“Àçÿðáàéúàí Ìèëëè
Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè
Ìÿðêÿçèíèí éåíè áèíàñû à÷ûëûá
ÙÅÉÄßÐ ßËÈÉÅ ÒÎÐÏÀÃ
ÈÑËÀÙÀÒÛ ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ
ÈÃÒÈÑÀÄÈ ÓÜÓÐËÀÐÛÍÛÍ
ßÑÀÑËÀÐÛÍÄÀÍ ÁÈÐÈÄÈÐ
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ à÷ûëûøäà èøòèðàê åäèá
Ìàéûí 5-äÿ Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí
“Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí éåíè
áèíàñûíûí à÷ûëûøû îëóá. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ à÷ûëûøäà èøòèðàê åäèá. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Àçÿðáàéúàíäà ýåäÿí ñöðÿòëè èíêèøàô ïðîñåñëÿðè áèð ÷îõ ñàùÿëÿðëÿ éàíàøû, åëìèí òÿðÿããèñè âÿ ìèëëè ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèí ãîðóíìàñû ñàùÿñèíäÿ äÿ ñöðÿòëè...
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû
Àçÿðáàéúàíû ìöñòÿãèëëèê
éîëóíäà èíêèøàô åòäèðìÿéÿ
ãàäèð áèð ïàðòèéàäûð
Áàõ ñÿh. 2
Ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó, õàëãûíûí âÿ äþâëÿòèíèí ìöñòÿãèëëèéè, èíêèøàôû íàìèíÿ
áþéöê âÿ ÿâÿçåäèëìÿç èøëÿð ýþðìöø, áóíóíëà áàüëû òàðèõè ïðîñåñëÿðÿ òÿñèð ýþñòÿðìèø Ùåéäÿð ßëèéåâ ùÿð çàìàí ôÿõð åäÿúÿéèìèç, ãöðóð ùèññè èëÿ õàòûðëàéàúàüûìûç
äàùè øÿõñèééÿòäèð. Çÿíýèí òàðèõè âÿ ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðè èëÿ
äàèì ôÿõð åòäèéè, ôèðàâàí ýÿëÿúÿéè íàìèíÿ ôÿäàêàðëûãëà
÷àëûøäûüû äîüìà ìèëëÿòèíèí þíöíäÿ ùÿìèøÿ...
Áàõ ñÿh. 6
Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð
Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí íÿøð îëóíóð. 06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237). Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí îðãàíû. Ãèéìÿòè 40 ãÿïèê
Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñû Ìÿðêÿçè
Êèòàáõàíàñûíûí éåíè áèíàñûíûí à÷ûëûøû îëóá
Ïðåçèäåíòèí èø ýöíö
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Òåéìóð Ðàìèç îüëó Ìåùäèéåâÿ ýåíåðàë-ìàéîð àëè ùÿðáè ðöòáÿñèíèí âåðèëìÿñè ùàããûíäà Ñÿðÿíúàì
èìçàëàéûá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Òåéìóð Ðàìèç îüëó Ìåùäèéåâèí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ôþâãÿëàäÿ ùàëëàð íàçèðèíèí ìöàâèíè òÿéèí
åäèëìÿñè ùàããûíäà Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Òàïäûã ßùëèìàí îüëó ßìèðàñëàíîâóí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí ôþâãÿëàäÿ ùàëëàð íàçèðèíèí
ìöàâèíè òÿéèí åäèëìÿñè ùàããûíäà Ñÿðÿíúàì èìçàëàéûá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Èñðàèë Äþâëÿòèíèí Ïðåçèäåíòè Øèìîí
Ïåðåñÿ òÿáðèê ìÿêòóáó ýþíäÿðèá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ßôãàíûñòàí Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíûí
Ïðåçèäåíòè Ùÿìèä Êÿðçàèéÿ áàøñàüëûüû âåðèá.
Àçÿðáàéúàí-Ñåðáèéà
ÿëàãÿëÿðè îðòàã ìàðàãëàð
ÿñàñûíäà èíêèøàô åäèð
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, áó ýöíëÿðäÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
Ñåðáèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø Ïðåçèäåíòè Áîðèñ Òàäè÷è ãÿáóë åäèá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí
èëÿ Ñåðáèéà àðàñûíäà ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðèí óüóðëà èíêèøàô...
Áàõ ñÿh. 12
Àçÿðáàéúàíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè
Âéàíàéà éîëà äöøöá
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Ùåéäÿð ßëèéåâ ïðîñïåêòèíäÿ àâòîìîáèëëÿð âÿ
ïèéàäàëàð ö÷öí éåíè òèêèëìèø éåðàëòû êå÷èäèí à÷ûëûøûíäà èøòèðàê åäèá
Ìàéûí 5-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ Áàêûíûí Ùåéäÿð ßëèéåâ ïðîñïåêòèíäÿ - “Øÿôà” ñòàäèîíóíóí ãàðøûñûíäà àâòîìîáèëëÿð âÿ ïèéàäàëàð
ö÷öí éåíè òèêèëìèø éåðàëòû êå÷èäèí
à÷ûëûøûíäà èøòèðàê åäèá.
Ïàéòàõòäà âÿ ðåýèîíëàðäà ÷îõñàéëû éîë þòöðöúöëÿðè, êþðïöëÿð, òóíåëëÿð, éåðàëòû âÿ éåðöñòö ïèéàäà êå÷èäëÿðè èíøà îëóíóð, áåéíÿëõàëã
ñòàíäàðòëàð ñÿâèééÿñèíäÿ àâòîìîáèë
éîëëàðû ñàëûíûð. Áöòöí áó èøëÿð “Àçÿðáàéúàíäà àâòîìîáèë éîëëàðû øÿáÿ-
êÿñèíèí éåíèëÿíìÿñèíÿ âÿ èíêèøàôûíà äàèð 2006-2015-úè èëëÿð öçðÿ Äþâëÿò Ïðîãðàìû”íà óéüóí îëàðàã ýþðöëöð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Ñÿðÿíúàìû èëÿ Áàêû øÿùÿðèíäÿ íÿãëèééàòûí ùÿðÿêÿòèíèí òÿíçèìëÿíìÿñè âÿ
éîë èíôðàñòðóêòóðóíóí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè ëàéèùÿëÿðè öçðÿ èøëÿðèí èúðàñû
äàâàì åòäèðèëèð.
Ùÿìèí ëàéèùÿëÿðäÿí áèðè äÿ
Ùåéäÿð ßëèéåâ ïðîñïåêòèíäÿ - “Øÿôà” ñòàäèîíóíóí ãàðøûñûíäà àâòîìîáèëëÿð âÿ ïèéàäàëàð ö÷öí êå÷èäèí
òèêèíòèñèäèð. Íÿãëèééàòûí ùÿðÿêÿòèíèí
èíòåíñèâ îëäóüó áó ÿðàçèäÿ èíøà
îëóíàí âÿ íÿãëèééàò âàñèòÿëÿðèíèí âÿ
ïèéàäàëàðûí òÿùëöêÿñèç ùÿðÿêÿòèíèí
íèçàìëàíìàñûíû, òûõàúëàðûí àðàäàí
ãàëäûðûëìàñûíû òÿìèí åòìÿê ö÷öí
íÿçÿðäÿ òóòóëàí ëàéèùÿ àðòûã éåêóíëàøûá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ÿââÿëúÿ
“Øÿôà” ñòàäèîíó ãàðøûñûíäà ïèéàäàëàð âÿ àâòîìîáèëëÿð ö÷öí éåðàëòû êå÷èäèí ìþâúóä âÿçèééÿòèíè ÿêñ åòäèðÿí ñõåìÿ áàõûá.
Íÿãëèééàò íàçèðè Çèéà Ìÿììÿäîâ éåíè ãóðüóíóí òåõíèêè ýþñòÿðèúèëÿðè áàðÿäÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ìÿëóìàò âåðèá. Ñîíðà Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâ ïèéàäà êå÷èäèíèí ðÿìçè à÷ûëûøûíû áèëäèðÿí ëåíòè êÿñèá.
Ïèéàäà êå÷èäè èëÿ éàõûíäàí òàíûø îëàí äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ìÿëóìàò âåðèëèá êè, öìóìè óçóíëóüó
214 ìåòð, åíè 16,5 ìåòð, ùöíäöðëöéö 3 ìåòð îëàí ãóðüó Ùåéäÿð ßëèéåâ
ïðîñïåêòèíèí áó ùèññÿñèíäÿ ïèéàäàëàð ö÷öí èíäèéÿäÿê ìþâúóä îëìóø
êå÷èä ïðîáëåìèíèí òàìàìèëÿ ùÿëëèíÿ
ùåñàáëàíûá. Áó êå÷èä òÿùëöêÿñèç
ùÿðÿêÿòè òÿìèí åòìÿêëÿ éàíàøû, äàõèëè äèçàéíû âÿ äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ
úàâàá âåðÿí èíôðàñòðóêòóðó èëÿ äÿ
äèããÿòè úÿëá åäèð. Ìöàñèð èøûãëàíäûðìà ñèñòåìè, à÷ûã ùàâàäà ãóðóëìóø
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè Åëìàð Ìÿììÿäéàðîâóí ðÿùáÿðëèê åòäèéè íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè Àâñòðèéàíûí ïàéòàõòû Âéàíàéà éîëà äöøöá.
Õàðèúè Èøëÿð Íàçèðëèéèíèí ìÿòáóàò õèäìÿòèíäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèáëÿð êè, ñÿôÿðèí ìÿãñÿäè ìàéûí 5-6-äà Âéàíàäà êå÷èðèëÿúÿê Àâðîïà Øóðàñû Íàçèðëÿð Êîìèòÿñèíèí 124-úö ñåññèéàñûíäà èøòèðàê åòìÿêäèð.
Ñåññèéàäà Àâðîïà Øóðàñûíûí Íàçèðëÿð Êîìèòÿñèíÿ ñÿäðëèê Àâñòðèéàäàí Àçÿðáàéúàíà êå÷ÿúÿê.
Ñåññèéà ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ íàçèð Åëìàð Ìÿììÿäéàðîâóí ÷ûõûøëàðû
âÿ èêèòÿðÿôëè ýþðöøëÿðè íÿçÿðäÿ òóòóëóá.
Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ
“Ùåéäÿð ßëèéåâ: Àçÿðáàéúàíûí
ÕÕÛ ÿñðäÿ ÿñàñ ýåîñèéàñè
âÿçèôÿëÿðè” ìþâçóñóíäà
êîíôðàíñ êå÷èðèëèá
Ìàéûí 5-äÿ Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ (ÁÄÓ) Öìóììèëëè
ëèäåðèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè
èëäþíöìöíÿ ùÿñð åäèëìèø “Ùåéäÿð ßëèéåâ: Àçÿðáàéúàíûí ÕÕÛ
ÿñðäÿ ÿñàñ ýåîñèéàñè...
åñêàëàòîð ïèéàäàëàðûí ðàùàòëûüûíû òÿìèí åòìÿéÿ éþíÿëèá.
Ñîíðà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
“Øÿôà” ñòàäèîíóíóí ãàðøûñûíäàêû
éåíè àâòîìîáèë êå÷èäèíèí ðÿìçè à÷ûëûøûíû áèëäèðÿí ëåíòè êÿñèá.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ãóðüóíóí òåõíèêè ýþñòÿðèúèëÿðè áàðÿäÿ
ìÿëóìàò âåðèëèá. Ãåéä åäèëèá êè, êå÷èäèí öìóìè óçóíëóüó 224 ìåòð,
åíè 16,5 ìåòð, ùöíäöðëöéö èñÿ 5,5
ìåòðäèð. Áó ýþñòÿðèúèëÿð íÿãëèééàòûí
èíòåíñèâ ùÿðÿêÿòèíÿ ÿëàâÿ èìêàíëàð
éàðàäàúàã. Èúðà îëóíìóø ëàéèùÿéÿ
ÿñàñÿí êå÷èäèí à÷ûã ùèññÿñèíèí
óçóíëóüó 441 ìåòðäèð. Ëàéèùÿíèí
èúðàñû çàìàíû 1480 ìåòð óçóíëóüóíäà éåíè éàí éîëëàð ñàëûíûá.
Éåíè ãóðüó èëÿ òàíûøëûãäàí ñîíðà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ Ùåéäÿð
ßëèéåâ ïðîñïåêòèíäÿ òèêèëìèø ìþâúóä éåðàëòû àâòîìîáèë òóíåëèíäÿí
êå÷ÿðÿê Áàáÿê âÿ Çèéà Áöíéàäîâ
ïðîñïåêòëÿðèíè áèðëÿøäèðÿí àâòîìîáèë éîëóíóí ñõåìè òÿãäèì îëóíóá.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû éîë òèêèíòè ëàéèùÿëÿðèíèí èúðàñû èëÿ áàüëû òàïøûðûã âÿ
òþâñèéÿëÿðèíè âåðèá.
Áàõ ñÿh. 3
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó âÿ ÛÄÅÀ Èúòèìàè Áèðëèéè
“Àüàúëàðûí êÿñèëìÿñèíÿ éîõ!” áèðýÿ ïðîãðàìûíà áàøëàéûð
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí âèòñå-ïðåçèäåíòè, ÛÄÅÀ (ßòðàô
Ìöùèòèí Ìöùàôèçÿñè Íàìèíÿ Áåéíÿëõàëã Äèàëîã) Èúòèìàè Áèðëèéèíèí òÿñèñ÷èñè âÿ ðÿùáÿðè Ëåéëà ßëèéåâàíûí òÿøÿááöñö èëÿ
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó âÿ ÛÄÅÀ Èúòèìàè Áèðëèéè àêòóàë åêîëîæè
ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëè âÿ ÿùàëè àðàñûíäà èúòèìàè-åêîëîæè íÿçàðÿòèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ “Àüàúëàðûí êÿñèëìÿñèíÿ éîõ!”
ïðîãðàìûíûí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ áàøëàéûð. Èúòèìàè Áèðëèêäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèëèá êè, ïðîãðàì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ “Òÿáèÿòÿ
òÿúèëè éàðäûì” ãàéíàð õÿòòè âÿ ìîáèë...
Áàõ ñÿh. 3
2
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñû Ìÿðêÿçè “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû”
Åëìè Ìÿðêÿçèíèí éåíè áèíàñû à÷ûëûá
Êèòàáõàíàñûíûí éåíè áèíàñûíûí à÷ûëûøû îëóá
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ à÷ûëûøäà èøòèðàê åäèá
Ìàéûí 5-äÿ Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð
Àêàäåìèéàñû (ÀÌÅÀ) Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàñûíûí éåíè áèíàñûíûí à÷ûëûøû îëóá.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ à÷ûëûøäà èøòèðàê åäèá.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû êèòàáõàíàíûí
ðÿìçè à÷ûëûøûíû áèëäèðÿí ëåíòè êÿñèá.
Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàíûí éåíè áèíàñû
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí 2011-úè èë 29
àïðåë òàðèõëè Ñÿðÿíúàìûíà ÿñàñÿí òèêèëèá.
Ùÿìèí èëèí íîéàáðûíäà äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû êèòàáõàíàíûí éåíè áèíàñûíûí òÿìÿëèíè
ãîéóá. Éåíè áèíàíûí òèêèíòèñè ö÷öí èëêèí
îëàðàã Ïðåçèäåíòèí åùòèéàò ôîíäóíäàí 2
ìèëéîí ìàíàò âÿñàèò àéðûëûá. Èíøààò èøëÿðèíèí áàøà ÷àòäûðûëìàñû ö÷öí 2011-2013úö èëëÿðäÿ Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí ñÿðÿíúàìëàðû ÿñàñûíäà öìóìèëèêäÿ 34 ìèëéîí
ìàíàòäàí ÷îõ âÿñàèò õÿðúëÿíèá.
ÀÌÅÀ-íûí ïðåçèäåíòè, àêàäåìèê Àêèô
ßëèçàäÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ìÿëóìàò
âåðèá êè, “Àêàäåìèéà øÿùÿðúèéè”íäÿ òèêèëìèø éåíè áèíàíûí öìóìè ñàùÿñè 28 ìèí
êâàäðàòìåòðäÿí ÷îõäóð. Áó êèòàáõàíà
ðåñïóáëèêàìûçäà ìèëëè âÿ äöíéà ÿùÿìèééÿòëè åëìè íÿøðëÿðèí çÿíýèí ôîíäëàðûíà ìàëèê îëàí ÿí èðè, óíèâåðñàë òÿìàéöëëö, àïàðûúû åëìè êèòàáõàíàäûð. Àêàäåìèéàíûí
ñòðóêòóð áþëìÿñè êèìè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí
Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíà êèòàáõàíàøöíàñëûã,
áèáëèîãðàôèéàøöíàñëûã, êèòàá òàðèõè âÿ èíôîðìàñèéàëàøäûðìà ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðèð. Áó çÿíýèí òàðèõÿ ìàëèê åëì âÿ
ìÿäÿíèééÿò îúàüû ÀÌÅÀ ñèñòåìèíäÿ
àïàðûëàí áöòöí êîìïëåêñ âÿ ñàùÿâè ïðîáëåìëÿð öçðÿ èõòèñàñëàøäûðûëìûø ìÿëóìàòèíôîðìàñèéà ìÿðêÿçè âÿ þëêÿ ìèãéàñûíäà
áàø åëìè-òåõíèêè èíôîðìàñèéà ìöÿññèñÿñèäèð. Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàíûí éàðàäûëìàñû
èñòèãàìÿòèíäÿ èëêèí òÿäáèðëÿð 1923-1924úö èëëÿðäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèá. 1945-úè èëäÿí
þçöíöí éåíè èíêèøàô ìÿðùÿëÿñèíÿ ãÿäÿì
ãîéàí áó êèòàáõàíà õöñóñèëÿ Óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ùàêèìèééÿòäÿ îëäóüó èëëÿðäÿ ÿñàñëû èíêèøàô éîëó êå÷èá. 2003-úö
èëèí éàíâàðûíäà èñÿ Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí ìöâàôèã Ôÿðìàíû ÿñàñûíäà Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíà åëìè ñòàòóñ àëûá. Þòÿí èëëÿðäÿ ÿñàñëû ñòðóêòóð äÿéèøèêëèêëÿðè áàø âåðÿí âÿ áèëàâàñèòÿ åëìè òÿäãèãàòëà ìÿøüóë
îëàí éåíè øþáÿëÿðèí éàðàäûëäûüû Ìÿðêÿçè
Êèòàáõàíàíûí áèíàñûíäà áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà óéüóí ñÿìÿðÿëè ôÿàëèééÿò ö÷öí
ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûëûá.
Ãåéä åäèëèá êè, àëòûìÿðòÿáÿëè éåíè áèíà îðèæèíàë ëàéèùÿñè âÿ ìöàñèðëèéè èëÿ äèããÿòè úÿëá åäèð. Èíøààò èøëÿðèíäÿ éåðëè âÿ
áåéíÿëõàëã ìåìàðëûüûí ÿí ãàáàãúûë òÿúðöáÿñèíäÿí èñòèôàäÿ îëóíóá. ßòðàôäà
ÿñàñëû àáàäëûã âÿ éàøûëëàøäûðìà èøëÿðè
àïàðûëûá.
Áèíàíûí ýèðèøèíäÿ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð
ßëèéåâèí áöñòö ãîéóëóá.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíûí òàïøûðûüûíà
óéüóí îëàðàã Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàäà ÿí
ñîí åëìè-òåõíèêè éåíèëèêëÿðÿ ÿñàñëàíàí
èíôîðìàñèéà-êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí òÿòáèãè õöñóñè äèããÿòäÿ ñàõëàíûëûá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ ÀÌÅÀ-íûí
Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàñûíûí èëê îõóúó êàðòû
òÿãäèì åäèëèá.
Ìÿëóìàò âåðèëèá êè, êèòàáõàíàéà öçâ
îëìàã èñòÿéÿíëÿðÿ îõóúó áèëåòè àâòîìàòèê
ãàéäàäà òÿãäèì åäèëèð. Þëêÿìèçèí êèòàáõàíà÷ûëûã òàðèõèíäÿ ÿí ìöàñèð àâàäàíëûã
âÿ ñèñòåìëÿð èëê äÿôÿ ìÿùç áó êèòàáõàíàäà òÿòáèã îëóíóá. Ýèðèøäÿêè åëåêòðîí
êþøêëÿðäÿ êèòàáõàíàíûí ñòðóêòóðó, ùÿð áèð
ìÿðòÿáÿíèí ñõåìè, ìöõòÿëèô áþëìÿëÿðèí
éåðëÿøäèéè ìÿðòÿáÿëÿð, êèòàáëàð, î úöìëÿäÿí ôîíäà éåíè äàõèë îëàí íÿøðëÿð áàðÿäÿ
ìöôÿññÿë ìÿëóìàò àëìàã ìöìêöíäöð.
Ùÿðÿêÿò ãàáèëèééÿòè ìÿùäóä èíñàíëàðûí
èíôîðìàñèéà àëìàëàðû ö÷öí áóðàäà õöñóñè êþøê ãóðàøäûðûëûá. Êèòàáõàíàíûí áöòöí
ìÿðòÿáÿëÿðèíäÿ ãóðàøäûðûëàí ìîíèòîðëàðäà ôîíäà äàõèë îëàí ÿí ñîí éåíèëèêëÿð áàðÿäÿ äîëüóí ìÿëóìàòëàð ÿêñèíè òàïûá.
Áóðàäà êèòàáëàðûí ñèôàðèøè äÿ åëåêòðîí
ãàéäàäà àïàðûëûð.
Äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá êè, êèòàáõàíàäà
300 êîìïéóòåð ãóðàøäûðûëûá. Ñåðâåð âàñèòÿñèëÿ ñèñòåìÿ ãîøóëàí êîìïéóòåðëÿð âàùèä øÿáÿêÿ òÿøêèë åäèð âÿ ìöâàôèã òÿëÿáëÿðÿ óéüóí ìöàñèð ïðîãðàìëàðëà òÿúùèç
åäèëèá. Áó äà àáóíÿ ùàããûíû þäÿìÿê
øÿðòè èëÿ äöíéàíûí àïàðûúû êèòàáõàíà ðåñóðñëàðûíà ãîøóëìàã èìêàíû éàðàäûð.
Êèòàáõàíàäà 1945-úè èë ìàðòûí 27-äÿ
òÿñèñ îëóíìóø Àçÿðáàéúàí Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí 15 íÿôÿðäÿí èáàðÿò èëê òÿðêèáèíÿ ùÿñð åäèëÿí õöñóñè ýóøÿ äÿ éàðàäûëûá. Áó åëì îúàüûíûí àêàäåìèêëÿðè ö÷öí
çàë äà ùÿðòÿðÿôëè òÿìèíàòû èëÿ äèããÿòè úÿëá
åäèð. Ùÿìèí çàëäà åéíè âàõòäà 50 àêàäåìèê åëìè àðàøäûðìàëàðû èëÿ áàüëû ñÿìÿðÿëè èø àïàðà áèëÿð. Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàíûí
éåíè áèíàñûíäàêû 14 îõó çàëûíäà 1000äÿí ÷îõ îõóúóíóí åéíè âàõòäà åëåêòðîí
âÿ ÷àï ìÿùñóëëàðûíäàí èñòèôàäÿ åòìÿê
èìêàíû îëàúàã. Áèëàâàñèòÿ Àêàäåìèéà èø÷èëÿðè ö÷öí íÿçÿðäÿ òóòóëàí àáóíÿ õèäìÿòëÿðèíäÿí 80 îõóúó åéíè çàìàíäà éàðàðëàíà áèëÿúÿê. Þëêÿìèçèí ìöõòÿëèô ýóøÿëÿðèíäÿ éàøàéàí âèðòóàë àáóíÿ÷èëÿðèí
ñîðüóëàðûíûí úàâàáëàíäûðûëìàñû ö÷öí äÿ
áóðàäà ùÿð úöð øÿðàèò éàðàäûëûá.
Ãåéä åäèëèá êè, êèòàáõàíàäà äèññåðòàñèéà çàëû äà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Áóðàäà
ñÿìÿðÿëè ôÿàëèééÿò ö÷öí áöòöí èìêàíëàð
âàð. Ìöçàêèðÿ îòàüû âÿ ìöàñèð òåõíèêà èëÿ
òÿúùèç åäèëÿí äèýÿð îòàãëàð äà îõóúóëàðûí
èñòèôàäÿñèíäÿäèð.
Ìÿëóìàò âåðèëèá êè, éåíè áèíàäà êèòàá
ôîíäóíóí ÿíÿíÿâè ãàéäàäà çÿíýèíëÿøäè-
ðèëìÿñè èëÿ éàíàøû, Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí êèòàáõàíà, ôîíä, ìóçåé, îðòà ìÿêòÿáëÿð, àëè òÿùñèë îúàãëàðû, åëìè òÿäãèãàò èíñòèòóòëàðû, ìåäèà ãóðóìëàðû, àðõèâëÿð, øÿõñè êîëëåêñèéàëàð, éàðàäûúûëûã èòòèôàãëàðûíûí ôîíäëàðû, äþâëÿò ôîòî àðõèâè,
ùÿì÷èíèí äöíéà ìóçåéëÿðè, ñÿðýè ñàëîíëàðû âÿ åëìè òÿäãèãàò ìÿðêÿçëÿðèíäÿ
Àçÿðáàéúàíà àèä ìöõòÿëèô ìÿëóìàòëàð,
èíúÿñÿíÿò íöìóíÿëÿðè, ÿëéàçìàëàð, åêñïîíàò âÿ ñÿíÿäëÿðèí åëåêòðîí êàòàëîãó
éàðàäûëàúàã âÿ ñèñòåìëÿøäèðèëÿðÿê “Ìèëëè
ðÿãÿìñàë éàääàø” áàçàñûíà äàõèë åäèëÿúÿêäèð. Áó èñÿ èñòÿð ùÿìéåðëèëÿðèìèç, èñòÿðñÿ äÿ õàðèúèëÿð ö÷öí Àçÿðáàéúàí ùàãûíäà äîëüóí âÿ îáéåêòèâ ìÿëóìàòëàðäàí
èñòèôàäÿ èìêàíû éàðàäàúàã.
Êèòàáõàíàäà Àêàäåìèéàíûí áþëìÿëÿðèíÿ óéüóí èõòèñàñëàøìûø çàëëàð ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Áóðàäà ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿðèí
êå÷èðèëìÿñè ö÷öí áþéöê êîíôðàíñ ñàëîíó
äà éàðàäûëûá.
Áèëäèðèëèá êè, Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð
Àêàäåìèéàñû Ðÿéàñÿò Ùåéÿòèíèí ãÿðàðû
ÿñàñûíäà éåíè áèíàäà Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíà èëÿ éàíàøû, Èíôîðìàñèéà Ðåñóðñëàðû
Ìÿðêÿçè äÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿúÿê. Ùÿð èêè
ãóðóìóí áàøëûúà ìÿãñÿäè éöêñÿê ñÿâèééÿëè åëìè àðàøäûðìàëàðûí àïàðûëìàñû ö÷öí
ìöàñèð èíôîðìàñèéà áàçàñûíû òÿìèí åòìÿêäÿí èáàðÿòäèð. Éåíè áèíàäà 3,5 ìèëéîí êèòàáû ÿùàòÿ åäÿí ÿñàñ ôîíä, åëÿúÿ
äÿ áþéöê ìèãäàðäà ÷åðòéîæ, õÿðèòÿ, ôèëì
âÿ äèýÿð èíôîðìàñèéà äàøûéûúûëàðû ñàõëàíàúàã. Öìóìèëèêäÿ àêàäåìèéàíûí èñòèôàäÿñèíÿ âåðèëÿí Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàíûí éåíè áèíàñû ùÿì àëèìëÿðÿ äöíéà êèòàáõàíàëàðûíûí çÿíýèí ôîíäëàðûíäàí ôàéäàëàíìàã
èìêàíû éàðàäàúàã, ùÿì äÿ áóðàäà áöòöí
ñòðóêòóð âàùèäëÿðèíèí ìÿãñÿäéþíëö ôÿàëèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ èíôîðìàñèéà èäàðÿ
îëóíàí âÿ ÿëàãÿëÿíäèðèëÿ áèëÿí ñòðàòåæè ðåñóðñà ÷åâðèëÿúÿê.
Ãåéä îëóíóá êè, áóðàäàêû ñèñòåìëÿøäèðìÿ øþáÿñèíäÿ äÿ ÿí ñîí åëìè-òåõíèêè
éåíèëèêëÿð òÿòáèã åäèëèá. Ùÿìèí øþáÿäÿ
ñöðÿòëè ñêàíåð âàñèòÿñèëÿ áöòöí íþâ êèòàáëàðûí ãûñà ìöääÿòäÿ íöñõÿëÿðèíèí ùàçûðëàíìàñû âÿ äèýÿð ÿìÿëèééàòëàð ö÷öí
ìöàñèð àâàäàíëûã ãóðàøäûðûëûá.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ìöàñèð ðÿãÿìñàë ìÿòáÿÿíèí éàðàäûëìàñû, åëåêòðîí
àðõèâ èäàðÿåòìÿ êîìïëåêñèíèí ñõåìè âÿ
äèýÿð òåõíîëîýèéàëàð áàðÿäÿ äÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèëèá. Êèòàáõàíàäà, ùÿì÷èíèí éåíè íÿøðëÿðèí ìöòÿìàäè ñÿðýèñè êå÷èðèëÿúÿê.
Äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá êè, êèòàáõàíàíûí 4
ìèëéîíà éàõûí êèòàáûí ñàõëàíûëìàñûíà
èìêàí âåðÿí ãàïàëû âÿ õöñóñè øÿðàèòëè
ôîíäó âàð. Êèòàáõàíàíûí èìêàíëàðûíäàí
ýþðìÿ ãàáèëèééÿòè çÿèô îëàí èíñàíëàðûí äà
ùÿðòÿðÿôëè éàðàðëàíìàëàðû ö÷öí ìöâàôèã
øÿðàèò éàðàäûëûá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâÿ ÀÌÅÀ-íûí
Ðÿéàñÿò Ùåéÿòèíèí, éåíè ëàéèùÿëÿíäèðèëÿí
Ðèéàçèééàò âÿ Ìåõàíèêà Èíñòèòóòóíóí,
Ðåñïóáëèêà Ñåéñìîëîæè Õèäìÿò Ìÿðêÿçèíèí, ùÿì÷èíèí Àêàäåìèéàíûí ÿìÿêäàøëàðûíûí Ìÿðäÿêàí ãÿñÿáÿñèíäÿêè èñòèðàùÿò çîíàñûíûí ìåìàðëûã åñêèçëÿðè òÿãäèì
îëóíóá.
ÀÌÅÀ-íûí Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàñûíûí
éåíè áèíàñû èëÿ òàíûø îëàí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ êîëëåêòèâè áó ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿ ìöíàñèáÿòèëÿ òÿáðèê åäèá, òàïøûðûã âÿ
òþâñèéÿëÿðèíè âåðèá.
“Òÿðúöìåéè-ùàë äàâàì åäèð: Èëùàì ßëèéåâ”
êèòàáû Êöâåéòäÿ ÿðÿá äèëèíäÿ íÿøð åäèëèá
Òàíûíìûø éàçû÷ûëàð Ùöñåéíáàëà Ìèðÿëÿìîâ âÿ Âèêòîð Àíäðèéàíîâóí Ìîñêâàíûí
ìÿøùóð “Ìîëîäàéà ãâàðäèéà” íÿøðèééàòûíäà “Ýþðêÿìëè àäàìëàðûí ùÿéàòû” ñåðèéàñûíäà 2007-úè èëäÿ ðóñ äèëèíäÿ íÿøð îëóíàí
“Òÿðúöìåéè-ùàë äàâàì åäèð: Èëùàì ßëèéåâ”
êèòàáûíà ìàðàã àðòìàãäà äàâàì åäèð.
Òàðèõè ôàêòëàð âÿ ñÿíÿäëÿðëÿ èøëÿìÿê
òÿúðöáÿñè ùÿëÿ Ìîñêâàíûí ìÿøùóð “Ìîëîäàéà ãâàðäèéà” íÿøðèééàòûíûí åëÿ áó
ñåðèéàäà íÿøð îëóíàí “Ùåéäÿð ßëèéåâ” âÿ
“Çÿðèôÿ ßëèéåâà” ÿñÿðëÿðè èëÿ îõóúóëàðà
éàõøû òàíûø îëàí éàçû÷ûëàð Ùöñåéíáàëà
Ìèðÿëÿìîâ âÿ Âèêòîð Àíäðèéàíîâóí “Òÿðúöìåéè-ùàë äàâàì åäèð: Èëùàì ßëèéåâ”
ÿñÿðèíè áó ýöí ùàãëû îëàðàã ìöàñèð ïóáëèñèñòèêàíûí ÿí äÿéÿðëè íöìóíÿëÿðèíäÿí
áèðè ùåñàá åäèðëÿð. Þç ÿùàòÿëèëèéè, ôàêòëàðûí ñÿùèùëèéè âÿ çÿíýèíëèéèíÿ ýþðÿ äöíéà-
íûí áèð ÷îõ êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèíèí þëêÿìèçèí ðÿùáÿðèíäÿí ìàòåðèàëëàð
ùàçûðëàéàðêÿí åòèáàðëû ìÿíáÿ êèìè èñòèíàä åòäèêëÿðè ÿñÿð Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò
áàø÷ûñûíà îëàí îõóúó ìàðàüû íÿçÿðÿ àëûíàðàã ýöðúö, òöðê âÿ Óêðàéíà äèëëÿðèíÿ
òÿðúöìÿ åäèëèá.
ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, ñîí èëëÿðäÿ
ÿðÿá þëêÿëÿðèíäÿ äÿ áó ìàðàã àðòìàãäàäûð. Áó ìàðàã íÿçÿðÿ àëûíàðàã “Ýþðêÿìëè àäàìëàðûí ùÿéàòû” ñåðèéàñûíäàí “Òÿðúöìåéè-ùàë äàâàì åäèð: Èëùàì ßëèéåâ” êèòàáû áó ýöíëÿðäÿ Êöâåéòäÿ ÿðÿá äèëèíäÿ
íÿøð îëóíóá.
Êèòàáûí ÿðÿá äèëèíÿ òÿðúöìÿñè âÿ íÿøðè Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Êöâåéòäÿêè ñÿôèðè Òóðàë Ðçàéåâèí òÿøÿááöñö âÿ
äÿñòÿéè èëÿ áàø òóòóá.
Éöêñÿê ïîëèãðàôèê òÿðòèáàòëà, íÿôèñ øÿ-
êèëäÿ 2000 òèðàæëà íÿøð îëóíàí “Èëùàì ßëèéåâ” êèòàáû Êöâåéòèí àëè ìÿêòÿáëÿðèíèí êèòàáõàíàëàðûíà, åëìè-òÿäãèãàò èíñòèòóòëàðûíà, ùþêóìÿò äàèðÿëÿðèíÿ âÿ ñ. éåðëÿðÿ
ýþíäÿðèëÿúÿê.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ à÷ûëûøäà èøòèðàê åäèá
Ìàéûí 5-äÿ Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð
Àêàäåìèéàñûíûí “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí éåíè áèíàñûíûí à÷ûëûøû îëóá.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ à÷ûëûøäà èøòèðàê åäèá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè
èëÿ Àçÿðáàéúàíäà ýåäÿí ñöðÿòëè èíêèøàô
ïðîñåñëÿðè áèð ÷îõ ñàùÿëÿðëÿ éàíàøû, åëìèí òÿðÿããèñè âÿ ìèëëè ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèí
ãîðóíìàñû ñàùÿñèíäÿ äÿ ñöðÿòëè éöêñÿëèøÿ ýåíèø èìêàíëàð à÷ûá. Áó ñûðàäà “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí èíêèøàôû èëÿ áàüëû òÿäáèðëÿðèí ýþðöëìÿñè äÿ äèããÿò ìÿðêÿçèíäÿ ñàõëàíûëûá.
×öíêè Àçÿðáàéúàíäà åíñèêëîïåäèéà ìÿäÿíèééÿòèíèí þç òàðèõè âàð.
Áó ìöùöì âÿ äÿéÿðëè ôÿàëèééÿòèí ÿí
áþéöê éöêñÿëèø ÷àüëàðû Öìóììèëëè ëèäåð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëûäûð. Óëó þíäÿðèí ôÿàë äÿñòÿéè èëÿ 1976-1987-úè èëëÿðäÿ ÷àï åäèëÿí “Àçÿðáàéúàí Ñîâåò Åíñèêëîïåäèéàñû” þëêÿ òàðèõèíÿ áèëèê âÿ ìÿëóìàòëàðûí áöòöí ñàùÿëÿðèíè ÿùàòÿ åäÿí èëê
ôóíäàìåíòàë ÿñÿð êèìè äàõèë îëóá. Î âàõò
áþéöê åëìè ïîòåíñèàëûí úÿëá åäèëìÿñè èëÿ
ùàçûðëàíàí áó îíúèëäëèê åíñèêëîïåäèéàíûí
íÿøðè Àçÿðáàéúàíûí åëìè âÿ ìÿäÿíè ùÿéàòûíäà òàðèõè ùàäèñÿéÿ ÷åâðèëèá.
Àçÿðáàéúàí ìöñòÿãèëëèéèíè áÿðïà åòäèêäÿí ñîíðà óíèâåðñàë ìèëëè åíñèêëîïåäèéàíûí íÿøðè ìÿñÿëÿñè éåíèäÿí àêòóàëëàøäû. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû õàëãûìûçûí òàðèõè èíêèøàô ìÿðùÿëÿëÿðèíè, ìèëëè
ìÿíÿâè ñÿðâÿòëÿðèíè, ùàáåëÿ äöíéàíûí
åëì âÿ ìÿäÿíèééÿò íàèëèééÿòëÿðèíè þçöíäÿ
ÿêñ åòäèðÿí åëìè íÿøð îëìàëû èäè. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ äþâëÿò ÿùÿìèééÿòëè áó
ìöùöì èøèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè, åíñèêëîïåäèéàíûí éöêñÿê åëìè ñÿâèééÿäÿ ùàçûðëàíûá íÿøðè ö÷öí òÿëÿá îëóíàí ìàääèòåõíèêè áàçàíûí éàðàäûëìàñûíû òÿìèí åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ ìöõòÿëèô èëëÿðäÿ “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñûíûí íÿøðè ùàããûíäà”, ùÿì÷èíèí “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí éàðàäûëìàñû ùàããûíäà” ñÿðÿíúàìëàð èìçàëàéûá.
Éåíè ìèëëè åíñèêëîïåäèéàíûí ùàçûðëàíìàñûíäà àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåîëîýèéàñû
òÿìÿë ïðèíñèï êèìè þíÿ ÷ÿêèëèá, îíóí ðåñïóáëèêàìûçûí éåíè äþâðäÿêè òÿëÿáëÿðèíÿ
úàâàá âåðìÿñè, õàëãûìûçûí ùÿéàòûíäàêû
ìöùöì òàðèõè, èúòèìàè-ñèéàñè, åëìè âÿ
ìÿäÿíè ùàäèñÿëÿðè îáéåêòèâ øÿêèëäÿ ÿêñ
åòäèðìÿñè êèìè ìöùöì âÿçèôÿëÿð ìöÿééÿíëÿøäèðèëèá. Ðåäàêñèéà ùåéÿòèíèí ñÿäðè
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ îëàí Àçÿðáàéúàíûí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñûíûí àðòûã èëê úèëäëÿðè îõóúóëàðûí èñòèôàäÿñèíÿ âåðèëèá. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû åëìè àðàøäûðìàëàðûí ñÿìÿðÿëèëèéèíè àðòûðìàã, òÿäãèãàò èøëÿðèíèí
ìöàñèð òåõíîëîýèéàëàð ÿñàñûíäà àïàðûëìàñûíà, ìÿëóìàòëàðûí äàùà ÿòðàôëû âÿ ýåíèø ôîðìàòäà ùàçûðëàíìàñûíà íàèë îëìàã
ìÿãñÿäèëÿ 2012-úè èë èéóëóí 25-äÿ äàùà
áèð ìöùöì ñÿíÿäè èìçàëàéûá. Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí éåíè áèíàñûíûí òèêèíòèñè èëÿ áàüëû
òÿäáèðëÿð ùàããûíäà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí èìçàëàäûüû Ñÿðÿíúàì åëìè èúòèìàèééÿò òÿðÿôèíäÿí ðÿüáÿòëÿ ãàðøûëàíûá. Ñÿðÿíúàìäà áèíàíûí òèêèíòèñè ö÷öí äþâëÿò
áöäúÿñèíäÿ íÿçÿðäÿ òóòóëìóø Ïðåçèäåíòèí åùòèéàò ôîíäóíäàí Àçÿðáàéúàí Ìèëëè
Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíà èëêèí îëàðàã 5 ìèëéîí ìàíàò âÿñàèò àéðûëìàñû ãÿðàðà àëûíûá. Òèêèíòèñè éöêñÿê ñòàíäàðòëàðà óéüóí
àïàðûëàí “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí éåíè áèíàñû àðòûã
èñòèôàäÿéÿ ùàçûðäûð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ “Àçÿðáàéúàí
Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí
éåíè áèíàñûíûí ðÿìçè à÷ûëûøûíû áèëäèðÿí
ëåíòè êÿñèá.
Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí ïðåçèäåíòè, àêàäåìèê Àêèô ßëèçàäÿ
äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíà ýþðöëÿí èøëÿð áàðÿäÿ ìÿëóìàò âåðèá. Ãåéä åäèëèá êè, Àêàäåìèéà øÿùÿðúèéèíèí ùÿéÿòèíäÿ ÿí ìöàñèð òåõíîëîýèéàëàð ÿñàñûíäà òèêèíòèñè áàøà
÷àòäûðûëàí éåíè ìÿðêÿçäÿ þëêÿ ùÿéàòûíûí
áöòöí ñàùÿëÿðèíè äÿãèã âÿ ùÿðòÿðÿôëè ÿùàòÿ åäÿí åëìè ìÿãàëÿëÿðèí ùàçûðëàíûá Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàäà òîïëàíìàñû ö÷öí ÿí
ìöàñèð øÿðàèò éàðàäûëûá. Áèíàíûí ôîéåñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí èëê åíñèêëîïåäèéàñûíûí
éàðàäûëìàñû òÿøÿááöñöíö èðÿëè ñöðÿí
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí áöñòö
ãîéóëóá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ìÿðêÿçèí êèòàáõàíàñû èëÿ òàíûø îëóá.
“Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû”
Åëìè Ìÿðêÿçèíèí äèðåêòîðó, ðåäàêñèéà
ùåéÿòèíèí ìÿñóë êàòèáè, àêàäåìèê Òîôèã
Íàüûéåâ áèëäèðèá êè, áóðàäà Àçÿðáàéúàí
Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñûíûí “Àçÿðáàéúàí”
õöñóñè úèëäè íöìàéèø îëóíóð. Áöòþâëöêäÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíà ùÿñð îëóíìóø úèëääÿ þëêÿìèçèí äöíÿíè âÿ áó ýöíö: ãÿäèì òàðèõè âÿ ìöàñèð ùÿéàòû, òÿáèè
ñÿðâÿòëÿðè âÿ ýåîñèéàñè ìþâãåéè, åëì,
òÿùñèë âÿ ìÿäÿíèééÿò ñàùÿëÿðèíäÿ ãàçàíäûüû íàèëèééÿòëÿð ÿêñèíè òàïûá. Áóíóíëà äà
Àçÿðáàéúàí ùàããûíäà èíäèéÿ ãÿäÿð áÿí-
çÿðè îëìàéàí éåíè âÿ ìöôÿññÿë ìÿëóìàò
òîïëóñó ùàçûðëàíûá. Íÿøð 2007-úè èëäÿ
Àçÿðáàéúàí, 2012-úè èëäÿ èñÿ ðóñ äèëëÿðèíäÿ èøûã öçö ýþðöá. Ùàçûðäà “Àçÿðáàéúàí”
úèëäèíèí èíýèëèñ äèëè âåðñèéàñû öçÿðèíäÿ èø
ýþðöëöð. Êèòàáõàíàäà 847-úè èëäÿ íÿøð
îëóíàí äöíéàíûí èëê åíñèêëîïåäèéàñûíûí
ñóðÿòè äÿ íöìàéèø åòäèðèëèð. 2012-úè èëäÿ
íÿøð îëóíàí “Àçÿðáàéúàí Ìóüàì Åíñèêëîïåäèéàñû”íûí ðåäàêñèéà ùåéÿòèíèí ñÿäðè
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè
Ìåùðèáàí ßëèéåâàäûð.
Ìÿðêÿçèí êèòàáõàíàñûíäà Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñûíûí äèýÿð éåíè
íÿøðëÿðè âÿ îíëàð áàðÿäÿ áèáëèîãðàôèê ìÿëóìàòëàðäàí èáàðÿò áóêëåòëÿð ñÿðýèëÿíèð.
Ìÿðêÿçäÿ ùÿì ðåäàêñèéà ùåéÿòèíèí,
ùÿì äÿ ÿìÿêäàøëàðûí ôÿàëèééÿòè ö÷öí
ùÿð úöð øÿðàèò ìþâúóääóð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ìÿðêÿçèí àêò
âÿ êîíôðàíñ çàëëàðû èëÿ òàíûø îëóá. Çàëëàðäà áåéíÿëõàëã âÿ ðåñïóáëèêà ÿùÿìèééÿòëè
òÿäáèðëÿðèí êå÷èðèëìÿñè ö÷öí áöòöí òÿëÿáëÿð íÿçÿðÿ àëûíûá. Êèòàá àíáàðû, ìèíè ìÿòáÿÿ, ìöàñèð èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàëàðûíûí òÿòáèãèíÿ èìêàí âåðÿí ðàáèòÿ ñèñòåìè
þëêÿ ùÿéàòûíûí êå÷ìèøèíèí âÿ áó ýöíöíöí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàäà äàùà äîëüóí
ÿêñèíè òàïìàñû èìêàíëàðûíû ýåíèøëÿíäèðÿúÿê. Öìóìè òèêèíòè ñàùÿñè 7500 êâàäðàòìåòð îëàí ìÿðêÿçèí ÿðàçèñèíäÿ ÿñàñëû
àáàäëûã âÿ éàøûëëàøäûðìà èøëÿðè ýþðöëöá.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ýþðöëÿí èøëÿðäÿí ðàçûëûüûíû áèëäèðèá, òàïøûðûã âÿ òþâñèéÿëÿðèíè âåðèá.
Ñîíäà õàòèðÿ øÿêëè ÷ÿêäèðèëèá.
Ïðîôåññîð ßëè Ùÿñÿíîâóí “Ýåîñèéàñÿò” êèòàáû Áàêû Äþâëÿò
Óíèâåðñèòåòèíèí êèòàáõàíàñûíà âÿ òÿëÿáÿëÿðèíÿ ùÿäèééÿ îëóíóá
Ìàéûí 5-äÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè Àäìèíèñòðàñèéàñû Èúòèìàèñèéàñè ìÿñÿëÿëÿð øþáÿñèíèí ìöäèðè, òàðèõ
åëìëÿðè äîêòîðó, ïðîôåññîð ßëè Ùÿñÿíîâ
Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí áåéíÿëõàëã
ìöíàñèáÿòëÿð âÿ èãòèñàäèééàò ôàêöëòÿñèíèí
òÿëÿáÿëÿðè èëÿ ýþðöøöá.
Ýþðöøäÿ Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð
ßëèéåâ ñèéàñÿòèíèí óüóðëó íÿòèúÿëÿðèíäÿí
áÿùñ åäÿí ßëè Ùÿñÿíîâ Óëó þíäÿðèí èäåéàëàðûíûí Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëäèéèíè âóðüóëàéûá.
Äàùè ðÿùáÿðèí åëìÿ, òÿùñèëÿ, éöêñÿê
èõòèñàñëû ìöòÿõÿññèñëÿðèí ùàçûðëàíìàñûíà
äàèì áþéöê ÿùÿìèééÿò âåðäèéèíè õàòûðëàäàí ßëè Ùÿñÿíîâ òÿëÿáÿëÿðÿ òÿùñèëäÿ
óüóðëàð àðçóëàéûá, òþâñèéÿëÿðèíè âåðèá.
Ñîíðà ßëè Ùÿñÿíîâ ìöÿëëèôè îëäóüó
“Ýåîñèéàñÿò” êèòàáûíû Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí êèòàáõàíàñûíà, ùÿì÷èíèí
áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿð âÿ èãòèñàäèééàò
ôàêöëòÿñèíèí ýþðöøäÿ èøòèðàê åäÿí òÿëÿáÿëÿðèíÿ ùÿäèééÿ åäèá.
Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí ðåêòîðó,
Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, àêàäåìèê Àáåë
Ìÿùÿððÿìîâ òÿëÿáÿëÿðëÿ ýþðöøöíÿ âÿ
“Ýåîñèéàñÿò” êèòàáûíû ùÿäèééÿ åòäèéèíÿ
ýþðÿ ßëè Ùÿñÿíîâà òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá.
Òàðèõ åëìëÿðè äîêòîðó, ïðîôåññîð ßëè
Ùÿñÿíîâóí “Ýåîñèéàñÿò” êèòàáû ýåîñèéàñÿò ñàùÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí äèëèíäÿ èøûã
öçö ýþðìöø èëê äÿðñëèêäèð. Áóðàäà ýåîñèéàñÿòèí åëì ñàùÿñè êèìè ìåéäàíà ýÿëìÿñè, ÿñàñ àíëàéûøëàðûí éàðàíìàñû, ôîðìàëàøìàñû âÿ èíêèøàôûíûí òàðèõøöíàñëûüûíà íÿçÿð ñàëûíûð, îíóí íÿçÿðè ìÿíáÿëÿðè,
ãàíóíàóéüóíëóãëàðû, îáéåêò âÿ ïðåäìåòè, êàòåãîðèéàëàðû, àêòîðëàðû èëÿ áàüëû êëàññèê ýåîñèéàñÿò õàäèìëÿðèíèí, ìöàñèð òÿäãèãàò÷ûëàðûí áàõûøëàðû òÿùëèë îëóíóð, ìöõòÿëèô äþâðëÿðè, ôÿðãëè ýåîñèéàñè ìÿêòÿáëÿðè
òÿìñèë åäÿí ñèéàñÿòøöíàñëàðûí åëìè íÿçÿðèééÿëÿðè àðàøäûðûëûð, ãàðøûëûãëû øÿêèëäÿ
ìöãàéèñÿ îëóíóð. Êèòàáäà, ùÿì÷èíèí, îðòà ÿñðëÿðäÿí áàøëàéàðàã ìöàñèð äþâðÿ
ãÿäÿð äöíéàäà úÿðÿéàí åäÿí ÿñàñ ýåîñèéàñè ùàäèñÿëÿð, ïëàíåòèí ýåîñèéàñè õà-
ðàêòåðèñòèêàñû, ýåîñèéàñè ýöú ìÿðêÿçëÿðè
âÿ îíëàð àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿð, ãëîáàëëàøàí äöíéàäà ýåîñèéàñè ìÿñÿëÿëÿðÿ
éåíè áàõûøëàð, ìèëëè äþâëÿò ìàðàãëàðû óüðóíäà ìöáàðèçÿ, éåíè äöíéà íèçàìû, áÿøÿðèééÿòè òÿùäèä âÿ ìÿøüóë åäÿí ÿñàñ èãòèñàäè, ñèéàñè, åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè, ãëîáàë
íÿãëèééàò-êîììóíèêàñèéà, òèúàðÿò, õàììàë, áåéíÿëõàëã äàøûìàëàð êèìè ìÿñÿëÿëÿðèí ìþâúóä âÿçèééÿòè, ïåðñïåêòèâëÿðè
ùàããûíäà ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèëèð, îõóúóíóí ýåîñèéàñè áèëèêëÿðèíè, òÿñÿââöð âÿ àíëàéûøëàðûíû äÿðèíëÿøäèðÿí ìàòåðèàëëàð òÿãäèì îëóíóð.
Êèòàá 9 ôÿñèëäÿí èáàðÿòäèð. Àçÿðáàéúàí ýåîñèéàñÿò åëìèíÿ ëàéèãëè òþùôÿ îëàí
êèòàáäà ùÿð ôÿñëèí ñîíóíäà âåðèëìèø òÿêðàð âÿ ìÿøüÿëÿ ñóàëëàðû òÿëÿáÿëÿðÿ ìþâçóëàðû äàùà äÿðèíäÿí ìÿíèìñÿìÿéÿ êþìÿê åäÿúÿê.
Äÿðñëèêäÿ ãûñà ýåîñèéàñè ëöüÿò, èñòèôàäÿ îëóíìóø öìóìè ÿäÿáèééàò âÿ èíôîðìàñèéà ðåñóðñëàðû áàðÿäÿ ìÿëóìàò âàð,
èíýèëèñ âÿ ðóñ äèëëÿðèíäÿ õöëàñÿëÿð âåðèëèá.
3
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ “Ùåéäÿð ßëèéåâ: Àçÿðáàéúàíûí ÕÕÛ
ÿñðäÿ ÿñàñ ýåîñèéàñè âÿçèôÿëÿðè” ìþâçóñóíäà êîíôðàíñ êå÷èðèëèá
ßôãàíûñòàíäà òÿáèè ôÿëàêÿòäÿí çÿðÿð ÷ÿêÿíëÿðÿ
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí òàïøûðûüûíà
ÿñàñÿí ùóìàíèòàð éàðäûì ýþíäÿðèëèá
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí òàïøûðûüûíà ÿñàñÿí, Ôþâãÿëàäÿ Ùàëëàð Íàçèðëèéè (ÔÙÍ) ßôãàíûñòàí
Èñëàì Ðåñïóáëèêàñûíäà òÿáèè ôÿëàêÿòäÿí çÿðÿð ÷ÿêìèø èíñàíëàðà òÿééàðÿ èëÿ éàðäûì
ýþíäÿðèá.
Ìàéûí 5-äÿ Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ (ÁÄÓ) Öìóììèëëè ëèäåðèí
àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð åäèëìèø “Ùåéäÿð ßëèéåâ:
Àçÿðáàéúàíûí ÕÕÛ ÿñðäÿ ÿñàñ ýåîñèéàñè âÿçèôÿëÿðè” ìþâçóñóíäà
