OPTİK DİSK SÜRÜCÜLERİ Verileri okuma ve yazmanın özel bir ışık sistemiyle gerçekleştirildiği optik depolama birimleridir. Bunları okuyan araçlara ise optik sürücüler denir. Üç temel optik disk türü vardır. Bunlar; CD (compact disk), DVD (digital versatile disk / dijital çok yönlü disk) ve BluRay (mavi lazer teknolojili disk)dır. CD SÜRÜCÜ YAPISI 1)CD’yi döndüren motor. 2)Lazer kafasını taşıyan motor. 3)Kapağın açılıp kapanmasını sağlayan motor. 4)Elektronik devrenin bulunduğu kart. 5)Lazer Kafa . CD ROM YAPISI 1983 senesinde Philips ve Sony firmalarının Audio CD’lerin genişletilmiş bir versiyonu olarak veri depolayabilme özelliğine sahip CD-ROM diskleri ve CD-ROM sürücü teknolojisini duyurmalarından günümüze kadar optik sürücü teknolojisinde çok büyük gelişmeler yaşandı. CD-ROM sürücülerin bilgisayarlarda ilk kullanılmaya başlanması 1985 senesine rastlamaktadır CD ‘Compact Disk’ kelimelerinden gelmektedir. Polikarbonat plastikten üretilmişlerdir. CD’ler yaklaşık 1,2mm kalınlığında olup, polikarbonat malzeme biçimlendirildikten sonra ince bir yansıtıcı alüminyum tabakayla kaplanır CD’lerin en önemli özelliği manyetik disklerden farklı olarak spiral şeklinde tek bir izden oluşmalarıdır İzlerin genişliği 0,5 mikron (metrenin milyonda biri) ve spiral izin her bir sırası arasındaki mesafe 1,6 mikron kadardır. Bu nedenle spiral şeklindeki izin uzunluğu oldukça fazladır (düz bir şekilde açıldığı düşünülecek olsa 5 km uzunluğu bulmaktadır). CD SÜRÜCÜNÜN ÇALIŞMASI CD yüzeyine gönderilen lazer ışını tepelere rast geldiği zaman foto transistor tarafından geri gelen lazer ışını algılanır. Çukurlara rasgelen lazer ışınları ise dağıldığından fototransistör tarafından algılanamaz. Ya da fototransistör, tepelere daha az algılanır. Böylece rast geldiğinde 1, girintilere rast geldiğinde 0 değerini üretir. CD sürücülerin çalışma hızları üzerinde yazan X’li rakamlarla ifade edilir. 1X saniyede 150KB veri transfer edebildiğini gösterir. (150Kb/s) CD ÇEŞİTLERİ Bütün CD’lerde ortak olarak sırayla cila, saydam madde(polikarbonat), yansıtıcısı madde, en üstte de renkli (koruma-Arklik) tabaka ile etiket olmak üzere beş Kaman’dan oluşur. Renkli tabakanın bulunduğu tarafa kalem ile yazı yazılabilir ya da resim yapılabilir. Bu işlemler CD'yi etkilemez fakat diğer yüzeyde oluşan ufak bir çizik bile CD'nin okunmamasına neden olabilir. Yarı iletken malzemeler CD çeşitlerine göre farklılık gösterir. 1. CD-ROM:Optik bir salt okunur ortamdır. Yansıtıcı madde alüminyumdur. Bu CD türlerinde alüminyum üzerine girinti ve çıktılar kullanılarak veriler işlenir. Daha sonra presleme yöntemi ile diğer katmanlarda birleştirilir. Üzerinde değişiklik yapılmaz. ÖRN: (orijinal Microsoft Windows XP cd’si) 2. CD – R (CD-Recordable- Kaydedilebilir Yazılabilir CD) : Yansıtıcı madde olarak renkli bir tabaka kullanılır. CD RW sürücüler ile bir defalına yazılabilirler. Yazma işlemi sırasında kullanılan lazer ışını odaklandığı bölümün rengini değiştirir. Renk değişimi odaklanan lazer ışınından kaynaklanan ısıdan dolayı olur. Okuma işlemi sırasında rengi değişen bölge lazer ışığını daha az yansıtır. Rengi değişen bölgeler 0 değişmeyen bölgeler 1 kabul edilir. 