäÿí ñÿôèð Å.Ñöëåéìàíîâ èêèòÿðÿôëè ùÿðáè ÿìÿêäàøëûüûìûçäàí äàíûøûá, áó ìöíàñèáÿòëÿðèí 11 ñåíòéàáð ùàäèñÿëÿðèíäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã òåððîðèçìÿ ãàðøû ìöáàðèçÿäÿ ýþñòÿðäèéè äÿñòÿéÿ ýþðÿ èíêèøàô åòäèéèíè ñþéëÿéèá. Ñÿôèð áó ïðîñåñäÿ Àçÿðáàéúàíûí þç ùàâà ìÿêàíûíäàí òðàíçèò îëàðàã èñòèôàäÿ ö÷öí èúàçÿ âåðÿí èëê þëêÿëÿðäÿí îëäóüóíó ãåéä åäèá. ÀÁØ ùÿðáè ãöââÿëÿðè ö÷öí ßôãàíûñòàíà äàøûíàí ÿðçàã ìÿùñóëëàðûíûí 40 ôàèçèíèí Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíäÿí êå÷äèéèíè áèëäèðÿí Å.Ñöëåéìàíîâ, þëêÿìèçèí ñîí èëëÿðäÿ þçöíöí òðàíçèò ãàáèëèééÿòèíè ÿùÿìèééÿòëè äÿðÿúÿäÿ àðòûðäûüûíû âóðüóëàéûá. Áóíà ìèñàë îëàðàã, î, Ùåéäÿð ßëèéåâ Áåéíÿëõàëã Àåðîïîðòóíäà éåíèúÿ èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèø àåðîâàüçàë êîìïëåêñèíè, òèêèëìÿêäÿ îëàí Áàêû-Òáèëèñè-Ãàðñ äÿìèð éîëó õÿòòèíè, ßëÿò Áåéíÿëõàëã Äÿíèç Òèúàðÿò Ëèìàíûíû, ùàáåëÿ þëêÿ ÿðàçèñèíäÿí êå÷ÿí áåéíÿëõàëã ÿùÿìèééÿòëè ìàýèñòðàë éîëëàðûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíè ýþñòÿðèá, áó ëàéèùÿëÿðèí òàì éåêóíëàøìàñûíäàí ñîíðà þëêÿìèçèí ðåýèîíäà âàúèá éöêäàøûìà âÿ òðàíçèò ìÿðêÿçèíÿ ÷åâðèëÿúÿéèíè ñþéëÿéèá. Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïàíûí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿ ìàëèê îëäóüó ÿùÿìèééÿòëè ðîëó ãåéä åäÿí äèïëîìàò áóíà áàðèç íöìóíÿ îëàðàã, “Úÿíóá” Ãàç Äÿùëèçè ëàéèùÿñèíè ýþñòÿðèá. Î áèëäèðèá êè, áó ëàéèùÿ ö÷ ÿñàñ áîðó õÿòòèíäÿí èáàðÿò îëàí äöíéàíûí ÿí áþéöê òÿáèè ãàç ëàéèùÿñèäèð. Àâðîïàíûí òÿáèè ãàç áàçàðëàðûíà ÿëàâÿ ùÿúìäÿ ãàç ÷ûõàðàúàã “Úÿíóá” Äÿùëèçèíèí ãèòÿíèí åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿ õöñóñè ÷ÿêèéÿ ìàëèê îëäóüóíó ãåéä åäÿí ñÿôèð áóíóí Àçÿðáàéúàíûí ëèäåðëèéè èëÿ ðåàëëàøäûðûëäûüûíû áèëäèðèá. Î, ãåéä åäèëÿíëÿðèí òÿñàäöôè ñå÷èìëÿð äåéèë, þëêÿ ðÿùáÿðëèéèíèí óçàãýþðÿí âÿ ïðàãìàòèê ñèéàñÿòèíèí ìÿíòèãè íÿòèúÿëÿðè îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Ñÿôèð Å.Ñöëåéìàíîâ Àçÿðáàéúàíûí ÿðàçè áöòþâëöéöíöí ãîíøó Åðìÿíèñòàí òÿðÿôèíäÿí ïîçóëäóüó âÿ òîðïàãëàðûìûçûí 20 ôàèçèíèí èøüàë àëòûíäà ñàõëàíûëäûüûíû äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. ÀÁØûí ÀÒßÒ-èí Ìèíñê ãðóïóíäà ùÿìñÿäð îëäóüóíó ãåéä åäÿí ñÿôèð Âàøèíãòîíóí äþâëÿòëÿðèí ñóâåðåíëèê âÿ ÿðàçè áöòþâëöéö ïðèíñèïèíè äÿñòÿêëÿìÿñèíèí âàúèá îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Äàùà ñîíðà ñÿôèð Å.Ñöëåéìàíîâ Àêàäåìèéàäà ìöäàâèìëÿð ö÷öí éàðàäûëàí øÿðàèòëÿ òàíûø îëóá. Àçÿðáàéúàíûí ìöäàôèÿ íàçèðè ×àíàããàëà äþéöøöíöí 99-úó èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Òöðêèéÿäÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðäÿ èøòèðàê åäèð Àïðåëèí 24-äÿ ×àíàããàëà äþéöøöíöí 99-úó èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Òöðêèéÿíèí Ýåëèáîëó éàðûìàäàñûíäàêû Òàðèõè Ìèëëè Ïàðêäà éåðëÿøÿí Øÿùèäëÿð àáèäÿñè þíöíäÿ Áåéíÿëõàëã àíìà ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá. Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, 30 þëêÿíèí ìöäàôèÿ íàçèðëÿðèíèí, äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèêëÿðèíèí òÿìñèë÷èëÿðèíèí âÿ äèýÿð ãîíàãëàðûí èøòèðàêû èëÿ êå÷èðèëìèø òÿäáèðäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ìöäàôèÿ íàçèðè, ýåíåðàë-ïîëêîâíèê Çàêèð Ùÿñÿíîâ äà èøòèðàê åäèá. Ìÿðàñèì ×àíàããàëà äþéöøöíäÿ èøòèðàê åòìèø þëêÿëÿðèí ùÿðáè ôîðìàëàðûíû ýåéèíìèø ÿñýÿðëÿðèí äþâëÿò áàéðàãëàðû èëÿ êå÷èäè, äþéöøëÿðäÿ ùÿéàòûíû èòèðìèø ùÿðáè ãóëëóã÷óëàðûí õàòèðÿñèíèí åùòèðàìëà éàä åäèëìÿñè, àáèäÿ þíöíÿ ýöë ÷ÿëÿíýëÿðèíèí äöçöëìÿñè âÿ éàéëûì àòÿøëÿðèíèí à÷ûëìàñû èëÿ áàøëàéûá. Ñîíðà ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèí ùÿðáè âÿ äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèêëÿðè òÿìñèë÷èëÿðèíèí ÷ûõûøëàðû îëóá. Ìÿðàñèì ùÿðáè êå÷èä âÿ Òöðêèéÿ Ùÿðáè Ùàâà Ãöââÿëÿðèíèí Ô-16 òÿééàðÿëÿðèíèí íöìóíÿâè ó÷óøëàðûíûí íöìàéèøè èëÿ äàâàì åäèá. Ñîíäà ýåíåðàë-ïîëêîâíèê Çàêèð Ùÿñÿíîâ ìöõòÿëèô þëêÿëÿðèí íöìàéÿíäÿëÿðè èëÿ áèðëèêäÿ Øÿùèäëèê äÿôòÿðèíè èìçàëàéûá âÿ Òöðê øÿùèäëèéèíè çèéàðÿò åäèá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ìöäàôèÿ íàçèðèíèí Òöðêèéÿ Ðåñïóáëèêàñûíà ñÿôÿðè àïðåëèí 25-äÿ áàøà ÷àòàúàã. Áÿðäÿäÿ âàëèäåéí ùèìàéÿñèíäÿí ìÿùðóì îëàí óøàãëàðëà ýþðöø êå÷èðèëèá Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Áÿðäÿ ðàéîí òÿøêèëàòûíäà êèìñÿñèç, âàëèäåéí ùèìàéÿñèíäÿí ìÿùðóì îëàí óøàãëàðëà ýþðöø êå÷èðèëèá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, ýþðöøäÿ ÷ûõûø åäÿí ÉÀÏ Áÿðäÿ ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Ôÿãÿò Øàäëèíñêàéà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí óøàãëàðà ãàéüûñûíäàí, äþâëÿò óøàã ñèéàñÿòèíäÿí, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè, ÓÍÅÑÚÎ-íóí âÿ ÈÑÅÑÚÎ-íóí õîøìÿðàìëû ñÿôèðè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâàíûí êèìñÿñèç, âàëèäåéí ùèìàéÿñèíäÿí ìÿùðóì îëàí óøàãëàðà ýþñòÿðäèéè äèããÿò âÿ ãàéüûäàí äàíûøûá. Ýþðöøäÿ âàëèäåéí ùèìàéÿñèíäÿí ìÿùðóì îëàí êèìñÿñèç óøàãëàðà ÉÀÏ Áÿðäÿ ðàéîí òÿøêèëàòûíûí õÿòòè èëÿ ìàääè éàðäûì âÿ Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò áàéðàãëàðû òÿãäèì åäèëèá. 5 www.yeniazerbaycan.com 25 àïðåë 2014-úö èë, úöìÿ / ¹ 071 (4230) Âåðýèëÿð íàçèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâ Ñàáèðàáàääà âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åäèá Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã, ìÿðêÿçè èúðà ùàêèìèééÿòè îðãàíëàðûíûí ðÿùáÿðëÿðè áþëýÿëÿðäÿ âÿòÿíäàøëàðû ãÿáóë åäèð, îíëàðûí ãàðøûëàøäûüû ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíÿ êþìÿêëèê ýþñòÿðèðëÿð. Íþâáÿòè áåëÿ ãÿáóë àïðåë àéûíûí 24-äÿ âåðýèëÿð íàçèðè Ôàçèë Ìÿììÿäîâ òÿðÿôèíäÿí Ñàáèðàáàä øÿùÿðèíäÿêè Ùåéäÿð ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ Ñàáèðàáàä, Ñààòëû, Ñàëéàí âÿ Ùàúûãàáóë ðàéîíëàðûíäàí îëàí âÿòÿíäàøëàð ö÷öí êå÷èðèëèá. 40-äàí ÷îõ âÿòÿíäàø âåðýèëÿðèí ùå- ñàáëàíìàñû, þäÿíèëìÿñè, íÿçàðÿò êàññà àïàðàòëàðûíûí òÿòáèãè, âåðýè áîðúëàðû, âåð- ýè íÿçàðÿòè òÿäáèðëÿðè ñàùÿñèíäÿ ñàùèáêàðëàðûí ãàðøûëàøäûãëàðû ïðîáëåìëÿð, âåðýè þäÿéèúèëÿðèíÿ ýþñòÿðèëÿí õèäìÿòëÿð, êè÷èê ñàùèáêàðëûüà ýöçÿøòëè êðåäèòëÿðèí âåðèëìÿñè, âåðýè îðãàíëàðûíà èøÿ ãÿáóë âÿ äèýÿð ìÿñÿëÿëÿðëÿ âåðýèëÿð íàçèðèíÿ ìöðàúèÿò åäèá. Ãÿáóë çàìàíû ãàëäûðûëàí ïðîáëåìëÿðèí ÿêñÿðèééÿòè éåðèíäÿúÿ ùÿëë îëóíóá, äèýÿðëÿðè íÿçàðÿòÿ ýþòöðöëöá, áèð ñûðà ìÿñÿëÿëÿðèí àðàøäûðûëìàñû âÿ ëàçûìè òÿäáèðëÿð ýþðöëìÿñè èëÿ áàüëû ìöâàôèã òàïøûðûãëàð âåðèëèá. Ãÿáóëà ýÿëÿí âÿòÿíäàøëàð îíëàð ö÷öí éàðàäûëìûø áó èìêàíäàí ðàçû ãàëäûãëàðûíû áèëäèðèáëÿð. Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Õÿçÿð ðàéîíóíóí Ýÿíúëÿð Åâèíäÿ ýÿíú ðÿññàìëàðûí ñÿðýèñè òÿøêèë îëóíóá Àïðåëèí 24-äÿ Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Õÿçÿð ðàéîíóíóí Ýÿíúëÿð Åâèíäÿ ýÿíú ðÿññàìëàðûí ñÿðýèñè òÿøêèë îëóíóá. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Õÿçÿð ðàéîí òÿøêèëàòûíûí, Õÿçÿð ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí âÿ Õÿçÿð Èíêèøàô Ôîíäóíóí áèðýÿ òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ êå÷èðèëÿí ñÿðýèäÿ Àçÿðáàéúàí Ðÿññàìëàð Èòòèôàãûíûí öçâëÿðè, Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Ðÿññàìëûã Àêàäåìèéàñûíûí ìöÿëëèìëÿðè, ðàéîí èúòèìàèééÿòèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè, ýÿíú ôÿàëëàð èøòèðàê åäèáëÿð. Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí ÉÀÏ Õÿçÿð ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Íàìèã ßùìÿäîâ Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíèí, þëêÿäÿ äèíàìèê ñîñèàëèãòèñàäè èíêèøàôûí òÿìèí åäèëìÿñèíèí, äåìîêðàòèê-ùöãóãè, âÿòÿíäàø úÿìèééÿòèíèí éàðàäûëìàñûíûí Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëû îëäóüóíó áèëäèðèá. Ãåéä îëóíóá êè, ìöàñèð ìöñòÿãèë Àçÿð- áàéúàí äþâëÿòèíèí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó, Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí çÿíýèí ñèéàñè èðñè ãèéìÿòëè õÿçèíÿäèð. Îíà ýþðÿ äÿ, áó çÿíýèí èðñ äàèì þéðÿíèëìÿëèäèð. Í.ßùìÿäîâ âóðüóëàéûá êè, ÉÀÏ Õÿçÿð ðàéîí òÿøêèëàòû Óëó þíäÿðèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ ñèëñèëÿ òÿäáèðëÿð êå÷èðÿúÿê. Áèëäèðèëèá êè, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí éàðàäûëìàñûíûí 10 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ Ãóáà ðàéîíóíäà ýÿíúëÿð ö÷öí åëìè ñåìèíàðûí, èíòåðíàò âÿ óøàã åâëÿðèíäÿêè âàëèäåéí ùèìàéÿñèíäÿí ìÿùðóì îëàí øàýèðäëÿð ö÷öí ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿðèí êå÷èðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëóð. Äàùà ñîíðà Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ðàóô ßëèéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ýÿíúëÿðèí ùÿð çàìàí ùèìàéÿäàðû îëäóüóíó, îíëàðûí ïðîáëåìëÿðèíè äàèì äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàäûüûíû, ýÿíú íÿñëèí ñàüëàì ðóùäà òÿðáèéÿ îëóíìàñû, îíëàðûí çàìàíûí òÿëÿáèíÿ óéüóí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàô åòìÿñè ö÷öí áèð ñûðà ìöùöì èøëÿðè ùÿéàòà êå÷èðäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá. Ãåéä îëóíóá êè, ÿñàñû Öìóììèëëè ëèäåð òÿðÿôèíäÿí ãîéóëìóø äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ óüóðëà äàâàì åòäèðèð. Ðåñïóáëèêàìûçäà ýÿíúëÿðèí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ éåòèøìÿñè, îíëàðûí ìöàñèð òÿëÿáëÿðÿ óéüóí òÿùñèë àëìàëàðû, ùÿì÷èíèí þëêÿìèçè áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ ëàéèãëè òÿìñèë åäÿ áèëìÿëÿðè ö÷öí ìöíáèò øÿðàèò éàðàäûëûá. Áöòöí áóíëàðûí íÿòèúÿñèäèð êè, àðòûã Àçÿðáàéúàí ýÿíúëÿðèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè äþâëÿò èäàðÿ÷èëèéè ñèñòåìèíäÿ òÿìñèë îëóíóðëàð. Íàòèãëÿð ýþñòÿðèëÿí äèããÿò âÿ ãàéüûéà ýþðÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ âÿ áèðèíúè õàíûì, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí ßëèéåâàéà ìèííÿòäàðëûãëàðûíû áèëäèðèáëÿð. Ñîíðà ýÿíú ðÿññàìëàðûí ñÿðýèñè èëÿ òàíûøëûã îëóá. Ñÿðýè èøòèðàê÷ûëàðûíà Õÿçÿð Èíêèøàô Ôîíäó òÿðÿôèíäÿí ùÿäèééÿëÿð òÿãäèì îëóíóá. Ñÿðýè ìàéûí 10-äÿê äàâàì åäÿúÿê. ÉÀÏ Òÿðòÿð ðàéîí òÿøêèëàòûíäà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð îëóíìóø ýåíèø òÿäáèð êå÷èðèëèá Äöíÿí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Òÿðòÿð ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ãÿðàðýàùûíäà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð îëóíìóø ýåíèø òÿäáèð êå÷èðèëèá. Òÿäáèðè ýèðèø ñþçö èëÿ ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè, ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè áàø÷ûñû ñÿëàùèééÿòëÿðèíè èúðà åäÿí Ðàìèç Øàáàíîâ à÷àðàã Óëó þíäÿðèí ùÿéàò âÿ ôÿàëèééÿòèíäÿí áÿùñ åäÿí ýåíèø ìÿðóçÿ èëÿ ÷ûõûø åäèá. Íàòèã ìÿðóçÿñèíäÿ äàùè øÿõñèééÿò Ùåéäÿð ßëèéåâèí êå÷äèéè ÷ÿòèí âÿ øÿðÿôëè éîëà ãûñà íÿçÿð ñàëûá, Óëó þíäÿðèí äþâëÿò÷èëèéèìèçèí ãîðóíìàñû èñòèãàìÿòèíäÿêè õèäìÿòëÿðèíäÿí áÿùñ åäèá. Ãåéä îëóíóá êè, Àçÿðáàéúàíäà ìöàñèð, äåìîêðàòèê, ùöãóãè âÿ äöíéÿâè äþâëÿò ãóðóúóëóüó, âÿòÿíäàø úÿìèééÿòèíèí òÿøÿêêöëö, ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðÿ ãàéûäûø, åëìèí, òÿùñèëèí âÿ ìÿäÿíèééÿòèí èíêèøàôû Óëó þíäÿðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëûäûð: “Óëó þíäÿðèìèçèí ìöäðèê ñèéàñè êóðñó âÿ çÿíýèí èäàðÿ÷èëèê èðñè Àçÿðáàéúàíûí õîøáÿõò ýÿëÿúÿéèíèí ãàðàíòûäûð. Èëëÿð þòäöêúÿ äàùè øÿõñèééÿòèí áþéöêëöéö, õàëãûíûí õîøáÿõòëèéè íàìèíÿ ýþðäöéö èø- éåâèí àäû âÿ ôÿàëèééÿòè èëÿ ñûõ áàüëûäûð. Áó øàíëû ñàëíàìÿíèí ùÿð áèð ñÿùèôÿñèíäÿ Óëó þíäÿðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ãöäðÿòëè