Kadınların Aile Planması Yöntemlerinden Vajinal Halka Kullanımının

ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENİ 2014;45:61-4
ZKTB
CİLT: 45 YIL: 2014 SAYI: 2
DERLEME
Kadınların Aile Planması Yöntemlerinden
Vajinal Halka Kullanımının İncelenmesi
Analysis of the Use of Family Planning Method Vaginal Ring Among Women
Hakan Nazik *, Evşen Nazik **, Murat Api ***, Şule Gökyıldız ****, Şule Gül *****
* Adana Numune Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü
** Çukurova Üniversitesi Adana Sağlık Yüksek Okulu, Hemşirelik Bölümü
*** Zeynep Kamil Kadın ve Çocuk Hastalıkları Eğt. ve Arş. Hast. Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü
**** Çukurova Üniversitesi Adana Sağlık Yüksek Okulu, Ebelik Bölümü
***** Niğde Kadın ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi, Niğde
ÖZET
Amaç: Bu çalışma kontraseptif etki gösteren vajinal halkanın, kadınlarda kabul görme oranı, yöntem
kullanımına devamlılık ve yönteme bağlı yan etkileri
ortaya koymak amacıyla planlanmıştır.
Metod: Araştırma Adana iline bağlı üç hastanenin
Aile Planlaması Ünitesine başvuran, 18-36 yaş aralığında, hormonal kontrasepsiyon istemi olan, 141
kadın ile tamamlanmıştır. Veriler Şubat-Aralık 2011
tarihleri arasında, araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyo-demografik özellikler ve vajinal halka
kullanımına yönelik soruları içeren veri formu ile
toplanmıştır. Danışmanlık sonrası vajinal halka kullanmayı kabul eden kadınlarla, kendileri temin etmek şartıyla, çalışmaya devam edilmiş ve kadınlar
telefonla ayda bir kez olmak üzere 2 ay takip edilmiştir. Veriler; yüzdelik, aritmetik ortalama ve standart sapma ile değerlendirilmiştir.
Bulgular: Kadınların yaş ortalamasının 29.17±6.43
olduğu, %99.3’ünün evli olduğu bulunmuştur. Kadınların %68.8’inin daha önce başka bir kontraseptif yöntem kullandığı, %51.8’inin eşlerinin herhangi
bir korunma yöntemi kullanmadığı ve % 11.4’ünün
eşlerinin haberi olmadan korunacağı saptanmıştır.
Kadınların tamamının vajinal halkayı duymadıkları
belirlenmiştir. Kadınların %27.7’sinin vajinal halka kullanmayı kabul ettiği, bunların % 43.8’i kendi
başına uygulanabilir olması nedeniyle kabul ettiği
belirlenmiştir. Kadınların %54.9’u kullanım zorluğu, %37.8’i eşinin tedirgin olabileceğini düşündüğü
için kullanmayı kabul etmediklerini ifade etmiştir.
İletişim Bilgileri:
Sorumlu Yazar: Dr. Hakan Nazik
Yazışma Adresi: Adana Numune Eğt. ve Arş. Hast.
Kadın Hast. ve Doğum Bölümü 01360, Adana, Türkiye
Tel: +90 542 686 11 20 Fax: +903222472654
E-mail: [email protected]
Makalenin Geliş Tarihi: 30.06.2013
Makalenin Kabul Tarihi: 16.03.2014
Görüşmeler sonunda kadınların tamamının vajinal
halka kullanmaya devam edeceği, tamamının halkaya yönelik vajende batma hissi yaşamadıkları,
%89.3’ünün ilişki esnasında hissetmediği, %10.7’sinin eşi tarafından hissedildiği, %96.6’sının ilişki sıklığının değişmediği saptanmıştır.
Karar: Araştırmaya katılan kadınların vajinal halka
konusundaki farkındalık oranlarının düşük olduğu
ancak kullanan kadınların bu yöntemden memnun
oldukları saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: vajinal halka, aile planlaması,
kontrasepsiyon
ABSTRACT
Objective: The purpose of this study was to determine utilization rate of contraceptive vaginal ring,
depending on the method of continuity and the side
effects of the use of the method.