êîíôðàíñ êå÷èðèëèá.
Òàíûíìûø çèéàëûëàðûí, àëèìëÿðèí,
ìöÿëëèì âÿ òÿëÿáÿëÿðèí èøòèðàê åòäèêëÿðè òÿäáèðäÿ ÁÄÓ-íóí ðåêòîðó, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, àêàäåìèê Àáåë
Ìÿùÿððÿìîâ Óëó þíäÿð, ìöàñèð
ìöñòÿãèë äþâëÿòèìèçèí áàíèñè âÿ ãóðóúóñó Ùåéäÿð ßëèéåâèí äîüìà
Âÿòÿí âÿ õàëã ãàðøûñûíäàêû ìèñèëñèç
òàðèõè õèäìÿòëÿðèíäÿí äàíûøûá.
Àêàäåìèê À.Ìÿùÿððÿìîâ äàùè
ðÿùáÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ ðåñïóáëèêàìûçäà âÿ äöíéàíûí
àéðû-àéðû þëêÿëÿðèíäÿ ýåíèø òÿäáèðëÿð
êå÷èðèëäèéèíè õàòûðëàäûá.
Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíäÿ äÿ
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð åäèëìèø ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿðèí êå÷èðèëäèéèíè
ãåéä åäÿí ðåêòîð, áó ìÿðàñèìëÿðèí
ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéûá.
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèéàñÿòèíèí Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì
åòäèðèëäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðàí À.Ìÿùÿððÿìîâ ðåñïóáëèêàìûçûí ñöðÿòëÿ èíêèøàô åòäèéèíè, äöíéà þëêÿëÿðè àðàñûíäà
þçöíÿ ëàéèãëè éåð òóòäóüóíó áèëäèðèá.
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí åëì âÿ òÿùñèëëÿ áàüëû èìçàëàäûüû
ñÿíÿäëÿðèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí áÿùñ
åäÿí ðåêòîð, åéíè çàìàíäà, ÁÄÓ-äà
ãàçàíûëàí íàèëèééÿòëÿðè õàòûðëàäûá.
Àêàäåìèê À.Ìÿùÿððÿìîâ äåéèá:
“Õàëãûìûç õîøáÿõòäèð êè, îíóí Ùåéäÿð ßëèéåâ êèìè Öìóììèëëè ëèäåðè
âàðäûð. Áèç õîøáÿõòèê êè, Öìóììèëëè
ëèäåðèí ñèéàñè êóðñó óüóðëà äàâàì
åòäèðèëèð”.
Êîíôðàíñäà Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòè Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí
Èúòèìàè-ñèéàñè ìÿñÿëÿëÿð øþáÿñèíèí
ìöäèðè, ïðîôåññîð ßëè Ùÿñÿíîâ “Ùåéäÿð ßëèéåâ: Àçÿðáàéúàíûí ÕÕÛ ÿñðäÿ
ÿñàñ ýåîñèéàñè âÿçèôÿëÿðè” ìþâçóñóíäà ýåíèø ìÿðóçÿ èëÿ ÷ûõûø åäÿðÿê äåéèá: “Ìöñòÿãèëëèê èëëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí òÿøÿááöñö èëÿ Úÿíóáè Ãàôãàçäà ðåàëëàøäûðûëàí òðàíñìèëëè åíåðæè,
íÿãëèééàò-êîììóíèêàñèéà âÿ äÿùëèç
ëàéèùÿëÿðèíèí èøÿ äöøìÿñè ôàêòèêè
îëàðàã îíó Õÿçÿð-Ãàðà äÿíèç ùþâçÿñè âÿ Úÿíóáè Ãàôãàçûí ëèäåð äþâëÿòèíÿ ÷åâèðäè. Áÿçè íöôóçëó Ãÿðá òÿäãèãàò÷ûëàðûíûí ôèêðè èëÿ èôàäÿ åòñÿê: “áó,
Àçÿðáàéúàíà Úÿíóáè Ãàôãàçäà ÿòðàô þëêÿëÿðèí ýåîñèéàñè êóðñóíó ìöÿééÿí åäÿí” ëèäåð äþâëÿò ìþâãåéè
ãàçàíäûðäû. ßëáÿòòÿ, áöòöí áóíëàð
þëêÿéÿ ðåýèîíàë âÿ áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ èãòèñàäè, ñèéàñè, ñîñèàë-ìÿíÿâè öñòöíëöêëÿð ãàçàíäûðìàãëà éàíàøû, ùÿì äÿ îíóí ãàðøûñûíäà ùÿì
þëêÿ äàõèëèíäÿ, éåðëÿøäèéè Õÿçÿð-Ãàðà äÿíèç ùþâçÿñè âÿ Úÿíóáè Ãàôãàçäà, ùÿì äÿ áöòöí äöíéàäà õöñóñè
äöøöíöëìöø âÿ äàâàìëû ýåîñèéàñè
ôÿàëèééÿò òÿëÿáëÿðè ãîéäó.
Úÿíóáè Ãàôãàç âÿ Õÿçÿð ùþâçÿñèíèí äèýÿð äþâëÿòëÿðè èëÿ ìöãàéèñÿäÿ ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã àëÿì ö÷öí ìöàñèð ýåîñèéàñè
äÿéÿð þë÷öëÿðèíè àðòûðàí, ìèëëè èíêèøàôûíû äþíìÿç åäÿí, ðåýèîíàë âÿ áåéíÿëõàëã ïåðñïåêòèâèíè éöêñÿëäÿí, õàðèúè àëÿìëÿ òÿðÿôäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ ìöñáÿò òÿñèð ýþñòÿðÿí ÿñàñ
àìèëëÿð äàùà ÷îõ þëêÿíèí òÿáèè-ìèíåðàë åùòèéàòëàðû, Ãÿðá èëÿ Øÿðã àðàñûíäàêû ìþâúóä ñèéàñè, ùÿðáè, òèúàðÿò âÿ
ñ. ÿëàãÿëÿðäÿ òóòäóüó ìþâãå, ìàëèê
îëäóüó íÿãëèééàò-êîììóíèêàñèéà
âÿ òðàíçèò èìêàíëàðû, éöðöòäöéö ýåîèãòèñàäè ñèéàñÿò âÿ ñ. èëÿ áàüëûäûð”.
Äþâëÿòèìèçèí ãàðøûñûíäà äóðàí
ÿñàñ ýåîñèéàñè, ýåîèãòèñàäè âÿ ùÿðáèýåîñòðàòåæè âÿçèôÿëÿðè, þëêÿíèí ÕÕÛ ÿñðäÿêè óüóðëàðûíû âÿ ýåîñèéàñè ýÿëÿúÿéèíè òÿìèí åäÿúÿê ìèëëè ñòðàòåæè êóðñó
øÿðù åäÿí ßëè Ùÿñÿíîâ äåéèá êè,
Àçÿðáàéúàí þçöíöí “Úÿíóáè Ãàôãàç
ðåýèîíóíóí ëèäåð äþâëÿòèíÿ ÷åâðèëìÿê”
êèìè ýåîñèéàñè âÿ ýåîñòðàòåæè èääèàëàðûíû ùå÷ âàõò ýèçëÿòìÿéèá. Áó ýöí
Àçÿðáàéúàí þç èãòèñàäè èíêèøàô ïîòåíñèàëûíà âÿ ìèëëè ðåñóðñëàðûíà ýþðÿ ôàêòèêè îëàðàã ðåýèîíóí ëèäåð þëêÿñèíÿ ÷åâðèëèá. Úÿíóáè Ãàôãàçûí èíñàí ðåñóðñëà-
ôåëÿðè âÿ ýåîñèéàñè ìàðàãëàðû, èëê íþâáÿäÿ, äþâëÿò ñóâåðåíëèéèíèí ãîðóíóá
ñàõëàíûëìàñûíû, ÿðàçè áöòþâëöéöíöí
áÿðïà åäèëìÿñèíè, ÿùàëèíèí ùÿéàò øÿðàèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñûíû âÿ òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí îëóíìàñûíû òÿëÿá åäèð äå-
ðûíûí òÿõìèíÿí 60 ôàèçè, éàíàúàãåíåðæè âÿ ìàëèééÿ ðåñóðñëàðûíûí 90 ôàèçè, èãòèñàäè ïîòåíñèàëûíûí èñÿ 75-80 ôàèçè Àçÿðáàéúàíûí ïàéûíà äöøöð. Ùàçûðäà ùÿì ãîíøó äþâëÿòëÿð, ùÿì äÿ äöíéàíûí ÿêñÿð ýåîñèéàñè àêòîðëàðû áöòöí
þë÷öëÿð öçðÿ ðåýèîíóí “ëèäåð þëêÿñè”
ñòàòóñóíó äàøûìàã èìêàíûíû ìÿùç
Àçÿðáàéúàíà àèä åäèðëÿð. Ìöòÿõÿññèñëÿðèí ôèêðèíÿ ýþðÿ, Àçÿðáàéúàíûí áþëýÿäÿêè ÿêñÿð ýåîñèéàñè ùàäèñÿëÿðÿ
ýþðÿ ýåòäèêúÿ àðòàí ìÿñóëèééÿòè ôîíóíäà, ùÿì äÿ ðåýèîíàë ïðîñåñëÿðÿ
òÿñèð ýöúö ýöíäÿí-ýöíÿ éöêñÿëèð.
Áåéíÿëõàëã àëÿì Õÿçÿð ùþâçÿñè âÿ
Úÿíóáè Ãàôãàçûí ðåýèîíàë ïðîáëåìëÿðèíèí, áó ìÿêàíäà ðåàëëàøäûðûëàí ÿêñÿð òðàíñìèëëè ëàéèùÿëÿðèí âÿ ñ. ùÿëëèíäÿ, èëê íþâáÿäÿ Àçÿðáàéúàíûí ìþâãåéèíè ÿñàñ ýþòöðöð âÿ îíóíëà ùåñàáëàøìàã ìÿúáóðèééÿòè èëÿ öçëÿøèðëÿð.
Àçÿðáàéúàíûí ãàçàíäûüû “ðåýèîíàë
ëèäåð äþâëÿò” ñòàòóñóíó äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðìÿñè ö÷öí ãàðøûäàí ýÿëÿí
èëëÿðäÿ áèð ÷îõ âàúèá âÿ ìÿñóëèééÿòëè
ýåîñèéàñè, ýåîñòðàòåæè âÿ ýåîèãòèñàäè
âÿçèôÿëÿðèí ðåàëëàøäûðûëìàñûíûí òÿëÿá
îëóíäóüóíó âóðüóëàéàí Ïðåçèäåíò Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí øþáÿ ìöäèðè äåéèá
êè, áó èøèí ÿñàñ ùÿðÿêÿòâåðèúè ãöââÿñè
ðîëóíäà èëê íþâáÿäÿ þëêÿíèí èúòèìàè-ñèéàñè èíñòèòóòëàðû, ìèëëè åëèòàñû âÿ úÿìèééÿòèí áöòöí îðòà òÿáÿãÿñè ÷ûõûø åòñÿ
äÿ, ìöâÿôôÿãèééÿòëè ùÿëëè äàùà ÷îõ þëêÿ
ðÿùáÿðëèéèíäÿí, ùàêèìèééÿò ñòðóêòóðëàðûíäàí âÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ðÿñìè äþâëÿò ñèéàñÿòèíäÿí àñûëû îëàúàã.
ßëè Ùÿñÿíîâ äåéèá êè, Àçÿðáàéúàíûí ðåýèîíäà âÿ äöíéàäàêû ýåîñèéàñè
ìþâãåéèíè ìþùêÿìëÿíäèðÿí ÿñàñ
àìèë Õÿçÿðèí çÿíýèí êàðáîùèäðîýåí
åùòèéàòëàðûíûí èñòåùñàëû âÿ àëòåðíàòèâ
éîëëàðëà äöíéà áàçàðëàðûíà äàøûíìàñû
ñàùÿñèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè ìöñòÿãèë
âÿ Ãÿðáéþíöìëö åíåðæè ñèéàñÿòè îëóá.
Þëêÿíèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè éåíè íåôò
ñòðàòåýèéàñû îíó ãûñà ìöääÿòäÿ Àâðàñèéàíûí àëòåðíàòèâ åíåðæè âÿ òðàíçèò
ãîâøàüûíà âÿ òÿìèíàò÷ûñûíà ÷åâèðèá.
Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàí Àâðàñèéàíûí åëÿ
áèð ýåîñèéàñè ìÿêàíûíà ÷åâðèëèá êè,
îðàäà ÀÁØ, Àâðîïà Èòòèôàãû, Ðóñèéà âÿ
áàøãà äöíéà ýöúëÿðèíèí ýåîèãòèñàäè
ìàðàãëàðû, ýåîñèéàñè âÿ ùÿðáè-ýåîñòðàòåæè ìþâãåëÿðè áèð-áèðèíÿ ÿí éöêñÿê
äÿðÿúÿäÿ éàõûíäûð. Àâðîïàíûí åíåðæè
òÿùëöêÿñèçëèéèíäÿ ùÿì òðàíçèò þëêÿ,
ùÿì äÿ íåôò âÿ ãàç òÿúùèçàò÷ûñû êèìè
òàíûíìàñû ÕÕÛ ÿñðäÿ Àçÿðáàéúàíûí
ýåîñèéàñè äÿéÿðèíèí àðòìàñû ö÷öí ýåíèø ïåðñïåêòèâëÿð éàðàäûð.
Þëêÿíèí äöíéà äþâëÿòëÿðè èëÿ ýåîèãòèñàäè ìöíàñèáÿòëÿðèíèí òàêòèêàñûíûí
äöçýöí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè, íåôòãàç èõðàúû ìàðøðóòëàðûíûí øàõÿëÿíäèðèëìÿñè âÿ ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿñè, õàðèúè
àëÿìëÿ ìþâúóä íÿãëèééàò-òðàíçèò ÿëàãÿëÿðèíèí ýåíèøëÿíäèðèëìÿñè, äöíéàäà
éåíè-éåíè ñàòûø áàçàðëàðûíûí àõòàðûëìàñû âÿ ìÿíèìñÿíèëìÿñè 2010-2020úè èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàíûí ÿñàñ ýåîñèéàñè âÿçèôÿëÿðè ñûðàñûíà äàõèëäèð. Õàðèúè
àëÿìëÿ Àçÿðáàéúàíû áèðëÿøäèðÿí òðàíñìèëëè òðàíçèò-íÿãëèééàò èíôðàñòðóêòóðëàðûíûí, íåôò-ãàç êÿìÿðëÿðèíèí éåíèäÿí
ãóðóëìàñû, áóðàõûëûø ýöúöíöí àðòûðûëìàñû õöñóñè ÿùÿìèééÿò êÿñá åäèð.
Êå÷ÿí èëëÿðäÿ 34 áåéíÿëõàëã òðàíñìèëëè øèðêÿò âÿ 16 íöôóçëó äþâëÿò Àçÿðáàéúàí âàñèòÿñèëÿ Õÿçÿð ðåýèîíóíäàêû
íÿãëèééàò-êîììóíèêàñèéà äÿùëèçè âÿ èõðàú êÿìÿðëÿðèíèí ÷ÿêèëèøè, éåíèäÿí ãóðóëìàñû âÿ ñ. ëàéèùÿëÿðèíäÿ èøòèðàê åäèá.
Àçÿðáàéúàíûí ÿñàñ ñòðàòåæè ìÿíà-
éÿí ßëè Ùÿñÿíîâ áèëäèðèá êè, þëêÿ äàõèëèíäÿ äàéàíûãëû ñèéàñè âÿ ëèáåðàë èãòèñàäè
ñèñòåìèí ôîðìàëàøäûðûëìàñû âÿ èíêèøàôû,
ñîñèàë-èãòèñàäè òÿðÿããèíèí äàâàì åòäèðèëìÿñè, õàðèúè àëÿìëÿ îðòàã ìàðàãëàðûí òàïûëìàñû âÿ óçëàøäûðûëìàñû, þëêÿíèí ìèëëè
ìàðàãëàðûíûí òÿìèíàòû èëÿ áàüëû ãàçàíûëìûø áåéíÿëõàëã äÿñòÿéèí ýåòäèêúÿ àðòûðûëìàñû âÿ ñ. âÿçèôÿëÿðèí ðåàëëàøìàñû
ö÷öí àðäûúûë òÿäáèðëÿð ýþðöëöð. Áó ìÿñÿëÿëÿð Àçÿðáàéúàíûí áèð äþâëÿò êèìè ìþâúóäëóüóíó, Õÿçÿð-Ãàðà äÿíèç ùþâçÿñè
âÿ Úÿíóáè Ãàôãàçäàêû ìþâãåëÿðèíèí
ýöúëÿíìÿñèíè øÿðòëÿíäèðÿí ÿñàñ ñòðàòåæè
âÿçèôÿëÿð ùåñàá îëóíóð.
Ìöñòÿãèëëèê áÿðïà åäèëäèêäÿí ñîíðà Àçÿðáàéúàí äèïëîìàòèéàñûíûí áöòöí ñÿéëÿðè ïëàíåòèí ìöðÿêêÿá ñèéàñè
ìöíàñèáÿòëÿð ñèñòåìèíäÿ þëêÿíèí ìöùàðèáÿäÿí ÷ûõàðûëìàñûíà, ïîçóëìóø
ÿðàçè áöòþâëöéöíöí áÿðïà îëóíìàñûíà, ìèëëè, ðåýèîíàë âÿ áåéíÿëõàëã ìàðàãëàðûíûí òÿìèí åäèëìÿñèíÿ, õàðèúè
àëÿìëÿ äèíú ÿìÿêäàøëûã ìöùèòèíèí éàðàäûëìàñûíà éþíÿëèá. Ïðåçèäåíò Ùåéäÿð ßëèéåâèí äèïëîìàòèê ìÿùàðÿòè,
Àçÿðáàéúàíûí ìöùöì úîüðàôè ìþâãåéè, çÿíýèí òÿáèè åùòèéàòëàðû, äöíéà
ö÷öí êÿñá åòäèéè ýåîñèéàñè þíÿì âÿ
ñ. ùÿìèí âÿçèôÿëÿðè ùÿëë åòìÿéÿ øÿðàèò
éàðàäûá. Àçÿðáàéúàíûí Àâðàñèéàäàêû
ÿùÿìèééÿòëè ñòðàòåæè ìþâãåéè âÿ ýåîñèéàñè äÿéÿðè ìÿøùóð äöíéà ïîëèòîëîãëàðû, àïàðûúû òÿäãèãàò ìÿðêÿçëÿðè òÿðÿôèíäÿí äÿ åòèðàô îëóíóá.
Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã
Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ñÿáÿá âÿ íÿòèúÿëÿðèíäÿí äàíûøàí Ïðåçèäåíò Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí øþáÿ ìöäèðè ßëè Ùÿñÿíîâ áèëäèðèá êè, ãëîáàëëàøìà äþâðöíäÿ
èñòÿíèëÿí þëêÿíèí úÿëá îëóíäóüó ìöíàãèøÿ òÿêúÿ ùÿìèí þëêÿíèí äåéèë, ùÿì
äÿ öìóìèëèêäÿ, ðåýèîíóí âÿ äöíéàíûí
ýåîñèéàñè âÿ òÿùëöêÿñèçëèê ìöùèòèíÿ
ìÿíôè òÿñèð ýþñòÿðèð, þëêÿëÿðèí ìöõòÿëèô
éþíëö ìàðàãëàðûíà çÿðáÿ âóðóð. Ùàçûðäà ðÿñìè Áàêû Àçÿðáàéúàíûí âÿ öìóìèëèêäÿ, ðåýèîíóí ýåîñèéàñè, ýåîèãòèñàäè ìàðàãëàðû âÿ ïåðñïåêòèâè áàõûìûíäàí, áöòöí ìöíàãèøÿëÿðèí òåçëèêëÿ,
ñöëù éîëó èëÿ íèçàìëàíìàñûíûí òÿðÿôäàðû êèìè ÷ûõûø åäèð. Ëàêèí, åéíè çàìàíäà, “íÿ ñöëù, íÿ ìöùàðèáÿ” âÿçèééÿòèíèí äÿ ñîíñóçà ãÿäÿð óçàíìàñûíà
ýþç éóìà áèëìÿéÿúÿéè, “ñöëù äàíûøûãëàðû íÿòèúÿñèç éåêóíëàøàúàüû òÿãäèðäÿ
äèýÿð âàñèòÿëÿðëÿ þç áåéíÿëõàëã âÿ ìèëëè ùàãëàðûíû òÿìèí åäÿúÿéè” ùàããûíäà
àðà-ñûðà áÿéàíàòëàð ñÿñëÿíäèðèð. ßëáÿòòÿ, áó, áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿðèí ùàçûðêû âÿçèééÿòèíäÿ ÿí äîüðó âÿ îïòèìàë
ìþâãåäèð. Ùàçûðäà Åðìÿíèñòàí äöíéà
äþâëÿòëÿðèíèí èêèëè ñèéàñÿòèíäÿí, ÁÌÒíèí âÿ ÀÒßÒ-èí ñÿìÿðÿñèç ôÿàëèééÿòèíäÿí, Ìèíñê ãðóïóíóí âÿ ùÿìñÿäð þëêÿëÿðèí íå÷ÿ èëëÿðäèð êè, úèääè áèð ìþâãå
îðòàéà ãîéà áèëìÿìÿñèíäÿí, äöíéàäàêû åðìÿíè äèàñïîðóíóí àïàðûúû þëêÿëÿðèí ðÿñìè ñèéàñÿòèíÿ ýþñòÿðäèéè úèääè
òÿñèðäÿí, õàðèúè ãöââÿëÿðèí ùÿðáè-èãòèñàäè äÿñòÿéèíäÿí áÿùðÿëÿíÿðÿê þç èøüàë÷û ñèéàñÿòèíäÿí ÿë ÷ÿêìÿê èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿð ùàíñû öìèäâåðèúè ìþâãå
ñÿðýèëÿìèð.
Áó ýöí Äàüëûã Ãàðàáàü ïðîáëåìè
òÿêúÿ èêè þëêÿ àðàñûíäà éàøàíàí ëîêàë
ìöíàãèøÿ äåéèë, áöòöí ðåýèîíóí úèääè
ýåîñèéàñè áþùðàíà ñöðöêëÿíìÿñèäèð
âÿ àéðû-àéðûëûãäà ùÿð èêè þëêÿíèí ñîñèàëèãòèñàäè èíêèøàôû éîëóíäà áþéöê ìà-
íåÿäèð. Áåéíÿëõàëã èãòèñàäè èíñòèòóòëàðûí ùåñàáëàìàëàðû ýþñòÿðèð êè, ìöíàãèøÿíèí ìþâúóäëóüó ðåýèîí þëêÿëÿðèíèí
èãòèñàäèééàòûíà ãîéóëàí õàðèúè ñÿðìàéÿëÿðèí ùÿúìèíè äÿôÿëÿðëÿ àçàëäûá.
Áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð, àéðû-àéðû äþâëÿòëÿð âÿ íöôóçëó øèðêÿòëÿð ðåýèîí þëêÿëÿðè
èëÿ èãòèñàäè ÿëàãÿëÿðè ìþùêÿìëÿòìÿéèí
ÿñàñ øÿðòè êèìè ìÿùç “ìöíàãèøÿëÿðèí
ñöëù éîëó èëÿ íèçàìëàìàñûíû âÿ ðåýèîíäà ñàáèòëèéèí ãîðóíìàñûíû” ýþñòÿðèðëÿð.
Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí
íèçàìëàíìàñûíà ìöíàñèáÿò áèëäèðÿí
áöòöí íöôóçëó ãóðóìëàð âÿ åêñïåðòëÿð
áó ïðîáëåìè “ðåýèîíäà ñöëù âÿ ñàáèòëèéè ÿí ÷îõ òÿùäèä åäÿí ðåàë áèð òÿùëöêÿ”
êèìè õàðàêòåðèçÿ åòìèøëÿð âÿ åòìÿêäÿäèðëÿð. Èñòÿð Áèðëÿøìèø Ìèëëÿòëÿð Òÿøêèëàòû Áàø Ìÿúëèñèíèí ñåññèéàñûíäàêû ÷ûõûøû çàìàíû, èñòÿðñÿ äÿ ñîíðàêû ÷ûõûøëàðûíäà Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâ èøüàë àëòûíäà îëàí Àçÿðáàéúàí
ÿðàçèëÿðèíèí ðÿñìè Áàêûíûí âÿ áåéíÿëõàëã àëÿìèí íÿçàðÿòèíäÿí ÷ûõäûüûíû,
“íÿçàðÿòñèç âÿ òÿùëöêÿëè çîíàéà” ÷åâðèëäèéèíè áÿéàí åäèá. Áó èñÿ ùÿìèí
ÿðàçèäÿ áåéíÿëõàëã òåððîðèçì, íÿçàðÿòñèç ñèëàù âÿ íàðêîòèê ãà÷àãìàë÷ûëûüû
ö÷öí ÿëâåðèøëè øÿðàèò éàðàäûð.
Ðÿñìè Áàêûíûí ùàçûðäà õàðèúè ñèéàñÿòèíèí ÿñàñ èñòèãàìÿòëÿðèíäÿí áèðèíè
ìÿùç äöíéà áèðëèéèíèí áó ïðîáëåìÿ
áåéíÿëõàëã ùöãóãà óéüóí, êîíñòðóêòèâ
âÿ ïðèíñèïèàë éàíàøìàñûíû òÿìèí åòìÿê âÿ îíóí êþìÿéè èëÿ Àçÿðáàéúàíûí
ÿðàçè áöòþâëöéöíöí áÿðïàñûíà íàèë îëìàã òÿøêèë åäèð. Êå÷ÿí ìöääÿòäÿ áó
èñòèãàìÿòäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ôÿàëèééÿò
íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí áó ìöíàãèøÿíèí ìàùèééÿòèíè à÷ûá âÿ äöíéà þëêÿëÿðèíèí èúòèìàèééÿòèíÿ ÷àòäûðûá, åðìÿíèëÿðèí þëêÿìèçÿ ãàðøû ùÿéàòà êå÷èðäèêëÿðè èøüàë÷ûëûã ôàêòûíû ÁÌÒ ÒØ-íèí äþðä
ãÿòíàìÿñèíäÿ, ÀÒßÒ, Àâðîïà Èòòèôàãû,
Àâðîïà Øóðàñû, ÍÀÒÎ, ÈÊÒ âÿ ñ. ãóðóìëàðûí ñÿíÿäëÿðèíäÿ ÿêñ åòäèðèá. Ëàêèí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí
20 èëäÿí ÷îõäóð êè, ùÿëëèíè òàïà áèëìÿìÿñèíäÿ äöíéàíûí àïàðûúû äþâëÿòëÿðèíèí âÿ îíëàðûí òÿìñèë îëóíäóüó ãóðóìëàðûí èêèëè ñòàíäàðòëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿêè
éàíàøìàñûíûí, éàëíûç äåêëàðàòèâ áÿéàíàòëàð âåðìÿêëÿ êèôàéÿòëÿíìÿñèíèí,
ìÿñÿëÿéÿ ñåéð÷è ìöíàñèáÿò ýþñòÿðìÿñèíèí õöñóñè òÿñèðè îëóá.
Äöíéàíûí ÿêñÿð êîíôëèêòîëîãëàðû áó
ìöíàãèøÿíèí ùÿëëèíè éàëíûç ñöëù éîëó
èëÿ, ÿäàëÿòëè, áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ìöìêöí ñàéûð âÿ
áåëÿ îëàúàüû òÿãäèðäÿ Àçÿðáàéúàíûí
ðåàë ýåîñèéàñè èìêàíëàðûíûí äàùà äà
àðòàúàüûíû, îíóí ðåýèîíàë ëèäåð ñòàòóñóíó äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðÿúÿéèíè
ïðîãíîçëàøäûðûðëàð.
Àçÿðáàéúàíûí áöòöí ôÿàëèééÿòè âÿ
ýåîñèéàñè àääûìëàðû èëÿ Õÿçÿð ùþâçÿñèíäÿ, ùÿì÷èíèí Úÿíóáè Ãàôãàçäà ñàáèòëÿøäèðèúè ðîë îéíàéàí áèð þëêÿ îëäóüóíó äèããÿòÿ ÷àòäûðàí ßëè Ùÿñÿíîâ
äåéèá êè, áöòöí áó ðåàëëûãëàðûí, èìêàí
âÿ ýåîñèéàñè ïåðñïåêòèâëÿðèí áþëýÿäÿ
âÿ äöíéàäà Àçÿðáàéúàíà ÿëàâÿ ýåîñèéàñè öñòöíëöêëÿð ãàçàíäûðàúàüû øöáùÿñèçäèð. Áó ýöí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè
ìþùêÿìëÿíèá âÿ ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàô
åäÿí Àçÿðáàéúàí ùÿì þçöíöí äàõèëè
ìÿñÿëÿëÿðèíè óüóðëà ùÿëë åòìÿê èãòèäàðûíäàäûð, ùÿì äÿ ðåýèîíäà, áåéíÿëõàëã
àëÿìäÿ ýåîñèéàñè, ýåîèãòèñàäè âÿ ñ.
ìàðàãëàðûíû ãîðóìàüà, þç ïðèíñèïèàë
ìþâãåéèíè ìöäàôèÿ åòìÿéÿ ãàäèðäèð.
Àðòûã äöíéàíûí ÿêñÿð ýåîñèéàñè ýöú
ìÿðêÿçëÿðè Àçÿðáàéúàí èëÿ áÿðàáÿðùöãóãëó ÿìÿêäàøëûüà öñòöíëöê âåðèð âÿ
éåðëÿøäèéè ðåýèîíóí áöòöí òðàíñìèëëè
ìÿñÿëÿëÿðèíèí ùÿëëèíäÿ îíóí ðÿéèíè íÿçÿðÿ àëûðëàð. Áó ýåîñèéàñè âÿçèééÿò âÿ
èìêàíëàð Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí,
Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëèíäÿ äÿ Àçÿðáàéúàíûí ìþâãåéèíè ýöúëÿíäèðèð êè, áó äà þëêÿíèí ýÿëÿúÿê èíêèøàôû ùàããûíäà íèêáèí îâãàò éàðàäûð.
***
ÁÄÓ-íóí æóðíàëèñòèêà ôàêöëòÿñèíèí
äåêàíû, ïðîôåññîð Øàìèë Âÿëèéåâ âÿ
äèýÿð àëèìëÿð äÿ êîíôðàíñäà ÷ûõûø åäÿðÿê Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
áþéöê õèëàñêàðëûã ðîëóíäàí äàíûøûá,
Îíóí èäåéàëàðûíûí ÿáÿäèéàøàð îëäóüóíó âóðüóëàéûáëàð.
Ñîíðà ÁÄÓ-íóí Ýÿíú Àëèìëÿð Øóðàñûíûí Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ åëàí åòäèéè ìöñàáèãÿ ãàëèáëÿðè ìöêàôàòëàíäûðûëûáëàð.
ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, ìàéûí 4-äÿ
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ôþâãÿëàäÿ
Ùàëëàð Íàçèðëèéèíèí àéûðäûüû 211 ìèí
500 ìàíàòëûã ãèäà ìÿùñóëëàðû âÿ éàòàã
äÿñòëÿðè èëÿ éöêëÿíìèø òÿééàðÿ Ùåéäÿð
ßëèéåâ Áåéíÿëõàëã Àåðîïîðòóíäàí ßôãàíûñòàíà éîëà ñàëûíûá.
ÔÙÍ-èí Ìöëêè Ìöäàôèÿ Ãîøóíëàðûíûí êîìàíäàíû, ýåíåðàë-ìàéîð Èëùàì
Àáäóëëàéåâ áèëäèðèá êè, ßôãàíûñòàíûí øèìàëûíäà áàø âåðìèø ëåéñàí éàüûøëàðû
íÿòèúÿñèíäÿ ñóáàñìà âÿ äàøãûíëàðäàí
çÿðÿð÷ÿêìèø èíñàíëàð ö÷öí Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâèí ýþñòÿðèøè ÿñàñûíäà Àçÿðáàéúàí
äþâëÿòè àäûíäàí ùóìàíèòàð éàðäûì éîëà ñàëûíûð. ßðçàã âÿ ñÿíàéå ìÿùñóëëàðûíäàí èáàðÿò éàðäûìûí öìóìè ÷ÿêèñè 122 òîíäóð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó âÿ ÛÄÅÀ Èúòèìàè Áèðëèéè “Àüàúëàðûí
êÿñèëìÿñèíÿ éîõ!” áèðýÿ ïðîãðàìûíà áàøëàéûð
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí
âèòñå-ïðåçèäåíòè, ÛÄÅÀ (ßòðàô
Ìöùèòèí Ìöùàôèçÿñè Íàìèíÿ
Áåéíÿëõàëã Äèàëîã) Èúòèìàè Áèðëèéèíèí òÿñèñ÷èñè âÿ ðÿùáÿðè Ëåéëà
ßëèéåâàíûí òÿøÿááöñö èëÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó âÿ ÛÄÅÀ Èúòèìàè Áèðëèéè àêòóàë åêîëîæè ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëè âÿ ÿùàëè àðàñûíäà
èúòèìàè-åêîëîæè íÿçàðÿòèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ “Àüàúëàðûí
êÿñèëìÿñèíÿ éîõ!” ïðîãðàìûíûí
ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíÿ áàøëàéûð.
Èúòèìàè Áèðëèêäÿí ÀçÿðÒÀú-à áèëäèðèëèá êè,
ïðîãðàì ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ “Òÿáèÿòÿ òÿúèëè éàðäûì”
ãàéíàð õÿòòè âÿ ìîáèë ãðóïó éàðàäûëàúàã. Áåëÿ
êè, âÿòÿíäàøëàð ãàíóíñóç àüàú êÿñèëìÿñè ùàëëàðû èëÿ ðàñòëàøäûãäà ãàéíàð õÿòò âàñèòÿñè èëÿ øèêàéÿò âÿ òÿêëèôëÿðèíè ÛÄÅÀ Èúòèìàè Áèðëèéèíÿ ÷àòäûðà áèëÿúÿêëÿð. Ìîáèë ãðóï èñÿ äàõèë îëàí øèêàéÿòëÿðè éåðèíäÿ àðàøäûðàúàã, ïðîáëåìëÿ áàüëû
ÿëàâÿ ñöáóòëàðû, ôîòî âÿ âèäåî ìàòåðèàëëàðû òîïëàéàúàã.
Áóíäàí ÿëàâÿ, âÿòÿíäàøëàð ãàíóíñóç
àüàú êÿñèìè èëÿ áàüëû ìöðàúèÿòëÿðèíè ÛÄÅÀ Èúòèìàè Áèðëèéèíèí ðÿñìè èíòåðíåò ñÿùèôÿñèíÿ
(www.èäåàúàìïàèýí.îðý) äàõèë îëìàãëà äà
öíâàíëàìàã èìêàíû ÿëäÿ åäÿúÿêëÿð. Ïðîáëå-
ìè äàùà äÿãèã èøûãëàíäûðìàã
ö÷öí àüàú êÿñèëÿí ÿðàçèíèí
ôîòîëàðûíû äà âåá-ñÿùèôÿéÿ
éöêëÿìÿê ìöìêöí îëàúàã.
Øèêàéÿò âÿ òÿêëèôëÿð ÛÄÅÀ-íûí
ÿìÿêäàøëàðû òÿðÿôèíäÿí éåðèíäÿ àðàøäûðûëäûãäàí ñîíðà
òîïëàíìûø ñöáóò âÿ ìàòåðèàëëàð ùàäèñÿ èëÿ áàüëû ãÿðàð âåðèëìÿñè ö÷öí àèäèééÿòè öçðÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí
Åêîëîýèéà âÿ Òÿáèè Ñÿðâÿòëÿð Íàçèðëèéèíÿ òÿãäèì åäèëÿúÿê. ÛÄÅÀ ýþíäÿðèëÿí ìöðàúèÿòëÿðäÿ
þç ÿêñèíè òàïàí ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëè ïðîñåñèíè
èçëÿéÿúÿê.
Õàòûðëàäàã êè, ÛÄÅÀ Èúòèìàè Áèðëèéè ôÿàëèééÿò
ýþñòÿðäèéè 3 èë ìöääÿòèíäÿ èíñàíëàðûí, õöñóñèëÿ ýÿíú íÿñëèí åêîëîæè úÿùÿòäÿí ìààðèôëÿíìÿñèíäÿ áþéöê ðîë îéíàéûá, þëêÿìèçäÿ òÿáèè ìöùèòèí ñàüëàìëàøäûðûëìàñûíà òÿêàí âåðèëìÿñè
ö÷öí èðè âÿ êè÷èê ìèãéàñëû åêîëîæè ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèá. Áó òÿäáèðëÿð àðàñûíäà êöòëÿâè àüàúÿêìÿ àêñèéàëàðû õöñóñè éåð òóòóð. Àêñèéàëàð
çàìàíû áó ýöíÿäÿê 3 ìèëéîí 472 ìèíäÿí ÷îõ
àüàú ÿêèëèá.
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91 èëëèéè
ìöíàñèáÿòèëÿ Ïàêèñòàíûí Äåðà Èñìàéèë Õàí ÿðàçèñèíèí
(Òàéôàëàð ÿðàçèñè) Òàíê áþëýÿñèíäÿ “Ùåéäÿð ßëèéåâ Ñó
Òÿúùèçàòû ëàéèùÿñè”íèí à÷ûëûø ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ Ïàêèñòàíûí Äåðà Èñìàéèë
Õàí ÿðàçèñèíèí (Òàéôàëàð ÿðàçèñè)
Òàíê áþëýÿñèíäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ
Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè, Àçÿðáàéúàíûí áèðèíúè õàíûìû, ÓÍÅÑÚÎ-íóí âÿ
ÈÑÅÑÚÎ-íóí õîøìÿðàìëû ñÿôèðè
Ìåùðèáàí ßëèéåâàíûí âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Õàðèúè Èøëÿð
Íàçèðëèéèíèí íÿçäèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí Áåéíÿëõàëã Èíêèøàôà Éàðäûì
Àýåíòëèéèíèí äÿñòÿéè èëÿ èíøà åäèëìèø
“Ùåéäÿð ßëèéåâ Ñó Òÿúùèçàòû ëàéèùÿñè”íèí à÷ûëûø ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá.
Ìÿðàñèìäÿ Ïàêèñòàí ïàðëàìåíòè ñÿäðèíèí ñàáèã ìöàâèíè, Àçÿðáàéúàí-Ïàêèñòàí
ïàðëàìåíòëÿðàðàñû äîñòëóã ãðóïóíóí öçâö
Ôÿéñÿë Êÿðèì Êóíäè, Õàéáåð Ïàõòóíõâà
ÿéàëÿò ùþêóìÿòèíèí òÿìñèë÷èëÿðè, ÿéàëÿò àññàìáëåéàñûíûí äåïóòàòëàðû, ÿòðàô êÿíäëÿðèí
àüñàããàëëàðû, ìåäèà íöìàéÿíäÿëÿðè èøòèðàê
åäèáëÿð.
Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí Àçÿðáàéúàí-Ïàêèñòàí ïàðëàìåíòëÿðàðàñû äîñòëóã ãðóïóíóí öçâö Ôÿéñÿë Êÿðèì Êóíäè Ïàêèñòàíûí ìöòÿìàäè îëàðàã òåððîðäàí ÿçèééÿò ÷ÿêÿí âÿ èãòèñàäè èíêèøàôäàí ýåðè ãàëàí ðåýèîíóíäà Ùåéäÿð
ßëèéåâ Ôîíäó òÿðÿôèíäÿí áåëÿ àêñèéàíûí êå÷èðèëìÿñè ôàêòûíû éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðÿðÿê,
Ôîíäóí ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâàéà ÿðàçè ñàêèíëÿðèíèí àäûíäàí äÿðèí ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðèá. Î, Àçÿðáàéúàí òÿðÿôèíèí
áó àääûìûíû, ñþçöí ÿñë ìÿíàñûíäà, äîñòëóã
âÿ ãàðäàøëûã ìöíàñèáÿòèíèí ýþñòÿðèúèñè îëäóüóíó âóðüóëàéûá. Áèëäèðèëèá êè, “Ùåéäÿð ßëèéåâ Ñó Òÿúùèçàòû ëàéèùÿñè” è÷ìÿëè ñó ñàðûäàí
ÿçèééÿò ÷ÿêÿí âÿ äàèì òÿùëöêÿ èëÿ öçëÿøÿí
áþëýÿ ñàêèíëÿðè ö÷öí áþéöê äÿñòÿêäèð.
Äàùà ñîíðà Ô.Ê.Êóíäè Ïàêèñòàí âÿ Àçÿðáàéúàí àðàñûíäà ìþâúóä äîñòëóã âÿ ãàðäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿí äàíûøûá, 2013-úö
èëäÿ Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðè çàìàíû þëêÿìèç
ùàããûíäà ÿëäÿ åòäèéè òÿÿññöðàòëàðûíû ìÿðàñèì èøòèðàê÷ûëàðû èëÿ áþëöøöá.
Àçÿðáàéúàíûí Ïàêèñòàíäàêû ñÿôèðè Äàøãûí Øèêàðîâ õàëãëàðûìûç àðàñûíäàêû õîø ìöíàñèáÿòëÿð áàðÿñèíäÿ ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèá.
Ìÿðàñèìèí Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ÿðÿôÿñèíäÿ
êå÷èðèëäèéèíè äåéÿí ñÿôèð Öìóììèëëè ëèäåðèí
ùÿéàò âÿ ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà ýåíèø ñþùáÿò
à÷ûá. Ãåéä åäèá êè, Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàòèðÿñè
Àçÿðáàéúàí õàëãû òÿðÿôèíäÿí äàèì ÿçèç òóòóëóð âÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäó Óëó þíäÿðèí äîüóì ýöíö èëÿ áàüëû þëêÿìèçäÿ âÿ õàðèúè äþâëÿòëÿðäÿ ýåíèøìèãéàñëû ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà êå÷èðèð. Ñÿôèð Ïàêèñòàíûí ìöõòÿëèô ÿéàëÿòëÿðèíäÿ
áèðèíúè õàíûì Ìåùðèáàí ßëèéåâàíûí òÿøÿááöñö âÿ äÿñòÿéè èëÿ ñÿùèééÿ âÿ òÿùñèë ñàùÿëÿðèíäÿ ñèëñèëÿ ùóìàíèòàð éàðäûì ïðîãðàìëàðûíûí
ùÿéàòà êå÷èðèëäèéèíè áèëäèðèá.
Áþëýÿ ñàêèíëÿðè àäûíäàí äàíûøàí Ìàùàììàä Åúàç éöç èëëÿð áîéó ÿðàçèíèí ãóðàãëûãäàí úèääè ÿçèééÿò ÷ÿêäèéèíè áèëäèðèá, èíäèéÿäÿê áþëýÿ ÿùàëèñèíèí è÷ìÿëè ñóéà îëàí òÿëÿáàòûíû 10 êèëîìåòð óçàãëûãäà éåðëÿøÿí éàüûø ñóéó êîëëåêòîðóíäàí èñòèôàäÿ ùåñàáûíà
þäÿäèêëÿðèíè âóðüóëàéûá. Ì.Åúàç “Ùåéäÿð
ßëèéåâ Ñó Òÿúùèçàòû ëàéèùÿñè”íèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè íÿòèúÿñèíäÿ îí ìèíëÿðëÿ ÿùàëèíèí
êåéôèééÿòëè è÷ìÿëè ñó èëÿ òÿúùèç åäèëäèéèíè áèëäèðèá. Î, áó ýöíöí áþëýÿ ñàêèíëÿðè ö÷öí ÿñë
áàéðàì îëäóüóíó ãåéä åäÿðÿê Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè Ìåùðèáàí õàíûì
ßëèéåâàéà, Àçÿðáàéúàí õàëãûíà âÿ äþâëÿòèíÿ
ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðèá.
Ñó òÿúùèçàòû ñèñòåìèíèí òèêèíòèñèíè ùÿéàòà êå÷èðÿí ÀÛÌÑ Èíêèøàô Ãðóïóíóí ïðåçèäåíòè ßùìÿä Õàí ìÿðàñèì èøòèðàê÷ûëàðûíà
“Ùåéäÿð ßëèéåâ Ñó Òÿúùèçàòû ëàéèùÿñè”íèí
òåõíèêè èìêàíëàðû ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðÿðÿê ãåéä åäèá êè, äÿðèíëèéè 700 ìåòðäÿí àðòûã îëàí ãóéóäàí ýöí ÿðçèíäÿ 150 òîíäàí
÷îõ è÷ìÿëè ñó ÷ûõàðûëàúàã. ßùìÿä Õàí áèëäèðèá êè, ñó åùòèéàòû, ôàñèëÿñèç åëåêòðèê òÿúùèçàòû ãóðüóñó âÿ ñóïàéëàéûúû ñèñòåìäÿí èáàðÿò “Ùåéäÿð ßëèéåâ Ñó Òÿúùèçàòû ëàéèùÿñè”
áþëýÿäÿ éàøàéàí 40 ìèí ñàêèíè è÷ìÿëè ñó
èëÿ òÿìèí åäÿúÿê.
Ìÿðàñèìèí ñîíóíäà ñÿôèð Ä.Øèêàðîâ òÿäáèðÿ ãàòûëìûø Õàéáåð Ïàõòóíõâà ÿéàëÿòèíèí
æóðíàëèñòëÿðèíÿ ìöñàùèáÿ âåðèá. Ìöñàùèáÿäÿ
ñÿôèð Àçÿðáàéúàí-Ïàêèñòàí äîñòëóüó, Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ àïàðûëàí óüóðëó ñèéàñÿò, þëêÿìèçèí
áèðèíúè õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâàíûí ðÿùáÿðëèê åòäèéè Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí, ùÿì÷èíèí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Õàðèúè Èøëÿð
Íàçèðëèéèíèí íÿçäèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí
Áåéíÿëõàëã Èíêèøàôà Éàðäûì Àýåíòëèéèíèí
ôÿàëèééÿòè ùàããûíäà ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèá.
4
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
“Ùåéäÿð ßëèéåâ âÿ Àçÿðáàéúàíäà ìèëëè èíòèáàù äþâðö”
äÿí ãîéóëàí ñèéàñè êóðñà Îíóí
ëàéèãëè äàâàì÷ûñû,
ìþùòÿðÿì
Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí ìþùêÿì âÿ
ñàðñûëìàç òÿìèíàò éàðàäûëìûøäûð”.
Äàùà ñîíðà
÷ûõûø åäÿí Éåíè
Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ)
Èúðà
êàòèáèíèí
Äöíÿí Ãàðàäàü ðàéîíó, Ëþêáàòàí ãÿñÿáÿñèíäÿ éåðëÿøÿí Ùåéäÿð
ßëèéåâ Ìÿðêÿçèíäÿ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ “Ùåéäÿð
ßëèéåâ âÿ Àçÿðáàéúàíäà ìèëëè èíòèáàù
äþâðö” ìþâçóñóíäà “äÿéèðìè ìàñà” êå÷èðèëèá. Òÿäáèðè ýèðèø íèòãè èëÿ à÷àí Ãàðàäàü ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
Ñöëåéìàí Ìèêàéûëîâ äåéèá êè, äöíéàäà
èíñàí ö÷öí ÿí áþéöê íåìÿò àçàäëûã,
äþâëÿò ö÷öíñÿ ìöñòÿãèëëèêäèð, ÿýÿð àçàä
èíñàí ìöñòÿãèë äþâëÿòäÿ éàøàéûðñà, áó
õîøáÿõòëèéèí äÿéÿðè þë÷öéÿýÿëìÿçäèð:
“Àçÿðáàéúàí õàëãû ö÷öí õîøáÿõòëèéèí áåëÿ éöêñÿê çèðâÿñèíèí ôÿòùè Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëûäûð.
Óëó þíäÿð ôÿàëèééÿòèíèí ùÿð áèð ìÿãàìû
èëÿ õàëãûí, äþâëÿòèí, úÿìèééÿòèí âÿ âÿòÿíäàøûí ìÿíàôåéèíÿ õèäìÿò åòìèø, Àçÿðáàéúàíûí áöòþâëöéö óüðóíäà, þëêÿìèçèí
áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ íöôóçóíóí àðòìàñû
ö÷öí ôÿäàêàðëûãëà ÷àëûøìûø, ìöìêöí
îëàí ùÿð ñåéè åòìèøäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâ
àçÿðáàéúàíëû îëäóüó èëÿ ùÿìèøÿ ôÿõð
åäèðäè. Àçÿðáàéúàí õàëãû áöòöí äöíéàíûí
ãèáòÿ åäÿúÿéè Ùåéäÿð ßëèéåâ êèìè ðÿùáÿðè, Öìóììèëëè ëèäåðè îëäóüó ö÷öí õîøáÿõòäèð. Èíäè äÿ îíà ýþðÿ õîøáÿõòäèð êè,
ÿñàñû Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿðÿôèí-
üóëàéûá. Î, äåéèá êè, Óëó þíäÿð Ùåéäÿð
ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíûí éåíè òàðèõèíè éàðàäûá: “Ùåéäÿð ßëèéåâèí òàðèõè ðîëó âÿ õèäìÿòëÿðè äàùà ÷îõ, ãåéðè-àäè èñòåäàä âÿ
éàääàøà, óíèâåðñàë áèëèéÿ, òöêÿíìÿç
ñÿáðÿ âÿ ÿí íÿùàéÿò ìàùèð ëèäåðëèê êåéôèééÿòëÿðèíÿ ìàëèê îëìàñû èëÿ ÿëàãÿäàðäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ 34 èëäÿí àðòûã áèð äþâðö
ÿùàòÿ åäÿí çÿíýèí ñèéàñè ôÿàëèééÿòè èëÿ
Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí òàðèõèíäÿ ìöñòÿñíà ðîë îéíàéûá. Ìÿùç áóíà ýþðÿ õàëãûìûç
Óëó þíäÿðèí àäûíû ìèëëè òàðèõèìèçÿ äþâëÿòèìèçèí õèëàñêàðû, ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó
êèìè ùÿêê åäèá”.
Äèýÿð íàòèãëÿð äÿ þç ÷ûõûøëàðûíäà
Àçÿðáàéúàíûí ñîí îíèëëèêëÿð ÿðçèíäÿ
ãàçàíäûüû óüóðëàðûí Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëû îëäóüóíó
áèëäèðèáëÿð. Ãåéä åäèëèá êè, 1969-úó
èëäÿ Îíóí Àçÿðáàéúàíà ðÿùáÿð ñå-
Ñèéàâóø Íîâðóçîâ: Ãîé, ùÿìñÿäðëÿð
Àçÿðáàéúàí õàëãûíà ùåñàáàò âåðñèíëÿð
“Úåéìñ Óîðëèêèí Äàüëûã
Ãàðàáàü ïðîáëåìèíè
“òwèòòåð”äÿ ìöçàêèðÿ åòìÿñè
ýöëöíú ùÿðÿêÿòäèð”
Ãàðàäàü ðàéîíóíäà Óëó þíäÿð Ùåéäÿð
ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ
ùÿñð îëóíìóø “äÿéèðìè ìàñà” êå÷èðèëèá
ìöàâèíè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Ñèéàâóø
Íîâðóçîâ Àçÿðáàéúàí òàðèõèíèí Ùåéäÿð
ßëèéåâ äþâðöíöí òÿêúÿ ñöðÿòëè èíêèøàô,
éöêñÿëèø àíëàéûøëàðû èëÿ ñÿúèééÿëÿíìÿäèéèíè, ìàùèééÿòúÿ éåíè òàðèõèí ôîðìàëàøìàñû êèìè òàðèõÿ ùÿêê îëóíäóüóíó âóð-
÷èëìÿñè, ÿñëèíäÿ ÷àüäàø òàðèõèìèçÿ þëêÿìèçèí ñöðÿòëè âÿ óçóíìöääÿòëè èíêèøàôûíûí
ÿñàñûíû ãîéìàñû êèìè äàõèë îëóá. Àçÿðáàéúàíûí Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëû
îëàí ñöðÿòëè èíêèøàôû áó ýöí äÿ éöêñÿê äèíàìèêà èëÿ äàâàì åäèð.
Ãàðàäàüäà Ýöë áàéðàìû ãåéä îëóíóð
Ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí
ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè
èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Ãàðàäàü ðàéîíóíäà Ýöë áàéðàìûíûí êå÷èðèëìÿñè àðòûã ÿíÿíÿéÿ ÷åâðèëèá. Äöíÿí èñÿ áó ñèëñèëÿäÿí íþâáÿòè òÿäáèð ðåàëëàøûá.
Òÿäáèðäÿ Ãàðàäàü ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè áàø÷ûñû Ñöëåéìàí Ìèêàéëîâ,
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí öçâö Ñèéàâóø Íîâðóçîâ, Ìèëëè Ìÿúëèñèí öçâö Ìèõàèë Çàáåëèí, Øóðà öçâëÿðè äèýÿð ãîíàãëàð
âÿ ðàéîí èúòèìàèééÿòè èøòèðàê åäèáëÿð.
Ïàðêäà áèð-áèðèíäÿí ýþçÿë éàðàäûúûëûã íöìóíÿëÿðè, àë-ÿëâàí ýöëëÿðäÿí
âÿ ÷è÷ÿêëÿðäÿí ùàçûðëàíìûø ÷ÿëÿíýëÿð,
ìöõòÿëèô ìþâçóëàðû ÿùàòÿ åäÿí ÿë èøëÿ-
ðè ñÿðýèëÿíèá. Ýöë áàéðàìûíäà ðàéîíóí
îðòà öìóìòÿùñèë ìÿêòÿáëÿðè âÿ ìÿêòÿáÿãÿäÿð òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðè, óøàãýÿíúëÿð éàðàäûúûëûã ìÿðêÿçëÿðè þçëÿðèíèí ÿë èøëÿðèíè íöìàéèø åòäèðèáëÿð. Òÿäáèð ýöíöí ñîíóíäà ðåñïóáëèêàìûçûí
òàíûíìûø èíúÿñÿíÿò õàäèìëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ êîíñåðò ïðîãðàìûéëà äàâàì
åäÿðÿê àòÿøôÿøàíëûãëà éåêóíëàøûá.
“Ùåéäÿð ßëèéåâ. Øÿõñèééÿò âÿ Çàìàí” àäëû
6 úèëäëèéèí èúòèìàè ìöçàêèðÿñè êå÷èðèëèá
Õÿáÿð âåðäèéèìèç êèìè, àïðåëèí
25-äÿ Äþâëÿò Ìöêàôàòëàðû Êîìèññèéàñû åëì, òåõíèêà, ìåìàðëûã,
ìÿäÿíèééÿò âÿ ÿäÿáèééàò öçðÿ
2014-úö èëèí Äþâëÿò ìöêàôàòëàðûíà
òÿãäèì îëóíàí èøëÿðèí ñèéàùûñûíû
åëàí åäèá. Êîìèññèéà Äþâëÿò ìöêàôàòëàðûíà èðÿëè ñöðöëìöø èøëÿðëÿ
èúòèìàèééÿòèí ýåíèø òàíûø îëìàñû
âÿ ìöâàôèã ðÿéëÿðèí áèëäèðèëìÿñè
ìÿãñÿäè èëÿ èäàðÿ âÿ òÿøêèëàòëàðäàí, èúòèìàè âÿ éàðàäûúû áèðëèêëÿðäÿí òÿãäèì îëóíàí èøëÿðèí èúòèìàè
ìöçàêèðÿñèíèí êå÷èðèëìÿñèíè õàùèø
åäèá. Äþâëÿò ìöêàôàòûíà òÿãäèì îëóíàí èøëÿð ñûðàñûíäà òàíûíìûø éàçû÷ûïóáëèñèñò, Àçÿðáàéúàíûí ßìÿêäàð æóðíàëèñòè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Åëìèðà
Àõóíäîâàíûí Àçÿðáàéúàí âÿ ðóñ äèëëÿðèíäÿ “Ùåéäÿð ßëèéåâ. Øÿõñèééÿò âÿ
Çàìàí” àäëû 6 úèëäëèê (6-úû úèëä 2 êèòàáäàí èáàðÿòäèð) ðîìàí-òÿäãèãàòû äà âàð.
×îõúèëäëèéè ÿäÿáèééàò ñàùÿñè öçðÿ
2014-úö èëèí Äþâëÿò ìöêàôàòûíà Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñûíûí
Íèçàìè àäûíà ßäÿáèééàò Èíñòèòóòó òÿãäèì åäèá. Ìàéûí 1-äÿ Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà
Äþâëÿò Èäàðÿ÷èëèê Àêàäåìèéàñûíäà
÷îõúèëäëèéèí èúòèìàè ìöçàêèðÿñè êå÷èðèëèá. Èúòèìàè ìöçàêèðÿäÿ òàíûíìûø åëì
õàäèìëÿðè, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòëàðû,
Äþâëÿò Èäàðÿ÷èëèê Àêàäåìèéàñûíûí ïðîôåññîð-ìöÿëëèì ùåéÿòè âÿ òÿëÿáÿëÿðè èøòèðàê åäèáëÿð.
Äþâëÿò Èäàðÿ÷èëèê Àêàäåìèéàñûíûí
ðåêòîðó, àêàäåìèê Óðõàí ßëÿêáÿðîâ
ìöçàêèðÿëÿðè à÷àðàã, Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91 èëëèéè ÿðÿôÿñèíäÿ áåëÿ áèð òÿäáèðèí êå÷èðèëìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéûá,
“Ùåéäÿð ßëèéåâ. Øÿõñèééÿò âÿ çàìàí”
÷îõúèëäëèéèíèí èúòèìàè ìöçàêèðÿñèíèí
ìÿùñóëäàð êå÷ÿúÿéèíÿ ÿìèíëèéèíè èôàäÿ åäèá.
Àêàäåìèê Ó.ßëÿêáÿðîâ äåéèá êè,
èúòèìàè ìöçàêèðÿñèíè êå÷èðäèéèìèç ÷îõúèëäëèê òàíûíìûø éàçû÷û-ïóáëèñèñò Åëìèðà
Àõóíäîâàíûí óçóí èëëÿðè ÿùàòÿ åäÿí
ìÿùñóëäàð éàðàäûúûëûã ôÿàëèééÿòèíèí
áÿùðÿñèäèð. ×îõúèëäëèéè îõóéàðêÿí ãÿòè
ÿìèíëèê ùàñèë îëóð êè, ìöÿëëèôèí áó ÿñÿðëÿðè áÿäèè äöøöíúÿ èëÿ éàíàøû, äàùà ÷îõ
ðåàë ùÿéàò ùàäèñÿëÿðèíèí, úèääè òàðèõè-ñèéàñè ïðîñåñëÿðèí ïåøÿêàðúàñûíà ìöøàùèäÿñèíèí âÿ àðõèâ ñÿíÿäëÿðè öçÿðèíäÿ
úèääè éàðàäûúûëûã èøèíèí ìÿùñóëóäóð.
Äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá êè, Åëìèðà Àõóíäîâà îí èëäÿí àðòûã ýÿðýèí ÿìÿéèíèí
íÿòèúÿñè îëàí “Ùåéäÿð ßëèéåâ. Øÿõñèééÿò âÿ çàìàí” ÷îõúèëäëèéèíäÿí ÿââÿë
Óëó þíäÿðèí ñèéàñè áèîãðàôèéàñûíûí
ìöõòÿëèô äþâðëÿðèíè ÿêñ åòäèðÿí “Ïîëèãðàô÷ûíûí þëöìö”, “Ùÿãèãÿò àíëàðû”, “Øöøÿ ñàðàé” êèòàáëàðûíû éàçûá. Îíóí
Öìóììèëëè ëèäåðèí ôÿàëèééÿòèíÿ ùÿñð
åäèëìèø ÿñÿðëÿðè 1990-úû èëäÿí ñîíðàêû
äþâðäÿ ñèéàñè ïóáëèñèñòèêàíûí ÿí éàõøû
íöìóíÿëÿðèäèð.
Äàùà ñîíðà ãåéä åäèëèá êè, áó êèòàá Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ùàããûíäà áþéöê áèð äàñòàí, åíñèêëîïåäèéàäûð. Ùåéäÿð ßëèéåâèí óøàãëûüûíäàí
äöíéàñûíû äÿéèøÿíÿ ãÿäÿð áþéöê
áèð äþâðö ÿùàòÿëè øÿêèëäÿ åùòèâà
åäèð. Áó êèòàá ýÿíú ðÿùáÿðëÿð
ö÷öí ýþçÿë äÿðñ âÿñàèòèäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâèí èäàðÿ÷èëèê ãàéäàñû âÿ
