112 AC L SA Ğ ENGELS Z TÜRK L SAĞLIK H ZMETLER Z

112 ACİL
L SAĞ
SAĞLIK HİZMETLER
ZMETLERİNDE
ENGELSİZ
İZ TÜRK
TÜRKİYE ARAŞTIRMASI
ŞTIRMASI
SAĞLIK ÇALIŞANLARI
ŞANLARI VE İŞİTME
TME ENGELL
ENGELLİLER
0
Bu yayın Avrupa Birliği’nin yardımıyla hazırlanmıştır. Bu yayının içeriğinden yalnızca TÜGİAD sorumlu
olup, herhangi bir şek
şekilde Avrupa Birliği’nin görüşlerini yansıttığı şeklinde yoruml
umlanamaz
Bu araştırma '112ID – Acil Sağlık Hizmetlerinde Engelsiz Türkiye
Projesi' kapsamında hazırlanmıştır
TR2009/0135.01-04/256
Şubat 2014
Araştırmayı Gerçekleştiren Şirket
Genar - Araştırma, Danışmanlık, Eğitim
Şehit Ahmet Sok. Mecidiyeköy İş Merkezi
No:4 K:2 D: 62-63-64-65 Mecidiyeköy/ İstanbul
Sözleşme Makamı
Proje Sahibi:
TÜGİAD – TÜRKİYE GENÇ İŞADAMLARI DERNEĞİ
İstiklal Cad. Kat:14 No:142 34430 Odakule Tepebaşı/
İstanbul/TÜRKİYE
Telefon:
(+90) 212 251 97 62 – 17
Faks:
(+90) 212 245 59 06
E-Mail:
[email protected]
1
GİRİŞ
Kentlerimizin
tümüyle
engelsiz
olması
için
engellilerin
kentin
tüm
nimetlerinden faydalanır hale gelmesi yani planlı bir biçimde tüm engellerin aşılması
gerekmektedir. Burada en büyük görev kamu kurumlarına ve yerel yönetimlere
düşmektedir. Yapılan bu araştırma da bu evrensel amacın bir parçasıdır.
Özel gereksinimli gruplardan biri olan işitme engellilerin 112 Acil
hizmetlerinden faydalanma kalitesini en iyi düzeye getirmek için yapılan bu
araştırmada işitme engellilerle ve acil sağlık personeli ile görüşmeler yapılmıştır. Basit
tesadüfî örneklem yöntemi ile belirlenen bireyler ile görüşülmüştür. Çalışma
kapsamında kantitatif araştırma yöntemi ve yüz yüze anket tekniği kullanılmıştır. 112
acil sağlık personeli arasından toplam 219 kişi ile görülmüştür. Ayrıca 77 işitme
engelli bireyin görüşleri alınmıştır.
SAĞLIK ÇALIŞANLARI
Acil sağlık personeli olduğunu belirten toplam 219 kişi ile görüşülmüştür.
Görüşmeye katılan sağlık personelinin kurumdaki görevleri aşağıdaki gibidir;
Kurumdaki görevi
Acil tıp teknisyeni
Doktor
Paramedik
Çağrı karşılama
Hemşire
Şoför
İdari işler
Memur
Nakil birimi
Sağlık memuru
Veri giriş
Cevap yok
Frekans
137
27
14
9
8
4
2
1
1
1
1
14
219
Yüzde
62,6
12,3
6,4
4,1
3,7
1,8
0,9
0,5
0,5
0,5
0,5
6,4
100
1
Görüşmeye katılanların %27.4’ü erkek, %72.6’sı ise kadındır. Katılımcılar
ağırlıklı olarak 25 – 34 yaş grubundandır. Görüşmeye katılan personelin eğitim
seviyesi ağırlıklı olarak lise ve üniversite düzeyindedir.
Acil sağlık personelinin tüm hastalar içerisinde en sık karşılaştığı durumlar
incelendiğinde; ilk üç sırada trafik kazası, senkop ve solunum sıkıntısı gibi durumların
bulunduğu görülmüştür.