èçè ãàëûá”. Ìÿðóçÿ ÿòðàôûíäà ÷ûõûø åäÿí Ñàðîâ êÿíä êèòàáõàíàñûíûí ìöäèðè ßôðóç Áàáàéåâà, øÿùÿð 3 ñàéëû öìóìè îðòà ìÿêòÿáèíèí äèðåêòîðó Ëÿìàí Ãàñûìîâà, ðàéîí Òÿùñèë øþáÿñèíèí ìöäèð ìöàâèíè Àüà ßëÿñýÿðîâ, ÉÀÏ Òÿðòÿð ðàéîí òÿøêèëàòûíûí Øóðà öçâö Ðöôÿò Ãàñûìîâ, “Éåíè Òÿðòÿð” ðàéîí ãÿçåòèíèí äèðåêòîðó Òîôèã Éóñèô, ÉÀÏ Òÿðòÿð ðàéîí òÿøêèëàòû èäàðÿ ùåéÿòèíèí öçâö, ðàéîí ñÿùèééÿ øþáÿñè áàø ùÿêèìèíèí ìöàâèíè Ìÿòàíÿò Ùöñåéíçàäÿ âÿ áàøãàëàðû áþéöê ñèéàñè õàäèì Ùåéäÿð ßëèéåâèí çÿíýèí ùÿéàò âÿ ôÿàëèééÿòèíäÿí, ýÿíúëÿðÿ ãàéüûñûíäàí, ùÿéàòà êå÷èðèëÿí äþâëÿò ýÿíúëÿð ñèéàñÿòèíäÿí, ýÿíú íÿñëèí ôîðìàëàøìàñûíäàêû ðîëóíäàí äàíûøûáëàð. Áèëäèðèëèá êè, ÿñàñû Óëó þíäÿð òÿðÿôèíäÿí ãîéóëìóø ãóðóúóëóã ñèéàñÿòè áó ýöí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð. ìöäðèê ñèéàñè êóðñó âÿ çÿíýèí í èçè ðèì äÿ þí ó Óë â: íî áà Øà ç ìè Ðà ò ýÿëÿúÿéèíèí ãàðàíòûäûð èäàðÿ÷èëèê èðñè Àçÿðáàéúàíûí õîøáÿõ ëÿðèí ìàùèééÿòè âÿ ìèãéàñû áèçëÿðÿ äàùà àéäûí âÿ äîëüóí ÷àòûð. Àçÿðáàéúàíûí ÷îõÿñðëèê äþâëÿò÷èëèê òàðèõèíäÿ þçöíöí ìöñòÿñíà ÿùÿìèééÿòè, ñàíáàëû, íÿèíêè áóýöíêö, ùÿì äÿ ýÿëÿúÿê òàëåéèíèí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè áàõûìûíäàí Ùåéäÿð ßëèéåâ åïîõàñû âÿ èðñè áÿíçÿðñèçäèð. Òàëåéöêëö ùàäèñÿëÿðëÿ çÿíýèí îëàí, Àçÿðáàéúàíûí ìèëëè èíòèáàùû êèìè ñÿúèééÿëÿíÿí, ÿí éåíè òàðèõèìèçÿ ìöàñèð äþâëÿò ãóðóúóëóüó èëëÿðè êèìè äàõèë îëàí áó äþâð Àçÿðáàéúàíûí Öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëè- ÍÀÄÈÐ ßñë ñîéãûðûìûíû ìÿùç åðìÿíèëÿð òþðÿäèáëÿð Óíèâåðñèòåòëÿðè Ìÿçóíëàðû” Èúòèìàè Áèðëèéè“Ùÿð èë àïðåëèí 24-ö ÿðÿôÿñèíäÿ áöíèí (ÒÓÌÈÁ) ñÿäðè ×èíýèç Áàéðàìîâ òöí äöíéàäà åðìÿíè ëîááèñèíèí ôÿàëëûüû àðòûð, áåéíÿëõàëã èúòèìàèééÿòè ãîíäàðñÿñëÿíäèðèá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, “Òöðìà “åðìÿíè ñîéãûðûìû”íà èíàíäûðìàã êèéÿ Óíèâåðñèòåòëÿðè Ìÿçóíëàðû” Èúòèìàè ö÷öí éåíè úÿùäëÿð åäèëèð. Åðìÿíèëÿð þç Áèðëèéè ùÿð èë ãîíäàðìà åðìÿíè ñîéãûðûìû, 31 ìàðò - Àçÿðáàéúàíëûëàðûí Ñîéãûðûìû ìÿíôóð ìÿãñÿäëÿðèíÿ ÷àòìàã ö÷öí ÿí Ýöíö, äöíéàäà òþðÿäèëÿí ÿí äÿùøÿòëè ìöõòÿëèô âàñèòÿëÿðÿ ÿë àòûðëàð. Åðìÿíèïÿðÿñò ìþâãåäÿí ÷ûõûø åäÿí, éàõóä ñîéãûðûìû àêòëàðûíäàí áèðè îëàí Õîúàëû “åðìÿíè ìÿñÿëÿñè”íäÿí ñèéàñè ìàðàãñîéãûðûìû ýöíö èëÿ áàüëû àíûì òÿäáèðëÿðèíè ëàðû íàìèíÿ èñòèôàäÿ åòìÿéÿ ÷àëûøàí ùÿéàòà êå÷èðir: “Ùÿì÷èíèí, Õîúàëû ñîéãûðûìû èëÿ áàýëû âèäåî÷àðõ ùàçûðëàìûáÿçè áåéíÿëõàëã ñèéàñè äàèðÿëÿð, èìïåøûã. Ùÿìèí âèäåî÷àðõäà åðìÿíèëÿðèí ðèàëèñò ìÿðêÿçëÿð äÿ áó ãîíäàðìà èääèàëàðû äÿñòÿêëÿéèðëÿð. Ñàõòà “åðìÿÕîúàëûäà òþðÿòäèêëÿðè áÿøÿðè úèíà×èíýèç Áàéðàìîâ: Ñàõòà “åðìÿíè ñîéãûðûìû” íè ñîéãûðûìû” èääèàëàðûíû òàíûìàãéÿòëÿð ãàáàðûã âÿ ìöôÿññÿë øÿêèëëà áèð ñûðà ñèéàñè âÿ èãòèñàäè ìàäÿ þç ÿêñèíè òàïûá. Åéíè çàìàíäà, èääèàëàðûíû òàíûìàãëà áèð ñûðà ñèéàñè âÿ èãòèñàäè ðàãëàðûíû òÿìèí åòìÿéÿ ÷àëûøàí ìàðàãëàðûíû òÿìèí åòìÿéÿ ÷àëûøàí äþâëÿòëÿð áó ìÿñÿëÿäÿí ãàðäàø Òöðêèéÿ Úöìùóðèééÿòèíèí äþâëÿòëÿð áó ìÿñÿëÿäÿí Òöðêèéÿìöõòÿëèô øÿùÿðëÿðèíäÿ òÿäáèðëÿð êåÒöðêèéÿéÿ ãàðøû òÿçéèã âàñèòÿñè êèìè èñòèôàäÿ åäèð ÷èðèá åðìÿíèëÿðèí òþðÿòäèêëÿðè âÿùéÿ ãàðøû òÿçéèã âàñèòÿñè êèìè èñòèôàäÿ åäèð. ßìèíëèêëÿ äåìÿê îëàð êè, áó øèëèêëÿðè äöíéà èúòèìàèééÿòèíÿ ÷àòäûðòàðèõè-ôàêòîëîæè ÿñàñëàðûíûí àðàøäûðûëèääèàëàðà ìöõòÿëèô äþâëÿòëÿðèí ãàíóíìàã ö÷öí èøëÿð ýþðìöøöê”. ìàäàí ñèéàñè ãèéìÿòèí âåðèëìÿñè òàâåðèúè îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí èääèàëàðûí ìàìèëÿ ãÿðÿçëèäèð”. Áó ôèêèðëÿðè “Òöðêèéÿ ÎÊÒÀÉ ÉÀÏ Ãóáàäëû ðàéîí òÿøêèëàòû Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ ñèëñèëÿ òÿäáèðëÿð êå÷èðèð Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí Öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Ãóáàäëû ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè âÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Ãóáàäëû ðàéîí òÿøêèëàòû ñèëñèëÿ òÿäáèðëÿð êå÷èðèð. Äöíÿí èñÿ ðàéîí ïàðòèéà òÿøêèëàòû ôÿàëëàðûíûí, î úöìëÿäÿí, ýÿíúëÿðèí èøòèðàêû èëÿ íþâáÿòè òÿäáèð êå÷èðèëèá. Òÿäáèðè ýèðèø ñþçö èëÿ à÷àí Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Ãóáàäëû ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè, Ãóáàäëû ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè áàø÷ûñûíûí áèðèíúè ìöàâèíè Àëëàùâåðäè Ùàõâåðäèéåâ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàíûí èíêèøàôûíäàêû õèäìÿòëÿðèíäÿí äàíûøûá. Àëëàùâåðäè Ùàõâåðäèéåâ, ùÿì÷èíèí, Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí òÿìÿëè ãîéóëàí, þëêÿìèçè èíêèøàôà àïàðàí ñèéàñè êóðñóí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì âÿ èíêèøàô åòäèðèëäèéèíè ñþéëÿéèá. Î äà âóðüóëàíûá êè, þëêÿìèçäÿ ýÿíúëÿðÿ äèããÿò âÿ ãàéüû ýþñòÿðèëèð. “Ýÿíúëÿð ùÿð çàìàí èñòÿð õàëãûí, èñòÿðñÿ äÿ äþâëÿòèí ýÿëÿ- úÿéè êèìè õàðàêòåðèçÿ îëóíóð. Áó áàõûìäàí, Àçÿðáàéúàíäà éåòèøÿí ñàüëàì ýÿíúëèê äþâëÿòèìèçèí èíêèøàôûíà ÿñë òþùôÿäèð. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ýÿíúëÿðè ùÿð çàìàí þëêÿíèí èíêèøàôûíûí ÿñàñ ùÿðÿêÿòâåðèúè ãöââÿñè àäëàíäûðûðäû âÿ îíëàðà åòèìàä ýþñòÿðèðäè. Áó ñèéàñè êóðñ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí äÿ óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð”. Äàùà ñîíðà ÷ûõûø åäÿí ÉÀÏ Ãóáàäëû ðàéîí òÿøêèëàòûíûí Ýÿíúëÿð Áèðëèéèíèí ñÿäðè Àãèë Ãóëèéåâ, ÉÀÏ Ãóáàäëû ðàéîí òÿø- êèëàòûíûí ñÿäð ìöàâèíè ßëè ßëÿñýÿðîâ, ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ôÿàëëàðû, î úöìëÿäÿí, Ìÿðäàíëû êÿíä òàì îðòà ìÿêòÿá èëê ïàðòèéà òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè ×èìíàç Êÿðèìîâà, Ìÿðäàíëû êÿíä òàì îðòà ìÿêòÿáèíèí äèðåêòîðó Êþíöë Êÿðèìîâà âÿ òàðèõ ìöÿëëèìè Ýöíàé Ïàøàéåâà Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàí õàëãû ãàðøûñûíäà ýþðäöéö ìèñèëñèç õèäìÿòëÿð ùàããûíäà äàíûøûáëàð. ×ûõûøëàðäà ãåéä îëóíóá êè, Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ 1969-1982-úè èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàíäà ñÿíàéåíèí èíêèøàôû òÿìèí åäèëèá. Åéíè çàìàíäà, ìöñòÿãèëëèê äþâðöíäÿ Óëó þíäÿðèìèçèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ þëêÿíèí óçóíìöääÿòëè, äèíàìèê âÿ ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíû òÿìèí åäÿí êîìïëåêñ èíêèøàô ïðîãðàìëàðû ùàçûðëàíûá âÿ óüóðëà èúðà îëóíóá. Ñîíäà Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Ãóáàäëû ðàéîí òÿøêèëàòûíà éåíè öçâ îëàí øÿõñëÿðÿ öçâëöê âÿñèãÿëÿðè âåðèëèá. Ïÿðâèç ÑÀÄÀÉÎÜËÓ Òàíûíìûø éàïîí àëèìè Àêèî Êàíàèíèí ðÿùáÿðëèê åòäèéè îïòîìåòðèñò ìöòÿõÿññèñëÿðäÿí èáàðÿò ùåéÿò Àçÿðáàéúàíäà ùóìàíèòàð àêñèéàíû äàâàì åòäèðèð Òàíûíìûø éàïîí àëèìè, “Ôóúè Îïòèêàë” þçÿë øèðêÿòèíèí ðÿùáÿðè, äîêòîð Àêèî Êàíàè âÿ 6 îïòîìåòðèñò ìöòÿõÿññèñäÿí èáàðÿò ùåéÿò Àçÿðáàéúàíäà íþâáÿòè ùóìàíèòàð àêñèéàíû äàâàì åòäèðèð. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, àêñèéà ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ àïðåëèí 23-24-äÿ Áåéëÿãàí ðàéîíóíäà ìÿñêóíëàøìûø ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿð ö÷öí ýþç ìöàéèíÿëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Ùóìàíèòàð àêñèéà çàìàíû 2 ýöí ÿðçèíäÿ 800-äÿí àðòûã ìÿúáóðè êþ÷êöí ýþç ìöàéèíÿñèíäÿí êå÷èðèëèá âÿ îíëàðà åéíÿêëÿð ïàéëàíûëûá. Ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿð õåéðèééÿ àêñèéàñûíû ðÿüáÿòëÿ ãàðøûëàéûá, ñàüëàìëûãëàðûíà ýþñòÿðäèêëÿðè ãàéüûéà ýþðÿ äîêòîð Àêèî Êàíàèéÿ âÿ “Ôóúè Îïòèêà” øèðêÿòèíèí ÿìÿêäàøëàðûíà ìèííÿòäàðëûãëàðûíû áèëäèðèáëÿð. Íþâáÿòè ìöàéèíÿëÿð Áåéëÿãàí ðàéîíóíäà õîúàâÿíäëè ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðèí ìÿñêóíëàøäûãëàðû Õîúàâÿíä ãÿñÿáÿñèíäÿ âÿ Ôöçóëè ðàéîíóíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê. Ùóìàíèòàð àêñèéà àïðåëèí 28äÿ Áàêû øÿùÿðèíäÿ ãà÷ãûí ãàäûí âÿ ýÿíúëÿð ìÿðêÿçèíäÿ äàâàì åòäèðèëÿúÿê. Éàðäûì ïðîãðàìû ÁÌÒ-íèí Ãà÷ãûí- ëàð öçðÿ Àëè Êîìèññàðëûüûíûí Àçÿðáàéúàíäàêû Íöìàéÿíäÿëèéè âÿ éåðëè ùàêèìèééÿò îðãàíëàðû èëÿ ÿìÿêäàøëûã øÿðàèòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áèðëÿøìèø Ìèëëÿòëÿðèí èõòèñàñëàøìûø ãóðóìëàðûíäàí áèðè îëàí ÁÌÒíèí Ãà÷ãûíëàð öçðÿ Àëè Êîìèññàðëûüû äöíéàäàêû ãà÷ãûíëàðûí ùèìàéÿñè ñàùÿñèíäÿ áåéíÿëõàëã ìöäàõèëÿëÿðèí èäàðÿ îëóíìàñû, ÿëàãÿëÿíäèðèëìÿñè, ùÿì÷èíèí ãà÷ãûíëàðûí ïðîáëåìëÿðè ö÷öí äàâàìëû ùÿëë éîëëàðûíûí àõòàðûëìàñû âÿçèôÿñèíè éåðèíÿ éåòèðèð. ÁÌÒ-íèí Ãà÷ãûíëàð öçðÿ Àëè Êîìèññàðëûüû Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè íÿòèúÿñèíäÿ äèäÿðýèí äöøìöø ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿðÿ, åéíè çàìàíäà, äèýÿð þëêÿëÿðäÿí îëàí ìèíëÿðëÿ ãà÷ãûíà âÿ ñûüûíàúàã àõòàðàí øÿõñÿ éàðäûì ýþñòÿðìÿê ö÷öí 1992-úè èëèí äåêàáðûíäàí Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿòäÿäèð. 6 www.yeniazerbaycan.com 25 àïðåë 2014-úö èë, úöìÿ / ¹ 071 (4230) ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ âÿ Òöðê äöíéàñû ÕÛÕ ÿñðèí ÿââÿëëÿðèíäÿ, Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíèí Èðàí âÿ Ðóñèéà àðàñûíäà áþëöøäöðöëìÿñèíäÿí ñîíðà ÷àð ùþêóìÿòèíèí ÿñàñ ïðèîðèòåòëÿðèíè õàëãûìûçûí ìèëëè êèìëèéèíèí óíóòäóðóëìàñû, Òöðê áèðëèéèíÿ éîë âåðèëìÿìÿñè âÿ ÿí ÿñàñû áó úîüðàôèéàäà éàøàéàí èíñàíëàðûí ìÿäÿíè èíêèøàôûíûí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû òÿøêèë åäèðäè. Áóíóí ÿí áàðèç íöìóíÿñè èñÿ òöðê êèìëèéè äàøûéàí õàëãà “òàòàð” âÿ áàøãà àäëàðûí âåðèëìÿñè èäè. Ùÿìèí äþâðëÿðäÿ Àçÿðáàéúàí ÿðàçèñèíäÿ äöíéÿâè òÿùñèë îúàãëàðûíûí éàðàäûëìàñûíûí ãàðøûñûíû àëìàã, éàëíûç äèíè òÿùñèëÿ ÿñàñëàíàí áèëèêëÿðè éàéìàã ÷àð Ðóñèéàñûíûí ÿí ÿñàñ ìÿãñÿäëÿðèíäÿí áèðè ñàéûëûðäû. Òöðê áèðëèéèíèí ãàðøûñûíäà ñÿää éàðàòìàã, îíëàðû áèð-áèðèíäÿí àéðû ñàëìàã ïëàíûíûí ïèê ùÿääè èñÿ Àçÿðáàéúàíûí òàðèõè òîðïàãëàðûíäà ãîíäàðìà Åðìÿíèñòàíûí éàðàäûëìàñû èäè êè, áóíà äà íàèë îëóíìóøäó. Äöíéàäà ìÿäÿíè èíãèëàáëàðûí ùþêì ñöðäöéö, èñòÿð ÿäÿáèééàòäà, èñòÿð èäåîëîæè òÿôÿêêöðäÿ éåíèëèêëÿðèí ïþùðÿëÿíäèéè áó çàìàí êÿñèéèíäÿ Àçÿðáàéúàíäà ùþêì ñöðÿí ìÿäÿíè, ñèéàñè ÿñàðÿò ìèëëÿòèìèçèí ÿòàëÿòäÿ ãàëìàñûíû øÿðòëÿíäèðìèøäè. Äöíéÿâè ìÿêòÿáëÿðèí éîõ ñÿâèééÿñèíäÿ îëìàñû, ìèëëè êèìëèéèíè äÿðê åäÿí åëèòàíûí ôîðìàëàøìàñûíäàêû ÷ÿòèíëèêëÿð, áóíà ãàðøû éàðàäûëàí ñöíè ìàíåÿëÿð, î úöìëÿäÿí, ÷àð ùàêèìèééÿòèíèí àçÿðáàéúàíëûëàðà, òöðêëÿðÿ ãàðøû “èêèíúè äÿðÿúÿëè ìèëëÿò” éàíàøìàñû õàëãûìûçûí èíêèøàôûíûí ãàðøûñûíû àëìàã ö÷öí ùàçûðëàíàí ïëàíëàðûí òÿðêèá ùèññÿñèíÿ ÷åâðèëìèøäè. Àììà úîøüóí ÷àéûí ãàðøûñûíû àëìàã ìöìêöí îëìóð âÿ òàðèõèí áöòöí äþíÿìëÿðèíäÿ þç ìèëëè êèìëèéèíè ãîðóìàüû áàúàðìûø Àçÿðáàéúàí õàëãû áó ÷ÿòèíëèêëÿðèí äÿ þùäÿñèíäÿí ýÿëäè, äöøìÿíëÿðèíèí îíó éåð öçöíäÿí ñèëìÿê àðçóñóíó öðÿéèíäÿ ãîéäó. Áó ìÿíàäà, ÕÛÕ ÿñðèí ñîíó - ÕÕ ÿñðèí ÿââÿëè Àçÿðáàéúàí ôèêèð òàðèõèíèí èíòèáàù äþâðö äÿ ñàéûëà áèëÿð. Ùÿìèí äþâðäÿ Àçÿðáàéúàíäà ìèëëè ôèêðèí èíêèøàôû, ìöòÿôôÿêèðëÿðèí, ÿäèáëÿðèí, ôèêèð àäàìëàðûíûí, çèéàëûëàðûí õàëã, ìèëëÿò ìÿíàôåéè óüðóíäà ìöáàðèçÿéÿ áàøëàìàñû, ìèëëè åëèòàíûí ôîðìàëàøìàñû éåíè èíêèøàô ìÿðùÿëÿñèíèí òÿìÿëèíè ãîéäó. Àçÿðáàéúàíûí òàíûíìûø ôèêèð àäàìëàðûíäàí áèðè îëàí ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ äÿ ìÿùç î äþâðäÿ ìèëëè êèìëèéèìèçè éàøàäàí ìöòÿôÿêêèðëÿðäÿíäèð. Áþéöê Àçÿðáàéúàí ÿäèáè, ôèëîñîô âÿ ÿäÿáèééàò òÿíãèä÷èñè, ÕÕ ÿñð Àçÿðáàéúàí-òöðê èúòèìàè ôèêðèíèí ÿí ýþðêÿìëè íöìàéÿíäÿëÿðèíäÿí áèðè îëàí ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ àëèì, ùÿêèì, ðÿññàì, øàèð, òÿíãèä÷è, òÿðúöìÿ÷è, ìöÿëëèì, æóðíàëèñò êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèá, áó ñàùÿëÿðèí ùÿð áèðèíäÿ þçöíÿìÿõñóñ èç ãîéóá. ßí ÿñàñû èñÿ ÕÕ ÿñð Àçÿðáàéúàí ìÿòáóàòû âÿ ïóáëèñèñòèêàñû ñàùÿñèíäÿ ìöñòÿñíà õèäìÿòëÿðè îëóá. 1864-úö èëäÿ Ñàëéàíäà àíàäàí îëàí ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ êè÷èê éàøëàðûíäàí àèëÿñè èëÿ áèðëèêäÿ Òèôëèñÿ êþ÷öá. Î çàìàíëàð Ãàôãàç øåéõöëèñëàìû îëàí áàáàñû Àõóíä ßùìÿä Ñÿëéàíèíèí ùèìàéÿñèíäÿ áþéöéÿí ß.