DUYU ORGANIMIZ DİL - Schule mehrsprachig

DUYU ORGANIMIZ DİL
☼☼☼ Dil, tat duyusu (Geschmackssinn) organımızdır. Ağzımız içinde sürekli hareket
eder (beweglich). Dilimiz sadece tat almamıza (Schmecken) yardım etmez, ayrıca
besinlerin çiğnenmesine ve yutulmasına (Kauen und Schlucken) ve konuşmaya
(Sprechen) yardımcı olur.
Dilimizin ucunda (Spitze), yanlarında (Seite) ve arkasında (Rückseite/hinten) tatları
hissetmemize yarayan tat alma tomurcukları (Geschmacksknospen) vardır. Tat alma
tomurcuklarının sayısı 9.000’den fazladır ve bunlara papilla da denir. Tat alma
tomurcukları sayesinde tatları algılarız. Dilin algılayabildiği 4 temel tat
(Geschmacksrichtungen) vardır:
tatlı (süß)
tuzlu (salzig)
ekşi (sauer)
acı
(bitter)
ALIŞTIRMA 1
☼☼ Aşağıdaki metinde dilin hangi
bölgelerinin hangi tatları aldığı anlatılıyor.
Dikkatlice bu yazıyı oku ve tat alma
bölgelerini boya! Tatlıyı algılayan bölgeyi
sarıya, tuzluyu algılayan bölgeyi yeşile, ekşiyi
algılayan bölgeyi maviye ve acıyı algılayan
bölgeyi kırmızıya boya!
Quelle: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Lgive_lashon.JPG CC BY-SA 3.0
Dilimizin hangi bölgesiyle hangi tatları alırız?
Çeşitli tatlar dilimizin farklı bölgelerinden algılanırlar. Dilin uç kısmı tatlı, arka kısmı acı,
ön yanlar tuzlu, arka yanları da ekşi tatları alır.
☼☼ İnternet Alıştırması: Şimdi aşağıdaki linke giderek internet alıştırmasını yap:
http://LearningApps.org/view702263
1
Önemli Bilgi: ☼ işaretleri alıştırmanın zorluk derecesini gösterir: ☼ kolay, ☼☼ orta, ☼☼☼ zor
GÖKSEL YILMAZ CC BY-SA 3.0
BULMACA 1: DİL
☼☼☼ İlk sayfadaki bazı Türkçe kelimelerin, parantez içinde yazılan Almancaları
bulmacada sorulmuş. Bakalım cevapları doğru verebilecek misin? Eğer sözcükleri
hatırlayamazsan o zaman ilk sayfaya bakabilirsin. Kolay gelsin!
1
1
S
2
3
4
5
6
Waagrecht/Soldan sağa: 1) tat almak 2) çiğnemek 3) yutmak 4) uç, birşeyin
ucu 5) acı, acımsı 6) hareketli, hareket halinde
Senkrecht/Yukarıdan aşağıya: tuzlu
ALIŞTIRMA 2
☼☼ Aşağıdaki resimde oklarla gösterilen yerleri verilen sözcüklerle tamamla.
Almancalarını biliyorsan yanlarına yaz ve resmi boya!
dil, dişler, damak, üstdudak, küçükdil, altdudak
Quelle: http://en.wikipedia.org/wiki/File:Lgive_lashon.JPG CC BY-SA 3.0
2
Önemli Bilgi: ☼ işaretleri alıştırmanın zorluk derecesini gösterir: ☼ kolay, ☼☼ orta, ☼☼☼ zor
GÖKSEL YILMAZ CC BY-SA 3.0
ALIŞTIRMA 3
☼☼ Aşağıdaki metin büyük harflerle yazılmıştır. Sen bu metni küçük harflerle doğru olarak yaz!
Türkçe harflerin noktalarını, sözcükler arasındaki boşlukları ve noktadan sonra yeni bir cümleye
başlarken büyük harfle başlamayı unutma.
Özellikle „Ç,Ğ,ı,İ,Ş“ harflerine dikkat et. Kolay gelsin!
DI
LIMIZ
TLA
A
RI
UZ
TA
Z
IN
UCUN
RIHISSE
VARDI
N
BI
RT
TMEM
ATAL
DENFA
A
LM
Y
DA
ZL
ANLAR
E
IZ
TOMURCU
YARAY
T
MA
ADIR
IN
KLAR
DAVE
ANTA
OMURC
B
VE
UK
UNLAR
A
IS
K
AR
L
TA
LARI
AP
IN
DATA
MATOMUR
N
NI
APIL
YESINDE
AKISM
SAYIS
D
LA
TATL
CUKL
ID
ADENI
I
AR
OK
RT
A
ALGILAR
I
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3
Önemli Bilgi: ☼ işaretleri alıştırmanın zorluk derecesini gösterir: ☼ kolay, ☼☼ orta, ☼☼☼ zor
GÖKSEL YILMAZ CC BY-SA 3.0
BULMACA 2
☼ İnternet Alıştırması: Bulmacadan önce aşağıdaki linke girerek sırasıyla, Flashcards,
Learn ve Speller çalışmalarını yaparak sözcükleri öğren: http://quizlet.com/_lr3zo
5. sayfadaki bulmacada aşağıda verilen 17 Türkçe sözcüğün Almancaları saklıdır.
