İSTANBUL ÜNİVERSİTESİ HUKUK FAKÜLTESİ ANAYASA HUKUKU PRATİK ÇALIŞMA-Tek Numaralı Öğrenciler 19.11.2014 Anayasacılık Hareketleri I. Aşağıda aktartılan maddeler ışığında ülkelerin egemenlik ve mülkiyet anlayışlarını karşılaştırarak açıklayınız. Türkiye Cumhuriyeti Anayasası Madde 6. Egemenlik, kayıtsız şartsız Milletindir. Türk Milleti, egemenliğini, Anayasanın koyduğu esaslara göre, yetkili organları eliyle kullanır. Egemenliğin kullanılması, hiçbir surette hiçbir kişiye, zümreye veya sınıfa bırakılamaz. Hiçbir kimse veya organ kaynağını Anayasadan almayan bir Devlet yetkisi kullanamaz. Madde 35. Herkes, mülkiyet ve miras haklarına sahiptir. Bu haklar, ancak kamu yararı amacıyla, kanunla sınırlanabilir. Mülkiyet hakkının kullanılması toplum yararına aykırı olamaz. Küba Cumhuriyeti Anayasası Madde 3. Küba Cumhuriyeti'nde egemenlik halkındır ve devletin tim gücü halktan, doğar. Bu güç, doğrudan veya Halk iktidarı meclisleri ve bu meclislerin Anayasa ve kanunların öngördüğü biçimler ve kurallara göre yetki verdiği diğer devlet kurumları eliyle kullanılır. Madde 5. Marksizm-Leninizm ve Marti'nin fikirlerinin takipçisi ve Küba ulusunun örgütlü öncüsü olan Küba Komünist Partisi, toplumun ve devletin en yüksek liderliğini temsil eder. Parti, sosyalizmin inşası ve komünist topluma doğru ilerleme hedeflerine yönelik ortak girişimleri örgütler ve yönlendirir. Madde 14. Küba Cumhuriyeti, temel üretim araçlarının halkın sosyalist mülkiyetinde olduğu ve insanın insanı sömürmesinin ortadan kaldırılmasına dayanan sosyalist ekonomik sistem ile yönetilir. Ayrıca, Küba, "herkesten yeteneğine göre, herkese emeğine göre" ne dayanan sosyalist bölüşüm ilkesi ile yönetilir. Bu ilkenin etkili şekilde uygulanmasını garanti altına alacak önlemler yasalarca tesis edilir. 1 İran İslam Cumhuriyeti Anayasası Madde 2. İslam Cumhuriyeti şu inançlar üzerine temellenmiş bir sistemdir. 1. Tek Tanrı (“Allah’dan başka tanrı yoktur” şeklinde ifadesini bulduğu gibi), Onun ayrıcalıklı egemenliği ve yasama hakkı ve onun emirlerine itaatin gerekliliği 2. Kutsal Vahiy ve onun kanunları oluşturmadaki temel rolü 3. Bu dünyadan sonra Allah’a dönüş, Allah’a yükselişte bu inancın yapıcı rolü 4. Yaradılışta ve yasamada Allahın adaleti 5. Sürekli liderlik (imamet) ve ebedi rehberlik ve onun İslam Devrimini bölmeden devamlılığını sağlayıcı temel rolü 6. İnsanın yücelmiş asaleti ve değeri ve Allah’a karşı sorumlulukta birlikte özgürlükte eşitlik, adalet, politik ve ekonomik sosyal ve kültürel bağımsızlık ve milli dayanışma aşağıdakilerle elde edilebilir. a. Barış (Huzur) üzerine olan Kuran ve Hz. Muhammedin Sünnetlerini temel olarak uygulanan ve gerekli niteliklere sahip fıkıh içtihadlarının devamlılığı. b. Bilim, sanat ve insan deneyinin en ileri sonuçları ve onları geliştirme çabası c. Zulmün inkarı, onun cezası ve ona itaat ve hakimiyet ve de cezası ve cezanın kabulü. Madde 44/5. Mülkiyet, bu bölümün diğer maddelerine uyduğu, İslami kanunun sınırları çıkmadığı, ülkenin ekonomik büyümesi ve işlemi ile uyum içinde olduğu ve topluma zarar vermediği sürece İslami Cumhuriyeti kanunlarınca korunur. Madde 47. Kanuni yoldan elde edilmiş özel mülkiyete saygı gösterilmelidir. İlgili kriterler kanunda açıklanmıştır. II. Aşağıdaki