ìåòîäëàðû êèòàáäà òàì äÿãèãëèêëÿ
ÿêñ îëóíóá.
Áèëäèðèëèá êè, ñþçöýåäÿí êèòàá
äþâðëÿðÿ áþëöíöð. 1923-1969-úó
èëëÿð äþâðö Ùåéäÿð ßëèéåâèí óøàãëûã äþâðö, íÿñèë-øÿúÿðÿñè ùàããûíäà ÷îõ äîëüóí, åëìè ìÿëóìàòëàðû
åùòèâà åäèð. Âÿ éà 1969-1982-úè
èëÿ ãÿäÿð îëàí äþâð Àçÿðáàéúàíà ýÿëèøè äþâðöäöð.
Áöòöí àðõèâ ìÿëóìàòëàðû, 350-ÿ éàõûí èíñàíûí õàòèðÿëÿðè ÷îõ äÿãèãëèêëÿ èøëÿíèá, ÷îõ ýþçÿë ñèñòåìëÿøäèðèëèá.
Ñîíäà ÷ûõûø åäÿí “Ùåéäÿð ßëèéåâ.
Øÿõñèééÿò âÿ Çàìàí” 6 úèëäëèéèí ìöÿëëèôè, ìèëëÿò âÿêèëè Åëìèðà Àõóíäîâà äåéèá êè, áó êèòàá Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí õåéèð-äóàñû èëÿ éàçûëûá: “Ìÿí èëê
îëàðàã äöøöíäöì êè, Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ èøëÿìèø, Îíó òàíûéàí ïàðòèéà
éîëäàøëàðû, ÿìÿêäàøëàðû, éàõûíëàðûíäàí ìöñàùèáÿëÿð àëûì. Âÿ ÷îõ éàõøû
êè, áó èøÿ áàøëàäûì. Òÿñÿââöð åäèí,
ìöñàùèáÿ àëäûüûì èíñàíëàðäàí àðòûã
÷îõó ùÿéàòäà éîõäóð. Áóíëàðû éûüäûãäàí ñîíðà ôèêèðëÿøäèì êè, äàùà
íÿ åòìÿê îëàð. Éàäûìà äöøäö êè,
Ùåéäÿð ßëèéåâèí øÿõñè àðõèâè âàð.
Úÿíàá Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí
òàïøûðûüû èëÿ ùÿìèí àðõèâäÿ èøëÿìÿéÿ
ìÿíÿ èúàçÿ âåðäèëÿð. Ùÿìèí àðõèâäÿ
400-ÿ ãÿäÿð èðè ãîâëóãëàð âàðäû. Ãÿçåòëÿðäÿí ïàð÷àëàð, ñòåíîãðàìëàð,
àôèøëÿð, ìÿäÿíèééÿò õàäèìëÿðè èëÿ éàçûøìàëàðû âÿ ñ. éåð àëûðäû”.
Ñîíäà ìöÿëëèô ìöçàêèðÿëÿðäÿ èøòèðàê åäÿí ãîíàãëàðà ìèííÿòäàðëûüûíû
áèëäèðèá.
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí
(ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò
âÿêèëè Ñèéàâóø Íîâðóçîâóí ÑßÑ ÒÂéÿ ìöñàùèáÿñè:
- Ñèéàâóø ìöÿëëèì, “Ôðååäîì
Ùîóñå”óí èëëèê ùåñàáàòûíûí Àçÿðáàéúàíëà áàüëû ùèññÿñèíäÿ þëêÿìèçäÿ ìÿòáóàòûí âÿ èíòåðíåòèí
àçàä îëìàìàñû èëÿ áàüëû ôèêèðëÿðè
íåúÿ õàðàêòåðèçÿ åäÿðäèíèç?
- “Ôðååäîì Ùîóñå” âÿ áó êèìè áÿçè
òÿøêèëàòëàð âàð êè, ìöòÿìàäè îëàðàã
Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ãÿðÿçëè âÿ ÿäàëÿòñèç
øÿêèëäÿ áÿéàíàòëàð âåðèðëÿð. Áó òèï òÿøêèëàòëàð èñòÿð èíñàí ùöãóãëàðû, èñòÿð ñþç
âÿ ìÿòáóàò àçàäëûüû, èñòÿðñÿ äÿ äèýÿð
ìÿñÿëÿëÿðëÿ áàüëû äàèìè îëàðàã àíòèÀçÿðáàéúàí ìþâãå ñÿðýèëÿéèðëÿð. Áèç
äÿôÿëÿðëÿ øàùèäè îëìóøóã êè, áó òÿøêèëàò
Åðìÿíèñòàíäà êå÷èðèëÿí ñå÷êèëÿðÿ íåúÿ
éàíàøûá. Éÿíè, åðìÿíèëÿðèí õåéðèíÿ, òÿðÿôëè ìþâãåäÿí éàíàøûá âÿ îíëàðûí ôÿàëèééÿòèíè éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðèá. Ùàëáóêè, Åðìÿíèñòàíäà êå÷èðèëÿí ñîí ñå÷êèëÿðäÿ ñóè-ãÿñäëÿð îëäó, îíäàí þíúÿ êå÷èðèëÿí ñå÷êèëÿðäÿ èñÿ 8 íÿôÿð þëäöðöëäö,
õåéëè ñàéäà èíñàí ùÿáñ îëóíäó. Åéíè
çàìàíäà, íàìèçÿäëÿð ö÷öí áÿðàáÿð
øÿðàèò éàðàäûëìàäû âÿ èêèëè âÿòÿíäàøëûãëà ñÿñâåðìÿ ïðîñåñè ùÿéàòà êå÷èðèëäè.
Ëàêèí “Ôðååäîì Ùîóñå” êèìè òÿøêèëàòëàðûí ùàìûñû áèð ìÿðêÿçäÿí èäàðÿ îëóíäóüóíà ýþðÿ, Åðìÿíèñòàíäàêû ñå÷êèéÿ
àçàä, ÿäàëÿòëè âÿ äåìîêðàòèê äîí ýåéèíäèðèëäè.
Åéíè çàìàíäà, ãåéä åäèì êè, Àçÿðáàéúàíäà ñþç âÿ ìÿòáóàò àçàäëûüûíà
éàðàäûëàí øÿðàèò âÿ îíóí ãîðóíìàñû
ùå÷ áèð þëêÿäÿ éîõäóð. Àçÿðáàéúàí éåýàíÿ þëêÿäèð êè, äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ìÿòáóàòà ãàéüû âàð, Êöòëÿâè Èíôîðìàñèéà
Âàñèòÿëÿðèíèí Èíêèøàôûíà Äþâëÿò Äÿñòÿéè
Ôîíäó (ÊÈÂÄÔ) ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð. Ùÿð
áèð ìÿòáóàò îðãàíû ìþâãåéèíäÿí, éþíöíäÿí âÿ ýþðäöéö èøäÿí àñûëû îëìàéàðàã, áÿðàáÿð øÿêèëäÿ ÊÈÂÄÔ-íèí àéûðäûüû âÿñàèòäÿí èñòèôàäÿ åäèð. Äöíéàíûí
ùå÷ áèð éåðèíäÿ éîõäóð êè, äþâëÿò ìÿòáóàò íöìàéÿíäÿëÿðè ö÷öí éåíè ìÿíçèëëÿð òèêèá îíëàðà òÿãäèì åòñèí. Áó éåýàíÿ îëàðàã Àçÿðáàéúàíäà ìþâúóääóð.
Äÿôÿëÿðëÿ Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí âÿ áó ñèéàñè êóðñóí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì
ßëèéåâèí ìÿòáóàò íöìàéÿíäÿëÿðèíèí
ðÿùáÿðëÿðè èëÿ ýþðöøöá îíëàðûí ïðîáëåì-
ëÿðè èëÿ ìàðàãëàíìàñû, ùÿì÷èíèí, áó
ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíäÿ îíëàðà éàðäûì÷û îëìàñû “Ôðååäîì Ùîóñå” òÿøêèëàòû
ö÷öí áèð íöìóíÿ îëìàëûäûð.
Áèëäèéèíèç êèìè, áó éàõûíëàðäà
Òöðêèéÿäÿ áÿëÿäèééÿ ñå÷êèëÿðè êå÷èðèëäè. Ùÿìèí ÿðÿôÿäÿ ìÿñÿëÿ ãàëäûðûëäû êè, Òöðêèéÿäÿ èíòåðíåòÿ ìöÿééÿí
ìÿùäóäèééÿòëÿð ãîéóëñóí. Àììà
Àçÿðáàéúàíäà 9 îêòéàáð 2013-úö èëäÿ ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðè çàìàíû ìÿòáóàòà, èíòåðíåòÿ âÿ ñ. ùå÷ áèðèíÿ çÿððÿ ãÿäÿð äÿ îëñóí ìÿùäóäèééÿò ãîéóëìàäû.
Áó ýöí Àçÿðáàéúàíäà ùå÷ åëÿ áèð ãàíóí äà éîõäóð. ßñëèíäÿ èñÿ áó äöíéàäà ìþâúóääóð.
Éîõ, ÿýÿð “Ôðååäîì Ùîóñå” òÿøêèëàòû ùàíñûñà æóðíàëèñòèí ùÿáñ îëóíìàñûíû ÿñàñ ýþòöðöá áó ôèêðè ñþéëÿéèðñÿ, äåìÿê èñòÿéèðÿì êè, áó ïåøÿ ôÿàëèééÿòè èëÿ
áàüëû äåéèë. Ùå÷ êÿñ þç ïåøÿñè èëÿ ñûüîðòàëàíìàéûá. Àçÿðáàéúàíäà êèìèíñÿ
ñþç, ôèêèð, ñèéàñè áàõûø, ñèéàñè äöøöíúÿéÿ ýþðÿ àçàäëûãäàí ìÿùðóìåòìÿ ùàëû
éîõäóð. Áó éàëíûç òþðÿäèëÿí úèíàéÿòëÿðëÿ ÿëàãÿäàð îëà áèëÿð. Áó ìÿíàäà ùåñàá åäèðÿì êè, “Ôðååäîì Ùîóñå” êèìè
ãÿðÿçëè òÿøêèëàòëàðà ôèêèð âåðìÿê ëàçûì
äåéèë. Áóíëàð éàëíûç ãåéðè-ùþêóìÿò òÿøêèëàòûäûð. Àçÿðáàéúàíäà äà 3 ìèíäÿí
àðòûã ãåéðè-ùþêóìÿò òÿøêèëàòû âàð. ßýÿð
“Ôðååäîì Ùîóñå” êèìè òÿøêèëàòëàð þç þëêÿëÿðèíäÿ ãÿáóë îëóíìóðñà ùåñàá åäèðÿì êè, Àçÿðáàéúàíäà äà îíëàðà ÿùÿìèééÿò âåðìÿê ëàçûì äåéèë. Ùàíñûñà áèð
åðìÿíè ëîááèñèíèí àéûðäûüû ìàëèééÿ âÿñàèòè ùåñàáûíà ùåñàáàò äÿðú åäÿíëÿðèí
ñîíäà þçëÿðè äÿ èôøà îëóíàúàã.
- ÀÒßÒ-èí Ìèíñê ãðóïóíóí Àìåðèêàäàí îëàí ùÿìñÿäðè Úåéìñ
Óîðëèê ìöòÿìàäè îëàðàã Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíè ñîñèàë øÿáÿêÿëÿðäÿ, õöñóñèëÿ þçöíöí “òwèòòåð” ñÿùèôÿñèíäÿ ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðûð. Öìóìèééÿòëÿ, Äàüëûã Ãàðàáàü ïðîáëåìè “òwèòòåð”äÿ ùÿëë
îëóíìàëûäûð?
- Òÿáèè êè, áóíóíëà áàüëû Ìèëëè Ìÿúëèñäÿ äÿ ìöçàêèðÿëÿð àïàðûëäû. Áó èë
ÀÒßÒ Ïàðëàìåíò Àññàìáëåéàñûíûí
íþâáÿòè òîïëàíòûñû Àçÿðáàéúàíäà êå÷èðèëÿúÿê. Ùàçûðäà áóíóíëà áàüëû áÿçè
ìÿñÿëÿëÿð ùÿëë åäèëèð êè, ÀÒßÒ-èí ùÿìñÿäðëÿðè 21 èëëèê ïðîñåñ ÿðçèíäÿ Ìèëëè
Ìÿúëèñÿ, öìóìèééÿòëÿ èñÿ Àçÿðáàéúàí
õàëãûíà, úÿìèééÿòÿ ùåñàáàò âåðñèíëÿð.
Ìÿëóì îëñóí êè, îíëàð 21 èëëèê ôÿàëèééÿòëÿðè äþâðöíäÿ íÿ èø ýþðöáëÿð. Áóíëàð
éàëíûç ùÿð 3 èëäÿí áèð ùÿìñÿäð äÿéèøèð.
Áèðè ýÿëèð äåéèð êè, ìÿí áó ïðîñåñè ùÿëÿ
6 àé þéðÿíìÿëèéÿì, äèýÿðè èñÿ áàøãà
áèð ôèêèð ñþéëÿéèð. Áó áèð íþâ òóðèñò ñÿôÿðèäèð. Ùÿëëåäèúè ìÿãàì ÷àòàí çàìàí
èñÿ îíëàð äåéèðëÿð êè, áèçëèê áèð øåé éîõäóð, þçöíöç þç àðàíûçäà ðàçûëàøûí âÿ ñ.
ßýÿð áèç þç àðàìûçäà ðàçûëàøàúàéûãñà,
áÿñ ñèç íÿéÿ ëàçûìñûç? Àõû áó èíñòèòóò
íÿäÿí þòðö éàðàäûëûá? Èêèíúèñè, áó èíñòèòóòóí áó úöð ôÿàëèééÿòè þçö-þçöíÿ ùþðìÿòñèçëèê ýÿòèðèð. Òóòàã êè, ÀÒßÒ ìöøàùèäÿ÷èëÿðè âÿ éàõóä íöìàéÿíäÿëÿðè
Óêðàéíàéà ýåäÿðÿê îðàäàêû ïðîñåñëÿðÿ þç ìþâãåëÿðèíè ñÿðýèëÿìÿê èñòÿéèðëÿð. Ñóàë îëóíóð, àõû ñèç Äàüëûã Ãàðàáàüäà áó 21 èë ÿðçèíäÿ íÿ èø ýþðìöñöíöç êè, èíäè Óêðàéíàäàêû ïðîñåñëÿðÿ òÿñèð åòìÿê èñòÿéèðñèíèç? Áó, èíñàíëàðûí,
äþâëÿòëÿðèí âÿ ìèëëÿòëÿðèí òàëåéèäèð. Áó
ìÿñÿëÿ îëàí ùàëäà Úåéìñ Óîðëèêèí
“òwèòòåð” ñÿùèôÿñèíäÿ Äàüëûã Ãàðàáàü
ïðîáëåìèíè ìöçàêèðÿéÿ ÷ûõàðìàñû ýöëöíú äîüóðóð. Áó ìöíàãèøÿíèí ÿçèééÿòèíè ìèëéîíëàðëà èíñàí ÷ÿêèð. Áó ìöíàãèøÿäÿ 30 ìèíäÿí àðòûã èíñàí äöíéàñûíû äÿéèøèá. Íÿ ãÿäÿð èíñàí èñÿ ÿëèë îëóá.
Ùåñàá åäèðÿì êè, áó ìÿñÿëÿéÿ úèääè
øÿêèëäÿ áàõûëìàëû âÿ êîíêðåò ôèêèð ñþéëÿíèëìÿëèäèð.
- Ñîí îëàðàã Ëåéëà Éóíóñóí ùÿðÿêÿòëÿðèíÿ âÿ îíóí Àçÿðáàéúàí
ïîëèñèíèí ïàïàüûíû éåðÿ àòìàñûíà íÿ àä âåðèëÿ áèëÿð?
- Áöòöí äöíéà, úÿìèééÿò âÿ Àçÿðáàéúàí õàëãû ýþðäö êè, Ëåéëà Éóíóñ íÿ
ãÿäÿð ïðîâàêàòîð èíñàíäûð! Éÿíè, áó èíñàíûí ùÿð áèð àääûìû ïðîâàêàñèéàéà
ùåñàáëàíûá. Èíñàí ìöÿééÿí éàøà ÷àòäûãúà þç ìèëëÿòèíÿ âÿ õàëãûíà äàùà éàõûí îëóð. Ëåéëà Éóíóñóí ùÿìèí ùÿðÿêÿòëÿðè èñÿ êëàññèê åðìÿíè ùÿðÿêÿòëÿðè
èäè êè, èíñàíëàð äà áóíóí øàùèäè îëäó.
Ùå÷ áèð Àçÿðáàéúàí ãàäûíû êèìëèéèíäÿí
àñûëû îëìàéàðàã, (úàíûíäà, ãàíûíäà
àçÿðáàéúàíëû, òöðê ãàíû îëàí ùÿð ùàíñû
áèð ãàäûí) þìöð áîéó î úöð ùÿðÿêÿò åòìÿçäè. Áó èíñàíûí åðìÿíè õèñëÿòè, åðìÿíèëèéè èñÿ îðàäà áèð äàùà ýþðöíäö.
Èêèíúèñè, ñÿí þçöíÿ ùöãóã ìöäàôèÿ÷èñè
äåéèðñÿí, àììà þçöí äþâëÿò íöìàéÿíäÿñèíèí ùöãóãëàðûíû ïîçàðàã îíó
òÿùãèð åäèðñÿí. Ùåñàá åäèðÿì êè, ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðû âÿ ùÿìèí òÿùãèðÿ ìÿðóç ãàëìûø ïîëèñ èø÷èñè áóíóíëà
áàüëû ìÿùêÿìÿéÿ ìöðàúèÿò åòìÿëèäèð.
×öíêè ùÿìèí ïîëèñ èø÷èñè âÿçèôÿ áîðúóíó éåðèíÿ éåòèðäèéè àíäà Ëåéëà Éóíóñ
òÿðÿôèíäÿí òÿùãèð îëóíóá. Áó, ÷îõ úèääè
ìÿñÿëÿäèð.
Ùÿòòà Àìåðèêà Áèðëÿøìèø Øòàòëàðûíûí
âÿòÿíäàøûíûí ãîëóíäàí òóòàíäà áåëÿ
ùÿìèí èíñàí ñÿíè ìÿùêÿìÿéÿ âåðÿ áèëÿð. ÀÁØ-äà ïîëèñÿ ÿë ùÿðÿêÿòè åäèëñÿ,
ýöëëÿëÿíìÿê àí ìÿñÿëÿñèäèð. Ëåéëà Éóíóñ úèääè-úÿùäëÿ ÷àëûøûðäû êè, áóíà ãàðøû ùÿð ùàíñû áèð òÿõðèáàò îëñóí. Ìÿí äÿôÿëÿðëÿ ìèòèíãëÿðè, íöìàéèøëÿðè èçëÿìèøÿì. Áó èíñàíëàð ìèòèíãëÿð çàìàíû
ãÿñäÿí ýÿëèá ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðûíûí þíöíäÿ äàéàíàðàã, îíëàðû âÿ àèëÿñèíè òÿùãèðàìèç øÿêèëäÿ ñþéöðëÿð. Áåëÿúÿ, îíëàð ùÿìèí ïîëèñ èø÷èñèíè î ùÿääÿ
÷àòäûðûðëàð êè, î þçöíäÿí ÷ûõñûí âÿ áóíëàðà ãàðøû òÿõðèáàò òþðÿòñèí. Áóíäàí äà
îíëàð èñòèôàäÿ åòñèíëÿð, øÿêèëëÿð ÷ÿêèá
áöòöí äöíéàéà éàéñûíëàð êè, Àçÿðáàéúàíäà ïîëèñ âÿòÿíäàøà ãàðøû áó úöð ùÿðÿêÿòëÿðÿ éîë âåðèð. Ëåéëà Éóíóñóí
Àçÿðáàéúàí äèëè èëÿ áàüëû, åëÿúÿ äÿ
Àçÿðáàéúàíûí öíâàíûíà äåäèéè ñþçëÿð
áöòöí àçÿðáàéúàíëûëàðà òÿùãèð èäè.
Ìöõàëèôÿòèí ìèòèíã êå÷èðìÿê èñòÿéè
ìþâñöìö õàðàêòåð äàøûéûð
“Ìöõàëèôÿò ùàâà øÿðàèòè èëÿ ÿëàãÿäàð îëàðàã ìèòèíãëÿð êå÷èðèð. Éàçäà
áàøëàéûá éàéûí èñòèñèíÿ ãÿäÿð ìèòèíã
êå÷èðÿúÿêëÿð, äàùà ñîíðà ïàéûçäà
áèð-èêè äÿôÿ òîïëàøàúàãëàð, ñîéóãëàð
äöøÿíäÿ èñÿ åâëÿðèíÿ éûüûëàúàãëàð”.
Áó áàðÿäÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè,
ìèëëÿò âÿêèëè Ñèéàâóø Íîâðóçîâ Ïóáëèêà.Àç-à à÷ûãëàìàñûíäà Ìöñàâàò Ïàðòè-
éàñûíûí ìèòèíã êå÷èðìÿê ãÿðàðûíû øÿðù
åäÿðêÿí äåéèá.
Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, “Ìöñàâàò”ûí
äà ìèòèíãè ìþâñöìö õàðàêòåð äàøûéûð:
“Ùàâàëàð èñèíèá, éàäëàðûíà äöøöá êè,
ìèòèíã êå÷èðìÿê ëàçûìäûð. Îíà ýþðÿ
äÿ, áó ùàãäà äöøöíöðëÿð. Àììà ñîñèàë áàçàñû îëìàéàí, úÿìèééÿòèí
äÿñòÿêëÿìÿäèéè ùå÷ áèð òÿøêèëàò
ìþùòÿøÿì ìèòèíã êå÷èðäÿ áèëìÿç, î
úöìëÿäÿí, Ìöñàâàò Ïàðòèéàñû”.
Ñ.Íîâðóçîâ ìèòèíã ãÿðàðûíûí ÍÈÄÀ÷ûëàðëà áàüëû îëìàñûíà äà ìöíàñèáÿò
áèëäèðèá. Äåéèá êè, ùÿð áèð ìÿñÿëÿ ùöãóã ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿëë îëóíìàëûäûð, çîð
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ éîõ. “Ùÿð øåé ùöãóãóí
àëèëèéè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿëë îëóíìàëûäûð.
Ðàçû äåéèëëÿðñÿ, äèýÿð èíñòàíñèéàëàðà
ìöðàúèÿò åäÿ áèëÿðëÿð” - äåéÿ, ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè ãåéä åäèá.
Ñèéàâóø Íîâðóçîâ: ÊÕÚÏ-íèí “Ìèëëè øóðà”äàí
÷ûõìàüû éîõ, ãàëìàüû òÿÿúúöá äîüóðóð
“Úÿìèë Ùÿñÿíëè þçö áÿéàíàò éàéìûøäû êè, Õàëã Úÿáùÿñèíäÿí ßëè Êÿðèìëèéÿ ýþðÿ èñòåôà âåðèð”.
Áóíó ÀÏÀ-éà à÷ûãëàìàñûíäà Éåíè
Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, äåïóòàò Ñèéàâóø Íîâðóçîâ Êëàññèê Õàëã Úÿáùÿñè Ïàðòèéàñûíûí
(ÊÕÚÏ) ñÿäðè Ìèðìàùìóä Ìèðÿëèîüëóíóí “Ìèëëè øóðà”äàí èñòåôà ùàããûíäà
ãÿðàðûíà ìöíàñèáÿò áèëäèðÿðêÿí äåéèá.
Ìèëëÿò âÿêèëè áèëäèðèá êè, áó ýöí “Ìèëëè øóðà” àäëû ãóðóì àðòûã éîõäóð: “Ìèëëè
øóðà”íûí Àçÿðáàéúàíäà ôÿàëèééÿòè,
èúòèìàè-ñèéàñè âÿçèééÿòÿ òÿñèðè éîõäóð. ×öíêè îðà òîïëàøàí øÿõñëÿðèí
êèìëèéè áÿëëèäèð”.
Áÿçè ïàðòèéàëàðûí “Ìèëëè øóðà”äàí
÷îõäàí èñòåôà âåðäèéèíè õàòûðëàäàí
Ñ.Íîâðóçîâ ÊÕÚÏ-íèí ùÿëÿ äÿ ãóðóìäà ãàëìàñûíûí òÿÿúúöá äîüóðäóüóíó âóðüóëàéûá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, “Ìèëëè øóðà” ÀÕÚÏ-íèí îéóíúàüûíà
÷åâðèëèá: “ÊÕÚÏ-íèí “Ìèëëè øóðà”äàí
÷ûõìàüû éîõ, ãàëìàüû òÿÿúúöá äîüóðóð. Äèýÿð òÿðÿôäÿí, ßëè Êÿðèìëè âÿ
Ìèðìàùìóä Ìèðÿëèîüëó àðàñûíäà
ìöíàãèøÿ ùÿëÿ Õàëã Úÿáùÿñè äþâðöíäÿí áàøëàìûøäû. Áó ìöáàðèçÿ
Õàëã Úÿáùÿñè èëÿ “Éóðä” àðàñûíäà
îëàí ìöáàðèçÿíèí òÿðêèá ùèññÿñè èäè.
ßëè Êÿðèìëè ÿòðàôûíà “Éóðä”÷óëàðû
òîïëàìûøäû âÿ Õàëã Úÿáùÿñèíè ïàð÷àëàìàãëà ìÿøüóë èäè. Ùÿìèí âàõò
äà Ìèðìàùìóä Ìèðÿëèîüëó Õàëã
Úÿáùÿñèíèí ñÿäð ìöàâèíè èäè âÿ áó
ìÿñÿëÿëÿðÿ ýþðÿ ßáöëôÿç Åë÷èáÿéäÿí ñîíðà Êëàññèê Õàëã Úÿáùÿñè
Ïàðòèéàñûíû éàðàòäû. Öìóìèëèêäÿ,
Õàëã Úÿáùÿñèíäÿ îëàí áöòöí èíñàíëàð ãóðóìäàí èñòåôà âåðäè. Òàðèõÿ
íÿçÿð ñàëñàã, ýþðÿðèê êè, Úÿìèë Ùÿñÿíëè þçö áÿéàíàò éàéûá êè, Õàëã
Úÿáùÿñèíäÿí ßëè Êÿðèìëèéÿ ýþðÿ èñòåôà âåðèð âÿ ìöñòÿãèë ñèéàñÿòëÿ
ìÿøüóë îëìàüà áàøëàéûð. Àíúàã áó
ýöí “Ìèëëè øóðà”äà ùÿìèí Úÿìèë Ùÿñÿíëè ßëè Êÿðèìëèíèí äèêòÿñè èëÿ îòóðóá-äóðóð. Áóíà ýþðÿ äÿ äöøöíöðÿì êè, “Ìèëëè øóðà” áó ïàðòèéàíûí
îéóíúàüûíà ÷åâðèëèá âÿ îðäà îëàíëàð
äà ùÿìèí ïàðòèéàíûí öçâëÿðèäèð”.
5
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
Ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãàçàíäûüû áöòöí
óüóðëàð Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëûäûð
Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí
àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ Äàøêÿñÿíäÿ öìóìðàéîí òÿäáèðè
êå÷èðèëèá. Ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè âÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû (ÉÀÏ) Äàøêÿñÿí ðàéîí òÿøêèëàòûíûí áèðýÿ òÿøêèëàò÷ûëûüû
èëÿ êå÷èðèëÿí òÿäáèðèí èøòèðàê÷ûëàðû ÿââÿëúÿ
Óëó þíäÿðèí ðàéîí ìÿðêÿçèíäÿêè àáèäÿñèíè çèéàðÿò åäèá, àáèäÿíèí þíöíÿ ýöë
äÿñòÿëÿðè äöçöáëÿð.
Äàùà ñîíðà ðàéîí Ìÿäÿíèééÿò åâèíäÿ äàâàì åòäèðèëÿí òÿäáèðäÿ Äàøêÿñÿí
ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû ßùÿä
Àáûéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí ìåìàðû, ãóðóúóñó âÿ õèëàñêàðû
Óëó þíäÿðèí þëêÿìèçèí òàðèõèíäÿ ÿâÿçñèç
õèäìÿòëÿðèíäÿí äàíûøûá. ßùÿä Àáûéåâ
äåéèá êè, Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ 1969úó èëäÿ ðåñïóáëèêàìûçà ðÿùáÿð òÿéèí îëóíàíäà, Àçÿðáàéúàí êå÷ìèø Ñîâåòëÿð áèðëèéèíäÿ, ÿí ýåðèäÿ ãàëàí, àãðàð áèð ðåñïóáëèêà èäè: “Ãûñà áèð âàõò ÿðçèíäÿ Óëó
þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíäà
êÿíä òÿñÿððöôàòû èëÿ éàíàøû, èãòèñàäèééàòûí, ñÿíàéåíèí èíêèøàôûíà äà íàèë îëäó. Áàêûäà, Ýÿíúÿäÿ, Ñóìãàéûòäà, î
úöìëÿäÿí, Äàøêÿñÿíäÿ, ÿí èðè ñÿíàéå
ìöÿññèñÿëÿðè, ôàáðèêëÿð, çàâîäëàð òèêèëäè. ßùàëè ö÷öí éåíè èø éåðëÿðè à÷ûëäû,
âÿòÿíäàøëàðûìûçûí ñîñèàë ðèôàùû ýöíáÿýöí àðòìàüà áàøëàäû. Þòÿí ÿñðèí
70-úè èëëÿðèíèí ñîíóíäà, Àçÿðáàéúàí
Ñîâåòëÿð áèðëèéèíèí, èãòèñàäè úÿùÿòäÿí
ÿí ýöúëö ðåñïóáëèêàëàðûíäàí áèðèíÿ
÷åâðèëäè”.
Íàòèã îíó äà áèëäèðèá êè, 1993-úö èëäÿ,
þëêÿìèç, âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè ùÿääèíäÿ
èäè: “Áöòöí áþëýÿëÿðäÿ àéðû-àéðû àäàìëàðà õèäìÿò ýþñòÿðÿí ñèëàùëû áèðëÿøìÿëÿð âàð èäè. Ãàíóíëàð èøëÿìèðäè, þçáàøûíàëûã, àíàðõèéà, âÿçèôÿ óüðóíäà ýåäÿí
÷ÿêèøìÿëÿð, î âàõòêû ðÿùáÿðëÿðèí éàëíûç þçëÿðèíè äöøöíìÿëÿðè áöòöí õàëãû
áåçäèðìèøäè. Áàõ áåëÿ áèð øÿðàèòäÿ
Ùåéäÿð ßëèéåâ õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ
Àçÿðáàéúàíà ðÿùáÿðëèê åòìÿéÿ ðàçûëûã
âåðäè âÿ äÿðùàë äà, ÿìÿëè èøÿ êå÷äè. Ãû-
Äàøêÿñÿíäÿ Öìóììèëëè
ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí
àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö
ìöíàñèáÿòèëÿ öìóìðàéîí
òÿäáèðè êå÷èðèëèá
ñà áèð ìöääÿòäÿ ñèëàùëû äÿñòÿëÿð çÿðÿðñèçëÿøäèðèëäè. Ãàíóíëàð áÿðïà îëóíäó,
ÿìèí-àìàíëûã, ñàáèòëèê éàðàíäû. Óëó
þíäÿðèìèç î ÷ÿòèí äþâðäÿ, þç øÿõñè
íöôóçóíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê, äöíéàíûí
àïàðûúû äþâëÿòëÿðèíè Àçÿðáàéúàíà äÿâÿò åòäè. 2 èë ÿðçèíäÿ íåôò, ãàç âÿ äèýÿð
èãòèñàäè ñàùÿëÿðäÿ 21 áåéíÿëõàëã ëàéèùÿ èìçàëàíäû. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ãÿòèééÿòè, ìþùêÿì èðàäÿñè âÿ äöçýöí ñèéàñÿòè íÿòèúÿñèíäÿ, Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéè ãîðóíìàãëà éàíàøû,
åéíè çàìàíäà, ìþùêÿìëÿíäè, èíêèøàô
åòäè, ÿáÿäèëèê ãàçàíäû”.
Ñîíðà Äàøêÿñÿí ðàéîí Ìöùàðèáÿ,
ßìÿê âÿ Ñèëàùëû Ãöââÿëÿð Âåòåðàíëàð
Øóðàñûíûí ñÿäðè Åëìàí Ìÿììÿäîâ, ×àíàã÷û Èíçèáàòè ßðàçè Äàèðÿñè Öçðÿ íöìàéÿíäÿíèí ìöàâèíè Ðàìèí ßëÿñýÿðëè ÷ûõûø
åäÿðÿê Óëó þíäÿðèí òàðèõè õèäìÿòëÿðèíäÿí
äàíûøûáëàð.
Äàùà ñîíðà ÷ûõûø åäÿí ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò âÿêèëè Ìöáàðèç
Ãóðáàíëû Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ãóðóëìàñû, èíêèøàô åòäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ
ìèñèëñèç õèäìÿòëÿðèíäÿí äàíûøûá, Îíóí
çÿíýèí ùÿéàò âÿ ôÿàëèééÿòèíèí áÿçè ìÿãàìëàðûíà ãûñà åêñêóðñ åäèá. Ì.Ãóðáàíëû áèëäèðèá êè, Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàí òàðèõèíäÿ éåðè âÿ ðîëó
óçóí ìöääÿò ìöçàêèðÿ åäèëÿúÿê: “×öíêè Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàëãûìûç ãàðøûñûíäà õèäìÿòëÿðè î ãÿäÿð áþéöê âÿ çÿíýèíäèð êè, áó, çàìàí-çàìàí òÿäãèãàòëàð ìþâçóñó îëàúàã. Öìóììèëëè ëèäåðèìèçèí ôÿàëèééÿòè Àçÿðáàéúàíûí äöíÿ-
íè, áó ýöíö âÿ ýÿëÿúÿéèíÿ ùåñàáëàíìûø ôÿàëèééÿòäèð. Óëó þíäÿðèìèç êå÷ìèøÿ èñòèíàä åäÿðÿê áó ýöíöìöçö
íåúÿ ãóðìàüû âÿ ýÿëÿúÿéèìèç ö÷öí
ùàíñû èøëÿð ýþðöëìÿñèíèí íöìóíÿñèíè
áèçÿ ýþñòÿðäè. Ùåñàá åäèðÿì êè, áó,
ùÿð áèð ìèëëÿòèí èíêèøàôûíäà ÿñàñ øÿðòëÿðäÿí áèðèäèð. Éÿíè, Öìóììèëëè ëèäåðèìèç äöçýöí ñå÷èìèí éîëóíó ýþñòÿðäè
êè, þëêÿìèçèí âÿ õàëãûìûçûí èíêèøàôû,
òÿðÿããèñè ö÷öí ùàíñû ìÿðùÿëÿëÿðäÿí
êå÷ìÿéèìèç âàúèáäèð”.
ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè äåéèá êè,
Àçÿðáàéúàíûí ñîí îíèëëèêëÿð ÿðçèíäÿ ãàçàíäûüû óüóðëàð Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ôÿàëèééÿòè èëÿ áèðáàøà áàüëûäûð. Îíóí
ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, 1969-úó èëäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàíà ðÿùáÿð ñå÷èëìÿñè,
ÿñëèíäÿ, ÷àüäàø òàðèõèìèçÿ þëêÿìèçèí
ñöðÿòëè âÿ óçóíìöääÿòëè èíêèøàôûíûí ÿñàñûíû ãîéìàñû êèìè äàõèë îëóá. “Àçÿðáàéúàíûí Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëû
îëàí ñöðÿòëè èíêèøàôûíûí áó ýöí äÿ
éöêñÿê äèíàìèêà èëÿ äàâàì åòìÿñè, î
äþâðäÿí áàøëàéàí éöêñÿëèø ñòðàòåýèéàñûíûí áþéöê çàìàí êÿñèéèíè ÿùàòÿ
åäÿí äþâëÿò÷èëèê êîíñåïñèéàñûíû éåðèíÿ éåòèðäèéèíè ãÿòèééÿòëÿ ñöáóò åäèð.
Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâ
ùÿìèøÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìÿíàôåéèíè äöøöíÿí áèð þíäÿð îëóá, áó èñòèãàìÿòäÿ àïàðäûüû àðäûúûë âÿ ìÿãñÿäéþíëö ñèéàñÿò Îíóí áöòöí ôÿàëèééÿòèíèí ÿñàñûíû òÿøêèë åäèá. Áó ýöí Àçÿðáàéúàíäà ùÿéàòà êå÷èðèëÿí áþéöê òÿäáèðëÿð ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâèí þëìÿç
èäåéàëàðûíûí ùÿìèøÿéàøàð, ÿáÿäè îëäóüóíó áèð äàùà ñöáóò åäèð”, - äåéÿ
Ì.Ãóðáàíëû âóðüóëàéûá.
Òÿäáèðäÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíà ãÿáóë îëóíìóø éåíè öçâëÿðÿ âÿñèãÿëÿð òÿãäèì îëóíóá, Óëó þíäÿðèí àíàäàí
îëìàñûíûí èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ ìöõòÿëèô òÿäáèðëÿðäÿ, èäìàí éàðûøëàðûíäà, åëÿúÿ äÿ èíøà éàçû ìöñàáèãÿñèíäÿ ôÿðãëÿíìèø ýÿíúëÿðÿ âÿ ìÿêòÿáëèëÿðÿ Ôÿõðè ôÿðìàíëàð âåðèëèá.
Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ÿáÿäè Ëèäåðè
Ñàáóí÷óäà Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ
ùÿñð îëóíìóø òÿäáèð êå÷èðèëèá
Äöíÿí Ñàáóí÷ó ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòè âÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû
(ÉÀÏ) Ñàáóí÷ó ðàéîí òÿøêèëàòûíûí áèðýÿ
òÿøÿááöñö èëÿ ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ãÿðàðýàùûíäà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ
ùÿñð îëóíìóø òÿäáèð êå÷èðèëèá.
Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí Ñàáóí÷ó ðàéîí
Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû Àäèë Âÿëèéåâ
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí äþâëÿòèìèç âÿ õàëãûìûç ãàðøûñûíäàêû
õèäìÿòëÿðèíäÿí ýåíèø áÿùñ åäèá:
“Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ èñòÿð êå÷ìèø ñîâåòëÿð äþíÿìèíäÿ, èñòÿðñÿ äÿ 1993-úö èëäÿí
ñîíðà þëêÿíèí èãòèñàäè âÿ ñîñèàë èíêèøàôû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöùöì àääûìëàð àòûá, Àçÿðáàéúàíûí ÿí éöêñÿê çèðâÿëÿðè ôÿòù
åòìÿñèíÿ áþéöê çÿìèí éàðàíûá”.
À.Âÿëèéåâ áó ýöí ìöñòÿãèë
âÿ ýöúëö Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí
ÿëäÿ åòäèéè óüóðëàðûí Óëó þíäÿðèí
ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè êóðñà ÿñàñëàíäûüûíû âÿ áó óüóðëó éîëó Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ÿçìëÿ äàâàì åòäèðäèéèíè
áèëäèðèá. Î, Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäûíûí Àçÿðáàéúàí òàðèõèíÿ õàëãûìûçûí õèëàñêàðû êèìè
äöøäöéöíö âóðüóëàéûá: “Àçÿðáàéúàí òàðèõ áîéó áèð ÷îõ ñûíàãëàðëà öç-öçÿ ãàëûá. Áó ñûíàãëàðäàí óüóðëà ÷ûõìàã
ö÷öí ýöúëö ëèäåðÿ åùòèéàú éàðàíûá.
Ùåéäÿð ßëèéåâ åëÿ áèð øÿõñèééÿòäèð êè,
ïðîñåñëÿðèí þíöíäÿ ýåäÿðÿê ñûíàãëàðäàí øÿðÿôëÿ ÷ûõûá”.
Íàòèã Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ
þëêÿìèçèí ñöðÿòëÿ èíêèøàô åòäèéèíè äÿ âóðüóëàéûá.
Òîïëàíòûäà ÷ûõûø åäÿí ÉÀÏ Ñàáóí÷ó
ðàéîí òÿøêèëàòûíûí ñÿäðè Ìåùðèáàí Àáàñãóëèéåâà Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíöí
ìèëëè áàéðàì ñÿâèééÿñèíäÿ ãåéä îëóíäóüóíó áèëäèðèá. Î, ãåéä åäèá êè, Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâ ùàêèìèééÿòäÿ
îëäóüó áöòöí äþâðëÿðäÿ Àçÿðáàéúàíûí
èíêèøàôû ö÷öí ÷àëûøûá. Ì.Àáàñãóëèéåâàíûí
ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Öìóììèëëè ëèäåðèìèç
Ùåéäÿð ßëèéåâ Þç óçàãýþðÿíëèéè âÿ ãÿ-
òèééÿòè ñàéÿñèíäÿ
þëêÿìèçèí äàõèëè âÿ
õàðèúè óüóðëàðûíûí
òÿìèíàòûíà èìêàí
éàðàäûá. Òÿøêèëàò
ñÿäðè äåéèá êè, Óëó
þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ
èäåéàëàðûíà
ñþéêÿíÿí Àçÿðáàé-
úàí áó ýöí ñöðÿòëÿ èíêèøàô åäèð.
Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè, ìèëëÿò âÿêèëè Ìöáàðèç Ãóðáàíëû Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí òÿìÿë ïðèíñèïëÿðèíè ôîðìàëàøäûðäûüûíû âóðüóëàéûá âÿ Öìóììèëëè
ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàí õàëãû
âÿ äþâëÿòè ö÷öí ìèñèëñèç õèäìÿòëÿðèíäÿí
ÿòðàôëû áÿùñ åäèá. ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí
ìöàâèíè äåéèá êè, Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ùàêèìèééÿòÿ ýÿëèøè þëêÿìèçè éàëíûç
èãòèñàäè úÿùÿòäÿí èðÿëè àïàðìàäû, åéíè
çàìàíäà, Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìÿíÿâè
àëÿìèíäÿ, ïñèõîëîæè äóðóìóíäà, ìèëëè
øöóðóíäà áþéöê òÿêàìöëöí, áþéöê äÿéèøèêëèéèí éàðàíìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðòäû:
“Áó àääûìëàð ùÿì 1969-1982, ùÿì äÿ
1982-87-úè èëëÿðäÿ àòûëûá. Õöñóñèëÿ
1993-2003-úö èëëÿðäÿ ìöñòÿãèë äþâëÿò
ãóðóúóëóüó èñòèãàìÿòèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðäèéè ñèéàñÿòäÿ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð
ßëèéåâ ìöñòÿãèë äþâëÿò÷èëèéèí òÿìÿë
ïðèíñèïëÿðèíè ìöÿééÿíëÿøäèðèá. Áó
ïðèíñèïëÿð áó ýöí äÿ Àçÿðáàéúàí
ö÷öí, Àçÿðáàéúàí õàëãû ö÷öí ÷îõ
þíÿìëèäèð âÿ ùåñàá åäèðÿì êè, áó ïðèí-
Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí Öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí
îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö âÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí éàðàäûëìàñûíûí
10 èëëèéè Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäà òÿíòÿíÿëè øÿêèëäÿ ãåéä åäèëèá
Ìàéûí 3-äÿ Ðóñèéàíûí Ñàíêò-Ïåòåðáóðã øÿùÿðèíèí Äìèòðè Øîñòàêîâè÷ àäûíà
Àêàäåìèê Ôèëàðìîíèéàñûíäà ýþðêÿìëè
äþâëÿò õàäèìè, Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí
Öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí
îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö âÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí éàðàäûëìàñûíûí 10 èëëèéè ìöíàñèáÿòèëÿ òÿíòÿíÿëè ìÿðàñèì êå÷èðèëèá.
Ðÿñìè ùèññÿäÿí ÿââÿë Àçÿðáàéúàíûí
Ðóñèéàäàêû ñÿôèðè Ïîëàä Áöëáöëîüëó âÿ
Àçÿðáàéúàí íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí òÿìñèë÷èëÿðè Ñàíêò-Ïåòåðáóðã Øÿùÿð Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí õàðèúè ÿëàãÿëÿð êîìèòÿñè ñÿäðèíèí
ìöàâèíè Ñåðýåé Ìàðêîâ èëÿ
ýþðöøöáëÿð.
Ýþðöøäÿ
ÿìÿêäàøëûüûí ïåðñïåêòèâëÿðè, Ñàíêò-Ïåòåðáóðã øÿùÿðèíèí ãóáåðíàòîðóíóí
Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðèíÿ ùàçûðëûã èøëÿðè âÿ Ñàíêò-Ïåòåðáóðã íöìàéÿíäÿ ùåéÿòèíèí Àçÿðáàéúàí-Ðóñèéà
ðåýèîíàë ôîðóìóíäà èøòèðàêû èëÿ ÿëàãÿäàð ìÿñÿëÿëÿð
ìöçàêèðÿ îëóíóá.
Ôèëàðìîíèéàíûí ôîéåñèíäÿ Öìóììèëëè ëèäåðèí
ùÿéàò âÿ ôÿàëèééÿòèíè, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ýþðäöéö èøëÿðè èøûãëàíäûðàí ôîòîñÿðýè íöìàéèø åòäèðèëèá.
Äöíéà Àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí Ìÿäÿíèééÿò Ìÿðêÿçèíèí Ðóñèéà íöìàéÿíäÿëèéèíèí
òÿøÿááöñö âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäàêû áàø êîíñóëëóüóíóí äÿñòÿéè èëÿ òÿøêèë îëóíìóø òÿäáèðäÿ
Ñàíêò-Ïåòåðáóðã Øÿùÿð Àäìèíèñòðàñèéàñûíûí õàðèúè ÿëàãÿëÿð êîìèòÿñè ñÿäðèíèí ìöàâèíè Ñåðýåé Ìàðêîâ, êîìèòÿíèí ÌÄÁ þëêÿëÿðè âÿ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñûíûí ðåýèîíëàðû
öçðÿ èäàðÿñèíèí àïàðûúû ìöòÿõÿññèñè Àëåêñàíäð Àíïèëîãîâ, Àçÿðáàéúàíûí Ðóñèéàäàêû ñÿôèðè Ïîëàä Áöëáöëîüëó, Ìèëëè Ìÿúëèñèí
äåïóòàòû, Àçÿðáàéúàí Àüñàããàëëàð Øóðàñûíûí ñÿäðè Ôÿòòàù Ùåéäÿðîâ, äåïóòàòëàð Àéäûí Ìèðçÿçàäÿ âÿ Æàëÿ ßëèéåâà, Äöíéà
Àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí Ìÿäÿíèééÿò Ìÿðêÿçè
ñÿäðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè Ðàñèì Ìÿììÿäîâ, Ñàíêò-Ïåòåðáóðãäà àêêðåäèòÿ îëóíìóø äèïëîìàòèê êîðïóñóí íöìàéÿíäÿëÿðè,
ìÿäÿíèééÿò õàäèìëÿðè, Ñàíêò-Ïåòåðáóðãóí
òàíûíìûø èúòèìàè-ñèéàñè õàäèìëÿðè, Àçÿðáàéúàí äèàñïîðóíóí òÿìñèë÷èëÿðè èøòèðàê
åäèáëÿð.
Ñÿôèð Ïîëàä Áöëáöëîüëó òÿäáèðè à÷àðàã
Ñàíêò-Ïåòåðáóðã øÿùÿðèíèí ðÿùáÿðëèéèíÿ
òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá, Ùåéäÿð ßëèéåâ ùàã-
ãûíäà õàòèðÿëÿðèíè áþëöøöá, Öìóììèëëè ëèäåðèí
ïàðëàã ùÿéàòû âÿ ÷îõøàõÿëè ôÿàëèééÿòè áàðÿäÿ
äàíûøûá. Ñÿôèð ìöàñèð
Àçÿðáàéúàíûí âÿ Àçÿðáàéúàí äþâëÿò÷èëèéèíèí
ãóðóëìàñûíäà Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí
ÿâÿçñèç ðîëóíó õöñóñè
ãåéä åäèá. Ìÿùç õàëãûí òÿêèäëè õàùèøè èëÿ
1993-úö èëäÿ Àçÿðáàé-
úàíûí ðÿùáÿðëèéèíÿ ãàéûäàí Ùåéäÿð ßëèéåâèí, þëêÿìèçè õàîñäàí, ïàð÷àëàíìàäàí âÿ
âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿí õèëàñ åäèá. Áó
ýöí èñÿ Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ þç ìöñòÿãèë äàõèëè âÿ
õàðèúè ñèéàñÿòèíè ùÿéàòà êå÷èðÿí ãöäðÿòëè
äþâëÿòÿ ÷åâðèëèá. Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè èðñèíäÿí äàíûøàí ñÿôèð õöñóñèëÿ âóðüóëàéûá
êè, áó èðñ òÿêúÿ Àçÿðáàéúàí ö÷öí äåéèë,
ùÿì äÿ Ðóñèéà ö÷öí äÿéÿðëèäèð. Ñÿôèð ãåéä
åäèá êè, Àçÿðáàéúàí ìöñòÿãèëëèéèíè áÿðïà
åòäèêäÿí ñîíðà äà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâ Ðóñèéà Ôåäåðàñèéàñû èëÿ ìöíàñèáÿòëÿðèí èíêèøàôûíà õöñóñè äèããÿò éåòèðèá.
Áó ýöí èêè äþâëÿò àðàñûíäàêû ìöíàñèáÿòëÿðÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí õöñóñè äèããÿòè ñàéÿñèíäÿ ÿëàãÿëÿð áöòöí èñòèãàìÿòëÿðäÿ
äèíàìèê èíêèøàô åòìÿêäÿäèð. Þëêÿëÿðèìèç
àðàñûíäà ìåùðèáàí ãîíøóëóã âÿ ñòðàòåæè
òÿðÿôäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðè ãóðóëóá.
Ïîëàä Áöëáöëîüëó, ùÿì÷èíèí, Ìåùðèáàí
õàíûì ßëèéåâàíûí ðÿùáÿðëèê åòäèéè Ùåéäÿð
ßëèéåâ Ôîíäóíóí ôÿàëèééÿòè, Ôîíäóí äöíéàäà, î úöìëÿäÿí Ðóñèéàäà ùÿéàòà êå÷èðäèéè áþéöê âÿ ÷îõøàõÿëè èøëÿð áàðÿäÿ äàíûøûá. Äèïëîìàò âóðüóëàéûá êè, Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí Ðóñèéà íöìàéÿíäÿëèéè
Ôîíäóí âèòñå-ïðåçèäåíòè Ëåéëà õàíûì ßëèéåâàíûí ðÿùáÿðëèéè èëÿ þëêÿëÿðèìèç àðàñûíäà
ìåùðèáàí ãîíøóëóã ÿëàãÿëÿðèíèí ìþùêÿìëÿíìÿñèíäÿ ìöùöì ðîë îéíàéûð.
Òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿí Ñåðýåé Ìàðêîâ
Ñàíêò-Ïåòåðáóðã ùþêóìÿòèíèí ìÿðàñèì
èøòèðàê÷ûëàðûíà öíâàíëàíìûø òÿáðèê ìÿêòóáóíó îõóéóá. Äàùà ñîíðà ÷ûõûø åäÿí
ýåíåðàë-ëåéòåíàíò Àëåêñàíäð Âîëîõ Ùåéäÿð ßëèéåâèí Àçÿðáàéúàíûí òÿðÿããèñè
ö÷öí ýþðäöéö áþéöê èøëÿð áàðÿäÿ äàíûøûá, Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã
Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí òåçëèêëÿ áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùÿëëèíèí çÿðóðèëèéèíè ãåéä åäèá âÿ Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè
Èëùàì ßëèéåâÿ Âÿòÿíèìèçèí
ìöñòÿãèëëèéèíèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñè íàìèíÿ ôÿàëèééÿòèíäÿ éåíè-éåíè óüóðëàð
àðçóëàéûá.
Àçÿðáàéúàí Àüñàããàëëàð Øóðàñûíûí ñÿäðè Ôÿòòàù
Ùåéäÿðîâ Ùåéäÿð ßëèéåâèí
ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà èøëÿäèéè
äþâðëÿðè õàòûðëàéûá, Àçÿðáàéúàí òàðèõèíèí àüûð äþâðëÿðèíäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ
Íàõ÷ûâàíäà êå÷èðäèéè èëëÿðÿ
íÿçÿð ñàëûá. Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû Æàëÿ
ßëèéåâà Ðóñèéàíûí øèìàë ïàéòàõòûíäà, äöíéàíûí ìÿäÿíèééÿò ìÿðêÿçëÿðèíäÿí áèðèíäÿ,
Íåâà ÷àéû ñàùèëëÿðèíäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâèí
òÿùñèë àëäûüû âÿ áèð íå÷ÿ èë éàøàäûüû øÿùÿðäÿ Óëó þíäÿðèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ òÿäáèðèí êå÷èðèëìÿñèíèí ÿùÿìèééÿòèíè âóðüóëàéûá. Î, Ùåéäÿð
ßëèéåâ Ôîíäóíóí þëêÿìèçèí ìÿäÿíèééÿòè
âÿ òàðèõè áàðÿäÿ ùÿãèãÿòëÿðèí äöíéàéà ÷àòäûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ ýþðäöéö ìöñòÿñíà
ÿùÿìèééÿòëè èøëÿðè ãåéä åäèá.
Äöíéà Àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí Ìÿäÿíèééÿò Ìÿðêÿçèíèí ñÿäðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè
Ðàñèì Ìÿììÿäîâ ÷ûõûø åäÿðÿê òÿíòÿíÿëè ýåúÿíèí áöòöí òÿøêèëàò÷ûëàðûíà òÿøÿêêöðöíö áèëäèðèá.
Òÿäáèðèí áÿäèè ùèññÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí Õàëã àðòèñòè Òåéìóð Ýþé÷àéåâèí äèðèæîðëóüó èëÿ Ñàíêò-Ïåòåðáóðã Óíèâåðñèòåòèíèí êàìåðà îðêåñòðè ÷ûõûø åäèá. Êîíñåðò
ïðîãðàìûíäà Àçÿðáàéúàíûí Õàëã àðòèñòè
Ñàìèð Úÿôÿðîâ, ßìÿêäàð àðòèñò Àéýöí
Çåéíàëîâà, ðåñïóáëèêà ìöñàáèãÿëÿðèíèí
ëàóðåàòû, ýÿíú òàðçÿí Àòàáÿé Èñìàéûëîâ
âÿ ïèàíî÷ó Íÿðýèç ßëèéåâàíûí èôàñûíäà
Öçåéèð Ùàúûáÿéëè, Ãàðà Ãàðàéåâ, Ôèêðÿò
ßìèðîâ, Íèéàçè âÿ Ðàóô Ùàúûéåâûí ÿñÿðëÿðè ñÿñëÿíäèðèëèá.
ÉÀÏ-ûí Ðåýèîíàë èíêèøàô âÿ éåðëè þçöíöèäàðÿ
êîìèññèéàñûíûí èúëàñû êå÷èðèëèá
ñèïëÿð ýÿëÿúÿêäÿ äÿ õàëãûìûç
òÿðÿôèíäÿí äàèì èñòèôàäÿ îëóíàúàã”.
ÉÀÏ Èúðà êàòèáèíèí ìöàâèíè
ãåéä åäèá êè, 1993-úö èëèí éàéûíäà Àçÿðáàéúàí “îëóì, éà þëöì”
äèëåììàñû ãàðøûñûíäà ãàëäûüû áèð
âàõòäà õàëãûí òÿêèäëÿ Óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ùàêèìèééÿòÿ
ãàéûòìàñûíû òÿëÿá åòìÿñè ùå÷ äÿ
òÿñàäöôè äåéèë: “Ùÿìèí èë èéóíóí
15-äÿ ìöäðèê ñèéàñÿò÷èíèí,
òÿúðöáÿëè äþâëÿò õàäèìèíèí ùàêèìèééÿòÿ òàðèõè ãàéûäûøû èëÿ
Àçÿðáàéúàí òàðèõèíèí Ùåéäÿð
ßëèéåâ äþâðöíÿ, þçöíöí éåíè,
äàùà ÿçÿìÿòëè ìÿðùÿëÿñèíÿ ãÿäÿì
ãîéäó. Áó ãàéûäûøëà þëêÿíèí èúòèìàèñèéàñè, ñîñèàë-èãòèñàäè, åëìè-ìÿäÿíè
ùÿéàòûíäà, áåéíÿëõàëã ÿëàãÿëÿðèíäÿ
äþíöø éàðàíäû, åëìè ÿñàñëàðà, áåéíÿëõàëã íîðìà âÿ ïðèíñèïëÿðÿ óéüóí øÿêèëäÿ ìöñòÿãèë äþâëÿò ãóðóúóëóüó ïðîñåñè áàøëàíäû. Áåëÿëèêëÿ, Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí áèðèíúè ùàêèìèééÿòè þëêÿíèí ôîðìàëàøäûðûëìàñûíà ùåñàáëàíìûøäûñà, Îíóí èêèíúè ùàêèìèééÿòè ÿñë ãóðòóëóø îëäó”.
Ìèëëÿò âÿêèëè Ãàëèá Ñàëàùçàäÿ, Ìèëëè
Òÿùëöêÿñèçëèê Íàçèðëèéèíèí Ñàáóí÷ó ðàéîí èäàðÿñèíèí ðÿèñè Ôàèã Íóðèéåâ âÿ
áàøãàëàðû ÷ûõûøëàðûíäà áèëäèðèáëÿð êè, ùÿì
ñîâåòëÿð ùàêèìèééÿòè, ùÿì äÿ ìöñòÿãèëëèê
äþâðöíäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ éàëíûç Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí òÿðÿããèñè âÿ èíêèøàôûíà õèäìÿò åäèá. ×ûõûøëàðäà ãåéä åäèëèá êè, áó
ýöí Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèéàñÿòè Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Ñîíäà ÉÀÏ ñûðàëàðûíà ãÿáóë åäèëìèø
øÿõñëÿðÿ ïàðòèéà âÿñèãÿëÿðè òÿãäèì îëóíóá.
Ìàéûí 3-äÿ Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ) Ðåýèîíàë èíêèøàô âÿ éåðëè þçöíöèäàðÿ
êîìèññèéàñûíûí èúëàñû êå÷èðèëèá.
Êîìèññèéàíûí ñÿäðè, ÉÀÏ Èäàðÿ
Ùåéÿòèíèí öçâö, Ìèëëè Ìÿúëèñèí
Ðåýèîíàë ìÿñÿëÿëÿð êîìèòÿñèíèí
ñÿäðè Àðèô Ðÿùèìçàäÿ Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ÿëàìÿòäàð ýöí ÿðÿôÿñèíäÿ îëäóüóíó áèëäèðèá. Ìàéûí 10-äà Öìóììèëëè ëèäåðèìèç