Material and methods: The research was performed the ages of 18-36 women who request contraseptive methods in the three hospitals family planning unit. The data collected through the form of
data, including questions on the use of the vaginal
ring and socio-demographic characteristics between the February to December 2011.
Results: The average age of the women was 29.17
± 6:43 and 99.3% of women were married. The
study revealed that, 68.8% of women with the already used by another method, 51.8% of the women’s husbands did not use any contraceptive method, 11.4% of women used the method without the
knowledge of her husband. All the women were heard nothing about the vaginal ring previously. 27.7%
of the women agreed to use the vaginal ring, 43.8%
of women were accepted due to be applied on its
-61-
ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENİ 2014;45:61-4
CiLT: 45 YIL: 2014 SAYI: 2
own. 54.9% of women in difficulty of use did not
agree to use, 37.8% of these women said that her
husband might be anxious. As a result, all women
will continue to use the vaginal ring was found, all
the women never felt stinging in the vagina, 89.3%
of women did not feel during intercourse, 10.7% of
women’s husband felt vaginal ring and the frequency of intercourse was not change 96.6% of women.
Conclusion: The low rate of awareness of the vaginal ring has been found among women, however,
the women were satisfied with this method.
SONUÇLAR
Kadınların yaş ortalamasının 29.17±6.43
olduğu, %99.3’ünün evli olduğu bulunmuştur. Kadınların %68.8’inin daha önce başka
bir kontraseptif yöntem kullandığı, %51.8’inin
eşlerinin herhangi bir korunma yöntemi kullanmadığı ve % 11.4’ünün eşlerinin haberi olmadan korunacağı saptanmıştır.
Key words: vaginal ring, family planning, contraception
GEREÇ VE YÖNTEMLER
Araştırma, Adana iline bağlı üç hastanenin Aile Planlaması Ünitesine başvuran, 18-36
yaş aralığında, hormonal kontrasepsiyon istemi
olan, hormonal kontrasepsiyon için kontrendike durumu bulunmayan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 141 kadın ile tamamlanmıştır.
Gebelik, diabetes mellitus, karaciğer hastalığı,
nedeni bilinmeyen vaginal kanama, meme kanseri, tromboemboli veya venöz tromboz öyküsü
çalışmadan dışlanma kriterleri olarak belirlenmiştir.
Veriler Şubat-Aralık 2011 tarihleri arasında, araştırmacılar tarafından hazırlanan sosyo-demografik özellikler ve vajinal halka kullanımına yönelik soruları içeren veri formu ile
toplanmıştır. Belirtilen merkezlere başvuran
kadınlara öncelikle vajinal halkayı da içeren
hormonal yöntemlerle ilgili danışmanlık yapılmıştır. Vajinal halka (NuvaRing, Organon, Oss,
The Netherlands) kullanmayı tecih eden hastalara menstruel siklusun ilk 5 günü vajinaya yerleștirildikten sonra 3 hafta boyunca kullanmaları, daha sonra çıkarmaları, ikinci uygulama için
7 gün beklenmesi, sekizinci gün yeni vajinal
halka uygulamaları anlatıldı. Danışmanlık sonrası vajinal halka kullanmayı kabul eden kadınlarla, kendileri temin etmek şartıyla, çalışmaya
devam edilmiş ve kadınlar telefonla ayda bir
kez olmak üzere 2 ay takip edilmiştir. Çalışmanın yapıldığı kurumlardan yazılı onay ve kadınlardan sözel onay alınmıştır. Veriler; SPSS 13
paket programında yüzdelik, aritmetik ortalama
ve standart sapma ile değerlendirilmiştir.
-62-
Resim 1: Vajinal halka kullanmayı kabul edenlerin
oranı
Kadınların tamamının aile planlaması yöntemlerinden vajinal halkayı duymadıkları belirlenmiştir. Kadınların %27.7’sinin vajinal halka
kullanmayı kabul ettiği (Şekil 1), bunların %
43.8’i kendi başına uygulanabilir olması nedeniyle kabul ettiği belirlenmiştir (Şekil 2). Çalışmaya alınan tüm kadınların % 44’ünün ilkokul
mezunu olduğu, vajinal halka kullanmayı tercih
eden kadınların ise %46.2’sinin üniversite mezunu olduğu görülmüştür (Şekil 3). Kadınların
%54.9’u kullanım zorluğu, %37.8’i eşinin tedirgin olabileceğini düşündüğü için kullanmayı kabul etmediklerini ifade etmiştir (Şekil 4).
