Coals Kale-Kurbalık (Denizli

Geological Position, Mineralogy and Petrography of Kale-Kurbalık (Denizli-Turkey)
Coals
Mustafa Atalay ve Ali İhsan Karayiğit
Hacettepe Üniversitesi, Jeoloji Mühendisliği Bölümü, 06532, Beytepe-Ankara
(Email: [email protected])
The Yenidere Formation of Early Miocene (Aquitanian) age in the Kale-Kurbalık coal field includes
a number of coal seams occurred in terrestrial-marginal marine and probably in lagoon
environment. Four coal seams, from bottom to top, Polat, Şentürk, Şerif and Ziyaçavuş are mining
in underground mines. In this work, a total of 30 channel coal samples and a total of 126 rock
samples from roof rocks, floor rocks, and dirt bands of the coal seams were collected and have been
evaluated. Proximate analyses of all coal samples in an air-dried basis imply that they have
relatively high total sulfur contents and low ash yields. The XRD studies indicate that clay minerals,
pyrite, quartz and calcite form detectable minerals in most coal samples. However, aragonite,
feldspar and gypsum were also identified in a few coal samples. Micron-sized minerals determined
in coal samples were determined by SEM-EDX. Elemental concentrations on whole-coal basis have
been analyzed on all coal samples with ICP-AES and ICP-MS. Geometric mean values of all major
and trace elemental concentrations of the coal samples in different coal seams are similar in general,
and some of them are between range values of most world coals. However, elemental
concentrations of Cr, Mo, Ni, Ta and U in most samples exceed the range values of most world
coals. Maceral analyses indicate that huminite group macerals are abundant in the coal samples.
Mean values of random huminite reflectances measured on the coal samples from four coal seams
are between 0,28-0,29 %Rr. These values indicate that coal rank in the four seams is similar and
coal rank can be classified as “lignite (soft brown coal)”.
Key words: Coal, mineralogy, element, maceral, huminite reflectance, Türkiye
Kale-Kurbalık (Denizli-Türkiye) Kömürlerinin Jeolojik Konumu, Mineralojisi ve
Petrografisi
Kale-Kurbalık kömür sahasında Akitaniyen yaşlı Yenidere Formasyonunda, karasal-deniz geçiş
ortamında ve muhtemelen lagün ortamında oluşmuş pek çok kömür damarı bulunmaktadır. Bunlar
içinde dört adet kömür damarı, alttan üstte doğru, Polat, Şentürk, Şerif ve Ziyaçavuş, kapalı
ocaklarda işletilmektedir. Bu çalışma kapsamında toplam 30 adet kömür ve kömür damarlarının
tavan, taban ve ara kesmelerden toplam 126 adet kayaç örneği derlenmiş ve bunlar incelenmiştir.
Tüm kömür örneklerinin kimyasal (proximate) analizleri, bunların havada kuru bazda nispeten
yüksek toplam kükürt içeriğine ve düşük kül içeriğine sahip olduğunu göstermektedir. Kömür
örneklerinde XRD çalışmalarıyla amorf (organik) madde dışında, çoğu örnekte kil mineralleri, pirit,
kuvars ve kalsit ve az sayıda örnekte aragonit, feldispat, jips saptanmıştır. SEM-EDX çalışmalarıyla
kömür örneklerinde mikron büyüklüğündeki mineraller tanımlanmıştır. Tüm kömür örneklerinin
element analizleri, kömür bazında ICP-AES ve ICP-MS yardımıyla belirlenmiştir. İncelenen
örneklere tüm esas ve eser element içeriklerinin geometrik ortalamaları, örneklere ait analiz
sonuçlarının genelde damarlar arasında benzer seviyelerde olduklarını ve Dünya’daki çoğu kömür
örneklerine ait sınır değerlerinin arasında kaldığı göstermektedir. Ancak, Cr, Mo, Ni, Ta ve U’un
incelenen çoğu örnekte, Dünya’daki çoğu kömür örneklerine ait sınır değerlerini aştığı da
belirlenmiştir. Maseral analizi incelenen örneklerde hüminit grubunun en önemli bileşeni
oluşturduğunu göstermektedir. Kömür damarlarından alınan tüm örneklerde rastgele hüminit
yansıtması ölçüm sonuçlarının ortalamaları, 0.28-0.29 %Rr arasındadır. Bu değerler, incelenen dört
kömür damarının kömürleşme derecelerinin benzer ve kömürleşme derecesinin “linyit (yumuşak
kahverengi kömür)” aşamasında olduğunu göstermektedir.
Anahtar kelimeler: Kömür, mineraloji, element, maseral, hüminit yansıtması, Türkiye

Download Report