LENF NODÜLLERİ VE DALAK HASTALIKLARI Dr. Mehmet ÇENŞİ LENF NODÜLLERİ Lenf nodülleri,lenfatik damarların üzerinde bulunan adaptif bağışıklık yanıtının hücreleri olan lenfositlerin yoğun olarak içeren sekonder lenfoid organlardır. Adaptif bağısıklık sistemi B ve T lenfositlerden oluşmaktadır B lenfositler yüzeylerindeki Ig ile antijenleri tanımakta T lenfositler ise antijen sunan hücreler (dendritik hücreler,langerhans histiyositleri,B lenfositler,histiyositler) tarafından sunulan antijenleri yüzeylerinde bulunan T hücre reseptör molekülleri (TCR) ile tanımaktadır. LENF NODÜLLERİNE YAKLAŞIM Lenf nodu büyümelerinin büyük çoğunluğu neoplastik olmayan sebeplere bağlıdır. Erişkinlerde inguinal bölgede 0,5-2 cm’e kadar olan LAP’ lar normal olarak kabul edilir. Çocuklarda boyun bölgesinde 0,5-1 cm boyutundaki LAP’ lar normal olarak kabul edilir. Lenfadenopatinin sebepleri araştırılırken lokalizasyon,hastanın yaşı,genel durum göz önünde bulundurulmalıdır. Lenf nodüllerinin fizik muayenede ağrılı olması akut inflamasyonlarda hızla büyüyen kapsülün gerilmesi sonucu ortaya cıkar. BENİNG LAP: - Küçük - İyi sınırlı - Hareketli MALİNG LAP: -Sert -Ağrısız -Çevre dokuya yapışıklık Lokalizasyon ve etyoloji ile muayene bulguları değerlendirildiğinde lenf nodüllerinin büyüme sebepleri farklılık göstermektedir. Oksipital,submandibular,auriküler LAP: Baş ve yüz bölgesindeki enfeksiyonlar Böcek sokmaları Çocukluk çağında viral enfeksiyonlar SERVİKAL LAP: Diş,oral kavite,orofarenks enfeksiyonları Tbc Akciğer,baş boyun,mide karsinomları Lenfomalar AXİLLER LAP: Üst ekstremite enfeksi. Kedi tırmığı hastalığı Brusella Meme ca Akciğer ca Lenfomalar Bening durumlar Maling durumlar İNGÜİNAL LAP: İngüinal bölgedeki LAP’lar çogunlukla bening nedenlere bağlıdır. Venerel hastalıklar Prostatit Bening Üretrit Lenfomalar Maling melanom Genital bölgenin neoplazımları Maling Mediastinal ve batın içindeki LAP’lar görüntüleme yöntemleriyle tespit edilir ve boyutlarının patolojik olup olmadıgına karar verilir. MEDİASTİNAL LAP: Tbc Sarkoidoz Akciğer tümörlerinin metaztazları lenfomalar LAP SEBEPLERİ Lenadenitler:Lenf nodüllerinin akut veya kronik enfeksiyonla karakterli hastalıkları Reaktif lenfadenopatiler:Lenf nodüllerinde T veya B kenfositlerinin herhangi bir antijenik uyarı sonucu çoğalmasıyla karekterli durum Primer neoplastik hastalıkları: Lenfositlerin veya antijen sunan hücrelerin neoplastik proliferasyonu Sekonder neoplastik hastalıklar:Lenf nodüllerinin drene ettiği organ ve sistemleri ilgilendiren maling tümörlerin lap metaztazı Depo hastalıkları:B azı metabolik hastalıkların sonucunda seyrekte olsa LAP olur Özel klinik sendromlarla birlikte gözlenen LAP Kikuchi LAP: -Genç erişkinler -Ateş,boğaz ağrısı, kas ağrısı(ÜSYE) -Tek taraflı bir veya birkaç adet LAP -Herhangi bir patoloji tespit edilememiş. -Kendiliğinden 1-2 ayda iyileşmektedir. SLE LAP -Lokalize veya generalize LAP olabilir -Genellikle biopsi gerekmez.Hızlı büyüyen LAP oldugunda lenfoma ve diğer patolojik durumları ekarte etmek için biopsi yapılabilir. RA LAP -Axiller,servikal ve supraklaviküler