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìö îëäóüóíó
äåéÿí À.Ðÿùèìçàäÿ áó òàðèõèí
ìèëëè áàéðàì ñÿâèééÿñèíäÿ ãåéä
åäèëäèéèíè âóðüóëàéûá.
Òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðû Óëó þíäÿðèí õàòèðÿñèíè áèð äÿãèãÿëèê ñöêóòëà éàä åäèáëÿð.
Äàùà ñîíðà À.Ðÿùèìçàäÿ ýöíäÿëèêäÿ äóðàí ìÿñÿëÿ ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðèá. Êîìèññèéà ñÿäðè èúëàñûí ýöíäÿëèéèíÿ
“Áàêû øÿùÿðèíèí Íèçàìè ðàéîíóíäà, Àüúàáÿäè âÿ Áåéëÿãàí ðàéîíëàðûíäà ìÿèøÿò
òóëëàíòûëàðûíûí éûüûëìàñû, ÷åøèäëÿíìÿñè âÿ
åìàëûíûí òÿøêèëè ùàããûíäà” ìÿñÿëÿíèí
äàõèë åäèëäèéèíè áèëäèðèá. Î, êîìèññèéàíûí
2014-úö èë ö÷öí èø ïëàíû ùàããûíäà ôèêèðëÿðèíè áèëäèðèá. Êîìèññèéà ñÿäðè äåéèá êè, þëêÿìèçäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ñöðÿòëè ñîñèàëèãòèñàäè èíêèøàô ñèéàñÿòè ìöñáÿò äÿéèøèêëèêëÿðÿ èìêàí éàðàäûð âÿ áèð ÷îõ ïðîáëåìëÿðèí ùÿëëèíè, ÿùàëèíèí ðèôàù ùàëûíûí éàõøûëàøìàñûíû òÿìèí åäèð: “Èíñàíëàðûí ñàüëàìëûüûíûí ãîðóíìàñû áàõûìûíäàí åêîëîýèéàíûí ìöùàôèçÿñè ñàùÿñèíäÿ äÿ ìöùöì òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Áàêû øÿùÿðèíäÿêè Áàëàõàíû çèáèëõàíàñûíûí ëÿüâ
åäèëìÿñè, îðàäà ìöàñèð çàâîäóí òèêèëìÿñè ìÿèøÿò òóëëàíòûëàðûíûí éûüûëìàñû âÿ
åìàëû ñàùÿñèíäÿ ìöñáÿò äþíöø éàðàäûá,
éåíè äàùà éöêñÿê éàøàéûø ñòàíäàðòëàðûíûí òÿòáèãèíè òÿìèí åäèá âÿ ñ”.
À.Ðÿùèìçàäÿ âóðüóëàéûá êè, áó ìÿñÿëÿëÿðëÿ ÿëàãÿäàð õöñóñè òÿøêèëàòëàð âàð
êè, îíëàðûí ìàää-òåõíèêè áàçàñû ýöúëÿí-
Èúëàñäà “Áàêû øÿùÿðèíèí
Íèçàìè ðàéîíóíäà, Àüúàáÿäè âÿ
Áåéëÿãàí ðàéîíëàðûíäà ìÿèøÿò
òóëëàíòûëàðûíûí éûüûëìàñû, ÷åøèäëÿíìÿñè
âÿ åìàëûíûí òÿøêèëè ùàããûíäà”
ìÿñÿëÿ ìöçàêèðÿ îëóíóá
äèðèëìÿëèäèð: “Îíëàðà èìêàí éàðàäûëìàëûäûð
êè, áó èøèí þùäÿñèíäÿí ïðàêòèêè úÿùÿòäÿí
ýÿëÿ áèëñèíëÿð. Ãÿðàð ëàéèùÿñèíäÿ èíñàíëàðûí ìààðèôëÿíäèðèëìÿñè, áó ìÿñÿëÿéÿ äèããÿò éåòèðèëìÿñè, óøàã áàü÷àñûíäàí, îðòà
ìÿêòÿáëÿðäÿí áàøëàéàðàã àëè ìÿêòÿáëÿðÿ
ãÿäÿð ôÿàëëûüûí àðòûðûëìàñû ÿñàñ éåð òóòóð”.
Äàùà ñîíðà êîìèññèéàíûí öçâö, Íèçàìè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
Òàùèð Áóäàãîâ ÷ûõûø åäÿðÿê äåéèá êè,
óçóí èëëÿðäèð ìÿèøÿò òóëëàíòûëàðûíûí éûüûëìàñû èëÿ áàüëû áþéöê ïðîáëåìëÿð âàð èäè:
“ßñàñ ïðîáëåì îíäàí èáàðÿò èäè êè, òóëëàíòûëàðûí çÿðÿðñèçëÿøäèðèëìÿñè ñèñòåìè
Áàêû øÿùÿðèíäÿ éàëíûç îíëàðûí áàñäûðûëìàñû âÿ éàíäûðûëìàñû èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèðäè. Òÿáèè êè, áó äà Áàêû øÿùÿðèíèí åêîëîýèéàñûíà ÷îõ úèääè çèéàí âóðóðäó. Þëêÿ
áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí ýþñòÿðèøè èëÿ Áàëàõàíû ìÿèøÿò òóëëàíòûëàðûíûí çÿðÿðñèçëÿøäè-
ðèëìÿñè ïîëèãîíó âÿ òóëëàíòûëàðûí
ñÿíàéå öñóëó èëÿ, ìöàñèð àâàäàíëûãëàðëà éàíäûðûëìàñû çàâîäóíóí òèêèíòèñèíäÿí ñîíðà áó ñàùÿäÿ ÷îõ úèääè äþíöø éàðàíûá”.
Èúëàñäà ùÿì÷èíèí, êîìèññèéàíûí äèýÿð öçâëÿðè- Àüúàáÿäè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû
Øàùèí Ìÿììÿäîâ âÿ Áåéëÿãàí
ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áàø÷ûñû Âàãèô Àáäóëëàéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê
ìþâúóä âÿçèééÿò ùàããûíäà ìÿëóìàò âåðèáëÿð. Áèëäèðèëèá êè, ñîí èëëÿð áþëýÿëÿðèí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû ôîíóíäà áó ñàùÿäÿ äÿ úèääè
èðÿëèëÿéèøëÿð ÿëäÿ îëóíóá. Áåëÿ êè, àäû÷ÿêèëÿí ðàéîíëàðäà ìÿèøÿò òóëëàíòûëàðûíûí éûüûëìàñû, ÷åøèäëÿíìÿñè âÿ åìàëû èñòèãàìÿòèíäÿ ìöàñèð àâàäàíëûã âÿ òåõíèêàëàðäàí èñòèôàäÿ îëóíäóüó äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá. Äèããÿòÿ ÷àòäûðûëûá êè, ÿââÿëêè èëëÿðëÿ ìöãàéèñÿäÿ
áó ìÿñÿëÿëÿðäÿ íÿçÿðÿ÷àðïàúàã äÿðÿúÿäÿ éåíèëèêëÿð âàð. Áóíóíëà áåëÿ, áó ñàùÿäÿ ìþâúóä îëàí ïðîáëåìëÿð âÿ îíëàðûí
ùÿëëè éîëëàðû èëÿ áàüëû òÿêëèôëÿð äÿ èúëàñ èøòèðàê÷ûëàðûíûí íÿçÿðèíÿ ÷àòäûðûëûá.
Ìöçàêèðÿ îëóíàí ìÿñÿëÿ èëÿ ÿëàãÿäàð
÷ûõûø åäÿí òÿäáèð èøòèðàê÷ûëàðû, áó ñàùÿäÿ
ÿùàëè àðàñûíäà ìààðèôëÿíäèðìÿ èøëÿðèíèí
ýöúëÿíäèðèëìÿñèíèí äÿ çÿðóðèëèéèíè âóðüóëàéûáëàð.
Ìöçàêèðÿëÿðäÿí ñîíðà êîìèññèéà
öçâëÿðè ýöíäÿëèêäÿêè ìÿñÿëÿ ùàããûíäà
ãÿðàð ãÿáóë åäèáëÿð.
Êîìèññèéàíûí èúëàñûíûí ãÿðàðûíäà áó
ìÿñÿëÿ èëÿ áàüëû ýþðöëÿí èøëÿðèí òÿãäèð
îëóíìàñû èëÿ éàíàøû, áèð ñûðà ïðîáëåìëÿðèí ìþâúóä îëäóüó äà âóðüóëàíûá. Îíà
ýþðÿ, êîìèññèéàíûí ãÿðàðûíäà ìöÿééÿí
òþâñèéÿëÿð äÿ âåðèëèá.
Ãåéä åäÿê êè, èúëàñäà, ùÿì÷èíèí,
Ìèëëè Ìÿúëèñèí Ðåýèîíàë ìÿñÿëÿëÿð êîìèòÿñèíèí öçâëÿðè, åëÿúÿ äÿ, ìöâàôèã ðàéîíëàðûí áÿëÿäèééÿ ñÿäðëÿðè èøòèðàê åäèáëÿð.
Íàðäàð ÁÀÉÐÀÌËÛ
6
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
ÙÅÉÄßÐ ßËÈÉÅ ÒÎÐÏÀà ÈÑËÀÙÀÒÛ ÀÇßÐÁÀÉÚÀÍÛÍ
ÈÃÒÈÑÀÄÈ ÓÜÓÐËÀÐÛÍÛÍ ßÑÀÑËÀÐÛÍÄÀÍ ÁÈÐÈÄÈÐ
Ìöàñèð Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ìåìàðû âÿ ãóðóúóñó, õàëãûíûí âÿ äþâëÿòèíèí ìöñòÿãèëëèéè, èíêèøàôû íàìèíÿ áþéöê âÿ ÿâÿçåäèëìÿç èøëÿð ýþðìöø, áóíóíëà áàüëû òàðèõè ïðîñåñëÿðÿ òÿñèð ýþñòÿðìèø
Ùåéäÿð ßëèéåâ ùÿð çàìàí ôÿõð åäÿúÿéèìèç, ãöðóð ùèññè èëÿ õàòûðëàéàúàüûìûç äàùè øÿõñèééÿòäèð.
Çÿíýèí òàðèõè âÿ ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðè èëÿ äàèì ôÿõð åòäèéè, ôèðàâàí ýÿëÿúÿéè íàìèíÿ ôÿäàêàðëûãëà ÷àëûøäûüû äîüìà ìèëëÿòèíèí þíöíäÿ ùÿìèøÿ úÿñàðÿòëÿ àääûìëàéàí Ùåéäÿð ßëèéåâ ìöàñèð äþâëÿò÷èëèéèìèçèí áàíèñè âÿ ãóðóúóñó, áþéöê þíäÿðè êèìè éöêñÿê áèð çèðâÿéÿ óúàëìûøäûð. Îíóí òÿêúÿ Âÿòÿí âÿ
õàëã ãàðøûñûíäà äåéèë, ùÿì äÿ áÿøÿðèééÿò ãàðøûñûíäà õèäìÿòëÿðè óíóäóëìàçäûð. Óëó þíäÿðèìèçèí õàòèðÿñèíèí òÿêúÿ Àçÿðáàéúàíäà äåéèë, äöíéàíûí áèð ÷îõ þëêÿëÿðèíäÿ äÿðèí åùòèðàìëà éàä åäèëìÿñè áóíóí ñöáóòóäóð.
1960-úû èëëÿðèí ñîíóíäà ùàêèìèééÿòÿ ýÿëÿí Ùåéäÿð ßëèéåâ òÿøÿááöñêàðëûüû âÿ èøýöçàðëûüû èëÿ
ðåñïóáëèêà ùÿéàòûíûí áöòöí ñàùÿëÿðèíäÿ äèð÷ÿëèøÿ íàèë îëäó êè, áó äà ìèëëè øöóðóí îéàíûøû, ìèëëè ðóùóí éöêñÿëèøè âÿ ìÿíÿâè òÿðÿããè ö÷öí ýöúëö òÿêàí èäè. Îíóí óçàãýþðÿí, ìöäðèê ñèéàñÿòè Àçÿðáàéúàíû êå÷ìèø èòòèôàãûí ÿí èíêèøàô åòìèø ðåñïóáëèêàëàðû ñûðàñûíà ÷ûõàðäû.
1969-1982-úè èëëÿðäÿ ðåñïóáëèêàìûçäà ýåäÿí èðèìèãéàñëû òèêèíòè-ãóðóúóëóã èøëÿðè, âöñÿòëè èãòèñàäè òÿðÿããè íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí íöôóçó éöêñÿëäè, ïàéòàõòûìûç Áàêû äöíéàíûí òàíûíìûø øÿùÿðëÿðè ñûðàñûíäà þçöíÿ ìþùêÿì éåð òóòäó. Ìèëëè ìåìàðëûã èðñèìèçèí äÿðèí áèëèúèñè îëàí Ùåéäÿð
ßëèéåâ Áàêûäà òàðèõè ÿíÿíÿëÿðè ãîðóéóá ñàõëàìàãëà éàíàøû, îíóí ÿðàçèñèíäÿ äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ
úàâàá âåðÿí éåíè ÷îõñàéëû éàøàéûø ìàññèâëÿðèíèí, ñÿíàéå ìöÿññèñÿëÿðèíèí, õèäìÿò âÿ èäìàí êîìïëåêñëÿðèíèí, òÿùñèë âÿ ìÿäÿíèééÿò îáéåêòëÿðèíèí èíøàñûíà íàèë îëäó. Ùÿìèí äþâðäÿ éàëíûç ïàéòàõòäà
âÿ íèñáÿòÿí èðè øÿùÿðëÿðäÿ äåéèë, ðàéîí ìÿðêÿçëÿðèíäÿ, ãÿñÿáÿ âÿ êÿíäëÿðäÿ äÿ ýåíèø ìèãéàñëû òèêèíòè-ãóðóúóëóã èøëÿðè àïàðûëûðäû.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíà áèðèíúè ðÿùáÿðëèéè äþâðöíäÿ ÿñë äþâëÿò àäàìû êèìè äîüìà õàëãûíûí ýÿëÿúÿê õîøáÿõòëèéè ö÷öí ìþùêÿì òÿìÿë
ãîéìóøäóð. Ùÿëÿ î äþâðäÿ ðåñïóáëèêà èãòèñàäèééàòûíûí àïàðûúû ñàùÿñè îëàí àãðàð ñàùÿäÿ, êÿíä
òÿñÿððöôàòûíäà Óëó þíäÿðèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ùÿéàòà
êå÷èðèëÿí éåíèëèê÷èëèê þç ñÿìÿðÿñèíè âåðèðäè. Àçÿðáàéúàí Êîììóíèñò Ïàðòèéàñû Ìÿðêÿçè Êîìèòÿñèíèí áèðèíúè êàòèáè ñå÷èëäèêäÿí àç ñîíðà, 1970-úè
èëäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ “Àçÿðáàéúàí ÑÑÐ-äÿ êÿíä
òÿñÿððöôàòûíû èíêèøàô åòäèðìÿê òÿäáèðëÿðè ùàããûíäà” Ñîâ.ÈÊÏ ÌÊ âÿ ÑÑÐÈ Íàçèðëÿð Ñîâåòè òÿðÿôèíäÿí ãÿðàð ãÿáóë åäèëìÿñèíÿ íàèë îëäó. Áó ãÿðàðû
ãÿáóë åòäèðìÿê ùÿìèí çàìàí ö÷öí, òÿáèè êè, ÷îõ
íàäèð ùàäèñÿ ùåñàá åäèëèðäè.
Óëó þíäÿð òîòàëèòàð áèð ðåæèìèí ìÿíýÿíÿñèíäÿ
ñûõûëàí þëêÿìèçäÿ òîðïàüûí ñàùèáëÿðèíÿ ãàéòàðûëìà éîëëàðûíû þçöíÿìÿõñóñ òÿðçäÿ äöøöíöá,
Êðåìëèí ñèéàñÿòèíäÿí, ãàäàüàëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿí
êÿíàðà ÷ûõìàãëà áó èìïåðèéàíûí áþéöê èìêàíëàðûíäàí ùÿññàñëûãëà èñòèôàäÿ åòìÿêëÿ òîðïàãäàí
ÿëäÿ åäèëÿí ýÿëèðëÿðèí ÿñàñ ùèññÿñèíè çÿùìÿò
àäàìëàðûíûí þçëÿðèíÿ ãàéòàðûëìàñûíà íàèë îëìàüà
÷àëûøäû.
Êå÷ìèø èòòèôàã äþâëÿòèíèí ðÿùáÿðëèéèíäÿ éöêñÿê âÿçèôÿ òóòäóüó äþâðäÿ Öìóììèëëè ëèäåðèìèç
þâëàäû îëäóüó õàëãûí âÿ ìÿìëÿêÿòèí øÿðÿôèíè óúà
òóòìàãëà áÿðàáÿð, Àçÿðáàéúàíûí ñîñèàë-èãòèñàäè
èíêèøàôû íàìèíÿ ùÿð úöð ôÿäàêàðëûã ýþñòÿðìèø,
áóðàäàêû ãóðóúóëóã èøëÿðèíèí äàâàì åòìÿñèíÿ
ùÿðòÿðÿôëè äÿñòÿê âåðìèøäèð. ßëáÿòòÿ, Êðåìëèí èìïåðèéà òÿôÿêêöðëö ñàùèáëÿðè þç ïàðëàã äöùàñû èëÿ
îíëàðû êþëýÿäÿ ãîéàí ìöäðèê áèð àçÿðáàéúàíëûíûí
ïàõûëëûüûíû ÷ÿêìÿéÿ áèëìÿçäèëÿð. Ìÿùç áó ìÿêðëè
èíñàíëàð Ùåéäÿð ßëèéåâè ñèéàñè ùàêèìèééÿòäÿí
óçàãëàøäûðìàãëà õàëãûìûçà àüûð ìàääè-ìÿíÿâè
çÿðáÿ âóðäóëàð.
Ñîíðàëàð öçëÿøäèéèìèç äÿùøÿòëè áÿëàëàð, õöñóñÿí, òÿúàâöçêàð åðìÿíèëÿðèí âÿ îíëàðûí ùèìàéÿäàðëàðûíûí Àçÿðáàéúàíà ãàðøû ôèòíÿêàð íèééÿòëÿðè,
ñîéäàøëàðûìûçû þç àòà-áàáà òîðïàãëàðûíäàí äèäÿðýèí ñàëìàã, Ãàðàáàüû Åðìÿíèñòàíà áèðëÿøäèðìÿê úÿùäëÿðè äÿ ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâèí, ñþçöí
ùÿãèãè ìÿíàñûíäà, ñèéàñè-ìÿíÿâè ðåïðåññèéàëàðà ìÿðóç ãàëäûüû äþâðäÿ ýåð÷ÿêëÿøäè. Ëàêèí ùÿéàòûíûí äàèì òÿùëöêÿäÿ îëäóüó âàõòëàðäà äà
Öìóììèëëè ëèäåðèìèç äîüìà õàëãûíûí ùàðàéûíà
ñÿñ âåðäè. 1990-úû èëäÿ Ãîðáà÷îâ ùàêèìèééÿòèíèí
Áàêûäà òþðÿòäèéè ãàíëû ãûðüûíà ñÿðò åòèðàçûíû áèëäèðäè, áó úèíàéÿòèí òÿøêèëàò÷ûëàðûíûí âÿ èúðà÷ûëàðûíûí
úÿçàëàíäûðûëìàñûíû òÿëÿá åòäè, àç ñîíðà èñÿ Äàüëûã Ãàðàáàü ìÿñÿëÿñèíäÿ êå÷ìèø ÑÑÐÈ ðÿùáÿðëèéèíèí èêèöçëöëöéöíö èôøà åäÿðÿê, Êîììóíèñò Ïàðòèéàñû ñûðàëàðûíäàí ÷ûõäû.
Àçÿðáàéúàíûí áàøû öçÿðèíè ìÿùâ îëìàã òÿùëöêÿñè àëàíäà èêèíúè äÿôÿ éåíèäÿí áþéöê ñèéàñÿòÿ ãàéûäàí Ùåéäÿð ßëèéåâ Þçöíöí ôåíîìåíàë èñòåäàäûíû, çÿíýèí äþâëÿò÷èëèê òÿúðöáÿñèíè Òàíðûíûí
âÿ òàðèõèí õàëãûìûçà áÿõøèøè îëàí êþâðÿê èñòèãëàëûìûçûí ãîðóíìàñûíà âÿ ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ éþíÿëòäè.
“Ìöñòÿãèëëèéèí ÿëäÿ îëóíìàñû íÿ ãÿäÿð ÷ÿòèíäèðñÿ, îíóí ñàõëàíûëìàñû, äàèìè, ÿáÿäè îëìàñû áóíäàí äà ÷ÿòèíäèð” - ñþéëÿéÿí Óëó þíäÿð
þëêÿäÿ ñàáèòëèéè éàðàòìàüà ìöâÿôôÿã îëäó. Àòÿøêÿñ èìçàëàíäû, þëêÿäÿ áàø àëûá ýåäÿí àíàðõèéàéà ñîí ãîéóëäó. Ìÿùç Ùåéäÿð ßëèéåâèí óçàãýþðÿí ôÿàëèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ éåíèúÿ ìöñòÿãèëëèéèíè
ÿëäÿ åòìèø Àçÿðáàéúàíäà äöíéà òÿúðöáÿñèíäÿí
èñòèôàäÿ åäÿðÿê ìèëëè èãòèñàäèééàòûí èíêèøàôûíûí
ñïåñèôèê úÿùÿòëÿðè, õöñóñèééÿòëÿðè âÿ ìèëëè ìåíòàëèòåòèìèçÿ óéüóí îëàðàã áöòöí ïàðàìåòðëÿðè íÿçÿðÿ àëàðàã éåíè ëàéèùÿëÿðèí âÿ Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí ùàçûðëàíìàñûíà áàøëàíûëäû.
Óëó þíäÿð äåéèðäè: “Àçÿðáàéúàí ìöñòÿãèë
äþâëÿòäèð. Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè
òàðèõè ùàäèñÿäèð, Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí òàðèõè
íàèëèééÿòèäèð. Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè
äþíìÿçäèð, ÿáÿäèäèð âÿ áèçèì áîðúóìóç äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéèíè, ÿëäÿ åòäèéèìèç ìèëëè àçàäëûüû
äàèì ãîðóéóá ñàõëàìàãäûð. Áèçèì áîðúóìóç
áó ìöñòÿãèëëèéè ìþùêÿìëÿíäèðìÿêäÿí âÿ ýÿëÿúÿê íÿñèëëÿðÿ ìöñòÿãèë, ãöäðÿòëè Àçÿðáàéúàí
äþâëÿòè ÷àòäûðìàãäàí èáàðÿòäèð”.
Þëêÿìèçäÿ éåíè ìöëêèééÿò ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ
ÿñàñëàíàí àçàä áàçàð èãòèñàäèééàòû ôîðìàëàøäû.
Þçÿëëÿøìÿ ïðîãðàìû, òîðïàã èñëàùàòû, ùöãóãè
äþâëÿò ãóðóúóëóüó ñàùÿñèíäÿ èñëàùàòëàð ýåíèøëÿíäè.
Éåðè ýÿëìèøêÿí, “Òîðïàã èñëàùàòû ùàããûíäà”
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ãàíóíóíóí 1996-úû
èëäÿ ãÿáóë åäèëìÿñèíÿ áàõìàéàðàã, áó ìÿñÿëÿíèí òÿìÿëè, ÿñëèíäÿ, Ùåéäÿð ßëèéåâèí Íàõ÷ûâàí
Ìóõòàð Ðåñïóáëèêàñûíûí Àëè Ìÿúëèñèíÿ ðÿùáÿðëèê
åòäèéè äþâðäÿ - 1992-úè èëäÿ Úóëôà ðàéîíóíóí Øóðóò âÿ Ýàë êÿíäëÿðèíäÿêè òîðïàãëàðûí êÿíäëèëÿðÿ
âåðèëìÿñè èëÿ ãîéóëìóøäó. Òîðïàã-âÿòÿíäàø ìöíàñèáÿòëÿðèíäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òàðèõè âÿ èíãèëàáè
ùàäèñÿíèí áèðèíúè ìÿðùÿëÿñèíèí éåêóíëàðûíû Óëó
þíäÿð îëäóãúà éöêñÿê ãèéìÿòëÿíäèðÿðÿê äåìèøäèð: “Áèç òîðïàã èñëàùàòûíûí àïàðûëìàñûíäà ðàäèêàë òÿäáèðëÿðÿ ÿë àòìûøûã. Äåìÿëèéÿì êè, íÿòèúÿ èäåàëäûð. Þçö äÿ áó, ùÿëÿëèê áàøëàíüûúäûð”.
Óëó þíäÿðèí ãåéä åòäèéè êèìè, àãðàð-òîðïàã èñëàùàòëàðû áèðäÿôÿëèê êàìïàíèéà äåéèë. Áó, ÷îõ úèääè, ùÿññàñ áèð ïðîñåñäèð. Íÿ ãÿäÿð êè, Àçÿðáàéúàíäà ìöõòÿëèô ìöëêèééÿò ôîðìàëàðû (äþâëÿò, áÿëÿäèééÿ, õöñóñè) ìþâúóääóð, áó ïðîñåñ äàâàì åòìÿëèäèð. Óëó þíäÿð áþéöê óçàãýþðÿíëèêëÿ ùÿì äÿ
ñöáóò åòäè êè, Àçÿðáàéúàíäà àãðàð ñàùÿíèí èíêèøàôû àïàðûëàúàã òîðïàã èñëàùàòëàðûíûí íÿòèúÿëÿðèíäÿí àñûëû îëàúàã.
Òîðïàã èñëàùàòëàðû íÿòèúÿñèíäÿ ðåñïóáëèêàìûçäà ìþâúóä îëìóø 2032 òÿñÿððöôàò, éÿíè, êîëõîç âÿ ñîâõîçëàð ëÿüâ åäèëÿðÿê, îíëàðûí ÿêèíÿ
éàðàðëû ìöíáèò òîðïàãëàðû ÿùàëèéÿ ïàéëàíûëäû. Èøüàë îëóíìóø ðàéîíëàðûìûç èñòèñíà îëìàãëà þëêÿìèçäÿ òîðïàã ïàéû àëìàã ùöãóãó îëàí 870 ìèí
àèëÿéÿ òîðïàã ïàéû âåðèëäè. Áó, 3 442 778 ñóáéåêò äåìÿê èäè. Òîðïàã èñëàùàòëàðû íÿòèúÿñèíäÿ
òîðïàã öçÿðèíäÿ ö÷ ìöëêèééÿò ôîðìàñû ìöÿééÿíëÿøäè. Àçÿðáàéúàíûí âàùèä òîðïàã ôîíäóíó òÿøêèë
åäÿí 8 641 506 ùåêòàð òîðïàã ñàùÿñèíäÿí 4 913
639 ùåêòàðû, áàøãà ñþçëÿ, 56,9 ôàèçè äþâëÿò ìöëêèééÿòèíäÿ ñàõëàíûëäû; 2 032 744 ùåêòàðû, éÿíè
23,5 ôàèçè áÿëÿäèééÿ ìöëêèééÿòèíÿ âåðèëäè; 1 695
123 ùåêòàðû, éÿíè, 19,6 ôàèçè èñÿ õöñóñè ìöëêèééÿòÿ àéðûëäû.
Òîðïàã èñëàùàòëàðû ùÿìèøÿ èíêèøàôäà îëàí äèíàìèê áèð ïðîñåñäèð êè, áó ïðîñåñ äÿ äèýÿð ïðîñåñëÿðëÿ êîìïëåêñ øÿêèëäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Òîðïàã èñëàùàòëàðûíûí áèðèíúè ìÿðùÿëÿñè îëàí òîðïàãëàðûí õöñóñè ìöëêèééÿòÿ âåðèëìÿñè èëÿ éàíàøû, þëêÿäÿ âàùèä òîðïàã ôîíäó öçðÿ äþâëÿò òîðïàã êàäàñòðû, òîðïàãëàðûí ìîíèòîðèíãè âÿ éåðãóðóëóøó èøëÿðèíèí äÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè õöñóñè ÿùÿìèééÿò
êÿñá åòäèéèíäÿí áó èøëÿðèí íèçàìà ñàëûíìàñûíûí
ùöãóãè ÿñàñëàðûíû òÿíçèìëÿéÿí “Äþâëÿò òîðïàã
êàäàñòðû, òîðïàãëàðûí ìîíèòîðèíãè âÿ éåðãóðóëóøó
ùàããûíäà” Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ãàíóíó
ãÿáóë åäèëìèøäèð (12 ìàðò 1999-úó èë). Áó Ãàíóíà âÿ äèýÿð ãàíóíâåðèúèëèê àêòëàðûíà óéüóí îëàðàã “Òîðïàã-êàäàñòð ñÿíÿäëÿðèíèí àïàðûëìàñû
ãàéäàëàðû” âÿ åëÿúÿ äÿ, “Äþâëÿò òîðïàã êàäàñòðûíûí àïàðûëìàñû ãàéäàëàðû ùàããûíäà”, “Äþâëÿò òîðïàã êàäàñòðû ôîíäóíóí éàðàäûëìàñû, èñòèôàäÿñè âÿ
ìöùàôèçÿñè ùàããûíäà”, “Éåðãóðóëóøó èøëÿðèíèí
àïàðûëìàñû ãàéäàëàðû ùàããûíäà” ÿñàñíàìÿëÿð
ùàçûðëàíìûø âÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí 1999-úó èë 7 èéóí òàðèõëè 94 íþìðÿëè ãÿðàðû èëÿ òÿñäèã åäèëìèøäèð.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Òîðïàã Ìÿúÿëëÿñèíÿ óéüóí îëàðàã òîðïàãëàðäàí èñòèôàäÿ åäèëìÿñèíèí ùöãóãè ÿñàñëàðû, íþâëÿðè, òîðïàã ìöëêèééÿò÷èëÿðè, èñòèôàäÿ÷èëÿðè âÿ êàòåãîðèéàëàðû öçðÿ áþëöøäöðöëìÿñè, òîðïàãëàðûí êÿìèééÿò õàðàêòåðèñòèêàñû, ùàáåëÿ, òîðïàãëàðûí áîíèòèðîâêàñû âÿ èãòèñàäè ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿñè ùàããûíäà ëàçûìè ìÿëóìàò
âÿ ñÿíÿäëÿð ñèñòåìèíè ÿêñ åòäèðÿí äþâëÿò òîðïàã
êàäàñòðû éàðàäûëìûøäûð.
Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñè
Äöíéà Áàíêûíûí “Òÿñÿððöôàòëàðûí þçÿëëÿøäèðèëìÿñè” ëàéèùÿñè ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ðåñïóáëèêàíûí Ëÿíêÿðàí, Ñàëéàí, Óúàð, Áÿðäÿ, Õà÷ìàç ðàéîíëàðû âÿ
Íàõ÷ûâàí ÌÐ-äà 6 íöìóíÿâè þçÿë ïèëîò òÿñÿððö-
ôàòëàð ö÷öí çÿðóðè êîìïëåêñ éåðãóðóëóøó ëàéèùÿëÿðè ùàçûðëàìàãëà âÿòÿíäàøëàðûí (àèëÿëÿðèí) àäûíà
òÿðòèá åäèëìèø ùöãóãè ñÿíÿäëÿðÿ äàèð êàäàñòð âÿ
ãåéäèééàò èøëÿðèíèí àïàðûëìàñûíû òÿìèí åòìèøäèð.
Äöíéà Áàíêûíûí 2-úè ëàéèùÿñè îëàí “Êÿíä òÿñÿððöôàòûíûí èíêèøàôû âÿ êðåäèòëÿøäèðèëìÿñè” ëàéèùÿñè
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ èøëÿðèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíäÿ Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñè äÿ èøòèðàê
åòìèøäèð. Áåëÿ êè, ùÿìèí ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ
Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñèíäÿ îëìóø ÀÁØ, Êàíàäà, Éàïîíèéà, Ôðàíñà, Èñâå÷ðÿ,
Ôèíëàíäèéà, Àëìàíèéà, Ùîëëàíäèéà, Òöðêèéÿ âÿ ñ.
êèìè þëêÿëÿðäÿí ýÿëìèø ìöòÿõÿññèñëÿð Êîìèòÿíèí ìöàñèð àâàäàíëûã âÿ èíôîðìàñèéà òåõíîëîýèéàñû èëÿ òÿìèí îëóíìà ñÿâèééÿñèíè ÷îõ éöêñÿê
ãèéìÿòëÿíäèðìèøëÿð. Ðåñïóáëèêàìûçäà àïàðûëàí
òîðïàã èñëàùàòëàðû äèýÿð ÌÄÁ þëêÿëÿðèíèí äàèìà
ìàðàüûíà ñÿáÿá îëìóø, áó èñòèãàìÿòäÿ Àçÿðáàéúàíäà òîðïàã èñëàùàòëàðûíûí àïàðûëìàñû ïðîñåñèíè ÿùàòÿ åäÿí ùöãóãè áàçàíûí þéðÿíèëìÿñèíÿ ìàðàã ýþñòÿðèëìèø âÿ áó ïðîñåñèí èäàðÿ åäèëìÿñè âÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ìåõàíèçìëÿðèíÿ õöñóñè äèããÿò éþíÿëäèëìèøäèð. Áó ìÿãñÿäëÿ, ùÿì÷èíèí, Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñèíäÿ “Ùåéäÿð ßëèéåâ òîðïàã èñëàùàòû” ìÿêòÿáè
éàðàäûëìûø âÿ ùàë-ùàçûðäà äà áó ìÿêòÿáäÿ ìöòÿõÿññèñëÿðèí áèëèê ñÿâèééÿñèíèí àðòûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ òðåíèíãëÿð âÿ ñåìèíàð-ìÿøüÿëÿëÿð
äàâàì åòäèðèëèð.
Òÿêúÿ “ßñðèí ìöãàâèëÿñè”íèí àäûíû ÷ÿêìÿê
êèôàéÿòäèð êè, Ùåéäÿð ßëèéåâ äöùàñûíûí âÿ óçàãýþðÿíëèéèíèí ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí
ãöäðÿòëÿíìÿñèíÿ, îíóí âÿòÿíäàøëàðûíûí ðèôàùûíûí
éöêñÿëìÿñèíÿ íÿ ãÿäÿð áþéöê áèð ýöú, ãöââÿ
âåðäèéèíè òÿñÿââöð åäÿñÿí. Áó ýöí äÿ Àçÿðáàéúàíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíûí òÿìÿëèíäÿ Óëó
þíäÿðèìèçèí éàðàòäûüû âÿ Îíóí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû, ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèìèç Èëùàì ßëèéåâèí äàùà
äà ìþùêÿìëÿòäèéè ïîòåíñèàë äàéàíûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ äþâëÿò÷èëèê ìÿêòÿáèíèí ëàéèãëè
äàâàì÷ûñû ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ äÿ
Àçÿðáàéúàíà ðÿùáÿðëèê åòäèéè þòÿí 10 èë ÿðçèíäÿ
ðåýèîíëàðûí âÿ àãðàð ñåêòîðóí èíêèøàôûíà õöñóñè
äèããÿò éåòèðìÿêäÿäèð.
“Àçÿðáàéúàí òÿêúÿ Áàêûäàí âÿ Àáøåðîíäàí èáàðÿò äåéèë... Àçÿðáàéúàíûí ùÿð áèð ðåýèîíó èíêèøàô åòìÿëèäèð... Êÿíä òÿñÿððöôàòûíäà
àïàðûëàí èñëàùàòëàðûí èêèíúè ìÿðùÿëÿñè áàøëàíìàëûäûð” - ñþéëÿéÿí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí èìçàëàíàí, þëêÿìèçèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíà
õèäìÿò åäÿí “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîãðàìû
(2004-2008-úè èëëÿð)” ìàùèééÿòúÿ ùå÷ äÿ òîðïàã
èñëàùàòëàðûíäàí ýåðè ãàëìàìàãëà, èíñàí àìèëèíèí
éöêñÿëèøèíÿ õèäìÿò åäÿí òÿêìèë ñòðàòåýèéà êèìè
ãÿáóë åäèëäè. Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí 14 àïðåë 2009-úó èë òàðèõëè Ôÿðìàíû èëÿ
òÿñäèã åäèëìèø “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí 2009-2013-úö èëëÿðäÿ ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîãðàìû”, ÿñëèíäÿ “Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû (2004-2008-úè èëëÿð) Äþâëÿò Ïðîãðàìû”íûí äàâàìû êèìè ãèéìÿòëÿíäèðèëìÿëèäèð. ×öíêè áó Äþâëÿò
Ïðîãðàìûíûí âÿçèôÿëÿðè âÿ ðåýèîíëàðûí ïðèîðèòåò èñòèãàìÿòëÿðèíäÿ ÿñàñ ìÿãñÿäè þëêÿäÿ ãåéðè-íåôò
ñåêòîðóíóí èíêèøàôûíûí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñèíÿ, èãòèñàäèééàòûí äèâåðñèôèêàñèéàñûíà, òàðàçëû ðåýèîíàë
âÿ äàâàìëû ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôà, ÿùàëèíèí ùÿéàò ñÿâèééÿñèíèí äàùà äà éàõøûëàøäûðûëìàñûíà
íàèë îëìàãäàí èáàðÿò èäè.
Øÿùÿðëÿðèí, ðàéîíëàðûí, êÿíä âÿ ãÿñÿáÿëÿðèí
áèðáàøà èíêèøàôûíà õèäìÿò åäÿí Äþâëÿò Ïðîãðà-
ìû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ áþëýÿëÿðäÿ éåíè èäìàí êîìïëåêñëÿðè, ñÿùèééÿ, òÿùñèë îúàãëàðû, çàâîäëàð, ôàáðèêëÿð èñòèôàäÿéÿ âåðèëäè. ßùÿìèééÿòëè ùàäèñÿëÿðäÿí áèðè äÿ î îëìóøäóð êè, áó ìöääÿò ÿðçèíäÿ
÷àäûð øÿùÿðúèêëÿðè ëÿüâ åäèëìèø, ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿð ùÿð áèð øÿðàèòÿ ìàëèê îëàí ìÿíçèëëÿðëÿ òÿìèí îëóíìóøëàð. Ìÿùç òîðïàã èñëàùàòëàðûíûí âÿ ðåýèîíëàðûí ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôûíà äàèð
Ïðîãðàìûíûí óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíèí íÿòèúÿñè îëàðàã öìóìè äàõèëè ìÿùñóëóí èñòåùñàëûíà
ýþðÿ Àçÿðáàéúàí àäûíû ëèäåð þëêÿ êèìè òàðèõÿ
éàçäû.
“2008-2015-úè èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà ÿùàëèíèí ÿðçàã ìÿùñóëëàðû èëÿ åòèáàðëû
òÿìèíàòûíà äàèð Äþâëÿò Ïðîãðàìû”íûí òÿñäèã
åäèëìÿñè áàðÿäÿ 25 àâãóñò 2008-úè èë òàðèõëè
3004 íþìðÿëè Ñÿðÿíúàìû þëêÿìèçèí áàø÷ûñû
ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèìèç Èëùàì ßëèéåâèí áèð
ãàéäà îëàðàã, òîðïàã àìèëèíÿ ùÿìèøÿ þíÿì
âåðìÿñèíèí áàðèç íöìóíÿñèäèð. Ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèìèç Èëùàì ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøëàðûíûí ñîñèàë ðèôàù ùàëûíûí äàùà äà éàõøûëàøäûðûëìàñû âÿ ùÿð ùàíñû áèð èãòèñàäè áþùðàíäàí
ÿçìëÿ ÷ûõìàëàðû ìÿãñÿäèëÿ èìçàëàäûüû ùÿìèí
Äþâëÿò Ïðîãðàìûíû òÿñäèã åäÿðêÿí, ùÿì÷èíèí,
íÿçÿðÿ àëìûøäûð êè, þëêÿìèçèí ÿðçàã òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèí åäèëìÿñèíäÿ òîðïàã ÿí áàøëûúà âÿ
ÿâÿçåäèëìÿç àìèëäèð.
Äþâëÿò ïðîãðàìëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ýþðöëìöø
ýåíèøìèãéàñëû èøëÿð ðåýèîíëàðûí ãàðøûäàêû èëëÿðäÿ
äÿ èíêèøàôû ö÷öí ìþùêÿì çÿìèí éàðàòìûøäûð.
Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí èúðà îëóíäóüó 10 èë ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàí Èãòèñàäèééàòû 3,4 äÿôÿ, öìóìè
äàõèëè ìÿùñóë 3,2 äÿôÿ, î úöìëÿäÿí ãåéðè-íåôò
ñåêòîðó 2,6 äÿôÿ, ñÿíàéå 2,7 äÿôÿ, êÿíä òÿñÿððöôàòû 1,5 äÿôÿ, èíâåñòèñèéàëàð 6,5 äÿôÿ, ÿùàëèíèí ýÿëèðëÿðè 6,5 äÿôÿ, îðòà àéëûã ÿìÿêùàããû 5,5 äÿôÿ
àðòìûøäûð.
Áó ìöääÿòäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìèø ìÿãñÿäéþíëö òÿäáèðëÿð íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿäÿ 900 ìèíè äàèìè
îëìàãëà 1,2 ìèëéîíäàí ÷îõ éåíè èø éåðè, 55,6 ìèí
ìöÿññèñÿ éàðàäûëìûø, èøñèçëèê 5 ôàèçÿ, éîõñóëëóã
ñÿâèééÿñè èñÿ òÿãðèáÿí 50 ôàèçäÿí 5,3 ôàèçÿ åíìèøäèð.
Áó ýþñòÿðèúèëÿðÿ ýþðÿ Àçÿðáàéúàí, ùÿòòà èíêèøàô åòìèø þëêÿëÿðè ãàáàãëàéûð. Õàðèúè äþâëÿò áîðúóìóç 8 ôàèç òÿøêèë åäèð. Ñîí îí èë ÿðçèíäÿ þëêÿìèçÿ 160 ìèëéàðä äîëëàð èíâåñòèñèéà úÿëá åäèëìèøäèð. Ñîí èëëÿðäÿ ñÿðìàéÿíèí ùÿúìè äàùà äà àðòûð.
Êå÷ÿí èë ðåêîðä ñÿâèééÿéÿ ÷àòìûøäûð, Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòûíà 28 ìèëéàðä äîëëàð ñÿðìàéÿ
ãîéóëìóøäóð. Äöíéàíûí áèð íþìðÿëè èãòèñàäè ãóðóìó îëàí Äöíéà Äàâîñ Èãòèñàäè Ôîðóìóíóí ùåñàáëàìàëàðûíà ýþðÿ Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòû ðÿãàáÿòãàáèëèééÿòëèëèéè öçðÿ äöíéà ìèãéàñûíäà 39úó éåðäÿäèð. Áó äà Àçÿðáàéúàíäà àïàðûëàí èñëàùàòëàðûí íÿòèúÿñèäèð.
Áöòöí áóíëàðëà éàíàøû, þëêÿäÿ íþâáÿòè èëëÿðäÿ
èãòèñàäèééàòûí äèâåðñèôèêàñèéàñûíûí, ãåéðè-íåôò
ñåêòîðóíóí âÿ ðåýèîíëàðûí èíêèøàôûíûí äàâàìëûëûüûíûí òÿìèí åäèëìÿñè, èíôðàñòðóêòóðóí âÿ ñîñèàë
õèäìÿòëÿðèí äàùà äà éàõøûëàøäûðûëìàñû ìÿãñÿäè
èëÿ òÿñäèãëÿíÿí “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ðåýèîíëàðûíûí 2014-2018-úè èëëÿðäÿ ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò Ïðîãðàìû” äà äèýÿð Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí äàâàìû îëàðàã þëêÿäÿ ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí äàâàìëû èíêèøàôûíà, ðåýèîíëàðäà êîììóíàë õèäìÿòëÿðèí âÿ ñîñèàë èíôðàñòðóêòóð òÿìèíàòûíûí êåéôèééÿòèíèí éöêñÿëäèëìÿñèíÿ, ñàùèáêàðëûã
ìöùèòèíèí äàùà äà éàõøûëàøäûðûëìàñûíà, èíâåñòèñèéà ãîéóëóøóíóí àðòìàñûíà, éåíè ìöÿññèñÿëÿðèí âÿ èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñûíà, íÿòèúÿäÿ ÿùàëèíèí
ìÿøüóëëóüóíóí àðòûðûëìàñûíà âÿ éîõñóëëóã ñÿâèééÿñèíèí àçàëäûëìàñûíà òÿêàí âåðìèø îëàúàã.
“Àçÿðáàéúàí-2020: ýÿëÿúÿéÿ áàõûø” Èíêèøàô
Êîíñåïñèéàñû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ äÿ ÄÒÕÊ ãàðøûñûíäà
ìöùöì âÿçèôÿëÿð ãîéóëóð. Áó èíêèøàô êîíñåïñèéàñûíäàí èðÿëè ýÿëÿðÿê íþâáÿòè èëëÿðäÿ þëêÿäÿ òîðïàã áàçàðû èíêèøàô åòäèðèëÿúÿê, ôåðìåðëÿðèí êþíöëëöëöê ÿñàñûíäà áèðýÿ òÿñÿððöôàò÷ûëûã ÿíÿíÿëÿðèíèí
ôîðìàëàøìàñû òÿøâèã îëóíàúàã. Ìåëèîðàñèéà âÿ
èððèãàñèéà òÿäáèðëÿðè, òîðïàãëàðûí åðîçèéàéà óüðàìàñûíûí, ñóâàðûëàí ÿêèí ñàùÿëÿðèíèí øîðàíëàøìàñûíûí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû âÿ ìöíáèòëèéèíèí àðòûðûëìàñû èñòèãàìÿòèíäÿ òÿäáèðëÿð ýöúëÿíäèðèëÿúÿê.
Òîðïàã åùòèéàòëàðûíûí ñÿìÿðÿëè èäàðÿ îëóíìàñû ìÿãñÿäè èëÿ ñÿùðàëàøìà ïðîñåñëÿðèíèí ãàðøûñûíûí àëûíìàñû, èðè ñÿíàéå âÿ äàü-ìÿäÿí îáéåêòëÿðèíèí ôÿàëèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ éàðàðñûç âÿçèééÿòÿ
äöøìöø òîðïàãëàðûí áÿðïàñû, êÿíä òÿñÿððöôàòûíà
éàðàðëû òîðïàãëàðäàí èñòèôàäÿ ñèñòåìèíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè ñàùÿñèíäÿ ýþðöëÿí èøëÿð ýåíèøëÿíäèðèëÿúÿê, òîðïàãëàðûí àíòðîïîýåí ÷èðêëÿíìÿñèíÿ
ãàðøû ìöáàðèçÿíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëÿúÿêäèð.
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí
èìçàëàäûüû “Àãðàð ñàùÿäÿ èäàðÿåòìÿíèí òÿêìèëëÿøäèðèëìÿñè âÿ èíñòèòóñèîíàë èñëàùàòëàðûí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñè èëÿ áàüëû òÿäáèðëÿð ùàããûíäà” 16 àïðåë 2014 -úö èë òàðèõëè Ôÿðìàí äà àãðàð ñàùÿäÿ
èäàðÿåòìÿíè ìöàñèð äþâðöí òÿëÿáëÿðèíÿ óéüóíëàøäûðìàã ìÿãñÿäè èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí òÿäáèðëÿðäÿíäèð. Áó Ôÿðìàíà ÿñàñÿí Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ Êîìèòÿñè äèýÿð ìöâàôèã ãóðóìëàðëà áèðëèêäÿ òîðïàãëàðûí ìöíáèòëèéèíèí ãîðóíìàñû âÿ àðòûðûëìàñû, øîðàíëàøìûø âÿ øîðàêÿòëÿøìèø, åðîçèéàéà óüðàìûø
òîðïàãëàðûí ñàüëàìëàøäûðûëìàñû òÿäáèðëÿðèíè þëêÿäÿ àïàðûëàí èãòèñàäè ñòðàòåýèéàéà óéüóí îëàðàã
ìöâàôèã ïðîãðàìëàð ÿñàñûíäà ùÿéàòà êå÷èðÿúÿê,
áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿéÿ ÿñàñëàíìàãëà, àãðàð ñåêòîðóí äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí äÿñòÿêëÿíìÿñèíäÿ øÿôôàôëûüû âÿ ùåñàáàòëûëûüû òÿìèí åòìÿê ö÷öí “åëåêòðîí êÿíä òÿñÿððöôàòû” èíôîðìàñèéà ñèñòåìè èñòèôàäÿéÿ âåðèëÿúÿêäèð.
Àçÿðáàéúàíäà àïàðûëàí èñëàùàòëàð, äöøöíöëìöø ñèéàñÿò þëêÿìèçèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíà òÿêàí
âåðèð. Áó ýöí Àçÿðáàéúàí ýÿëÿúÿéÿ ÷îõ áþéöê
öìèäëÿðëÿ, íèêáèíëèêëÿ áàõûð. Áóíóí ÿñàñ ñÿáÿáè
èãòèñàäè ìöñòÿãèëëèê, èãòèñàäè ýöúöìöç âÿ ñèéàñè
èðàäÿäèð.
Ùå÷ øöáùÿñèç êè, þëêÿìèçäÿ úÿíàá Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà ÿëäÿ åäèëÿí ùÿð
áèð óüóðóí ÿñàñû Óëó þíäÿðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí
þëìÿç èäåéàëàðûíäàí ýöú àëûð.
Áó ýöí þëêÿìèçèí âÿòÿíäàøëàðû èëÿ éàíàøû,
áöòöí äöíéà àçÿðáàéúàíëûëàðû Óëó þíäÿðèìèçèí
íÿñèëëÿðÿ ÿðìÿüàí åòäèéè ñÿðâÿòäÿí, ìÿíÿâè èðñäÿí, óçàãýþðÿí ñèéàñÿòäÿí áÿùðÿëÿíèð. Áó ýöí
áöòöí äöíéà àçÿðáàéúàíëûëàðû Óëó þíäÿðèìèç
Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91 èëëèéèíè õöñóñè öðÿê úîøüóíëóüó èëÿ ãåéä åäèð. ×öíêè ùÿð áèð
àçÿðáàéúàíëûíûí òàëåéèíäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ ùÿãèãÿòè éàøàéûð âÿ ùÿìèøÿ äÿ éàøàéàúàãäûð!
Áèçèì ùÿð áèðèìèç ÿìèíèê êè, Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ãóðóúóñó âÿ ìåìàðû îëäóüó ìöàñèð Àçÿðáàéúàíäà Îíóí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû, Ïðåçèäåíòèìèç Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà áöòöí ñàùÿëÿðäÿ ýþðöëÿí èøëÿð óüóðëà äàâàì åäÿúÿêäèð.
Ãÿðèá ÌßÌÌßÄÎÂ,
Äþâëÿò Òîðïàã âÿ Õÿðèòÿ÷ÿêìÿ
Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè, àêàäåìèê
7
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
Ùåéäÿð ßëèéåâ èäåéàëàðû: éåíèëÿøÿí
úÿìèééÿòèí àïàðûúû ãöââÿñè
Áÿøÿð òàðèõèíäÿ éåíè áèð åïîõà éàðàòìàã ÷îõ àç, éàëíûç ôèòðè èñòåäàäà ìàëèê îëàí íàäèð øÿõñèééÿòëÿðÿ íÿñèá îëàí óíèêàë ùàäèñÿäèð. Ìÿùç áåëÿ øÿõñèééÿòëÿð þç ãöäðÿòëè äöùàëàðû èëÿ òàðèõè èíêèøàôà âÿ ïðîñåñëÿðÿ áþéöê òÿêàí âåðèð, îíà þç äþíìÿç èðàäÿëÿðèíè äèêòÿ åäèð, òèòàíèê ôÿàëèééÿòëÿðè èëÿ ñþçöí ÿñë ìÿíàñûíäà òàðèõèí éàðàäûúûñûíà ÷åâðèëèðëÿð. ÀÁØ òàðèõèíäÿ Ú.Âàøèíãòîí âÿ À.Ëèíêîëí, Ôðàíñàäà Ø. Äå Ãîëë, Èíýèëòÿðÿäÿ Ó.×þð÷èë, Òöðêèéÿäÿ Ìóñòàôà Êàìàë Àòàòöðê, Àçÿðáàéúàíäà Ùåéäÿð ßëèéåâ
ìÿùç áåëÿ òàðèõè éàðàäàí áÿøÿðèééÿòèí íàäèð äàùè øÿõñèééÿòëÿðèíäÿíäèð.
Ìöàñèð Àçÿðáàéúàí òàðèõèíèí 30 èëäÿí àðòûã áþéöê áèð äþâðö Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëûäûð. Óçóí èëëÿð Öìóììèëëè
ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà ÷àëûøìûø, áó äàùè øÿõñèééÿòèí ìèñèëñèç èøëÿðèíèí áèëàâàñèòÿ èøòèðàê÷ûñû îëìóø áèð èíñàí êèìè äåìÿê èñòÿéèðÿì êè, Î, ôÿàëèééÿòèíèí áöòöí äþâðëÿðèíäÿ Þç ìèëëÿòèíÿ ñàäèãëèêëÿ,
ñÿäàãÿòëÿ õèäìÿò åäèá. Àçÿðáàéúàíûí ÷îõÿñðëèê äþâëÿò÷èëèê òàðèõèíäÿ
þçöíöí ìöñòÿñíà ÿùÿìèééÿòè, õàëãûìûçûí íÿèíêè áó ýöíö, ùÿì äÿ ýÿëÿúÿê òàëåéèíèí ìöÿééÿíëÿøäèðèëìÿñè áàõûìûíäàí Ùåéäÿð ßëèéåâ åïîõàñû
áÿíçÿðñèçäèð. Áþéöê ùàäèñÿëÿðëÿ äîëó îëàí áó äþâð ÿðçèíäÿ Öìóììèëëè
ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíè âÿ ìèëëÿòèíè ÷ÿòèí ñûíàãëàðäàí ÷ûõàðàðàã þëêÿìèçèí èúòèìàè, ñèéàñè, èãòèñàäè, ìÿäÿíè âÿ ìÿíÿâè
òÿðÿããèñèíÿ íàèë îëóá. Áó ãöäðÿòëè øÿõñèééÿòèí ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè éîë, äèíàìèê èíêèøàôû òÿìèí åäÿí ñòðàòåæè, ñèéàñè êóðñ äàèì þëêÿìèçÿ âÿ õàëãûìûçà óüóð ýÿòèðèá.
Ùåéäÿð ßëèéåâ 1969-úó èë èéóëóí 14äÿ Àçÿðáàéúàí ÊÏ ÌÊ-íûí áèðèíúè êàòèáè ñå÷èëäèêäÿí ñîíðà ÷îõ ïåøÿêàðëûã âÿ
ìöäðèêëèêëÿ Àçÿðáàéúàíäà ìöñòÿãèë
äþâëÿò ãóðóúóëóüóíóí ÿñàñëàðûíûí éàðàäûëìàñûíà áàøëàìûøäûð. Óëó þíäÿð Ñîâåò èìïåðèéàñûíûí òÿðêèáèíäÿ îëäóüó
ìöääÿòäÿ ðåñïóáëèêàäà ìèëëè ùÿðáè
êàäðëàðûí ùàçûðëûüû ö÷öí ùÿðáè ìÿêòÿáëÿðèí à÷ûëìàñû, Àçÿðáàéúàí äèëèíèí äþâëÿò
äèëè êèìè Êîíñòèòóñèéàäà òÿñáèò åäèëìÿñè, þëêÿíèí èãòèñàäè ïîòåíñèàëûíäàí ñÿìÿðÿëè èñòèôàäÿ ö÷öí éöçëÿðëÿ çàâîä,
ôàáðèê âÿ åìàë ñåõëÿðèíèí ãóðóëìàñû,
ìöñòÿãèë åíåðýåòèêà ñèñòåìèíèí éàðàäûëìàñû, èíñàíëàðûí ìÿíçèë øÿðàèòèíèí éàõøûëàøäûðûëìàñû ö÷öí ýåíèø ìèãéàñäà éàøàéûø åâëÿðèíèí òèêèëìÿñè âÿ éåíè ãÿñÿáÿëÿðèí ñàëûíìàñû, éåíè òÿùñèë, ñÿùèééÿ
âÿ ìÿäÿíèééÿò îáéåêòëÿðèíèí èñòèôàäÿéÿ
âåðèëìÿñè, ìèëëè èíòåëëåêòèí èíêèøàôû, ìèëëèìÿäÿíè äÿéÿðëÿðèìèçèí ãîðóíóá ñàõëàíìàñû âÿ èíêèøàô åòäèðèëìÿñè êèìè ÷îõ
ìöùöì èøëÿð ýþðìöøäöð.
Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ÿçìêàðëûüû íÿòèúÿñèíäÿ 80-úè èëëÿðäÿ
ðåñïóáëèêàìûç áöòöí ñàùÿëÿðäÿ éöêñÿê
ýþñòÿðèúèëÿð ÿëäÿ åäÿðÿê êå÷ìèø ìöòòÿôèã ðåñïóáëèêàëàð àðàñûíäà þí éåðëÿðäÿí
áèðèíè òóòìàãëà, èíêèøàô åòìèø ñÿíàéå
þëêÿñèíÿ ÷åâðèëìèøäèð.
1982-úè èëäÿ Ùåéäÿð ßëèéåâèí ÑÑÐÈ
êèìè íÿùÿíý áèð äþâëÿòèí Íàçèðëÿð Ñîâåòè ñÿäðèíèí áèðèíúè ìöàâèíè âÿçèôÿñèíÿ
òÿéèí åäèëìÿñè âÿ Ñîâ. ÈÊÏ ÌÊ-íûí ñèéàñè áöðî öçâö ñå÷èëìÿñè Ùåéäÿð ßëèéåâ ôåíîìåíèíèí öìóìèòòèôàã ìèãéàñûíäà åòèðàô îëóíìàñûíûí ÿéàíè ýþñòÿðèúèñè èäè. ßëáÿòòÿ êè, Ùåéäÿð ßëèéåâèí àëè
ðÿùáÿðëèêäÿ òÿìñèë îëóíìàñû Àçÿðáàéúàí ãàðøûñûíäà éåíè óüóðëàð à÷ìûøäûð.
Ùÿìèí èëëÿðäÿ Áàêûäà ÑÑÐÈ ìèãéàñûíäà
éåýàíÿ îëàí Äÿðèí Äÿíèç Þçöëëÿðè Çàâîäó òèêèëìÿñÿéäè, ìöñòÿãèëëèê èëëÿðèíäÿ
íåôò ñÿíàéåìèçè áåëÿ ñöðÿòëÿ èíêèøàô åòäèðìÿê ìöìêöí îëìàçäû.
15 èéóí 1993-úö èë ìöñòÿãèëëèê òàðèõèìèçÿ ìöùöì ìÿðùÿëÿ, äþíöø àíû êèìè
äàõèë îëóá. Èðèìèãéàñëû ãëîáàë äÿéèøèêëèêëÿðëÿ ìöøàéèÿò îëóíàí òàðèõè äþíÿìëÿðäÿ õàëãûí ìÿíàôåéèíÿ óéüóí ñèéàñè èðàäÿ íöìàéèø åòäèðìÿê èãòèäàðûíäà îëàí
øÿõñèééÿòëÿðÿ äàùà áþéöê åùòèéàú äóéóëóðäó. Ìöñòÿãèë äþâëÿòèìèçèí òèìñàëûíäà þòÿí èëëÿðè òÿùëèë åäÿðêÿí áèð äàùà
ÿìèíëèêëÿ ñþéëÿìÿê îëàð êè, ùÿãèãÿòÿí
äÿ òàðèõèí ìèëëÿòÿ âåðäèéè øàíñû éàëíûç
ýþðêÿìëè òàðèõè øÿõñèééÿòëÿðèí èøòèðàêû èëÿ
ðåàëëàøäûðìàã ìöìêöíäöð. Áó øÿðÿôëè
òàðèõè ìèññèéàíû ìÿùç ìèëëÿòèí àòàñû
Ùåéäÿð ßëèéåâ éåðèíÿ éåòèðäè.
1993-úö èë èéóíóí 15-äÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Àëè Ñîâåòèíèí Ñÿäðè ñå÷èëäè âÿ ùÿìèí ýöí
ìöàñèð òàðèõèìèçÿ Áþéöê Ãàéûäûø -Ìèëëè
Ãóðòóëóø Ýöíö êèìè éàçûëäû. Åëÿ áèð ýöí
êè, îíóí òàðèõèìèçäÿ âÿ òàëåéèìèçäÿ îéíàäûüû ðîë èëëÿð þòäöêúÿ äàùà äÿðèíäÿí
äÿðê îëóíóð.
1993-úö èëèí êåøìÿêåøëè èéóí ýöíëÿðèíäÿ õàëãûí òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ éåíèäÿí
ùàêèìèééÿòÿ ãàéûäàí Ùåéäÿð ßëèéåâ