Ùöñåéíçàäÿ Òèôëèñ ýèìíàçèéàñûíû áèòèðÿí çàìàí àðòûã òöðê, ôàðñ, ÿðÿá, àëìàí âÿ ðóñ äèëëÿðèíè þéðÿíìèøäè. 1885-úè èëäÿ Ïåòåðáóðã óíèâåðñèòåòèíèí ðèéàçèééàò ôàêöëòÿñèíÿ äàõèë îëàí ß.Ùöñåéíçàäÿ øÿðã ôàêöëòÿñèíäÿ ýþðêÿìëè ïðîôåññîðëàðûí ìöùàçèðÿëÿðèíè äÿ äèíëÿéèðäè. Ìåíäåëåéåâ, Áàãíåð, Ìåíøóòêèí, Æóêîâñêè âÿ áàøãàëàðûíäàí äÿðñ àëàí ß.Ùöñåéíçàäÿ èìïåðèéàíûí ïàéòàõòûíäà ýåäÿí èúòèìàè-ñèéàñè ïðîñåñëÿðëÿ äÿ éàõûíäàí òàíûø îëóð, “õàëã÷ûëàð” ùÿðÿêàòûíà ðÿüáÿò áÿñëÿéèðäè. Áèð ñûðà èíãèëàá÷û òÿëÿáÿëÿð êèìè, î äà Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäàí óçàãëàøìàã ìÿúáóðèééÿòèíäÿ ãàëäû. Ñîíðàäàí ùÿéàòû áîéó ß.Ùö- ñåéíçàäÿ þç ìÿùñóëäàð ãÿëÿìè èëÿ öìóìòöðê ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèíè òÿäãèã âÿ òÿáëèü åòìÿêëÿ, òöðêöí òÿðÿããèñè íàìèíÿ þç ïàðëàã èñòåäàäûíûí áöòöí ýöúö èëÿ ÷àðïûøìàãëà àäûíû òàðèõÿ ãûçûë ùÿðôëÿðëÿ éàçûá. ß.Ùöñåéíçàäÿ Àçÿðáàéúàí ìèëëè ôèêðèíèí èíêèøàôûíäàêû õèäìÿòëÿðè èëÿ éàíàøû, ìèëëè ìÿòáóàòûìûçûí äà ôîðìàëàøäûðûëìàñûíäà ìöùöì áèð âÿçèôÿíèí ëàéèãèíúÿ þùäÿñèíäÿí ýÿëèá. “Êàñïè” ãÿçåòè èëÿ ÿìÿêäàøëûã åòäèéè çàìàíäà “Ýÿíú òöðê÷öëöê íÿäèð?” àäëû ìÿãàëÿñè èëÿ òöðê òÿíçèìàò ùÿðÿêàòûíûí ìàùèééÿòèíè à÷ûãëàéàí ß.Ùöñåéíçàäÿ àðòûã áó çàìàíëàðäà èñëàùàò÷û-ðåôîðìèñò èäåéàëàðû èëÿ ñå÷èëèðäè. Þç äþâðöíöí áþéöê àëèìè, èúòèìàè õàäèìè âÿ ïóáëèñèñòè ßùìÿä áÿé Àüàîüëó èëÿ áèðëèêäÿ ìèëéîí÷ó Ùàúû Çåéíàëàáäèí Òàüûéåâèí ìàëèééÿñè èëÿ ÷àï åòäèðäèéè “Ùÿéàò” ãÿçåòè âàñèòÿñèëÿ èúòèìàè-ìÿäÿíè ìöùèòÿ éåíè àáùàâà ýÿòèðèð, öìóìõàëã äöíéàýþðöøöíöí ìÿíòèãè ÿñàñëàðûíû éåíè ïðèíñèïëÿðëÿ çÿíýèíëÿøäèðìÿéÿ ÷àëûøûðäû. Òöðê äöíéàñûíûí þçöíÿãàéûäûøûíûí, ÿñàðÿòäÿí õèëàñ îëìàñûíûí éîëëàðûíû ýþñòÿðìÿéÿ ÷àëûøàí ß.Ùöñåéíçàäÿ áó õàëãûí ìèëëè êèìëèéèíÿ ñàùèá ÷ûõìàñûíûí âàúèáëèéèíè ãàáàðäûðäû. “Ôöéóçàò” äÿðýèñèíäÿ ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ ìÿãàëÿëÿðèíèí áèðèíäÿ éàçûðäû: “Áèçÿ ôÿäàè ëàçûìäûð! Òöðê ùèññèééàòëû, èñëàì åòèãàäëû, Àâðîïà (ìöàñèð) ãèéàôÿëè ôÿäàè!” Áó ôèêèð àðòûã úÿìèééÿòäÿ ìöçàêèðÿ îëóíóð, òÿêìèëëÿøäèðèëèð âÿ Òöðê äöíéàñûíûí þçöíÿãàéûäûø ôîðìóëó ñàéûëìàüà áàøëàéûðäû. Áó èäåîëîýèéà î äþâðöí ÿñàñ ìÿòáóàò îðãàíëàðû òÿðÿôèíäÿí “Òöðêëÿøìÿê, èñëàìëàøìàã, ìöàñèðëÿøìÿê” -øÿêëèíäÿ ôîðìóëÿ åäèëÿðÿê òÿáëèü îëóíóðäó. Ìÿùç, Àçÿðáàéúàí Õàëã Úöìùóðèééÿòè äþâðöíäÿ äþâëÿò áàéðàüûíäà ö÷ ðÿíýëÿ (ìàâè, ãûðìûçû, éàøûë) ñèìâîëëàøàí Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøûíûí èäåéà-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèíèí ôîðìàëàøìàñûíäà ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿíèí ùÿìèí òåçèñè áþéöê ðîë îéíàäû. Þç þëêÿñèíèí ìöàñèðëÿøìÿñèíè, õàëãûíûí ìèëëè äÿéÿðëÿðèíÿ ñàùèá ÷ûõìàñûíû àðçóëàéàí ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ éàçûðäû: “Áèç àâðîïàëûëàðûí ÿäÿáèééàòëàðûíà, ñÿíàéåëÿðèíÿ, åëì âÿ ìààðèôëÿðèíÿ, êÿøôèééàò âÿ èõòèðàëàðûíà ìöðàúèÿò åòìÿê èñòÿéèðèê, þçëÿðèíÿ äåéèë! Áèç èñòÿéèðèê êè, èñëàì þëêÿñèíÿ îíëàðûí áåéèíëÿðè ýèðñèí, áîüàçëàðû, ìÿäÿëÿðè ýèðìÿñèí. Áèç èñòÿéèðèê êè, þëêÿìèç îíëàðûí áåéèíëÿðèíè ùÿçì åòñèí, éîõñà ìÿäÿëÿðèíäÿ ùÿçì îëóíìàñûí...” ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ éàðàäûúûëûüûíäà öìóìáÿøÿðè äÿéÿðëÿðèí ìèëëè òÿêàìöë âàñèòÿñèíÿ ÷åâðèëìÿñè ÿñàñ äàéàã íþãòÿëÿðèíäÿíäèð. Î, ÕÕ ÿñðäÿ òöðê õàëãëàðûíûí ÿñàñ âÿçèôÿëÿðèíè áåëÿ èçàù åäèðäè: “Òöðê õàëãëàðû áèðèíúè äþâðäÿ ãûëûíúëà, èêèíúè äþâðäÿ äèíëÿ ïàðëàìûøäûðñà, èíäè èñÿ, éÿíè ö÷öíúö äþâðäÿ (ÕÕ ÿñðäÿ) åëì âÿ áèëèêëÿ ïàðëàìàëûäûðëàð... Áèçÿ ãûëûíú äåéèë, ÿùëè-ìààðèô ëàçûìäûð... Áèçèì þçöìöçÿ ìÿõñóñ äàùà ëàéèã, äàùà øàíëû áèð âÿçèôåéè-ìöúàùèäÿìèç âàðäûð êè, î âÿçèôÿ äÿ çöëìÿòè-ãÿôëÿòäÿ áóëóíàí êöëëèééÿòè-àâàì àðàñûíäà íóðè-ìààðèôè ÿêìÿêäèð...”. ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ ö÷öí ìèëëè êèìëèéèí äÿðê îëóíìàñû ìÿñÿëÿñèíäÿ, ìèëëè èíêèøàôäà úîüðàôè ñÿðùÿäëÿð þíÿì êÿñá åòìèðäè. Îíóí ö÷öí áöòöí Òöðê äöíéàñûíûí èíêèøàôû ìöùöì ïðèîðèòåò èäè: “Áèç ùÿì äÿ òöðêöê, îíà ýþðÿ äÿ, áöòöí òöðêëÿðèí èíêèøàôûíà, òÿðÿããèñèíÿ âÿ õîøáÿõòëèéèíÿ öìèä åòìÿê èñòÿéèðèê”. Þòÿí ÿñðäÿ ïðîáëåìèí ìÿùç áó øÿêèëäÿ òÿãäèì îëóíìàñû, àçÿðáàéúàíëûëàðëà éàíàøû, äèýÿð òöðêäèëëè õàëãëàðûí äà ìèëëè þçöíöäÿðêèíèí èíêèøàôûíûí éåíè ìÿðùÿëÿñèíèí áöíþâðÿñèíè ãîéäó. Áó, òöðê õàëãëàðûíûí èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðèíèí äÿãèã ñÿúèééÿñè èäè. ßëè áÿéèí ôÿàëèééÿòè òÿê Àçÿðáàéúàíëà ìÿùäóäëàøìûð. Áþéöê ìöòÿôÿêêèðèí ôÿàëèééÿòèíèí Òöðêèéÿ äþâðö þçöíö îíóí òÿêúÿ óíèâåðñèòåòäÿ òÿùñèëè âÿ ïåøÿêàð ùÿêèì ãèñìèíäÿ èøÿ áàøëàìàñûíäà áöðóçÿ âåðìèð, áó äþâð ùÿì äÿ îíóí ñèéàñè ôÿàëèééÿòèíèí áàøëàíäûüû èëëÿðÿ òÿñàäöô åäèð. 1910-úó èëäÿ ß.Ùöñåéíçàäÿ éåíèäÿí Òöðêèéÿéÿ êþ÷ÿðÿê, îðàäà Òöðêèéÿ îðäóñóíóí çàáèòèíèí ãûçû Àäùèéå õàíûìëà àèëÿ ùÿéàòû ãóðóá. 1911-úè èëäÿ î, “Èòòèùàä âÿ òÿðÿããè” úÿìèééÿòèíèí Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö ñå÷èëèá. Ïðåçèäèóìóí öçâëÿðè àðàñûíäà òàíûíìûø òöðê èäåîëîãó Çèéà Ýþêàëï âÿ Îñìàíëû èìïåðèéàñû ñóëòàíûíûí âÿçèðè Òÿëÿò ïàøà äà âàð èäè. Åëÿ ùÿìèí èëäÿ ßëè áÿé “Òöðê Éóðäó” òÿøêèëàòûíûí éàðàäûúûëàðûíäàí áèðèíÿ ÷åâðèëèá, ßùìÿä áÿé Àüàéåâ (Àüàîüëó), Éóñèô Àê÷óðà, Çèéà Ýþêàëï âÿ áàøãàëàðû äà îíóíëà áèðýÿ áó òÿøêèëàòà äàõèë îëóáëàð. Áèðèíúè äöíéà ìöùàðèáÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ þç âÿçèôÿñèíè Òöðê äöíéàñûíûí ìàðàãëàðûíûí ãîðóíìàñûíäà ýþðöðäö. Ìöùàðèáÿ ÿðÿôÿñèíäÿ ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿíèí äÿ äàõèë îëäóüó, òöðê õàëãëàðûíûí öìóìè âÿçèôÿëÿðè ùàããûíäà ôèêèðëÿðèí éàéûëìàñû èëÿ ìÿøüóë îëàí áèð ñûðà ôÿàë òÿáëèüàò÷ûëàðäàí èáàðÿò ãðóï áèð íå÷ÿ Àâðîïà þëêÿñèíÿ ñÿéàùÿòÿ ÷ûõìûø, îðàäà èñÿ òöðêëÿðèí ïðîáëåìëÿðè ùàããûíäà äàíûøìûøäûëàð. Áó ìþâçó ìöùàðèáÿ èëëÿðèíäÿ äÿ ßëè áÿéèí äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ èäè. 1916-úû èëäÿ î Àâñòðèéàéà, Ìàúàðûñòàíà, Àëìàíèéàéà, Èñâå÷ðÿéÿ ñÿôÿðëÿð åäèð. Ìöùàðèáÿíèí áàøà ÷àòìàñû ÿðÿôÿñèíäÿ ß. Ùöñåéíçàäÿíè ãàíëû äþéöøëÿðèí ýåòìÿñè ñÿáÿáèíäÿí ìöñÿëìàí, ùÿð øåéäÿí ÿââÿë òöðê õàëãëàðûíûí òàëåéè äàùà ÷îõ íàðàùàò åäèðäè. Íÿùàéÿò, 28 ìàé 1918-úè èëäÿ Òèôëèñäÿ Àçÿðáàéúàí Äåìîêðàòèê Ðåñïóáëèêàñû éàðàäûëäû. Éåíè äþâëÿòèí áàøëûúà âÿçèôÿëÿðèíäÿí áèðè òöðê, ìöñÿëìàí ÿùàëèíèí ôèçèêè ìÿùâäÿí õèëàñ åäèëìÿñèíäÿí èáàðÿò èäè. Éåíè äþâëÿòèí åòèáàðëû äÿñòÿéÿ åùòèéàúû âàð èäè. Áåëÿ áèð äÿñòÿéè äîñò, ãàðäàø þëêÿ îëàí Òöðêèéÿ ýþñòÿðÿ áèëÿðäè. Õàëãûìûç ö÷öí òàëå ÿùÿìèééÿòëè áèð ìÿãàìäà ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ ßùìÿä áÿé Àüàéåâëÿ áèðëèêäÿ Àçÿðáàéúàíà ýÿëäè. Ýÿíúÿäÿ î, Àçÿðáàéúàíûí çèéàëû òÿáÿãÿñèíèí íöìàéÿíäÿëÿðè èëÿ áèðýÿ áó þëêÿäÿ Òöðêèéÿ îðäóñóíóí êþìÿéè èëÿ þç ìöñòÿãèëëèéèíè åëàí åòìÿéÿ ìöâÿôôÿã îëìóø ðåñïóáëèêàíûí éàðàäûëìàñû âÿ ìþùêÿìëÿíìÿñè èëÿ áàüëû èø àïàðäû. Àììà Òöðêèéÿíèí Áèðèíúè äöíéà ìöùàðèáÿñèíäÿêè ìÿüëóáèééÿòè òöðê ãîøóíëàðûíûí Àçÿðáàéúàíäàí ýåòìÿñèíÿ ñÿáÿá îëäó âÿ ß.Ùöñåéíçàäÿ äÿ äèýÿð çèéàëûëûð êèìè î äþâðöí Òöðêèéÿñèíèí õèëàñû ö÷öí éåíèäÿí ìåéäàíëàðà àòûëìàëû îëäó... Áþéöê ìöòÿôÿêêèð, áàúàðûãëû íàøèð, èñòåäàäëû ùÿêèì, àëèì âÿ ðÿññàì ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ Àçÿðáàéúàíûí, Òöðêèéÿíèí âÿ áöòöí òöðêäèëëè õàëãëàðûí òàðèõèíÿ, èäåîëîýèéàñûíà, ìÿäÿíèééÿòèíÿ âÿ ñèéàñÿòèíÿ þç ìöùöì òþùôÿëÿðèíè áÿõø åòäè. Áþéöê ÿäèá 1940-úû èëèí ìàðòûíäà Èñòàíáóëäà âÿôàò åäèá. Àçÿðáàéúàíû ìöñòÿãèë, òöðê õàëãëàðûíû áèðëèêäÿ, äîñò, ãàðäàø ýþðìÿê ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿíèí áèð þìöð áîéó ãÿëáèíäÿ éàøàòäûüû àðçóñó èäè. Áó àðçóéà èñÿ ìÿùç ÕÕ ÿñðèí ñîíóíäà íàèë îëóíäó. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäûøû áþéöê áèð úîüðàôèéàäà “Èêè äþâëÿò, áèð ìèëëÿò” èäåéàñûíûí ùàêèì êÿñèëìÿñèíÿ ñÿáÿá îëäó. Áó ýöí Òöðêèéÿ, Àçÿðáàéúàí âÿ áàøãà òöðêäèëëè õàëãëàðûíûí áèðëèéè ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ èäåéàëàðûíûí äàùà áþéöê øþâãëÿ èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíÿ õèäìÿò ýþñòÿðèð. Ñþçñöç êè, ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿíèí õàëãûìûç ãàðøûñûíäà õèäìÿòëÿðè ùÿð çàìàí Àçÿðáàéúàí èúòèìàèééÿòè âÿ äþâëÿòèìèç òÿðÿôèíäÿí éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèëèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ áþéöê ÿäèáèí 150 èëëèê éóáèëåéèíèí êå÷èðèëìÿñè èëÿ áàüëû Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá. Ñÿðÿíúàìäà ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ Òöðê õàëãëàðûíûí ìÿäÿíè èíòåãðàñèéàñûíûí ìÿôêóðÿ êèìè òÿøÿêêöë òàïìàñûíäà ìöùöì ðîë îéíàéàí, ìöàñèð úÿìèééÿò ãóðóúóëóüóíäà äåìîêðàòèê ïðèíñèïëÿðèí ÿíÿíÿâè äÿéÿðëÿð çÿìèíèíäÿ áÿðãÿðàð îëìàñûíûí âàúèáëèéèíè èðÿëè ñöðÿí âÿ ìöñòÿãèë ìèëëè äþâëÿò÷èëèéèí íÿçÿðè ÿñàñëàðûíûí èøëÿíèá ùàçûðëàíìàñûíäà éàõûíäàí èøòèðàê åäÿí, åëÿúÿ äÿ ÷îõøàõÿëè ôÿàëèééÿòè áîéóíúà éàðàòäûüû çÿíýèí ôÿëñÿôè-ïóáëèñèñòèê, ÿäÿáè-åëìè èðñè ñàéÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí ìààðèô÷èëèéè òàðèõèíÿ ãèéìÿòëè òþùôÿëÿð âåðÿí ýþðêÿìëè èúòèìàè õàäèì îëàðàã äÿéÿðëÿíäèðèëèá. Áó èñÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí þç çèéàëûñûíà, þç êå÷ìèøèíÿ, ìèëëè èðñèíÿ äàèì ùþðìÿò ýþñòÿðìÿñèíèí, îíó óúà òóòìàñûíûí ÿñë ñöáóòóäóð. Ïÿðâèç ÑÀÄÀÉÎÜËÓ Éàçû Àçÿðáàéúàí Ìÿòáóàò Øóðàñûíûí âÿ Àçÿðáàéúàíëûëàðûí âÿ äèýÿð Òöðêäèëè Õàëãëàðûí ßìÿêäàøëûã Ìÿðêÿçèíèí “ßëè áÿé Ùöñåéíçàäÿ âÿ Òöðê Äöíéàñû” ìþâçóñóíäà êå÷èðäèéè ìöñàáèãÿéÿ òÿãäèì îëóíóð Ýþðêÿìëè àëèìèí àíàäàí îëìàñûíûí 90 èëëèê éóáèëåéèíÿ ùÿñð åäèëìèø “Ìöàñèð úîüðàôèéà åëìèíèí òÿòáèãè èñòèãàìÿòëÿðè” ìþâçóñóíäà êîíôðàíñ êå÷èðèëèá Àïðåëèí 24-äÿ Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ (ÁÄÓ) ýþðêÿìëè àëèì, úîüðàôèéà åëìëÿðè äîêòîðó, ïðîôåññîð Ðèçâàí Õàíÿìè îüëó Ïèðèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 90 èëëèê éóáèëåéèíÿ ùÿñð åäèëìèø “Ìöàñèð úîüðàôèéà åëìèíèí òÿòáèãè èñòèãàìÿòëÿðè” ìþâçóñóíäà åëìè-ïðàêòèêè êîíôðàíñ êå÷èðèëèá. Òÿäáèðäÿí ÿââÿë ÁÄÓ-íóí úîüðàôèéà ôàêöëòÿñèíäÿ ýþðêÿìëè àëèìèí õàòèðÿ ëþâùÿñèíèí à÷ûëûøû îëóá. Êîíôðàíñäà ÁÄÓ-íóí ðåêòîðó, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, àêàäåìèê Àáåë Ìÿùÿððÿìîâ, úîüðàôèéà ôàêöëòÿñèíèí äåêàíû, ïðîôåññîð Ôÿðäà Èìàíîâ ýþðêÿìëè àëèì Ðèçâàí Ïèðèéåâèí ÷ÿòèí, ëàêèí ìÿíàëû þìöð éîëóíäàí, ýåíèø åëìè âÿ ïåäàãîæè ôÿàëèééÿòèíäÿí, Àçÿðáàéúàí åëìèíÿ âåðäèéè òþùôÿëÿðäÿí äàíûøûáëàð. Áèëäèðèëèá êè, àëèìèí åëìè òÿäãèãàòëàðûíäà ÿñàñ èñòèãàìÿò ìîðôîìåòðèéà ñàùÿñè îëóá. Î, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí âÿ Õÿçÿð äÿíèçè àêâàòîðèéàñûíûí ìîðôîìåòðèê õàðàêòåðèñòèêàëàðûíûí þéðÿíèëìÿñè èëÿ ìÿøüóë îëóá. Ïðîôåññîð Ð.Ïèðèéåâ èëê äÿôÿ îëàðàã ðåëéåôèí ðèéàçè ìîäåëèíè õàðàêòåðèçÿ åòìÿê ìÿãñÿäè èëÿ ðèéàçè-ñòàòèñòèê öñóëëàðëà ìîðôîìåòðèê ýþñòÿðèúèëÿðèí, î úöìëÿäÿí ðåëéåôèí ôóíêñèîíàë ïàéëàíìàñûíû åêñòðåìàë éöêñÿêëèêëÿð öçðÿ òÿäãèã åäèá. Àëèì ðåñïóáëèêà ÿðàçèñè òèìñàëûíäà èëê äÿôÿ îëàðàã ðåëéåôèí ïàð÷àëàíìàñûíû õàðàêòåðèçÿ åäÿí ìîðôîìåòðèê ýþñòÿðèúèëÿðè òÿéèí åäèá âÿ áèð ñûðà îðòà ìèãéàñëû õÿðèòÿëÿð òÿðòèá åäèá. Ð.Ïèðèéåâ êàðòîãðàôèéà, ìîðôîìåòðèéà ñàùÿñèíäÿ òàíûíìûø àëèìäèð, Àçÿðáàéúàí ìîðôîìåòðèéà ìÿêòÿáèíèí ÿñàñûíû ãîéóá. Àëèìèí éàðàòäûüû áó ìÿêòÿá íÿèíêè êå÷ìèø ÑÑÐÈ-äÿ, åëÿúÿ äÿ áèð ÷îõ õàðèúè þëêÿëÿðäÿ ìÿøùóð îëóá. Ïðîôåññîð Ð.