bölgede bulunur. -RA olan kişilerde lenfoma gelişim riski normal populasyona göre 2 kat artmıstır. İLAÇLA İLİŞKİLİ LAP Bazı ilaçların ilaç alerjisi mekanizmasıy ile akut veya uzun kullanımları sonucu LAP gelişe bilir Fenitoin Fenobarbital Propiltiyourasil Abacavir İndometazin Fenilbutazon Sülfünamidler Karbamazepin Primidon Gabapentin Halotan Tetrasiklin Antitimosit globulin Methimazol LAP saptanan hastada kullanılacak tanısal yöntemler 1-Reaktif ve spesifik olmayan enfeksiyonla ilişkili klinik hikayesi olanlarda genellikle enfeksiyon tedavisi verilip lap boyutunda değişme olup olmadığı takıp edilir. 2-Neoplastik olduğu düşünülen LAP’lardan biopsi yapılmalıdır.Biopside lenf nodu kapsülüyle birlikte cıkarılmalıdır.(mediastinoskopi,laparoskopi) 3-Laparaskopi veya mediastinoskopi yapılamayan genel durumu bozuk hastalarda ultrasonografi eşliğinde “through cut” veya ince iğne biopsisi yapılabilir. 4-İmmunhistokimyasal yöntemler lenf nodülünde metastazı olan hastalarda sıklıkla primer tm nereden olduğunun anlaşılması için başvurulan yöntemdir. DALAK Sol hipokondriumda 9-11. kotlar arasında 12x7x3 cm boyutunda 140-180 gr ağırlığında Dalak kan yolluyla gelen antijenlerin filtre edilip yok edildiği organızmanın en büyük lenfoid organıdır. DALAĞIN İŞLEVLERİ Hematopoez:Doğum oncesi normal hematopoezin gercekleştiği yerdir.Doğum sonrası kemik iliği mikro cevresinin işgal edildiği kronik myeloproliferatif hastalıklarda dalakta ekstramedüller hematopoez gerçekleşebilmektedir. Kan hücrelerinin fagositozu:Yaşlanmış kan elemanları dalakta yıkılır Antikor yapımı:Dalakta bulunan dendritik hücrelerin tanıttığı antijenlere karşı spesifik antikor oluşturulur. Kan elemanlarını barındırmak ve yıkım SPLENOMEGALİ Dalak 3-4 misli boya eriştiğinde kosta altında ele gelebilir. SPLENOMEGALİ SEBEPLERİ Bazı enfeksiyonler:enfeksiyoz mononukleozis,tbc,tifo,brucella,CMV,mala rya,histoplazmozis,toksoplazmozis,laishma nia,ekinonok Non infeksiyoz inflamatuar hastalıklar:RA,SLE Depo hastalıkları:(Goucher,Neiman Pick,mukopolisakkaridoz) amiloid splenomegaliye neden olurlar Neoplastik hastalıklar: Lenfomalar,akut ve kronik lösemiler en sık dalak büyümesi yapar Periferik kan hücre ve elemanlarına karşı gelişen otoimmun patolojilerde splenomegali görülmekte. Dalaktaki hücresel elemanların maling transformasyonlarında da splenomegali görülmekte Metastatik tm de splenomegaliye yol acmaktadir HİPERSPLENİZM Dalakta hacim artışı ve staza bağlı olarak kan elemanlarının yıkılması sonucu sitopeniler olusmaktadir AKSESUAR DALAK Dalağın normal yapı ve fonksiyonlarına sahip ek bir dokunun bulunması. Dalak işlevinin artığı otoimmun ve herediter hadiselerde önemi bulunur.(herediter sferositoz) DALAK İNFARKTI Dalak ana arter veya dallarının tıkanmasına bağlı infarktüs oluşabilir. En sık kardiyak trombusler nedeniyle olusur İnfarkt sonrası dalakta fibrozis gelişir ve bu kitle görünümü oluşturabilir. Skar ile kitlenin ayirici tanıları önemlidir. DALAK YIRTILMASI Hayatı tehdit eden bir durumdur. Künt travma sonrası ortaya çıkar. Acil cerrahi grişim gerekir.
© Copyright 2024 Paperzz