Vajinal halka kullanmayı kabul eden kadınların %20.5’i eşinin haberi olmadan bu yöntemi
kullanmıştır. Görüşmeler sonunda kadınların
tamamının vajinal halka kullanmaya devam
edeceği, tamamının halkaya yönelik vajinada
batma hissi yaşamadıkları, %89.3’ünün ilişki
esnasında hissetmediği, %10.7’sinin eşi tarafından hissedildiği, %96.6’sının ilişki sıklığının
değişmediği saptanmıştır. %28.2’sinin yöntemden sonra ara kanamalarının olduğu, tamamının
adet düzensizliği yaşamadığı, kilo artışının olmadığı ve sivilce problemi yaşamadıkları saptanmıştır.
ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENİ 2014;45:61-4
Kendi başına
uygulanabilir
olması
Daha etkin
olduğuna
inanıyorum
CiLT: 45 YIL: 2014 SAYI: 2
Yeni ve geri
dönüşümlü
olması
Saklaması
kolay
Hergün ilaç
içmek
istemediği için
Diğer
Resim 2: Vajinal halkanın tercih edilme sebepleri
TARTIŞMA
miştir. Bu çalışmada daha önce doğum kontrol
hapı kullanan ve ardından 3 ay vajinal halka
kullanan kadınlarda adet düzensizlikleri ve lekelenme şikayetlerinin %32’den %16’ya düştüğünü göstermişlerdir (10). Bizim çalışmamıza
katılan kadınların %28.2’si ara kanama veya
lekelenmeden şikayet etmişlerdir. Roben ve
Dieben’in çalışmasında memnuniyet için en sık
bildirilen nedenler; bir defada bir aylık tedavi
alınması (% 54), düşük hormonal doz (31%) ve
kullanım kolaylığı (% 27) oalarak belirtilmiştir.
Bizim çalışmamızda ise vajinal halka kullanmayı kabul eden kadınların %43.8’i kendi başına uygulanabilir olması nedeniyle kabul ettiğini
belirtmiştir. Aynı çalışmada memnuniyetsizlik
için en sık bildirilen nedenler genel yan etkiler (% 16), halkanın vajinadan çıkması (% 8) ve / veya cinsel ilişki (% 7) sırasında rahatsız
olunmasıydı. Bu çalışmada kadınların %54.9’u kullanım zorluğu, %37.8’i eşinin tedirgin olabileceğini düşündüğü için kullanmayı kabul etmediklerini ifade etmiştir.
Vajinal halka kullanımı ile ilgili daha önce
yapılan çalışmalar genellikle üretici firma sponsorluğunda ve ağırlıklı olarak Hıristiyan kadın
popülasyonunda yapılmıştır. Vajinaya yerleştirilen bir halka olarak kontraseptif etki gösteren
vajinal halkanın Müslüman Türk popülasyonunda kabul görme oranı, yöntem kullanımına
devamlılık, yönteme bağlı yan etki ve yöntemin
meydana getirebileceği muhtemel değişimler
ile bu değişimlerin yöntem kullanımı üzerine
etkilerini ortaya koymak amacıyla bu çalışma
planlanmıştır. Karşılaştırmalı olmayan randomize kontrollü çalışmalarda hem vajinal halka hem de doğum kontrol hapları için doğum
kontrolünde yüksek kabul edilebilirlik oranları gösterilmiştir (6,7,9,10). Bir doğum kontrol
yönteminin başarılı olabilmesi için kabul edilebilirlik oranının yüksek olması önemlidir.
Vajinal halkanın vajinal yoldan kullanılması
toplumda kabul edilebilirliği belirleyen önemli bir etkendir. Bizim çalışmamızda danışmanlık verilen hastaların %28’i vajinal halka kullanmayı tercih etmişlerdir. Fakat vajinal halka
kullanan hastaların tümü kullanmaya devam
etmek istemişlerdir. Vajinal halkanın ilişki sırasında hissedildiğini bildiren kadınların oranı Avrupa ve Kuzey Amerika’da yapılan çalışmalarda benzer olarak %32 olarak bildirilmiştir.