3. CD – RW (CD-Re Writable-Tekrar Yazılabilir CD): Yansıtıcı madde olarak kristalleşmeden katılaşan Amorph denilen madde Kullanılır. Hem yazılabilir hem silinebilir CD lerdir. Boş CD-RW’ın yazılabilir katmanı ilk durumda kristalize durumdadır. Kristalize yapının erime noktasına kadar yakılmasıyla bilgi işlenir. Oluşturulan bilginin silinmesi için yazma lazeri kadar güçlü olmayan silme lazeri kullanılır. Silme lazeriyle daha önce yakılmış olan kristalize yüzey eritilemez, ancak yüzeyin yeniden kristalize olmasını sağlayacak kadar ısıtma işlemi yapılabilir. Böylece yazılabilir yüzey eski hâline kavuşturulur. Kristalize yüzeyin yazılan kısımları saydam (transparan) yapısını kaybeder ve karanlıklaşır. Karanlık bölgeler ‘0’, saydam kalan bölgelerse (dokunulmayan bölgeler) ‘1’ olarak kodlanır. CD-RW SÜRÜCÜNÜN (CD YAZICILARIN) YAPISI CD sürücüden farklı olarak 3 çeşit lazer bulunur. 1.Okuma Lazeri: En düşük seviyeli lazer 2.Yazma Lazeri: En yüksek seviyeli lazer 3.Silme Lazeri: Orta seviyeli lazer NOT: Cd Yazıcılar üç farklı hız ifadesi ile etiketlenirler. (40X / 12X / 48X gibi) Bunlardan birincisi yazma hızını, ikicisi yeniden yazma (silip yazma) hızını, üçüncüsü okuma hızını ifade eder. D. DVD SÜRÜCÜLER DVD YAPISI DVD bir disk dış görünümüyle CD’ye çok benzer. Fakat CD’ye göre üretim teknolojisinin daha ileri olması nedeniyle çok daha fazla kapasiteye sahiptir. Sahip olduğu yüksek kapasite nedeniyle yüksek çözünürlüklü ve 2 saatten uzun MPEG-2 formatında kodlanmış bir sinema filmini tutabilir. DVD bir disk dış görünümüyle CD’ye çok benzer. Fakat CD’ye göre üretim teknolojisinin daha ileri olması nedeniyle çok daha fazla kapasiteye sahiptir. Sahip olduğu yüksek kapasite nedeniyle yüksek çözünürlüklü ve 2 saatten uzun MPEG-2 formatında kodlanmış bir sinema filmini tutabilir. DVD(Dijital Video Disk)’ler normal bir CD-ROM’a göre çok daha yüksek veri depolama kapasitesine sahiptirler. Bu yüksek kapasitenin sağlaması için 4 değişik yöntem kullanılmaktadır. 1. CD-ROM üretiminde kullanılandan daha kısa dalga boyunda lazerlerin sayesinde veri ikilik düzende bir ve sıfırı belirten 0,4 mikronluk çukurlar oluşturulur. Bu mesafe normal bir CD-ROM’da 0,834 mikrondur. Böylelikle çukurların birbirine daha yakın olması sağlanır. 2. Diskin merkezinden dışına doğru olan yüzük şeklindeki trackların (izlerin) arası normal CD’lerde 1.6 mikron DVD’lerde ise 0.4 mikrona inmesidir. Böylece aynı miktardaki alana CD’lere göre daha fazla veri sığar. 3. Normal CD-ROM ve DVD-ROM’daki gibi arkasına yansıtıcı bir katman bulunur. Fakat ikili katmanda, yansıtıcı katman, ardarda konan tam ve yarı yansıtıcı katman olmak üzere iki adettir. Böylece DVD-ROM’un kapasitesi 8,75 Gbyte’a çıkar. 