jeotermal enerji nedir?

JEOTERMAL ENERJİ
2010282055
KÜBRA İNCEEFE
JEOTERMAL ENERJİ NEDİR?
Jeotermal yerkabuğunun çeşitli derinliklerinde birikmiş ısının
oluşturduğu, kimyasallar içeren sıcak su, buhar ve gazlardır.
●
Jeotermal enerji de bu jeotermal kaynaklardan ve bunların
oluşturduğu enerjiden doğrudan veya dolaylı yollardan faydalanmayı
kapsamaktadır.
●
Jeotermal enerji yeni, yenilenebilir, sürdürülebilir, tükenmez, ucuz,
güvenilir, çevre dostu, yerli ve yeşil bir enerji türüdür.
●
Yerküredeki Sıcaklık Dağılımı
OLUŞUMU VE ISI KAYNAĞI
Jeotermal enerji yerin derinliklerinden gelen, yenilenebilir ve temiz
bir enerji kaynağıdır.
Isı yeryüzüne yakın derinliklere, termal kondüksiyon ve eriyik
haldeki magmanın sokulumu ile taşınmaktadır.
●
Bu olaylar sonucu, anormal ısınmış bölgelerdeki yer altı suları,
hidrotermal kaynaklar olarak sıcak su veya buhar çıkışları şeklinde
yeryüzünde görülür.
●
Jeotermal enerji yerküre içindeki içsel enerjinin bir sonucudur.
●
Yerin yüzeye yakın kısımlarında jeotermal enerji, geçirimli kanlarda ve
gözenekli ortamlarda hidrolik konveksiyon ile kontrol edilir.
●
Bunun sonucunda, jeotermal enerji yüzeye yakın derinliklerde sıcak su ve
buhar olarak konsantre olur ve erişilebilecek derinliklerde hidrotermal
sistemleri oluşturur.
●
Isı kaynağı yer kabuğu içine sokulmuş magmatik bir intrüzyon olup, 6009000C sıcaklığa sahiptir ve genelde 7-15km arası derinliklerde yer alır.
●
●
Jeotermal Enerjinin Oluşum Modeli
JEOTERMAL ENERJİNİN KULLANIM ALANLARI
İlk çağlardan yakın geçmişe kadar sadece sağlık amacıyla kullanılan
jeotermal enerjiden günümüze kadar ya doğrudan ısıtma, ya da
başka enerji türlerine dönüştürülerek yararlanılmaktadır.
●
20. yüzyılın başına kadar sağlık ve yiyecekleri pişirme amacıyla
yararlanılan jeotermal kaynakların kullanım alanları, gelişen
teknolojiye bağlı olarak günümüzde çok yaygınlaşmış ve
çeşitlenmiştir.
●
● Düşük ve orta sıcaklıklı sahalardan üretilen jeotermal akışkan, bugünkü
teknolojik ve ekonomik koşullar altında başta ısıtmacılık olmak üzere (sera, konut,
tarımsal kullanımlar), endüstride (yiyecek kurutulması, kerestecilik, kağıt ve
dokuma sanayi, dericilik ve soğutma tesislerinde) ve kimyasal madde üretiminde
(borik asit, amonyum bikarbonat, ağır su ve akışkandaki CO2 den kuru buz elde
edilmesi) kullanılmaktadır.
Bunun yanında orta sıcaklıklı sahalardaki akışkandan da elektrik üretimi için
teknolojiler geliştirilmiş ve kullanıma sunulmuştur. Yüksek sıcaklıklı sahalardan
elde edilen akışkandan ise elektrik üretimin yanı sıra entegre olarak diğer
alanlarda da yararlanılmaktadır.
●
Isıtma
Düşük sıcaklıklı jeotermal akışkanlar doğrudan ısıtmacılıkta kullanılmaktadır.
Ayrıca, ısı pompaları yardımıyla suların sıcaklığı 50C ye düşünceye kadar
akışkandan yararlanılabilmektedir.
●
400C den fazla sıcaklıktaki jeotermal akışkanlardan binaları ve kentleri merkezi
sistemle ısıtmada ve de sıcak kullanma suyu olarak (İzlanda, Fransa, Japonya, Yeni
Zelanda, Türkiye, B.D.T., Macaristan, Kanada, Çin, Meksika, Arjantin, Kuzey
Avrupa Ülkeleri),
●
Seraların ısıtılması ile turfanda sebzecilik, meyvecilik, çiçekçilik
yapılmakta ve dünyadaki jeotermal doğrudan kullanım değerinin önemli
bir bölümü sera ısıtma amaçlı kullanılmaktadır.