alıntılar ışığında 1961 ve 1982 Anayasalarının yapım süreçlerini açıklayarak demokrasinin gereklerine uyumluluğu bakımından inceleyiniz. a. “Bugün içinde bulunduğumuz durumu âdi ve siyasi bir hükümet darbesi saymak doğru değildir. (…) Bir hükümetin meşruiyeti sadece menşeinde, yani iktidara gelişinde değil, iktidarda da kendisini bu mevkie getiren Anayasaya riayeti ve millet efkârı, ordu, kaza ve ilim müesseseleri gibi müesseselerle işbirliği yaparak hukuk nizamı içinde yaşaması ile ve devamı ile mümkündü. Hâlbuki hükümet ve siyasi iktidar bir taraftan Anayasaya tamamen aykırı 2 kanunlar çıkarmış ve bunlara dayanmak suretiyle Anayasayı ihlâl etmiştir. Kanunsuz icraatta bulunmuştur. (…) Bu durum karşısında ilk olarak alınması gereken iki tedbir vardır: … İkincisi: Devletin ihlâl edilmiş ve işleyemez bir hale gelmiş anayasası yerine bir Hukuk Devletinin gerçekleşmesini sağlıyacak, Devlet organlarını kuracak ve sosyal müesseselerin hak ve adalet prensiplerine, demokrasi esaslarına dayanmasını temin ederek bir Anayasa hazırlamak, ayrıca milletin gerçek iradesinin izharına imkân verecek, bir çoğunluk istibdadına mani olarak siyasi kuvvetin soysuzlaşmasını önliyecek esaslar dahilinde bir seçim kanunu meydana getirmek. (…) Bu prensipler üzerinde komisyon üyeleri kendi aralarında olduğu gibi, Millî Birlik Komitesi Başkanlığı ve Türk Silâhlı Kuvvetler Sayın Başkumandanlığı ile tamamen müttefiktir.” (Ord. Prof. Sıddık Sami Onar başkanlığındaki Komisyonun Milli Birlik Komitesi’ne sunmuş olduğu rapor “Anayasa Ön Projesi Hazırlama Komisyonunun Tesbit Ettiği Esaslar”, 1.7.1960 ve 2.7.1960 tarihli Resmi Gazete) b. 157 sayılı Kanun madde 4. Temsilciler Meclisi, illerin ve aşağıda yazılı teşekküllerin Temsilciler Meclisi Seçim Kanunu’na göre seçilecek olan temsilcilerinden kuruludur: a) Devlet Başkanı ve Millî Birlik Komitesi tarafından seçilecek temsilciler: 1. Devlet Başkanı 2. Millî Birlik Komitesi b) Bakanlar Kurulu üyeleri, c) İller temsilcileri, d) Siyasî partiler temsilcileri: 1. Cumhuriyet Halk Partisi, 2. Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi. e) Diğer teşekküller ve kurumlar temsilcileri: 1. Barolar temsilcileri, 2. Basın temsilcileri, 3. Eski Muharipler Birliği temsilcileri, 4. Esnaf teşekkülleri temsilcileri, 5. Gençlik temsilcileri, 6. İşçi sendikaları temsilcileri, 7. Odalar temsilcileri, 8. Öğretmen teşekkülleri temsilcileri, 9. Tarım teşekkülleri temsilcileri, 10. Üniversite temsilcileri, 3 11. Yargı organları temsilcileri. c. “Vatandaş mademki bu Anayasaya (Kabul) veya (Ret) diyecek, O halde bu Anayasa nedir ki (Kabul) veya (Ret) diyebilsin ve üzerinde düşünsün ve vicdanının sesine uyarak oyunu kullansın. Gerçi bizlere inandığınızı ve güvendiğinizi biliyorum ama, belki inanmayanlar da vardır. O halde, onlara da bu Anayasayı anlatmak lazımdır. İşte ben bu görevi yapıyorum. Bazıları şöyle düşünebilir Bir Devlet Başkanı da bu görevi yüklenir mi ?. Yüklenir sevgili vatandaşlarım, yüklenir... Mademki en son bizim elimizden geçerek bu son şeklini aldı, o halde bunun savunuculuğunu yapmak da bize düşer.” (Kenan Evren, "1982 Anayasası'nı Devlet Adına Tanıtma Programı" kapsamında 4 Kasım 1982’de İstanbul'da yapılan konuşma) 4
© Copyright 2024 Paperzz