éåíè ìöàñèð Àçÿðáàéúàí éàðàòäû, îíóí
ìþùêÿì äþâëÿò÷èëèê ÿñàñëàðûíû, ñèéàñè,
ùöãóãè, èãòèñàäè âÿ ìÿäÿíè áöíþâðÿñèíè
ãóðäó. Ìÿùç áó ìþùêÿì áöíþâðÿ öçÿðèíäÿ þëêÿìèç ÕÕÛ ÿñðÿ ÛÛÛ ìèíèëëèéÿ ãÿäÿì ãîéóá âÿ äöíéàíûí þíÿìëè þëêÿëÿðèíäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëèá.
Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí 10 èëëèê Ïðåçèäåíòëèéè äþâðöíäÿ ýþðäöéö áöòöí èøëÿð ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí
äþâëÿòèíè ãóðìàãëà éàíàøû, þëêÿäÿ äå-
ìîêðàòèéàíûí òÿòáèãè âÿ èíêèøàô
åòäèðèëìÿñè, èíñàí ùàãëàðûíûí ãîðóíìàñû, ñèéàñè-èãòèñàäè âÿ ùÿéàòûìûçûí äèýÿð ñàùÿëÿðèíèí ñöðÿòëè âÿ äèíàìèê èíêèøàôûíûí òÿìèí åäèëìÿñè, ùÿì÷èíèí, ÿââÿëêè
èãòèäàðäàí áèçÿ ìèðàñ ãàëìûø
Äàüëûã Ãàðàáàü ïðîáëåìèíèí
ñöëù éîëó èëÿ ùÿëëè èñòèãàìÿòèíäÿ
÷îõ óüóðëó èøëÿð ýþðöëöá.
Ùåéäÿð ßëèéåâèí õàëãûìûç
ãàðøûñûíäàêû ÿí áþéöê õèäìÿòëÿðèíäÿí áèðè äÿ Îíóí àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåîëîýèéàñûíû éàðàòìàñû âÿ áöòöí äöíéà àçÿðáàéúàíëûëàðûíûí ùÿìðÿéëèéèíÿ íàèë îëìàñûäûð. Ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèçèí
ãîðóíìàñû âÿ èíêèøàôûíà õöñóñè
äèããÿò âÿ ãàéüû èëÿ éàíàøàí Óëó
þíäÿðèìèç
àçÿðáàéúàí÷ûëûã
èäåîëîýèéàñûíûí éàðàäûúûñû âÿ
èäåéà ìöÿëëèôèäèð. Àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåîëîýèéàñû Ùåéäÿð ßëèéåâèí
èúòèìàè - ñèéàñè áàõûøëàðûíûí âÿ
äþâëÿò÷èëèê ôÿàëèééÿòèíèí ÿñàñûíû
òÿøêèë åäèð.
Óëó þíäÿðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâ áó ýöí úèñìÿí àðàìûçäà îëìàñà äà Îíóí èäåéàëàðû úÿìèééÿòèí äàèìà éåíèëÿøìÿñèíäÿ,
ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí
äàùà äà ìöàñèðëÿøìÿñèíäÿ âÿ
ãöäðÿòëÿíìÿñèíäÿ àïàðûúû ãöââÿäèð. Öìóììèëëè ëèäåðèìèçèí ÿáÿäèéàøàð èäåéàëàðû âÿ Îíóí ñèéàñè êóðñó
ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí ÷îõ óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð âÿ
Àçÿðáàéúàíûìûçà éåíè-éåíè íàèëèééÿòëÿð, óüóðëàð ýÿòèðèð.
Øöáùÿñèç êè, Àçÿðáàéúàíûí ñîí 10
èëäÿ ÿëäÿ åòäèéè ìþùòÿøÿì óüóðëàðû òÿìèí åäÿí ÿñàñ àìèë Óëó þíäÿðèìèçèí
äÿãèãëèêëÿ èøëÿéèá ùàçûðëàäûüû öìóìè
ñòðàòåýèéà, ìöäðèê ñèéàñè êóðñäóðñà, äèýÿð ìöùöì ñÿáÿá èñÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâèí øÿõñèééÿòè, Îíóí ìöñòÿñíà
áàúàðûã âÿ ãàáèëèééÿòè, Àçÿðáàéúàíäà
âÿ äöíéàäà áàø âåðÿí ïðîñåñëÿðÿ òÿñèð
åòìÿê ñÿðèøòÿñè, íöôóçëó ñèéàñÿò÷è âÿ
äþâëÿò õàäèìè êèìè éåòèøìÿñè, ìàùèð
äèïëîìàòèê ýåäèøëÿðè, áèð ñþçëÿ äöíéàäà
òàíûíàí, øÿõñèééÿòèíÿ âÿ ôÿàëèééÿòèíÿ
ùþðìÿòëÿ éàíàøûëàí ëèäåð ñÿâèééÿñèíÿ
éöêñÿëìÿñèäèð. Áóðàäà ìþùòÿðÿì Èëùàì ßëèéåâèí øÿõñè êåéôèééÿòëÿðèíè, éöêñÿê èíòåëëåêòèíè âÿ ìÿäÿíèééÿòèíè, òÿâàçþêàðëûüûíû ôàéäàëû øÿêèëäÿ ñèíòåçëÿøäèðìÿê áàúàðûüûíû äà õöñóñè îëàðàã þíÿ
÷ÿêìÿê âàúèáäèð.
Ìþùòÿðÿì Èëùàì ßëèéåâèí îí èëëèê
Ïðåçèäåíòëèéè äþâðöíäÿ ÿëäÿ îëóíàí
ìþùòÿøÿì íàèëèééÿòëÿðèí úàíëû øàùèäëÿðè
êèìè ãÿòè ÿìèíëèêëÿ ñþéëÿéÿ áèëÿðèê êè,
ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè áó èëëÿð ÿðçèíäÿ áèð íå÷ÿ îí èëëÿðÿ áÿðàáÿð ñöðÿòëè
èíêèøàô éîëó êå÷èá.
Úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ
èãòèñàäè âÿ ñèéàñè èñëàùàòëàðûí ïàðàëåë
øÿêèëäÿ àïàðûëìàñû þëêÿìèçÿ áþéöê
óüóðëàð ýÿòèðèá. 2003-úö èëäÿ êå÷èðèëÿí
ïðåçèäåíò ñå÷êèëÿðèíäÿ õàëãûìûçûí èðàäÿñèíÿ àðõàëàíàí, ñèéàñÿòèíè ìèëëè ìàðàãëàðûìûçûí òàì òÿìèí îëóíìàñû öçÿðèíäÿ ãóðàí, Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí ìöÿééÿíëÿøäèðäèéè äèíàìèê èíêèøàô ñòðàòåýèéàñûíû ðÿùáÿð òóòàí
âÿ ðåýèîíäà ÷îõ áþéöê íöôóçà ìàëèê
îëàí Èëùàì ßëèéåâèí äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû ñå÷èëìÿñè èëÿ ìöàñèð òàðèõèìèçäÿ êåéôèééÿòúÿ éåíè ìÿðùÿëÿíèí áàøëàíüûúû
ãîéóëóá. Áöòöí ñàùÿëÿðäÿ êþêëö äÿéèøèêëèêëÿðëÿ, õàëãûí ðèôàù ùàëûíûí äàèì
éàõøûëàøäûðûëìàñû, Àçÿðáàéúàíûí äöíéàäàêû ðîëóíóí éöêñÿëìÿñè èëÿ ìöøàéè-
ÿò îëóíàí áó ìÿðùÿëÿ äàõèëè âÿ õàðèúè ñèéàñè êóðñóìóçäà ìþùòÿøÿì óüóðëàðëà,
íÿùÿíý àáàäëûã âÿ ãóðóúóëóã èøëÿðè âÿ
äöíéàäà àíàëîãó îëìàéàí äèíàìèê èãòèñàäè èíêèøàôëà éàääà ãàëûá. Àçÿðáàéúàíûí ùÿðòÿðÿôëè âÿ äèíàìèê èíêèøàôû, éåíè èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñû, åíåðæè ñàùÿñè
èëÿ éàíàøû, ãåéðè-íåôò ñåêòîðóíóí òÿðÿããèñèíÿ íàèë îëìàã, ìèëëè ñàùèáêàðëûüûí
ôîðìàëàøìàñû âÿ èíêèøàôû, ÿùàëèíèí àçòÿìèíàòëû ùèññÿñèíèí, áöòþâëöêäÿ èñÿ ùÿð
áèð âÿòÿíäàøûí ìàääè ðèôàù ùàëûíûí éöêñÿëäèëìÿñè, Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí,
Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ
ÿäàëÿòëè ùÿëëè, äèàñïîð âÿ ëîááè÷èëèê ôÿàëèééÿòèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè, Àçÿðáàéúàíûí ìèëëè ìÿíàôåéèíÿ úàâàá âåðÿí áàëàíñëàøäûðûëìûø õàðèúè ñèéàñÿòèí éöðöäöëìÿñè, Ãÿðáÿ èíòåãðàñèéà ïðîñåñèíèí ñöðÿòëÿíäèðèëìÿñè âàùèä ñèéàñè ïëàòôîðìàéà ñþéêÿíÿí, ÷îõøàõÿëè âÿ ýåíèøìèãéàñëû áó ãëîáàë ñòðàòåæè õÿòòèí ïðèîðèòåò
èñòèãàìÿòëÿðèäèð.
2003-úö èëäÿ Àçÿðáàéúàí õàëãû úÿíàá Èëùàì ßëèéåâè Ïðåçèäåíò ñå÷ìÿêëÿ
áèð äàùà Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèéàñè êóðñóíà
èíàìûíû, åòèáàðûíû èôàäÿ åòäè. Þòÿí 10 èë
õàëãûí þç èíàìûíäà éàíûëìàäûüûíû, áó
òàðèõè ñå÷èìèí Àçÿðáàéúàíûí òàëåéèíäÿ
íÿ ãÿäÿð áþéöê ðîë îéíàäûüûíû ÿéàíè
øÿêèëäÿ òÿñäèãëÿäè.
Ùàçûðäà Àçÿðáàéúàíûí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôû ö÷öí áöòöí ñàùÿëÿð öçðÿ õöñóñè
èíêèøàô ïðîãðàìëàðû âÿ èøèí éåðèíÿ éåòèðèëìÿñè ö÷öí èøëÿê èúðà ìåõàíèçìëÿðè
ìþâúóääóð. Ìÿùç áóíóí íÿòèúÿñèäèð êè,
ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòè ñîí èëëÿðäÿ èãòèñàäè àðòûì ñöðÿòèíÿ ýþðÿ äöíéàäà ëèäåðëèéèíè èíàìëà ãîðóéóá ñàõëàéûð.
Áöòþâëöêäÿ, ñîí 10 èë ÿðçèíäÿ Àçÿðáàéúàí èãòèñàäèééàòû äöíéàäà àíàëîãó îëìàéàí äèíàìèê èíêèøàô éîëó êå÷ìèø, þëêÿ èãòèñàäèééàòû 3 äÿôÿ, äþâëÿò áöäúÿñè
òÿõìèíÿí 20 äÿôÿéÿ éàõûí àðòìûø, âàëéóòà åùòèéàòëàðûìûç 50 ìèëéàðä äîëëàðû
þòìöøäöð. Ýþðöíäöéö êèìè, ùÿéàòà êå÷èðèëÿí êþêëö ñîñèàë-èãòèñàäè èñëàùàòëàð,
ãÿáóë åäèëìèø ìöùöì Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí, õöñóñÿí äÿ ðåýèîíàë èíêèøàô
ïðîãðàìëàðûíûí óüóðëà ðåàëëàøìàñû þç
ýþçÿë áÿùðÿñèíè âåðèð. Ïàéòàõòëà éàíàøû
áöòöí áþëýÿëÿðèìèçèí, ùÿòòà ÿí óúãàð
êÿíäëÿðèí áåëÿ ñèìàñû áöñáöòöí äÿéèøèá, àáàäëûã-ãóðóúóëóã èøëÿðè ýåíèø âöñÿò àëûá, éåðëÿðäÿ ìöàñèð èíôðàñòðóêòóð
éàðàäûëûá. Ñîí îí èëäÿ 1 ìèëéîí 100 ìèí
éåíè èø éåðëÿðèíèí à÷ûëìàñû, éîõñóëëóã
ñÿâèééÿñèíèí 49 ôàèçäÿí 5,3 ôàèçÿ åíäèðèëìÿñè, ðàéîí âÿ êÿíäëÿðèìèçäÿ ìèíëÿðëÿ ñÿíàéå âÿ åìàë ìöÿññèñÿëÿðèíèí,
éöêñÿê ñòàíäàðòëàðà úàâàá âåðÿí òÿùñèë
âÿ ñÿùèééÿ îúàãëàðûíûí, ìöàñèð îëèìïèéà êîìïëåêñëÿðèíèí, õèäìÿò îáéåêòëÿðèíèí èíøàñû óüóðëàðûìûçûí ñàäÿúÿ áèð ùèññÿñèäèð.
Õàðèúè ñèéàñÿòÿ ýÿëäèêäÿ èñÿ Àâðîïà
Èòòèôàãû èëÿ ÿìÿêäàøëûüû ýåíèøëÿíäèðìÿéÿ ÷àëûøàí Àçÿðáàéúàí Àâðîïàíûí
åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéèíèí òÿìèíàòûíà þç
ëàéèãëè òþùôÿñèíè âåðèð. Äöíéà þëêÿëÿðè,
õöñóñÿí äÿ, Ãÿðá åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè
ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàíëà ÿìÿêäàøëûüû ýåíèøëÿíäèðìÿê ìàðàüûíû à÷ûã øÿêèëäÿ îðòàéà ãîéóá. Àçÿðáàéúàíûí ôÿàë
èøòèðàêû èëÿ Õÿçÿð - Ãàðà äÿíèç, Áàëòèê Àðàëûã äÿíèçëÿðè âÿ Àâðîïà Èòòèôàãû ðåýèîíóíäà åíåðæè ÿìÿêäàøëûüûíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ ýåíèøìèãéàñëû èø
àïàðûëûð. Àðòûã Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí áîðó
êÿìÿðè Àçÿðáàéúàí íåôòè èëÿ éàíàøû,
Ãàçàõûñòàí íåôòèíèí íÿãëè ö÷öí äÿ èñòèôàäÿ åäèëèð êè, áó äà ÷îõ ìöùöì ùàäèñÿ, ýåíèø èøáèðëèéèíèí íÿòèúÿñèäèð. Ùàçûðäà íåôò êÿìÿðëÿðè èëÿ éàíàøû, äöíéàäà
ÕÕÛ ÿñðèí ÿí èðè åíåðæè ëàéèùÿëÿðèíäÿí áèðè îëàí “Øàùäÿíèç-2” öçðÿ èíâåñòèñèéà
ãÿðàðûíûí èìçàëàíìàñû áèð äàùà ñöáóò
åòäè êè, ÒÀÍÀÏ âÿ ÒÀÏ áîðó êÿìÿðëÿðè
êèìè íÿùÿíý ãàç ëàéèùÿñèíèí ðåàëëàøäûðûëìàñûíäà äà Àçÿðáàéúàíûí þíÿìëè âÿ
ñòðàòåæè ðîëó äàíûëìàçäûð. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Áàêû-Òáèëèñè-Úåéùàí, ÁàêûÒáèëèñè-ßðçóðóì, Áàêû-Ñóïñà, ÎäåññàÁðîäà-Ïðîìñê-Ãäàíñ, ÒÝÛ, ÒÀÍÀÏ âÿ
ÒÀÏ ëàéèùÿëÿðèíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøàðêÿí õöñóñè âóðüóëàéûá: “Îíëàðûí
ùàìûñûíûí áó ýöí éåýàíÿ ìÿíáÿéè
âàð: Õÿçÿð äÿíèçè âÿ äàùà äÿãèã äåñÿê, Àçÿðáàéúàí!”.
Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí
òÿøÿááöñö èëÿ áþëýÿäÿ éàðàäûëìûø éåíè
åíåðæè äÿùëèçëÿðè ãëîáàë
ìàñøòàáäà åíåðæè òÿùëöêÿñèçëèéè ìÿñÿëÿëÿðèíÿ,
èêèòÿðÿôëè âÿ ÷îõòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðèí
ýöúëÿíìÿñèíÿ
õèäìÿò ýþñòÿðèð.
Àçÿðáàéúàíûí áèðáàøà
èøòèðàêû âÿ òÿøÿááöñö èëÿ
áþëýÿäÿ, åéíè çàìàíäà,
íÿùÿíý íÿãëèééàò èíôðàñòðóêòóðó ôîðìàëàøûð, éåíè
ëàéèùÿëÿð ùÿéàòà âÿñèãÿ
àëûð. Àâðîïàíû Àñèéà èëÿ
áèðëÿøäèðÿí Áàêû-ÒáèëèñèÃàðñ äÿìèðéîëó ëàéèùÿñè
áó áàõûìäàí îëäóãúà
ìöùöìäöð. Èãòèñàäè úÿùÿòäÿí ÷îõ ñÿðôÿëè îëàí áó
äÿìèðéîëó, åéíè çàìàíäà, ðåýèîí äþâëÿòëÿðè àðàñûíäà ìþâúóä îëàí äîñòëóã, ãàðäàøëûã ìöíàñèáÿòëÿðèíè äàùà äà ýöúëÿíäèðÿúÿêäèð.
Ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí
äþâëÿòèíèí äöíéàäàêû íöôóçó äàèì àðòìàãäàäûð.
Áó áàõûìäàí, Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè
èëÿ Àçÿðáàéúàíûí éöðöòäöéö ìÿãñÿäéþíëö õàðèúè ñèéàñÿò íÿèíêè êå÷ìèø èòòèôàã ðåñïóáëèêàëàðû, åëÿúÿ
äÿ, áöòöí ðåýèîí ö÷öí áèð
íöìóíÿ, ìîäåë ñàéûëà áèëÿð. Ñîí 10 èëäÿ ãàçàíûëàí
íàèëèééÿòëÿðäÿí äàíûøàðêÿí Àçÿðáàéúàíûí ðåýèîíóí ëèäåðè îëäóüóíó õöñóñè ãåéä åòìÿê ëàçûìäûð.
Þëêÿìèç ñèéàñè âÿ èãòèñàäè
ýöú ìÿðêÿçè êèìè, ùÿòòà
ðåýèîíàë ÷ÿð÷èâÿäÿí êÿíàðà ÷ûõìàüà áàøëàéûá.
Äöíéàíû áöðöéÿí ãëîáàë
èãòèñàäè áþùðàí øÿðàèòèíäÿ
Àçÿðáàéúàí ñîí èëëÿðäÿ
þç ñöðÿòëè èãòèñàäè èíêèøàô
òåìïèíè ñàõëàìûøäûð. Áöòöí áóíëàð èñÿ áèð äàùà áó
ðåàëëûüû îðòàéà ãîéóð êè,
Àçÿðáàéúàíäà Ïðåçèäåíò
Èëùàì ßëèéåâÿ àëòåðíàòèâ
éîõäóð.
Áèëäèéèìèç êèìè, 2011úè èëèí îêòéàáð àéûíäà
Àçÿðáàéúàí 155 þëêÿíèí
ñÿñèíè ãàçàíàðàã äöíéàíûí ÿí íöôóçëó òÿøêèëàòû
ñàéûëàí ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí öçâö ñå÷èëÿðÿê èêè èë ìöääÿòèíäÿ áåéíÿëõàëã ùöãóãóí âÿ ÿäàëÿòèí àëèëèéèíèí
ìöäàôèÿñèíäÿ þç ïðèíñèïèàë ìþâãåéèíè
îðòàéà ãîéäó. Áó ìöääÿòäÿ Àçÿðáàéúàí áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ þç íöôóçóíó
äàùà äà àðòûðäû. ÁÌÒ-íèí Òÿùëöêÿñèçëèê
Øóðàñûíà öçâ þëêÿëÿðè àðàñûíäà òÿðÿôäàøëàðûíûí ñàéû ÷îõàëäû.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà Àçÿðáàéúàíäà éöêñÿê òåõíîëîýèéàëàðûí òÿòáèãèíÿ âÿ þëêÿäÿ êîñìèê ñÿíàéåíèí éàðàäûëìàñûíà ÷îõ áþéöê äèããÿò ýþñòÿðèëèð. Áó èñòèãàìÿòäÿ
ýþðöëÿí èøëÿð 2008-úè èëäÿí Àçÿðáàéúàíäà êîñìèê ñÿíàéåíèí éàðàäûëìàñû,
2009-úó èëäÿ þëêÿäÿ êîñìèê ñÿíàéåíèí éàðàäûëìàñû âÿ èíêèøàôû öçðÿ Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíûí òÿñäèãè, 2010-úó èëäÿ “Àçÿðêîñìîñ” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí éàðàäûëìàñû âÿ íÿùàéÿò
2013-úö èëèí þëêÿäÿ “Èíôîðìàñèéà âÿ
êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû” èëè
åëàí åäèëìÿñè âÿ èëê “Àçÿðñïàúå - 1”
ñöíè ïåéêèìèçèí êîñìîñà ÷ûõàðûëìàñû
èëÿ íÿòèúÿëÿíäè.
2013-úö èëèí äåêàáð àéûíäà Àâðîïà
Îëèìïèéà Êîìèòÿñèíèí Áàø ìÿúëèñèíäÿ
áþéöê ñÿñ ÷îõëóüó èëÿ Û Àâðîïà Îéóíëàðûíûí Áàêû øÿùÿðèíäÿ êå÷èðèëìÿñè ùàããûíäà ãÿðàðûí ãÿáóëó Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè, Ìèëëè Îëèìïèéà
Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ñîí èëëÿðäÿ àïàðäûüû óüóðëó ñèéàñÿò
íÿòèúÿñèíäÿ þëêÿìèçèí áåéíÿëõàëã íöôóçóíóí àðòìàñû, øÿùÿð âÿ ðàéîíëàðûìûçäà éàðàäûëìûø èäìàí èíôðàñòðóêòóðóíóí
äöíéà ñÿâèééÿñèíÿ âÿ äöíéà ñòàíäàðòëàðûíà úàâàá âåðìÿñè, ìþòÿáÿð áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿðèí êå÷èðèëìÿñèíäÿ ìöùöì
òÿúðöáÿíèí ÿëäÿ îëóíìàñû, èäìàí÷ûëàðûìûçûí ãàçàíäûãëàðû áþéöê óüóðëàð, þëêÿ
èãòèñàäèééàòûíûí äèíàìèê èíêèøàôû Àçÿðáàéúàíûí äöíéàäà åòèáàðëû òÿðÿôäàø þëêÿëÿð ñûðàñûíà äàõèë îëìàñûíûí ìÿíòèãè
íÿòèúÿñèäèð.
Èíäè þëêÿìèçèí ãàðøûñûíäà éàëíûç áèð
ïðîáëåì
Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí,
Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëè
äàéàíûð. Åðìÿíèñòàíûí Àçÿðáàéúàíà
ãàðøû èøüàë÷ûëûã ñèéàñÿòè íÿèíêè Àçÿðáàéúàí ö÷öí, ùÿì äÿ Úÿíóáè Ãàôãàç
ðåýèîíóíóí òÿùëöêÿñèçëèéè áàõûìûíäàí
áþéöê ìàíåÿäèð.
Ìÿùç äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Èëùàì
ßëèéåâèí àïàðäûüû ýÿðýèí èø âÿ ýþðöëÿí
òÿäáèðëÿð ñàéÿñèíäÿ äöíéà þëêÿëÿðè âÿ
íöôóçëó áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð Àçÿðáàéúàíûí ùàãã èøèíè äÿñòÿêëÿéèð, þëêÿìèçèí ÿðàçè áöòþâëöéöíö òàíûéûðëàð. Åðìÿíèñòàíûí áèð ÷îõ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð, î úöìëÿäÿí, Àâðîïà Øóðàñû òÿðÿôèíäÿí èøüàë÷û äþâëÿò êèìè òàíûíìàñû,
éöðöòäöéö òÿúàâöçêàð ñèéàñÿòèí ïèñëÿíèëìÿñè Àçÿðáàéúàíûí äèïëîìàòèê ãÿëÿáÿñèäèð.
Àëè Áàø Êîìàíäàí, Ðåñïóáëèêà
Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí îðäó ãóðóúóëóüóíà ÷îõ áþéöê äèããÿò
ýþñòÿðèëèð. Ìöùàðèáÿ øÿðàèòèíäÿ îëàí þëêÿìèç ö÷öí îðäó ãóðóúóëóüó âÿ ãöäðÿòëè îðäó éàðàäûëìàñû ïðèîðèòåò òÿøêèë åäèð.
Äèýÿð òÿðÿôäÿí, Àçÿðáàéúàí ùÿì ñèéàñè, ùÿì äÿ èãòèñàäè úÿùÿòäÿí Åðìÿíèñòàíäàí ãàò-ãàò ýöúëöäöð, áþëýÿäÿ ÿí
ãöäðÿòëè îðäóéà ìàëèêäèð âÿ Àçÿðáàéúàíûí ùÿðáè õÿðúëÿðè áöòþâëöêäÿ Åðìÿíèñòàíûí áöäúÿñèíÿ áÿðàáÿðäèð.
ßýÿð 2003-úö èëäÿ ùÿðáè ìÿãñÿäëÿð
ö÷öí áöäúÿäÿí àéûðìàëàð 163 ìèëéîí
äîëëàð òÿøêèë åäèðäèñÿ, 2013-úö èëäÿ áó
ðÿãÿì 3,7 ìèëéàðäà ÷àòäûðûëûá. Àçÿðáàéúàí îðäóñó ÿí ìöàñèð ñèëàù âÿ òåõíèêà
èëÿ òÿúùèç åäèëèá. Àðòûã Àçÿðáàéúàíäà
éåðëè ùÿðáè èñòåùñàë èíêèøàô åäèá, ÷îõëó
ùÿðáè çàâîäëàð ãóðóëóá âÿ ùÿìèí çàâîäëàðäà 750 àääà ùÿðáè ìÿùñóë èñòåùñàë åäèëèð.
Ìöíàãèøÿíèí ñöëù éîëó èëÿ ùÿëëèíÿ
öñòöíëöê âåðìÿñèíÿ, ñöëùñåâÿð ñèéàñÿòèíÿ áàõìàéàðàã, Àçÿðáàéúàí èñòÿíèëÿí
éîëëà þç òîðïàãëàðûíû èøüàëäàí àçàä
åäÿúÿê. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü
ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëè èëÿ áàüëû Àçÿðáàéúàíûí ãÿòè âÿ ïðèíñèïèàë ìþâãåéèíè áöòöí äöíéàéà áÿéàí åäèá. Ìöíàãèøÿ
éàëíûç þëêÿìèçèí ÿðàçè áöòþâëöéö âÿ
áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðû ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ þç ùÿëëèíè òàïìàëûäûð.
Õàëãûìûç ÿìèíäèð êè, Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè, Àëè Áàø
Êîìàíäàí Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè àëòûíäà ãöäðÿòëè Àçÿðáàéúàí îðäóñó Åðìÿíèñòàí - Àçÿðáàéúàí, Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëèíäÿ þç ñþçöíö
äåéÿúÿê, èøüàë àëòûíäà îëàí ÿðàçèëÿðèìèç
àçàä åäèëÿúÿê âÿ Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã àëÿì òÿðÿôèíäÿí òàíûíàí ÿðàçè
áöòþâëöéö áÿðïà åäèëÿúÿêäèð.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí þòÿí 10 èë
ÿðçèíäÿ ýþðäöéö èøëÿð âÿ ùàçûðêû ôÿàëèééÿòè äåìÿéÿ ÿñàñ âåðèð êè, Î, Ùåéäÿð
ßëèéåâèí íóðëó èäåéàëàðûíûí ñàäÿúÿ äàâàì÷ûñû éîõ, åéíè çàìàíäà, áó èäåéàëàðû ÕÕÛ ÿñðèí òÿëÿáëÿðèíÿ, äþâðöí, çàìàíûí ðóùóíà óéüóí îëàðàã òÿêìèëëÿøäèðìÿéÿ âÿ èíêèøàô åòäèðìÿéÿ ãàäèð
îëàí áèð ëèäåðäèð.
Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí íóðëó èäåéàëàðûíûí ðåàëëàøìàñûíäà
Îíóí àäûíû äàøûéàí Ôîíäóí ôÿàëèééÿòè
äÿ îëäóãúà òÿãäèðÿëàéèãäèð. Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí àïàðäûüû ãëîáàë èøëÿð
ùÿì ðåñïóáëèêàìûçäà, ùÿì äÿ îíóí
ùöäóäëàðûíäàí ÷îõ-÷îõ óçàãëàðäà áþéöê íöôóç ãàçàíìûøäûð. Ïðåçèäåíòèìèç
Èëùàì ßëèéåâèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàô åòäèðäèéè Àçÿðáàéúàíûí äèíàìèê éöêñÿëèøèíäÿ
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí ïðåçèäåíòè,
Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, ÓÍÅÑÚÎ-íóí
âÿ ÈÑÅÑÚÎ-íóí õîøìÿðàìëû ñÿôèðè
Ìåùðèáàí õàíûì ßëèéåâàíûí õèäìÿòëÿðè
ÿâÿçîëóíìàçäûð.
Ùåéäÿð ßëèéåâ Ôîíäóíóí õÿòòè èëÿ
èíñàíëàðûí ñîñèàë øÿðàèòèíè éàõøûëàøäûðìàã ìÿãñÿäèëÿ ðåñïóáëèêàíûí øÿùÿð âÿ
ðàéîíëàðûíäà éöçëÿðëÿ ìÿêòÿá òèêèëèá,
óøàã åâëÿðè, ìÿäÿíèééÿò îáéåêòëÿðè òÿìèð åäèëèá, ãÿñÿáÿëÿðäÿ éåíè éîëëàð âÿ
ñó õÿòëÿðè ÷ÿêèëèá. Ìèëëè-ìÿíÿâè äÿéÿðëÿðèìèçèí ãîðóíóá ñàõëàíûëìàñû, Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìÿäÿíèééÿòèíèí äöíéàäà òÿáëèüè, ýþðêÿìëè øÿõñèééÿòëÿðèíèí
âÿ ÿëàìÿòäàð ùàäèñÿëÿðèíèí, éóáèëåéëÿðèíèí ãåéä åäèëìÿñèíèí ÓÍÅÑÚÎ-íóí
ïðîãðàìûíà ñàëûíìàñû, ðåñïóáëèêàäà
öìóìáÿøÿðè ÿùÿìèééÿò êÿñá åäÿí
áåéíÿëõàëã êîíôðàíñëàðûí êå÷èðèëìÿñè
àðòûã ÷îõ éàõøû ÿíÿíÿéÿ ÷åâðèëèá.
Öìóìèééÿòëÿ, áó ýöí þëêÿìèçèí
ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôû áèð äàùà òÿñäèã åòäè
êè, Àçÿðáàéúàíäà Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñÿòèíèí àëòåðíàòèâè éîõäóð. Áó ñèéàñÿòèí Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí
óüóðëà ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè éàõûí èëëÿðäÿ
Àçÿðáàéúàíû äöíéàíûí ÿí ìöàñèð âÿ
ãöäðÿòëè äþâëÿòëÿðè ñûðàñûíà ÷ûõàðàúàãäûð. Àçÿðáàéúàí õàëãû èñÿ þçöíöí ôèðàâàí ýÿëÿúÿéèíèí òÿìèíàò÷ûñû îëàí áó ñèéàñÿòÿ äàèìà ñàäèã ãàëàúàãäûð.
Éóñèô ÙÖÌÁßÒÎÂ
“Àçÿðñóòèêèíòè” Ñÿùìäàð
Úÿìèééÿòèíèí ñÿäðè,
ÉÀÏ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö
8
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Ïðàãà Ñàììèòèíäÿ íöìàéèø åòäèðäèéè èíàì âÿ ãÿòèééÿò
Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí áåéíÿëõàëã àëÿìäÿ àðòàí íöôóçóíóí ýþñòÿðèúèñèäèð
Äþâëÿòèí ýöúö âÿ íöôóçó áàðÿäÿ
ìöõòÿëèô ÿëéåòÿðëè ìÿíáÿëÿðÿ ÿñàñÿí ìÿëóìàò ÿëäÿ åòìÿê îëàð. Áóíà ñòàòèñòèê
ìÿëóìàòëàð, íöôóçëó åêñïåðòëÿðèí âÿ “áåéèí ìÿðêÿçëÿðè”íèí ðÿéëÿðè âÿ ãÿðàðëàðû,
þëêÿ òÿìñèë÷èëÿðèíèí äöíéà èäìàí àðåíàëàðûíäà âÿ ùÿòòà ìÿøùóð êîíñåðò ñàëîíëàðûíûí ñÿùíÿëÿðèíäÿ ãàçàíäûãëàðû óüóðëàð
âÿ íàèëèééÿòëÿð (ðàçûëàøûí êè, áöòöí áó ñàùÿëÿð äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ñÿðìàéÿ ãîéóëóøó âÿ ðÿùáÿðëÿð òÿðÿôèíäÿí äèããÿò òÿëÿá
åäèð, áóíó èñÿ ùå÷ äÿ ùÿð áèð þëêÿ þçöíÿ
ðÿâà ýþðÿ áèëìèð) áèð ñûðà áàøãà àìèëëÿð
äÿëàëÿò åäÿ áèëÿð.
Ëàêèí äþâëÿòèí àðòìàãäà îëàí íöôóçó
áàðÿäÿ ìöùàêèìÿ éöðöòìÿéÿ ÿñàñ âåðÿí äàùà áèð èíäèêàòîð âàð - áó, þëêÿ ðÿùáÿðèíèí äöíéà ôîðóìëàðûíûí, ñàììèòëÿðèí
âÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí òðèáóíàëàðûíäàí ÷ûõûø åäÿðêÿí íöìàéèø åòäèðäèéè
èíàì âÿ ãÿòèééÿòäèð. Þç õàëãûíûí äÿñòÿéèíè ãàçàíìàéàí, äöíéàäà íöôóç ñàùèáè
îëìàéàí, ëåýèòèìëèéè øöáùÿ äîüóðàí âÿ
éà þëêÿñèíäÿ úèääè èãòèñàäè ÷ÿòèíëèêëÿð, ñèéàñè ãåéðè-ñàáèòëèê ùþêì ñöðÿí äþâëÿò
ðÿùáÿðè äöíéàíûí ñÿíàéå úÿùÿòäÿí ãàáàãúûë âÿ áþéöê äþâëÿòëÿðèíäÿí îëàí
ùÿìêàðëàðûíûí áàõûøëàðû âÿ àïàðûúû èíôîðìàñèéà àýåíòëèêëÿðèíèí êàìåðàëàðû îíà
éþíÿëäèéè áèð âàõòäà áó úöð òðèáóíàëàðäàí
÷ûõûø åäÿðêÿí, ÷ÿòèí êè, þçöíö èíàìëû âÿ
ãÿòèééÿòëè ùèññ åòñèí. Àñàíëûãëà ìàíèïóëéàñèéà âÿ øàíòàæ åäèëÿ áèëÿí, õàðèúè þëêÿëÿðäÿêè àüàëàðûíûí éàíûíà “õàë÷à öçÿðèíÿ”
÷àüûðûëàí, àñàíëûãëà òÿçéèã ýþñòÿðèëÿí âÿ
åëÿ þç âÿòÿíäàøëàðûíûí íÿçÿðèíäÿ éàëíûç
õÿúàëÿò ùèññè äîüóðàí îéóíúàãëàðà ÷åâðèëÿí, “ôîðïîñò” àäëàíäûðûëàí èçãîé äþâëÿòëÿðèí ðÿùáÿðëÿðèíÿ ùÿìèøÿ òÿçéèã ýþñòÿðÿí
ìöÿééÿí ïñèõîëîæè ýÿðýèíëèê âàðäûð. Áó
ïñèõîëîæè ýÿðýèíëèê, þçëÿðèíèí úûëûçëûãëàðûíû
äÿðê åòìÿëÿðè îíëàðà ùÿìêàðëàðûíûí ìÿúëèñèíäÿ þçëÿðèíè èíàìëû ùèññ åòìÿéÿ (õöñóñÿí äÿ ÷ûõûø åòìÿéÿ) ùå÷ âàõò èìêàí
âåðìÿéÿúÿêäèð. Îíëàð ùÿìêàðëàðû àðàñûíäà þçëÿðèíè ùÿìèøÿ íàðàùàò ùèññ åäÿúÿêëÿð. Íàòàìàìëûã êîìïëåêñè îíëàðû äàèì
òÿãèá åäÿúÿêäèð.
Åéíè çàìàíäà, ùÿð áèð ñàùÿäÿ ãèáòÿ
äîüóðàúàã óüóðëàð íöìàéèø åòäèðÿí âÿ
ùÿòòà áöòöí äöíéà (î úöìëÿäÿí, èíêèøàô
åòìèø þëêÿëÿð äÿ) ìàëèééÿ-èãòèñàäè áþùðàíäàí ÿçèééÿò ÷ÿêäèéè áèð âàõòäà èíêèøàô
åäÿí äþâëÿòëÿðèí ëèäåðëÿðè, áèð ãàéäà îëàðàã, íÿèíêè þç þëêÿñèíäÿ, ùÿì äÿ õàðèúäÿ
êå÷èðèëÿí ìöõòÿëèô ÷îõòÿðÿôëè ñàììèòëÿðäÿ
þçëÿðèíè èíàìëû ùèññ åäèð, ãÿòèééÿòëÿ ÷ûõûø
åäèðëÿð.
Àâðîïà Èòòèôàãûíûí “Øÿðã òÿðÿôäàøëûüû”
Ïðîãðàìûíûí áåø èëëèéè èëÿ áàüëû àïðåëèí
24-äÿ Ïðàãàäà êå÷èðèëìèø Çèðâÿ ýþðöøöíöí éåêóíëàðûíû òÿùëèë åòñÿê, áó ýþðöø êèìèí êèì îëìàñûíû, ùàíñû äþâëÿòèí ðåýèîíäà ëèäåð âÿ ùàíñûíûí òàðèõèí êöíú-áóúàüûíäà èëèøèá ãàëìûø “èçãîé” îëìàñûíû ëàêìóñ êàüûçû êèìè ùåéðÿòàìèç äÿãèãëèêëÿ
íöìàéèø åòäèðäè.
Åðìÿíèñòàí ïðåçèäåíòè Ñåðæ Ñàðêèñéàí áó Ñàììèòäÿ, ùÿìèøÿêè êèìè, ñèéàñè
ðèéàêàðëûã, ãåéðè-ñÿìèìèëèê, ôèòíÿêàðëûã
“ïðèíñèïëÿðèíÿ” ñàäèã ãàëäûüûíû áèð äàùà
ýþñòÿðäè. Î, éåíèäÿí þç ñåâèìëè ìåòîäóíà - îïïîíåíòèíèí ýþçöíöí è÷èíÿ áàõìàãäàí ãîðõàðàã îíóí àðõàñûíúà ãàëìàãàë ñàëìàã, à÷ûã, ñÿìèìè ñþùáÿòäÿí
÷ÿêèíìÿê, áþùòàí àòìàã éîëóíà ñàäèã
ãàëäû. Åðìÿíèñòàí ïðåçèäåíòè éöêñÿê ñÿâèééÿëè ýþðöøäÿ Òöðêèéÿ íöìàéÿíäÿñèíèí îëìàìàñûíäàí èñòèôàäÿ åäÿðÿê êèíêöäóðÿòèíè îðàäàêû ùÿìêàðëàðûíûí öñòöíÿ
òþêìÿéÿ ÷àëûøäû, Òöðêèéÿíè “ãåéðè-êîíñòðóêòèâëèêäÿ”, “ùå÷ áèð òÿãñèðè îëìàéàí” âÿ
“áàøûáÿëàëû Åðìÿíèñòàíëà” ñÿðùÿäëÿðè à÷ìàã èñòÿìÿìÿêäÿ ýöíàùëàíäûðäû.
Àøêàð ýþðöíöðäö êè, Ñàðêèñéàí áó
úöð äåìàðøà “åâäÿ” ùàçûðëàøìûøäû. ×öíêè î, äÿãèã áèëèðäè êè, Ïðàãà Ñàììèòèíèí
ôîðìàòûíà ýþðÿ, ùÿìèí òÿäáèðäÿ Òöðêèéÿ
íöìàéÿíäÿñèíèí èøòèðàê åòìÿñè íÿçÿðäÿ
òóòóëìóð. Áÿñèò ñèéàñè èíòðèãàëàð óñòàñû
îëàí Åðìÿíèñòàí ïðåçèäåíòèíèí ôèêðèíúÿ,
þçöíö âÿòÿíäàøëàðû ãàðøûñûíäà “ãî÷àã
îüëàí” êèìè ýþñòÿðìÿê ö÷öí ìöíàñèá
ìÿãàì èäè. Áèð ãÿäÿð èðÿëè ýåäÿðÿê ãåéä
åäÿê êè, Ñàðêèñéàí Ïðàãà Ñàììèòèíäÿ
þçöíö áèàáûð åäÿíäÿí äÿðùàë ñîíðà áöòöí äöíéàéà éåíèäÿí íöìàéèø åòäèðäè êè,
ìöäðèêëÿð äåìèøêÿí, “ãîçáåëè ãÿáèð äöçÿëäÿð”. Åðòÿñè ýöí î, Èëùàì ßëèéåâÿ “úàâàá âåðìÿê” ö÷öí, íåúÿ äåéÿðëÿð, “ôöðñÿò
òàïäû”. ßëáÿòòÿ, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí
îðàäà îëìàäûüû âàõòäà. Áó ùÿðÿêÿòè éàëíûç þç ýöúöíÿ èíàìû îëìàéàí, úÿíýàâÿð
êèìè à÷ûã äóåëäÿ âóðóøìàüû áàúàðìà-
éàí, ùÿòòà þç âÿòÿíäàøëàðûíûí äà íèôðÿò
áÿñëÿäèéè ãîðõàã åäÿ áèëÿð. Éàëíûç î
àäàì þçöíö áó úöð àïàðàð êè, î, ùå÷ áèð
òÿãñèðè îëìàéàí, ñèëàùñûç èíñàíëàðû - êþðïÿëÿðè, ãàäûíëàðû âÿ ãîúàëàðû ãÿòëÿ éåòèðìÿñè èëÿ ôÿõð åäèð, áóíóíëà “ñòåðåîòèïëÿðè
àðàäàí ãàëäûðìàñûíû” áÿéàí åäèð.
Ëàêèí Åðìÿíèñòàí ïðåçèäåíòèíèí Ïðàãàäà ëÿéàãÿòñèç äàâðàíûøû îíóí ñèéàñè,
ÿõëàãè âÿ ïñèõîëîæè ïîðòðåòèíÿ ùå÷ áèð éåíè úèçýè ÿëàâÿ åòìÿäè. Áóíà ýþðÿ äÿ
îíóí ùÿðÿêÿòëÿðèíè òÿùëèë åòìÿéèí ùå÷ áèð
ìÿíàñû éîõäóð.
×åõèéà ïàéòàõòûíäà áàø âåðìèø ùàäèñÿíèí ãåéðè-àäèëèéè áàøãà ìÿñÿëÿäÿäèð:
éÿãèí áó, áåéíÿëõàëã òÿúðöáÿäÿ ÿí íàäèð, áÿëêÿ äÿ áèðèíúè ùàäèñÿ èäè êè, áèð
äþâëÿòèí áàø÷ûñû äèýÿð þëêÿíè à÷ûã-àøêàð
ìöäàôèÿ åäèðäè. Þçö äÿ áóíó ÷îõ ñÿðò,
à÷ûã, áèðáàøà øÿêèëäÿ, ñþçëÿðèíÿ ùå÷ áèð
äèïëîìàòèê äîí ýåéèíäèðìÿäÿí åäèðäè.
Áóðàäà ùå÷ áèð èëêèí ùàçûðëûüûí îëìàìàñû
äÿãèãäèð. ×öíêè Åðìÿíèñòàí ïðåçèäåíòèíèí íÿ áàðÿäÿ äàíûøàúàüûíû ýöìàí åòìÿê ìöìêöí îëñà äà, îíóí, éóìøàã äåñÿê, þç ãåéðè-ÿõëàãè äàâðàíûøûíäà áó ãÿäÿð ùÿääèíè àøàúàüûíû ýþçëÿìÿê, ùÿð
ùàëäà ñèâèë ìöíàñèáÿòëÿðÿ àäÿò åòìèø èíñàí ö÷öí, ÷îõ ÷ÿòèí èäè.
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí äÿãèã àðãóìåíòëÿðè, ïðèíñèïèàë ìþâãåéè âÿ ìÿíòèãè ãàðøûñûíäà à÷ûã-àøêàð êöíúÿ ñûõûëìûø
Ñàðêèñéàí úàâàá âåðìÿéÿ ñþç òàïìûðäû.
Îíà ýþðÿ êè, î, âèúäàíëû ïîëåìèêà àïàðìàüû þéðÿíìÿìèøäèð, àüëàáàòàí äÿëèëëÿðèíèí îëìàìàñû èñÿ îíó òàìàì ÷ûõûëìàç
âÿçèééÿòÿ ñàëàðäû.
Áó ùàäèñÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí
ýþçëÿíèëìÿç âÿçèééÿòäÿ ÷åâèê âÿ éåýàíÿ
äöçýöí ãÿðàð ãÿáóë åòìÿê áàúàðûüûíû äà
íöìàéèø åòäèðäè. Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí
áàø÷ûñû øÿõñè íöìóíÿñè èëÿ (þçö äÿ òÿêúÿ Ïðàãàäà éîõ) áåéíÿëõàëã ìöíàñèáÿòëÿðäÿ éåíè äàâðàíûø õÿòòè - äîñòëóãäà ñÿäàãÿò, éöêñÿê ìÿíÿâèééàò âÿ áèð äÿ,
óçóí èëëÿð áîéó ôîðìàëàøìûø - ýóéà ñèéàñÿòäÿ äîñòëàðûí îëìàìàñû, éàëíûç ìàðàãëàðûí îëìàñû áàðÿäÿ ñòåðåîòèïäÿí èìòèíà
åòìÿê, áó ùÿðÿêÿòèí êèìëÿðèíñÿ õîøóíà
ýÿëèá-ýÿëìÿéÿúÿéèíèí ôÿðãèíÿ âàðìàäàí
÷ÿòèí àíäà þç òÿðÿôäàøëàðûíû äÿñòÿêëÿìÿê
áàúàðûüû íöìàéèø åòäèðäè. Áó, þçöíÿ ýöâÿíÿí äþâëÿòèí þçöíÿ ýöâÿíÿí ëèäåðèíèí
ùÿðÿêÿòëÿðè èäè. Áó ùÿðÿêÿòëÿð ãÿòè èíàì
éàðàäûð êè, âàõò ýÿëÿúÿê áåéíÿëõàëã ñèéàñÿòäÿ ìÿíÿâèééàò ìåéàðëàðû öñòöíëöê
òÿøêèë åäÿúÿê âÿ ëèäåðëÿðèí äàâðàíûøûíû
ìöÿééÿí åäÿí òÿêúÿ áÿäíàì ìàðàãëàð
îëìàéàúàãäûð.
Ìÿí èñòèñíà åòìèðÿì êè, Ïðàãà Ñàììèòèíäÿ áàø âåðìèø áó ùàäèñÿ âÿ àðòûã
òàíûø áèð ôðàçà ýÿëÿúÿêäÿ áåéíÿëõàëã äèïëîìàòèéà âÿ ïîëèòîëîýèéà äÿðñëèêëÿðèíÿ äàõèë åäèëÿúÿê: äîñò þëêÿíèí íöìàéÿíäÿëÿðè
áó ìàñà àðõàñûíäà éîõäóð, àììà ìÿí
áóðàäàéàì âÿ ìÿí úàâàá âåðèðÿì...
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Ïðàãàäà þç
ùÿìêàðëàðûíà Òöðêèéÿíèí Åðìÿíèñòàíëà
þç ñÿðùÿäëÿðèíè ìÿùç íÿ ö÷öí áàüëàìàñûíû õàòûðëàòäû. Àõû åðìÿíè òÿðÿôè àäÿòÿí
ìöÿééÿí ùàäèñÿíèí íÿòèúÿëÿðè áàðÿäÿ
äàíûøàíäà îíóí ñÿáÿáëÿðè ùàããûíäà äàíûøìàüû “óíóäóð”. Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ äåìèøäèð: “Òöðêèéÿíèí Åðìÿíèñòàíëà ñÿðùÿäè 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäà
Àçÿðáàéúàíûí Êÿëáÿúÿð ðàéîíó èøüàë
åäèëÿíäÿí ñîíðà áàüëàíìûøäûð. Áóíäàí ÿââÿë èñÿ Äàüëûã Ãàðàáàüäàí áöòöí àçÿðáàéúàíëûëàð ãîâóëìóøäóð.
Àçÿðáàéúàíëûëàð Äàüëûã Ãàðàáàü ÿùàëèñèíèí 30 ôàèçèíè òÿøêèë åäèðäè. Êÿëáÿúÿðäÿí ÿââÿë åðìÿíèëÿð 1992-úè èëäÿ Øóøàíû âÿ Ëà÷ûíû, áóíóí àðäûíúà Àüäàì,
Ôöçóëè, Çÿíýèëàí, Ãóáàäëû âÿ Úÿáðàéûë
ðàéîíëàðûíû, éÿíè öìóìèëèêäÿ Àçÿðáàéúàíûí Äàüëûã Ãàðàáàüûí èíçèáàòè
ùöäóäëàðûíäàí êÿíàðäà éåðëÿøÿí 7 ðàéîíóíó èøüàë åòìèøäèð. Áó, Àçÿðáàéúàíûí áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ òàíûíìûø
ÿðàçèñèíèí 20 ôàèçèíè òÿøêèë åäèð”.
Åðìÿíèñòàí íÿ ãÿäÿð äåñÿ äÿ êè,
Òöðêèéÿ-Åðìÿíèñòàí ñÿðùÿäèíèí à÷ûëìàñû
âÿ Ãàðàáàüûí èøüàëûíà ñîí ãîéóëìàñû èêè
“ïàðàëåë”, “áèð-áèðè èëÿ áàüëû îëìàéàí” ïðîñåñäèð, þòÿí èëëÿð áèð äàùà ýþñòÿðäè: Áèð
ùàëäà êè, ñÿðùÿä èíäèéÿ ãÿäÿð áàüëûäûð,
äåìÿëè, êèìëÿðèíñÿ õîøóíà ýÿëñÿ äÿ, ýÿëìÿñÿ äÿ, áó èêè ìÿñÿëÿ áèð-áèðè èëÿ áàüëûäûð. Åðìÿíèñòàí-Òöðêèéÿ ñÿðùÿäèíèí èíäèéÿ ãÿäÿð áàüëû ãàëìàñûíà ùåéðÿòëÿíìÿéÿ âÿ áó èêè ïðîñåñèí “êÿñèøìÿìÿñè” áàðÿäÿ êþùíÿ âàëû íå÷ÿíúè äÿôÿ ñÿñëÿíäèðìÿéÿ äÿéÿðìè? Ìÿýÿð Êÿëáÿúÿð àðòûã
àçàä åäèëìèøäèðìè? Ìÿýÿð áó ñÿðùÿäèí
áàüëàíìàñûíûí èëêèí ñÿáÿáè àðàäàí ãàëäûðûëìûøäûðìû? Ìÿýÿð åðìÿíèëÿð Áèðèíúè
Äöíéà ìöùàðèáÿñè èëëÿðèíäÿ îíëàðûí ÿúäàäëàðû òÿðÿôèíäÿí Àíàäîëóíóí âÿ Ãàôãàçûí äèíú ìöñÿëìàí ÿùàëèñèíÿ ãàðøû òþðÿäèëìèø úèíàéÿòëÿðè åòèðàô åòìèøëÿðìè?
Ìÿýÿð Åðìÿíèñòàí ùÿìèí ôàúèÿëè èëëÿðèí
òàðèõèíèí áèðëèêäÿ þéðÿíèëìÿñèíÿ ðàçûëàøìûøäûðìû? Õåéð! Åðìÿíèñòàí à÷ûã ñþùáÿòäÿí ÷ÿêèíìÿêäÿ äàâàì åäèð, òàðèõè
ìÿñÿëÿëÿðèí áèðýÿ þéðÿíèëìÿñè ö÷öí ÿââÿëúÿ ãîíäàðìà “ñîéãûðûìû”íûí òàíûíìàñû øÿðòèíè èðÿëè ñöðöð, áó èñÿ òàðèõè òÿäãèãàò
ìåòîäèêàñûíäà íîíñåíñäèð.
Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí áàø÷ûñû Ïðàãà
Ñàììèòèíèí òðèáóíàñûíäàí äöíéà áèðëèéèíè áèð äàùà èêèëè ñòàíäàðòëàð ñèéàñÿòèíäÿí
èìòèíà åòìÿéÿ ÷àüûðäû. Òÿÿññöô êè, äöíéàíûí ìöõòÿëèô ýóøÿëÿðèíäÿ åéíè ïðîáëåìëÿðÿ èêèëè ñòàíäàðòëàðäàí éàíàøìà èðè
äþâëÿòëÿðèí ñèéàñÿòèíäÿ éåíÿ äÿ öñòöíëöê
òÿøêèë åäèð âÿ ñîí íÿòèúÿäÿ éàëíûç éåíè
ìöíàãèøÿëÿð éàðàíìàñûíà ýÿòèðèá ÷ûõàðûð. Àõû òàìàìèëÿ àøêàðäûð êè, ÿýÿð áåéíÿëõàëã áèðëèê Äàüëûã Ãàðàáàüäàêû ñåïàðàò÷ûëàðû âÿ îíëàðûí ùèìàéÿäàðëàðûíû ëàï
ÿââÿëäÿí ïèñëÿìèø îëñàéäû, äöíéàíûí
áàøãà íþãòÿëÿðèíäÿ äÿ ñåïàðàò÷ûëûã ùÿääèíè àøìàçäû. ßýÿð ãîíäàðìà “Äàüëûã
Ãàðàáàü ðåñïóáëèêàñû”íûí íöìàéÿíäÿëÿðèíè Àâðîïà ïàéòàõòëàðûíäà ýöëÿðöçëÿ ãàðøûëàìàñàéäûëàð, îíëàðà ìàëèééÿ äÿñòÿéè
âåðìÿñÿéäèëÿð éÿãèí êè, ùå÷ êÿñ áó úöð
úèíàéÿòëÿðÿ úÿñàðÿò åòìÿçäè. Èêèëè ñòàíäàðòëàð ñèéàñÿòè ìÿíÿâèééàòà çèääèð âÿ
ñöëù ö÷öí éåíè òÿùäèä ìÿíáÿéèäèð - Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí áåéíÿëõàëã áèðëèéÿ
èñìàðûøû áåëÿ èäè. Áó íàðàùàòëûã Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíèí àøàüûäàêû ñþçëÿðèíäÿ
äÿ ùèññ îëóíóðäó: “Àçÿðáàéúàí õàëãû
ñîðóøóð: íÿ ö÷öí Åðìÿíèñòàíà ãàðøû
ñàíêñèéàëàð òÿòáèã åäèëìèð? Íÿ ö÷öí
Åðìÿíèñòàíûí Àâðîïà Øóðàñûíäàêû íöìàéÿíäÿ ùåéÿòè ñÿñ âåðìÿê âÿ ÷ûõûø
åòìÿê ùöãóãóíäàí ìÿùðóì åäèëìèð?
Îíëàð áàøãà þëêÿíèí ÿðàçèëÿðèíè èøüàë
åòìèøëÿð, áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðûíû ïîçóðëàð, ÁÌÒ Òÿùëöêÿñèçëèê Øóðàñûíûí 4 ãÿòíàìÿñèíè êîáóä øÿêèëäÿ
ïîçóðëàð, áóíóí ìöãàáèëèíäÿ îíëàðà
ãàðøû ùå÷ áèð ñàíêñèéà, ùå÷ áèð úÿçà
òÿòáèã åäèëìèð. Äàüëûã Ãàðàáàüûí ãàíóíñóç, êðèìèíàë ðåæèìèíèí ãîíäàðìà
íöìàéÿíäÿëÿðè Àâðîïà ïàéòàõòëàðûíà
âèçàëàð àëûðëàð. Áó, äþçöëìÿç ùàëäûð âÿ
áóíà ñîí ãîéóëìàëûäûð”.
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ÷ûõûøû ôîðìàëàøìûø éåíè ýåîñèéàñè ýåð÷ÿêëèéè - åéíè ðåýèîíäà éåðëÿøÿí ãöäðÿòëè, ãëîáàë ðåñåññèéà íÿòèúÿñèíäÿ çÿðÿð ÷ÿêìÿìèø èãòèñàäèééàòà, äþéöø ãàáèëèééÿòëè îðäóéà,
áåéíÿëõàëã àðåíàäà àðòàí íöôóçà âÿ
äöíéà ñèéàñÿòèíÿ òÿñèð ýþñòÿðìÿê èìêàíëàðûíà ìàëèê îëàí èêè ýöúëö òöðê äþâëÿòèíèí ìþùêÿì èòòèôàãûíû ýþñòÿðäè. Áó, áþéöê ãàðäàø èëÿ êè÷èê ãàðäàø àðàñûíäàêû
ìöíàñèáÿòëÿð äåéèë, áÿðàáÿð èòòèôàãäûð.
Áó, ñàíáàëëû ðåýèîíàë àìèëäèð, ùå÷ êÿñ, î
úöìëÿäÿí Åðìÿíèñòàí äà áó àìèëëÿ ùåñàáëàøìàéà áèëìÿç. Áó èòòèôàã òÿêúÿ åòíèê-ìÿäÿíè êþêëÿðèí îðòàã îëìàñû èëÿ äåéèë, ùÿì äÿ ãëîáàë ÿùÿìèééÿòëè åíåðæè ëàéèùÿëÿðèíèí áèðëèêäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè,
ïåðñïåêòèâäÿ Àñèéà èëÿ Àâðîïàíû áèðëÿøäèðÿúÿê íÿãëèééàò äÿùëèçèíèí ôîðìàëàøìàñû
èëÿ ìþùêÿìëÿíèð. Áó ëàéèùÿëÿðäÿ Ýöðúöñòàíûí äà èøòèðàêû - áöòþâëöêäÿ ôîðìàëàøìàãäà îëàí òÿêúÿ èãòèñàäè õàðàêòåðëè äåéèë, ùÿì äÿ ñèéàñè õàðàêòåðëè Àçÿðáàéúàí-Òöðêèéÿ-Ýöðúöñòàí ÿìÿêäàøëûüûíûí
ö÷òÿðÿôëè ôîðìàòûíûí éàðàíìàñû Åðìÿíèñòàíûí òÿúðèäèíè ýöúëÿíäèðèð, áó þëêÿíè ðåýèîíàë ÷ÿð÷èâÿäÿí êÿíàðäà ãîéóð.
Áöòþâëöêäÿ ãëîáàëëàøìà øÿðàèòèíäÿ
ðåýèîíàë ÿìÿêäàøëûã þí ïëàíà ÷ûõûð. Áèð
ñûðà, õöñóñÿí êè÷èê þëêÿëÿð ö÷öí áó
ÿìÿêäàøëûã ÿêñÿð ùàëëàðäà ñàëàìàò ãàëìàüûí, õàðèúè òÿùäèäëÿðÿ ãàðøû ñÿìÿðÿëè
ìöáàðèçÿ àïàðìàüûí, èãòèñàäè âÿ ñîñèàë
èíêèøàôûí, ìöñòÿãèëëèéèí ãîðóíóá ñàõëàíìàñûíûí, àë÷àëäûúû “ôîðïîñò” àäû àëìàãäàí ãîðóíìàüûí òÿìèíàòûäûð. Òÿÿññöô êè,
Éåðåâàíäà áóíó áàøà äöøìöðëÿð. Áóíà
ýþðÿ äÿ îíëàð ãîíøóëàðû èëÿ àúèç ùàëäà
äöøìÿí÷èëèê åäèð, îíëàðà ãàðøû àáñóðä èääèàëàð èðÿëè ñöðöð âÿ þç ñÿðùÿäëÿðèíäÿí
óçàãëàðäà ùèìàéÿ âÿ äÿñòÿê àõòàðûðëàð.
Åðìÿíèñòàí þçöíöí ñàéúà áþéöê äèàñïîðóíà âÿ Ãÿðáèí ùÿðòÿðÿôëè äÿñòÿéèíÿ
áàõìàéàðàã, ÿñëèíäÿ òÿê ãàëìûøäûð.
ßýÿð Åðìÿíèñòàí ðÿùáÿðëèéè ìöàñèð ýåîñèéàñè ðåàëëûãëàðäàí ÷ûõûø åäÿðÿê þç ñèéàñÿòèíè äÿéèøäèðìÿñÿ, êîíñòðóêòèâ ìþâãå
òóòìàñà, Àçÿðáàéúàíûí èøüàë åäèëìèø
ÿðàçèëÿðèíè àçàä åòìÿéÿ áàøëàìàñà âÿ
ùå÷ çàìàí ýåð÷ÿêëÿøìÿéÿúÿê ìÿãñÿäëÿðÿ ÷àòìàã ö÷öí òàðèõè ñàõòàëàøäûðìàüà
ñîí ãîéìàñà, áó þëêÿíèí ýÿëÿúÿéè áþéöê ñóàë àëòûíäà îëàúàãäûð.
Àçÿðáàéúàí-Òöðêèéÿ ìöíàñèáÿòëÿðèíÿ ýÿëäèêäÿ èñÿ, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ
áöòöí äöíéàéà íþâáÿòè äÿôÿ íöìàéèø åòäèðäè: Èêè ãàðäàø õàëãûí ìÿíàôåëÿðè áöòöí
ìÿñÿëÿëÿðäÿ öñò-öñòÿ äöøöð âÿ áèð-áèðèíÿ
àðõà-äàéàãäûð. Òöðêèéÿ èëÿ Àçÿðáàéúàíûí
êÿäÿðè äÿ îðòàãäûð, ñåâèíúè äÿ. Áàøãà úöð
îëà äà áèëìÿç. Ãîé áöòöí äöíéà áèëñèí êè,
ÿýÿð áó âÿ éà äèýÿð áåéíÿëõàëã òÿäáèðäÿ
áó èêè äþâëÿòäÿí áèðè èøòèðàê åäèðñÿ, äåìÿëè î, ùÿð èêè äþâëÿòè òÿìñèë åäèð. ×öíêè
Àçÿðáàéúàí èëÿ Òöðêèéÿ ãàðäàøäûð, “áèð
ìèëëÿò, èêè äþâëÿò”äèð!
Àñëàí ÀÑËÀÍÎÂ
ÀçÿðÒÀú-ûí Áàø äèðåêòîðó
Çàìàí Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèéàñÿòèíèí àëòåðíàòèâñèçëèéèíè âÿ õàëãûí úÿíàá
Èëùàì ßëèéåâè äÿñòÿêëÿìÿêëÿ ÿí äîüðó àääûì àòäûüûíû ýþñòÿðäè
Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, “Àçÿðàãðàðòèêèíòè” Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí ñÿäðè
Àüàëàð Âÿëèéåâ www.yaï.org.az ñàéòûíà ìöñàùèáÿ âåðèá:
- Àüàëàð ìöÿëëèì, Öìóììèëëè ëèäåðèìèç Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91 èëëèéè òÿíòÿíÿ èëÿ ãåéä åäèëèð. Îíóí áþéöê ñèéàñè âÿ äþâëÿò
õàäèìè êèìè òàðèõèìèçäÿêè ðîëó ùàããûíäà íÿ äåìÿê èñòÿðäèíèç?
- Àçÿðáàéúàíäà äþâëÿò ãóðóúóëóüóíóí,
èãòèñàäè äèð÷ÿëèøèí, ñîñèàë-ñèéàñè ùÿéàòäà