●
Macaristan, İtalya, Türkiye, ABD, Japonya, Meksika, Doğu Avrupa
Ülkeleri, Yeni Zelanda ve İzlanda'da 300C den fazla sıcaklıktaki akışkan
kullanılarak seraların ısıtılmasında,
●
Tropikal bitki (Japonya) ve balık (Japonya'da timsah yetiştiriciliği dahil)
yetiştirilmesinde (Filipinler, Çin, İzlanda),
●
Tavuk ve hayvan çiftliklerinin ısıtılmasında (Japonya, ABD, Yeni Zelanda,
Macaristan, B.D.T.),
●
Toprak, cadde, havaalanı pistlerinin (Sibirya) vb. ısıtılmasında
●
Yüzme havuzu, termal tedavi ve diğer turistik tesislerde (İtalya,
Japonya, ABD, İzlanda, Türkiye, Çin, Endonezya, Yeni Zelanda,
Arjantin, Doğu Avrupa Ülkeleri, B.D.T.) kullanılmaktadır.
●
Endüstriyel Uygulamalar
●
Jeotermal akışkan endüstriyel uygulamalar çerçevesinde;
Yiyeceklerin kurutulmasında /balık, yosun vb.) ve sterilize edilmesinde,
konservecilikte (Japonya, ABD, İzlanda, Filipinler, Yeni Zelanda, Tayland)
●
●
Kerestecilikte ve ağaç kaplama sanayinde (Yeni Zelanda, Meksika, B.D.T)
Kağıt (Yeni Zelanda, Japonya, İzlanda, Çin, B.D.T), dokuma ve
boyamacılıkta (Yeni Zelanda, İzlanda, Çin ve B.D.T.)
●
Derilerin kurutulmasında ve işlenmesinde (Japonya vb.)
●
Bira ve benzeri endüstrilerde mayalama ve damıtma (Japonya)
●
Soğutma tesislerinde (İtalya, Meksika)
●
Beton blokların kurutulmasında (Meksika)
●
Soğutularak içme suyu olarak kullanımı (Macaristan, B.D.T., Tunus,
Cezayir)
●
Yıkama amaçlı olarak çamaşırhanelerde kullanımı (Japonya)
gerçekleşmektedir.
●
Kimyasal Madde Üretimi
Jeotermal akışkan borik asit, amonyum bikarbonat, ağır su (döteryum
oksit:D2O), amonyum sülfat, potasyum klorür vb. kimyasal maddelerin
elde edilmesinde (İtalya, ABD, Japonya, Filipinler, Meksika)
●
Jeotermal akışkandaki CO2 den kuru buz elde edilmesinde
kullanılmaktadır.(ABD, Türkiye).
●
JEOTERMAL ENERJİNİN DİĞER ENERJİ
TÜRLERİNE GÖRE ÜSTÜNLÜKLERİ
Jeotermal enerji, hidrolik, güneş, rüzgar vb. gibi tükenmez enerji
kaynaklarındandır.
●
Tükenirlikleri kesin olan kömür, petrol, doğalgaz, nükleer enerji kaynaklarına
göre çok daha uzun ömürlüdür yani tükenmezdir.
●
Diğer enerji türlerine göre jeotermal enerjinin maliyeti çok daha ucuzdur.
●
Fosil ve nükleer kaynaklı enerji üretimlerine oranla yok denecek kadar az bir
ölçüde çevre sorunlarına neden olmaktadır
●
Jeotermal akışkan, tedavi amaçlı kullanıldığında içerdiği minerallerle
birçok hastalık ve organ rahatsızlıklarının giderilmesinde yararlıdır.
●
Elektrik üretimi dışındaki kullanım alanlarına uygun ulusal bir teknoloji
geliştirilebilir.
●
Ülkemizin yerli enerji kaynağı olan jeotermal enerji, ithal edilen petrole
olan bağımlılığı azaltacaktır.
●
İlk saha araştırması, sondajlar, üretime geçiş ve tesislerin kurulma süresi,
diğer enerji türlerine oranla daha kısadır.
●
Jeotermal enerjinin içerdiği kimyasal maddelerin, uygun tekniklerle
akışkandan alınması ekonomiye katkı da sağlayabilmektedir. Bu şekilde
borik asit, amonyum bikarbonat, ağır su (D2O), amonyum sülfat, kuru buz
(CO2 buzu) gibi endüstride kullanılan maddeler elde edilmektedir.
●
●
●
Jeotermal enerji, diğer enerjilere kolaylıkla dönüşür.
Petrolün damıtılması; nükleer santraller için büyük tesisler gerekir.
Jeotermal enerji, genellikle kısa dönemli meteorolojik olaylardan
etkilenmez.
●
●
Hidrolik kaynaklar ise mevsimsel yağışlara bağımlıdır.
DÜNYADA JEOTERMAL ENERJİ
2010 Yılı Dünyada Jeotermal Enerji Kullanımı
Jeotermal enerji kullanımı 2005
yılından itibaren % 60 artış ve
yaklaşık % 9.9 oranında yıllık
büyüme göstermektedir .
●
Termal enerjinin kullanımına
dağılımına göre; % 49.0 ısı
pompası, % 24.9 banyo ve yüzme,
●
ELEKTRİK ÜRETİMİ
●
Dünyada, jeotermal elektrik santrali bulunan 27 ülke mevcuttur.