En sık karşılaşılan acil durumlar
Baz: 219 Kişi
Trafik kazası
Senkop
Solunum sıkıntısı
Düşme
Kalp krizi
Göğüs ağrısı
Myocardial infarction
Sinir krizi
Darp
Epilepsi
Genel denge bozukluğu
Geriatrik
Gribal efeksiyon
Bel ağrısı
Travma
Konversiyon
Diğer
Cevap yok
Frekans
62
41
28
12
11
10
8
7
6
6
6
6
6
5
5
4
21
78
322
Yüzde
19,3%
12,7%
8,7%
3,7%
3,4%
3,1%
2,5%
2,2%
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
1,9%
1,6%
1,6%
1,2%
6,5%
24,2%
100,0%
*Birden çok yanıt alınmıştır.
İşitme engelli bir bireyin yapacağı acil çağrı aramasında sağlık personeli için
gerekli bilgileri acil sağlık çalışanları şu şekilde sıralamıştır; acil durum yeri, acil
durumun ne olduğu, arayanın kimlik ve iletişim bilgileri, olaydaki kişi sayısı, olay
esnasında oluşan hasar ve kayıplardır.
2
Sağlık personelinin ihtiyaç duyduğu bilgiler
Baz: 219 Kişi
Acil durumun yeri
Acil durumun ne olduğu
Arayanın kimliği ve iletişim bilgileri
Olaydaki kişi sayısı
Olay esnasında oluşan hasarlar ve kayıplar
Cevap yok
Diğer
Frekans
166
112
78
66
41
15
8
486
Yüzde
34,2
23,0
16,0
13,6
8,4
3,1
1,6
100,0
*Birden çok yanıt alınmıştır.
Sağlık personelinin %95.3’üortalama bir hafta içerisinde işitme engelli
vatandaştan hiç çağrı alınmadığını belirtmiştir. %2.3’ü 1 kez, %1.4’ü 2 kez, %0.5’i 4
kez ve yine %0.5’i 6 kez çağrı aldıklarını belirtmiştir. Ortalama işitme engelli çağrısı
sayısı 2 kişidir.
Görüşülen sağlık personelinin %1.8’i daha önce web üzerinden bir işitme
engelliye canlı destek verdiğini belirtmiştir.
Kurumda işaret dilini bilen personel sayısı yok denecek kadar azdır. Görüşülen
sağlık personelinin yalnızca %0.5’i kurumda işaret dili bilen personel olduğunu
belirtmiştir. Oysa işitme engelli bir hasta şikâyette bulunursa onun sorunlarını
anlayacak kadar işaret dili gerekmektedir. Bu söz konusu sağlık kurumları açısından
önemli bir eksikliktir. Sağlık personelinin %80.4’ü bu konuda bilgi almak için
internetten faydalanmaktadır. Daha önce bir e-öğrenim eğitimine katılanların oranı
%15.5’tir. İşaret dilini öğrenmek için personelin tercih ettiği materyaller ve yöntemler
şöyledir;
İşaret dilini öğrenmek için personelin tercih ettiği materyal ve yöntemler
Baz: 219 Kişi
Uzman eğiticilerle grup içinde uygulamalı ders
Eğitim videoları izlemek
Bireysel olarak döküman okumak
Diğer
Cevap yok
Frekans
160
58
20
1
14
253
Yüzde
63,2
22,9
7,9
0,4
5,5
100
*Birden çok yanıt alınmıştır.
3
Acil sağlık
lık personelinin %57.5’i işaret dilini e-öğrenim
renim ile ööğrenmek
isteyebileceğini belirtmiştir.
ştir.
İşaret dilini e-öğrenim
renim ile öğ
öğrenmek
ister misiniz?
İşaret diliyle ilgili e-öğrenme
renme eeğitimi sizce neyi içermeli?
Baz: 219 Kişi
Canlı destek modülü
Eğitim videoları
Düzenli ders
Basılı eğitim dökümanı/ders notları
Sertifika
Sınav
Frekans
121
100
65
51
51
31
419
Yüzde
27,5
22,7
14,8
11,6
11,6
7,0
100
*Birden çok yanıt alınmıştır.
Bu tür bir eğitime
itime hiç vakit ayırmayacağını
ayırmayaca ını belirtenlerin oranı %11.4’tür. Acil
sağlık
lık personelinin %56.7’si 1 – 2 saat vakit ayırabileceğini
ini belirtmiştir.
Acil sağlık
lık personelinin %95’i internet kullanmaktadır. İnternet
nternet kullanıcılarının
%28.3’ü twitter, %84.6’sı da facebook üyesidir. En çok seyrettikleri televizyon
kanalları Kanal D, Star ve TRT 1 olmuştur.
olmu
En çok okunan gazeteler Posta, Sabah ve
Hürriyet’tir.