òÿðÿããèíèí Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àäû èëÿ áàüëû îëìàñû òàðèõè áèð ôàêòäûð.
Ìÿùç Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ ðÿùáÿðè îëäóüó Àçÿðáàéúàíû áèð äþâëÿò, õàëãûìûçû èñÿ
áèð ìèëëÿò êèìè òàðèõèí àüûð âÿ ñÿðò ñûíàãëàðûíäàí óüóðëà ÷ûõàðìûø, ìöàñèð Àçÿðáàéúàíûí åòèáàðëû áöíþâðÿñèíè éàðàòìûøäûð.
Áó ýöí ôÿõðëÿ äåéèðèê êè, Àçÿðáàéúàí
äþâëÿòèíè äöíéà äþâëÿòëÿðè àðàñûíäà èðÿëè
÷ûõàðàí, þëêÿìèçè ïàð÷àëàíìàã òÿùëöêÿñèíäÿí õèëàñ åäÿí, ðåñïóáëèêàìûçûí èíêèøàôûíà ìþùêÿì çÿìèí éàðàäàí ìÿùç Óëó
þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ îëìóøäóð. Òàðèõè
òÿúðöáÿ ñöáóò åäèð êè, éàëíûç ýöúëö ñèéàñè
ëèäåð éåòèøäèðÿí õàëãëàð îíëàðûí ýöúö, èðàäÿñè ñàéÿñèíäÿ þç ìèëëè ñÿðâÿòëÿðèíÿ ñàùèá
îëìàã âÿ îíëàðû ýÿëÿúÿê èíêèøàôà éþíÿëòìÿê èìêàíû ãàçàíûðëàð. Öìóììèëëè ëèäåð
Ùåéäÿð ßëèéåâ äÿ Àçÿðáàéúàí õàëãû ö÷öí
åéíè ìèññèéàíû éåðèíÿ éåòèðìèøäèð. Áó áþéöê äþâëÿò àäàìûíûí èðÿëè ñöðäöéö ñòðàòåýèéà èíäèêè íÿñëèí ýþçö þíöíäÿ ðåàëëûüà
÷åâðèëìèøäèð. Þëêÿìèçèí áóýöíêö óüóðëàðû,
ìöñòÿãèëëèéèìèçèí äàùà äà ìþùêÿìëÿíìÿñè Ùåéäÿð ßëèéåâ éîëóíóí, Îíóí àçÿðáàéúàí÷ûëûã èäåéàñûíûí äàâàìûäûð.
Àçÿðáàéúàíûí áó ýöí ÿëäÿ åòäèéè óüóðëàð, áåéíÿëõàëã àëÿìäÿêè íöôóçó Ùåéäÿð
ßëèéåâèí ùÿéàòà êå÷èðäèéè ñèéàñÿò íÿòèúÿñèíäÿ ãàçàíûëìûøäûð. Áó áèð ðåàëëûãäûð êè,
ìÿùç Îíóí õàëãûí ðÿéèíÿ ÿñàñëàíìàãëà
ýåð÷ÿêëÿøäèðäèéè ìöäðèê âÿ óçàãýþðÿí ñèéàñÿò þëêÿìèçèí ÕÕÛ ÿñðèí áàøëàíüûúûíäà
ðåýèîíàë ëèäåðëèéèíè òÿìèí åòìèøäèð.
Äàùè øÿõñèééÿò Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñàðñûëìàç ïîëàä èðàäÿñè âÿ ãÿòèééÿòè, õàëãûí
òÿðÿããèñè éîëóíäà éîðóëìàã áèëìÿäÿí ÷àëûøìàñû, ôÿäàêàð ÿìÿéè ñàéÿñèíäÿ ìöàñèð
Àçÿðáàéúàíûí áöíþâðÿñè óúàëäûëìûøäûð.
Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ åëÿ áèð øÿõñèééÿò, ýþðêÿìëè ñèéàñÿò÷è îëìóøäóð êè, Îíóí
ýþðäöéö èøëÿðè òàðèõ÷èëÿð óçóí èëëÿð áîéó
þéðÿíÿúÿê, òÿäãèã åäÿúÿê, ÿñÿðëÿð éàçûëàúàã, èäåéàëàðû íÿñèëäÿí-íÿñèëëÿðÿ êå÷ÿðÿê
éàøàéàúàã. Áó ãöäðÿòëè øÿõñèééÿòèí ìöÿééÿí åòäèéè éîë äèíàìèê èíêèøàôû òÿìèí
åäÿí ñòðàòåæè õÿòò îëàðàã þëêÿìèçÿ âÿ õàëãûìûçà äàèì óüóð ýÿòèðìèøäèð. Çÿíýèí ùàäèñÿëÿðëÿ äîëó ýÿðýèí äþâðëÿðäÿ Óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíè ÿí
÷ÿòèí ñûíàãëàðäàí ìÿùàðÿòëÿ ÷ûõàðàðàã þëêÿìèçèí èúòèìàè-ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ ìÿäÿíè-ìÿíÿâè òÿðÿããèñèíÿ íàèë îëìóøäóð.
Öìóììèëëè ëèäåð áöòöí ùÿéàòûíû õàëãà
ñÿäàãÿòëÿ õèäìÿòÿ ùÿñð åòìèø, þç ôÿàëèééÿòèíäÿ ùÿìèøÿ õàëãà àðõàëàíìûø, ÿí ÷ÿòèí àíëàðäà îíà ìöðàúèÿò åòìèøäèð. Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí Öìóììèëëè ëèäåðè, ìöäðèê
ðÿùáÿð âÿ äàùè øÿõñèééÿò Ùåéäÿð ßëèðçà
îüëó ßëèéåâèí ÿçèç õàòèðÿñè Àçÿðáàéúàí
õàëãûíûí ãÿëáèíäÿ ÿáÿäè éàøàéàúàã.
Îíóí àäû áó ýöí, ñþçöí ùÿãèãè ìÿíàñûíäà, Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ðÿìçè êèìè
ñÿñëÿíèð. Î, áóýöíêö ýöúëö, ãöäðÿòëè Àçÿðáàéúàíû þç ÿëëÿðè èëÿ éàðàòìûø, èíêèøàô åòäèðìèø, áöòöí äöíéàéà òàíûòìûøäûð.
Öìóììèëëè ëèäåðèìèç þëêÿìèçèí ñèéàñè, ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàô êîíñåïñèéàëàðûíû èøëÿéèá ùàçûðëàìûø, äþíìÿäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè òÿìèí åòìèøäèð. Áó äàùè øÿõñèééÿò
ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíûí ñîñèàë-èãòèñàäè âÿ
ñèéàñè ÿñàñëàðûíûí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíäÿ, äöíéàíûí àïàðûúû äþâëÿòëÿðèíèí åòèáàðëû
òÿðÿôäàøûíà ÷åâðèëìÿñèíäÿ, ñþçöí ùÿãèãè
ìÿíàñûíäà, áþéöê èøëÿð ýþðìöøäöð. Óëó
þíäÿðèìèçèí ùÿì êå÷ìèø ñîâåò äþíÿìèíäÿ, ùÿì äÿ ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíäà ùÿéàòà êå÷èðäèéè ëàéèùÿëÿðè, ðåàëëàøäûðäûüû áöòöí èøëÿðè ñàäàëàìàãëà ãóðòàðàí äåéèë. Áó
áþéöê âÿ áÿíçÿðñèç øÿõñèééÿò ìèëëÿòèíè,
õàëãûíû áöòöí áÿëàëàðäàí ãîðóìóø, ðåñïóáëèêàäà èúòèìàè-ñèéàñè ñàáèòëèéè òÿìèí
åòìèø, âÿòÿíäàø ãàðøûäóðìàñûíû àðàäàí
ãàëäûðìûø, þëêÿíèí ïàð÷àëàíìàñûíûí ãàðøûñûíû àëìàãëà ìèëëè ãóðòóëóøó òÿìèí åòìèøäèð. Õàëãûìûç Ùåéäÿð ßëèéåâ êèìè äàùè
øÿõñèééÿòëÿ ãöðóð äóéóð, èäåéàëàðûíû ùÿéàòà êå÷èðìÿéÿ ÷àëûøûð.
- Àçÿðáàéúàí ùàçûðäà þçöíöí ãöäðÿòëè, äèíàìèê èíêèøàô äþâðöíö éàøàéûð. Ñèçúÿ, þëêÿíèí ùàçûðêû óüóðëàðûíûí ÿñàñûíäà äàéàíàí àìèëëÿð
íÿëÿðäÿí èáàðÿòäèð?
- Àðòûã 22 èëäÿí ÷îõäóð êè, Àçÿðáàéúàí õàëãû þç ÿçÿëè âÿ ÿáÿäè àðçóñó îëàí
ìöñòÿãèëëèéèíÿ ãîâóøóá. Áó äþâðÿ, þëêÿìèçèí, õàëãûìûçûí, äþâëÿò÷èëèéèìèçèí êå÷äèéè éîëà íÿçÿð ñàëäûãäà ùÿð áèð Àçÿðáàéúàí
âÿòÿíäàøû áó éîëó óüóðëó, øÿðÿôëè âÿ ýÿëÿúÿéÿ ÷îõ áþéöê öìèäëÿð éàðàäàí áèð éîë
êèìè ýþðöð. Ìöñòÿãèëëèê éîëóìóç Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ïàðëàã çÿêàñûíûí, Àçÿðáàéúàí òîðïàüûíà, Àçÿðáàéúàí
èíñàíûíà îëàí ñåâýèñèíèí òÿçàùöðö êèìè
ìåéäàíà ÷ûõäû. Áó ýöí þëêÿìèç ñöðÿòëÿ
èíêèøàô åäèð. Àçÿðáàéúàí êå÷ìèø ñîâåòëÿð
áèðëèéèíèí òÿðêèáèíäÿ îëäóüó èëëÿðè õàòûðëàéàã. Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ 1969-úó èëäÿ Àçÿðáàéúàíûí ðÿùáÿðè îëàíäà þëêÿìèç
èòòèôàã ðåñïóáëèêàëàðû è÷ÿðèñèíäÿ ÿí àøàüû
èãòèñàäèééàòà ìàëèê èäè, ýåðèäÿ ãàëìûøäû.
Éàøëû íÿñèë äÿ ÷îõ éàõøû õàòûðëàéûð êè, Ùåéäÿð ßëèéåâ Àçÿðáàéúàíûí ðÿùáÿðëèéèíÿ
ýÿëäèêäÿí ñîíðà ñÿíàéå, êÿíä òÿñÿððöôàòû, òÿùñèë âÿ ñ. ñàùÿëÿð ÷îõ ñöðÿòëÿ èíêèøàô
åòäè. 1969-1982-úè èëëÿðäÿ Àçÿðáàéúàí èòòèôàã ðåñïóáëèêàëàðû àðàñûíäà ýåðèäÿ ãàëàí
ðåñïóáëèêàäàí ãàáàãúûë ðåñïóáëèêàéà
÷åâðèëäè. Ëàêèí áó èëëÿðäÿí ñîíðà ìöàñèð
Àçÿðáàéúàíûí òàðèõèíäÿ ìöðÿêêÿá äþâð
áàøëàíäû. Ùÿìèí äþâðäÿ ñîâåòëÿð èòòèôàãûíûí äàüûëìàñû ïðîñåñè áàøëàíäû. Áó ïðîñåñäÿ áöòöí èòòèôàã ðåñïóáëèêàëàðû èøòèðàê
åòäè, ùÿð áèðè ìöñòÿãèëëèê ãàçàíäû. Î äþâðäÿ áàø âåðÿí èúòèìàè-ñèéàñè ùàäèñÿëÿðè
òÿùëèë åäÿíäÿ áåëÿ áèð àüðûëû íÿòèúÿéÿ ýÿëèðèê êè, Àçÿðáàéúàí ùÿìèí ïðîñåñäÿ ÿí
÷îõ ôàúèÿëÿðëÿ ðàñòëàøàí, èòêèëÿð âåðÿí,
ìöñòÿãèëëèéÿ ýåäÿí éîëäà ÿí óüóðñóç ñå÷èìëÿð åäÿí þëêÿ îëóá. Ñîâåò èòòèôàãûíäàí
àéðûëìûø 15 ðåñïóáëèêàíûí ùå÷ áèðè Àçÿðáàéúàí ãÿäÿð èòèðìÿéèá, Àçÿðáàéúàí ãÿäÿð ÿçàá-ÿçèééÿò ýþðìÿéèá. Àçÿðáàéúàí
ìèíëÿðëÿ øÿùèä âåðèá. Î çàìàí ìöùàðèáÿäÿ ùÿëàê îëàíëàðûí ÿêñÿðèééÿòè ýÿíúëÿð èäè.
Áó äþâðäÿ Àçÿðáàéúàí ÿðàçèëÿðèíèí 20
ôàèçè Åðìÿíèñòàíûí èøüàë÷û îðäóñó òÿðÿôèíäÿí çÿáò îëóíäó, áèð ìèëéîíäàí àðòûã ñîéäàøûìûç ùÿëÿ äÿ ãà÷ãûí âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöí âÿçèééÿòèíäÿ éàøàéûð.
Áó ôàúèÿ îíà ýþðÿ áàø âåðäè êè, Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèê ÿðÿôÿñèíäÿ âÿ ìöñòÿãèëëèéèíèí èëê èëëÿðèíäÿ éàøàäûüû ôàúèÿëÿðèí,
÷ÿòèíëèêëÿðèí ãàðøûñûíûí àëûíà áèëìÿìÿñèíèí
ÿñàñ ñÿáÿáè þëêÿäÿ õàëãûí åòèìàä áÿñëÿäèéè, èíñàíëàðû àðõàñûíúà àïàðà áèëÿí, þç
òîðïàüûíà, õàëãûíà èíòÿùàñûç ìÿùÿááÿòè,
ñÿäàãÿòè îëàí áèð èíñàíûí, éÿíè, Ùåéäÿð
ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèêäÿ îëìàìàñû èäè. Îíà
ýþðÿ äÿ, ñàùèáñèç ãàëàí þëêÿ áó ãÿäÿð ôàúèÿëÿðëÿ öçëÿøäè. Ùÿìèí äþâðäÿ Àçÿðáàéúàí ùÿì äÿ ìöñòÿãèëëèéèíè èòèðìÿê òÿùëöêÿñè èëÿ öçëÿøìèøäè, þëêÿäÿ âÿòÿíäàø ãàðøûäóðìàñû éàðàíìûøäû. 1993-úö èëäÿ õàëãûí
òÿêèäëè òÿëÿáè èëÿ Óëó þíäÿðèí ñèéàñè ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòìàñû èëÿ ôÿëàêÿòëÿðÿ ñîí ãîéóëäó, þëêÿ äèð÷ÿëìÿéÿ áàøëàäû. Öìóììèëëè ëèäåðèí ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàíà ðÿùáÿðëèê
åòäèéè 10 èëäÿ þëêÿíèí éàðàëàðû ñàüàëìàüà
áàøëàäû. Ìöäðèê, àüûëëû ñèéàñÿòè èëÿ Ùåéäÿð
ßëèéåâ áèðèíúè íþâáÿäÿ, Àçÿðáàéúàíûí
ìöñòÿãèëëèéèíè èòèðìÿñèíÿ éîë âåðìÿäè.
Ìöñòÿãèëëèéè ÿëäÿ åòìÿê êèôàéÿò äåéèë, ùÿì
äÿ îíó ãîðóéóá ñàõëàìàã ëàçûìäûð. Áóýöíêö ýÿíúëÿð õîøáÿõòäèð êè, Ùåéäÿð ßëèéåâèí ãóðäóüó úÿìèééÿòäÿ éàøàéûðëàð.
- Áó ýöí òàðèõè ìèññèéàíû Óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû,
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè úÿíàá Èëùàì ßëèéåâ óüóðëà äà-
âàì åòäðèð. Àçÿðáàéúàí áó ýöí ñöðÿòëè âÿ äèíàìèê èíêèøàô éîëóíäàäûð...
- Óëó þíäÿðèìèçèí þëìÿç èäåéàëàðû
ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèìèç Èëùàì ßëèéåâ òÿðÿôèíäÿí óüóðëà äàâàì åòäèðèëèð âÿ þòÿí
ìöääÿò ÿðçèíäÿ äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñûíûí
éîðóëìàç ôÿàëèééÿòè íÿòèúÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí äöíéàíûí ÿí äèíàìèê èíêèøàô åäÿí þëêÿëÿðèíäÿí áèðèíÿ ÷åâðèëìèøäèð.
Áóíóí íÿòèúÿñèíäÿ äÿ þëêÿìèç áöòöí
ñàùÿëÿð öçðÿ èíêèøàô åòìÿêäÿäèð. Èëê íþâáÿäÿ, èãòèñàäèééàòûìûçûí èíêèøàôûíû õöñóñè âóðüóëàìàã èñòÿéèðÿì. ×öíêè èãòèñàäè èíêèøàô
äèýÿð ñàùÿëÿðèí èíêèøàôûíäà äà ìöñòÿñíà
ðîë îéíàéûð. Àçÿðáàéúàíûí äèíàìèê, ìöñòÿãèë èãòèñàäè èíêèøàô ñòðàòåýèéàñû ðàñèîíàë ñÿúèééÿ äàøûéûð. Þëêÿìèç ùå÷ áèð ãóðóìäàí,
ùàíñûñà äþâëÿòäÿí àñûëû îëìàéàí èãòèñàäè
ñèéàñÿò éöðöäöð êè, áó äà ìèëëè èíêèøàôûí ôóíäàìåíòàë êîìïîíåíòè êèìè ÷ûõûø åäèð.
Áó ýöí ùÿð áèð ñåêòîðäà èãòèñàäè èíêèøàô ìöøàùèäÿ îëóíóð êè, áóíóí äà ÿñàñûíäà Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ
ùÿéàòà êå÷èðèëÿí èãòèñàäè ñèéàñÿò äàéàíûð.
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè áÿéàí åäèá êè,
äþâëÿòèìèçèí ñèéàñÿòèíèí ìÿðêÿçèíäÿ
Àçÿðáàéúàí âÿòÿíäàøû äàéàíûð. Ýöúëö èãòèñàäèééàò ùÿì÷èíèí, ÿùàëèíèí ðèôàùûíûí
äàùà äà éöêñÿëäèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ
óüóðëó àääûìëàðûí àòûëìàñûíû øÿðòëÿíäèðèð.
Áó ýöí ÿùàëèíèí ñîñèàë ìöäàôèÿñèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè éþíöíäÿ óüóðëó ñèéàñÿò ùÿéàòà êå÷èðèëèð êè, áó, úèääè íÿòèúÿëÿðèí ÿëäÿ
îëóíìàñû èëÿ ìöøàéèÿò îëóíóð.
- Àüàëàð ìöÿëëèì, “Àçÿðàãðàðòèêèíòè” Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí ýþðäöéö èøëÿðÿ ãûñàúà íÿçÿð ñàëìàüûíûçû
õàùèø åäèðèê...
- Ãåéä åòäèéèìèç êèìè, áöòöí ôÿàëèééÿòè
èëÿ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè êóðñóíóí, çÿíýèí äþâëÿò÷èëèê ìÿêòÿáèíèí ëàéèãëè
äàâàì÷ûñû îëäóüóíó òÿñäèãëÿéÿí úÿíàá Èëùàì ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí
Áàêû âÿ Áàêûÿòðàôû ãÿñÿáÿëÿðèí, ðåýèîíëàðûí
ñîñèàë-èãòèñàäè èíêèøàôû Äþâëÿò ïðîãðàìëàðûíäà ãàðøûéà ãîéóëàí âÿçèôÿëÿðèí óüóðëó ùÿëëè
èëÿ Àçÿðáàéúàí ÿí óúãàð äàü êÿíäëÿðè äÿ
äàõèë îëìàãëà áþéöê ãóðóúóëóã ìåéäàíûíû
õàòûðëàäûð. Ïàéòàõò âÿ áþëýÿëÿðäÿ àáàäëûã èøëÿðè ýåíèø âöñÿò àëûá. Äþâëÿò áàø÷ûñû Èëùàì
ßëèéåâèí ãåéä åòäèéè êèìè, ðàéîíëàð àðàñûíäà
ñàüëàì ðÿãàáÿò þëêÿíèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôûíû
äàùà äà ñöðÿòëÿíäèðèð. Óüóðëàðûìûç ùÿð çàìàí éåíè-éåíè ìÿãñÿäëÿðÿ éîë à÷ûð. Òÿáèè
êè, áó ùÿäÿôëÿðÿ ÷àòìàã ö÷öí áèðýÿ ñÿéëÿðÿ
áþéöê çÿðóðÿò äóéóëóð. Ùÿð áèð àèäèééÿòè ãóðóì öçÿðèíÿ äöøÿí âÿçèôÿíè ëàçûìè ñÿâèééÿäÿ éåðèíÿ éåòèðìÿêëÿ èíêèøàôûí äèíàìèêëèéèíÿ, äàâàìëûëûüûíà äÿñòÿê âåðìèø îëóð.
“Àçÿðàãðàðòèêèíòè” Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí äÿ ñîí îí èëäÿ ýþðäöéö èøëÿð àç äåéèë. Áó ñûðàäà Ìèëëè Ìÿúëèñèí èíçèáàòè áèíàñûíûí ÿñàñëû òÿìèð îëóíìàñûíû âÿ éåíè
êîðïóñóíóí èíøàñûíû, Ùåéäÿð ßëèéåâ àäûíà Ñàðàéûí ÿñàñëû òÿìèðèíè, Ýîðàíáîé âÿ
Ýþéýþë ðàéîíëàðûíûí ñó êàíàëèçàñèéàñû
ñèñòåìëÿðèíèí éåíèäÿí ãóðóëìàñûíû, ðåñïóáëèêàíûí áèð ñûðà ðàéîíëàðûíäà ãà÷ãûí
âÿ ìÿúáóðè êþ÷êöíëÿð ö÷öí ÷îõìÿðòÿáÿëè
éàøàéûø áèíàëàðûíûí âÿ ôÿðäè éàøàéûø åâëÿðèíèí òèêèíòèñèíè, Áàêû øÿùÿðèíèí 5 ðàéîíóíäà òÿùñèë ìöÿññèñÿñèíèí ÿñàñëû òÿìèðèíè,
éåíèäÿí ãóðóëìàñûíû, éåíè òÿäðèñ êîðïóñóíóí òèêèíòèñèíè ãåéä åäÿ áèëÿðèê. Òÿáèè
êè, ýþðöëÿí èøëÿð ñàäàëàíàíëàðëà ìÿùäóäëàøìûð, äàâàìëû õàðàêòåð äàøûéûð.
Ãåéä åäèì êè, ìàéûí 5-äÿ äþâëÿò
áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâèí èøòèðàêû èëÿ à÷ûëûø
ìÿðàñèìè êå÷èðèëÿí Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åëìëÿð Àêàäåìèéàñû Ìÿðêÿçè Êèòàáõàíàñûíûí
âÿ ÀÌÅÀ-íûí “Àçÿðáàéúàí Ìèëëè Åíñèêëîïåäèéàñû” Åëìè Ìÿðêÿçèíèí éåíè áèíàëàðûíûí òèêèíòèñè äÿ “Àçÿðàãðàðòèêèíòè” Ñÿùìäàð
Úÿìèééÿòè òÿðÿôèíäÿí ùÿéàòà êå÷èðèëèá. Áèíàëàðäà ëàçûì îëàí áöòöí øÿðàèò éàðàäûëûá.
Ýþðöëÿí èøëÿðëÿ éàõûíäàí òàíûø îëàí ìþùòÿðÿì Ïðåçèäåíòèìèç Èëùàì ßëèéåâ ðàçûëûüûíû èôàäÿ åòäè âÿ òàïøûðûãëàðûíû âåðäè.
Ùÿð áèð ÷ûõûøûíäà Àçÿðáàéúàíûí óüóðëàðûíà äèããÿò éþíÿëäÿí äþâëÿò áàø÷ûñû Èëùàì ßëèéåâ áó ôèêðè áèëäèðèð êè, áèç äàèì
èðÿëèéÿ áàõìàëûéûã. Ìîäåðíëÿøìÿ, éåíèëÿøìÿ äþâëÿò ñèéàñÿòèíèí ÿñàñûíû òÿøêèë
åäèð. Ìöàñèð òåõíîëîýèéàëàðëà òÿìèíàò åëìè
ÿñàñëàðà ñþéêÿíÿí èãòèñàäèééàòûìûçûí èíêèøàôûíû äàùà äà ñöðÿòëÿíäèðèð. Òÿáèè êè, áó
òÿëÿá, áó ÷àüûðûø áèçè äàùà ñÿéëÿ ÷àëûøìàüà, ýþðöëÿí èøëÿðèí áåéíÿëõàëã ñòàíäàðòëàðà óéüóí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñèíè òÿìèí åòìÿéèìèçÿ ñòèìóë âåðèð.
“ßìèíÿì êè, áåëÿ éàðàìàç ÿìÿëëÿðëÿ ìÿøüóë îëàíëàð áàðÿñèíäÿ úèääè
òÿäáèð ýþðöëÿúÿê âÿ îíëàðûí êèìëèéè ýåíèø èúòèìàèééÿòÿ à÷ûãëàíàúàã”
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñûíûí (ÉÀÏ)
Ñèéàñè Øóðàñûíûí, Àçÿðáàéúàí Ìÿòáóàò
Øóðàñû Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö, “Èêè ñàùèë”
ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó Âöãàð Ðÿùèìçàäÿ “ôàúåáîîê” ñîñèàë øÿáÿêÿñèíäÿ îíóí
àäûíà éàðàäûëìûø ñàõòà ïðîôèëëÿ áàüëû
à÷ûãëàìà âåðèá.
Â.Ðÿùèìçàäÿ áèëäèðèá êè, þëêÿìèçäÿ
ñþç, ìÿòáóàò âÿ ôèêèð àçàäëûãëàðûíà áþéöê
þíÿì âåðèëäèéè áèð äþâðäÿ áÿçè ãöââÿëÿð
áóíóí èôàäÿ÷èñè êèìè ìåéäàíà ÷ûõàí ñîñèàë øÿáÿêÿëÿðäÿí ñóè-èñòèôàäÿ åäèð, ìöÿééÿí
ñèéàñè ìàðàãëàðûíû ýåð÷ÿêëÿøäèðìÿê, àéðûàéðû øÿõñëÿðèí íöôóçóíà õÿëÿë ýÿòèðìÿê íàìèíÿ éàðàðëàíûðëàð: “Ùàçûðäà áåëÿ õîøàýÿëìÿç ìöíàñèáÿòëÿ öçëÿøÿíëÿðäÿí áèðè äÿ
ìÿíÿì. Áó, àðòûã èêèíúè äÿôÿäèð êè, áàø âåðèð. Þòÿí èë ïðåçèäåíò ñå÷êèñè þíúÿñè äÿ àäûìà ñàõòà ïðîôèë à÷ìûøäûëàð. Èíäè ùÿìèí ïðîôèëè éåíèäÿí àêòèâëÿøäèðèáëÿð. Áåëÿëÿðè Àçÿð-
áàéúàí äþâëÿòèíèí ñèéàñÿòèíèí ÿñàñûíäà
äàéàíàí þçöíöèôàäÿ âàñèòÿëÿðèíÿ äÿéÿð
éîõ, ãÿðÿç âÿ ùèääÿòè èôàäÿ åòìÿ âàñèòÿñè
êèìè éàíàøûðëàð. Áó ñóè-èñòèôàäÿíèí ùöãóãè
úÿçà ìåõàíèçìè âàð âÿ îíóí èøÿ äöøìÿñè
ö÷öí áöòöí ìöìêöí èìêàíëàð ìöâàôèã
ãàéäàäà äÿéÿðëÿíäèðèëÿúÿêäèð. Áèð äàùà áèëäèðèðÿì êè, à÷ûëàí ñàõòà ïðîôèëäÿ ñèéàñè ÿãèäÿìÿ âÿ ìþâãåéèìÿ óéüóí îëìàéàí
øÿðùëÿð, ìöíàñèáÿòëÿð âÿ ðÿéëÿð éåð àëìàãäàäûð. Áó, ÿí àçû âÿòÿíäàøëûã ùöãóãëàðûìûí
ïîçóëìàñûäûð. Ñàõòàêàðëûüà ÿë àòàíëàð, èëê
íþâáÿäÿ, áèëìÿëèäèðëÿð êè, áöòöí ôÿàëèééÿòèì
áîéó ìöñòÿãèë Àçÿðáàéúàí äþâëÿòèíèí ìåìàðû, Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ èäåéàëàðûíà
ùÿìèøÿ ñàäèã îëìóøàì, Îíóí ñèéàñè êóðñóíóí ëàéèãëè äàâàì÷ûñû Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâè ãÿòèééÿòëÿ äÿñòÿêëÿéèðÿì âÿ þìðöìöí ñîíóíà ãÿäÿð áåëÿ äÿ îëàúàã”.
À÷ûãëàìà àøàüûäàêû ñþçëÿðëÿ òàìàì-
ëàíûð: “Áèð âÿòÿíäàø êèìè þç ùöãóãëàðûìû
ãîðóìàã ùàããûìû àèäèééÿòè ãóðóìëàðäàí
ðèúà åäèðÿì. ßìèíÿì êè, áåëÿ éàðàìàç
ÿìÿëëÿðëÿ ìÿøüóë îëàíëàð áàðÿñèíäÿ úèääè
òÿäáèð ýþðöëÿúÿê âÿ îíëàðûí êèìëèéè ýåíèø
èúòèìàèééÿòÿ à÷ûãëàíàúàã”.
9
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
“Òîóð ä’Àçåðáàèäæàí” âåëîéöðöøö ìþùòÿøÿì áèð èäìàí éàðûøû îëìàãëà áÿðàáÿð, ùÿì
äÿ þëêÿìèçèí áåéíÿëõàëã àðåíàäà òàíûäûëìàñûíà õèäìÿò åäÿí ìöùöì áèð òÿäáèðäèð
áèðèíúè âÿ ñîíóíúó
ìÿðùÿëÿëÿðëÿ áàüëûäûð. Áó èë áèðèíúè ìÿðÌàéûí 7-äÿí 11-äÿê þëêÿùÿëÿ Äþâëÿò Áàéðàüû
ìèç äàùà áèð íöôóçëó áåéíÿëõàëã èäÌåéäàíûíäàí ñòàðò
ýþòöðÿðÿê Ãàðàäàü,
ìàí éàðûøûíà åâ ñàùèáëèéè åäÿúÿê. Áåéíÿëõàëã
Àáøåðîí, Áèíÿãÿäè
Âåëîñèïåä÷èëÿð Èòòèôàãûíûí 2.1 êàòåãîðèéàëû “Òîóð
ðàéîíëàðûíûí ÿðàçèëÿä’Àçåðáàèäæàí” áåéíÿëõàëã âåëîòóðóíóí Òÿøêèëàò ðèíäÿí êå÷ìÿêëÿ
Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè, Àçÿðáàéúàí Âåëîñèïåä Èäìàíû Ñóìãàéûò øÿùÿðèíäÿ
Ôåäåðàñèéàñûíûí âèòñå-ïðåçèäåíòè Ñàùèá ßëÿêáÿðîâ éåêóíëàøàúàãäûð.
Ñîíóíúó - áåøèíúè
âåëîòóðëà áàüëû ýþðöëÿí èøëÿð, åëÿúÿ äÿ Àçÿðáàéìÿðùÿëÿäÿ âåëîñèïåä÷èëÿð
Àçàäëûã
úàí âåëîñèïåä÷èëÿðèíèí ùàçûðëûã ñÿâèééÿñè
ìåéäàíûíäàí ñòàðò
èëÿ áàüëû ÀçÿðÒÀú-ûí ñóàëëàðûíû
ýþòöðÿðÿê Çûü øîñúàâàáëàíäûðûá.
ñåñè, Ãàëà éîëó, Øöâÿëàí, Ìÿðäÿêàí,
Áóçîâíà, Çóüóëáà,
- “Òîóð ä’Àçåðáàèäæàí” âåëîéöÁèëýÿù, Íàðäàðàíà ãÿäÿð ýåäÿðÿê ýåðèðöøöíöí êå÷èðèëìÿñè àðòûã áèð
éÿ äþíÿúÿê âÿ àåðîïîðò éîëóíäàí êå÷ÿíÿíÿ ùàëû àëìàãäàäûð. Éàðûøûí
ìÿêëÿ Ùåéäÿð ßëèéåâ ïðîñïåêòè èëÿ éåáàøëàíìàñûíà ÷îõ àç âàõò ãàëûð.
íÿ Àçàäëûã ìåéäàíûíà ãàéûäàúàã, äàÙàçûðëûã èøëÿðè íåúÿ ýåäèð?
ùà ñîíðà Íåôò÷èëÿð ïðîñïåêòè òÿðÿôäÿí
- Ùÿãèãÿòÿí äÿ, Àçÿðáàéúàíäà áåÈ÷ÿðèøÿùÿðÿ äàõèë îëàðàã ïàéòàõòûìûçûí
ëÿ áèð âåëîéöðöøöí êå÷èðèëìÿñè àðòûã
ìÿðêÿçè êö÷ÿëÿðè èëÿ 6 äÿôÿ äþâðÿ âóðàÿíÿíÿ ùàëû àëìûøäûð. Èêè èë ÿââÿë áèç 23
ðàã Ùþêóìÿò åâèíèí ãàðøûñûíäà ôèíèø
éàøàäÿê ýÿíúëÿð àðàñûíäà èëê âåëîéöðöõÿòòèíè êå÷ÿúÿêëÿð. Òóðóí 2, 3 âÿ 4-úö
øö, áèð èë ñîíðà èñÿ êîíòèíåíòàë êîìàíìÿðùÿëÿëÿðèíèí ìàðøðóòëàðû äåìÿê îëàð
äàëàð àðàñûíäà áåéíÿëõàëã “Òîóð
êè, ÿââÿëêè êèìè ãàëìûøäûð. Áåëÿëèêëÿ,
ä’Àçåðáàèäæàí” éàðûøûíû òÿøêèë åòäèê.
éàðûø èøòèðàê÷ûëàðû òàðèõè âÿ ìöàñèð ìåÙÿð èêè éàðûøûí òÿøêèëè Áåéíÿëõàëã Âåëîìàðëûã íöìóíÿëÿðèíèí âÿùäÿòè èëÿ ýþç
ñèïåä÷èëÿð Èòòèôàãûíû ãàíå åòäèéèíäÿí, î
îõøàéàí Áàêû âÿ Ñóìãàéûò øÿùÿðëÿðè,
áó èë áèçèì òÿêëèôèìèçè ãÿáóë åäÿðÿê
ãÿäèì È÷ÿðèøÿùÿð, åëÿúÿ äÿ Áþéöê Ãàô“Òîóð ä’Àçåðáàèäæàí” âåëîéöðöøöíöí
ãàç äàüëàðû, þç ôöñóíêàð òÿáèÿòè èëÿ ñåñÿâèééÿñèíè àðòûðìûø âÿ îíà 2.1 êàòå÷èëÿí Ãîáóñòàí, Øàìàõû, Àüñó, Èñìàãîðèéàñû âåðìèøäèð. Áó èñÿ î äåìÿêäèð
éûëëû, Ãÿáÿëÿ, Îüóç, Øÿêè ðàéîíëàðû èëÿ
êè, Àçÿðáàéúàíäà êå÷èðèëÿúÿê áóèëêè
òàíûø îëàúàãëàð.
òóðäà éàëíûç êîíòèíåíòàë âÿ ìèëëè êîÂåëîñèïåä èäìàíû äèýÿð èäìàí íþâìàíäàëàð äåéèë, ùÿì äÿ ïåøÿêàð êîíòèëÿðèíäÿí îíóíëà ôÿðãëÿíèð êè, äèýÿð éàíåíòàë êîìàíäàëàð èøòèðàê åäÿ áèëÿúÿêðûøëàð ÿñàñÿí áèð ãàïàëû ìÿêàíäà êå÷èëÿð. Àçÿðáàéúàíà ýÿëèøè òÿñäèãëÿíìèø
ðèëäèéè ùàëäà, áó éàðûøëàð éöçëÿðëÿ êèëî22 þëêÿíè òÿìñèë åäÿí 25 êîìàíäàäàí
ìåòð ìÿñàôÿíè ÿùàòÿ åòìÿêëÿ äöçÿí8-è - “ÌÒÍ-Ãùóáåêà” (ÚÀÐ), “Úàæà Ðóëèê, äàüëûã ÿðàçèëÿðäÿí âÿ ìöõòÿëèô øÿðàë-Ñåýóðîñ ÐÝÀ” (Èñïàíèéà), “Íåðè
ùÿð, ðàéîí, ãÿñÿáÿ âÿ êÿíäëÿðäÿí êå÷Ñîòòîëè”, “Àíäðîíè Ýèîúàòòîëè” (Èòàëèéà),
ìÿêëÿ òÿøêèë îëóíóð. Òÿáèè êè, áó äà þë“Äðàïàú Ïðîôåññèîíàë Úéúëèíý” (Àâñòðàêÿíèí áåéíÿëõàëã ñÿâèééÿäÿ òàíûíìàëèéà), “Òåàì Íîâî Íîðäèñê” (ÀÁØ),
ñû, îíóí ýþðìÿëè, òóðèñòëÿðè ìàðàãëàíäû“Ðóñâåëî” (Ðóñèéà) âÿ “ÚÚÚ Ïîëñàòðàí éåðëÿðèíèí áöòöí äöíéàéà òÿãäèì
Ïîëêîwèúå” (Ïîëøà) ìÿùç ïðî-êîíòèåäèëìÿñè ö÷öí ÷îõ âàúèáäèð. Áó áàõûìíåíòàë ëèñåíçèéàëûäûð. Äöíéàäà ìþâúóä
äàí, éàðûøûí ÷îõ çÿíýèí ìÿäÿíè âÿ òàîëàí 17 ïðî-êîíòèíåíòàë êîìàíäàäàí
ðèõè èðñÿ âÿ ýþçÿë òÿáèÿòÿ ìàëèê áþëýÿëÿ8-íèí áèçèì òóðäà èøòèðàêû þçëöéöíäÿ
ðèìèçäÿí êå÷ìÿñè ùÿì âåëîñèïåä÷èëÿìöñáÿò ýþñòÿðèúèäèð. Ùàçûðäà òóðóí
ðèí þç ýöúëÿðèíè ñûíàìàñû, ùÿì äÿ áó
Òÿøêèëàò Êîìèòÿñè òÿðÿôèíäÿí ìàðøðóòéàðûøûí èçëÿéèúèëÿðè îëàúàã ÷îõñàéëû õàðèëàð áîéóíúà éîëëàðûí âÿ îíëàðûí ÿòðàôûúè þëêÿ âÿòÿíäàøëàðû ö÷öí þëêÿìèçèí òàíûí éöðöø ö÷öí ùàçûðëàíìàñû, òÿùëöêÿíûäûëìàñûíà õèäìÿò åäèð.
ñèçëèê òÿäáèðëÿðèíèí ýþðöëìÿñè, êîìàíÎíó äà ãåéä åòìÿê èñòÿðäèì êè,
äàëàðûí âÿ ÷îõñàéëû òåõíèêè ùåéÿòèí ùà2015-úè èëäÿ òÿøêèë îëóíàúàã Àâðîïà
çûðëûüû âÿ ôÿàëèééÿòè ö÷öí øÿðàèòèí éàðàÎéóíëàðûíäà èøòèðàê åäÿúÿê âåëîñèïåääûëìàñû, òóðóí èøûãëàíäûðûëìàñû ìÿãñÿ÷èëÿðèí äÿ “Òîóð ä`Àçåðáàèäæàí”ûí ñîí,
äèëÿ ìöâàôèã òåõíèêè ïðîñåñëÿð âÿ äèýÿð
Áàêû ìÿðùÿëÿñèíèí ìàðøðóòóíóí Àâðîèøëÿð áàøà ÷àòäûðûëìàã öçðÿäèð.
ïà Îéóíëàðûíûí Òÿøêèëàò Êîìèòÿñè èëÿ
- “Òîóð ä’Àçåðáàèäæàí” âåëîéöðàçûëàøäûðûëìûø øÿùÿðäàõèëè ùèññÿñè èëÿ
ðöøöíöí ìàðøðóòëàðû þòÿí èëêèíùÿðÿêÿò åäÿúÿêëÿðè íÿçÿðäÿ òóòóëäóäÿí ôÿðãëÿíèðìè?
üóíäàí, áóèëêè éàðûø ùÿì äÿ “Áàêû- Áåø ìàðøðóòäàí ö÷ö äåìÿê îëàð
2015”ÿ ùàçûðëûã õàðàêòåðè äàøûéàúàãäûð.
êè, êå÷ÿí èëêè êèìèäèð. Äÿéèøèêëèêëÿð èñÿ
- Àçÿðáàéúàíû áó éàðûøäà
“Ñéíåðýé Áàêó” êîìàíäàñû
òÿìñèë åäÿúÿê. Êîìàíäàìûç
ùàããûíäà ôèêèðëÿðèíèçè áèëìÿê ìàðàãëû îëàðäû. Éåíè éàðàäûëìûø êîìàíäàíûí íÿòèúÿëÿðèíäÿí ðàçûñûíûçìû?
- “Ñéíåðýé Áàêó” ÷îõ ýÿíú áèð êîíòèíåíòàë êîìàíäàäûð. 2013-úö èë êîìàíäà ö÷öí äåáöò èëè îëñà äà, îíóí
öçâëÿðè þòÿí èë èøòèðàê åòäèêëÿðè ÓÚÛ òÿãâèìèíÿ äàõèë åäèëìèø éàðûøëàðäà 15 äÿôÿ ïîäèóìà ÷ûõà âÿ Àçÿðáàéúàíû ëÿéàãÿòëÿ òÿìñèë åäÿ áèëìèøëÿð. Êîìàíäàíûí òÿðêèáèíäÿ áó èë òðåê öçðÿ äöíéà
÷åìïèîíó îëìóø àâñòðàëèéàëû Ëöê Äåéâèñîí, þç þëêÿëÿðèíèí ÷åìïèîíëàðû òèòóëóíó ãàçàíìûø èðëàíäèéàëû Ìåòéó Áðåìèéå, Êîííîð Ìàêêîíâåé âÿ àçÿðáàéúàíëû Åë÷èí ßñÿäîâ êèìè ýöúëö âåëîñèïåä÷èëÿð âàðäûð. Êîìàíäàéà ðÿùáÿðëèê
åäÿí ïåøÿêàð ìåíåúåð âÿ ìÿøã÷èëÿð
îíóí äèíàìèê èíêèøàô ïëàíûíû ùàçûðëàéûá
ùÿéàòà êå÷èðèðëÿð.
õóíäóíóç. ßââÿë äÿ ãåéä åòäèéèì êèìè, áó ñÿâèééÿëè âåëîñèïåä éàðûøëàðû éöç
ìèíëÿðëÿ òàìàøà÷û òîïëàéàí, ìèëéîíëàðëà èäìàí ùÿâÿñêàðëàðûíûí òåëåâèçèéà âàñèòÿñè èëÿ èçëÿäèéè ìþùòÿøÿì áèð èäìàí
ùàäèñÿñè îëìàãëà áÿðàáÿð, ùÿì äÿ
îíóí êå÷èðèëäèéè þëêÿíèí áöòöí äöíéàéà
òàíûäûëìàñû âÿ òÿáëèüè ö÷öí ýþçÿë áèð
èìêàíäûð. Áèç äÿ áó èìêàíäàí éåòÿðèíúÿ éàðàðëàíìàã ö÷öí éàðûøûí ùÿì éåðëè, ùÿì äÿ áåéíÿëõàëã òåëåâèçèéà êàíàëëàðûíäà âÿ ñîñèàë øÿáÿêÿëÿðäÿ ýåíèø
éàéûëìàñûíà ÷àëûøûðûã.
Àïðåëèí 14-äÿí áàøëàéàðàã ùÿð ýöí
áèð íå÷ÿ äÿôÿ áèçèì ùàçûðëàäûüûìûç ìóñèãèëè ðåêëàì âèäåî÷àðõû “Åóðîñïîðò Èíòåðíàòèîíàë” âÿ “Åóðîñïîðò-2” êàíàëëàðûíäà áöòöí äöíéàéà éàéûìëàíûð âÿ áó,
éàðûøûí ñîíóíàäÿê äàâàì åäÿúÿêäèð.
Ìÿäÿíèééÿò âÿ Òóðèçì Íàçèðëèéèíèí
äÿñòÿéè èëÿ ùÿìèí âèäåî÷àðõ àïðåëèí
25-äÿí åòèáàðÿí “Åóðîíåwñ” òåëåâèçèéà
êàíàëû âàñèòÿñèëÿ äÿ éàéûìëàíûð. “Åó-
Ìÿí èíàíûðàì êè, ùÿð àé áèð íå÷ÿ
áåéíÿëõàëã éàðûøäà èøòèðàê åäÿí
“Ñéíåðýé Áàêó” áó äÿôÿ äàùà ýöúëö ðÿãèá îëàí ïðî-êîíòèíåíòàë êîìàíäàëàðëà
ìöáàðèçÿ àïàðñàëàð äà, éåíÿ äÿ ÿââÿëêè êèìè þëêÿìèçè ëàéèãèíúÿ òÿìñèë åäÿúÿêëÿð. Áèç êîìàíäàìûçûí àçÿðáàéúàíëû öçâëÿðèíäÿí Åë÷èí ßñÿäîâ, Ñàìèð
Úÿáðàéûëîâ, Òóðàë Èñýÿíäÿðîâ êèìè
ïåðñïåêòèâëè âåëîñèïåä÷èëÿðÿ áþéöê
öìèäëÿð áÿñëÿéèðèê.
- “Òîóð ä’Àçåðáàèäæàí” Àâðîïà
òóðó ùåñàá îëóíñà äà, ÿñëèíäÿ
äöíéàíûí áöòöí ãèòÿëÿðèíäÿí
îëàí êîìàíäàëàðûí ãàòûëäûüû áèð
éàðûøäûð. Áåëÿ ñÿâèééÿëè âåëîñèïåä èäìàíû éàðûøëàðûíûí ìöùöì
áèð õöñóñèééÿòè äÿ îíëàðûí ýåíèø
èøûãëàíäûðûëìàñû, äöíéà òåëåâèçèéà êàíàëëàðûíûí äèããÿòèíè éàðûøà
úÿëá åòìÿêäèð. Áó èñòèãàìÿòäÿ
ùàíñû èøëÿð ýþðöëöð?
- Ñèç ÷îõ ìöùöì áèð ìÿñÿëÿéÿ òî-
ðîñïîðò” òåëåâèçèéà êàíàëû èëÿ ÿëäÿ îëóíìóø ðàçûëûüà ÿñàñÿí, éàðûøûí ùÿð ìÿðùÿëÿñèíäÿí ñîíðà âåëîñèïåä ùÿâÿñêàðëàðû ýÿðýèí ìöáàðèçÿíèí 26 äÿãèãÿëèê
ýåíèø èúìàëûíû áó êàíàë âàñèòÿñèëÿ èçëÿéÿ áèëÿúÿêëÿð. Áåøèíúè ìÿðùÿëÿíèí ñîí
1,5 ñààòû èñÿ ùÿì “Åóðîñïîðò”, ùÿì äÿ
“Èäìàí Àçÿðáàéúàí” òåëåâèçèéà êàíàëëàðû èëÿ úàíëû îëàðàã éàéûìëàíàúàãäûð.
Áóíäàí áàøãà, õàðèúè þëêÿëÿðäÿí ýÿëìèø ÷îõñàéëû èäìàí æóðíàëèñòëÿðè äÿ òóðó
ýåíèø èøûãëàíäûðàúàã, åëÿúÿ äÿ âåëîéöðöøöí ðÿñìè www.òîóðäåàçåðáàèäæàí.úîì ñàéòû éàðûøà èíôîðìàñèéà äÿñòÿéè âåðÿúÿêäèð.
- Âåëîñèïåä éàðûøû èëÿ ÿëàãÿäàð
Áàêû øÿùÿðèíäÿ éåíÿ íÿãëèééàòûí
ùÿðÿêÿòè ìÿùäóäëàøäûðûëàúàãìû?
- Éàðûøûí 5-úè ìÿðùÿëÿñèíäÿ âÿ ãèñìÿí äÿ 1-úè ìÿðùÿëÿñèíäÿ Áàêû øÿùÿðèíäÿ, åëÿúÿ äÿ âåëîòóðóí ìàðøðóòóíóí
êå÷äèéè èñòèãàìÿòëÿðäÿêè éîëëàðäà íÿã-
ëèééàòûí ùÿðÿêÿòè ìöâÿããÿòè îëàðàã
ìÿùäóäëàøäûðûëàúàã âÿ éà äàéàíäûðûëàúàãäûð. Áó, äöíéàíûí ùÿð éåðèíäÿ áåëÿäèð. Ìÿñÿëÿí, Ôðàíñàäà éöç èëäèð êè, êå÷èðèëÿí “Òîóð äå Ôðàíúå” éàðûøëàðû çàìàíû Ïàðèñèí ìÿðêÿçè âÿ îíóí ÿñàñ
éîëëàðûíäàí áèðè îëàí “Éåëèñåé ÷þëëÿðè”,
50 èëäèð êè, êå÷èðèëÿí “Òîóð îô Òóðêåé”
çàìàíû Èñòàíáóëäà øÿùÿðèí ìÿðêÿçè,
Òîïêàïû Ñàðàéûíûí ÿòðàôû âÿ Èñòàíáóëóí
Àñèéà èëÿ Àâðîïà ùèññÿñèíè áèð-áèðèíÿ
áàüëàéàí âÿ ÿñàñ ùÿðÿêÿò ãîâøàüû
îëàí êþðïö áåëÿ áàüëàíûð. Áó èë 5 éàðûø
ýöíöíäÿí 3-ö, éÿíè ìàéûí 9-ó, 10-ó âÿ
11-è èø ýöíö îëìàäûüûíäàí, áó ìÿùäóäèééÿòëÿð íÿãëèééàòûí ùÿðÿêÿòèíÿ åëÿ áèð
úèääè ïðîáëåì éàðàòìàìàëûäûð. Öìóìèééÿòëÿ, ùÿð èë éàðûøûí ñîí - Áàêû ìÿðùÿëÿñè èñÿ ïàéòàõò ñàêèíëÿðèíèí ðàùàòëûüûíà úèääè õÿëÿë ýÿòèðìÿìÿê ìÿãñÿäèëÿ ùÿôòÿíèí áàçàð ýöíëÿðè êå÷èðèëèð. Ñààò
14.00-äÿê éàðûø áàøà ÷àòûð âÿ áöòöí
éîëëàð à÷ûëûð. Ìàé àéûíûí 11-äÿ ùÿìèí
âàõòàäÿê ÿùàëèäÿí õàùèø îëóíóð êè, àëòåðíàòèâ éîëëàðäàí èñòèôàäÿ åòñèíëÿð.
ßùàëèíèí ÿââÿëúÿäÿí ìÿëóìàòëàíäûðûëìàñû ìÿãñÿäèëÿ íÿãëèééàòûí ùÿðÿêÿòèíèí ìÿùäóäëàøäûðûëàúàüû ÿðàçèëÿðäÿêè
áèíàëàðûí ýèðèøëÿðèíäÿ éåðëÿøäèðèëìÿñè
ö÷öí õöñóñè ïëàêàòëàð ÷àï åäèëÿðÿê ìöâàôèã èúðà ùàêèìèééÿòëÿðèíÿ ïàéëàíìûøäûð. Áó áàðÿäÿ éàðûø ÿðÿôÿñèíäÿ ïîëèñ
îðãàíëàðûíûí íöìàéÿíäÿëÿðè äÿ ÊÈÂ âàñèòÿñèëÿ ñöðöúöëÿðÿ ëàçûìè õÿáÿðäàðëûã
åäèðëÿð.
- “Òîóð ä`Àçåðáàèäæàí” âåëîñèïåä éöðöøöíöí êå÷èðèëìÿñè, ñîí
èëëÿð ùÿâÿñêàð âåëîñèïåä÷èëÿð
ö÷öí éàðàäûëàí øÿðàèò èäìàíûí
áó íþâöíÿ èúòèìàè ìàðàüû àðòûðìûøäûð. Àçÿðáàéúàíäà âåëîñèïåä
èäìàíûíûí èíêèøàôû ö÷öí ùàçûðäà
äàùà ùàíñû èøëÿð ýþðöëöð?
- ßýÿð èêè èë ÿââÿë êö÷ÿëÿðèìèçäÿ âÿ
éîëëàðäà ÷îõ íàäèð ùàëëàðäà âåëîñèïåä÷è ýþðìÿê îëàðäûñà, àðòûã Àçÿðáàéúàíäà âåëîñèïåä ñöðÿíëÿðèí ñàéûíûí àðòäûüûíû ùÿð áèðèìèç ìöøàùèäÿ åäèðèê. Îíó
äà íÿçÿðÿ àëìàã ëàçûìäûð êè, âåëîñèïåä òÿêúÿ èäìàí àëÿòè äåéèëäèð. Î ùÿì
äÿ èíñàíëàðûí ñàüëàìëûüûíà õèäìÿò
åäÿí, ùàìûíûí áþéöê ìàðàã ýþñòÿðäèéè, åêîëîæè úÿùÿòäÿí òÿìèç íÿãëèééàò
âàñèòÿñèäèð.
Àçÿðáàéúàíäà âåëîñèïåä èäìàíûíà
áóýöíêö êèìè äèããÿò ùå÷ âàõò ýþñòÿðèëìÿìèøäèð. Äþâëÿòèìèçèí áàø÷ûñû Èëùàì
ßëèéåâèí âåëîñèïåä ùÿðÿêàòûíûí èíêèøàôû
èëÿ áàüëû òþâñèéÿëÿðèíÿ óéüóí îëàðàã, þëêÿìèçäÿ ýåíèø âÿ êîìïëåêñ òÿäáèðëÿð
ïðîãðàìû ðåàëëàøäûðûëûð. Àðòûã Èñìàéûëëûäà ìöàñèð âåëîñèïåä çàâîäóíóí òèêèíòèñèíÿ áàøëàíìûøäûð. Áó çàâîäóí ýÿëÿí
èë þç ìÿùñóëëàðûíû ñàòûøà ÷ûõàðàúàüû
ïëàíëàøäûðûëûð.
Äÿíèçêÿíàðû Ìèëëè Ïàðêäà éàðàäûëìûø âåëîñèïåä éîëëàðû àðòûã áþéöê ïîïóëéàðëûã ãàçàíìûøäûð. Áóðàäà ùÿð ýöí
ìöõòÿëèô éàøëû èíñàíëàð ñÿùÿðäÿí àõøàìàäÿê âåëîñèïåä ñöðöðëÿð. Áó éàõûíëàðäà Ýÿíúÿ øÿùÿðèíäÿ ìöàñèð âåëîñèïåä
êèðàéÿ ìÿíòÿãÿëÿðè, ùàáåëÿ óçóíëóüó
20 êèëîìåòðÿ ÷àòàí âåëîñèïåä éîëëàðû èñòèôàäÿéÿ âåðèëìèøäèð. Áåëÿ éîëëàð Øÿìêèð
âÿ äèýÿð ðàéîíëàðäà äà ñàëûíìûøäûð âÿ
áó ïðîñåñ äàâàì åäèð.
Áàêûíûí Ñÿáàèë ðàéîíóíäà Øûõ ÷èìÿðëèéè èëÿ öçáÿöç äàüëûã ÿðàçèäÿ éàðàäûëìûø âåëîïàðê âåëîñèïåä ùÿâÿñêàðëàðû
àðàñûíäà áþéöê ìàðàüà ñÿáÿá îëìóøäóð. Âåëîïàðêäà ùÿì ïåøÿêàð âåëîñèïåä éàðûøëàðûíûí, ùÿì äÿ òÿëèì âÿ
ìÿøãëÿðèí êå÷èðèëìÿñè, ùàáåëÿ Áàêû ñàêèíëÿðèíÿ áóðàäà ìöõòÿëèô èäìàí íþâëÿðè, éàõóä àèëÿâè ôÿàë èñòèðàùÿòëÿ ìÿøüóë
îëìàã ö÷öí ýþçÿë èìêàí âàðäûð. Áóðàäà äàü âåëîñèïåä èäìàíûíûí (ìîóíòàèí
áèêå) èíêèøàôû ö÷öí äÿ õöñóñè éîëëàð ÷ÿêèëìèøäèð. Ùàçûðäà áó ÿðàçèäÿ 2015-úè
èëäÿ êå÷èðèëÿúÿê Àâðîïà Îéóíëàðûíûí èäìàí îáéåêòëÿðèíäÿí áèðè îëàí ÁÌÕ ñòàäèîíóí èíøàñû äàâàì åòäèðèëèð. Ìåòðîíóí 20 Éàíâàð ñòàíñèéàñû éàõûíëûüûíäàêû êþùíÿ âåëîòðåêèí éåíèäÿí ãóðóëìàñû èøëÿðè äÿ éåêóíëàøìàã öçðÿäèð âÿ
áèð íå÷ÿ àéäàí ñîíðà î, âåëîñèïåä÷èëÿðèìèçèí èñòèôàäÿñèíÿ âåðèëÿúÿêäèð.
Âåëîñèïåä èäìàíûíûí ïîïóëéàðëàøäûðûëìàñû ö÷öí ùÿð èë áþëýÿëÿðäÿ ìöõòÿëèô éàðûøëàð, î úöìëÿäÿí, âåëîñèïåä èäìàíû öçðÿ Àçÿðáàéúàí ÷åìïèîíàòëàðû
òÿøêèë îëóíóð. Éåíè êëóáëàð âÿ ìÿêòÿáëÿð éàðàäûëûð, èñòåäàäëû ýÿíú âåëîñèïåä÷èëÿðÿ òÿãàöäëÿð àéðûëûð, ìàääè-òåõíèêè
áàçàíûí ýöúëÿíäèðèëìÿñè ö÷öí ëàçûìè
àääûìëàð àòûëûð. Óøàãëàðûí âÿ ýÿíúëÿðèí
âåëîñèïåä èäìàíûíà ìàðàüûíû àðòûðìàã
ö÷öí àéðûúà òÿäáèðëÿð ùÿéàòà êå÷èðèëèð.
Ìÿñÿëÿí, ýÿíúëÿðèí êîìïöòåð îéóíëàðûíà ìàðàüûíû íÿçÿðÿ àëàðàã, ùÿì÷èíèí,
îíëàðûí äèããÿòèíè “Òîóð ä`Àçåðáàèäæàí”
âåëîòóðóíà úÿëá åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ âåëîòóðóí åëåêòðîí îéóí âåðñèéàñû ùàçûðëàíàðàã èíòåðíåòäÿ éåðëÿøäèðèëìèøäèð.
Öìèäâàðûã êè, ýþðöëÿí èøëÿð âåëîñèïåä èäìàíûíûí äàùà äà èíêèøàô åòäèðèëìÿñèíÿ âÿ êöòëÿâèëÿøäèðèëìÿñèíÿ, ÿùàëè, õöñóñèëÿ äÿ ýÿíúëÿðèìûç àðàñûíäà
èäìàíûí áó íþâöíÿ ìàðàüûí àðòìàñûíà òÿêàí âåðÿúÿêäèð. Âåëîñèïåä èäìàíûíûí èíêèøàôû èñÿ þç íþâáÿñèíäÿ äþâðöìöçöí úèääè áèð áÿëàñûíà ÷åâðèëìÿêäÿ îëàí öðÿê-äàìàð õÿñòÿëèêëÿðèíèí
àçàëìàñûíà, ùàáåëÿ âàõòûíûí ÷îõóíó
êîìïöòåðëÿðèí âÿ éà òåëåâèçèéà åêðàíëàðûíûí ãàðøûñûíäà êå÷èðÿí ýÿíúëÿðèìèçèí ìöÿééÿí áèð ìöääÿòÿ áó ìÿøüóëèééÿòäÿí àðàëàíàðàã òÿìèç ùàâàäà,
òÿáèÿò ãîéíóíäà ôÿàë èñòèðàùÿòëÿ ìÿøüóë îëìàëàðûíà âÿ ñàüëàì ùÿéàò òÿðçèíÿ öñòöíëöê âåðìÿëÿðèíÿ äÿ ìöñáÿò
òÿñèð ýþñòÿðÿ áèëÿð.
Ôöðñÿòäÿí èñòèôàäÿ åäÿðÿê, ìÿí ùàìûíû áó ìþùòÿøÿì èäìàí áàéðàìûíà
òàìàøà åòìÿéÿ âÿ “Ñéíåðýé Áàêó” êîìàíäàñûíû äÿñòÿêëÿìÿéÿ äÿâÿò åäèðÿì.
Ñóðèéà: ßñÿäèí ùÿðáè óüóðëàðû âÿ éåíè çèääèééÿòëÿð áóðóëüàíû
Ñîí çàìàíëàð Ñóðèéàäà ùÿðáè òîããóøìàëàðûí éåíè ñÿâèééÿéÿ ãÿäÿì ãîéäóüó ùàããûíäà èíôîðìàñèéàëàð éàéûëûð.
Ùàêèìèééÿòÿ ñàäèã îðäóíóí áèð íå÷ÿ èñòèãàìÿòäÿ ìöõàëèô ùÿðáè ãðóïëàð öçÿðèíäÿ ãÿëÿáÿ ãàçàíäûüû ìöøàùèäÿ åäèëèð.
Åêñïåðòëÿð áöòþâëöêäÿ öñòöíëöéöí èãòèäàð
òÿðÿôäÿ îëäóüóíó äåéèðëÿð. Áó ïðîñåñ
èéóí àéûíûí 3-íÿ òÿéèí åäèëìèø ïðåçèäåíò
ñå÷êèñè àñïåêòèíäÿ ìàðàã äîüóðóð. Þëêÿíèí ñèéàñè ýÿëÿúÿéèíèí íåúÿ îëàúàüû
ÿòðàôûíäà ìöçàêèðÿëÿð ýåíèøëÿíèð. Ëàêèí
ìöøàùèäÿëÿð ýþñòÿðèð êè, ðåàëëûãäà Ñóðèéà
äàùà òÿùëöêÿëè äàõèëè ñèéàñè âÿçèééÿòÿ
äîüðó ýåäèð. Ùÿìèí ýåäèøàòûí ùÿì þëêÿ,
ùÿì äÿ ðåýèîí ö÷öí ùàíñû íÿòèúÿëÿð âåðÿ
áèëÿúÿéè öçÿðèíäÿ äöøöíìÿéÿ åùòèéàú
éàðàíûð.
Ìöùàðèáÿ ÷ûõûø
éîëóäóðìó?
Óêðàéíà ùàäèñÿëÿðè äöíéà ñèéàñÿòè
ö÷öí Ñóðèéà ìÿñÿëÿñèíè áèð ãÿäÿð àðõà
ïëàíà àòñà äà, îíóí àêòóàëëûüû àçàëìàéûá. Ìöÿééÿí àñïåêòëÿðäÿ èñÿ ãëîáàë
ýåîñèéàñÿò ìöñòÿâèñèíäÿ äàùà ìàðàãëû
ïðîñåñëÿð áàøëàéûá. Åêñïåðòëÿðèí ðÿéèíÿ
ýþðÿ, Ñóðèéàäà ýåäÿí ìöùàðèáÿäÿ âÿçèééÿò úèääè ñóðÿòäÿ äÿéèøèá. Öñòöíëöê
òàìàìèëÿ ùþêóìÿò ãöââÿëÿðèíèí òÿðÿôèíÿ
êå÷èá. Áóíóí òÿñäèãè êèìè Áÿøÿð ßñÿäÿ
ñàäèã ùÿðáè áèðëÿøìÿëÿðèí ìöõòÿëèô èñòèãàìÿòëÿðäÿ ìöõàëèô ãöââÿëÿð öçÿðèíäÿ ÿëäÿ
åòäèéè ãÿëÿáÿëÿð ýþñòÿðèëèð (áàõ: ìÿñ., Ñèðèéñêèé îòëèâ / “Åõïåðò Îíëèíå”, 17 àïðåë
2014).
Ñóðèéà ðÿùáÿðè áó éàõûíëàðäà Äÿìÿøã óíèâåðñèòåòèíäÿ ÷ûõûø åäÿðêÿí âóðüóëàéûá: “Èíäè áþùðàíäà ùÿì ùÿðáè
ìöíàñèáÿòäÿ, éÿíè, îðäóíóí ñàâàøäà
òåððîðà ãàðøû óüóðëàð ÿëäÿ åòìÿñèíäÿ,
ùÿì äÿ ñîñèàë ìöíàñèáÿòäÿ, éÿíè, ìèëëè áàðûø ïðîñåñè âÿ þëêÿíèí ùöúóìà
ìÿðóç ãàëäûüûíûí äÿðê åäèëìÿñèíäÿ
èðÿëèëÿéèøèí îëìàñûíäà äþíöø ìÿãàìû
áàøëàéûá” (áàõ: ÿââÿëêè ìÿíáÿéÿ). “Ùèçáóëëàù”ûí ëèäåðè Ùÿñÿí Íÿñðóëëàù Ñóðèéàíûí ïàð÷àëàíìàñû ðèñêèíèí àðòûã àðõàäà
ãàëäûüûíû áèëäèðèá. Ìàðàãëûäûð êè, “Ìîññàä”ûí êå÷ìèø øåôè Àìíîí Ñîôðèí Á.ßñÿäèí Ãÿðáèí ìöäàõèëÿñè îëìàäàí äåâðèëìÿñèíèí ìöìêöí îëìàäûüûíû ñþéëÿéèá.
Áåëÿ ùåñàá åäèðëÿð êè, Äÿìÿøãèí ãÿðáèíäÿ éåðëÿøÿí Çÿáÿäàíè óüðóíäà äþéöøëÿð áöòþâëöêäÿ ìöùàðèáÿäÿ úèääè äþíöø éàðàäàúàã. ßýÿð ùþêóìÿò ãöââÿëÿðè
ùÿëÿëèê “Íóñðà úÿáùÿñè”íèí íÿçàðÿòè àëòûíäà îëàí áó øÿùÿðè ÿëÿ êå÷èðñÿëÿð, îíäà
ìöõàëèôÿò ö÷öí ÷îõ àüûð âÿçèééÿò éàðàíàúàã. ×öíêè Çÿáÿäàíè þëêÿíèí Àðàëûã äÿíèçè ñàùèëëÿðè èñòèãàìÿòèíäÿ ñòðàòåæè éåðäÿ
éåðëÿøèð. Á.ßñÿä ùÿìèí ìÿíòÿãÿíè ÿëÿ
êå÷èðìÿêëÿ, ìöõàëèôëÿðèí òÿúùèçàòûíà áþéöê ÿíýÿëëÿð éàðàòìûø îëóð. Áóíóíëà äà,
Ñóðèéà èãòèäàðûíûí ñèëàùëû éîëëà äåâðèëìÿñè
èìêàíëàðû öçÿðèíäÿí õÿòò ÷ÿêèëèð.
Áöòöí áóíëàð ïðåçèäåíò ñå÷êèñèíäÿ
Á.ßñÿäèí èøòèðàê åòìÿñè ìÿñÿëÿñèíè ýöíäÿìÿ ýÿòèðèá. Áÿçè åêñïåðòëÿðèí ôèêðèíúÿ,
îíóí ö÷öíúö äÿôÿ ñå÷èëìÿê øàíñû äàùà
÷îõäóð. Áóíäàí ñîíðà 7 èë äÿ Á.ßñÿä þëêÿéÿ ðÿùáÿðëèê åäÿ áèëÿð. Éàõûí çàìàíëàðäà äþâëÿò áàø÷ûñûíûí þç íàìèçÿäëèéèíè
ðÿñìè îëàðàã èðÿëè ñöðÿúÿéè ýþçëÿíèëèð. Õàòûðëàäàã êè, Ñóðèéàäà ïðåçèäåíò ñå÷êèñè
èéóíóí 3-äÿ îëìàëûäûð.
Ëàêèí áóðàäà äèããÿò éåòèðèëìÿëè îëàí
áèð ìÿãàì âàð. Ìÿñÿëÿ îíäàí èáàðÿòäèð
êè, Ñóðèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñè äàâàì åäèð. Èãòèäàð þëêÿíèí áöòöí ÿðàçèñèíÿ íÿçàðÿò åäÿ áèëìèð. Á.ßñÿäèí þçö åòè-
ðàô åäèð êè, ùÿðáè ÿìÿëèééàòëàðûí ôÿàë ìÿðùÿëÿñè éàëíûç 1 èëÿ áàøà ÷àòà áèëÿð. Áåëÿ
îëàí ùàëäà ïðåçèäåíò ñå÷êèñè íÿ äÿðÿúÿäÿ ëåýèòèì ñàéûëàúàã? Áó úöð ñå÷èëÿí
ïðåçèäåíò þëêÿíèí ùàíñû ÿðàçèñèíè èäàðÿ
åäÿúÿê?
Ìöùàðèáÿíèí ýåäèøèíäÿ äþâëÿò áàø÷ûñûíûí äåìîêðàòèê öñóëëà ñå÷èëìÿñèíÿ
äöíéà èúòèìàèééÿòèíèí èíàíäûðûëìàñû ÷îõ
÷ÿòèí ìÿñÿëÿäèð. Äèýÿð òÿðÿôäÿí, ìöõàëèôÿòèí þçöíöí ñå÷êèéÿ áèðìÿíàëû ìöíàñèáÿòè éîõäóð. Ïðîáëåì ùå÷ äÿ îíëàðûí ùàêèìèééÿòÿ ìöíàñèáÿòèíäÿí ãàéíàãëàíìûð. Äàùà ìöðÿêêÿá âÿçèééÿò ìöõàëèôëÿð