Bu ülkelerden Yunanistan, Tayvan ve Arjantin' in ekonomik ve çevresel
etkenler nedeniyle santrallerini kapatmaları sonucu, santral bulunan ülke
sayısı bugün itibariyle 24 olmuştur.
●
DOĞRUDAN KULLANIM
Dünya çapında 78 ülkede jeotermal
enerjinin doğrudan kullanımı
yapılmaktadır.
●
Bu sayı, 1995 yılında 28, 2000
yılında 58, 2005 yılında 72 olarak
kaydedilmiş olup son 15 yılda
önemli bir artış göstermiştir.
●
ENERJİ TASARRUFU
Jeotermal enerji kullanımı fosil
yakıt kullanımı ile yer
değiştirmekte ve sera gazı
salınımına engel olmaktadır.
●
Jeotermal enerjinin elektrik
üretimi ile yer değiştirdiğini
düşünürsek dönüşüm verimliliği
●
GELECEK YÖNELİMİ
Jeotermal elektrik üretimindeki
büyüme ve gelişme son 40 yıl içinde
önemli derecede (yıllık %3-11
arasında) artış göstermiştir.
●
Aynı dönem içinde doğrudan
kullanım ise değişme olmaksızın
yıllık %10 büyümeye devam
●
TÜRKİYE'DEKİ JEOTERMAL KAYNAKLAR
Türkiye düşük sıcaklıktaki
jeotermal kaynaklar açısından
oldukça yüksek bir potansiyele
sahiptir.
●
Türkiye'de yaklaşık 170 jeotermal
alan bulunmaktadır, bu
kaynakların %95 kadarı düşük ve
●
Günümüze kadar Türkiye'de 420
jeotermal üretim kuyusu ve 300
gradient kuyusu açılmıştır.
●
Türkiye'nin potansiyeli
düşünüldüğünde, jeotermal üretim
kuyularının sayısı oldukça azdır.
●
En yüksek jeotermal enerji
potansiyeline sahip olan bölge Ege
Bölgesidir.
●
Türkiye'nin 500 m Derinliğindeki Sıcaklık Dağılımı Haritası
JEOTERMAL ENERJİNİN KULLANIM
ŞARTLARI
Jeotermal enerjinin
kullanılabilmesi bazı koşulların
oluşmasına bağlıdır.
●
Temel gereklilik enerjinin
ulaşılabilir olmasıdır.
●
Ulaşılabilirlik, gözenekli veya
çatlaklı yer içi oluşumlarında ısının
●
Jeotermal enerjinin doğrudan
olmayan kullanımı elektrik
enerjisine çevrilmesiyle
gerçekleştirilir.
●
Jeotermal alana bir kuyu açılır ve
kuyudan alınan buharın bir
jeneratörü çalıştırması sağlanır.
●
Hidroelektrik santrallerde
yüksekten hızla düşen suyun
●
Jeotermal enerjinin doğrudan
kullanımı ise konut ısıtması,
seracılık ve endüstri için söz
konusudur.
●
Yüksek entalpili kaynaklar
elektrik üretiminde kullanılmaya,
düşük entalpili kaynaklar ise
doğrudan kullanıma uygundur.
●
●
Türkiye'deki jeotermal
JEOTERMAL ENERJİNİN KULLANIMINI
ETKİLEYEN FAKTÖRLER
1.Jeotermal Akışkan Sıcaklığı
2. Debi Değeri
3. Jeotermal Akışkanın Kimyasal Özellikleri
4. Jeotermal Kaynağın Kullanım Yerine Olan Uzaklığı
JEOTEMAL ENERJİNİN NEDEN OLABİLECEĞİ
ÇEVRESEL KİRLİLİKLER
KİMYASAL KİRLİLİK:
●
Jeotermal enerji nispeten kirlilik
problemlerinden bağımsızdır.
●
Enerji santralleri bile yüksek
sıcaklıkta buhar kullanırken fosil
yakıtlı elektrik istasyonlarından
●
TERMAL KİRLİLİK:
●
Farklı durumlarda 35- 400C
sıcaklıktaki dışarıya akan jeotermal
sıvı akarsulara, nehirlere ve göllere
boşalabilir.
●
Çoğu organizmalar sıcaklık
değişimine ve 10C veya daha az
●
YERE ve ARAZİYE YAPILAN ZARARLAR :
.Jeotermal projeler diğer inşaat mühendisliği projeleri gibi benzer karışıklıklara
Kazılan alanlar, kuyu lokasyonları, yolların geçeceği yerler hesaplanmak zorunda
.Çoğu yer çökmesi ve yer sarsıntısı olayları da jeotermal alanlarda görülebilir.
.Jeotermal sahalarda sıcak kaynakların görünüşü ve fümerolleri görünüşü gibi es
●
KAYNAKLAR:
●
http://web.deu.edu.tr/jenarum
●
http://tr.wikipedia.org/wiki/jeotermalenerji
●
http://www.izmirjeotermal.com.tr/
●
http://jeotermal.balikesir.edu.tr/jeotermal5.php
TEŞEKKÜRLER..

Download Report