Tüm bu verilerden yola çıktığımızda
çıktı
acil sağlık
lık hizmeti veren kurumlardaki
personel, işitme
itme engelli durumundaki ki
kişilere
ilere gereken hizmeti verebilecek niteliksel
özeliklere sahip değillerdir.
illerdir. Bu nedenle personelin bu dili ööğrenmesi,
renmesi, iletişim
ileti
için tam
donanımlı
anımlı olması için personelin eğitimi
e
şarttır. Personel eğitim
itim almaya açıktır ve
günlük olarak 2 saatini de ayırmaya da hazırdır.
4
İŞİTME ENGELLİLER
İLER
Çalışma
ma kapsamında toplam 77 iişitme engelli vatandaşş ile görü
görüşmüştür.
Bireylerin demografik bilgileri incelendiğinde;
incelendi
%36’sının kadın, %64’nün
%64’
erkek
olduğu görülmüştür. Görüşülen
şülen bireylerin yaş
ya gruplarına göre dağılımı
ğılımı şu şekildedir;
Yaş gruplarına göre dağılım
ğılım
Görüşülen
ülen bireylerin %71.4’ü lise mezunudur. Üniversite mezunu oranı %10.4,
yüksek lisans ve doktora mezunu birey oranı ise %3.9’dur. Eğitim
ğitim bakımından iyi
düzeyde olan engelli bireylerin çalışma
çalı
durumları incelendiğinde
inde aynı olumlu tabloya
rastlanmamıştır. Görüşülen
ülen işitme
iş
engellilerin %74’ü çalışmadığını
ını belirtmi
belirtmiştir.
İşitme engellilerin duyu kaybı oranları sorulduğunda
soruldu
14 kişinin
şinin bu konuda bilgi
sahibi olmadığı görülmüştür.
ştür. Duyu kaybı ile ilgili bilgi verenlerin oranı aşağıdaki
a
tabloda özetlendiği gibidir;
İşitme kaybı oranı
%40
%50
%51
%52
%55
%58
%59
%60
%61
%62
%64
%66
%67
%68
%69
%70
%71
%100
Frekans
2
1
1
1
5
1
1
2
1
1
1
2
3
5
30
4
1
1
63
Yüzde
3,2
1,6
1,6
1,6
7,9
1,6
1,6
3,2
1,6
1,6
1,6
3,2
4,8
7,9
47,6
6,3
1,6
1,6
100
5
Görüşülen işitme
itme engellilerin %48.1’i doğuştan
tan engellidir, %40.3’ü hastalık
veya kaza sonucu işitme
itme duyusunu kaybetmi
kaybetmiştir. Geriye kalanlar ise yaşlılık
ya
nedeni ile
işitme kaybına uğramıştır
tır veya bu soruyu yanıtsız bırakmı
bırakmıştır.
Görüşülen
ülen bireylerin günlük hayatta kullandıkları iletişim
im yöntemleri şöyledir;
Günlük hayatta kullanılan yöntemler
İşitme
itme engelli bireylerin %49.4’ünün
ünün cep telefonu android, %26’sı Windows,
%16.9’u da İOS işletim
letim sistemine sahip bir telefon kullanmaktadır. Ayrıca bu soruya
yanıt vermeyen %7.8’lik bir kesim vardır. Cep telefonunda
nda internet bulunanların
bulun
oranı
%62’dir. Kullanılan gsm hatlarının oranı şu şekildedir;
ekildedir; %70 Turkcell, %16.3 Avea,
%10 Vodafone, %2.5 Türk Telekom. Ayrıca %1.3 oranında cevap vermeyen vardır.
Cep telefonuna uygulama
indirme durumu
Görüntülü telefon kullanma
durumu
6
İşitme engelli bireyler aktif olarak kullandıkları iletişim ve bilişim
im cihazları aşağıdaki
gibi sıralamışladır;
Aktif olarak kullanılan iletişim
ileti
ve bilişim cihazları
Görüşülen bireylerin %67’si bilgi almak için internete başvurmaktadır.
ba vurmaktadır. Ayrıca daha
önce bir e-öğrenime
renime katılanların oranı %12’dir. İşaret dilini öğrenme
ğrenme konusunda ilk
sırada eğitim videoları yer almıştır.
almı
İşaret dilini öğrenmek
renmek için hangi eeğitim materyallerini
ve yöntemlerinii tercih ediyorsunuz?