Bulmacada Almanca sözcükleri bul (Bu yönlerde ara: → ve ↓) ve aşağıdaki Türkçe
sözcüklerin karşısına bunları yaz. Daha sonra sözcüklerin hem Türkçelerini hem de
Almancalarını öğren. Kolay gelsin! Not: Bulmacada ararken dikkat! (ß= SS)
☼☼
4
dil:
..........................................................
tat duyusu:
..........................................................
hareketli:
..........................................................
çiğnemek:
..........................................................
yutmak:
..........................................................
konuşmak:
..........................................................
tat alma tomurcukları:
..........................................................
tatlı:
..........................................................
acı:
..........................................................
ekşi:
..........................................................
tuzlu:
..........................................................
temel tatlar:
..........................................................
dişler:
..........................................................
damak:
..........................................................
üstdudak:
..........................................................
altdudak:
..........................................................
küçükdil:
..........................................................
Önemli Bilgi: ☼ işaretleri alıştırmanın zorluk derecesini gösterir: ☼ kolay, ☼☼ orta, ☼☼☼ zor
GÖKSEL YILMAZ CC BY-SA 3.0
☼☼☼ BULMACA
A
B
C
D
E
F
G
H
I
J
K
L
M
N
O
P
Q
R
S
T
1
Ä Ö P K G G E S C H M A C K S S I N N G
2
X P P Y Z U N G E M S C H L U C K E NW
3
H H V D Q U K A N L S A U E R U WW P D
4
T G E S C H M A C K S K N O S P E N U Y
5
U I B T U Q S Ü S S X S G A U M E N N S
6
QM P K C J Ö C N N R G R K W T G Ä T X
7
G E S C H M A C K S R I C H T U N G E N
8
S N F A Z Q Z Ä P F C H E N A V I B R S
9
B H D D Ä M F B S P R E C H E N T I L A
10
X T I D H H Y Q M G Y Ä S D A P Q T I L
11
R H M D N V G U D Q K O A K X K D T P Z
12
B K A U E N M E L O B E R L I P P E P I
13
J R K M B E W E G L I C H C R H O R E G
In diesem Suchrätsel sind 17 Wörter (ß= SS) versteckt.
Die Wörter bedeuten:
dil, tat duyusu, hareketli, çiğnemek, yutmak,
konuşmak,
tat alma tomurcukları, tatlı, acı, ekşi, tuzlu, temel tatlar, dişler, damak,
üstdudak, altdudak, küçükdil
5
Önemli Bilgi: ☼ işaretleri alıştırmanın zorluk derecesini gösterir: ☼ kolay, ☼☼ orta, ☼☼☼ zor
GÖKSEL YILMAZ CC BY-SA 3.0
SAYFA 2:
2
3 S C
4 S P I
5
6 B E W
SAYFA 2:
BULMACANIN ÇÖZÜMÜ
1
K
H
T
B
E
S
A
L
Z
I
G
C
U
U
E
T
L
H M E C K E N
E N
C K E N
T E R
I C H
ALIŞTIRMA 2’NİN ÇÖZÜMÜ
dil/die Zunge, dişler/die Zähne, damak/der Gaumen, üstdudak/die Oberlippe,
küçükdil/das Zäpfchen, altdudak/die Unterlippe
SAYFA 4:
BULMACANIN ÇÖZÜMÜ
dil: Zunge, tat duyusu: Geschmackssinn,
hareketli: beweglich,
çiğnemek: kauen,
yutmak: schlucken, konuşmak: sprechen,
tat alma tomurcukları : Geschmacksknospen, tatlı: süß (SÜSS),
acı: bitter,
ekşi: sauer, tuzlu: salzig, temel tatlar: Geschmacksrichtungen,
dişler: Zähne, damak: Gaumen, üstdudak: Oberlippe,
altdudak: Unterlippe,
küçükdil: Zäpfchen
SAYFA 5:
BULMACANIN ÇÖZÜMÜ
A B C D E F G H I
1
G E S C
2
Z U N G E
3
4
G E S C H M A C
5
S Ü S
6
7 G E S C H M A C K
8
Z
Z Ä P
9
Ä
S
10
H
11
N
12
K A U E N
13
B E W E G
6
J K L
H M A
S C
S A
K S K
S
S
F
P
O
L
M
C
H
U
N
G
N
K
L
E
O
A
O
S
U
R
S
U
P Q R S T
S I N N
C K E N
P E N U
M E N N
T
R I C H T U N G E
C H E N
B R
R E C H E N
I L
T I
T P
B E R L I P P E P
I C H
R E
N
S
A
L
Z
I
G
Önemli Bilgi: ☼ işaretleri alıştırmanın zorluk derecesini gösterir: ☼ kolay, ☼☼ orta, ☼☼☼ zor
GÖKSEL YILMAZ CC BY-SA 3.0