Buğday genomunun genetik taslağı aralanıyor

Buğday genomunun genetik taslağı aralanıyor Tüm genom dizisinden önceki son adım Bethesda, Maryland, USA – 18 Temmuz, 2014 Uluslararası Buğday Genom Dizileme Konsorsiyumu (International Wheat Genome Sequencing Consortium, IWGSC) bugün uluslararası bir dergi olan Science’ta, ekmeklik buğday genomunun taslak dizisini yayınladı. Kromozom-‐tabanlı bu taslak, dünyanın en yaygın tahılı olarak yetiştirilen buğdayın büyük ve karmaşık genomunun yapı, organizasyon ve evrimine ışık tutuyor. Bitki bilimi araştırmacıları ve ıslahçıları için genetik taslak çok önemli bir kaynaktır. İlk defa, belirli genleri tüm genomun belirli kromozomlarına hızlıca yerleştirmelerini sağlayabilecek birtakım araçlar ellerinin altında bulunuyor. Kaliforniya Üniversitesi’nden (Davis, ABD) Profesör Jorge Dubcovsky bu sonuçlar için, “laboratuarlarımız için olağanüstü bir kaynak oluşturuyor. Haftalarca sürebilecek işler, artık genom-‐spesifik primerler sayesinde birkaç saatte tamamlanabiliyor. Herhangi bir dizinin, spesifik bir kromozom koluna haritalanması, bilgisayarlar aracılığıyla artık dakikalar içinde gerçekleştirilebiliyor. Genetikte günlük olarak yapılan çalışmaları hızlandırmasının yanı sıra, bu kaynak genom düzeyinde bugüne kadar yapılması mümkün olmayan analiz ve buluşları mümkün hale getirdi.”, diyor. Taslak dizi, Uluslararası Buğday Genom Dizileme Konsorsiyumu’nun nihai hedefi olan, hekzaploid buğday genomunun tamamlanmış referans dizisinin elde edilmesi açısından çok önemli bir dönüm noktasıdır. Science dergisinin aynı sayısında başka bir makalede, buğdayın en büyük kromozomu olan 3B’nin referans dizisi sunuluyor. Bu çalışma, kalan kromozomların dizilenmesinin yapılabilirliğini kanıtlayarak, bu yönde bir şablon oluşturuyor. Bugün itibariyle, IWGSC’deki araştırmacılar, tüm genoma ait referans dizisinin üç yıl içerisinde hazır olacağını tahmin ediyorlar. “Buğdayın her kromozomuna ait taslak diziler ve 3B kromozomuna ait referans dizisi ile, yol haritamızın muazzam bir kilometre taşına ulaştık.” diyor, IWGSC eşbaşkanı Catherine Feuillet. “Artık, kalan 20 kromozomun referans dizileri için yolumuza nasıl devam edeceğimizi biliyor ve bunu önümüzdeki üç yıl içinde gerçekleştirebilmek için gerekli kaynakları bulabileceğimizi umut ediyoruz.” Kromozomlara ait tüm diziler ile birlikte, artık, bitki ıslahçıları ıslah programlarını hızlandıracak ve verim, dane kalitesi, hastalık-‐zararlıya karşı direnç veya abiyotik strese karşı dayanıklılık gibi karmaşık özellikleri kontrol eden genlerin belirlenmesini sağlayacak yüksek kalitede araçlar olacak. Bu sayede, daha yüksek verim ve sürdürülebilirlik ile, değişen çevresel koşullar ve artan dünya nüfusunun gereksinimlerini karşılayabilecek yeni buğdayları geliştirebilecekler. Taslak dizi, Science dergisinin aynı sayısında yayınlanan iki ek makale ile örneklendiği gibi, şimdiden buğday genomunun tarihi ve evrimi ile dane gelişiminde rol alan genlere ışık tutuyor. Buğday, dünya üzerindeki pek çok populasyon için beslenmenin başlıca öğelerinden biridir. Diğer tahıllara göre en geniş alanlarda ekimi yapılan buğday, yıllık 215 milyon hektar hasat ile neredeyse 700 milyon ton global üretime ulaşarak, mısır ve pirinçten sonra en çok üretilen üçüncü tahıldır. İnsan tüketiminde bitkisel proteinin ana kaynağı olup, mısır ve pirinçten daha yüksek protein içeriğine sahiptir. Buğday çevresel koşullar açısından geniş bir yelpazede yetiştirilmeye de uygun olduğu için oldukça kullanışlıdır. Buğday danesi kolayca depolanabilir ve çok çeşitli yüksek kalitede yenilebilir gıda maddesini oluşturan una kolayca dönüştürülebilir. IWGSC hakkında: Uluslararası Buğday Genom Dizileme Konsorsiyumu (IWGSC), 2005 yılında bir grup buğday yetiştiricisi, bitki biliminsanı ile devlet ve özel kurum ıslahçıları tarafından kurulan, 57 ülkede 1000’den fazla üyeye sahip uluslararası ve işbirlikçi bir konsorsiyumdur. IWGSC’nin hedefi, ıslahçıların yeni çeşitler geliştirmesine olanak sağlayacak bilimsel bir temel oluşturmak amacıyla, yüksek kalitede ekmeklik buğday genom dizisinin halka açık olarak sunulmasıdır. Daha fazla bilgi için: www.wheatgenome.org İletişim Isabelle Caugant [email protected] +32 (0)484 750 634 ###

Download Report