Ïèðèéåâ áèð ÷îõ åëìè ìÿ- ãàëÿëÿðèí, ìîðôîìåòðèê õÿðèòÿ âÿ êèòàáëàðûí ìöÿëëèôèäèð. Îíóí “Ðåëéåôèí ìîðôîìåòðèê òÿùëèëè” ìîíîãðàôèéàñû, èëê äÿôÿ îëàðàã Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ ùàçûðëàäûüû êàðòîãðàôèéà âÿ ýåîäåçèéàéà àèä äÿðñëèêëÿðäÿí âÿ åëìè-ìåòîäèê âÿñàèòëÿðäÿí àëè ìÿêòÿáëÿðäÿ ýåíèø èñòèôàäÿ åäèëèð. 60-äÿê ÿñÿðèí ìöÿëëèôè îëàí Ð.Ïèðèéåâ Àçÿðáàéúàí Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ 35 èë åëìè-ïåäàãîæè ôÿàëèééÿòëÿ ìÿøüóë îëóá. Î, áèð íå÷ÿ èë ýåîëîýèéà-úîüðàôèéà ôàêöëòÿñèíèí äåêàíû îëóá, ñîíðà èñÿ þçöíöí òÿøÿááöñö èëÿ à÷ûëìûø Ýåîäåçèéà âÿ êàðòîãðàôèéà êàôåäðàñûíà ðÿùáÿðëèê åäèá. Ð.Ïèðèéåâ 1989-úó èëäÿ äöíéàñûíû äÿéèøèá. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí ìöõáèð öçâö Òîôèã Ùàúûéåâ, ÁÄÓíóí ïðîôåññîðó Øþâãè Ýþé÷àéëû âÿ äèýÿð àëèìëÿð äÿ ïðîôåññîð Ðèçâàí Ïèðèéåâèí åëìè éàðàäûúûëûüûíûí ÿùÿìèééÿòèíäÿí áÿùñ åäèá, îíóíëà áàüëû õàòèðÿëÿðèíè ñþéëÿéèáëÿð. Àëèìèí îüëó, Áàêû Ñëàâéàí Óíèâåðñèòåòèíèí ïåäàãîãèêà êàôåäðàñûíûí äåêàíû, ïðîôåññîð Åëäàð Ïèðèéåâ àòàñûíûí õàòèðÿñèíÿ ýþñòÿðèëÿí äèããÿòÿ ýþðÿ òÿäáèðèí òÿøêèëàò÷ûëàðûíà âÿ èøòèðàê÷ûëàðûíà òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá. ßôëàòóí Àìàøîâ: Ãàáèëèééÿò èìòàùàíû ìåõàíèçìèíèí òÿòáèãè æóðíàëèñò êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñûíäà éåíè ìÿðùÿëÿäèð Àçÿðáàéúàí Ìÿòáóàò Øóðàñûíûí ñÿäðè, Òÿëÿáÿ Ãÿáóëó öçðÿ Äþâëÿò Êîìèññèéàñûíûí òÿðêèáèíäÿ éàðàäûëìûø ãàáèëèééÿò èìòàùàíû êîìèññèéàñûíûí ñÿäðè ßôëàòóí Àìàøîâóí ÀÏÀ-éà ìöñàùèáÿñè: - Áó èëäÿí àëè ìÿêòÿáëÿðèí æóðíàëèñòèêà ôàêöëòÿëÿðèíÿ ãÿáóë çàìàíû ãàáèëèééÿò èìòàùàíû ìåõàíèçìèíèí òÿòáèã åäèëìÿñè ùàíñû çÿðóðÿòäÿí éàðàíûá? Ùÿëÿëèê æóðíàëèñòèêà öçðÿ ìàýèñòðàòóðàéà ãÿáóë èìòàùàíûíûí ãàáèëèééÿò èìòàùàíû ìÿðùÿëÿñèíÿ áàøëàíûëìàñû ùàíñû ÿëàâÿ èìêàíëàð éàðàäàúàã? - ßââÿëëÿð äÿ àëè ìÿêòÿáëÿðèí æóðíàëèñòèêà ôàêöëòÿëÿðèíèí ìàýèñòð ïèëëÿñèíÿ ãÿáóëäà ãàáèëèééÿò èìòàùàíû ïðîñåäóðó òÿòáèã åäèëèðäè. Àðòûã åéíè ñèñòåìÿ ìöÿééÿí ÿëàâÿëÿð îëóíäó. Èëê íþâáÿäÿ îíó äåéèì êè, ìàýèñòðàòóðà ïèëëÿñèíÿ èìòàùàí âåðìÿê ùöãóãó ùóìàíèòàð ñàùÿíè áèòèðìèø áàêàëàâðëàðà øàìèë åäèëèðäèñÿ, áó èëäÿí äèýÿð ñàùÿëÿðäÿí îëàíëàð äà áåëÿ áèð øàíñû ÿëäÿ åäèáëÿð. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, ìöõòÿëèô èõòèñàñ ñàùèáëÿðèíèí äÿ æóðíàëèñòèêàéà ìàðàüû âàð âÿ ìþâúóä ðåàëëûã íÿçÿðÿ àëûíûá. Ùàçûðäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí éàõøû æóðíàëèñòëÿðèí áèð ÷îõóíóí ãåéðè-èõòèñàñ ñàùÿëÿðèíäÿí ýÿëäèêëÿðè ðåàëëûüû âàð. Ìöâàôèã îëàðàã Òÿëÿáÿ Ãÿáóëó öçðÿ Äþâëÿò Êîìèññèéàñû ãÿáóë ïëàíûíû äà àðòûðäû. Àíúàã îíó äà äåéèì êè, çàìàí ìÿùäóäèééÿòè îëäóüóíäàí ìþâúóä èñòèãàìÿòäÿ êèôàéÿò ãÿäÿð òÿáëèüàò èøëÿðè àïàðûëìàäû. Îíà ýþðÿ äÿ ùàçûðäà ãåéäèééàòäàí êå÷ÿí áàêàëàâðëàðûí ñàéû 25-äèð. Ùàëáóêè 43 éåð àéðûëûá êè, áóíëàðûí äà 25è äþâëÿò ñèôàðèøè ÿñàñûíäàäûð. Ýöìàí åäèðÿì êè, ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê ìÿãñÿäéþíëö ìààðèôëÿíäèðìÿ èøëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ ýÿëÿúÿêäÿ ìàýèñòð äÿðÿúÿñèíÿ éèéÿëÿíìÿê èñòÿéÿí áàêàëàâðëàðûí ñàéû àðòàúàã. Äÿéèøèêëèê òÿêúÿ ãåéä åòäèêëÿðèìëÿ ìÿùäóäëàøìûð. ßââÿëëÿð áàêàëàâðëàð éàëíûç êîíêðåò ìþâçó öçðÿ åññå éàçûðäûëàð. Èíäè ìàýèñòðàòóðàéà ãÿáóë èêè ìÿðùÿëÿäÿ àïàðûëûð. Áèðèíúè ìÿðùÿëÿäÿ áàêàëàâðûí äöíéàýþðöøö, ñàùÿéÿ íÿ äÿðÿúÿäÿ áàüëûëûüû íÿçÿðäÿí êå÷èðèëèð. Ñîíðà êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèíäÿ ýåäÿí ùàíñûñà ìàòåðèàë ùÿìèí øÿõñ òÿðÿôèíäÿí òÿùëèë îëóíóð. Ö÷öíúö ïèëëÿäÿ èñÿ êîíêðåò ðåäàêñèéà òàïøûðûüû âåðèëèð. Áöòöí áóíëàð áèðèíúè ìÿðùÿëÿíè ÿùàòÿ åäèð. Èêèíúè ìÿðùÿëÿäÿ ùÿð ùàíñû ìþâçó ÿòðàôûíäà åññå éàçìàã øÿðòè ñàõëàíûëûá. Öìóìÿí ìàýèñòðàòóðàäà òÿùñèë ö÷öí áåø èñòèãàìÿò ìöÿééÿíëÿøäèðèëèá. Áóíëàð ìÿòáóàò òàðèõè, íÿçÿðèééÿ âÿ òÿúðöáÿ, òåëåâèçèéà âÿ ðàäèî, áåéíÿëõàëã æóðíàëèñòèêà âÿ ïóáëèñèñòèêàäûð. Öìóìÿí ùåñàá åäèðÿì êè, ãàáèëèééÿò èìòàùàíû ìåõàíèçìèíèí òÿòáèãè æóðíàëèñò êàäðëàðûí ùàçûðëàíìàñûíäà éåíè ìÿðùÿëÿäèð. - Àéäûíäûð. Áÿñ, àáèòóðèéåíòëÿðèí àëè ìÿêòÿáëÿðÿ ãÿáóëóíäà ãàáèëèééÿò èìòàùàíû ùàíñû ôîðìàäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿê? - Ùàçûðäà àáèòóðèéåíòëÿð ö÷öí ãàáèëèééÿò èìòàùàíû êèìè éàëíûç ìöÿééÿí ìþâçó èëÿ áàüëû éàçû éàçìàã áàúàðûüû ÿñàñ ýþòöðöëöð. Ýöìàí åäèðÿì, íþâáÿòè èëäÿí ìþâúóä èñòèãàìÿòäÿ áèð ãÿäÿð äÿ òÿêìèëëÿøäèðìÿëÿð àïàðìàã ìöìêöíäöð. Áèð ìÿñÿëÿéÿ äèããÿòèíèçè ÷ÿêèì êè, þòÿí èë æóðíàëèñòèêà èõòèñàñûíû ñå÷ÿíëÿðèí ñàéû èêè ìèí èäèñÿ, áó ýöíÿäÿê ãàáèëèééÿò èìòàùàíûíäà èøòèðàê åòìÿê, éÿíè êîíêðåò øÿêèëäÿ æóðíàëèñò îëìàüû äöøöíÿíëÿðèí ñàéû èêè éöçÿ ÷àòìûð. ßëáÿòòÿ, þíöìöçäÿ òÿõìèíÿí áèð ùÿôòÿ äÿ âàð. Àíúàã ÿñëèíäÿ áó ýþñòÿðèúè ðåàë ìÿíçÿðÿíè ÿêñ åòäèðìÿê áàõûìûíäàí ñîí äÿðÿúÿäÿ âàúèáäèð. Áèçèì ö÷öí æóðíàëèñòèêàíû ñåâÿíëÿðèí ñàùÿéÿ ýÿëìÿñè þíÿìëèäèð. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, áèð ÷îõ ùàëëàðäà æóðíàëèñòèêà ôàêöëòÿñèíè áèòèðÿí èíñàíëàð ùå÷ äÿ þç èõòèñàñëàðû öçðÿ ÷àëûøìûðëàð. Áóíà ýþðÿ äÿ èêè ìèí ðÿãÿìè ðåàë ìÿíçÿðÿ áàõûìûíäàí ùå÷ äÿ éöêñÿê íÿòèúÿ äåéèë. - Áèð ãÿäÿð þíúÿ âàõò ìÿùäóäèééÿòèíäÿí ñþç à÷äûíûç... - ßëáÿòòÿ, éåíè ãàéäàëàðûí èøëÿíèëìÿñè èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè àðàñûíäàêû çàìàí êÿñèéè ÷îõ ìÿùäóä îëäó. Áó, áèð òÿðÿôäÿí ìöñáÿò ùàëäûð. Òÿëÿáÿ Ãÿáóëó öçðÿ Äþâëÿò Êîìèññèéàñû ìåäèà èúòèìàèééÿòèíèí òÿøÿááöñöíÿ îïåðàòèâ ðåàêñèéà âåðäè âÿ ãóðóìóí ðÿùáÿðëèéèíÿ áóíà ýþðÿ òÿøÿêêöðöìö áèëäèðèðÿì. Äèýÿð òÿðÿôäÿí, ìÿùäóä çàìàí êÿñèéèíäÿ ìþâúóä èñòèãàìÿòäÿ òÿáëèüàò èøèíèí àïàðûëìàñûíà èñòÿð-èñòÿ- ìÿç ëàçûìè äèããÿòèí àéðûëìàäûüû ãÿíàÿòèíäÿéÿì. Èíàíûðàì êè, áèð ÷îõëàðû ùóìàíèòàð äåéèë, äèýÿð ñàùÿëÿðäÿí äÿ ïðîñåñÿ ãîøóëìàíûí ìöìêöíëöéöíäÿí õÿáÿðñèç îëóá. Áóðàäà ÿëàãÿäàð ãóðóìóí ùàíñûñà ôîðìàäà ìÿñÿëÿíè ãàáàðòìàìàñûíäàí ñþùáÿò ýåòìèð. Ñþùáÿò öìóìÿí ìÿñÿëÿíèí ÿíÿíÿ êèìè ôîðìàëàøìàìàñûíäàí ýåäèð. Áèçèì éàðàòìàã èñòÿäèéèìèç äÿ ÿíÿíÿäèð. Èìêàí âåðèðèê êè, íàòàìàì àëè òÿùñèëè îëàí ùÿð êÿñ þçöíö æóðíàëèñòèêàäà ñûíàéà áèëñèí. Íÿùàéÿò, æóðíàëèñòèêà ùÿì äÿ éàðàäûúûëûã èøèäèð. Èêèíúè áèð ìÿãàìà äà äèããÿò éåòèðèì. Àçÿðáàéúàí õàëãû ùÿìèøÿ ñþçÿ-ñÿíÿòÿ ãèéìÿò âåðÿí õàëãäûð. Ìþâúóä àíëàìäà æóðíàëèñòèêàíûí éåðè âÿ ðîëó äà ùÿð çàìàí éöêñÿê òóòóëóá. ßëáÿòòÿ, ÑÑÐÈ-íèí äàüûëìàñû èëÿ éàðàíàí éåíè øÿðòëÿð äàõèëèíäÿ ïåøÿéÿ ìöíàñèáÿòäÿ äÿ ôÿðãëè áàõûøëàð ìåéäàíà ÷ûõäû. Íÿòèúÿ åòèáàðèëÿ æóðíàëèñòèêàíûí ïîïóëéàðëûã äÿðÿúÿñè àøàüû äöøäö. Ìåäèà ìÿêàíûíäà áèð ñûðà íåãàòèâ ùàëëàð éàøàíäû. ßëäÿ åäèëÿí ÿñàñëû èðÿëèëÿéèøëÿðÿ áàõìàéàðàã, îíëàðûí ìöÿééÿí ãèñìè ùÿëÿ äÿ ìöøàùèäÿ îëóíìàãäàäûð. Ìÿíôè ìåéëëÿðÿ ãàðøû Ìÿòáóàò Øóðàñû èúòèìàè ìöñòÿâèäÿ ìöáàðèçÿ àïàðûð. Àíúàã òÿùñèë ìÿñÿëÿëÿðèíÿ äÿ þíÿì âåðèëìÿëèäèð. ßñëèíäÿ þòÿí èë íîéàáðûí 24-äÿ Ïðåçèäåíòèí êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðè òÿìñèë÷èëÿðè èëÿ ýþðöøöíäÿ ñÿñëÿíìèø òÿêëèô äÿ ùÿìèí þíÿìäÿí ãàéíàãëàíûðäû. Þëêÿ ðÿùáÿðèíèí èðàäÿñè âÿ òàïøûðûüû èëÿ ãàáèëèééÿò èìòàùàíëàðû ìåõàíèçì êèìè òÿòáèã åäèëìÿéÿ áàøëàéûá. Ìÿñÿëÿéÿ õöñóñè äèããÿò éåòèðèëèá. Ùåñàá åäèðÿì êè, Òÿëÿáÿ Ãÿáóëó öçðÿ Äþâëÿò Êîìèññèéàñû âÿ Ìÿòáóàò Øóðàñû ãûñà çàìàí ÿðçèíäÿ áèðýÿ ÿìÿêäàøëûüà ÿñàñëàíàí êèôàéÿò ãÿäÿð èøëÿð ùÿéàòà êå÷èðèá. Àíúàã ìÿñÿëÿéÿ ñèñòåìëè éàíàøìàíûí äàùà áèð úÿùÿòè æóðíàëèñòèêàíûí òÿäðèñè èëÿ áàüëûäûð. Ìþâúóä èñòèãàìÿòäÿ èñëàùàòëàðà åùòèéàú âàð. Éåíè ïðîãðàìëàð, ìöàñèð äÿðñ âÿñàèòëÿðè ùàçûðëàíìàëûäûð. Ùÿòòà æóðíàëèñòèêàíû òÿäðèñ åäÿí øÿõñëÿðèí þçöíöí äÿ ÿëàâÿ òðåíèíãëÿðÿ úÿëá åäèëìÿñè çÿðóðèäèð. Áó ìÿãñÿäëÿ õàðèúäÿí ìöòÿõÿññèñëÿð äÿâÿò îëóíìàëû, åéíè çàìàíäà þëêÿìèçäÿí êÿíàðäà áàø òóòàí ñåìèíàðëàðäà ìöòÿìàäè èøòèðàê êèìè âÿçèôÿëÿð ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿëèäèð. Ùåñàá åäèðÿì êè, ìþâúóä ñàùÿéÿ ôóíäàìåíòàë éàíàøûëñà, ïîïóëéàðëûã àðòàúàã. Áèð ãÿäÿð þíúÿ æóðíàëèñòèêàíû ñåâÿí èíñàíëàðûí ñàùÿéÿ ýÿëìÿëè îëäóüóíó âóðüóëàìûøäûì. Äåìÿê, ïåøÿíè ñåâäèðìÿê äÿ ëàçûìäûð. Áóíóí ö÷öíñÿ ãåéä åòäèéèì òÿäáèðëÿð ìöòëÿã ðåàëëàøìàëûäûð. Áàêûäà Öìóìäöíéà ßìÿéèí Ìöùàôèçÿñè ýöíö èëÿ ÿëàãÿäàð êîíôðàíñ êå÷èðèëèá 28 àïðåë - Öìóìäöíéà ßìÿéèí Ìöùàôèçÿñè ýöíö èëÿ ÿëàãÿäàð ßìÿê âÿ ßùàëèíèí Ñîñèàë Ìöäàôèÿñè Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí “Êèìéÿâè ìàääÿëÿð èñòèôàäÿ îëóíàí èø éåðëÿðèíäÿ ÿìÿéèí ìöùàôèçÿñè” ìþâçóñóíäà êîíôðàíñ êå÷èðèëèá. Êîíôðàíñû ýèðèø ñþçö èëÿ à÷àí ÿìÿê âÿ ÿùàëèíèí ñîñèàë ìöäàôèÿñè íàçèðè Ñÿëèì Ìöñëöìîâ Áåéíÿëõàëã ßìÿê Òÿøêèëàòû (ÁßÒ) òÿðÿôèíäÿí Öìóìäöíéà ßìÿéèí Ìöùàôèçÿñè ýöíöíöí òÿñèñ îëóíìàñûíäà ìÿãñÿäèí äöíéà èúòèìàèééÿòèíèí äèããÿòèíèí ÿìÿéèí ìöùàôèçÿñè êèìè àêòóàë áèð ìÿñÿëÿéÿ úÿëá åäèëìÿñè îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Ðåñïóáëèêàìûçäà äà ñîí èëëÿðèí ýþñòÿðèúèëÿðèíÿ ÿñàñÿí, èñòåùñàëàòäà ùÿð èë 250-éÿ ãÿäÿð áÿäáÿõò ùàäèñÿíèí áàø âåðäèéèíè, áó ùàäèñÿëÿð íÿòèúÿñèíäÿ äöíéàñûíû äÿéèøÿíëÿðèí ñàéûíûí 80 íÿôÿðÿ éàõûí îëäóüóíó ãåéä åäÿí Ñ.Ìöñëöìîâ þëêÿìèçäÿ ÿìÿéèí ìöùàôèçÿñèíèí äþâëÿòèí ñîñèàë ñèéàñÿòèíèí ÿñàñ ìÿãñÿäëÿðèíäÿí áèðè îëäóüóíó áèëäèðèá: “Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ùàçûðëàíàðàã 1995-úè èëäÿ ðåôåðåíäóì éîëó èëÿ ãÿáóë åäèëÿí ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èëê Êîíñòèòóñèéàñûíäà ùÿð êÿñèí ñàüëàì âÿ òÿùëöêÿñèç øÿðàèòäÿ èøëÿìÿê ùöãóãó òÿñáèò îëóíóá, ÿìÿê âÿ èñòèðàùÿò ùöãóãëàðûíûí ÿñàñëàðû ìöÿééÿí îëóíóá. Ìÿùç Óëó þíäÿðèìèçèí ìöâàôèã Ôÿðìàíû èëÿ 1997-úè èëäÿ ÿìÿê ãàíóíâåðèúèëèéèíÿ ÿìÿë îëóíìàñûíà äþâëÿò íÿçàðÿòèíè ùÿéàòà êå- ÷èðÿí äþâëÿò ãóðóìó - ßìÿê âÿ ßùàëèíèí Ñîñèàë Ìöäàôèÿñè Íàçèðëèéèíèí Äþâëÿò ßìÿê Ìöôÿòòèøëèéè éàðàäûëûá, 1999-úó èëäÿ èñÿ ÌÄÁ-äÿ èëê äÿôÿ îëàðàã Àçÿðáàéúàíäà ßìÿê Ìÿúÿëëÿñè ãÿáóë åäèëèá”. Ñ.Ìöñëöìîâ Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí èø÷è âÿòÿíäàøëàðûí ùöãóãëàðûíûí ìöäàôèÿñèíÿ õöñóñè äèããÿò âÿ ãàéüûñûíûí áó ñàùÿäÿ àïàðûëàí ñèéàñÿòèí èëáÿèë ýöúëÿíìÿñèíÿ øÿðàèò éàðàòäûüûíû âóðüóëàéûá. Ñîíðà Àçÿðáàéúàí Ùÿìêàðëàð Èòòèôàãëàðû Êîíôåäåðàñèéàñûíûí ñÿäðè, ìèëëÿò âÿêèëè Ñÿòòàð Ìåùáàëûéåâ, Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ñàùèáêàðëàð (Èøÿýþòöðÿíëÿð) Òÿøêèëàòëàðû Ìèëëè Êîíôåäåðàñèéàñûíûí ïðåçèäåíòè Ìÿììÿä Ìóñàéåâ, ßìÿê âÿ ßùàëèíèí Ñîñèàë Ìöäàôèÿñè Íàçèðëèéè éàíûíäà Äþâëÿò ßìÿê Ìöôÿòòèøëèéè Õèäìÿòèíèí ðÿèñè Ôóàä ßëèçàäÿ âÿ äèýÿðëÿðè èø éåðëÿðèíäÿ ñàüëàì âÿ òÿùëöêÿñèç ÿìÿê øÿðàèòèíèí éàðàäûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿðäÿí äàíûøûáëàð. 