Bizim çalışmamızda vajinal halkanın kadınların %10.7’sinin eşi tarafından hissedildiği tespit
edilmiştir (6,7). Roumen ve Dieben tarafından
Hollanda’da 854 kadın üzerinde yapılan gözİlkokul mezunu
Lise mezunu Üniversite mezunu
lemsel bir çalışmada, vajinal halka kullanan
Resim 3: Vajinal halka kullanmayı tercih edenlerin
kadınlarda kanama paternleri değerlendiril- eğitim düzeyi (n=39)
-63-
CiLT: 45 YIL: 2014 SAYI: 2
ZEYNEP KAMİL TIP BÜLTENİ 2014;45:61-4
Bir yıl vajinal halka kullanımından sonra
daha iyi cinsellik yaşandığını belirten bir çalışmada, vajinal halka kullananlarda seksüel arzu
ve seksüel tatmin (%75.5 ve %77.6, sırasıyla) doğum kontrol hapı kullanan gruptan (%26.5
ve %46.8, sırasıyla) anlamlı olarak fazla bulunmuştur (P=0.005) (11). Bizim çalışmamızda
kadınların %96.6’sının ilişki sıklığının değişmediği saptanmıştır.
KAYNAKLAR
1. Rosenberg MJ, Waugh MS. Oral contraceptive discontinuation: a prospective evaluation of
frequency and reasons. Am J Obstet Gynecol
1998;179:577– 82.
2. Rosenberg MJ, Waugh MS, Burnhill MS. Compliance, counseling and satisfaction with oral contraceptives: a prospective evaluation. Fam Plann
Perspect. 1998;30:89-92,104.
3. Rosenberg M, Waugh MS. Causes and consequences of oral contraceptive noncompliance. Am J
Obstet Gynecol 1999;180: S276–9.
4. Burkman RT. Oral contraceptives: current status.
Clin Obstet Gynecol 2001;44:62– 72.
5. Timmer CJ, Mulders TM. Pharmacokinetics of
etonogestrel and ethinylestradiol released from a
combined contraceptive vaginal ring. Clin Pharmacokinet 2000;39:233–42.
Kullanım
zorluğu
Partner
tedirginliği
Dini inanışlara
uygun olmayacağı
düşüncesi
Resim 4: Vajinal halka kullanımını red nedenleri
Sonuç olarak araştırmaya katılan kadınlarda vajinal halka tercih oranlarının çok yüksek olmadığı, vajinal halka kullanan kadınların
yönteme bağlı yan etki yaşamadıkları ve yönteme devam etmek istedikleri saptanmıştır. Bununla birlikte çalışmanın daha büyük örneklem
grubunda ve daha uzun süreyle yapılmasının
toplumun vajinal halkayı tercih etme oranlarını
daha iyi göstereceği düşüncesindeyiz.
6. Roumen FJ, Apter D, Mulders TM, Dieben TO.
Efficacy, tolerability and acceptability of a novel
contraceptive vaginal ring releasing etonogestrel
and ethinyl oestradiol. Hum Reprod 2001;16:469–
75.
7. Dieben TO, Roumen FJ, Apter D. Efficacy, cycle control, and user acceptability of a novel combined contraceptive vaginal ring. Obstet Gynecol
2002;100:585– 93.
8. Oddsson K, Leifels-Fischer B, de Melo NR, et al.
Efficacy and safety of a contraceptive vaginal ring
(NuvaRing) compared with a combined oral contraceptive: a 1-year randomized trial. Contraception
2005;71:176– 82.
9. Ahrendt HJ, Nisand I, Bastianelli C, et al. 2006.
Effi cacy, acceptability and tolerability of the combined contraceptive ring, NuvaRing, compared with
an oral contraceptive containing 30 μg ethinyl estradiol and 3 mg of drospirenone. Contraception,
74:451–7.
10. Roumen FJME, Dieben TOM. 2006. Comparison of uterine concentrations of ethinylestradiol and
etonogestrel – after use of a contraceptive vaginal
ring and an oral contraceptive. Fertil Steril, 85:57–
62.
11. Sabatini R, Cagiano R. 2006. Comparison profi
les of cycle control, side effects and sexual satisfaction of three hormonal contraceptives. Contraception, 74:220–3
-64-