İşaret dilini e-öğrenme
renme yolu ile ööğrenmek isteyebileceğini
ini belirtenlerin oranı %64’tür.
E- öğrenme eğitiminin
itiminin içeriğ
içeriği ile ilgili olarak beklentileri aşağıdaki
ıdaki gibidir;
İşaret dilini e-öğrenim eğitimi
ğitimi sizce neyi içermeli
içermeli?
Eğitim videoları
Canlı destek modülü
Basılı eğitim döküman/ders
/ders notları
Sertifika
Düzenli ders
Sınav
Diğer
Cevap yok
Frekans
35
20
6
6
5
4
1
2
79
Yüzde
44,3
25,3
7,6
7,6
6,3
5,1
1,3
2,5
100
7
Haftada kaç saatinizi eğitim
ğitim için ayırabilirsiniz?
Bir saat kadar
İki saat
Üç saat
Dört saat
Beş saat
Altı saat
Yedi saatten fazla
Hiç
Cevap yok
Frekans
27
21
9
3
4
2
1
8
2
77
Yüzde
35,1
27,3
11,7
3,9
5,2
2,6
1,3
10,4
2,6
100
Daha önce web üzerinden canlı destek aldığını
aldı
belirenlerin oranı %31’dir. Canlı destek
alınan kurumlar ise aşağıdakilerdir;
ğıdakilerdir;
Görüşülen
ülen bireylerin %13’ü bugüne kadar ilkyardım eeğitimi
itimi almıştır.
almı
İşitme
engellilerin %25’i kendi ile ilgili veya çevresinde bulunanlar ile ilgili herhangi bir acil
durum yaşamıştır.Yaşadığı
ğı acil
a durumların kaynağını şöyle sırlamışlardır;
şlardır;
Acil durumun kaynağıı nedir?
Frekans
Yüzde
Yangın
Trafik kazası
3
7
3,9
9,1
Ev kazası
Saldırı
Ani rahatsızlanma
Zehirlenme
Cevap yok
14
5
15
2
31
18,2
6,5
19,5
2,6
40,3
77
100
8
Bireylerin %80’i internet kullanıcısıdır. İnternet kullanıcılarının %90’ı
facebook, %19’u ise twitter üyesidir. Televizyon izleme alışkanlıkları ve gazete okuma
alışkanlıkları ile ilgili aşağıdaki tablolarda özetlenmiştir.
En çok seyredilen televizyon kanalları
Baz: 77 Kişi
Frekans
Yüzde
HEPSİ-FARKETMEZ
24
20,7
PEK SEYRETMİYOR
KANAL D
SHOW TV
CNBC E
21
12
8
7
18,1
10,3
6,9
6,0
KANAL 7
ATV
STAR
6
5
5
5,2
4,3
4,3
STV
FOX
CNN TÜRK
TV8
4
4
3
3
3,4
3,4
2,6
2,6
BLOOMBERG HT
TRT 1
KRAL TV
DİĞER
3
2
2
2
2,6
1,7
1,7
1,7
CEVAP YOK
5
4,3
116
100
9
En çok okunan gazeteler
Baz: 77 Kişi
Frekans
Yüzde
PEK OKUMUYOR
HEPSİ-FARKETMEZ
ZAMAN
24
23
10
20,9
20,0
8,7
HÜRRİYET
MİLLİYET
CEVAP YOK
POSTA
7
7
6
5
6,1
6,1
5,2
4,3
SABAH
CUMHURİYET
YENİ ŞAFAK
5
4
4
4,3
3,5
3,5
SÖZCÜ
FANATİK
HABERTÜRK
4
3
3
3,5
2,6
2,6
TARAF
VATAN
AKŞAM
DİĞER
3
3
2
2
2,6
2,6
1,7
1,7
115
100
Tüm veriler incelendiğinde işaret dili bilenlerin oranının %60 düzeyinde olduğu
görülmüştür. İşitme engellilerin bilişim cihazlarını ve interneti aktif olarak
kullandıkları görülmüştür. Ayrıca görüşülen işitme engelli bireyler e- öğrenme
konusuna isteklidirler.
10