4. 5. DVD-ROM’un her iki yüzü de yazılabilir olarak üretilmesidir. Bu tür DVD-ROM’lar 16Gbyte’lık kapasiteye ulaşırlar. CD sürücülerde infraruj lazer kullanılırken DVD sürücülerde kırmızı lazer kullanılır. DVD ÇEŞİTLERİ 1. ÇİFT YÜZEYLİ DVD: DVD’nin hem alt hem üst yüzeyinde veri bulunur.(Etiket yok). DVD sürücünün tek lazer kafası varsa kullanıcının DVD’nin diğer yüzünü okuyabilmesi için DVD’yi çıkartıp ters takılması gerekir. Eğer DVD sürücüsünde çift lazer kafası buna Biçim Kapasite Karşılık Geldiği Film Süresi Tek yüzey / Tek katman 4.7 GB 2 saat Tek yüzey / Çift katman 7.95 GB 4 saat Çift yüzey / Tek katman 8.75 GB 4.5 saat Çift yüzey / Çift katman 15.9 GB 8 saatten fazla gerek kalmaz. 2. ÇİFT KATMANLI DVD: Tek yüzeyinde iki veri katmanı olur. Üstteki veri katmanı yarı saydamdır ve altın rengindedir; böylece her iki katman da birbirlerinden bağımsız olarak veri yazılmasına ve okunmasına olanak tanınır. DVD sürücü alttaki katmanı okurken farklı biçimde çalışır. Bazı DVD sürücülerinde iki farklı dalga boyuna sahip lazer kullanmak yerine özel bir mercek yardımı ile lazer ışını ikiye bölünür. Biri üstteki katman için diğeri alttaki katman için odaklanmıştır. DVD SÜRÜCÜ YAPISI Çukurların küçük ve veri izlerini birbirine daha yakın okunması için 635-650 Nanometre kısa dalga boylu kırmızı lazer kullanılır. (CD sürücü lazeri 780 nanometrelik bir dalga boyuna sahiptir.) Bu yöntem sayesinde DVD ROM kapasitesi normal bir CDROM’unkinden 7 kat daha fazladır. Ayrıca Çift taraflı DVDler için bir üstte, bir alta olmak üzere iki lazer kafaya sahip DVD sürücüler de bulunur. DVD sürücülerin hızları üzerindeki X’li sayılarla ifade edilir. 1X 1,35 MB/s ‘e karşılık gelmektedir. Yazılabilir DVD’ler yapılarında kullanılan malzeme nedeniyle piyasada ‘+’ ve ‘-’ olarak ayrılmıştır. Her iki tip yazılabilir DVD’lerin de çift katmanlı olanları vardır. Dikkat edilmesi gereken DVD yazıcı alırken hem ‘-’, hem de ‘+’ yazılabilir DVD’leri destekliyor olmasıdır. E. HD DVD Ve BLUE-RAY DİSKLER Günümüzde DVD ler geliştirilerek HD-DVD teknolojisi ve ardından da son olarak Blue-Ray teknolojisi çıkmıştır. Blue-Ray (mavi lazer) Blu-Ray olarak da isimlendirilmekte ve adından da anlaşılacağı gibi mavi lazer kullanılmaktadır. Tek yüzeyli Blu-Ray diskler 27GB, çift yüzeyli Blu-Ray diskler ile 54GB veri kapasitesine ulaşılır. Mavi lazerin dalga boyu DVD de kullanılan kırmızı lazere göre daha düşüktür ve daha küçük alanları algılama yeteneğine sahiptir. Blue-Ray disklerde tracklar arası ve bitleri ifade eden izler arası mesafe, DVD’ye nazaran yarıya düşürülmüştür. Böylece aynı miktarda alana daha fazla veri kaydedilebilir. Blu-ray sürücüleri mavi lazer kullanarak diskler üzerinde daha hassas odaklama yapabilmektedir. Blu-ray’in de CD ve DVD’ye karĢılık gelen türleri vardır. BD-ROM, dağıtımlar için sadece okunabilir biçimi, BD-R üzerine veri kaydedilebilir biçimi, BD-RE ise yeniden yazılabilir biçimi ifade eder.