7 www.yeniazerbaycan.com 25 àïðåë 2014-úö èë, úöìÿ / ¹ 071 (4230) Àíòèìèëëè úöòëöéöí øÿð äóåòè Áÿçè ìöõàëèôÿò ïàðòèéàëàðû ðàäèêàëèçìè âÿ ãàðøûäóðìàíû òÿáëèü åäèð Âåðäèéè áÿéàíàòëàðëà èíñàíëàðû âÿ èúòèìàè øöóðó ìàíèïóëéàñèéàéà ìÿðóç ãîéìàüà ÷àëûøàí ðàäèêàëëàð öìóììèëëè ìÿíàôåéè, ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèéè þçëÿðèíèí âÿ îíëàðû “ùèìàéÿ åäÿí” ìÿðêÿçëÿðèí ìàðàãëàðûíà ãóðáàí âåðìÿê ö÷öí õöñóñè úàíôÿøàíëûã åäèðëÿð. Îíó äà õöñóñè îëàðàã ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð êè, ñîí çàìàíëàð ðàäèêàë ìöõàëèôÿòè òÿìñèë åäÿí øÿõñëÿðèí õàðèúè íöìàéÿíäÿëÿðëÿ ýþðöøëÿð êå÷èðìÿñè, þëêÿìèçäÿêè äÿðèí òÿìÿëëÿðÿ ñþéêÿíÿí èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèéè, ùÿì÷èíèí, éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ òÿìèí âÿ ìöäàôèÿ îëóíàí èíñàí âÿ âÿòÿíäàø ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðû êèìè ìÿñÿëÿëÿðè ìöçàêèðÿ îáéåêòèíÿ ÷åâèðìÿëÿðè äÿ äåéèëÿíëÿðè òÿñäèã åäèð. Áåëÿ îëàí ùàëäà, ñóàë éàðàíûð: ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí ñþçöýåäÿí ñóáéåêòëÿðëÿ Àçÿðáàéúàí ñèéàñè ïàëèòðàñûíäà ùå÷ áèð ôóíêñèîíàëëûüà ìàëèê îëìàéàí àóòñàéäåðëÿð þçëÿðèíèí êîðïîðàòèâ ñÿúèééÿëè ìàðàãëàðûíû, ñèéàñè àìáèñèéàëàðûíû òÿìèí åòìÿê ö÷öí ìèëëè ìàðàãëàðà âÿ úÿìèééÿòäÿ òÿøÿêêöë òàïìûø äÿéÿðëÿðÿ çèää îëàí ÿí ìöõòÿëèô éîëëàðà èñòèíàä åäèðëÿð. Áó ñûðàäà ðàäèêàë ìöõàëèôÿò, õöñóñèëÿ äÿ, ÀÕÚÏ âÿ Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû ôÿðãëÿíèð. Äàüûäûúû äöøÿðýÿ íöìàéÿíäÿëÿðè áó ýöí Àçÿðáàéúàí úÿìèééÿòè òÿðÿôèíäÿí òàíûíìûð, þç ôÿàëèééÿòëÿðèíè àíòè-Àçÿðáàéúàí äàèðÿëÿðèí äèðåêòèâëÿðè ÿñàñûíäà äàâàì åòäèðèðëÿð. Öìóìèééÿòëÿ, áÿçè õàðèúè ìàðàã ãðóïëàðûíäàí ìàëèééÿëÿøÿí âÿ êîíêðåò ýöúëÿðèí êîðïîðàòèâ ìàðàãëàðûíûí òÿìèí îëóíìàñû ìèññèéàñûíà õèäìÿò åäÿí ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí íöìàéèø åòäèðäèéè àíòè-àçÿðáàéúàí÷û ôÿàëèééÿò áÿùñ îëóíàí ãöââÿëÿðèí, î úöìëÿäÿí, àóòñàéäåðëÿð òîïëóñó îëàí ãîíäàðìà ãóðóìëàðûíûí íÿéÿ ãàäèð îëäóüóíó âÿ êèìëÿðÿ õèäìÿò åòäèéèíè àøêàð ñóðÿòäÿ ÿêñ åòäèðèð. Äîëàéûñûéëà, õàëãûí åòèìàäûíû ùå÷ úöð ãàçàíà áèëìÿéÿí âÿ ôÿàëèééÿòèíè ãÿðÿçëè õàðèúè äàèðÿëÿðèí äàüûäûúû ìàðàãëàðûíûí òÿìèí îëóíìàñû ìèññèéàñû öçÿðèíäÿ ãóðàí ðàäèêàë ìöõàëèôÿò ñîí çàìàíëàð Àçÿðáàéúàíäà õàîñ éàðàòìàã, òÿêìèë ñòðóêòóð åëåìåíòëÿðèíÿ ìàëèê îëàí âÿ ìþùêÿì ÿñàñëàðà ñþéêÿíÿí ñèéàñè ñèñòåìèí ñàáèòëèéèíè ñàðñûòìàã ö÷öí ÿí ìöõòÿëèô ìåòîäëàðà èñòèíàä åäèð âÿ þëêÿäÿ àíòàãîíèñò ïðîñåñëÿðèí ÿñàñûíû ãîéìàüà ÷àëûøûð. Þëêÿìèçäÿêè ÿñàñëû èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèêäÿí íàðàçû îëàí “Ìöñàâàò” áàøãàíû ðàäèêàë âÿ åêñòðåìèñò ôèêèðëÿð ñÿñëÿíäèðìÿêëÿ èíñàíëàðû äàüûäûúûëûüà ñþâã åòìÿéÿ ÷àëûøûð èøáèðëèéè íÿéÿ õèäìÿò åäèð? Ùÿð ùàëäà, ýþðöíÿí îäóð êè, ðàäèêàë äöøÿðýÿ òÿìñèë÷èëÿðè õàðèúè íöìàéÿíäÿëÿðëÿ ýþðöøëÿðèíäÿí ñîíðà þçëÿðèíèí íÿçàðÿòèíäÿ îëàí ìÿòáóàò îðãàíëàðûíäà àíòè-Àçÿðáàéúàí ÷àüûðûøëàðûí ñÿñëÿíäèðèëìÿñèíè, ùÿì÷èíèí, äþâëÿòèìèçÿ ãàðøû éþíÿëìèø ãàðà ïèàð êàìïàíèéàñûíû äàâàì åòäèðèðëÿð. Éåðè ýÿëìèøêÿí, äàèì ðàäèêàë ÷àüûðûøëàðëà ÷ûõûø åäÿí “Ìöñàâàò” áàøãàíû Èñà Ãÿìáÿð äàüûäûúû äöøÿðýÿíèí íÿçàðÿòèíäÿ îëàí ìÿòáóàò îðãàíëàðûíäàí áèðèíÿ ìöñàùèáÿñèíäÿ íþâáÿòè äÿôÿ òÿõðèáàò÷û ôèêèðëÿð ñÿñëÿíäèðèá. ßí òÿÿúúöáëöñö (!) îäóð êè, áó øÿõñ “èãòèäàðûí þëêÿ äàõèëèíäÿ ùÿìðÿéëèê éàðàíìàñûíà èìêàí âåðìÿäèéèíè” èääèà åäèá. ßëáÿòòÿ, èëê áàøäàí éàëíûç èòòèùàì õàðàêòåðëè îëàí áó ôèêðèí ÿñë ìàùèééÿòè èíñàíëàðû ñèéàñè ìàíèïóëéàñèéàéà ìÿðóç ãîéìàãëà äàüûäûúûëûüà òÿùðèê åòìÿñèäèð. ×öíêè ùÿð áèð Àçÿðáàéúàí âÿ- òÿíäàøûíà ìÿëóìäóð êè, þëêÿìèçäÿ ñàðñûëìàç ìèëëè ùÿìðÿéëèê âÿ áöòþâëöê ùþêì ñöðöð. Áó äà ìèëëè èíêèøàôû òÿìèí åäÿí ÿñàñ ìåõàíèçìëÿðäÿí áèðè ðîëóíó îéíàéûð. Àììà ýþðöíÿí îäóð êè, þëêÿìèçäÿêè ÿñàñëû èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèêäÿí íàðàçû îëàí “Ìöñàâàò” áàøãàíû ðàäèêàë âÿ åêñòðåìèñò ôèêèðëÿð ñÿñëÿíäèðìÿêëÿ èíñàíëàðû äàüûäûúûëûüà ñþâã åòìÿéÿ ÷àëûøûð. ßëáÿòòÿ, Àçÿðáàéúàí èúòèìàèééÿòè Èñà Ãÿìáÿð êèìè òÿõðèáàò÷ûëàðû úèääè ãÿáóë åòìèð. Þëêÿ âÿòÿíäàøëàðûíà îíóí àíòèìèëëè ÿìÿëëÿðè ìÿëóìäóð. Áÿëëèäèð êè, áó øÿõñ áèð ìöääÿò ÿââÿë þçöíöí êîðïîðàòèâ ìàðàãëàðû íàìèíÿ àíòèìèëëè ìþâãåäÿí ÷ûõûø åäÿðÿê àçÿðáàéúàíëûëàðà ãàðøû äÿôÿëÿðëÿ ñîéãûðûìû àêòû ùÿéàòà êå÷èðìèø, òîðïàãëàðûìûçûí 20 ôàèçèíè èøüàë åòìèø åðìÿíèëÿðè áåëÿ äîñò êèìè ãÿáóë åòìÿêäÿí ÷ÿêèíìÿéÿðÿê îíëàðëà ÿìÿêäàøëûã ìöãàâèëÿëÿðè èìçàëàéûá. “Êåøèø Ãàïîí” ðîëóíó èôà åòìÿéÿ ÷àëûøàí Èñà Ãÿìáÿð àíòè-àçÿðáàéúàí÷ûëàðëà ñþâäÿëÿøìÿ íÿòèúÿñèíäÿ ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿúÿéè òÿãäèðäÿ Äàüëûã Ãàðàáàüû åðìÿíèëÿðÿ ýöçÿøòÿ ýåòìÿê þùäÿëèéèíè ýþòöðöá. Áó èñÿ ñþçöýåäÿí øÿõñèí íàòàìàì õàðàêòåðèíè, àíòèìèëëè ìþâãåéèíè âÿ õÿéàíÿòêàð ñèìàñûíû ýþñòÿðÿí íþâáÿòè àúûíàúàãëû ôàêòäûð. Áåëÿëèêëÿ, Èñà Ãÿìáÿð, ßëè Êÿðèìëè âÿ äèýÿð øÿõñëÿðèí òèìñàëûíäà ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí ýåð÷ÿê êèìëèéè àøêàð îëóíóð. Áóíà ýþðÿ äÿ, ãåéä åòäèéèìèç êèìè, èúòèìàèééÿò äàüûäûúû äöøÿðýÿ òÿìñèë÷èëÿðèíÿ ùå÷ áèð ùàëäà åòèìàä ýþñòÿðìèð. Àõû, úÿìèééÿòèí èúòèìàè-ñèéàñè ìàðàãëàðûíà çèää ìþâãå ñÿðýèëÿìÿê âÿ áåéíÿëõàëã òÿçéèã ãðóïëàðûíûí ùèìàéÿñèíÿ ñûüûíìàã ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí äàâàìëû ôèàñêîñóíó øÿðòëÿíäèðÿí íþâáÿòè ôàêòîðëàðäàíäûð. Ùàêèìèééÿòÿ ýÿëìÿê óüðóíäà àíòè-Àçÿðáàéúàí äàèðÿëÿðÿ Äàüëûã Ãàðàáàüû åðìÿíèëÿðÿ ýöçÿøòÿ ýåäÿúÿéèíè âÿä åäÿí, Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíûí 20 ôàèçèíè èøüàë åòìèø òÿúàâöçêàð åðìÿíèëÿðëÿ ÿìÿêäàøëûã åäÿí, þëêÿíèí ìèëëè ìÿíàôåéèíè þçëÿðèíèí âÿ õèäìÿò åòäèêëÿðè ãöââÿëÿðèí êîðïîðàòèâ ìàðàãëàðûíà ãóðáàí âåðìÿéÿ ÷àëûøàí, èúòèìàèééÿòè ìàíèïóëéàñèéàéà ìÿðóç ãîéàí, úÿìèééÿòèí ÿí äèíàìèê òÿáÿãÿñè îëàí ýÿíúëÿðè ðàäèêàëëûüà âÿ òÿõðèáàòà ÷àüûðàí âÿ áóíëàð êèìè áèð ÷îõ àíòèìèëëè ùÿðÿêÿòëÿðè ôÿàëèééÿòëÿðèíäÿ ÿñàñ èñòèãàìÿò êèìè ýþòöðÿí äàüûäûúû ãöââÿëÿðÿ Àçÿðáàéúàí õàëãû åòèìàä åäÿðìè? Áåëÿëèêëÿ, ðàäèêàë ìöõàëèôÿò éåíÿ äÿ ãàðøûäóðìà âÿ äàüûäûúûëûã òÿáëèü åòìÿêëÿ ìÿøüóëäóð. Áó, îíëàðûí “ñèéàñè ôÿàëèééÿò” ïðèíñèïëÿðèíèí íÿäÿí èáàðÿò îëìàñûíû áèð äàùà àéäûíëàøäûðûð... ÍÓÐËÀÍ Áÿçè “áåéíÿëõàëã” òÿøêèëàòëàðëà “ìèëëè” ÃÙÒ-ëÿðèí àíòè-Àçÿðáàéúàí ôÿàëèééÿòè èôøà îëóíóð Ñîí èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàíûí áöòöí ñàùÿëÿðäÿ äàâàìëû èíêèøàôà íàèë îëìàñû, î úöìëÿäÿí, ðåñïóáëèêàäà ñèéàñè ñàáèòëèéèí, âÿòÿíäàø ùÿìðÿéëèéèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñè, þëêÿìèçèí áåéíÿëõàëã èìèúèíèí àðòìàñû Âÿòÿíèìèçèí, õàëãûìûçûí äîñòëàðûíû ñåâèíäèðäèéè êèìè, ÿñàñÿí, áåéíÿëõàëã åðìÿíè ëîááè øÿáÿêÿñèíèí òÿñèð äàèðÿñèíäÿ îëàí àíòè-àçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ôÿàëèééÿòäÿ àêòèâëÿøìÿ èëÿ þçöíö ýþñòÿðèð. Ñþçöýåäÿí äàèðÿëÿð Àçÿðáàéúàíûí äèíàìèê èãòèñàäè èíêèøàôûíà, ìþùêÿì äàõèëè ñàáèòëèéèíÿ, áåéíÿëõàëã àðåíàäà ãàçàíäûüû ñèéàñè óüóðëàðûíà õÿëÿë ýÿòèðìÿê ö÷öí äÿðèäÿí ãàáûãäàí ÷ûõûð âÿ ÿí ìöõòÿëèô âàñèòÿëÿðÿ ÿë àòûðëàð. Äöíéàíûí àéðû-àéðû þëêÿëÿðèíäÿ “ëþâáÿð” ñàëàí àíòèàçÿðáàéúàí÷û ìÿðêÿçëÿðèí éàðàðëàíäûãëàðû ÷èðêèí âàñèòÿëÿðäÿí áèðè äÿ îíëàðûí “äåìîêðàòèéà”, “âÿòÿíäàø úÿìèééÿòèíèí èíêèøàôû”, “èíñàí ùàãëàðû” êèìè òåðìèíëÿðè ìàíèïóëéàñèéà àëÿòèíÿ ÷åâèðìÿëÿðèäèð. Áàøãà ñþçëÿ äåñÿê, áþéöê ìÿáëÿüäÿ ìàëèééÿ âÿñàèòëÿðè õÿðúëÿéÿðÿê Àçÿðáàéúàíà äåìîêðàòèéà, ñþç, ñÿðáÿñò òîïëàøìàã àçàäëûãëàðû èõðàú åòìÿê èñòÿéÿí ìÿëóì ìÿðêÿçëÿðèí ÷èðêèí íèééÿòëÿðè àéäûí ýþðöíöð. ßëáÿòòÿ, ôóíäàìåíòàë èíñàí ùöãóã âÿ àçàäëûãëàðûíûí, î úöìëÿäÿí äÿ äåìîêðàòèéàíûí ñÿðùÿäëÿðèíè ìöòëÿã øÿêèëäÿ ìöÿééÿíëÿøäèðìÿê ìöìêöí äåéèë. Ùÿð õàëãûí þç ÿíÿíÿëÿðè, éàøàì òÿðçè âàð. Ùàíñûñà áèð òîïëóì òÿðÿôèíäÿí ìÿãáóë ýþðöíÿí äÿéÿðëÿð áàøãàëàðû òÿðÿôèíäÿí èíêàð åäèëÿ áèëÿð. Áàøãà áèð ìöùöì úÿùÿò þëêÿëÿðèí èíêèøàô ñÿâèééÿñè èëÿ áàüëû îëà áèëÿð. Áåëÿ îëàí ùàëäà ìöõòÿëèô “áåéíÿëõàëã” ôîíäëàðûí, òÿøêèëàòëàðûí ùàíñûñà ìèëëè äþâëÿòäÿ, î úöìëÿäÿí äÿ, Àçÿðáàéúàíäà äåìîêðàòèéàíûí “ãåéäèíÿ ãàëìàëàðû”, áóíäàí þòðö, íåúÿ äåéÿðëÿð, êèñÿ-êèñÿ ïóë õÿðúëÿìÿëÿðè ÷îõ øöáùÿëè ýþðöíìöðìö? ßýÿð “áåéíÿëõàëã” òÿøêèëàòëàð áåëÿ “ãàéüûêåøäèðëÿðñÿ” âÿ éàõóä Àçÿðáàéúàíà áó äÿðÿúÿäÿ ðÿüáÿò áÿñëÿéèðëÿðñÿ, áÿñ îíäà íÿäÿí îíëàðûí ãóëàãëàðû Õîúàëû ùàðàéûíû åøèòìèð? Áÿëêÿ, åðìÿíèëÿðèí áàøëàäûãëàðû ÿäàëÿòñèç ìöùàðèáÿ íÿòèúÿñèíäÿ ñàäÿ àçÿðáàéúàíëûëàðûí þç äîüìà éóðä-éóâàëàðûíäàí ãà÷ãûí ñàëûíìàëàðûíûí èíñàí ùàãëàðû êàòåãîðèéàñû èëÿ áèð ÿëàãÿñè éîõäóð? Ìÿíòèã ùàðàäàäûð Áó, áèð äàùà ùÿìèí øÿõñëÿðèí õàëãûìûçà ãàðøû õÿéàíÿòêàð ìþâãåäÿ îëäóãëàðûíû òÿñäèã åäèð êè, Àçÿðáàéúàíäà äåìîêðàòèéàíûí, èíñàí ùàãëàðûíûí âÿçèééÿòèíäÿí “íàðàùàòëûã êå÷èðÿí” ìöõòÿëèô “áåéíÿëõàëã” òÿøêèëàòëàð âÿ îíëàðà äÿì òóòàí ãðàíòéåéÿí ñàïû þçöìöçäÿí îëàí áàëòàëàð áöòöí áó óøàã, àùûë, ãàäûí, íÿùàéÿò, èíñàí ùöãóãëàðûíûí ïîçóëìàñûíû ýþðìöðëÿð, àíúàã ðàäèêàë ìöõàëèôÿò äöøÿðýÿñèíèí ùàíñûñà òÿìñèë÷èñèíèí êîíêðåò úèíàéÿòÿ ýþðÿ ñàõëàíûëìàñûíäàí âÿ éàõóä þéðÿäèëìèø áèð íå÷ÿ ýÿíúèí øÿùÿðèí ìÿðêÿçè ùèññÿñèíäÿ ìÿãñÿäëè øÿêèëäÿ òþðÿòäèéè õóëèãàíëûã ÿìÿëèíèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñûíäàí ñèéàñè øîó äöçÿëòìÿéÿ ÷àëûøûðëàð? Áåëÿëèêëÿ, àéäûí ýþðöíöð êè, ìöõòÿëèô “áåéíÿëõàëã” òÿøêèëàòëàðûí èíñàí ùàãëàðû, äåìîêðàòèéà “àõòàðûøëàðûíäà” ñàüëàì ìÿíòèã âÿ îáéåêòèâëèê ìåéàðû ÿñëà éîõäóð.Éÿíè ìÿëóì ìÿðêÿçëÿðèí äàíûøàí äèëè îëàí ìöõòÿëèô “ìèëëè” ÃÙÒ-ëÿðèí òÿìñèë÷èëÿðè “Àçÿðáàéúàíäà èíñàí ùàãëàðû ïîçóëóð”, “þëêÿäÿ ñèéàñè ìÿùáóñëàð âàð” äåéÿíäÿ îíëàðûí ÿñë íèééÿòëÿðèíèí íÿ îëäóüó àéäûí ýþðöíöð. Ìÿëóì àíòèìèëëè äàèðÿëÿðäÿí àëäûãëàðû áþéöê ãðàíòëàðûí, èàíÿëÿðèí ìöãàáèëèíäÿ îíëàðûí ÷àëäûãëàðû ùàâàëàðà ìÿìíóíèééÿòëÿ ãîë ýþòöðöá îéíàéàí ðàäèêàë äöøÿðýÿ òÿìñèë÷èëÿðèíèí, àéðû-àéðû “ìèëëè” ÃÙÒ-ëÿðèí öçâëÿðèíèí éåýàíÿ ìÿãñÿäè áèð ñûðà þëêÿëÿðäÿ îëäóüó êèìè, Àçÿðáàéúàíäà äà èäàðÿ îëóíàí õàîñ éàðàòìàãäàí èáàðÿòäèð. Æóðíàëèñò Åéíóëëà Ôÿòóëëàéåâèí áèð ìöääÿò áóíäàí ÿââÿë “âèðòóàëàç.îðã” ñàéòûíäà äÿðú åòäèðäèéè “Àçÿðáàéúàíû Óêðàéíàéà ÷åâèðìÿê ö÷öí 32 ìèëéîí äîëëàð” ñÿðëþâùÿëè ìÿãàëÿñèíäÿ 2002-úè èëäÿí 2014-úö èëÿäÿê òÿêúÿ ö÷ õàðèúè ôîíäóí Àçÿðáàéúàíûí ÃÙÒ-ëÿðèíÿ 32 ìèëéîí äîëëàðäàí ÷îõ âÿñàèò õÿðúëÿäèéè áèëäèðèëèðäè. Áó ýöíëÿðäÿ èñÿ Å.Ôÿòóëëàéåâ ÿââÿëêè àðàøäûðìàëàðûíûí äàâàìû êèìè “ùàããûí.àç” ñàéòûíäà “Àçÿðáàéúàí èíãèëàáû ö÷öí äàùà 14 ìèëéîí äîëëàð” áàøëûãëû ìÿãàëÿ èëÿ ÷ûõûø åäèá. Ìöÿëëèô ìÿãàëÿäÿ áèð ñûðà èôøàåäèúè ôàêòëàðûí öñòöíö à÷ìàüà íàèë îëóá. Ìÿãàëÿäÿ âóðüóëàíûð êè, 2003-2013-úö èëëÿðäÿ Àìåðèêà Ùöãóãøöíàñëàð Àññîñèàñèéàñûíûí Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿëèéè 4 ðàçûëàøìà ÿñàñûíäà 588 ìèí äîëëàð àëûá. Àðàøäûðìà÷û æóðíàëèñò ôàêòëàðëà ùÿìèí âÿñàèòäÿí ðàäèêàë ìöõàëèô éþíöìëö øÿõñëÿðÿ íÿ ãÿäÿð ïàé äöøäöéöíö èôøà åäèá. Ìÿãàëÿäÿ áèëäèðèëèð: “Ìöõàëèôÿò ôÿàëëàðû Âèäàäè Ìèðêàìàë, Èíòèãàì ßëèéåâ âÿ ßííàüû Ùàúûáÿéëè 91 ìèí äîëëàð àëûá. 2) Ðÿøàä Ùàúûëû-90 ìèí äîëëàð”. Áóíäàí áàøãà, Å.Ôÿòóëëàéåâèí ìÿãàëÿñèíäÿ áèëäèðèëèð êè, ßëþâñÿò ßëèéåâÿ 10 ìèí äîëëàð, “Äåìîêðàòèéàíûí òÿäðèñè” ãåéðè-ùþêóìÿò òÿøêèëàòûíà 15 ìèí äîëëàð âåðèëèá. Ùàããûíäà áÿùñ îëóíàí ìÿãàëÿäÿ, ùÿì÷èíèí, “Ðåâåóå Wàòúù Èíñòèòóòå” òÿøêèëàòûíûí 952 ìèí äîëëàð âÿñàèòè íåúÿ ïàéïöø åòäèéèíÿ äÿ àéäûíëûã ýÿòèðèëèá. Áèëäèðèëèð êè, ñþçöýåäÿí èíñòèòóò òÿðÿôèíäÿí ìàëèééÿëÿøäèðèëÿí 25 ëàéèùÿíèí áþéöê ùèññÿñèíè áàøäà “Ìöñàâàò”÷û Ãóáàä Èáàäîüëó, “úÿáùÿ÷è”ëÿð Ìÿùÿììÿä Òàëûáëû, Ðþâøÿí Àüàéåâ âÿ äèýÿðëÿðè îëìàãëà “Ìèëëè Áöäúÿ Ãðóïó” àäëàíàí ãðóï àëûá. Ìÿãàëÿäÿ ñàäàëàíàí áó âÿ äèýÿð ôàêòëàðäàí äà ýþðöíäöéö êèìè, àññîñèàñèéàíûí àéûðäûüû âÿñàèòëÿðèí áþéöê ùèññÿñè ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí “úèáèíÿ” àõûá. Áöòöí áóíëàðäàí ñîíðà ðàäèêàëëàðûí òåçòåç òÿõðèáàò õàðàêòåðëè ÷àüðûøëàðëà ýöíäÿìÿ ýÿëìÿëÿðèíèí, ïîçóúóëóã ÿìÿëëÿðèíÿ ðÿâàú âåðìÿëÿðèíèí ñÿáÿáëÿðè àéäûí îëóð. Îíëàðû ùÿðÿêÿòÿ ýÿòèðÿí èñÿ ñþç éîõ êè, Àçÿðáàéúàíû äà èäàðÿ îëóíàí õàîñà ñöðöêëÿìÿê èñòÿéÿí õàðèúè äàèðÿëÿðèí ïàðàëàðûäûð. Ìöáàðèç ÀÁÄÓËËÀÉÅ Ëåéëà Éóíóñ âÿ Àðèô Éóíóñóí ôÿàëèééÿòè þëêÿìèçèí èìèúèíÿ çèéàí âóðìàüà õèäìÿò åäèð Àçÿðáàéúàíäà áÿçè òÿøêèëàòëàðûí “ùöãóã ìöäàôèÿ÷èñè” àäû àëòûíäà ìöÿééÿí õàðèúè ãöââÿëÿðÿ õèäìÿò åòìÿñè èúòèìàèééÿòÿ ÷îõäàí ìÿëóìäóð. Õàðèúè àíòè-àçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí, î úöìëÿäÿí, åðìÿíè ëîááèñèíèí ùèìàéÿñèíäÿ îëàí ùÿìèí òÿøêèëàòëàð âÿ îíëàðûí ðÿùáÿðëÿðèíèí ôÿàëèééÿòè Àçÿðáàéúàí ùàããûíäà áåéíÿëõàëã ìöñòÿâèäÿ ìÿíôè ðÿé éàðàòìàãäàí èáàðÿòäèð. Áó ìÿñÿëÿäÿ Ëåéëà Éóíóñ âÿ Àðèô Éóíóñ úöòëöéö õöñóñèëÿ ôÿðãëÿíèð. Ìÿëóìäóð êè, áó øÿõñëÿð àèëÿâè îëàðàã óçóí èëëÿðäèð êè, äöøìÿí äÿéèðìàíûíà ñó òþêìÿêäÿäèðëÿð. Áó “éóíóñëàðûí” øÿð äóåòè áèëàâàñèòÿ åðìÿíèëÿðèí ìàðàãëàðûíà õèäìÿò åäèð. Úöòëöéöí ôÿàëèééÿòëÿðèíè åðìÿíè ìàðàãëàðû öçÿðèíäÿ ãóðìàñû åðìÿíè ìÿíøÿëè îëìàëàðûíäàí ãàéíàãëàíûð Ñèðð äåéèë êè, Ëåéëà âÿ Àðèô Éóíóñ úöòëöéöíöí ôÿàëèééÿòëÿðèíäÿ åðìÿíèïÿðÿñò ìþâãåäÿí ÷ûõûø åòìÿñè ùÿìèøÿ þçöíö áöðóçÿ âåðèá. Áóíó òÿñäèãëÿìÿê ö÷öí êèôàéÿò ãÿäÿð ôàêòëàð âàð. Ìÿñÿëÿí, Ë.