àðàñûíäà ôèêèð áèðëèéèíèí îëìàìàñûíäàí
ìåéäàíà ýÿëèð.
Åêñïåðòëÿð áó àñïåêòäÿ äèããÿòè îíà
éþíÿëäèðëÿð êè, Ñóðèéàäàêû ìöõàëèô ãðóïëàøìàëàð þç àðàëàðûíäà äà ñàâàøûðëàð.
“ßë-Ãàèäÿ”éÿ áàüëû îëàí ãðóïëàøìàëàð äèýÿð äèíè ãðóïëàð âÿ êöðäëÿðëÿ âóðóøóðëàð.
Îíëàðûí ñûðàñûíäà “Èðàã âÿ Øàì Èñëàì
Äþâëÿòè” àäëû ãðóïëàøìà äàùà ôÿàëäûð. Áÿçè éåðëÿðäÿ îíëàð óüóð ãàçàíñàëàð äà,
ñîí äþâðëÿðäÿ ìÿüëóáèééÿòÿ óüðàéûðëàð.
Áóíà áàõìàéàðàã, îíëàð ùÿëÿ äÿ êèôàéÿò
ãÿäÿð úèääè òÿùëöêÿ òþðÿäèðëÿð.
Éåíè çèääèééÿòëÿð: äàùà
òÿùëöêÿëè ìÿðùÿëÿíèí
ÿëàìÿòëÿðè
Ùàçûðäà Ñóðèéàíûí áèð íå÷ÿ áþëýÿñè
ãåéðè-ãàíóíè ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí ìöõàëèô
ãðóïëàðûí íÿçàðÿòè àëòûíäàäûð. Áåëÿ ÷ûõûð
êè, îíëàð Á.ßñÿäèí òÿøêèë åòäèéè ñå÷êèëÿðäÿ èøòèðàê åòìÿéÿúÿêëÿð. Áÿñ îíäà ïðåçèäåíò ñå÷êèñè éåíè äàõèëè èõòèëàôëàðà òÿêàí
âåðìÿéÿúÿêìè? Åêñïåðòëÿð ùåñàá åäèðëÿð
êè, ìÿùç áåëÿ äÿ îëàúàã. Þëêÿ éåíè ñÿâèééÿäÿ ñèëàùëû òîããóøìàëàðûí òÿñèð äàè-
ðÿñèíÿ äöøÿúÿê.
Àíúàã áóðàäà Á.ßñÿä ôàêòîðóíó äèããÿòÿ àëìàã ëàçûìäûð. Ìöìêöíäöð êè, î,
ñå÷êèäÿ ãàëèá ýÿëÿíäÿí ñîíðà äàùà øèääÿòëÿ ñèëàùëû ìöõàëèôÿòèí öñòöíÿ ýåäÿúÿê.
Ìàêñèìàë äÿðÿúÿäÿ ýåíèø ÿðàçèéÿ íÿçàðÿòè ÿëÿ êå÷èðÿíäÿí ñîíðà èñÿ áàøãà òàêòèêàéà ÿë àòà áèëÿð. Áó ùàëäà þëêÿ äàõèëèíäÿ ìöíàãèøÿëÿðèí ñþíÿúÿéèíÿ öìèä åòìÿê ÷ÿòèíäèð.
Äèýÿð òÿðÿôäÿí, Ãÿðá þëêÿäÿ èñëàùàòëàðûí àïàðûëìàñûíäà èñðàð åäèð. Á.ßñÿä
èñÿ áó èñòèãàìÿòäÿ ùå÷ áèð èø ýþðìÿê èñòÿìèð. ÀÁØ-ûí Ñóðèéàäàêû êå÷ìèø ñÿôèðè
Åäâàðä Úåðåæèàí ìöñàùèáÿëÿðèíèí áèðèíäÿ
Á.ßñÿäè áåëÿ õàðàêòåðèçÿ åäèð: “2003-úö
èëäÿ îíà äåäèì êè, þëêÿäÿ ùå÷ áèð èðÿëèëÿéèø ùèññ åäèëìèð (äåìîêðàòèê èñëàùàòëàð àñïåêòèíäÿ - Íåwòèìåñ.àç). Îíóí
âåðäèéè úàâàáû ùå÷ çàìàí óíóòìàðàì.
Î äåäè: “Úÿíàá ñÿôèð Úåðåæèàí, èíñàíëàð èñëàùàòëàðà ùàçûð îëìàëûäûðëàð, îíëàð
èñÿ ùÿëÿ ùàçûð äåéèëëÿð, îíà ýþðÿ äÿ èíçèáàòè èñëàùàòëàðäàí áàøëàìàëûéûã”
(áàõ: Ñèðèÿ: îò “ ì í î ãî êî í ô åññèîíàë ü í î é
ìîçàèêè” äî ðåëèãèîçíûõ âîéí / “Ãî ë îñ
Àìåðèêè”, 29 àïðåë 2014).
Ýþðöíäöéö êèìè, öìóìèééÿòëÿ,
Á.ßñÿä äåìîêðàòèê èñëàùàòëàð àïàðìàã
ôèêðèíäÿ îëìàéûá. Î, ùàêèìèééÿòèíè ãîðóìàã ö÷öí áöòöí âàñèòÿëÿðäÿí èñòèôàäÿ åòìÿéÿ ùàçûðäûð. Áóíà áàõìàéàðàã, îíóí
ìþâãåéè ìþùêÿìëÿíèá. Õàðèúè äÿñòÿê
ùåñàáûíà ìöõàëèôÿò öçÿðèíäÿ áèð íå÷ÿ
ãÿëÿáÿ ãàçàíà áèëèá. Øöáùÿ éîõäóð êè,
áó ìÿñÿëÿäÿ îíà ÿí áþéöê ùÿðáè äÿñòÿéè “Ùèçáóëëàù” âåðèá.
Áóíëàðûí ôîíóíäà ìöøàùèäÿ÷èëÿð
Á.ßñÿäèí ùàêèìèééÿòäÿ ãàëìàñûíäà Èðàíûí úèääè ðîë îéíàäûüûíû ãåéä åäèðëÿð.
Êîíêðåò îëàðàã, ñå÷êè êå÷èðèëñÿ, Òåùðàíà
äîñò îëàí áèð íÿôÿðèí ïðåçèäåíò îëìàñû äàùà ÷îõ
èíàíäûðûúûäûð. Éàðàíìûø
âÿçèééÿòèí áó òÿðÿôè, éÿíè, Ãÿðáèí Ñóðèéàäàêû
ñå÷êèíè ùÿì äÿ ýåîñèéàñè ìÿíà äàøûéàí áèð ùàäèñÿ êèìè ãèéìÿòëÿíäèðìÿñè òàì ýþçëÿíèëÿíäèð.
Áóíó íÿçÿðÿ àëñàã,
Á.ßñÿä èãòèäàðûíûí ïåðñïåêòèâëè îëìàñû ùàããûíäà
ñþç äåìÿéèí ÷ÿòèí îëäóüóíó åòèðàô åòìÿëèéèê.
Åêñïåðòëÿðèí ðÿéèíÿ
ýþðÿ, àðòûã éåíè Ñóðèéà
ßñÿäñèç îëìàëûäûð. Áóíó àêñèîì êèìè
ãÿáóë åòñÿê, îíäà èéóí àéûíäà îëàúàã
ñå÷êèíèí äÿ þëêÿäÿêè ïðîáëåìè ùÿëë åòìÿéÿúÿéè ãÿíàÿòèíÿ ýÿëÿðèê. Î çàìàí
áåëÿ ìÿëóì îëóð êè, ùàçûðäà Ñóðèéàäà
ìöùàðèáÿäÿ ãàëèá ýÿëìÿê, åéíè çàìàíäà, ñèéàñè ãÿëÿáÿéÿ òÿìèíàò âåðìèð. Þëêÿ êèôàéÿò ãÿäÿð äÿðèí áþùðàí è÷ÿðèñèíäÿäèð. Áó àñïåêòäÿ ìöòÿõÿññèñëÿð èãòèñàäè ñàùÿäÿ ìöøàùèäÿ åäèëÿí òÿíÿççöëö
þí ïëàíà ÷ÿêèðëÿð. Ãÿðá Äÿìÿøãÿ ãàðøû
òÿòáèã åòäèéè ñàíêñèéàëàðëà äèíú ÿùàëèíèí
äÿ âÿçèééÿòèíè ïèñëÿøäèðèð. Ìÿñÿëÿí, Ñóðèéà ôóíòó äÿéÿðäÿí äöøöð âÿ þëêÿäÿ èíôëéàñèéàíûí ñÿâèééÿñè éöêñÿëèð.
Áöòöí áóíëàð Ñóðèéàäà âÿòÿíäàø ìöùàðèáÿñèíäÿ Á.ßñÿäèí óüóð ãàçàíìàñûíûí ñèéàñè äèâèäåíäëÿðèíèí íÿëÿðäÿí èáàðÿò îëàúàüûíûí ìöÿììàëû îëìàñûíû ýþñòÿðèð. Áóðàäà ÿí ÷îõ òÿùëöêÿ äàõèëè ÷ÿêèøìÿëÿðèí ýöúëÿíìÿñèíäÿí ãàéíàãëàíûð.
Ìöõàëèôÿòèí ñèëàùëû ãðóïëàðû þç àðàëàðûíäà
ìöíàñèáÿòëÿðè àéäûíëàøäûðà áèëìèðëÿð. Îíëàð áèð-áèðè èëÿ âóðóøóðëàð.
Êöðäëÿð âÿ åðìÿíèëÿð èñÿ þç ìàðàã-
ëàðûíû ãîðóìàã àäû èëÿ ñèëàùëàíûá, þëêÿíè
ïàð÷àëàéûðëàð. Àðòûã “Éåíè Àñàëà” àäëàíàí òÿøêèëàòûí Ñóðèéàäà òÿëèì êå÷äèéèíè
äåéèðëÿð. Åðìÿíè òåððîðóíóí áöòþâëöêäÿ
Éàõûí Øÿðã ö÷öí òÿùëöêÿ îëäóüó ìÿëóìäóð. Îíóí éåíèäÿí äèð÷ÿëäèëìÿñè
øöáùÿñèç êè, ðåýèîíà ÿëàâÿ ãåéðè-ìöÿééÿíëèê ýÿòèðÿúÿê. Ìöìêöíäöð êè, åðìÿíè
òåððîð÷óëàð áÿçè áþëýÿëÿðäÿ þç ìóõòàð
ãóðóìëàðûíû éàðàòìàã èøèíÿ ýèðèøñèíëÿð.
Êöðäëÿð àðòûã Ñóðèéàäà þç ìóõòàð ãóðóìëàðûíû éàðàòäûãëàðûíû áÿéàí åäèáëÿð.
Ëàêèí îíëàð äà áèð íå÷ÿ ãðóïà áþëöíöðëÿð âÿ íöôóç óüðóíäà àðàëàðûíäà èõòèëàôëàð áþéöéöð.
Ýþðöíöð, Ñóðèéàäà ùàêèìèééÿò-ìöõàëèôÿò ãàðøûäóðìàñûíäà Á.ßñÿäèí ùÿðáè
öñòöíëöê ÿëäÿ åòìÿñè ìþâúóä ïðîáëåìëÿðè ùÿëë åòìÿê èãòèäàðûíäà äåéèë. Ôàêòèêè
îëàðàã, þëêÿ éåíè çèääèééÿòëÿð áóðóëüàíûíà äîüðó ñöðöêëÿíèð. Áó àñïåêòäÿí áàõàíäà, Ñóðèéà ìÿñÿëÿñèíèí ùÿëÿ óçóí
ìöääÿò ãëîáàë ýåîñèéàñÿòèí áàøàüðûñû
îëàúàüûíû äåìÿê ìöìêöíäöð.
Íåwòèìåñ.àç
10
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
15.04.2014-úö èë òàðèõëè Ñÿùìäàðëàðûí èëëèê Öìóìè Éûüûíúàüûíûí 1 Ñàéëû Ïðîòîêîëó èëÿ òÿñäèãëÿíìèøäèð
“Óíèáàíê” Êîììåðñèéà Áàíêû” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòè 2013-úö èë öçðÿ
ÈËËÈÊ ÙÅÑÀÁÀÒ
2.1.1. Åìèòåíòèí òÿøêèëàòè-ùöãóãè ôîðìàñû, òàì âÿ ãûñàëäûëìûø àäû, äþâëÿò
ãåéäèééàòûíûí òàðèõè âÿ íþìðÿñè;
Åìèòåíòèí òÿøêèëàòè-ùöãóãè ôîðìàñû: à÷ûã
ñÿùìäàð úÿìèééÿòè;
Åìèòåíòèí òàì àäû: “ÓÍÈÁÀÍÊ”
Êîììåðñèéà Áàíêû” À÷ûã Ñÿùìäàð
Úÿìèééÿòè;
ãûñàëäûëìûø øÿêèëäÿ “ÓÍÈÁÀÍÊ”
Êîììåðñèéà Áàíêû
Äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè: 27.07.1992,
Äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè: 1300017201
2.1.2. Åìèòåíòèí ùöãóãè öíâàíû âÿ
îëäóüó éåð;
Ùöãóãè öíâàí: Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû,
Áàêû øÿùÿðè, Íÿñèìè ðàéîíó, 384-úö ìÿùÿëëÿ, Ðÿøèä Áåùáóäîâ êö÷ÿñè 55;
2.1.3. Åìèòåíòèí àäûíäà âÿ òÿøêèëàòè-ùöãóãè ôîðìàñûíäà äÿéèøèêëèêëÿð
îëäóãäà, åìèòåíòèí áöòöí ÿââÿëêè àäëàðû âÿ òÿøêèëàòè-ùöãóãè ôîðìàëàðû, ùàáåëÿ îíëàðûí ãåéäèééàòà àëûíäûüû òàðèõëÿð, åìèòåíò äèýÿð ùöãóãè øÿõñèí
áþëöíìÿñè âÿ éà òÿðêèáèíäÿí àéðûëìàñû øÿêëèíäÿ éåíèäÿí òÿøêèë éîëó èëÿ
éàðàäûëäûãäà, éåíèäÿí òÿøêèëèí ôîðìàñû, ùÿìèí ùöãóãè øÿõñèí àäû âÿ òÿøêèëàòè-ùöãóãè ôîðìàñû, åìèòåíò ùöãóãè
øÿõñëÿðèí áèðëÿøìÿñè øÿêëèíäÿ éåíèäÿí òÿøêèë éîëó èëÿ éàðàäûëäûãäà, éåíèäÿí òÿøêèëèí ôîðìàñû, ùÿìèí ùöãóãè
øÿõñëÿðèí àäëàðû âÿ òÿøêèëàòè-ùöãóãè
ôîðìàëàðû;
Åìèòåíò þç ùàçûðêè àäûíû “ÌÁÀÍÊ” Êîììåðñèéà Áàíêû” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí
6 äåêàáð 2002-úè èë òàðèõëè Ñÿùìäàðëàðûíûí
Öìóìè Éûüûíúàüûíûí ãÿðàðû (Ïðîòîêîë ¹ 2)
âÿ 27 äåêàáð 2002-úè èë òàðèõäÿ “ÓÍÈÁÀÍÊ”
Êîììåðñèéà Áàíêû” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí Íèçàìíàìÿñèíÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ßäëèééÿ Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí òÿñäèã
åäèëìèø äÿéèøèêëèê ÿñàñûíäà àëìûøäûð. Áàíê
“ÏÐÎÌÒÅÕÁÀÍÊ” Ñÿùìäàð Êîììåðñèéà
Áàíêûíûí âÿ “ÌÁÀÍÊ” Ñÿùìäàð Êîììåðñèéà Áàíêûíûí Ñÿùìäàðëàðûíûí 16 ñåíòéàáð
2002-úè èë òàðèõëè áèðýÿ Öìóìè Éûüûíúàüûíûí ãÿðàðûíà (ïðîòîêîë ¹ 1) âÿ 15 îêòéàáð
2002-úèë èë òàðèõèíäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû ßäëèééÿ Íàçèðëèéè òÿðÿôèíäÿí äþâëÿò ãåéäèééàòûíà àëûíìûø Íèçàìíàìÿñèíÿ ÿñàñÿí
“ÏÐÎÌÒÅÕÁÀÍÊ” Ñÿùìäàð Êîììåðñèéà
Áàíêûíûí “ÌÁÀÍÊ” Ñÿùìäàð Êîììåðñèéà
Áàíêûíà ãîøóëìàñû íÿòèúÿñèíäÿ éåíèäÿí
òÿøêèë åäèëìèøäèð. Áó ãîøóëìà íÿòèúÿñèíäÿ
“ÏÐÎÌÒÅÕÁÀÍÊ” Ñÿùìäàð Êîììåðñèéà
Áàíêûíûí áöòöí ùöãóã âÿ âÿçèôÿëÿðè
“ÌÁÀÍÊ” Êîììåðñèéà Áàíêû” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíÿ êå÷ìèøäèð. Åìèòåíò
“ÌÁÀÍÊ” Êîììåðñèéà Áàíêû” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí ùöãóãè âàðèñè îëìàãëà
îíóí áöòöí ùöãóã âÿ þùäÿëèêëÿðèíè ÿëäÿ åòìèøäèð.
2.1.4 åìèòåíòèí ùåñàáàò èëè ÿðçèíäÿ
éàðàíìûø âÿ ëÿüâ åäèëìèø ôèëèàëëàðû âÿ
íöìàéÿíäÿëèêëÿðèíèí àäû, îëäóãëàðû
éåð âÿ ãåéäèééàòëàðû ùàããûíäà ìÿëóìàòëàð;
2.1.10. åìèòåíòèí ñÿùìäàðëàðûíûí (ïàé÷ûëàðûíûí) ùåñàáàò èëè
ÿðçèíäÿ êå÷èðèëìèø éûüûíúàãëàðû áàðÿäÿ ìÿëóìàò:
2.1.10.1. éûüûíúàüûí êå÷èðèëìÿ òàðèõè
âÿ éåðè (öíâàíû):
2.1.10.2 öìóìè éûüûíúàãäà ãÿáóë
åäèëìèø ãÿðàðëàð;
Áÿðäÿ ôèëèàëû - ÀÐ Ìÿðêÿçè Áàíê òÿðÿôèíäÿí
âåðèëìèø èúàçÿíèí ãåéäèééàò íþìðÿñè 73/29 ,
èúàçÿíèí âåðèëìÿ òàðèõè 12.03.2013-úö èë
öíâàí: Áÿðäÿ øÿùÿðè, Íèçàìè êö÷ÿñè 72;
Ìÿðäÿêàí ôèëèàëû - ÀÐ Ìÿðêÿçè Áàíê òÿðÿôèíäÿí âåðèëìèø èúàçÿíèí ãåéäèééàò íþìðÿñè
73/30, èúàçÿíèí âåðèëìÿ òàðèõè 12.03.2013-úö
èë
öíâàí: Áàêû øÿùÿðè, Õÿçÿð ðàéîíó, Ìÿðäÿêàí ãÿñÿáÿñè, Éåñåíèí êö÷ÿñè, 100;
20 ñàéëû ôèëèàë - ÀÐ Ìÿðêÿçè Áàíê òÿðÿôèíäÿí
âåðèëìø èúàçÿíèí ãåéäèééàò íþìðÿñè 73/31,
èúàçÿíèí âåðèëìÿ òàðèõè 09.07.2013-úö èë
öíâàí: Áàêû øÿùÿðè, Ñàáóí÷ó ðàéîíó, Áàêûõàíîâ ãÿñÿáÿñè, Ýÿíúëÿð êö÷ÿñè 27 Ú
Òîâóç ôèëèàëû - ÀÐ Ìÿðêÿçè Áàíê òÿðÿôèíäÿí
âåðèëìø èúàçÿíèí ãåéäèééàò íþìðÿñè 73/32,
èúàçÿíèí âåðèëìÿ òàðèõè 10.07.2013-úö èë
öíâàí: Òîâóç øÿùÿðè, Ñàáèð êö÷ÿñè, 21
16.09.2013-úö èë òàðèõèíäÿ êå÷èðèëÿí íþâáÿäÿíêÿíàð öìóìè éûüûíúàãäà ãÿáóë åäèëÿí
ãÿðàðëàð:
1. Õöñóñè ÿùÿìèééÿòëè ÿãäèí òÿñäèã åäèëìÿñè ùàããûíäà;
2. Áàíêûí Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíà öçâöí ñå÷èëìÿñè ùàããûíäà.
22.10.2013-úö èë òàðèõèíäÿ êå÷èðèëÿí íþâáÿäÿíêÿíàð öìóìè éûüûíúàãäà ãÿáóë åäèëÿí
ãÿðàðëàð:
1. Áàíêûí Íèçàìíàìÿñèíÿ äÿéèøèêëèêëÿðèí
åäèëìÿñè áàðÿäÿ;
2. Áàíêûí Èäàðÿ Ùåéÿòè òÿðêèáèíäÿ äÿéèøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñè áàðÿäÿ;
3. Áàíêûí Àóäèò Êîìèòÿñè ùàããûíäà ßñàñíàìÿñèíèí òÿñäèã åäèëìÿñè áàðÿäÿ;
4. Õöñóñè ÿùÿìèééÿòëè ÿãäëÿð áàðÿäÿ.
Ùåñàáàò èëè ÿðçèíäÿ ëÿüâ åäèëìèø øþáÿ:
2.1.5. Åìèòåíòèí ùåñàáàò èëè ÿðçèíäÿ
éàðàíìûø âÿ ëÿüâ åäèëìèø ùÿð áèð òþðÿìÿ úÿìèééÿòèíèí àäû, òÿøêèëàòè-ùöãóã ôîðìàñû, ùöãóãè öíâàíû, ãåéäèééàòû ùàããûíäà ìÿëóìàòëàð, íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíäà åìèòåíòèí ïàéû, éàõóä úÿìèééÿòèí åìèòåíòèí òþðÿìÿ úÿìèééÿòè ùåñàá îëóíìàñû ö÷öí ÿñàñ
îëàí ìöãàâèëÿíèí áàüëàíìà òàðèõè âÿ
ãöââÿäÿ îëìà ìöääÿòè;
éîõäóð
2.1.6 åìèòåíòèí ôèçèêè âÿ ùöãóãè øÿõñ
îëàí ñÿùìäàðëàðûíûí (ïàé÷ûëàðûíûí)
àéðû-àéðûëûãäà ñàéû;
11 ôèçèêè âÿ 2 ùöãóãè øÿõñ àäè ñÿùì ñàùèáè;
3 ôèçèêè âÿ 3 ùöãóãè øÿõñ èìòèéàçëû ñÿùì ñàùèáè
2.1.7 åìèòåíòèí íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíäà îí ôàèçè âÿ äàùà àðòûã ùÿúìäÿ
ñÿñëè ñÿùìëÿðÿ (ïàéëàðà) ìàëèê îëàí
øÿõñëÿð (ôèçèêè øÿõñèí ñîéàäû, àäû,
àòàñûíûí àäû; ùöãóãè øÿõñèí àäû, îëäóüó éåð âÿ ÂÞÅÍ-è), îíëàðûí ùÿð áèðèíÿ ìÿõñóñ ñÿùìëÿðèí ñàéû (ñÿùìëÿðèí ùÿð íþâö öçðÿ àéðû-àéðûëûãäà
ýþñòÿðèëèð) âÿ åìèòåíòèí íèçàìíàìÿ
êàïèòàëûíäà ïàéû;
1. Ãÿðèáîâ Åëäàð Ìàùìóä îüëó- 13 587 781
àäëû, ñÿíÿäñèç àäè ñÿùì, íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíäà ïàéû -52,3753%
2. Àâðîïà Éåíèäÿíãóðìà âÿ Èíêèøàô Áàíêû
(Óíèòåä Êèíýäîì, Ëîíäîí ÅÚ2À2ÆÍ, Îíå
Åõúùàíýå Ñãóàðå) - 3 150907 àäëû, ñÿíÿäñèç
àäè ñÿùì
íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíäà ïàéû -12,1454%;
2.1.8 åìèòåíòèí íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíäà ïàéû îí ôàèçäÿí àç îëìàéàí
ùöãóãè øÿõñëÿð (ùöãóãè øÿõñèí àäû,
îëäóüó éåð, ÂÞÅÍ-è, íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíäà åìèòåíòèí ïàéû);
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû, Áàêû øÿùÿðè, ÀÇ
1095, Áàêû øÿùÿðè, ßëþâñÿò Ãóëèéåâ êö÷ÿñè
åâ 140, ìÿíçèë 13, ÂÞÅÍ: 1401258741 îëàí
“Óíèúàïèòàë” À÷ûã Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòè - íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíäà ïàé- 100%;
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû, Áàêû øÿùÿðè,
ß.Ðÿúÿáëè êö÷ÿñè- 1, áèíà 15, ÂÞÅÍ:
1400066981 îëàí “Óíèëåàñèíý” Ëèçèíã Øèðêÿòè” Ãàïàëû Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòè, íèçàìíàìÿ
êàïèòàëûíäà ïàé- 66,67%
2.1.9. ñÿùìäàð úÿìèééÿòè îëàí åìèòåíòèí ñÿùì ñàùèáëÿðèíèí ðåéåñòðè ãèéìÿòëè êàüûçëàð áàçàðûíûí ïåøÿêàð èøòèðàê÷ûñû òÿðÿôèíäÿí àïàðûëäûüû ùàëäà
ðåéåñòðñàõëàéûúû ùàããûíäà ìÿëóìàò
(àäû, éåðëÿøäèéè öíâàí, ãèéìÿòëè êàüûçëàð áàçàðûíûí ïåøÿêàð èøòèðàê÷ûñû
ôÿàëèééÿòèíèí ùÿéàòà êå÷èðèëìÿñè ö÷öí
îíà âåðèëìèø õöñóñè ðàçûëûüûí (ëèñåíçèéàíûí) ãåéäèééàò íþìðÿñè, âåðèëìÿ
òàðèõè âÿ ãöââÿäÿ îëäóüó ìöääÿò) âÿ
éà ðåéåñòðèí åìèòåíò òÿðÿôèíäÿí àïàðûëäûüû áàðÿäÿ ãåéä;
2.1.11.åìèòåíòèí äþâðèééÿäÿ îëàí èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè êàüûçëàðûíûí áóðàõûëûøëàðû ùàããûíäà ìÿëóìàò (èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè êàüûçëàðûí ùÿð áóðàõûëûøû àéðû-àéðûëûãäà ýþñòÿðèëèð):
Áàêû øÿùÿðè, Áöëáöë ïðîñïåêòè 19 öíâàíûíäà
éåðëÿøÿí “Ìèëëè Äåïîçèò Ìÿðêÿçè” Ãàïàëû
Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòè, 12 ôåâðàë 2010-úó èë òàðèõèíäÿ Ãèéìÿòëè Êàüûçëàð öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñè òÿðÿôèíäÿí âåðèëìèø 110 ¹-ëè ëèñåíçèéà.
400 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí
åäèëìÿìèø èñòèãðàç, ùÿð áèð èñòèãðàçûí íîìèíàë äÿéÿðè 50 000 ìàíàò;
5000 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí
åäèëìÿìèø èñòèãðàç, ùÿð áèð èñòèãðàçûí íîìèíàë äÿéÿðè 1000 ìàíàò;
1 838 250 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû
ñÿùì, ùÿð áèð ñÿùìèí íîìèíàë äÿéÿðè 2,72
ìàíàò;
1 102 950 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû
ñÿùì, ùÿð áèð ñÿùìèí íîìèíàë äÿéÿðè 2,72
ìàíàò
2 205 900 ÿäÿä ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû ñÿùì, ùÿð áèð ñÿùìèí íîìèíàë äÿéÿðè
2,72 ìàíàò
20 796 000 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû àäè
ñÿùì, ùÿð áèð ñÿùìèí íîìèíàë äÿéÿðè 2,72
ìàíàò.
25 000 000 ÀÁØ äîëëàðû ìÿáëÿüèíäÿ ôà2.1.11.4.èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè
êàüûçëàð áóðàõûëûøûíûí ìÿúìó íî- èçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí åäèëìÿìèø êîíâåðñèéà áîðúó èñòèãðàçëàðû;
ìèíàë äÿéÿðè;
20 000 000 ìàíàò ôàèçëè, ñÿíÿäñèç àäëû òÿìèí åäèëìÿìèø èñòèãðàç;
5 000 000 ìàíàò ôàèçëè, ñÿíÿäñèç àäëû
òÿìèí åäèëìÿìèø èñòèãðàç;
5 000 040 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû ñÿùì;
3 000 024 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû ñÿùì;
6 000 048 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû ñÿùì;
56 565 120 ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ ñÿíÿäñèç, àäëû àäè ñÿùì.
2.1.11.5. ùåñàáàò èëè ÿðçèíäÿ
Ùåñàáàò èëèíäÿ äèâèäåíäëÿð þäÿíèëåìèòåíò òÿðÿôèíäÿí ñÿùìëÿð öçðÿ ìÿìèøäèð.
þäÿíèëìèø äèâèäåíäëÿð ùàããûíäà
ìÿëóìàò (ùåñàáàò èëèíäÿ ñÿùìëÿðèí
ùÿð íþâö öçðÿ þäÿíèëìèø äèâèäåíäëÿðèí ìÿáëÿüè ýþñòÿðèëèð);
2500 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí
2.1.11.6 ôàèçëè èñòèãðàçëàð áóðàõûëûøû ùàããûíäà ìÿëóìàòäà-èñ- åäèëìÿìèø êîíâåðñèéà áîðúó èñòèãðàçëàð
òèãðàçëàð öçðÿ ýÿëèðëèëèéèíèí èëëèê ôà- öçðÿ ôàèç, 6 àéäàí áèð, äÿéèøèëìÿç îëàðàã,
ÿñàñ èëëèê 8 ôàèç âÿ Áàíêëàðàðàñû Äÿðÿúÿèç äÿðÿúÿñè;
íèí (ËÈÁÎÐ) úÿìè öçðÿ þäÿíèëèð;
400 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí
åäèëìÿìèø èñòèãðàçûí íîìèíàë äÿéÿðèíäÿí
èëëèê 11 ôàèç îëìàãëà, èñòèãðàçëàðûí òÿäàâöë
ìöääÿòè ÿðçèíäÿ ùÿð 90 ýöíäÿí áèð ôàèç
þäÿíèëèð;
5000 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí
åäèëìÿìèø èñòèãðàçûí íîìèíàë äÿéÿðèíäÿí
èëëèê 14 ôàèç îëìàãëà, èñòèãðàçëàðûí òÿäàâöë
ìöääÿòè ÿðçèíäÿ ùÿð 3 (ö÷) òÿãâèì àéûíäàí áèð ôàèç þäÿíèëèð.
2500 ÿäÿä èñòèãðàç;
400 ÿäÿä èñòèãðàç;
5000 ÿäÿä èñòèãðàç;
1 838 250 ÿäÿä èìòèéàçëû ñÿùì;
1 102 950 ÿäÿä èìòèéàçëû ñÿùì;
2 205 900 ÿäÿä èìòèéàçëû ñÿùì;
20 796 000 ÿäÿä àäè ñÿùì
2.1.11.1.èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè êàüûçûí
íþâö âÿ ôîðìàñû;
äîëëàðû;
27.02.2013-úö èë òàðèõèíäÿ êå÷èðèëÿí íþâáÿäÿíêÿíàð öìóìè éûüûíúàãäà ãÿáóë åäèëÿí
ãÿðàðëàð:
1. Áàíêûí Íèçàìíàìÿ êàïèòàëûíûí àðòûðûëìàñû;
14.05.2013-úö èë òàðèõèíäÿ êå÷èðèëÿí èëëèê öìóìè éûüûíúàãäà ãÿáóë åäèëÿí ãÿðàðëàð:
1. Áàíêûí 2012-úè èëäÿ ôÿàëèééÿòèíèí íÿòèúÿëÿðèíèí òÿñäèãè:
1.1. Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí ùåñàáàòû;
1.2. Àóäèò ùåñàáàòëàðûíûí òÿñäèãè;
1.3. Áàíêûí 2012-úè èë ö÷öí ìàëèééÿ ùåñàáàòûíûí òÿñäèã åäèëìÿñè ùàããûíäà;
1.4. Áàíê, èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè êàüûçëàðûíûí åìèòåíòè îëàðàã 2012-úè èë öçðÿ ùåñàáàòûíûí òÿñäèãè;
2. Áàíêûí Íèçàìíàìÿñèíèí ÿëàâÿ âÿ äÿéèøèêëèêëÿðèí åäèëìÿñè âÿ éåíè ðåäàêñèéàäà
òÿñäèã åäèëìÿñè ùàããûíäà;
3. Áàíêäàõèëè êîðïîðàòèâ àêòëàðûí òÿñäèã
åäèëìÿñè ùàããûíäà;
4. Áàíêûí Ìöøàùèäÿ Øóðàñûíûí öçâëÿðèíèí
òÿðêèáèíäÿ äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè ùàããûíäà;
5. Áàíêûí Èäàðÿ Ùåéÿòè öçâëÿðèíèí òÿðêèáèíäÿ äÿéèøèêëèêëÿð åäèëìÿñè ùàããûíäà;
6. Áàíêûí êÿíàð àóäèòîðëàðûíûí òÿéèí åäèëìÿñè ùàããûíäà.
Ùåñàáàò èëè ÿðçèíäÿ òÿñèñ åäèëìèø ôèëèàëëàð:
1 ñàéëû Ìöáàäèëÿ Øþáÿñè ëÿüâ åäèëäè.
(ÀÐ Ìÿðêÿçè Áàíê òÿðÿôèíäÿí âåðèëìèø èúàçÿíèí âåðèëìÿ òàðèõè 10.12.2010-úó èë, èúàçÿíèí
ãåéäèééàò íþìðÿñè 73/ÌØ-1
öíâàí: Áàêû øÿùÿðè, Ñÿáàèë ðàéîíó, Òÿáðèç
Õÿëèëáÿéëè êö÷ÿñè 5)
Ãÿáÿëÿ øÿùÿðè, ñÿùìäàðëàðûí 27.02.2013úö èë òàðèõèíäÿ êå÷èðèëÿí íþâáÿäÿíêÿíàð
öìóìè éûüûíúàüû;
Áàêû øÿùÿðè, Ð.Áåùáóäîâ êö÷ÿñè 55 öíâàíûíäà ñÿùìäàðëàðûí 14.05.2013-úö èë òàðèõèíäÿ êå÷èðèëÿí èëëèê öìóìè éûüûíúàüû;
Áàêû øÿùÿðè, Ð.Áåùáóäîâ êö÷ÿñè 55 öíâàíûíäà ñÿùìäàðëàðûí 16.09.2013-úö èë òàðèõèíäÿ
êå÷èðèëÿí íþâáÿäÿíêÿíàð öìóìè éûüûíúàüû;
Áàêû øÿùÿðè, Ð.Áåùáóäîâ êö÷ÿñè 55 öíâàíûíäà ñÿùìäàðëàðûí 22.10.2013-úö èë òàðèõèíäÿ
êå÷èðèëÿí íþâáÿäÿíêÿíàð öìóìè éûüûíúàüû.
2500 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí
2.1.11.3 èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè
êàüûçëàðûí ìèãäàðû âÿ íîìèíàë åäèëìÿìèø êîíâåðñèéà áîðúó èñòèãðàçëàðû, ùÿð
áèð èñòèãðàçûí íîìèíàë äÿéÿðè 10 000 ÀÁØ
äÿéÿðè;
2500 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí åäèëìÿìèø êîíâåðñèéà áîðúó èñòèãðàçëàð;
400 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç ,àäëû òÿìèí åäèëìÿìèø èñòèãðàç;
5 000 ÿäÿä ôàèçëè, ñÿíÿäñèç, àäëû òÿìèí åäèëìÿìèø èñòèãðàç;
1 838 250 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû
ñÿùì;
1 102 950 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû
ñÿùì;
2 205 900 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû èìòèéàçëû
ñÿùì;
20 796 000 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû àäè ñÿùì.
2.1.11.2 èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè êàüûçëàðûí äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿ- 2500 ÿäÿä èñòèãðàçûí äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè ÀÇ2007002028, äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè
ñè âÿ ãåéäèééàò òàðèõè;
11 ìàðò 2011-úè èë;
400 ÿäÿä èñòèãðàçûí äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè ÀÇ2008002027, äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè
09 äåêàáð 2011-úè èë;
5000 ÿäÿä èñòèãðàçûí äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè ÀÇ2009002026, äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè
22 ìàé 2013-úö èë;
1 838 250 ÿäÿä èìòèéàçëû ñÿùìèí äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè ÀÇ3001002022, äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè 29 äåêàáð 2012-úè èë;
1 102 950 ÿäÿä èìòèéàçëû ñÿùìèí äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè ÀÇ3002002021, äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè 30 àïðåë 2013-úö èë
2 205 900 ÿäÿä èìòèéàçëû ñÿùìèí äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè
ÀÇ 3003002020, äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè 16
äåêàáð 2013-úö èë;
20 796 000 ÿäÿä ñÿíÿäñèç, àäëû àäè ñÿùìèí
äþâëÿò ãåéäèééàò íþìðÿñè ÀÇ1003002024,
äþâëÿò ãåéäèééàò òàðèõè 29 ìàðò 2012-úè èë
2.1.11.7 èíâåñòèñèéà ãèéìÿòëè êà- “Áàêû Ôîíä Áèðæàñû” ÃÑÚ, Áöëáöë ïðîñüûçëàðûí éåðëÿøäèðèëäèéè âÿ éà òÿ- ïåêòè 19
äàâöëäÿ îëäóüó ôîíä áèðæàñûíûí
àäû âÿ îëäóüó éåð (îëäóãäà):
2.1.12.åìèòåíò òÿðÿôèíäÿí áàüëàíìûø õöñóñè ÿùÿìèééÿòëè ÿãäëÿð
áàðÿäÿ ìÿëóìàòëàð:
2.1.12.1.ÿãäèí ìÿáëÿüè;
25 000 000 (èéèðìè áåø ìèëéîí) ÀÁØ äîëëàðû
2.1.12.2. ùåñàáàò òàðèõèíÿ ÿãäèí éîõäóð
þäÿíèëìÿìèø ùèññÿñè;
2.1.13. ùåñàáàò äþâðö ÿðçèíäÿ åìèòåíòèí ìàëèééÿ-òÿñÿððöôàò ôÿàëèééÿòèíÿ
òÿñèð ýþñòÿðÿí ìöùöì ùàäèñÿëÿð âÿ
ùÿðÿêÿòëÿð ùàããûíäà ìÿëóìàòëàð, î
úöìëÿäÿí ìàëèééÿ âÿçèééÿòè âÿ ìàëèééÿ ýþñòÿðèúèëÿðèíèí òÿñâèðè âÿ îíëàðûí
ÿââÿëêè èëèí ùÿìèí äþâðö öçðÿ ìöâàôèã
ìàëèééÿ ýþñòÿðèúèëÿðëÿ ìöãàéèñÿñè
(ãèéìÿòëè êàüûçëàðû êöòëÿâè òÿêëèô öñóëó
èëÿ éåðëÿøäèðèëìèø âÿ éà ôîíä áèðæàñûíûí
êîòèðîâêà âÿðÿãÿëÿðèíÿ äàõèë åäèëìèø
åìèòåíòëÿð ö÷öí);
2013-úè èë ÿðçèíäÿ àêòèâëÿðèí ìÿáëÿüè
172 191 ìèí ìàíàò àðòìûø âÿ 750 550
ìèí ìàíàò òÿøêèë åòìèøäèð. ßìÿëèééàò
ìÿíôÿÿòè èñÿ 23 477 ìèí ìàíàò àðòàðàã,
30 026 ìèí ìàíàò ìÿáëÿüèíÿ ÷àòìûøäûð.
Èë ÿðçèíäÿ 9 ìëí ìàíàò ìÿáëÿüèíäÿ èìòèéàçëû ñÿùì áóðàõûëìûø, Áàíêûí éåíè 4 ôèëèàëû ôÿàëèééÿòÿ áàøëàìûøäûð.
2.1.14.ñàäÿëÿøäèðèëìèø âåðýè þäÿéèúèñè îëàí êè÷èê ñàùèáêàðëûã ñóáéåêòëÿðè
èñòèñíà îëìàãëà, ùåñàáàò èëè öçðÿ ìàëèééÿ ùåñàáàòëàðû (ìöùàñèáàò áàëàíñû, ìÿíôÿÿò âÿ çÿðÿð ùàããûíäà ìàëèééÿ ùåñàáàòëàðû, ãèéìÿòëè êàüûçëàðû
êöòëÿâè òÿêëèô öñóëó èëÿ éåðëÿøäèðèëìèø
âÿ éà ôîíä áèðæàñûíûí êîòèðîâêà âÿðÿãÿëÿðèíÿ äàõèë åäèëìèø åìèòåíòëÿð, ùàáåëÿ ñÿùìäàð èíâåñòèñèéà ôîíäëàðû
ö÷öí ÿëàâÿ îëàðàã êàïèòàëäà äÿéèøèêëèêëÿð ùàããûíäà ùåñàáàò, ïóë âÿñàèòëÿðèíèí ùÿðÿêÿòè ùàããûíäà ùåñàáàò,
ó÷îò ñèéàñÿòè âÿ èçàùëû ãåéäëÿð);
Áåéíÿëõàëã Ìàëèééÿ Ùåñàáàòëàðû Ñòàíäàðòëàðûíà óéüóí ùàçûðëàíìûø êîíñîëèäÿ
åäèëìèø Ìàëèééÿ Ùåñàáàòû ÿëàâÿ îëóíóð.
Ùÿìèí ùåñàáàòäà êàïèòàë äÿéèøèêëèêëÿðè
ùàããûíäà, ïóë âÿñàèòëÿðèíèí ùÿðÿêÿòè
ùàããûíäà ìÿëóìàòëàð, î úöìëÿäÿí ó÷îò
ñèéàñÿòè âÿ èçàùëû ãåéäëÿð ÿêñ îëóíóð.
2.1.15. ìàëèééÿ ùåñàáàòëàðûíûí Ùåñàáàò ÿëàâÿ îëóíóð
éîõëàíûëìàñû ùàããûíäà êÿíàð àóäèòîðóí ðÿéè;
2.1.16. èëëèê ùåñàáàòûí òÿñäèã 15.04.2014-úö èë
åäèëäèéè öìóìè éûüûíúàüûí òàðèõè
2.1.17. èëëèê ùåñàáàòûí à÷ûãëàíìà “ÓÍÈÁÀÍÊ” Êîììåðñèéà Áàíêûíûí ðÿñìè
ìÿíáÿéè ùàããûíäà ìÿëóìàò
ñàéòû âÿ êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðè
11
www.yeniazerbaycan.com
06 ìàé 2014-úö èë, ÷ÿðøÿíáÿ àõøàìû / ¹ 078 (4237)
Âåðýè õèäìÿòè ÿìÿêäàøëàðû àðàñûíäà
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí
îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð åäèëìèø
ÿíÿíÿâè øàùìàò òóðíèðè áàøà ÷àòûá
Ìàéûí 3-äÿ âåðýè õèäìÿòè
ÿìÿêäàøëàðû àðàñûíäà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí
îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ
ùÿñð îëóíìóø ÿíÿíÿâè øàùìàò
òóðíèðèíÿ éåêóí âóðóëóá. Éàðûøëàðà àïðåë àéûíûí 12-äÿ ñòàðò âåðèëìèøäè. Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí ñòðóêòóð áþëìÿëÿðèíèí ÿìÿêäàøëàðûíûí èøòèðàê åòäèéè òóðíèð Îëèìïèéà ñèñòåìè öçðÿ êå÷èðèëèá.
Âåðýèëÿð íàçèðèíèí ìöøàâèðè Àñèô Úàùàíýèðîâ éàðûøûí ìàðàãëû ðÿãàáÿò øÿðàèòèíäÿ êå÷äèéèíè áèëäèðèá, ãàëèá ýÿëìèø
ÿìÿêäàøëàðû äèïëîìëàðëà òÿëòèô åäèá.
Òóðíèðèí ãàëèáè Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Àïàðàò ðÿùáÿðèíèí
ìöàâèíè ßëè Ùÿñÿíîâ îëóá. Âåðýè Àóäèòè Äåïàðòàìåíòèíèí
ÿìÿêäàøû Àçàé Ìÿììÿäîâ òóðíèðäÿ ÛÛ éåðè òóòóá. ÛÛÛ éåð óüðóíäà éàðûøäà Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí 4 ñàéëû ßðàçè Âåðýèëÿð Èäàðÿñèíèí ÿìÿêäàøû Øÿùðèéàð Ìÿììÿäîâ ãàëèá ýÿëèá.
Øàùìàò òóðíèðèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí èñòåäàäëû øàùìàò÷ûñû
Âöãàð Ùÿøèìîâóí õàòèðÿñèíè éàä åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ ÿí ñöðÿòëè ãÿëÿáÿ ö÷öí õöñóñè ìöêàôàò âÿ äèïëîì òÿñèñ åäèëèá. Ùÿìèí
ìöêàôàòà Âåðýèëÿð Íàçèðëèéèíèí Àïàðàò ðÿùáÿðèíèí ìöàâèíè ßëè
Ùÿñÿíîâ ëàéèã ýþðöëöá.
ÁÄÓ-äà íþâáÿòè ìààø àðòûìû ßùàëèíèí òèááè ìöàéèíÿñè áàøà ÷àòäûðûëûá
Ñîí èëëÿð Áàêû Äþâëÿò
Óíèâåðñèòåòè (ÁÄÓ) ÿìÿêäàøëàðûíûí ÿìÿê øÿðàèòèíèí
âÿ ðèôàù ùàëûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû, îíëàðûí ñîñèàë ìöäàôèÿñèíèí ýöúëÿíäèðèëìÿñè èñòèãàìÿòèíäÿ áèð ñûðà òÿäáèðëÿð
ùÿéàòà êå÷èðèëèð. Àçÿðáàéúàí
Ðåñïóáëèêàñû Ïðåçèäåíòèíèí
“Àëè òÿùñèë ìöÿññèñÿëÿðèíäÿ éåíè ìàëèééÿëÿøìÿ ìåõàíèçìèíèí òÿòáèã åäèëìÿñè áàðÿäÿ”
2010-úó èë 10 ôåâðàë òàðèõëè Ôÿðìàíûíûí âÿ Íàçèðëÿð Êàáèíåòèíèí 22 îêòéàáð 2012-úè èë òàðèõëè
ãÿðàðûíûí èúðàñûíû òÿìèí åòìÿê âÿ ÁÄÓ-äà ÷àëûøàí ÿìÿêäàøëàðûí ðèôàù ùàëûíûí éàõøûëàøäûðûëìàñû âÿ ñîñèàë ìöäàôèÿñèíèí äàùà äà ýöúëÿíäèðèëìÿñè ìÿãñÿäèëÿ éàðàäûëìûø êîìèññèéàíûí
ðÿéèíè íÿçÿðÿ àëàðàã àéðû-àéðû ñàùÿëÿðäÿ ÷àëûøàí èø÷èëÿðèí 1 ôåâðàë 2013-úö èëäÿí åòèáàðÿí
àéëûã âÿçèôÿ ìààøëàðû àðòûðûëìûøäû.
Åéíè çàìàíäà, “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíäà òÿùñèëèí èíêèøàôû öçðÿ Äþâëÿò Ñòðàòåýèéàñû”íûí ìöâàôèã áÿíäèíÿ óéüóí îëàðàã, ÁÄÓíóí ðåêòîðó ìààøëàðûí äèôôåðåíñàñèéàëû àðòûìû
èëÿ áàüëû 31 ìàðò 2014-úö èë òàðèõèíäÿ ÿìð âåðèá. ßìðÿ ÿñàñÿí, ÁÄÓ-íóí ïðîôåññîð-ìöÿë-
ëèì ùåéÿòèíèí ìàääè ðèôàù ùàëûíû äàùà äà éàõøûëàøäûðìàã,
åëìè-ïåäàãîæè ôÿàëèééÿòèíè ñòèìóëëàøäûðìàã ìÿãñÿäèëÿ áöòöí êàôåäðàëàðäà ôàêöëòÿ äåêàíû, òÿäðèñ-ìåòîäèêè øóðàñûíûí ñÿäðè âÿ ôàêöëòÿ Ùÿìêàðëàð Òÿøêèëàòû ñÿäðèíèí èøòèðàêû
èëÿ èúëàñëàð êå÷èðèëèá, ùÿð áèð
ìöÿëëèìèí ñîí 3 èë ÿðçèíäÿ åëìè, òÿäðèñ âÿ èúòèìàè ôÿàëèééÿòè ÿòðàôëû òÿùëèë åäèëÿðÿê âÿ òÿëÿáÿëÿðèí àíêåò ñîðüóñóíóí íÿòèúÿëÿðè íÿçÿðÿ àëûíàðàã ìöâàôèã íàìèçÿäëÿð èðÿëè ñöðöëöá, ùÿìèí ÿìÿêäàøëàðûí ìààøû 01 àïðåë 2014-úö èë
òàðèõèíäÿí åòèáàðÿí úàðè èëèí ñîíóíàäÿê 100
ìàíàò àðòûðûëûá. Íþâáÿòè èë åéíè ýþñòÿðèúèëÿð
ÿñàñ ýþòöðìÿêëÿ êàôåäðà ÿìÿêäàøëàðû àðàñûíäà éåíèäÿí ñå÷èì àïàðûëàúàã.
Åéíè çàìàíäà, ÁÄÓ-äà èäàðÿåòìÿíèí äàùà äà îïòèìàëëàøäûðûëìàñû âÿ èíçèáàòè-èäàðÿåòìÿ ñòðóêòóð ðÿùáÿðëÿðèíèí ñòèìóëëàøäûðûëìàñû
ìÿãñÿäèëÿ ðåêòîðóí áàøãà áèð ÿìðèíÿ ÿñàñÿí, ñòðóêòóð ðÿùáÿðëÿðèíèí ìààøëàðûíäà äà
ìöÿééÿí àðòûìëàð îëóá.
Àðòûì öìóìèëèêäÿ, óíèâåðñèòåòèí 400-äÿí
àðòûã ÿìÿêäàøûíà øàìèë åäèëèá.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí òàïøûðûüûíà óéüóí îëàðàã þëêÿäÿ
ÿùàëèíèí òèááè ìöàéèíÿñè ìöâÿôôÿãèééÿòëÿ áàøà
÷àòäûðûëûá.
ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, áó ìÿãñÿäëÿ 2014-úö èë
ôåâðàëûí 17-äÿí ìàéûí 1-äÿê øÿùÿð, ðàéîí èúðà ùàêèìèééÿòëÿðè âÿ Ñÿùèééÿ Íàçèðëèéè èëÿ áèðýÿ þëêÿíèí
áöòöí éàøàéûø ìÿíòÿãÿëÿðèíè ÿùàòÿ åòìÿêëÿ 245
õÿñòÿõàíà, äèàãíîñòèêà ìÿðêÿçè, äèñïàíñåð âÿ ïîëèêëèíèêàäà ÿùàëèíèí òèááè ìöàéèíÿñè òÿøêèë åäèëèá.
Áó ìöääÿòäÿ ÿùàëèíèí 65,6 ôàèçè âÿ éà 6 ìèëéîí 230 ìèí íÿôÿðäÿí ÷îõó òèááè ìöàéèíÿäÿí
êå÷èðèëèá, îíëàðäàí 545 ìèíè àìáóëàòîð ìöàëèúÿ
àëûá, 25 ìèíäÿí ÷îõ èíñàí ñòàñèîíàð ìöàëèúÿéÿ
ãÿáóë îëóíóá, 8 ìèí íÿôÿð èñÿ Áàêû øÿùÿðèíèí
òèááè ìöÿññèñÿëÿðèíÿ ìöàëèúÿéÿ ýþíäÿðèëèá.
ÁÄÓ-äà Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ
ùÿñð îëóíìóø òóðíèðèí ãàëèáëÿðèíèí ìöêàôàòëàíäûðûëìàñû ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá
Ìàéûí 3-äÿ Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí (ÁÄÓ)
èäìàí ìåéäàí÷àñûíäà
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð
ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èëäþíöìöíÿ ùÿñð
îëóíìóø ôóòáîë òóðíèðèíèí
ãàëèáëÿðèíèí ìöêàôàòëàíäûðûëìàñû ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá.
Òÿäáèðè ýèðèø ñþçö èëÿ à÷àí
ÁÄÓ-íóí ðåêòîðó, Ìèëëè Ìÿúëèñèí äåïóòàòû, àêàäåìèê Àáåë Ìÿùÿððÿìîâ äåéèá êè, àðòûã áèð àéäàí ÷îõäóð êè, óíèâåðñèòåòäÿ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð
ßëèéåâèí õàòèðÿñèíÿ ùÿñð îëóíìóø ìöõòÿëèô èä-
ìàí éàðûøëàðû öçðÿ òóðíèðëÿð
âÿ ôóòáîë éàðûøëàðû êå÷èðèëèð.
Ôóòáîë éàðûøëàðûíäà óíèâåðñèòåòèí 17 ôàêöëòÿñè âÿ õàðèúè
òÿëÿáÿëÿðäÿí èáàðÿò êîìàíäà òÿìñèë îëóíóá.
Ãåéä åäÿê êè, ôóòáîë
÷åìïèîíàòûíäà áèðèíúè éåðè
Úîüðàôèéà ôàêöëòÿñè ãàçàíûá. Èêèíúè éåðè Òÿòáèãè ðèéàçèééàò âÿ Êèáåðíåòèêà ôàêöëòÿëÿðèíèí òÿëÿáÿëÿðè
òóòóá. Ö÷öíúö éåðèí ñàùèáè èñÿ Ùöãóã âÿ ìåõàíèêà-ðèéàçèééàò ôàêöëòÿñèíèí òÿëÿáÿëÿðè îëóáëàð.
Òÿäáèð êîíñåðò ïðîãðàìû èëÿ äàâàì åäèá.
Åðìÿíèïÿðÿñò Éóíóñëàðûí “âÿòÿíäàø
úÿìèééÿòè èìïåðèéàñûíûí” è÷ öçö à÷ûëäû...
Õÿáÿð âåðèëäèéè êèìè, àïðåëèí 28-äÿ
Ñöëù âÿ Äåìîêðàòèéà Èíñòèòóòóíóí ðÿùáÿðè Ëåéëà Éóíóñ âÿ ùÿéàò éîëäàøû Àðèô Éóíóñ àõøàì ñààò 23:00 ðàäÿëÿðèíäÿ ùàâà
ëèìàíûíäà ñàõëàíûëûáëàð. Ãåéä åäÿê êè,
àïðåëèí 28-äÿ Ñöëù âÿ Äåìîêðàòèéà Èíñòèòóòóíóí ðÿùáÿðè Ëåéëà Éóíóñ Áàø Ïðîêóðîðëóüà äÿâÿò îëóíóá. Îíà âÿòÿíÿ õÿéàíÿòäÿ èòòèùàì îëóíàí æóðíàëèñò Ðàóô Ìèðãÿäèðîâà ãàðøû à÷ûëìûø úèíàéÿò èøèíäÿ
àäûíûí êå÷äèéè, èçàùàò ö÷öí ïðîêóðîðëóüà
äÿâÿò îëóíàúàüû äåéèëèá âÿ þëêÿíè òÿðê åòìÿìÿñè áàðÿäÿ õÿáÿðäàðëûã îëóíóá.
Ë.Éóíóñ áèëäèðèá êè, òÿëÿá îëóíàí âàõòäà
Áàø Ïðîêóðîðëóüà ýÿëìÿéÿ âÿ èçàùàò
âåðìÿéÿ ùàçûðäûð.
Ëàêèí Ë.Éóíóñ éîëäàøû À.Éóíóñëà
áèðëèêäÿ, õÿáÿðäàðëûüà áàõìàéàðàã, ùÿìèí ýöí ýåúÿ ñààò 23:00 ðàäÿëÿðèíäÿ,
ýèçëè øÿêèëäÿ Àçÿðáàéúàíû òÿðê åòìÿéÿ
úÿùä ýþñòÿðèá. Ùöãóã-ìöùàôèçÿ îðãàíëàðûíûí ìöäàõèëÿñèíäÿí ñîíðà îíëàðûí
Àçÿðáàéúàíäàí ÷ûõìàã úÿùäëÿðèíèí ãàðøûñû àëûíûá.
Ãà÷ûø áèëåòëÿðèíèí
Ðóñèéàäàí ñèôàðèø
åäèëìÿñè âÿ Ïàðèñÿ
Äîùàäàí êå÷èá ýåòìÿê
îéóíó Ëåéëà Éóíóñóí
ÿñë íèééÿòèíè àøêàðà
÷ûõàðäû
“ãà÷ìàã ö÷öí” ÷îõ àõìàã áèð
éàí, Ìàðèíà Êàðàïåòéàí (åðìÿìàðøðóò ñå÷èðëÿð. Îíëàð Áàíè äèàñïîðóíóí íöìàéÿíäÿÉöç ìèíëÿðëÿ ïóë,
êûäàí Ãÿòÿðèí ïàéòàõòû
ñè), Èãîð Ìàðòèðîñéàí (ÅðÄîùàéà, îðàäàí èñÿ ÏàÀíòàëèéàäàêû ìàë-ìöëê ìÿíèñòàí ÕÈÍ), Ëèëèò Ïåòðèñÿ ó÷ìàã ãÿðàðû âå(Âàøèíãòîí), Ìàýþðÿñÿí Ëåéëà Éóíóñóí êèìÿ ðèðîñéàí
ðèðëÿð. Ñóàë îëóíóð: ÁàÒèòèçéàí (Êàíàäà), Êàâÿ ùàíñû õèäìÿòëÿðèíèí ðèíå Ñòåïàíéàí, Ãàðàêûäàí Ïàðèñÿ áèðáàøà
ðåéñ îëà-îëà, éàõóä Áàêûáàü ñåïàðàò÷ûñû Ñàìâåë
“áÿùðÿñèäèð”?
äàí Èñòàíáóëà, îðàäàí èñÿ
Áàáàéàí âÿ äèýÿðëÿðè Ë.ÉóÏàðèñÿ ùÿð ýöí ðåéñ îëà-îëà
íóñóí “ñöëùéàðàäûúû çèéàôÿòëÿðè”íèí äàèìè èøòèðàê÷ûëàðûäûð.
Ìöÿëëèôÿ ýþðÿ, áó ýþðöøëÿð ùå÷ äÿ ñÿìèìè ñöëùéàðàòìà “ìèññèéàñû” äåéèëäè. Ñÿáÿáè
èñÿ áåëÿ èçàù îëóíóð: “×öíêè ïîëêîâíèê Éóíóñ óçàã 1992-úè èëäÿ äèýÿð ùöãóã ìöäàôèÿ÷èñè Àðçó Àáäóëëàéåâàíû åðìÿíè ùöãóã ìöäàôèÿ÷èëÿðè èëÿ ýþðöøäöéöíÿ ýþðÿ
úÿçàëàíäûðìûøäû. Ìÿñÿëÿí, À.Àáäóëëàéåâà åðìÿíè îìáóäñìàí âÿ èúòèìàè õàäèì
Àíàèò Áàéàíäóðëà ýþðöøëÿðäÿí ñîíðà
Ë.Éóíóñóí øÿõñè ÿìðè èëÿ èêè äÿôÿ ñàõëàíìûøäû. Ñóàë éàðàíûð: Ë.Éóíóñó ãûðüû úèëäèíè áó ñöðÿòëÿ àòûá ñöëùéàðàäûúû ëèáàñûíà
áöðöíìÿéÿ íÿ âàäàð åòäè?”...
Ýþðÿñÿí, Ôðàíñà
ñÿôèðëèéè Ëåéëà Éóíóñóí
ùàíñû “ÿçèééÿòëÿðèíè”
âÿ ìÿçèééÿòëÿðèíè
äÿéÿðëÿíäèðèáìèø...
“ÃÙÒ” úèëäèíÿ ýèðìèø
àíòèìèëëè úöòëöê...
ßñëèíäÿ, Ëåéëà Éóíóñ âÿ ÿðè Àðèô Éóíóñëà, îíëàðûí àíòè-Àçÿðáàéúàí ôÿàëèééÿòëÿðè èëÿ áàüëû ìÿëóìàòëàð çàìàí-çàìàí
ýöíäÿìÿ ýÿëèá. Ùÿëÿ 2012-úè èëäÿ þëêÿìèçäÿ “Åóðîâèñèîí” Ìàùíû Ìöñàáèãÿñè
êå÷èðèëäèéè äþâðäÿ áó úöòëöê åðìÿíèëÿðëÿ
åéíè “úÿáùÿäÿ” éåð àëàðàã áó ìöñàáèãÿíèí áàø òóòìàìàñû ö÷öí áöòöí ýöúëÿðèíè
îðòàéà ãîéìóøäóëàð. Ùÿìèí äþâðäÿ ùå÷
áèð “óüóð” ÿëäÿ åäÿ áèëìÿéÿí Ë.Éóíóñ
ìÿùç áó ìÿüëóáèééÿòèíèí âÿ èôøàñûíûí
àúûüû èëÿ ìèëëè ìàðàãëàðûìûçà ãàðøû äàùà
éöêñÿê àãðåññèâëèêëÿ äöøìÿí êÿñèëäè. Ùÿòòà à÷ûã-àøêàð øÿêèëäÿ åðìÿíèëÿðëÿ èøáèðëèéèíÿ ýåòìÿñè, Åðìÿíèñòàíûí “Ðåýèîí” Àðàøäûðìàëàð Èíñòèòóòóíóí äèðåêòîðó Ëàóðà
Áàãäàñàðéàíëà øÿðèêëè ëàéèùÿëÿðÿ “áàø âóðìàñû” îíóí ÿñë àðçóëàðûíûí öñòöíÿ èøûã ñàëûðäû. Áóíäàí áàøãà, Ë.Éóíóñ, ùÿòòà Àçÿðáàéúàí õàëãûíû, äþâëÿòèíè âÿ äèëèíè òÿùãèð
åòìÿêäÿí áåëÿ ÷ÿêèíìèðäè. “ÃÙÒ” ýþðöíòöñöíöí àëòûíäà àíòè-àçÿðáàéúàí÷û ýöúëÿðèí ìàðàãëàðûíûí õèäìÿò÷èñèíÿ ÷åâðèëÿí
Ë.Éóíóñ åðìÿíèïÿðÿñòëèéèíè áöðóçÿ âåðìÿê ö÷öí áöòöí âàñèòÿëÿðÿ áàø âóðóðäó.
Ýþðöíÿí èñÿ îäóð êè, Ë.Éóíóñ áó
“õèäìÿòëÿðèíèí” ãàðøûëûüûíäà ÿìÿëëè-áàøëû
“þäöëëÿíäèðèëèá”. Æóðíàëèñò Åéíóëëà Ôÿòóëëàéåâèí “Âèðòóàëàç.îðý” ñàéòûíäà éàéûìëàäûüû “Ëåéëà Éóíóñ: Àíòàëéàäà åâ, 155 ìèí
ìàíàò, 230 ìèí äîëëàð, 100 ìèí àâðî” éàçûñûíäà äà ìÿùç áó þäöëëÿðäÿí áÿùñ
åäèëèð...
Ñþçöýåäÿí ìÿãàëÿäÿ áèëäèðèëèð êè,
“Àéíà-Çåðêàëî” ãÿçåòèíèí èúìàë÷ûñû Ðàóô
Ìèðãÿäèðîâóí ùÿáñèíäÿí äÿðùàë ñîíðà
àéàüà ãàëõûá ñÿñèíè ÷ûõàðàí èëê àäàì
Ë.Éóíóñ îëäó. Àììà î, æóðíàëèñòè à÷ûã
ìöäàôèÿ åòìÿê âÿ èñòèíòàãà èðàä òóòìàã
ÿâÿçèíÿ ÷îõ øöáùÿëè âÿ ãÿðèáÿ áèð áÿéàíàò âåðèð: “Ìÿíè äÿ ùÿáñ åäèí!” Ñÿíè
õåéèð îëà? Ñÿíè ùàíñû ìÿãñÿä âÿ
ÿñàñëà ùÿáñ åòìÿëè èäèëÿð? Íÿ Àðçó
Àáäóëëàéåâàíû, íÿ Çÿðäöøò ßëèçàäÿíè,
íÿ äÿ õàëã äèïëîìàòèéàñûíûí äèýÿð ôÿàë
èøòèðàê÷ûëàðûíû, åðìÿíè-àçÿðáàéúàíëû
ìöíàãèøÿñè èëÿ áàüëû ñöëùéàðàäûúû
ïðîãðàìëàðà äÿõëè îëàí äèýÿðëÿðèíè
éîõ, íèéÿ ìÿùç ñÿíè?!”...
Ïðîñåñèí äàâàìû èñÿ äàùà ìÿíòèãñèç
ùàëà äöøäö. Áåëÿ êè, äöíÿíÿ ãÿäÿð “ìÿíè ùÿáñ åäèí” äåéÿí Ë.Éóíóñ ùÿòòà èôàäÿ
âåðìÿéÿ áåëÿ ýÿëìÿäè. Áó èñÿ Ë.Éóíóñóí ñàäÿúÿ áîø ùàé-êöé ñàëäûüûíû äåìÿéÿ ÿñàñ âåðäè.
Ìÿãàëÿäÿ ÿêñ îëóíäóüó êèìè, ÿð-àðâàä Àðèô âÿ Ëåéëà Éóíóñëàð áàíê ùåñàáëàðûíäàí èðè ìÿáëÿüäÿêè ïóëëàðûíû òÿëÿìòÿëÿñèê ÷ûõàðìàüà áàøëàéûðëàð. Ìèðãÿäèðîâ àïðåëèí 20-äÿ ùÿáñ îëóíóð. Éóíóñëàð
àèëÿñè èñÿ áóíäàí 4 ýöí ñîíðà Ïðàãà
áàíêëàðûíûí áèðèíäÿêè ùåñàáëàðûíà èðè
ìÿáëÿüäÿ ïóëëàð êþ÷öðìÿéÿ áàøëàéûð.
Àììà Éóíóñëàð íÿéÿ ýþðÿñÿ þëêÿäÿí
(ìÿí îíó äà þéðÿíìèøÿì êè, ùÿìèí ýöí
òöðê àâèàøèðêÿòëÿðèíèí Èñòàíáóë-Ïàðèñ ðåéñè îëóá) Éóíóñëàð íèéÿ ìÿùç Äîùàéà,
îðàäàí Ïàðèñÿ ó÷óá äàùà ñîíðà äà
Áðöññåëÿ ýÿëìÿéÿ ÷àëûøûá?”...
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, Ë.Éóíóñ þçöíöí áó ìàðøóðóòó ñå÷ìÿñèíè “ìöùöì
áèð êîíôðàíñäà” èøòèðàêû èëÿ ÿëàãÿëÿíäèðìÿéÿ ÷àëûøûá. Àììà áóíóí äà óúóç áèð
éàëàí îëäóüó îðòàéà ÷ûõäû. Áèðèíúèñè,
ÿýÿð ãåéä îëóíäóüó êèìè áó êîíôðàíñ
Áðöññåëäÿ áàø òóòàúàãäûñà, Äîùà ìàðøðóòóíóí ñå÷èëìÿñè Ë.Éóíóñóí þçö ãÿäÿð
ìÿíòèãñèç èäè. Àâðîïàíûí ìÿðêÿçèíÿ áèðáàøà ðåéñëÿð îëà-îëà îíóí Ãÿòÿðÿ “ó÷ìàñû” Ë.Éóíóñóí áîø ìÿíòèãèíè îðòàéà
÷ûõàðìàãäà “êþìÿê÷è” îëäó...
Èêèíúè áèð òÿðÿôäÿí, ýþðÿñÿí, Ë.Éóíóñóí èøòèðàê åäÿúÿéè áó “Áðöññåë êîíôðàíñû” íÿ òÿäáèð èäè êè, î éàçûí àõûð-àõûðûíäà
îðà áöòöí ãûø ïàëòàðëàðûíû ÷àìàäàíëàðà
äîëäóðóá, ïóëëàðûíû Ïðàãà áàíêëàðûíà êþ÷öðöá, 5 èëëèê âèçà àëûá ýåäèð, òèòðÿòìÿ
è÷èíäÿ àåðîïîðòà òÿëÿñèðäè?
Å.Ôÿòóëëàéåâèí ìÿãàëÿñèíäÿ ýþñòÿðèëèð
êè, “Ë.Éóíóñ áèëåòè íÿéÿ ýþðÿñÿ Áàêû
àâèàêàññàëàðûíäàí àëìàéûá. Áèëåòè îíóí
ö÷öí Ìîñêâàíûí “ÎÇÎÍ òðàâåë” àýåíòëèéèíäÿí àëûáëàð! Íÿéÿ ýþðÿ ìÿùç Ðóñèéà òóðèçì àýåíòëèéèíäÿí? Ë.Éóíóñ
ö÷öí áó áèëåòè êèì àëûá, îíóí þëêÿäÿí
ýåòìÿê ïëàíûíûí ñõåìèíè êèì ÷ÿêèá?”...
Éÿãèí êè, àðòûã øÿðùÿ åùòèéàú ãàëìûð.
Éóíóñëàðûí ìÿãñÿäèíèí ñàäÿúÿ èñòèíòàãäàí éàéûíìàã îëìàñû ýöí êèìè àéäûíäûð.
Åðìÿíèëÿðèí ñåâèìëèñè
îëàí Éóíóñëàð ùàíñû
“ìèññèéàíû” éåðèíÿ
éåòèðèðäèëÿð?
Î êè ãàëäû, Ë.Éóíóñóí åðìÿíèëÿðëÿ
îëàí èøáèðëèéèíÿ ñþçöýåäÿí ìÿãàëÿäÿ äÿ
áó áàðÿäÿ êèôàéÿò ãÿäÿð ôàêòëàð ìþâúóääóð. Ãåéä îëóíóð êè, Ë.Éóíóñó ùÿìèøÿ
ùÿì Åðìÿíèñòàíûí þçöíäÿí, ùÿì äÿ åðìÿíè äèàñïîðóíäàí îëàí àäàìëàðûí ÿùàòÿñèíäÿ ýþðìÿê ìöìêöíäöð. Ëàóðà Áàãäàñàðéàí, Äàâèä Øàùíàçàðéàí (Åðìÿíèñòàí õöñóñè õèäìÿò îðãàíëàðûíûí êå÷ìèø ðÿùáÿðè), Ðè÷àðä Êèðàêîñéàí (Âàøèíãòîí), Ãðàíò Áàãðàòéàí (êå÷ìèø íàçèð, èíäèêè äåïóòàò), Âààãí Õà÷àòðéàí
(Èðÿâàíûí ñàáèã ìåðè), Àðíîëä Ñòåïàí-
Ýÿëÿê, Ë.Éóíóñóí Ôðàíñà ñÿôèðëèéè
“ïÿñòÿùàñûíà”... Ìÿãàëÿäÿ ýþñòÿðèëèð êè,
Ë.Éóíóñóí 2 ñààò ÿðçèíäÿ 5 èëëèê âèçàéà
“ãîâóøìàñû” Ôðàíñà ñÿôèðèíèí þçöíöí
øÿõñÿí áó èøÿ ãàðûøìàñû èëÿ ðåàëëàøûá. Áó
àçìûø êèìè, Ë.Éóíóñ àåðîïîðòà Ôðàíñà
äèïëîìàòèê íöìàéÿíäÿëèéèíÿ ìÿõñóñ àâòîìîáèëäÿ ýåäèá: “Éÿíè, øàùèäèí þëêÿäÿí ãà÷ûøûíû ôàêòèêè îëàðàã ñÿôèð þçö úÿíàá Ïàñêàë Ìîíéå òÿøêèë åäèð. ÀÁØûí ìöâÿããÿòè èøëÿð âÿêèëè äÿ áóðàäàäûð.
Âÿ Ôðàíñà ñÿôèðèíèí èøòèðàêû èëÿ éàøàíàí áöòöí áó ãàëìàãàëëû ÿùâàëàò áèðáàøà Ôðàíñà ïðåçèäåíòè Îëëàíäûí Àçÿðáàéúàíà ñÿôÿðè ÿðÿôÿñèíäÿ áàø âåðèð.
Ñÿôèðëèéèí âÿ øÿõñÿí ñÿôèðèí þçöíöí
ìÿãñÿäè íÿäèð? Îíëàð Ôðàíñà òåëåâèçèéàñûíûí Ìîñêâàäà àêêðåäèòÿ îëìóø
ìöõáèðè Éåëåíà Âîëîøèíàíûí Ë.Éóíóñóí èëê çÿíýèíäÿí ñîíðà Áàêûéà ýÿëèøè
áàðÿäÿ äîüðóäàíìû ùå÷ íÿ áèëìèðäèëÿð? Ôðàíñà ïðåçèäåíòèíèí ñÿôÿðè ÿðÿôÿñèíäÿ ôðàíñûç ÊÈÂ-ëÿðèíäÿ áó ãàëìàãàë
êèìÿ ëàçûì èäè, êèìèí ìàðàãëàðûíà õèäìÿò åäèðäè? Ìÿñÿëÿ äÿ áóäóð”.
Ë.Éóíóñóí ýóéà Áðöññåëÿ êîíôðàíñà
ýåòìÿñè èëÿ áàüëû àáñóðä éàëàíûíû èôøà
åäÿí äèýÿð áèð ôàêò èñÿ îíóí ãà÷ûøûíà ùàçûðëûãëà áàüëû ýþðöëÿí èøëÿðäèð. Áåëÿ êè, ìÿëóìàòëàðà ýþðÿ, ùÿòòà Ïàðèñäÿ îíëàðû êèìèí
ãàðøûëàéàúàüû äà ÿââÿëúÿäÿí áÿëëè îëóá.
Ïàðèñäÿ îíëàðû ìÿíøÿúÿ þçáÿê îëàí Íàäåæäà Àòàéåâà àäëû áèðè ýþçëÿéèðìèø. Î,
2000-úè èëäÿ àòàñûíà-“Óçõëåáïðîäóêò” êîðïîðàñèéàñûíûí ðÿùáÿðèíÿ êîððóïñèéà èòòèùà-
ìû èëÿ úèíàéÿò èøè ãàëäûðûëàíäàí ñîíðà Þçáÿêèñòàíäàí Ôðàíñàéà ãà÷ûá. Éåðè ýÿëìèøêÿí, Í.Àòàéåâà Þçáÿêèñòàíûí þçöíäÿ
ãèéàáè îëàðàã 6 èë ùÿáñÿ ìÿùêóì åäèëèá.
áàéúàíëû îëèãàðõëàðà äà ãîùóìëóüó ÷àòìûð. Î çàìàí ñóàë îëóíóð: “ïóëëàð ùàðàäàíäûð, Çèí”?!”
Ìÿãàëÿäÿ ýþñòÿðèëèð êè, Ë.Éóíóñ êèôà-
Ùàçûðäà èñÿ î, ÿðè Ñåðýåé Èãíàòîâëà áèðëèêäÿ Ïàðèñäÿ éàøàéûð. Éóíóñëàðûí Ïàðèñÿ
ýåòìÿëè îëäóüó ùÿìèí ýöí Íàäåæäà Àòàéåâà ñîñèàë øÿáÿêÿëÿðäÿ îíëàðûí ìöäàôèÿñè ö÷öí ñÿñ-êöéëö êàìïàíèéà áàøëàäû:
“Î, åðìÿíè ÊÈÂ-ëÿðèíÿ (ïàíîðàìà.àì)
èñòèíàäÿí áàøãà ðåçîíàíñ äîüóðàí
êàìïàíèéà äà áàøëàéûá âÿ îëäóãúà
éÿò ãÿäÿð áþéöê ïóë àõûíëàðûíû èäàðÿ
åäèá. Ìÿñÿëÿí, òÿêúÿ ùàíñûñà àíëàøûëìàçëûãäàí (áåëÿ ùåñàá åäÿê!) “Òðàíñïàðåíúé Àçÿðáàéúàí” òÿøêèëàòûíà áàø÷ûëûã
åäÿí êîððóïñèéà èëÿ, ãîùóìáàçëûãëà áàø
ìöáàðèç Ðÿíà Ñÿôÿðÿëèéåâàíûí áàø÷ûëûã
åòäèéè (Ìèðâàðè Ãÿùðÿìàíëûíûí ãûçû Ìÿòàíÿò ßçèçîâà èëÿ áèðëèêäÿ) “Àçÿðáàéúàí
ìàðàãëûäûð êè, áóðàäà áèçèì êþùíÿ ãÿùðÿìàíûìûçûí - Âàøèíãòîíäàí îëàí “Ìèëåäè”íèí äÿ àäû êå÷èð. Éÿíè, ÷îõëàðû èçàù
åòìÿéÿ ÷àëûøûð êè, èíôîðìàñèéàíû ìÿùç
ëåäè Âèíñåíòÿ ÷àòäûðìàã ëàçûìäûð. Ùÿìèí ëåäè Âèíñåíòÿ - þòÿí èë Àçÿðáàéúàíäàí äåïîðòàñèéà îëóíàí Àìåðèêà õöñóñè õèäìÿòëÿðèíèí ìÿõôè ÿìÿêäàøûíà.
Ìàðàãëû òÿñàäöôäöð, åëÿ äåéèëìè?!”
ãàäûíëàðû Ãàôãàçäà ñöëù âÿ äåìîêðàòèéà
óüðóíäà” ÃÙÒ-ñè âàñèòÿñèëÿ Ëåéëà Éóíóñ
ñîí áèð íå÷ÿ èë ÿðçèíäÿ 155 ìèí ìàíàòû,
230 ìèí äîëëàðû âÿ 100 ìèí àâðîíó øÿõñÿí àëûá âÿ áàíê ùåñàáûíäàí ÷ûõàðûá:
“ßýÿð õàíûì Éóíóñ èñòÿñÿ, áèç áþéöê
ìÿìóíèééÿòëÿ îíóí äåìîêðàòèéà óüðóíäà ìöáàðèçÿ, ÍÊÂÄ-éÿ ãàðøû ñàâàø
âÿ åðìÿíèëÿðëÿ äîñòëóã ö÷öí äàùà
ùàíñû ÃÙÒ-ëÿð âàñèòÿñèëÿ áàøýèúÿëëÿíäèðèúè ìÿáëÿüäÿ ïóëëàð àëäûüûíû ýþñòÿðÿí ñèéàùûíû äà äÿðú åäÿðèê”.
Âóðüóëàíûð êè, áó ïóëëàðûí áþéöê ùèññÿñè Àíòàëèéàéà ýåäèá. Áÿñ Ð.Ñÿôÿðÿëèéåâà ùàðà áàõûðäû? Àõû êîððóïñèéà âÿ ãàíóíàçèää ÿìÿëèí òþðÿäèëìÿñèíÿ äàèð øöáùÿëÿð à÷ûã øÿêèëäÿ îðòàäàäûð. Áÿñ íåúÿ,
“Òðàíñïàðåíúé”íèí ùàìèñè, “êðûøà”ñû ìöãÿääÿñäèð!
Ë.Éóíóñóí áó ïóëëàðû ùàðàäàí àëäûüû
äà áÿëëèäèð. Áåëÿ êè, ñþçöýåäÿí ìÿãàëÿäÿ äÿ âóðüóëàíûð êè, Ë.Éóíóñ áó ïóëëàðû
Áþéöê Áðèòàíèéà âÿ Êàíàäà ñÿôèðëèêëÿðèíäÿí, ùÿì÷èíèí Ìÿðêÿçè Êÿøôèééàò Èäàðÿñèíÿ áàüëû ÍÅÄ ôîíäóíäàí àëûðäû. Ìàëèééÿ àõûíëàðû Ðÿíà Ñÿôÿðÿëèéåâàíûí ÃÙÒñèíèí “ÓíèÁàíê”äàêû ùåñàáûíà äàõèë îëóðäó. Ïóëëàð Ôðàíñàíûí “Ñîúèåòå Ýåíåðàëå”
áàíêû, Àìåðèêà áàíêëàðû “Úèòèáàíê” âÿ
“Wåëëñ Ôàðýî Áàíê”, Àâñòðèéà áàíêû “Ðàèôôåèñåí Áàíê” âÿ àëìàí áàíêû “Úîììåðçáàíê”äàí êþ÷öðöëöðäö...
×èðêëè ãðàíòëàðûí
Àíòàëéàäà “éóéóëìàñû”
ïðîñåñè óçóí ìöääÿòäèð
äàâàì åäèðìèø...
Âÿ ýÿëÿê ìÿñÿëÿíèí äèýÿð ìàðàãëû
ùèññÿñèíÿ-Ë.Éóíóñóí “âÿòÿíäàø úÿìèééÿòè” àäû àëòûíäà ãàçàíäûüû éöç ìèíëÿðÿ...
ßñëèíäÿ, áó ìàë-ìöëê ïðîñåñëÿðèí áàø
âåðäèéè àíäà Ë.Éóíóñóí “ÿëåéùèíÿ èôàäÿ
âåðÿí øàùèäëÿðÿ” ÷åâðèëäè. Áåëÿ êè, Áðöññåëÿ “êîíôðàíñà” ýåòäèéèíè èääèà åäÿí
Ë.Éóíóñóí ÷àìàäàíûíäàí Àíòàëèéàäàêû
ìÿíçèëèíèí ìöëê ñÿíÿäëÿðè äÿ ÷ûõäû. Áóíäàí áàøãà, Ë.Éóíóñóí ñàùèá îëäóüó âàðäþâëÿòèí ìèãéàñû äà ýþñòÿðèð êè, þçöíö
“çàâàëëû ùöãóã-ìöäàôèÿ÷èñè” êèìè ãÿëÿìÿ
âåðìÿéÿ ÷àëûøàí Ë.Éóíóñ èëëÿðäèð êè,
“çÿùìÿòèíèí áÿùðÿñèíè” ýþðìÿêäÿäèð.
Áåëÿ îëìàñàéäû... Å.Ôÿòóëëàéåâèí äÿ âóðüóëàäûüû êèìè “Éóíóñ íÿ çàäÿýàí äåéèë,
íÿ Ùàúû Çåéíàëàáäèí Òàüûéåâèí íÿâÿñè
äåéèë, òÿñÿââöð åäèí, îíóí ùÿòòà àçÿð-
Ïÿðâèç ÑÀÄÀÉÎÜËÓ
http://www.yeniazerbaycan.com
Àçÿðáàéúàíûí äþâëÿò ìöñòÿãèëëèéè Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí ìèëëè ñÿðâÿòèäèð
“Áþéöê ãÿëÿáÿéÿ èíàìëà” ñÿíÿäëè ôèëìèíèí òÿãäèìàòû îëóá
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ìèëëè
Ìÿúëèñèíèí ñÿäð ìöàâèíè Áàùàð Ìóðàäîâàíûí òÿøÿááöñö, “Àçÿðáàéúàí Òåëåâèçèéà âÿ Ðàäèî Âåðèëèøëÿðè” Ãàïàëû
Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòè âÿ Ôöçóëè ðàéîí
Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí áèðýÿ òÿøêèëàò÷ûëûüû
èëÿ ÷ÿêèëìèø, Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð
ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí 91-úè èë äþíöìöíÿ ùÿñð îëóíìóø “Áþéöê ãÿëÿáÿéÿ èíàìëà” ñÿíÿäëè ôèëìèíèí ìàéûí 5-äÿ
òÿãäèìàò ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá.
ÀçÿðÒÀú õÿáÿð âåðèð êè, òÿäáèðè
à÷àí Ôöçóëè ðàéîí Èúðà Ùàêèìèééÿòèíèí
áàø÷ûñû Àëû Àëûéåâ ñÿíÿäëè ôèëì ùàããûíäà äàíûøûá. Ãåéä åäèëèá êè, Åðìÿíèñòàí ñèëàùëû ãöââÿëÿðèíèí Àçÿðáàéúàíà
òÿúàâöçö íÿòèúÿñèíäÿ 1993-úö èëèí àâãóñòóíäà Ôöçóëè ðàéîíó äà äöøìÿí
òÿðÿôèíäÿí èøüàë îëóíóá.
Äàùà ñîíðà “Áþéöê ãÿëÿáÿéÿ
èíàìëà” ñÿíÿäëè ôèëìè íöìàéèø îëóíóá.
Ôèëìäÿ Ôöçóëè ðàéîíóíóí òàðèõè âÿ ìåìàðëûã àáèäÿëÿðè ùàããûíäà ÿòðàôëû ìÿëóìàò âåðèëèð.
Ìèëëè Ìÿúëèñ ñÿäðèíèí ìöàâèíè Áàùàð Ìóðàäîâà òÿäáèðäÿ ÷ûõûø åäÿðÿê
“Áþéöê ãÿëÿáÿéÿ èíàìëà” ñÿíÿäëè ôèëìèíèí ÿùÿìèééÿòèíäÿí äàíûøûá. Áàùàð
Ìóðàäîâà âóðüóëàéûá êè, ôèëì òàðèõèìèçÿ íÿçÿð ñàëìàã áàõûìûíäàí ÷îõ
þíÿìëèäèð. Áó ôèëì ùÿì äÿ ôÿäàêàð èíñàíëàð ùàããûíäà áèð ùåêàéÿäèð: “Ùÿð
áèð àçÿðáàéúàíëû ôÿõð åòìÿëèäèð êè,
ãÿäèì òàðèõÿ ìàëèê áèð õàëãûí íöìàéÿíäÿñèäèð. Àçÿðáàéúàí õàëãûíûí
ãÿäèì ìÿäÿíèééÿòè, çÿíýèí òàðèõè
êå÷ìèøè, ãÿùðÿìàíëûã ñàëíàìÿñè
âàðäûð. Áöòöí áóíëàð ùÿì äÿ õàëãûìûçû óüóðëó ýÿëÿúÿéÿ àïàðàí áèð éîëäóð. Õàëãûìûç áó òàðèõè éîëó êå÷ÿðêÿí áèð ÷îõ ÷ÿòèíëèêëÿðëÿ öçëÿøèá. Áóíó ôèëìäÿêè êè÷èê êàäðëàð äà ñöáóò
åäèð. Àììà áèç õàðàêòåðèìèçÿ óéüóí îëàðàã ÷ÿòèíëèêëÿðëÿ öçëÿøäèéèìèç çàìàí ùå÷ âàõò ãöðóð ùèññèìèçè
èòèðìÿäèê. Ñàáàùà èíàìëà éàøàäûã.
Ùÿð øåéèí éàõøû îëàúàüûíà èíàíäûã”.
Áàùàð Ìóðàäîâà äèããÿòÿ ÷àòäûðûá
êè, Àçÿðáàéúàí õàëãû Ôöçóëè ÿùàëèñèíèí
òèìñàëûíäà þç îðäóñóíà, äþâëÿòèíÿ, þç
ñèéàñè èäåîëîýèéàñûíà, Ïðåçèäåíòèíÿ
èíàíûð. Áó èíàìû Àçÿðáàéúàíûí ãóðóúóñó âÿ ìåìàðû, Öìóììèëëè ëèäåð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ñèéàñè èäåîëîýèéàñû
øÿðòëÿíäèðèð. Áöòöí ãÿëÿáÿ âÿ óüóðëàðûìûç äà ìÿùç áó èíàìäàí äîüóð.
Ìèëëè Ìÿúëèñ ñÿäðèíèí ìöàâèíè
ÿìèíëèêëÿ áèëäèðèá êè, éóðä-éóâàñûíäàí
äèäÿðýèí äöøìöø ùÿð áèð èíñàí ãûñà
ìöääÿòäÿí ñîíðà óüðóíäà âóðóøäóüóìóç î òîðïàãëàðà ãàéûäàúàã. Øÿùèä
îëìóø ùÿð áèð èíñàíûìûç, äàüûäûëìûø
ùÿð áèð ìÿäÿíè-ìèëëè àáèäÿìèç ö÷öí
äöøìÿí úàâàá âåðÿúÿê. Éàøàäûãëàðûìûç áèçè íÿòèúÿ ÷ûõàðìàüà âàäàð åäèð,
áèçè áó äþâëÿòÿ, îíóí òàëåéèíÿ ñàùèáëèê
ùèññèíÿ ìÿñóëèééÿòëÿ éàíàøìàüà ÷àüûðûð.
Áèëäèðèëèá êè, ôèëìèí ìÿãñÿäëÿðèíäÿí
áèðè äÿ òÿìàñ õÿòòèíäÿ ìöõòÿëèô ìÿùðóìèééÿòëÿðÿ ìÿðóç ãàëìûø èíñàíëàðûí
íåúÿ áþéöê ôÿäàêàðëûãëà, ãÿùðÿìàí-
ëûãëà, éóðäóíà áàüëûëûã ùèññè èëÿ éàøàäûüûíû ýþñòÿðìÿêäèð.
Ùîðàäèç äþéöøöíäÿí ñþùáÿò à÷àí
Áàùàð Ìóðàäîâà áóíóí ùÿðá òàðèõèìèçèí ÿí øàíëû ñÿùèôÿëÿðèíäÿí áèðè îëäóüóíó ñþéëÿéèá.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Áàø íàçèðèíèí ìöàâèíè, Ãà÷ãûíëàðûí âÿ Ìÿúáóðè Êþ÷êöíëÿðèí Èøëÿðè öçðÿ Äþâëÿò Êîìèòÿñèíèí ñÿäðè ßëè Ùÿñÿíîâ Óëó þíäÿð
Ùåéäÿð ßëèéåâèí ðÿùáÿðëèéè èëÿ Ôöçóëèíèí 22 éàøàéûø ìÿíòÿãÿñèíèí èøüàëäàí
àçàä åäèëìÿñè, ùÿìèí ÿðàçèëÿðäÿ àïàðûëàí éåíèäÿíãóðìà âÿ áÿðïà èøëÿðèíäÿí äàíûøûá.
Ôöçóëèíèí òàðèõè, çèéàëûëàðû áàðÿäÿ
èøòèðàê÷ûëàðà ìÿëóìàò âåðÿí Áàø íàçèðèí ìöàâèíè áó ðàéîíóí þëêÿìèçèí ãÿäèì éàøàéûø ìÿñêÿíëÿðèíäÿí áèðè îëäóüóíó áèëäèðèá. ßëè Ùÿñÿíîâ ãåéä åäèá
êè, äöíéàäà ÿí ãÿäèì éàøàéûø ìÿñêÿíè îëàí Àçûõ âÿ Òàüëàð ìàüàðà äöøÿðýÿëÿðè òàðèõè ìÿäÿíèééÿò íöìóíÿëÿðè
èëÿ çÿíýèí îëàí áó ðàéîíóí ÿðàçèñèíäÿäèð. Áèëäèðèëèá êè, èøüàë íÿòèúÿñèíäÿ
ðàéîíà öìóìèëèêäÿ 30 ìèëéàðä äîëëàð
çèéàí äÿéèá.
Ùîðàäèç ÿìÿëèééàòûíäàí äàíûøàí
ßëè Ùÿñÿíîâ áèëäèðèá êè, áó ÿðàçèíèí èøüàëäàí àçàä îëóíìàñû ÷îõ ìöùöì áèð
ùàäèñÿäèð. ×öíêè Ùîðàäèç ÷îõ ÿëâåðèøëè
áèð ñòðàòåæè ìþâãåéÿ ìàëèêäèð. Î äåéèá
êè, Ùîðàäèç, ùÿì÷èíèí Ñîâåò ùàêèìèééÿòè äþâðöíäÿ ùÿìèí ÿðàçèäÿ éåðëÿøÿí
ÿòðàô ðàéîíëàð ö÷öí ðåýèîíàë áàçà èäè.
Áóðàäà ðåýèîíàë íåôò áàçàñû, ïàìáûã-
òÿìèçëÿìÿ çàâîäó âÿ äèýÿð þíÿìëè ìöÿññèñÿëÿð âàð èäè. Áóíäàí
áàøãà, Ùîðàäèçèí èøüàë îëóíìàñû
èëÿ äèýÿð ðàéîíëàð äà áëîêàäà øÿðàèòèíÿ äöøöðäö. Áóíà ýþðÿ äÿ Óëó
þíäÿð ÿìÿëèééàòûí ìÿùç áó èñòèãàìÿòäÿ àïàðûëìàñûíû ãÿðàðà àëûá.
Àçÿðáàéúàíûí ÿëäÿ åòäèéè íàèëèééÿòëÿðäÿí äàíûøàí Áàø íàçèðèí
ìöàâèíè äåéèá: “Áèç áóýöíêö èíêèøàôà ýþðÿ õàëãûìûçûí Öìóììèëëè ëèäåðè Ùåéäÿð ßëèéåâÿ âÿ
Îíóí ñèéàñè êóðñóíóí ëàéèãëè
äàâàì÷ûñû Èëùàì ßëèéåâÿ áîðúëóéóã”.
ßëè Ùÿñÿíîâ âóðüóëàéûá êè, äöíéà
áèðëèéèíäÿ Åðìÿíèñòàí-Àçÿðáàéúàí,
Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíèí ùÿëëèíÿ ìöíàñèáÿòäÿ ÿäàëÿòñèçëèê ùþêì ñöðöð. ×îõ òÿÿññöôëÿð îëñóí êè, áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí ãÿðàðëàðûíû èúðà åòìÿéÿíëÿðÿ ùèìàéÿäàðëûã îëóíóð, îíëàðûí
ùÿðÿêÿòëÿðè ÿìÿëäÿ äÿñòÿêëÿíèð.
Áàø íàçèðèí ìöàâèíè ÿìèí îëäóüóíó áèëäèðèá êè, òîðïàãëàðûíäàí äèäÿðýèí
äöøìöø ùÿìâÿòÿíëÿðèìèç éàõûí âàõòëàðäà þç àòà-áàáà éóðäëàðûíà ãàéûäàúàãëàð.
“Àçÿðáàéúàí Òåëåâèçèéà âÿ Ðàäèî
Âåðèëèøëÿðè” Ãàïàëû Ñÿùìäàð Úÿìèééÿòèíèí áàø ïðîãðàì äèðåêòîðó Èëùàì Àëûøàíîâ Àçÿðáàéúàí Òåëåâèçèéàñûíûí ùÿð
çàìàí Ãàðàáàü ìþâçóñóíà õöñóñè
äèããÿò àéûðäûüûíû ñþéëÿéèá. Áèëäèðèëèá êè,
áó ìþâçóäà ÷îõ ñàéäà ôèëìëÿð, ñèëñèëÿ
âåðèëèøëÿð ùàçûðëàíûá.
Ñîíðà Ùîðàäèç ÿìÿëèééàòûíûí èøòèðàê÷ûñû, Ãàðàáàü ìöùàðèáÿñè âåòåðàíû
Ôöçóëè Ðçàéåâ, Ôöçóëè ðàéîí ñàêèíè
Ìÿúíóí Âÿëèéåâ ÷ûõûø åäÿðÿê òîðïàãëàðûìûçûí èøüàëäàí àçàä åäèëìÿñè óüðóíäà äþéöøÿ ùÿð àí ùàçûð îëäóãëàðûíû áèëäèðèáëÿð. Îíëàð, ùÿì÷èíèí, äþâëÿò òÿðÿôèíäÿí ýþñòÿðèëÿí äèããÿò âÿ ãàéüûéà
ýþðÿ ìèííÿòäàðëûãëàðûíû èôàäÿ åäèáëÿð.
Ôèëìèí òÿãäèìàò ìÿðàñèìèíäÿ äþâëÿò âÿ ùþêóìÿò íöìàéÿíäÿëÿðè, Ìèëëè
Ìÿúëèñèí äåïóòàòëàðû, çèéàëûëàðëà éàíàøû, þëêÿìèçäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðÿí äèïëîìàòèê êîðïóñóí òÿìñèë÷èëÿðè äÿ èøòèðàê
åäèáëÿð.
Ìÿòáóàò Øóðàñûíûí Àùûë Æóðíàëèñòëÿð Ìÿúëèñè
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí
91-úè èëäþíöìö ìöíàñèáÿòèëÿ òÿäáèð êå÷èðèá
Àçÿðáàéúàí Ìÿòáóàò Øóðàñûíäà Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâèí àíàäàí îëìàñûíûí
91-úè èëäþíöìö èëÿ áàüëû òÿäáèð êå÷èðèëèá. Øóðàíûí Àùûë Æóðíàëèñòëÿð Ìÿúëèñèíèí õÿòòèëÿ äöçÿíëÿíÿí òÿäáèðäÿ ÿñàñÿí áó áþéöê øÿõñèééÿòèí Àçÿðáàéúàíà ðÿùáÿðëèê åòäèéè äþâðäÿ
æóðíàëèñòèêà ñàùÿñèíäÿ ôÿàëèééÿò ýþñòÿðìèø
éàøëû ãÿëÿì ñàùèáëÿðè èøòèðàê åäèáëÿð.
ÌØ ñÿäðè ßôëàòóí Àìàøîâ áèëäèðèá êè, ÕÕ
ÿñðèí ýþðêÿìëè äþâëÿò âÿ ñèéàñÿò àäàìû îëàí
Ùåéäÿð ßëèéåâèí íÿñèëëÿðÿ þðíÿê ùÿéàò éîëó âÿ
ìöáàðèçÿñè ìèëëè æóðíàëèñòèêàìûçëà ãûðûëìàç òåëëÿðëÿ áàüëû îëóá. Àçÿðáàéúàí èêèíúè äÿôÿ ìöñòÿãèëëèéèíÿ ãîâóøäóãäàí, äàùà äîüðóñó Óëó
þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâ 1993-úö èëèí èéóíóíäà
éåíèäÿí ñèéàñè ùàêèìèééÿòÿ ãàéûòäûãäàí ñîíðà êöòëÿâè èíôîðìàñèéà âàñèòÿëÿðèìèçèí ùÿðòÿðÿôëè èíêèøàôû ñàùÿñèíäÿ àòûëàí àääûìëàð íÿòèúÿ
åòèáàðèëÿ úÿìèééÿòäÿ ñþç âÿ èôàäÿ àçàäëûãëàðûíûí äÿðèíëÿøìÿñèíÿ òÿêàí âåðèá. Ìþâúóä êóðñ
ìåäèàéà äþâëÿò äÿñòÿéèíèí òèìñàëûíäà äàùà
äîëüóí áèð øÿêèëäÿ ùÿéàòà êå÷èðèëìÿêäÿ âÿ äÿðèíëÿøäèðèëìÿêäÿäèð. “Ùåñàá åäèðÿì êè, áó
ýöí áóðà òîïëàøàíëàðûí ùÿð áèðèíèí äåìÿéÿ
ñþçö, áþëöøìÿéÿ õàòèðÿñè âàð. Ùåéäÿð ßëèéåâëÿ åéíè äþâðäÿ éàøàéûá éàðàòìàã õîø
õàòèðÿ çÿíýèíëèéè èëÿ éàíàøû, áþéöê ìÿñóëèééÿòäèð. Ñèçëÿðèí ùÿð áèðè áó ìÿñóëèééÿòè ÷èéèíëÿðèíèçäÿ äàøûéàðàã ÿñë æóðíàëèñòèêà äÿéÿðëÿðèíè éàøàòìûø ïåøÿêàðëàðñûíûç”, - äåéÿí ß.Àìàøîâ Ùåéäÿð ßëèéåâ èðñèíèí þéðÿíèëìÿñèíäÿ ìèëëè ìÿòáóàòûìûçäà ýåäÿí íöìóíÿëÿðèí ìèñèëñèç þíÿì êÿñá åòäèéèíè âóðüóëàéûá,
áóíóíëà áàüëû êîíêðåò ìÿãàìëàðäàí ñþç à÷ûá.
Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí Ïðåçèäåíòè éàíûíäà Êöòëÿâè Èíôîðìàñèéà Âàñèòÿëÿðèíèí Èíêèøàôûíà Äþâëÿò Äÿñòÿéè Ôîíäóíóí èúðà÷û äèðåêòîðó, ÌØ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí
öçâö Âöãàð Ñÿôÿðëè áèëäèðèá êè, ðÿùáÿðëèê åòäèéè äþâëÿò ãóðóìó Ùåéäÿð ßëèéåâ øÿõñèééÿòèíèí ìåäèàéà, àçàä ñþçÿ êîíñåïòóàë
áàõûøëàðûíà âàðèñëèéèí íÿòèúÿñè îëàðàã éàðàíûá. Î, Óëó þíäÿðèí úÿìèééÿòäÿ äåìîêðàòèê ôèêðèí ôîðìàëàøìàñûíäà æóðíàëèñò ôÿàëèééÿòèíèí ìöõòÿëèô àñïåêòëÿðèíÿ þíÿì âåðäèéèíè äèããÿòÿ ÷àòäûðûá âÿ áèëäèðèá êè, ìåäèà ñàùÿñèíäÿ ýþðöëÿúÿê èøëÿð ìþâúóä òÿìÿëÿ ÿñàñëàíûð.
ÌØ-íèí Àùûë Æóðíàëèñòëÿð Ìÿúëèñèíèí ðÿùáÿðè, ßìÿêäàð æóðíàëèñò Éóñèô Êÿðèìîâ
Öìóììèëëè ëèäåð Ùåéäÿð ßëèéåâè Àçÿðáàéúàíûí òÿðÿããèñè íàìèíÿ ýþðöëÿí èøëÿðäÿ æóðíàëèñòèêàíûí ýöúöíäÿí ìÿùàðÿòëÿ èñòèôàäÿ åäÿí
øÿõñèééÿò êèìè äÿéÿðëÿíäèðèá.
ÌØ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö, “Èêè ñàùèë” ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó Âöãàð Ðÿùèìçàäÿ ìåäèà àìèëèíèí Ùåéäÿð ßëèéåâ ñèéàñè êóðñóíäà
àïàðûúû ìþâãå òóòäóüóíó áèëäèðèá âÿ ãåéä
åäèá êè, Óëó þíäÿðèí æóðíàëèñòèêàéà âåðäèéè äÿéÿð äåìîêðàòèê úÿìèééÿò ãóðóúóëóüó ïðîñåñèíèí äÿðèíëÿøìÿñèíÿ ùåñàáëàíìûø ÿí ìöùöì àääûìëàðäàíäûð. Áóíó ùÿð áèð ãÿëÿì ñàùèáè ëàéèãèíúÿ äÿéÿðëÿíäèðìÿëèäèð.
Òîïëàíòûäà ÷ûõûø åäÿíëÿðäÿí ÌØ-íèí Àùûë
Æóðíàëèñòëÿð Ìÿúëèñè ðÿùáÿðèíèí ìöàâèíè,
ßìÿêäàð æóðíàëèñò Ìÿçàùèð Ñöëåéìàíçàäÿ,
ÌØ Èäàðÿ Ùåéÿòèíèí öçâö, “Ïàðàëåë” ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó Òàïäûã Àááàñ, Áàêû Äþâëÿò Óíèâåðñèòåòèíèí æóðíàëèñòèêà ôàêöëòÿñèíèí
ïðîôåññîðó Úàùàíýèð Ìÿììÿäëè, “Òÿùñèë âÿ
çàìàí” ãÿçåòèíèí áàø ðåäàêòîðó, Ðåñïóáëèêà Òÿùñèë Øóðàñûíûí ñÿäðè ßæäÿð Àüàéåâ,
“Àññà èðàäÿ” Èíôîðìàñèéà Àýåíòëèéèíèí áàø
äèðåêòîðó Ôàçèë Àááàñîâ âÿ áàøãàëàðû Ùåéäÿð ßëèéåâ âÿ ÊÈ ìþâçóñóíóí ìöõòÿëèô èñòèãàìÿòëÿðèíÿ òîõóíóáëàð. Òÿäáèðäÿ, ùÿì÷èíèí, Ùåéäÿð ßëèéåâèí áþéöê ùÿéàò éîëóíóí
àéðû-àéðû úÿùÿòëÿðèíèí, çÿíýèí èäåéà èðñèíèí
éåíè íÿñèëëÿðÿ ÷àòäûðûëìàñû èëÿ áàüëû ñèñòåìëè
ôÿàëèééÿòäÿ ìåäèàíûí äàøûäûüû ìèññèéà ÿòðàôûíäà ýåíèø ìöçàêèðÿ àïàðûëûá.
Ìÿãàëÿ ÊÈÂÄÔ-íèí ìàëèééÿ äÿñòÿéè èëÿ “Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí äöíéà áèðëèéèíÿ èíòåãðàñèéàñû, ðåýèîí þëêÿëÿðè âÿ äèýÿð äþâëÿòëÿðëÿ,
áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðëà ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàô åòäèðèëìÿñè” èñòèãàìÿòè öçðÿ ùÿéàòà êå÷èðèëÿí ëàéèùÿ ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ùàçûðëàíìûøäûð
Àçÿðáàéúàí-Ñåðáèéà ÿëàãÿëÿðè îðòàã ìàðàãëàð ÿñàñûíäà èíêèøàô åäèð
Ìÿëóì îëäóüó êèìè, áó ýöíëÿðäÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ Ñåðáèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí êå÷ìèø Ïðåçèäåíòè Áîðèñ Òàäè÷è ãÿáóë åäèá. Ýþðöøäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñåðáèéà àðàñûíäà ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ èêèòÿðÿôëè ÿëàãÿëÿðèí óüóðëà èíêèøàô
åòäèéè áèëäèðèëèá, ìöíàñèáÿòëÿðèí ýåíèøëÿíìÿñèíäÿ
éöêñÿê ñÿâèééÿëè ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿðèí þíÿìè âóðüóëàíûá.
Öìóìèééÿòëÿ, êå÷ìèø Éóãîñëàâèéà Àçÿðáàéúàíûí ìöñòÿãèëëèéèíè 1991-úè èë äåêàáðûí 31-äÿ òàíûéûá, 1997-úè èë àâãóñòóí 21-äÿ Ñåðáèéà âÿ Ìîíòåíåãðî Èòòèôàãû èëÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà èêèòÿðÿôëè äèïëîìàòèê ìöíàñèáÿòëÿðèí ÿñàñû
ãîéóëóá. 2010-úó èëèí 25 ìàðò òàðèõèíäÿ Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñûíûí èãàìÿòýàùû Áóõàðåñò øÿùÿðèíäÿ éåðëÿøìÿêëÿ, åéíè çàìàíäà, Ñåðáèéà Ðåñïóáëèêàñûíäà äà ñÿôèðè òÿéèí åäèëìèø Åëäàð Ùÿñÿíîâ åòèìàäíàìÿñèíè Ñåðáèéà Ïðåçèäåíòèíÿ òÿãäèì åäèá. Ñåðáèéàíûí Àçÿðáàéúàíäà èãàìÿòýàùû
èñÿ Òöðêèéÿäÿ îëàí ñÿôèðëèéè âàñèòÿñèëÿ òÿìñèë îëóíóðäó. 2011-úè èëèí ôåâðàë àéûíäà Ñåðáèéàíûí Àçÿðáàéúàíäàêû ìöâÿããÿòè èøëÿð âÿêèëè ôÿàëèééÿòÿ áàøëàéûá. Ñåðáèéà Ðåñïóáëèêàñûíûí Àçÿðáàéúàíà òÿéèí îëóíìóø ñÿôèðè Çîðàí Âàæîâè÷ 26 ìàé 2011-úè
èë òàðèõèíäÿ åòèìàäíàìÿñèíè Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòèíÿ òÿãäèì åäèá.
Èêè þëêÿ àðàñûíäà ñèéàñè ìöíàñèáÿòëÿð äþâëÿò
ðÿñìèëÿðèíèí ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿðè çàìàíû äàùà äà
ìþùêÿìëÿíèá. Áåëÿ êè, 2010-úó èë 11-13 ìàé òàðèõëÿðèíäÿ Ïðåçèäåíò Á.Òàäè÷èí þëêÿìèçÿ, 2011-úè
èë 8-9 èéóíäà èñÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Ñåðáèéàéà ðÿñìè ñÿôÿðè áàø òóòóá. Áóíäàí ÿëàâÿ, õàðèúè
èøëÿð íàçèðè Åëìàð Ìÿììÿäéàðîâ Ãàðà Äÿíèç Èãòèñàäè ßìÿêäàøëûã Òÿøêèëàòûíûí Õàðèúè Èøëÿð Íàçèðëÿðè Øóðàñûíûí 16-úû ýþðöøöíäÿ èøòèðàê åòìÿê ìÿãñÿäèëÿ 2007-úè èë àïðåëèí 18-19-äà Ñåðáèéàäà èøýöçàð ñÿôÿðäÿ îëóá. Ùÿì÷èíèí, Àçÿðáàéúàíûí åêîëîýèéà âÿ òÿáèè ñÿðâÿòëÿð íàçèðèíèí, ÿäëèééÿ íàçèðèíèí,
èãòèñàäè èíêèøàô íàçèðèíèí äÿ èêèòÿðÿôëè ýþðöøëÿð âÿ
áåéíÿëõàëã òÿäáèðëÿð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ áó þëêÿéÿ ñÿôÿðëÿðè îëóá. Åéíèëÿ, ãàðøû òÿðÿôäÿí äÿ äÿôÿëÿðëÿ þëêÿìèçÿ ìöõòÿëèô ñÿâèééÿëÿðäÿ ðÿñìè ñÿôÿðëÿð áàø
òóòóá. Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñåðáèéà àðàñûíäà òèúàðÿò âÿ
èãòèñàäè ÿìÿêäàøëûã öçðÿ Ùþêóìÿòëÿðàðàñû Êîìèññèéà äà ôÿàëèééÿò ýþñòÿðèð êè, áó äà ìöõòÿëèô ñàùÿëÿð öçðÿ ÿìÿêäàøëûã ÿëàãÿëÿðèíèí ÷åâèêëèéèíè òÿìèí
åäèð.
2013-úö èëèí ÿââÿëèíäÿ Ñåðáèéà Ïðåçèäåíòè Òîìèñëàâ Íèêîëè÷èí Àçÿðáàéúàíà ðÿñìè ñÿôÿðè âÿ
äþâëÿò áàø÷ûëàðû àðàñûíäà êå÷èðèëÿí ýþðöøëÿð èêè þëêÿ ÿëàãÿëÿðèíèí èíêèøàôûíäà ìöùöì òÿêàí îëäó. Èêè
þëêÿíèí äþâëÿò áàø÷ûëàðûíûí âÿ íöìàéÿíäÿ ùåéÿòëÿðèíèí èøòèðàêû èëÿ ýåíèø òÿðêèáäÿ ýþðöø çàìàíû
Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ýþðöø èøòèðàê÷ûëàðûíà ìö-
ðàúèÿòèíäÿ ñÿôÿðèí éåêóíëàðûíûí ìöñáÿò îëàúàüûíà
ÿìèíëèéèíè èôàäÿ åäèá, áöòöí ñàùÿëÿðäÿ áèðýÿ
ÿìÿêäàøëûã ö÷öí ÷îõ ýþçÿë èìêàíëàðûí îëäóüóíó áèëäèðèá.
Þç íþâáÿñèíäÿ, Ñåðáèéà Ïðåçèäåíòè Ò.Íèêîëè÷ ñÿìèìè ãÿáóëà ýþðÿ
ìèííÿòäàðëûüûíû áèëäèðÿðÿê, Ñåðáèéàíûí Àçÿðáàéúàíà ìåùðèáàí
ìöíàñèáÿòëÿð áÿñëÿäèéèíè ãåéä
åäèá. Îíóí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ,
Àçÿðáàéúàí Ñåðáèéà ö÷öí
Øÿðãäÿ ÷îõ åòèáàðëû áèð òÿðÿôäàøà ÷åâðèëèá âÿ áó äîñòëóã
ùþêóìÿòëÿðäÿí àñûëû îëìàéàðàã äàèìè õàðàêòåð äàøûéûð:
“Ìöäðèêëèêëÿ èäàðÿ åòäèéèíèç
þëêÿäÿ âÿòÿíäàøëàð àçàäëûã
øÿðàèòèíäÿ éàøàéûð. Ùåñàá
åäèðÿì êè, ùÿð èêè òÿðÿô áó äîñòëóãäàí áÿùðÿëÿíèð âÿ âàõò àðòûã
ýÿëèá éåòèøèá êè, áèç áó äîñòëóüó
êîíêðåò èãòèñàäè ÿìÿêäàøëûüà ÷åâèðÿê. Ñåðáèéà, ÿñëèíäÿ áóíó ùÿð çàìàí
ñèçÿ òÿìÿííàñûç åäÿúÿêäèð. Áèç äÿ èñòÿéèðèê
êè, ñèç áèçÿ éàðäûì åäÿñèíèç êè, áó ýöíÿ ãÿäÿð
àïàðäûüûìûç èøëÿðèí ìèãéàñûíû äàùà äà ýåíèøëÿíäèðÿê. Ùåñàá åäèðÿì êè, þëêÿëÿðèìèç
àðàñûíäà îëàí áèðáàøà ñÿðìàéÿëÿð óçóí
ïåðñïåêòèâëè èíâåñòèñèéàëàðà ÷åâðèëÿ áèëÿð”.
Ñåðáèéà Ïðåçèäåíòè Ò.Íèêîëè÷èí Àçÿðáàéúàíà èëê ñÿôÿðè ìÿùñóëäàð îëóá. Áåëÿ êè, ñÿôÿð
÷ÿð÷èâÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàí-Ñåðáèéà ñÿíÿäëÿðèíèí
èìçàëàíìà ìÿðàñèìè êå÷èðèëèá. Äþâëÿò áàø÷ûëàðû
“Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû âÿ Ñåðáèéà Ðåñïóáëèêàñû àðàñûíäà äîñòëóã ìöíàñèáÿòëÿðè âÿ ñòðàòåæè òÿðÿôäàøëûã ùàããûíäà Áÿéàííàìÿ”íè èìçàëàéûáëàð.
“Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè âÿ Ñåðáèéà
Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè àðàñûíäà áàéòàðëûã ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà Ñàçèø”è Àçÿðáàéúàíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè Åëìàð Ìÿììÿäéàðîâ âÿ
Ñåðáèéàíûí õàðèúè èøëÿð íàçèðè Èâàí Ìðêè÷ èìçàëàéûáëàð. Èêè þëêÿíèí õàðèúè èøëÿð íàçèðëÿðè òÿðÿôèíäÿí
“Àçÿðáàéúàí Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè âÿ Ñåðáèéà
Ðåñïóáëèêàñû Ùþêóìÿòè àðàñûíäà èíôîðìàñèéà âÿ
êîììóíèêàñèéà òåõíîëîýèéàëàðû ñàùÿñèíäÿ ÿìÿêäàøëûã ùàããûíäà Ñàçèø” äÿ èìçàëàíûá.
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñåðáèéàíûí áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿêè ÿìÿêäàøëûüû äà éöêñÿê ñÿâèééÿäÿäèð. Èêè þëêÿ áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàð ÷ÿð÷èâÿñèíäÿ ÿíÿíÿâè îëàðàã áèð-áèðèíÿ äÿñòÿê âåðèð âÿ
áó, ùÿð èêè äþâëÿòèí ìàðàãëàðû áàõûìûíäàí ìöùöì
ÿùÿìèééÿò äàøûéûð. Õöñóñèëÿ þëêÿëÿðèí ÿðàçè áöòþâëöéö ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñåðáèéà äàèì
Òÿñèñ÷è
Éåíè Àçÿðáàéúàí Ïàðòèéàñû
www.yeniazerbaycan.com
ìàèë@yeniazerbaycan.úîì
Áàø ðåäàêòîð:
Ùèêìÿò ÁÀÁÀÎÜËÓ
Êîñîâî ìÿñÿëÿñèíäÿ Àçÿðáàéúàíûí Ñåðáèéàíû
äÿñòÿêëÿìÿñè ùàããûíäà êèôàéÿò ãÿäÿð äÿãèã èôàäÿëÿð ÿêñèíè òàïûá.
Ñåðáèéà Ïðåçèäåíòè äÿ þç ÷ûõûøûíäà,
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñåðáèéà àðàñûíäà
ñàðñûëìàç äîñòëóüóí îëäóüóíó
áèëäèðÿðÿê, èêè þëêÿíèí ìàðàãëàðûíûí öñò-öñòÿ äöøäöéöíö
ñþéëÿéèá. Òîìèñëàâ Íèêîëè÷èí ñþçëÿðèíÿ ýþðÿ, Àçÿðáàéúàíûí Ñåðáèéàíû äÿñòÿêëÿìÿñè áèð äàùà îíó
ñöáóòà éåòèðèð êè, ìöõòÿëèô
äèíëÿðÿ ìàëèê îëàí õàëãëàð
úîüðàôè ìÿñàôÿéÿ áàõìàéàðàã, èíñàíëàð àðàñûíäà
àíëàøìàíûí ìþùêÿìëÿíìÿñèíÿ õèäìÿò åäÿ áèëÿðëÿð:
“Áèç Àçÿðáàéúàíà ÷îõ ìèííÿòäàðûã, þëêÿíèç áèçÿ äÿñòÿê
âåðèð êè, ÿäàëÿò áÿðïà îëóíñóí.
Áèç äÿ Àçÿðáàéúàíû äÿñòÿêëÿéèðèê.
ßýÿð ñþùáÿò ÿäàëÿòäÿí ýåäèðñÿ, äèýÿð ìàðàãëàð êÿíàðäà ãàëìàëûäûð. Áèç òÿëÿá åäèðèê êè, áöòöí áàøãà ìàðàãëàð êÿíàðà
àòûëñûí. ßýÿð ñþùáÿò Ñåðáèéàäàí âÿ Àçÿðáàéúàíäàí ýåäèðñÿ, ÿäàëÿò áÿðãÿðàð îëóíìàëûäûð. Áèç áèð ÷îõ ùàëëàðäà ìöáàðèçÿ
àïàðìûøûã, èòêèëÿð îëóáäóð. Ëàêèí áèç
ùÿð çàìàí áó ñûíàãëàðäàí ëàçûìè ãàéäàäà ÷ûõìûøûã”.
Ïðåçèäåíò Ò.Íèêîëè÷ ãåéä åäèá êè, Ñåðáèéà
Àçÿðáàéúàíû, ùÿòòà öçâ îëìàäûüû òÿøêèëàòëàðäà äà
äÿñòÿêëÿéÿúÿê. Î, åéíè çàìàíäà, Ñåðáèéàíûí èøòèðàê åòìÿäèéè òÿøêèëàòëàðäà Àçÿðáàéúàíûí þëêÿñèíè
òÿìñèë åòìÿñè èëÿ áàüëû èñòÿéèíè äèëÿ ýÿòèðèá.
Àçÿðáàéúàí Ïðåçèäåíòè Èëùàì ßëèéåâèí âÿ õàíûìû Ìåùðèáàí ßëèéåâàíûí àäûíäàí Ñåðáèéà Ïðåçèäåíòè Òîìèñëàâ Íèêîëè÷èí âÿ õàíûìû Äðàýèòñà Íèêîëè÷èí øÿðÿôèíÿ âåðèëÿí ðÿñìè çèéàôÿòäÿ èñÿ Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâ ãàðøûëûãëû ñÿôÿðëÿðèí èêèòÿðÿôëè
ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàôûíà âÿ ìöíàñèáÿòëÿðèí éåíè
ìöñòÿâèéÿ éöêñÿëìÿñèíÿ òÿêàí âåðÿúÿéèíè áèëäèðèá. Äþâëÿò áàø÷ûñû áåéíÿëõàëã òåððîðèçìÿ ãàðøû
ìöáàðèçÿ âÿ ðåýèîíëàðûìûçäà ñàáèòëèéèí ìþùêÿìëÿíäèðèëìÿñèíäÿ, ÿðàçè áöòþâëöéö ìÿñÿëÿëÿðèíäÿ
äÿ ìþâãåëÿðèí öñò-öñòÿ äöøäöéöíö âóðüóëàéûá.
Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñåðáèéà àðàñûíäà èãòèñàäè ñàùÿäÿ äÿ ÿìÿêäàøëûã èíêèøàô åòìÿêäÿäèð. Èêè þëêÿ
áèðýÿ èãòèñàäè ëàéèùÿëÿð èúðà åòìÿêäÿäèð. Ñåðáèéà
èãòèñàäèééàòû Àçÿðáàéúàí èíâåñòîðëàðû ö÷öí úÿëáåäèúèäèð. Àçÿðáàéúàí èíâåñòèñèéàëàðûíûí Ñåðáèéà èãòèñàäèééàòûíà äàùà áþéöê ùÿúìäÿ ãîéóëóøó, åéíè
çàìàíäà, äèýÿð áèðýÿ ëàéèùÿëÿð öçðÿ ñÿéëÿðèíè äà-
âàì åòäèðìÿê íèééÿòèíäÿäèð.
Åéíè çàìàíäà, áèðáàøà îëàðàã Àçÿðáàéúàíûí
òÿøÿááöñö èëÿ áàøëàíìûø âÿ óüóðëà èúðà åäèëÿí ëàéèùÿëÿðäÿ Ñåðáèéàíûí èøòèðàêû ìÿñÿëÿñè äÿ äþâëÿò
áàø÷ûëàðûíûí ýþðöøöíäÿ ìöçàêèðÿ îëóíóá. Îíëàðûí
è÷ÿðèñèíäÿ Áàêû-Òáèëèñè-Ãàðñ äÿìèðéîëóíóí òèêèíòèñè âÿ Òðàíñ-Àíàäîëó ãàç êÿìÿðèíèí ÷ÿêèëèøè ëàéèùÿëÿðè õöñóñè ÿùÿìèééÿò äàøûéûð. Àçÿðáàéúàí èëÿ
Ñåðáèéà àðàñûíäà íÿãëèééàò, åíåðýåòèêà ñàùÿëÿðèíäÿ ÿìÿêäàøëûã ö÷öí ýåíèø èìêàíëàð âàð. Åéíè çàìàíäà, äèýÿð ñàùÿëÿðäÿ - ðàáèòÿ âÿ êîììóíèêàñèéà, òóðèçì âÿ èíôðàñòðóêòóð ñàùÿëÿðèíäÿ äÿ ÿìÿêäàøëûã ö÷öí äÿ ïåðñïåêòèâëÿð êèôàéÿò ãÿäÿðäèð.
2011-úè èëëÿ ìöãàéèñÿäÿ 2012-úè èëäÿ èêè þëêÿ àðàñûíäà òèúàðÿò äþâðèééÿñèíèí áèð íå÷ÿ äÿôÿ àðòìàñû
äà áóíó òÿñäèã åäèð.
Ñåðáèéà Ïðåçèäåíòè ìÿòáóàòà áÿéàíàòûíäà
Àçÿðáàéúàíûí ÿùàëèñèíèí õöñóñèééÿòëÿðèíÿ ýþðÿ þëêÿñèíÿ éàõûí îëäóüóíó áèëäèðèá: “Î êè ãàëäû ùÿéàò
ñòàíäàðòëàðûíà ýþðÿ, Ñèçèí ÿùàëèíèç äàùà éàõøû
éàøàéûð. Áèç äÿ èñòÿðäèê êè, ùÿéàòû åéíè ñòàíäàðòëàðäà òÿìèí åäÿê. Òÿáèè, áèç èñòÿðäèê êè,
ùÿì÷èíèí, åëÿ áèð øÿðàèò ãóðóëñóí êè, áó, ùÿð èêè
õàëãûí ìàðàãëàðûíà úàâàá âåðñèí. Ùÿòòà áåëÿ ôèêèð äÿ ñþéëÿìÿê èñòÿéèðÿì êè, èøýöçàð äàèðÿëÿð
ö÷öí ÿýÿð úÿëáåäèúè øÿùÿðëÿð âàðñà, ìÿñàôÿëÿð
ðîë îéíàìûð”.
Àçÿðáàéúàí-Ñåðáèéà ÿëàãÿëÿðè ùóìàíèòàð ñàùÿëÿðäÿ äÿ èíêèøàô åòìÿêäÿäèð. Ùóìàíèòàð ÿëàãÿëÿð èêè þëêÿíè áèð-áèðè èëÿ äàùà äà éàõûíëàøäûðûð. Áó
ñàùÿäÿ ñîí èëëÿð ÿðçèíäÿ ìöùöì èðÿëèëÿéèøëÿð ÿëäÿ
îëóíóá. Àçÿðáàéúàí âÿ Ñåðáèéà øÿùÿðëÿðèíäÿ èêè
þëêÿíèí õàëãëàðûíûí ýþðêÿìëè øÿõñèééÿòëÿðèíèí õàòèðÿñèíÿ óúàëäûëìûø àáèäÿëÿð áóíóí áàðèç íöìóíÿñèäèð. Ìÿñÿëÿí, Ïðåçèäåíò Èëùàì ßëèéåâèí Ñåðáèéàéà ñÿôÿðè çàìàíû áó þëêÿäÿ Óëó þíäÿð Ùåéäÿð ßëèéåâèí âÿ áþéöê áÿñòÿêàð Öçåéèð Ùàúûáÿéëèíèí àáèäÿëÿðè à÷ûëûá.
Þòÿí èë ôåâðàëûí 8-äÿ Áàêûíûí ìÿðêÿçèíäÿ,
Àçàäëûã ïðîñïåêòè âÿ Ñöëåéìàí Ðÿùèìîâ êö÷ÿëÿðèíèí êÿñèøìÿñèíäÿ ñåðá õàëãûíûí ýþðêÿìëè àëèìè
Íèêîëà Òåñëàíûí àáèäÿñèíèí à÷ûëûøû îëóá.
Áöòöí áóíëàð îíó äåìÿéÿ ÿñàñ âåðèð êè, áó
ýöí Ñåðáèéà-Àçÿðáàéúàí ÿëàãÿëÿðè þç èíêèøàô
äþâðöíö éàøàéûð. Èêè þëêÿ ðÿùáÿðëÿðèíèí áÿéàíàòëàðû äà ýþñòÿðèð êè, ìþâúóä äîñòëóã âÿ òÿðÿôäàøëûã
ìöíàñèáÿòëÿðè áóíäàí ñîíðà äàùà äà ìþùêÿìëÿíäèðèëÿúÿê. Àçÿðáàéúàí èëÿ Ñåðáèéà àðàñûíäà
ÿëàãÿëÿð ÿñàñÿí, ñèéàñè, èãòèñàäè âÿ ñîñèàë ñàùÿëÿðè ÿùàòÿ åäèð. Ùóìàíèòàð ñàùÿäÿ òÿìÿëè ãîéóëàí
ìöíàñèáÿòëÿð ýÿëÿúÿêäÿ åëì, ìÿäÿíèééÿò, èíúÿñÿíÿò ñàùÿëÿðèíäÿ äÿ ÿìÿêäàøëûüûí èíêèøàôûíà
øÿðàèò éàðàäûð.
Èíôîðìàñèéà ìÿíáÿëÿðèìèç:
Ãÿçåò 1993-úö èëèí àïðåë àéûíäàí
íÿøð îëóíóð
Ùÿð èêè þëêÿ ãàðøûëûãëû ìöíàñèáÿòëÿðèí
èíêèøàôûíà áþéöê þíÿì âåðèð
Öíâàí: Áàêû - AZ-1000, Öçåéèð Ùàúûáÿéîâ - 66
Òåëåôîíëàð:
498-78-03, 498-82-21
498-81-24, 498-19-84
áèð-áèðèíèí éàíûíäàäûð.
Þëêÿìèçÿ ñÿôÿð åäÿí Ñåðáèéàíûí äþâëÿò áàø÷ûñû èëÿ áèð ìÿòáóàòà áÿéàíàòûíäà Ïðåçèäåíò Èëùàì
ßëèéåâ áó ìÿñÿëÿéÿ òîõóíàðàã, Àçÿðáàéúàíûí
ìþâãåéèíè èôàäÿ åäèá: “Àçÿðáàéúàíûí ìþâãåéè
áóíäàí èáàðÿòäèð êè, áöòöí ìöíàãèøÿëÿð áåéíÿëõàëã ùöãóã íîðìàëàðûíà óéüóí øÿêèëäÿ ùÿëë
åäèëìÿëèäèð. Áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðûí ãÿðàð âÿ
ãÿòíàìÿëÿðè ÿñàñûíäà ùÿëë åäèëìÿëèäèð. Ùå÷ áèð
þëêÿíèí áåéíÿëõàëã áèðëèê òÿðÿôèíäÿí òàíûíìûø
ñÿðùÿäëÿðè î þëêÿíèí ðàçûëûüû îëìàäàí äÿéèøäèðèëÿ áèëìÿç. ßìèíÿì êè, ýÿëÿúÿê èëëÿðäÿ äÿ, - áó
áàðÿäÿ áèç Ñèçèíëÿ áó ýöí áèð äàùà þç ôèêèðëÿðèìèçè áèëäèðäèê, - áèç ãàðøûëûãëû ñóðÿòäÿ áèð-áèðèìèçè áöòöí öçâ îëäóüóìóç áåéíÿëõàëã òÿøêèëàòëàðäà äÿñòÿêëÿéÿúÿéèê”.
Äþâëÿò áàø÷ûñû Àçÿðáàéúàíûí ÿí àüðûëû ïðîáëåìè îëàí Äàüëûã Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñèíÿ äÿ òîõóíàðàã Àçÿðáàéúàí òîðïàãëàðûíûí óçóí èëëÿðäèð êè,
Åðìÿíèñòàí òÿðÿôèíäÿí èøüàë àëòûíäà îëäóüóíó áèëäèðèá. Äþâëÿò áàø÷ûñû îíó äà ÿëàâÿ åäèá êè, èêè þëêÿ
àðàñûíäà èìçàëàíàí Áèðýÿ Áÿéàííàìÿäÿ Äàüëûã
Ãàðàáàü ìöíàãèøÿñè èëÿ áàüëû, åéíè çàìàíäà,
Èndeks: 67100
Lisenziya: N-B-317
Òèðàæ:
6074
“Êàïèòàë Áàíê”ûí Íÿðèìàíîâ ðàéîí ôèëèàëû
ù/ù - 33080019443900419109
êîä - 200093
ÂÞÅÍ - 1500486601
“ÀçÿðÒÀú”, “ÀÏÀ”,
“Àçàäèíôîðì”, “ÀññÀ-Èðàäÿ”, “ÑÈÀ”
Ãÿçåò “Éåíè Àçÿðáàécàí”ûí áèëýèñàéàð ìÿðêÿçèíäÿ éûüûëûá,
ñÿùèôÿëÿíèá âÿ “Àçÿðáàéúàí” íÿøðèééàòûíäà îôñåò öñóëó èëÿ ÷àï åäèëèá.
Ùöëéà ÌßÌÌßÄËÈ
Áóðàõûëûøà ìÿñóë:
Çàùèä ÈËÙÀÌÎÜËÓ

25-01-2014

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Ермянистан

08-11-2014

42-ci nömrə - Zaqatala Qezeti

ətraflı - Caspian Pipe Coatings

02-12-2014

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Минскдя МДБ Дювлят

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Чехийайа ишэцзар

Бакыда Новруз байрамы мцнасибятиля цмумхалг шянлийи

pdf uchun.qxd

Азярбайъан газы Авропа истещлакчылары цчцн йеэаня йени газ

14-02-2014

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Авропа Иттифагы

Азярбайъан Президенти Илщам Ялийев Исмайыллы вя Гябяля

08-02-2014

Щаагада ЫЫЫ Нцвя Тящлцкясизлийи Саммити кечирилиб

Президент Илщам Ялийев Аьдаш районунун сосиал

05-03-2014

Бакыда мяшщур франсыз ряссамы Бернар Буффенин фярди