Éóíóñ àäûíû “èíñàí ùöãóãëàðû ìöäàôèÿ÷èñè” ãîéñà äà, áó ýöíÿäÿê áèð äÿôÿ äÿ îëñóí, Åðìÿíèñòàíûí ùÿðáè òÿúàâöçöíäÿí ÿçèééÿò ÷ÿêÿí èíñàíëàðûí ùöãóãëàðûíûí áÿðïàñû ùàãäà ùå÷ áèð ôèêèð ñÿñëÿíäèðìÿéèá, îíëàðûí þç òîðïàüûíäà éàøàìàã êèìè ôóíäàìåíòàë ùöãóãëàðûíûí áÿðïàñû éþíöíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìÿéèá. ßâÿçèíäÿ Ë.Éóíóñ åðìÿíèëÿðëÿ áèðýÿ ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèð âÿ áó ÿìÿëëÿðèíÿ äÿ ìöõòÿëèô äîí ýåéèíäèðèð. Õàòûðëàòìàã éåðèíÿ äöøÿð êè, þòÿí èëèí ÿââÿëèíäÿ Ë.Éóíóñóí ðÿùáÿðëèê åòäèéè Ñöëù âÿ Äåìîêðàòèéà Èíñòèòóòó Åðìÿíèñòàíäàêû “Ðåýèîí” àðàøäûðìà ìÿðêÿçè âÿ Àçÿðáàéúàíäàêû Ñöëù âÿ Äåìîêðàòèéà Èíñòèòóòó òÿðÿôèíäÿí áèðýÿ ñàéò éàðàäûá. Ùÿòòà þòÿí èëèí éàíâàðûíäà Éåðåâàíäà áó ñàéòûí òÿãäèìàòû êå÷èðèëèá. Ë.Éóíóñóí øÿðèê îëäóüó áó ëàéèùÿ åëÿ èëê ýöíöíäÿúÿ àíòè-Àçÿðáàéúàí ìàùèééÿòè äàøûéûá âÿ Åðìÿíèñòàíûí èøüàë÷ûëûã ñèéàñÿòèíèí äÿñòÿêëÿíìÿñèíÿ éþíÿëèá. Áåëÿ êè, ëàéèùÿíèí èëê ãîíàüû îëàí Åðìÿíèñòàíûí “Èðñ” ïàðòèéàñûíûí ñÿäðè Ðàôôè Îâàííèñéàí þç þëêÿñèíèí èøüàë÷ûëûã ñèéàñÿòèíÿ ùàãã ãàçàíäûðìàüà ÷àëûøûá âÿ ñåïàðàò÷û ðåæèìè, èøüàë àëòûíäà îëàí òîðïàãëàðûìûçû “Äàüëûã Ãàðàáàü Ðåñïóáëèêàñû” àäëàíäûðûá. Áó, Ë.Éóíóñóí Àçÿðáàéúàí õàëãûíà áèðèíúè õÿéàíÿòè äåéèë. Îíóí äþâëÿòèìèçÿ ãàðøû éþíÿëìèø ôÿàëèééÿòè èëÿ áàüëû êèôàéÿò ãÿäÿð ôàêòëàð ìþâúóääóð. Òÿáèè êè, áó àäàìëàðûí åðìÿíèëÿðèí ìàðàãëàðûíà ãóëëóã åòìÿëÿðèíèí ñÿáÿáëÿðè âàð. Áó ñÿáÿáëÿðäÿí áèðè Ë.Éóíóñóí åðìÿíè ìÿíøÿëè îëìàñûäûð. Ë.Éóíóñ âÿ îíóí ÿðè Àðèô Éóíóñóí åðìÿíèëÿðëÿ ãîùóìëóüó ùàããûíäà ìÿòáóàòäà âÿ ñîñèàë øÿáÿêÿëÿðäÿ ÷îõñàéëû ìàòåðèàëëàð éåð àëûá, ôàêòëàð à÷ûãëàíûá. Îíëàðûí òÿðúöìåéè - ùàëûíà ãûñàúà íÿçÿð ñàëìàã áó ìÿëóìàòëàðûí íÿ ãÿäÿð ÿñàñëû îëäóüóíó ýþñòÿðèð. Õàòûðëàòìàã éåðèíÿ äöøÿð êè, ÀÕÚ-”Ìöñàâàò” ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ Ëåéëà Éóíóñ úàñóñëóã ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëóá. Ìöäàôèÿ Íàçèðëèéèíèí ìÿòáóàò õèäìÿòèíèí ðÿùáÿðè èøëÿäèéè ìöääÿòäÿ îðäóìóçóí ÿìÿëèééàò ïëàíëàðûíû, úÿáùÿ áþëýÿñèíäÿ ëåíòÿ àëûíìûø ôîòî âÿ âèäåî ìàòåðèàëëàðû åðìÿíè òÿðÿôèíÿ þòöðöá. Áóíóí ìöãàáèëèíäÿ äÿ êöëëè ìèãäàðäà ïóë ÿëäÿ åäèá. Äàùà ñîíðà íàçèðëèéèí ãèäà òÿúùèçàòû èëÿ ìÿøüóë îëàí Ë.Éóíóñ úÿáùÿéÿ ýþíäÿðèëÿúÿê ìÿùñóëëàðû áàçàðà ÷ûõàðàðàã, áóíäàí ÿëäÿ åòäèéè âÿñàèòëÿðè Àëìàíèéàäàêû áàíê ùåñàáûíà êþ÷öðöá. Äàùà ñîíðà Ë.Éóíóñóí åðìÿíè õöñóñè êÿøôèééàò îðãàíëàðû, õöñóñèëÿ äÿ 19941995-úè èëëÿðäÿ Åðìÿíèñòàíûí ìèëëè òÿùëöêÿñèçëèê íàçèðè èëÿ õöñóñè ìöíàñèáÿòëÿðè îëäóüó éþíöíäÿ ìÿòáóàòäà ìÿëóìàòëàð èøûã öçö ýþðöá. Ùÿì÷èíèí, Ë.Éóíóñ åðìÿíè äîñòó Éóíóñ Äàâèäèí âàñèòÿñèëÿ 2004-úö èëäÿ Åðìÿíèñòàíûí Òÿäãèãàò÷û Æóðíàëèñòëÿð Òÿøêèëàòûíäàí 50000 àâðî ìÿáëÿüèíäÿ èêè äÿôÿ ãðàíò àëûá. Áàøãà áèð ìÿëóìàòà ýþðÿ, Åðìÿíèñòàí õöñóñè õèäìÿò îðãàíëàðûíûí ÿìÿêäàøû Íèêîëàñ Äàíèëéàíñûí òÿëèìàòûíà ÿñàñÿí Ëåéëà Éóíóñ Àçÿðáàéúàíäà ìèëëè çÿìèíäÿ íèôàã ñàëìàã, åòíèê ãàðøûäóðìàëàð éàðàòìàã ëàéèùÿñèíè ùÿéàòà êå÷èðèá. Åéíè çàìàíäà, Ëåéëà Éóíóñóí Ðóñèéà Äóìàñûíûí åðìÿíè äåïóòàòû Ìàðèíà Ñàëéàí âÿ åðìÿíèïÿðÿñò ùöãóã ìöäàôèÿ÷èñè Ãàëèíà Ñòàðàâîéòîâà èëÿ éàõûí ìöíàñèáÿòè äÿ îëóá. Î, Ôðàíñàíûí åðìÿíè ëîááèñè òÿðÿôèíäÿí èäàðÿ îëóíàí “Àðòåëèñ Ñåðâèñ” âÿ “Ùàéãðîâ Êîíñòàëòèíã Ñåðâèñ” êèìè ÃÙÒ-ëÿðèí ÿìÿêäàøëàðû Ëàóðà Ãóìàøéàí âÿ Òîìàñ Ëåäèêàëñûí äà ñèôàðèøëÿðè ÿñàñûíäà äàâàìëû øÿêèëäÿ Àçÿðáàéúàíäàí úàñóñ ìàòåðèàëëàðû éàéûá. Ë.Éóíóñ åðìÿíèëÿðèí Àëìàíèéàíûí Åññëèíýåí àì Íåúêàð øÿùÿðèíäÿ òÿøêèë åòäèéè êîíôðàíñäà ÷ûõûø åäèá, ðÿùáÿðè îëäóüó Ñöëù âÿ Äåìîêðàòèéà Èíñòèòóòóíóí ßêðÿì Íàèáîâóí ìöäàôèÿñèíÿ ãàëõàí èëê òÿøêèëàò îëäóüóíó ôÿõðëÿ áÿéàí åäèá. Ëåéëà Éóíóñóí âÿ îíóí ÿðè Àðèô Éóíóñóí Åðìÿíèñòàíäà ÷îõëó åðìÿíè ãîùóìëàðû âàð. Ëåéëà Éóíóñóí åðìÿíè ãàéíû Ðàìèç Éóíóñ ùàçûðäà ÀÁØ-äà éàøàéûð âÿ åðìÿíè ëîááèñèíèí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ôÿàëèééÿòèíäÿ àêòèâ èøòèðàê åäèð. Áóíäàí áàøãà, ÿëäÿ åòäèéèìèç ìÿëóìàòëàðà ýþðÿ, “Éóíóñ” àèëÿñèíèí åðìÿíè ãîùóìëàðûíûí áÿçèëÿðè Ðóñèéàäà éàøàéûð. Ùÿòòà øÿð äóåòèíèí áó ãîùóìëàðû èëÿ áèçíåñ îðòàãëûãëàðû îëìàñû áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàð äà ìÿòáóàò ñÿùèôÿëÿðèíäÿ þçöíÿ éåð òàïûá. Áóíäàí ÿëàâÿ, åðìÿíèëÿðÿ “àéû” õèäìÿòëÿðè”íÿ ýþðÿ äÿôÿëÿðëÿ ìöêàôàòëàíäûðû- ëûáëàð. Áó ìöêàôàòëàð ùåñàáûíà Ë.Éóíóñ õàðèúäÿ ìàë-ìöëê ñàùèáèíÿ äÿ ÷åâðèëèá. Áöòöí áó ôàêòëàð èñÿ Ëåéëà âÿ Àðèô Éóíóñóí ÿñëèíäÿ íèéÿ õàëãûìûçà äöøìÿí êÿñèëäèêëÿðèíè ñöáóò åäèð. Øÿð äóåòè þëêÿìèçäÿêè òîëåðàíòëûã ìöùèòèíäÿí ñóè-èñòèôàäÿ åäèð Ë.Éóíóñ ùÿìèøÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíÿ ãàðøû ôÿàëèééÿòèíäÿ õàðèúè äöøìÿí ãöââÿëÿðëÿ, î úöìëÿäÿí, åðìÿíèëÿðëÿ èøáèðëèéèíäÿí ÷ÿêèíìÿéèá. “Ùöãóã ìöäàôèÿ÷èñè” àäû àëòûíäà ìàñêàëàíìûø Ë.Éóíóñ âÿ Àðèô Éóíóñ þëêÿìèçäÿ áàø âåðÿí ùÿð ùàíñû ìÿèøÿò õàðàêòåðëè ùàäèñÿíè áåëÿ ãÿðÿçëè øÿêèëäÿ øèøèðäÿðÿê áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí âÿ õàðèúè ìåäèàíûí äèããÿòèíè úÿëá åòìÿê, þëêÿìèçè áöòþâëöêäÿ ãàðà ðÿíýäÿ òÿãäèì åòìÿê ö÷öí ùÿð úöð àääûìû àòûá. Õàòûðëàäàã êè, Áàêûäà êå÷èðèëÿí “Åóðîâèñèîí-2012” ìàùíû ìöñàáèãÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ äÿ Ë.Éóíóñóí åðìÿíè õèñëÿòè þçöíö ýþñòÿðìèøäè. Áåëÿ êè, Ë.Éóíóñ âÿ îíóí êèìèëÿð åðìÿíè ëîááèñèíèí ïëàíëàðû ÿñàñûíäà “Åóðîâèñèîí-2012” ìàùíû ìöñàáèãÿñè ÿðÿôÿñèíäÿ Áàêûäà “Äåìîêðàòèéà íàìèíÿ îõó” âÿ áàøãà àäëàð àëòûíäà ëàéèùÿëÿð èúðà åòìèøäè êè, áóðàäà ìÿãñÿä ýóéà Àçÿðáàéúàíûí äåìîêðÿòèê èìèúèíÿ õÿëÿë ýÿòèðìÿê èäè. Ëåéëà Éóíóñ þëêÿìèçäÿ åðìÿíè êÿøôèééàòûíà õèäìÿò øÿáÿêÿñè éàðàäûá? Åëÿ áó ýöíëÿðäÿ Åðìÿíèñòàíà úàñóñëóãäà èòòèùàì åäèëÿðÿê ùÿáñ îëóíàí “Àéíà-Çåðêàëî” ãÿçåòèíèí ÿìÿêäàøû Ðàóô Ìèðãÿäèðîâóí äà áó éîëà äöøìÿñèíäÿ Ëåéëà âÿ Àðèô Éóíóñ ðîë îéíàäûüû áèëäèðèëèð. Áåëÿ êè, ìÿëóìàòëàðà ýþðÿ, Ð.Ìèðãÿäèðîâ àäû ÷ÿêèëÿí “ùöãóã ìöäàôèÿ÷èëÿðèíèí” åðìÿíèëÿðëÿ áèðýÿ ëàéèùÿëÿðèíÿ ãîøóëìàãëà þç éîëóíó àçäû. Ð.Ìèðãÿäèðîâ òÿúðèäõàíàäà îíà áàø ÷ÿêìÿéÿ ýåäÿí ùöãóã ìöäàôèÿ÷èñè Åë÷èí Áåùáóäîâà ùÿìèí ëàéèùÿëÿð âàñèòÿñèëÿ äÿôÿëÿðëÿ Åðìÿíèñòàíà ñÿôÿð åòäèéèíè äåéèá. Î, ùÿìèí ñÿôÿðëÿðäÿ Ëåéëà âÿ Àðèô Éóíóñóí äà îëäóüóíó åòèðàô åäèá. Éÿãèí êè, Ð.Ìèðãÿäèðîâ ùÿáñèíÿ áàèñ îëàí áó úöòëöéöí äÿ îíóí éàíûíäà îëìàñûíû àðçóëàéûð. Áó ôàêò äà ýþñòÿðèð êè, èøüàë÷û äþâëÿòäÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðèí ÿêñÿðèééÿòèíäÿ Ëåéëà-Àðèô úöòëöéöíöí äÿ èøòèðàêû òÿêçèáîëóíìàçäûð âÿ òÿäáèð àäû àëòûíäà îíëàðûí äàùà ùàíñû èøëÿðëÿ ìÿøüóë îëìàñû ñóàë äîüóðóð. Ùàçûðäà Ë.Éóíóñ ðàäèêàë ìöõàëèôÿò ìÿòáóàòûíà ìöñàùèáÿëÿðèíäÿ áó ìÿñÿëÿíè ñèéàñèëÿøäèðìÿéÿ ÷àëûøûð âÿ à÷ûã øÿêèëäÿ åðìÿíèëÿðëÿ èøáèðëèéèíäÿ îëäóüóíó åòèðàô åäèð. ßëáÿòòÿ êè, þç ýÿëÿúÿéèíè äöøöíÿí, äþâëÿòèìèçèí òàëåéèíÿ áèýàíÿ îëìàéàí Àçÿðáàéúàí õàëãû áó øÿð úöòëöéöíöí ôÿàëèééÿòèíè ùàãëû ãûíàã îáéåêòèíÿ ÷åâèðèá âÿ áó êèìè õÿéàíÿòêàð ãöââÿëÿð õàëãäàí ëàçûìè úàâàáûíû ùÿð çàìàí àëûáëàð. Íàðäàð ÁÀÉÐÀÌËÛ Äöíÿíÿ ãÿäÿð Ðóñèéàäàêû áÿçè äàèðÿëÿðèí ëàéèùÿñèíäÿ “àëÿò” îëàíëàð áó ýöí Ðóñèéà òÿùëöêÿñèíäÿí äàíûøûðëàð ðàã õàðèúè àíòè-àçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí ìèëéîíëàðëà äîëëàðëûã ãðàíòëàðûíû àëàí âÿ Àçÿðáàéúàíäàêû ñîñèàë-ñèéàñè ñàáèòëèéÿ õÿëÿë ýÿòèðìÿê èñòÿéÿí áó øÿõñëÿð íèéÿ àéûáëàðûíà óòàíìûðëàð? 20 ôàèç òîðïàãëàðûìûçû èøüàë åäÿí Åðìÿíèñòàíäàí áàøãà áöòöí ãîíøó äþâëÿòëÿð èëÿ éöêñÿê ñÿâèééÿëè ìöíàñèáÿòëÿðÿ ìàëèê îëàí Àçÿðáàéúàí Õàðèúè òÿçéèã ãðóïëàðûíûí ÿëèíäÿ îéóíúàüà ÷åâðèëìèø ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí “ôÿñèë äÿéèøêÿíëèéè” ìÿðÿçè éåíèäÿí áàø ãàëäûðìàãäàäûð. Áåëÿ êè, äöíéàäà áàø âåðÿí áöòöí ùàäèñÿëÿðÿ þçöíÿìÿõñóñ, ýöëöíú ìöíàñèáÿòè èëÿ ñå÷èëÿí âÿ áóíóíëà äà ùÿì ëàü îáéåêòèíÿ ÷åâðèëÿí, ùÿì äÿ þçö-þçöíö èôøà åäÿí ðàäèêàë äöøÿðýÿ áó äÿôÿ äÿ “ÿíÿíÿñèíÿ” ñàäèã ãàëûá. Ìÿëóì îëäóüó êèìè, áèð ìöääÿò þíúÿ Óêðàéíàäà áàø âåðÿí ùàäèñÿëÿðèí ñÿáÿáèíè îíóí “ìÿñëÿùÿòëÿðèíÿ” ãóëàã àñìàìàãäà ýþðÿí ßëè Êÿðèìëè úÿìèééÿòèí ëàü îáéåêòèíÿ ÷åâðèëìèøäè. Áó äÿôÿ èñÿ ðàäèêàë äöøÿðýÿ òÿìñèë÷èëÿðè áèð àç äà èðÿëè ýåäÿðÿê “Ðóñèéà òÿùëöêÿñè” ùàãäà ñèãíàë âåðèðëÿð. Áåëÿ êè, ðàäèêàë äöøÿðýÿíèí “áàøáèëÿíëÿðè” Ìöñàâàò Ïàðòèéàñûíûí “òÿãàöä÷ö” áàøãàíû Èñà Ãÿìáÿðèí áàøûíà úÿì îëàðàã áó “òÿùëöêÿíèí” ãàðøûñûíû àëìàã ö÷öí “éîëëàð” àðàéûáëàð. Õÿéàíÿòè þçöíöí ñèéàñè ôÿàëèééÿòè åëàí åòìèø áó êÿñèì ö÷öí ýþðÿñÿí, ùàíñûñà áèð óòàíìàã ëèìèòè ìþâúóääóðìó? Àéëàð þíúÿ Ðóñèéàäàêû áèð ñûðà àíòè-àçÿðáàéúàí÷û äàèðÿëÿðèí ëàéèùÿëÿðèíäÿ “àëÿò” ðîëóíó îéíàéàí, “Ìèëëè øóðà” àäëû ãîíäàðìà ãóðóìóí òÿðêèáèíÿ ãàòûëàðàã ìÿùç Ðóñèéàíûí ùÿìèí àíòèìèëëè äàèðÿëÿðèíèí èàíÿëÿðèíè àëàðàã äþâëÿòèìèçÿ ãàðøû ùàçûðëàíàí õÿéàíÿòêàð ïëàíëàðûí òÿðêèá ùèññÿñèíÿ ÷åâðèëÿí ðàäèêàë äöøÿðýÿ áó ýöí ùàíñû “òÿùëöêÿäÿí” äàíûøûð? Ìöõòÿëèô þëêÿëÿðäÿ áàø âåðÿí ïðîñåñëÿðäÿí ðóùëàíà- ùÿòòà Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíè áåëÿ þçöíöí ñèéàñè àëâåð ïðåäìåòèíÿ ÷åâèðÿí ðàäèêàë ìöõàëèôÿò äåéÿñÿí èíäè ôÿðãëè öíâàíëàðäàí “ïóë òóòóá”. ×öíêè, ðàäèêàë äöøÿðýÿíèí ùÿð ôÿñèëäÿ áèð àëûúûñû îëóð âÿ ùÿð äÿôÿ äÿ îíëàð “ïóë âåðÿíèí ùàâàñûíà ñöçöðëÿð”. Þòÿí èëèí áó ÷àüëàðûíäà áèð àéàüû Ìîñêâàäà, áèð àéàüû Áàêûäà îëàí, Ðóñèéàäàêû àíòèìèëëè ãöââÿëÿðèí “ñàü ÿëèíÿ”, “ñîë ÿëèíÿ” ÷åâðèëÿí “øóðà”÷ûëàðûí âÿ äèýÿðëÿðèíèí ùàçûðêû ôÿðãëè êàìïàíèéàñûíûí äà àðõàñûíäà ìàääè ìàðàãëàðûí äóðäóüó àøêàðäûð. ×öíêè, áó èíñàíëàð “ùàâàéû” äàíûøìàüà þéðÿøìÿéèáëÿð. Îíëàðû äàíûøäûðìàã ö÷öí éàõøû ïóë õÿðúëÿìÿê ëàçûìäûð. Àðòûã Àçÿðáàéúàí ìÿòáóàòûíäà ýåäÿí éàçûëàðäàí äà áÿëëè îëóð êè, ðàäèêàë ìöõàëèôÿò éåíè “úèëääÿ” éåíè “ôÿñèëÿ” ãÿäÿì ãîéìàã àðçóñóíà äöøöá. Åëÿ áó ñÿáÿáäÿíäèð êè, îíëàð äöíÿíÿ ãÿäÿð òÿðèôëÿäèêëÿðè, þéÿ-þéÿ áèòèðÿ áèëìÿäèêëÿðè, “ìàðàãëàðûíû” ãîðóäóãëàðû öíâàíëàðû èíäè “òÿùëöêÿ” àäëàíäûðûðëàð. Áÿëè, ìÿñÿëÿ åëÿ ýöäöëÿí “ìàðàã”äàäûð. Ìÿùç, áó “ìàðàã” Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí, õàëãûíûí ìàðàüûíû, ìÿíàôåéèíè äöøìÿíëÿðÿ ñàòûð. ßñëèíäÿ, áó úöð àääûìëàð ðàäèêàë ìöõàëèôÿòèí “ñèéàñè êàðéåðàñû”íûí ÿñàñ ìàéàêûíà ÷åâðèëèá. Ùÿòòà ùàêèìèééÿòäÿ îëäóãëàðû äþâðäÿ áåëÿ õàëãûíà, äþâëÿòèíÿ äþíöê ÷ûõàí, “ñèéàñè óñòàëûãëàðû” ñàéÿñèíäÿ þëêÿíè ìèí áèð éåðÿ ïàð÷àëàéàí ùàçûðêû ðàäèêàë ìöõàëèôÿò áó ýöí äÿ åðìÿíèëÿðëÿ “ÿìÿêäàøëûã, ãàðäàøëûã, ñèðäàøëûã” áÿéàííàìÿñè èìçàëàéûð. ßñëèíäÿ, ñÿñëÿíÿí ôàêòëàð èñòÿð Èñà Ãÿìáÿðèí, èñòÿð ßëè Êÿðèìëèíèí èñòÿðñÿ äÿ äèýÿðëÿðèíèí ñèéàñè êèìëèéèíèí àøêàðà ÷ûõìàñû ö÷öí êèôàéÿò åäèð. Ìÿùç áó ñèéàñè êèìëèê îíëàðûí þëêÿñèíÿ, õàëãûíà, ìèëëÿòèíÿ, äþâëÿòèíÿ äöøìÿí êÿñèëìÿñèíè òÿÿúúöáëö åòìèð. ×öíêè õÿéàíÿò àðòûã þçöíö “ñèéàñÿò÷è” ñàéàí áó øÿõñëÿðèí õàðàêòåðèíÿ âÿ ïåøÿñèíÿ ÷åâðèëèá... Éàõóä, ðàäèêàë ìöõàëèôÿò òÿìñèë÷èëÿðè íþâáÿòè äÿôÿ ñèéàñè ðèéàêàðëûã åäèðëÿð äþâëÿòè Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí òÿìÿëèíè ãîéäóüó áàëàíñëàøäûðûëìûø õàðèúè ñèéàñÿò êóðñóíó äàâàì åòäèðìÿêëÿ, áöòöí ùàäèñÿëÿðÿ ÿäàëÿòëè, ìèëëè ìàðàãëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ìöíàñèáÿò áèëäèðèð. Î úöìëÿäÿí, Ðóñèéà èëÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ùàíñûñà òÿùëöêÿäÿí ñþùáÿò áåëÿ ýåäÿ áèëìÿç. Áóíó þçöíäÿí “óéäóðàí” ðàäèêàë ìöõàëèôÿò òÿìñèë÷èëÿðè áèð ìöääÿò þíúÿ õàëãûìûçà ãàðøû éþíÿëÿí õÿéàíÿòêàð ëàéèùÿëÿðäÿ ìÿùç Ðóñèéàäàêû àíòèìèëëè äàèðÿëÿðèí õèäìÿò÷èñè îëäóãëàðûíû óíóäóáëàð, äåéÿñÿí. Ðöñòÿì Èáðàùèìáÿéîâ, Úÿìèë Ùÿñÿíîâ, Åëäàð Íàìàçîâ, ßëè Êÿðèìëè, Èñà Ãÿìáÿð âÿ áàøãàëàðû þòÿí èëèí àïðåë-ìàé àéëàðûíäà ãåéä îëóíàí åðìÿíèïÿðÿñò ìÿðêÿçëÿðèí “øóðà”ñûíû éàðàäàí çàìàí Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíÿ ùàíñû òÿùëöêÿëÿðè éàðàòäûãëàðûíûí ôÿðãèíäÿéäèëÿðìè? Áó ýöí ùÿìèí ëàéèùÿíèí “éèéÿñèíèí” ìÿùç Ðóñèéàäà éåðëÿøÿí àíòè-àçÿðáàéúàí÷û ïóë ìÿíáÿëÿðèíèí îëäóüóíó åòèðàô åäÿí áó “ñèéàñÿòáàçëàð” þç ìàääè òÿìèíàòëàðû, êîðïîðàòèâ ìàðàãëàðû íàìèíÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíÿ, õàëãûìûçà ãàðøû ÿí áþéöê õÿéàíÿòè åäèðäèëÿð. Ùÿð çàìàí àíòè-Àçÿðáàéúàí ëàéèùÿëÿðèíäÿ þíäÿ ñÿô òóòàí, ïóë ãàðøûëûüûíäà Ïÿðâèç ÑÀÄÀÉÎÜËÓ http://www.yeniazerbaycan.com Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð Ìÿãàëÿ ÊÈÂÄÔ-íèí ìàëèééÿ äÿñòÿéè èëÿ “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äöíéà áèðëèéèíÿ èíòåãðàñèéàñû, ðåýèîí þëêÿëÿðè âÿ äèýÿð äþâëÿòëÿðëÿ, áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðëà ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè” èñòèãàìÿòè öçðÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùàçûðëàíìûøäûð Àçÿðáàéúàí âÿ ×åõèéà ìöíàñèáÿòëÿðèíèí èíêèøàôû ãàðøûëûãëû ìàðàãëàðà õèäìÿò åäèð Ìÿëóì îëäóüó êèìè, áó ýöíëÿðäÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ×åõ Ðåñïóáëèêàñûíà ñÿôÿð åäèá. Ñÿôÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿð âÿ ñÿñëÿíäèðèëÿí ôèêèðëÿð Àçÿðáàéúàí èëÿ ×åõèéà àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí áþéöê ãàðøûëûãëû ìàðàã äîüóðäóüóíó âÿ èðÿëèëÿìÿêäÿ äàâàì åòäèéèíè ýþñòÿðèð. Áó âàõòàäÿê èñÿ èêè þëêÿ ÿëàãÿëÿðè çÿíýèí èíêèøàô éîëó êå÷èá. Áåëÿ êè, ×åõèéà Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíè 1992-úè èë 8 éàíâàð òàðèõèíäÿ òàíûéûá. Þëêÿëÿð àðàñûíäà äèïëîìàòèê ìöíàñèáÿòëÿð 1993-úö èë éàíâàðûí 29-äà ãóðóëóá. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Ìÿúëèñè 2005-úè èë 11 ìàðò òàðèõèíäÿ þëêÿìèçèí ×åõèéàäà ñÿôèðëèéèíèí òÿñèñ îëóíìàñûíà äàèð ãàíóí ãÿáóë åäèá. Àçÿðáàéúàíûí áó þëêÿäÿêè ñÿôèðëèéèíèí à÷ûëûø ìÿðàñèìè 2007-úè èë àâãóñòóí 15-äÿ áàø òóòóá. ×åõèéàíûí þëêÿìèçäÿêè ñÿôèðëèéè èñÿ 2009-úó èë äåêàáðûí 1-äÿ òÿñèñ åäèëèá. Àçÿðáàéúàí èëÿ ×åõèéà àðàñûíäà éöêñÿê ñÿâèééÿëè ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿð ìöòÿìàäè õàðàêòåð äàøûéûð. Äþâëÿò áàø÷ûëàðû ñÿâèééÿñèíäÿ 2002-úè èëèí íîéàáðûíäà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ÍÀÒÎ-íóí Ïðàãàäàêû ñàììèòèíäÿ èøòèðàê åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ èëê ñÿôÿðè ýåð÷ÿêëÿøèá. 2009-úó èëèí ìàéûíäà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” âÿ åíåðæè ñàììèòëÿðèíäÿ èøòèðàê åòìÿê ö÷öí áó þëêÿéÿ èøýöçàð ñÿôÿð åäèá. Áóíäàí èêè èë ñîíðà ×åõèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí î çàìàíêû ïðåçèäåíòè Âàòñëàâ Êëàóñóí þëêÿìèçÿ ðÿñìè ñÿôÿðè ýåð÷ÿêëÿøèá. 2012-úè èëèí àïðåë àéûíäà èñÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ×åõèéàéà íþâáÿòè ñÿôÿðè áàø òóòóá. Ùþêóìÿò áàø÷ûëàðû ñÿâèééÿñèíäÿ èñÿ 2009-úó èëäÿ ×åõèéàíûí áàø íàçèðèíèí þëêÿìèçÿ èøýöçàð ñÿôÿðè ýåð÷ÿêëÿøèá. Èêè þëêÿ ÿëàãÿëÿðèíèí èíêèøàô ïåðñïåêòèâëÿðèíè ìöÿééÿíëÿøäèðÿí ýþðöøëÿðäÿí áèðè 2012-úè èëäÿ Ïðàãàäà äþâëÿò áàø÷ûëàðû ñÿâèééÿñèíäÿ êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿð îëóá. Ýþðöø ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ þëêÿëÿð àðàñûíäà “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ñòàíäàðòëàøäûðìà, Ìåòðîëîýèéà âÿ Ïàòåíò öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñè âÿ ×åõèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí Òåõíèêè Ñòàíäàðòëàøäûðìà, Ìåòðîëîýèéà âÿ Äþâëÿò Ñûíàãëàðû öçðÿ Èäàðÿñè àðàñûíäà ñòàíäàðòëàøäûðìà, ìåòðîëîýèéà âÿ óéüóíëóüóí ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà Àíëàøìà Ìåìîðàíäóìó”íó Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ñòàíäàðòëàøäûðìà, Ìåòðîëîýèéà âÿ Ïàòåíò öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè Ðàìèç Ùÿñÿíîâ âÿ ×åõèéà Ðåñïóáëèêàñû Òåõíèêè Ñòàíäàðòëàøäûðìà, Ìåòðîëîýèéà âÿ Äþâëÿò Ñûíàãëàðû öçðÿ Èäàðÿñèíèí ïðåçèäåíòè Ìèëàí Ùîëå÷åê, “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè âÿ ×åõèéà Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè àðàñûíäà ìÿõôè ìÿëóìàòûí ìöáàäèëÿñè âÿ ãàðøûëûãëû ìöùàôèçÿñè ùàããûíäà Ñàçèø”è Àçÿðáàéúàíûí ×åõèéàäàêû ñÿôèðè Òàùèð Òàüûçàäÿ âÿ ×åõèéàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Ðàäåê Ìàòóëà, “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû âÿ ×åõèéà Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà ñÿðìàéÿëÿðèí òÿøâèãè âÿ ãàðøûëûãëû ãîðóíìàñû ùàããûíäà Ñàçèø”è Àçÿðáàéúàíûí ×åõèéàäàêû ñÿôèðè Òàùèð Òàüûçàäÿ âÿ ×åõèéàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ñÿôèðè Ðàäåê Ìàòóëà èìçàëàéûáëàð. Àçÿðáàéúàí-×åõèéà ñÿíÿäëÿðèíèí èìçàëàíìàñû ìÿðàñèìèíäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí âÿ ×åõèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí î çàìàíêû Ïðåçèäåíòè Âàòñëàâ Êëàóñóí áèðýÿ ìÿòáóàò êîíôðàíñû îëóá. Äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí áÿéàíàòëàðû ýþñòÿðäè êè, èêè þëêÿ àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿð áèð ÷îõ ñàùÿëÿðäÿ èíòåíñèâ èíêèøàô åäèð. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí Ïðàãàéà ñÿôÿðèíèí ÿëàãÿëÿðèí áóíäàí ñîíðà äà èíêèøàôûíà òÿêàí âåðÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè èôàäÿ åäÿí ×åõèéà Ïðåçèäåíòè Â.Êëàóñ áèëäèðèá êè, þëêÿñè Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïà ìÿêàíûíà èíòåãðàñèéà ïëàíëàðûíû àëãûøëàéûð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, õöñóñèëÿ äÿ Àâðîïà èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðäÿ, Àçÿðáàéúàíûí Àâðîïà Èòòèôàãû èëÿ ÿëàãÿëÿðèíäÿ ×åõèéà áóíäàí ñîíðà äà äÿñòÿéèíè âåðÿúÿê. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ èñÿ áèëäèðèá êè, 2011úè èëäÿ ×åõèéà ïðåçèäåíòèíèí Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðè âÿ ñÿôÿð çàìàíû àïàðûëàí äàíûøûãëàð, ÿëäÿ åäèëìèø ðàçûëàøìàëàð áóýöíêö ñöðÿòëè èíêèøàôû ìöÿééÿí åäèá: “Ìÿí áó ýöí ñþùáÿò ÿñíàñûíäà ãåéä åòäèì êè, áèç ×åõèéà øèðêÿòëÿðèíè Àçÿðáàéúàíäà ýþðìÿê èñòÿéèðèê âÿ îíëàðûí óüóðëó ôÿàëèééÿòè - èñòÿð èíâåñòîð, èñòÿð êîíòðàêò÷û êèìè ôÿàëèééÿòè ö÷öí ëàçûì îëàí øÿðàèòè éàðàòìàüà ùàçûðûã. Àçÿðáàéúàíäà ÷îõñàéëû èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðè èúðà åäèëèð âÿ ×åõèéà øèðêÿòëÿðèíèí ÷îõ ýþçÿë èø òÿúðöáÿñè, ÷îõ ýþçÿë íöôóçó âàðäûð âÿ áèç îíëàðû òÿðÿôäàøëàðûìûç àðàñûíäà ýþðìÿê èñòÿéèðèê. ßìèíÿì êè, áó ñÿôÿðèí ýþçÿë íÿòèúÿëÿðèíäÿí áèðè äÿ ìÿùç áó îëàúàãäûð”. Åéíè çàìàíäà, èêè þëêÿíèí ñèéàñè ÿëàãÿëÿðè ÷îõ ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäèð. Éöêñÿê ñÿâèééÿëè ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè áóíóí ÿéà- ×åõèéà Àâðîïà Èòòèôàãûíà öçâ þëêÿ îëàðàã Àçÿðáàéúàíûí ãóðóìëà ÿëàãÿëÿðèíè äÿñòÿêëÿéèð. Áó áàðÿäÿ êå÷ìèø ïðåçèäåíò Â.Êëàóñ áÿéàí åäèá êè, Àâðîïà Èòòèôàãûíûí “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” Ïðîãðàìû ìöñáÿò áèð ëàéèùÿäèð âÿ þëêÿñè ùÿìèí ëàéèùÿíèí éàðàäûúûëàðûíäàí áèðèäèð. Åéíè çàìàíäà, ×åõèéà òÿðÿôè Àçÿðáàéúàíûí ùÿìèí ïðîãðàì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èøòèðàêûíû ýåíèø øÿêèëäÿ ìöçàêèðÿ åäèá âÿ Àçÿðáàéúàíëà àïàðûëàí ÿìÿêäàøëûüà ìöñáÿò éàíàøûð. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, þëêÿñè Àçÿðáàéúàíûí áó ñàùÿäÿ ìþâãåéèíè áèëèð âÿ áó òÿðÿôäàøëûã Àçÿðáàéúàíûí ìþâãåéè, ìàðàãëàðû èëÿ äÿ öñò-öñòÿ äöøöð. Â.Êëàóñ Àçÿðáàéúàíûí áó èñòèãàìÿòäÿ ãÿòè àääûìëàðûíû ñîíàäÿê äàâàì åòäèðÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè èôàäÿ åäèá. Èêè þëêÿíèí èãòèñàäè ÿëàãÿëÿðèíèí äÿ èíêèøàôû ö÷öí ýåíèø èìêàíëàð ìþâúóääóð. Õàòûðëàäàã êè, 2013-úö èëèí ñåíòéàáðûíäà ×åõèéà-Àçÿðáàéúàí Òèúàðÿò Ïàëàòàñû, ×åõèéàíûí þëêÿìèçäÿêè ñÿôèðëèéè âÿ ×åõèéà Òèúàðÿò Ïàëàòàñûíûí òÿøêèëàò÷ûëûüû èëÿ ùÿð èêè þëêÿíèí èø àäàìëàðûíûí ýþðöøö òÿøêèë îëóíóá. Òÿäáèðèí êå÷èðèëìÿñèíäÿ ìÿãñÿä íåôò-ãàç, òèêèíòè, ìöùÿíäèñëèê âÿ èñòåùñàëàò, ìàøûíãàéûðìà, òåêñòèë, ïÿðàêÿíäÿ òèúàðÿò, áàíê÷ûëûã, ìàëèééÿ, ñûüîðòà âÿ äèýÿð ñåêòîðëàð öçðÿ áèçíåñ ôÿàëèééÿòè èëÿ ìÿøüóë îëàí ×åõèéà âÿ Àçÿðáàéúàí øèðêÿòëÿðèíèí, èø àäàìëàðûíûí áèð àðàéà ýÿëìÿñè âÿ ÿìÿêäàøëûã èìêàíëàðûíûí áèðýÿ ìöçàêèðÿ åäèëìÿñèíÿ øÿðàèò éàðàòìàãäûð. Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí ñÿôèð Ðàäåê Ìàòóëà Àçÿðáàéúàíûí ñöðÿòëÿ ìöàñèðëÿøäèéèíè âóðüóëàéàðàã áèëäèðèá êè, ñîí èëëÿðäÿ áó èñòèãàìÿòäÿ áþéöê èðÿëèëÿéèø ÿëäÿ åäèëèá. Áàêû áþéöê òèêèíòè ìåéäàí÷àñûíà ÷åâðèëèá, ðåýèîíëàðäà äà áèð ÷îõ èíôðàñòðóêòóð ëàéèùÿëÿðè ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Áóðàäà ÷åõ øèðêÿòëÿðè ö÷öí áþéöê èìêàíëàð ìþâúóääóð. Î ãåéä åäèá êè, ×åõèéà âÿ Àçÿðáàéúàí äîñò þëêÿëÿðäèð, ùÿì÷èíèí, áèð ÷îõ ñàùÿëÿðäÿ ýöúëö òÿðÿôäàøäûðëàð. ×åõèéà Òèúàðÿò Ïàëàòàñûíûí ëàéèùÿëÿð öçðÿ äèðåêòîðó Êðèñòèíà Ëåèíåðîâà ïàëàòàíûí ýþðäöéö èøëÿð, ùàáåëÿ, ×åõèéà òÿðÿôäÿí òÿäáèðäÿ èøòèðàê åäÿí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèá. ×åõèéà-Àçÿðáàéúàí Òèúàðÿò Ïàëàòàñûíûí ïðåçè- Èêè þëêÿ àðàñûíäà ÿëàãÿëÿðèí äàùà äà èíêèøàôû ö÷öí êèôàéÿò ãÿäÿð ýåíèø èìêàíëàð ìþâúóääóð íè ñöáóòóäóð. Òèúàðÿò äþâðèééÿñè ùÿð èë áþéöê ùÿúìäÿ àðòûð. Áó äà èãòèñàäè ñàùÿäÿêè óüóðëó ÿìÿêäàøëûãäàí õÿáÿð âåðèð. ×åõèéàíûí èäõàë åòäèéè íåôòèí 25 ôàèçè Àçÿðáàéúàí íåôòèäèð. Áó î äåìÿêäèð êè, èêè þëêÿ àðàñûíäà ñûõ åíåðæè òÿðÿôäàøëûüû ìþâúóääóð. Ùÿì÷èíèí, Àçÿðáàéúàí èëÿ ×åõèéà àðàñûíäà èìçàëàíàí ñÿíÿäëÿðèí áèð ãèñìè ìÿäÿíèééÿò âÿ òóðèçì ñåêòîðóíó ÿùàòÿ åäèð âÿ áåëÿëèêëÿ, ùóìàíèòàð ñàùÿäÿêè ÿìÿêäàøëûüà äà áþéöê äèããÿò ýþñòÿðèëèð. Àçÿðáàéúàí ö÷öí þëêÿëÿðëÿ ìöíàñèáÿòäÿ ÿí âàúèá ìÿñÿëÿëÿðäÿí áèðè ùÿìèí äþâëÿòëÿðèí Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè èëÿ áàüëû ìþâãåéèäèð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâëÿ ×åõèéàíûí êå÷ìèø ïðåçèäåíòè Â.Êëàóñóí ñþçöýåäÿí ìÿòáóàò êîíôðàíñûíäà áó ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû ñóàëà úàâàáûíäà ×åõèéà äþâëÿò áàø÷ûñû áó ìÿñÿëÿíèí èêè þëêÿ ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ îëäóüóíó áèëäèðèá: “Ìÿí Àçÿðáàéúàíûí ìþâãåéèíè éàõøû àíëàéûðàì. Òÿáèè êè, ìÿí äÿ òàì âÿ ãÿòè îëàðàã ùå÷ úöð ðàçûëàøà áèëìÿçäèì êè, þëêÿìèí áèð ùèññÿñè èøüàë àëòûíäà îëñóí”. Ñóðàõàíû ðàéîíóíóí ñàêèíëÿðè òèááè ìöàéèíÿëÿðè ðÿüáÿòëÿ ãàðøûëàéûðëàð Òÿñèñ÷è Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû Áàø ðåäàêòîð: Ùèêìÿò ÁÀÁÀÎÜËÓ Ùöëéà ÌßÌÌßÄËÈ Îí èë ÿââÿë áàø âåðìèø àüûð úèíàéÿòèí òþðÿäèëìÿñèíäÿ øöáùÿëè áèëèíÿí øÿõñ òóòóëàðàã ìÿñóëèééÿòÿ úÿëá îëóíóá Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí òàïøûðûüûíà ÿñàñÿí, þëêÿ ÿùàëèñèíèí öìóìè ïðîôèëàêòèê ìöàéèíÿëÿðÿ úÿëá îëóíìàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Ãàçàõ ðàéîíäà äà ÿùàëèíèí òèááè ìöàéèíÿñè óüóðëà äàâàì åäèð. Äàõèëè èøëÿð âÿ ïðîêóðîðëóã îðãàíëàðûíûí ÿìÿêáðèãàäàëàð éàðàäûëûá. Áó áðèÁó ìÿãñÿäëÿ éàðàäûëìûø êîìèññèéàíûí ñÿäðè, ðàéîí èúðà ùàêèìèéäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëìèø ÿìÿëèééàò-èñãàäàëàð ìÿêòÿáëÿðäÿ, éÿòè áàø÷ûñûíûí ìöàâèíè Ýöëàéÿ Ùÿñÿíîâà ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèá êè, ÿùàëèíèí òèíòàã òÿäáèðëÿðè íÿòèúÿñèíäÿ îí èë ÿââÿë áàø âåðóøàã áàü÷àëàðûíäà âÿ öìóìè ïðîôèëàêòèê ìöàéèíÿëÿðÿ úÿëá îëóíìàñû àêñèéàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Ãàçàõ ìèø àüûð úèíàéÿòèí à÷ûëìàñû âÿ îíóí òþðÿäèëìÿéàøëû èíñàíëàðà åâëÿðèíÌöàëèúÿ Äèàãíîñòèêà Ìÿðêÿçèíäÿ, øÿùÿð ïîëèêëèíèêàñûíäà âÿ õöñóñè ñÿééàð ùÿ- ñèíäÿ øöáùÿëè áèëèíÿí øÿõñèí òóòóëàðàã ìÿñóëèéäÿ òèááè õèäìÿò ýþñòÿéÿòÿ úÿëá îëóíìàñû òÿìèí åäèëèá. ðèðëÿð. Áåëÿ êè, 2004-úö èë àâãóñòóí 4-äÿ íàìÿÒèááè ìöàéèíÿëÿðëóì øÿõñ Áàáÿê ïðîñïåêòèíäÿ õèäìÿò àïàðàí äÿí ðàéîí ÿùàëèñè ÷îõ Íèçàìè Ðàéîí Ìöùàôèçÿ Èäàðÿñèíèí ïîëèñ íÿðàçûäûð. Ãàðà÷óõóð ãÿôÿðè Àñèô Ùÿìèäîâó ãÿòëÿ éåòèðèá âÿ îíà ìÿõñÿáÿñèíèí ñàêèíè Ýöëñóñ “Ìàêàðîâ” òèïëè õèäìÿòè òàáåë ñèëàùûíû ýþòöíàç Èñìàéûëîâà õÿñòÿðÿðÿê ùàäèñÿ éåðèíäÿí ãà÷ûá. êèì áðèãàäàëàðû òÿðÿôèíäÿí êÿíäëÿðäÿ ÿùàëèíèí òèááè ìöàéèíÿñè àïàðûëûð. õàíàíûí òèááè ùåéÿòèíÔàêòëà ÿëàãÿäàð Õÿòàè Ðàéîí ÏðîêóðîðëóÀðòûã àïðåëèí 24-äÿê 57 ìèí 852 íÿôÿð ðàéîí ñàêèíè òèááè ìöàéèíÿäÿí êåäÿí, áóðàäà éàðàäûëàí øÿðàèòüóíäà Úèíàéÿò Ìÿúÿëëÿñèíèí 120.2.3-úö âÿ ÷èá. Ìöàéèíÿ çàìàíû õÿñòÿëèê àøêàðëàíìûø 3863 íÿôÿð àìáóëàòîð, 116 íÿäÿí ðàçûëûüûíû áèëäèðÿðÿê äåéèá 232.2.3-úö ìàääÿëÿðè èëÿ úèíàéÿò èøè áàøëàíûá. ôÿð èñÿ ñòàñèîíàð ìöàëèúÿéÿ úÿëá îëóíóá. Áóíäàí ÿëàâÿ, 45 íÿôÿð ðàéîí êè, áó òÿäáèðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿÄàõèëè Èøëÿð Íàçèðëèéèíèí âÿ Áàø Ïðîêóðîðëóüóí ñè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Àçÿð- ñàêèíè ìöàëèúÿ ö÷öí Áàêû øÿùÿðèíÿ ýþíäÿðèëèá. Àðòûã ðàéîíóí 14 éà- ìÿòáóàò õèäìÿòëÿðèíèí ÀçÿðÒÀú-à äàõèë îëìóø áèðýÿ øàéûø ìÿíòÿãÿñèíäÿ ÿùàëèíèí òèááè ìöàéèíÿñè áàøà ÷àòûá. áàéúàí âÿòÿíäàøëàðûíà ýþñòÿðäèéè ìÿëóìàòûíäà áèëäèðèëèð êè, ÿìÿëèééàò éîëó èëÿ íàçèðëèéèí Òèááè ìöàéèíÿäÿí êå÷ÿí ðàéîí ñàêèíëÿðè îíëàðà Áàø Ìöòÿøÿêêèë Úèíàéÿòêàðëûãëà Ìöáàðèçÿ Èäàðÿñèíÿ äèããÿò âÿ ãàéüûíûí íÿòèúÿñèäèð. éàðàäûëàí áó øÿðàèòÿ ýþðÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû äàõèë îëàí ìÿëóìàò ÿñàñûíäà ùàäèñÿíè òþðÿòìÿêäÿ Õÿñòÿõàíàäà éàðàäûëàí øÿðàèòäÿí Èëùàì ßëèéåâÿ ìèííÿòäàðëûãëàðûíû øöáùÿëè áèëèíÿí, ÿââÿëëÿð äÿôÿëÿðëÿ ìÿùêóì åäèëìèø ðàçûëûã åäÿí Ñÿäàãÿò Çåéíàëîâà èñÿ áèëäèðèðëÿð. Ðàôèã Íóðìåòîâ ñàõëàíûëûá. áèëäèðèá êè, ùÿêèìëÿð äèýÿð ñàêèíëÿð êèìè, îíó äà ùÿðòÿðÿôëè ìöàéèíÿ åäèáëÿð. Áóíà ýþðÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ìèííÿòäàðûã. ßùàëèíèí ñàüëàìëûüûíûí ãîðóíìàñûíà éþíÿëÿí áó ìöùöì àêñèéàíûí éöêñÿê ñÿâèééÿäÿ êå÷èðèëìÿñèíè òÿìèí åòÔÿàëèééÿòÿ áàøëàäûüû ýöíäÿí ìÿê ö÷öí ðàéîíäà áöòöí çÿðóðè òÿäáèðÄèàñïîðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò äàèì àáóíÿ÷èëÿðèíèí ðàùàòëûüûíû ëÿð ýþðöëöá. Áó ìÿãñÿäëÿ ðàéîí èúðà Êîìèòÿñèíèí äÿñòÿéè èëÿ Íèäöøöíöá, ìöòÿìàäè øÿêèëäÿ éåùàêèìèééÿòèíäÿ êîìèññèéà éàðàäûëûá, çàìè Ýÿíúÿâè Áåéíÿëõàëã íè õèäìÿò âÿ ëàéèùÿëÿð òÿãäèì ðàéîí ÿðàçèñèíäÿ éåðëÿøÿí ìöÿññèñÿ Ìÿðêÿçèíèí âÿ Ìàäðèä Êëóåäÿí “Àçåðúåëë” óüóðëó ôÿàëèééÿâÿ èäàðÿëÿðèí òèááè ìöàéèíÿäÿí êå÷ìÿ áóíóí áèðýÿ òÿøêèë åòäèêëÿðè òèíè äàâàì åòäèðèð. Îíëàéí õèäìÿòëÿðÿ îëàí åùòèéàúûí ãðàôèêè òÿðòèá îëóíóá. ÛÛ Ãëîáàë Ìöøòÿðÿê Úÿìèéàðòìàñûíû íÿçÿðÿ àëàðàã, øèðêÿò îíëàéí þäÿìÿëÿðèí Ðàéîí ÿùàëèñèíèí òèááè ìöàéèíÿñè 4 éÿòëÿð Ôîðóìóíäà Ìîëäîâà ìàêñèìàë øÿêèëäÿ ðàùàòëûüûíû âÿ åòèáàðëûëûüûíû òÿìèí õÿñòÿõàíà, 4 ïîëèêëèíèêà âÿ 1 àìáóëàÐåñïóáëèêàñûíûí Îìáóäñåòìÿê ö÷öí äàùà áèð éåíèëèê òÿãäèì åäèá. Áåëÿëèêëÿ, òîðèéàäà àïàðûëûð. Ñóðàõàíû ðàéîí ÿùà“Àçåðúåëë” Ìÿðêÿçè Áàíêûí “Ùþêóìÿò Þäÿíèø Ïîðòàìàíû Àóðåëè Ãðèãîðèó äà èøëèñèíèí (209312 íÿôÿð) âÿ åéíè çàìàíëû”íà (ÙÞÏ) ãîøóëóá âÿ áó õèäìÿò àðòûã ÿí éàõûí ýöíòèðàê åäÿúÿê. äà ðàéîíäà ìÿñêóíëàøìûø ìÿúáóðè ëÿðäÿ àáóíÿ÷èëÿðÿ òÿãäèì åäèëÿúÿê. Áó ñèñòåì “ÀçåðÄèàñïîðëà Èø öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèêþ÷êöíëÿðèí (20125 íÿôÿð) òèááè ìöàéèúåëë” àáóíÿ÷èëÿðèíÿ ìîáèë ðàáèòÿ ö÷öí áöòöí þäÿíèøëÿðèáëÿð êè, ãîíàã àïðåëèí 27-äÿí 30-äÿê Áàêûäà îëàúàã. íÿäÿí êå÷èðèëìÿñè íÿçÿðäÿ òóòóëóá. ðèíè áàíê ôèëèàëëàðû âÿ “Àçÿðïî÷ò” øþáÿëÿðè âàñèòÿñèëÿ Àóðåëè Ãðèãîðèó Åðìÿíèñòàí ïàðëàìåíòèíäÿ áåéíÿëõàëã Ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè áàø÷ûñûíûí èíîíëàéí ðåæèìäÿ ùÿéàòà êå÷èðìÿéÿ èìêàí âåðèð. ÙÞÏ êîíôðàíñ çàìàíû ìÿíôóð ãîíøóëàðûìûçûí õàëãûìûçà ãàðøû òÿçèáàòè ÿðàçè äàèðÿñè öçðÿ íöìàéÿíäÿñèñòåìèíäÿí èñòèôàäÿ åòìÿê ö÷öí àáóíÿ÷è èëêèí îëàúàâöçöíö ïèñëÿéÿí, åðìÿíèëÿðèí Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíûí ðàã www.àïóñ.àç èíòåðíåò ñÿùèôÿñèíèí “Þäÿíèø õèäëèêëÿðè, ãÿñÿáÿ áÿëÿäèééÿëÿðè ÿùàëè àðà20 ôàèçèíè èøüàë åòäèéèíè âÿ Õîúàëûäà ñîéãûðûìû òþðÿòäèéèíè ìÿòëÿðè” áþëìÿñèíèí “Ðåàë ðåæèìäÿ ãåéäèééàò” êå÷èäèñûíäà ïëàíëû ôîðìàäà ìààðèôëÿíäèðèúè áÿéàí åäÿí áèð ñèéàñÿò÷èäèð. íÿ äàõèë îëìàëûäûð. Ùÿìèí ñÿùèôÿäÿ àáóíÿ÷è ùÿì òÿäáèðëÿð àïàðûðëàð. Ãàçàõ ðàéîíóíäà 58 ìèí íÿôÿðÿ éàõûí ñàêèí òèááè ìöàéèíÿäÿí êå÷èá Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿñè ÿñàñûíäà þëêÿìèçäÿ àïàðûëàí ÿùàëèíèí ïóëñóç òèááè ìöàéèíÿñè àêñèéàñû Áàêûíûí Ñóðàõàíû ðàéîíóíäà äà óüóðëà äàâàì åäèð. ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, èíäèéÿäÿê ðàéîíäà 160 ìèíÿ éàõûí ñàêèí, 123äÿí ÷îõ èäàðÿ âÿ ìöÿññèñÿíèí êîëëåêòèâè òèááè ìöàéèíÿäÿí êå÷èá. Îíëàðäàí 3 ìèí 801 íÿôÿðäÿ ìöõòÿëèô õÿñòÿëèêëÿð àøêàðëàíûá, 391 íÿôÿð ñòàñèîíàð ìöàëèúÿéÿ úÿëá îëóíóá. Ðàéîí ÿðàçèñèíäÿêè 24 íþìðÿëè áèðëÿøìèø øÿùÿð õÿñòÿõàíàñûíûí áàø ùÿêèìè Àçÿð Ìÿììÿäîâ áèëäèðèá êè, ðÿùáÿðëèê åòäèéè òèáá îúàüû “2011-2013-úö èëëÿðäÿ Áàêû øÿùÿðèíèí âÿ îíóí ãÿñÿáÿëÿðèíèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð Äþâëÿò Ïðîãðàìû”íûí èúðàñû íÿòèúÿñèíäÿ ÿñàñëû òÿìèð îëóíóá âÿ ìöàñèð àâàäàíëûãëàðëà òÿúùèç åäèëèá. Õÿñòÿõàíàíûí ïîëèêëèíèêà øþáÿñè 38 ìèí 21 íÿôÿð éàøëû èíñàíà, 12 ìèí 234 óøàüà õèäìÿò åäèð. Õÿñòÿõàíàéà ýÿëÿí âÿòÿíäàøëàð öìóìè âÿ áèîêèìéÿâè, ðåíòýåí, óëòðàñÿñ âÿ äèýÿð ìöàéèíÿëÿðäÿí êå÷èðëÿð: “Õÿñòÿõàíàäà áóýöíÿäÿê 29 ìèí 945 íÿôÿð ñàêèí òèááè ìöàéèíÿäÿí êå÷èá. Òèááè ìöàéèíÿ çàìàíû õÿñòÿëèêëÿð àøêàð åäèëìèø 655 íÿôÿð àìáóëàòîð, 74 íÿôÿð ñòàñèîíàð ìöàëèúÿéÿ úÿëá îëóíóá. Åéíè çàìàíäà. ìöÿññèñÿìèçäÿ èøëÿéÿí ùÿêèìëÿðäÿí èáàðÿò ñÿééàð äåíòè âÿ “Áàêåð Òèëëé” Àçÿðáàéúàí øèðêÿòèíèí òÿðÿôäàøû Ñàìèð Âÿëèéåâ ðÿùáÿðè îëäóüó ãóðóì ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðÿðÿê äåéèá: “×åõèéàÀçÿðáàéúàí Òèúàðÿò Ïàëàòàñû áó èëèí ÿââÿëèíäÿ òÿñèñ åäèëìèøäèð. Ìèññèéàìûç Àçÿðáàéúàí âÿ ×åõèéà ðåñïóáëèêàëàðûíûí èø àäàìëàðû, áèçíåñ ãóðóìëàðû âÿ øèðêÿòëÿðè àðàñûíäà ñàüëàì, äàâàìëû ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðèíèí éàðàäûëìàñûíà âÿ èíêèøàôûíà äÿñòÿê ýþñòÿðìÿêäèð”. Ñ.Âÿëèéåâ ÿìèí îëäóüóíó áèëäèðèá êè, áó ýþðöø ùÿð èêè òÿðÿô ö÷öí ôàéäàëû îëàúàã, ×åõèéà âÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà èøýöçàð ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíà ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðÿúÿê âÿ ýÿëÿúÿêäÿ ÿëàãÿëÿðèí äàùà äà äÿðèíëÿøìÿñèíÿ çÿìèí éàðàäàúàãäûð. Ãåéä åäÿê êè, ×åõèéàíûí òèúàðÿò òÿðÿôäàøëàðû àðàñûíäà Àçÿðáàéúàí áþéöê ïîòåíñèàëà ìàëèêäèð. Èëëèê 1,7 ìèëéàðä ÀÁØ äîëëàðû ìÿáëÿüèíäÿ òèúàðÿò äþâðèééÿñè Àçÿðáàéúàíû áó þëêÿíèí èõðàú ñòðàòåýèéàñûíäà ìàðàãëû þëêÿéÿ ÷åâèðèá. Àðòûã ÷îõñàéëû èêèòÿðÿôëè ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèð âÿ áèð ÷îõ éåíè ëàéèùÿëÿðëÿ áàüëû ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëûð. ×åõèéà ùþêóìÿòèíè âÿ èø àäàìëàðûíû Àçÿðáàéúàíëà ÿìÿêäàøëûüà ñþâã åäÿí âàúèá ñÿáÿáëÿðäÿí áèðè Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíûí éöêñÿê ñöðÿòëÿ èíêèøàô åòìÿñèäèð. Àçÿðáàéúàíëà ×åõèéà èêèòÿðÿôëè ìöíàñèáÿòëÿðëÿ éàíàøû, Àâðîïà ìÿñÿëÿëÿðè, õöñóñèëÿ, “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû” ñàùÿñèíäÿ ãàðøûëûãëû ôàéäàëû ÿìÿêäàøëûã àïàðìàã ïîòåíñèàëûíà ìàëèêäèðëÿð. Èêè þëêÿ ðÿñìèëÿðèíèí ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿðèíèí èíòåíñèâëèéèíèí àðòìàñû ÿëàãÿëÿðÿ äèíàìèêëèê ýÿòèðèá. Èêè þëêÿ àðàñûíäà ìöõòÿëèô ñàùÿëÿð öçðÿ 20-äÿê ñÿíÿä èìçàëàíûá. Àçÿðáàéúàí èëÿ ×åõèéà åìàë ñÿíàéåñè, èíôðàñòðóêòóð, òèááè àâàäàíëûã âÿ ìöäàôèÿ ñÿíàéåñè ñàùÿëÿðèíäÿ äÿ ÿìÿêäàøëûüû äÿðèíëÿøäèðìÿê íèééÿòèíäÿäèð. Ýþðöíäöéö êèìè, Àçÿðáàéúàí èëÿ ÿëàãÿëÿðèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè ×åõèéàíûí õàðèúè ñèéàñÿòäÿ ìàðàã ýþñòÿðäèéè ìÿñÿëÿëÿðäÿíäèð. Èíäèêè äþâðäÿ, éÿíè, Àâðîïà ðåýèîíó äþâëÿòëÿðèíèí åíåðæè ìÿíáÿëÿðèíèí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè ñèéàñÿòèíÿ äàùà ÷îõ ìàðàã ýþñòÿðäèêëÿðè áèð âàõòäà Àçÿðáàéúàíûí ðåýèîí ö÷öí ùàñèëàò÷û âÿ òðàíçèò þëêÿ êèìè ðîëó àðòìàãäàäûð. Áóíäàí ÿëàâÿ, þëêÿíèí íåôòãàç ñÿíàéåñèíèí ôàñèëÿñèç èíêèøàôû áó ñàùÿäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ×åõèéà øèðêÿòëÿðèíèí äÿ ìàðàüûíà ñÿáÿá îëóð. Áöòöí áóíëàð áèð äàùà îíó äåìÿéÿ ÿñàñ âåðèð êè, ãàðøûëûãëû ìàðàã êÿñá åäÿí Àçÿðáàéúàí-×åõèéà ÿëàãÿëÿðèíèí áóíäàí ñîíðàêû èíêèøàôû ö÷öí êèôàéÿò ãÿäÿð ýåíèø èìêàíëàð ìþâúóääóð. Ìîëäîâàíûí Îìáóäñìàíû Àóðåëè Ãðèãîðèó Áàêûäà Áåéíÿëõàëã ôîðóìäà èøòèðàê åäÿúÿê www.yeniazerbaycan.com ìàèë@yeniazerbaycan.úîì Öíâàí: Áàêû - AZ-1000, Öçåéèð Ùàúûáÿéîâ - 66 Òåëåôîíëàð: 498-78-03, 498-82-21 498-81-24, 498-19-84 Èndeks: 67100 Lisenziya: N-B-317 Òèðàæ: 6074 “Êàïèòàë Áàíê”ûí Íÿðèìàíîâ ðàéîí ôèëèàëû ù/ù - 33080019443900419109 êîä - 200093 ÂÞÅÍ - 1500486601 Ðàôèã Íóðìåòîâ èñòèíòàãà èôàäÿñèíäÿ áèëäèðèá êè, 2004-úö èë àâãóñòóí 4-äÿ ýåúÿ ñààòëàðûíäà ñÿðõîø ùàëäà ïîëèñ ÿìÿêäàøûíà éàõûíëàøûá âÿ àðàëàðûíäà éàðàíìûø ìöíàãèøÿ çÿìèíèíäÿ éåðäÿí ýþòöðäöéö äÿìèð ïàð÷àñû èëÿ îíóí áàø íàùèéÿñèíÿ áèð íå÷ÿ çÿðáÿ âóðóá, ùóøñóç âÿçèééÿòäÿ îëäóüóíó ýþðöá õèäìÿòè ñèëàùûíû ýþòöðÿðÿê ãà÷ûá. Ùàäèñÿäÿí èêè àé ñîíðà Ðàôèã Íóðìåòîâ ùÿìèí òàïàí÷àíû 600 ÀÁØ äîëëàðûíà ßùìÿäëè ãÿñÿáÿñèíäÿ éàøàéàí Íàòèã àäëû øÿõñÿ ñàòûá. Èñòèíòàã-ÿìÿëèééàò òÿäáèðëÿðè èëÿ Áàêû øÿùÿð ñàêèíè, ÿââÿëëÿð åùòèéàòñûçëûãäàí àäàì þëäöðìÿ úèíàéÿòèíÿ ýþðÿ ìÿùêóì îëóíìóø Íàòèã Îðóúîâ ñàõëàíûëûá. Î, Ð.Íóðìåòîâäàí àëäûüû ñèëàùû Áèíÿ ãÿñÿáÿñèíäÿ éàøàéàí ãàðäàøû Òîôèãÿ ìÿõñóñ åâèí ùÿéÿòèíäÿ ýèçëÿòäèéèíè åòèðàô åäèá. Ùÿìèí ùÿéÿòÿ áàõûø çàìàíû è÷ÿðèñèíäÿ 8 ïàòðîíó îëàí ñàíäûã÷à èëÿ áèðëèêäÿ “Ìàêàðîâ” òèïëè òàïàí÷à, ìöõòÿëèô ÷àïëû 23 ïàòðîí, áèð Ô-1 ãóìáàðàñû âÿ áèð ãóòó òðîòèë àøêàð îëóíàðàã ýþòöðöëöá. Ùàçûðäà èø öçðÿ çÿðóðè èñòèíòàã âÿ ÿìÿëèééàò òÿäáèðëÿðè äàâàì åòäèðèëèð. “Àçåðúåëë” “Ùþêóìÿò Þäÿíèø Ïîðòàëû”íà ãîøóëàí èëê ìîáèë îïåðàòîð îëóá Èíôîðìàñèéà ìÿíáÿëÿðèìèç: “ÀçÿðÒÀú”, “ÀÏÀ”, “Àçàäèíôîðì”, “ÀññÀ-Èðàäÿ”, “ÑÈÀ” Ãÿçåò “Éåíè Àçÿðáàécàí”ûí áèëýèñàéàð ìÿðêÿçèíäÿ éûüûëûá, ñÿùèôÿëÿíèá âÿ “Àçÿðáàéúàí” íÿøðèééàòûíäà îôñåò öñóëó èëÿ ÷àï åäèëèá. øÿõñèééÿò âÿñèãÿñèíèí ñåðèéà âÿ íþìðÿñèíè äàõèë åäÿðÿê ãåéäèééàòäàí êå÷ìÿêëÿ, ùÿì äÿ ãåéäèééàòäàí êå÷ìÿäÿí þäÿìÿ ùÿéàòà êå÷èðÿ áèëÿð. Îíëàéí þäÿìÿëÿðäÿí áàøãà àáóíÿ÷èëÿð, ùÿì÷èíèí, áöòöí áàíêëàðûí èñòÿíèëÿí ôèëèàëëàðûíäà âÿ “Àçÿðïî÷ò” õèäìÿòèíèí áöòöí ìÿðêÿçëÿðèíäÿ ìîáèë ðàáèòÿ ö÷öí þäÿíèø åäÿ áèëÿðëÿð. Ãåéä åäÿê êè, “Àçåðúåëë” áó ñèñòåìÿ ãîøóëàí èëê ìîáèë îïåðàòîðäóð. Õàòûðëàäàã êè, ÙÞÏ ñèñòåìè âàñèòÿñèëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí þäÿíèøëÿð ö÷öí àáóíÿ÷èëÿðäÿí ùå÷ áèð õèäìÿò ùàããû òóòóëìóð. Áó ñèñòåìèí äàùà áèð öñòöíëöéö îíäàí èáàðÿòäèð êè, þäÿíèø åäÿðêÿí àáóíÿ÷èéÿ Ìÿðêÿçè Áàíê òÿðÿôèíäÿí èíòåðíåò öçÿðèíäÿí ðÿñìè øÿêèëäÿ ãÿáç òÿãäèì åäèëèð êè, áó äà, þç íþâáÿñèíäÿ, ìîáèë ðàáèòÿ õÿðúëÿðèíè þäÿéÿí òÿøêèëàòëàð ö÷öí áþéöê ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð. ÑßËÈÌ Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí íÿøð îëóíóð Áóðàõûëûøà ìÿñóë: Çàùèä ÈËÙÀÌÎÜËÓ
© Copyright 2025 Paperzz
