Prof. Cemal A rif A lagöz, eşi Z ehra hanım ve O rd. Prof. Besim D ark o t ile birlikte. V “P R O F. CEM AL ARİF ALAGÖZ’Ü N HAYATI” Prof. D r. A y doğan K O K SA L Hocaların hocası Prof. Alagöz, 17 M art 1902 yı lında İstanbul, Beşiktaş’ta dünyaya gelmiştir. İlk öğ renim ini Beşiktaş’ta Mekteb-i Ü m it ve Barbaros N u m une m ektebinde yapmış ve 1917 yılında, İstanbul Ö ğretm en O kulundan da m ezun olm uştur. Yüksek öğrenim ini İstanbul Ü ni versitesi Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölüm ü’nde yap mış ve 1927 yılında mezun olm uştur. Mesleğe 1921 yılında Beşiktaş Valde Çeşmesi Çevri U sta İlkokulu’nda başlamış, O rtaköy DarüliProf. CEMAL ALAGÖZ tam ’ı, Balmum cu Öksüz Y urdu, O rtaköy Mecidiye 1902 - 1991 ve Beyazıt N um une m ek teplerinde görev yaptıktan sonra, 1924 yılında G alatasaray Lisesi ilk kısınm a öğretm en olm uştur. 1928 yılına kadar bu görevde kal dıktan sonra Alagöz A vrupa’ya öğrenci gönderm ek için açılan sınava girip başarılı olarak gitmiştir. 1931 yılında Paris Üniversitesi’ndeki öğrenim ini bitirerek yurda dönm üştür. İlk tayini A nkara Gazi Ter biye Enstitüsü coğrafya öğretmenliğidir. YII B urada başarılı öğretm en olan Alagöz, 1934-1936 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Coğrafya Doçentliği görevinde bulunur. 1936 yılında A nkara’da D il ve Tarih-C oğrafya Fakültesi’ne gelir. H ocam ız 1944 yılında profesör ve 1972 yılında yaş haddinden emekli olur ve 1991 yılı 22 A ğustos’unu 23 A ğustos’a bağlayan gece hayata gözlerini yum ar. Türkiye’de m odern coğrafya’nm kurucusu ve uygulayıcısı olan Prof. Alagöz’ün, Prof. D a rk o t’la birlikte hazırladığı (Cum huriyet Ç o cuklarına Coğrafya Dersleri, 1926) kitabı ilk yayınını oluşturur. D aha sonra Türkiye’de “Yaylacılık” ve “K arst Olayları” konularını ele ala ra k kitap ve m akale halinde yayınlamıştır. Ayrıca, dersleri ile ilgili olarak öğrencilerine “Y akın Çevre ve K öy Etütleri” üzerinde yol göstermiş, coğrafya terimleri üzerine iki tebliğ neşretmiştir. H atay ve Kıbrıs coğrafyası da başlıca konularını teşkil eder. Bun larla ilgili m akaleleri T ürk Coğrafya ve Fakülte dergilerinde yayınlan mıştır. U luslararası A m sterdam K ongresi’ne yaylacılık (1938), Lizbon K ongresi’ne (1949) sayfiye yaylacılığı konuları ile katılm ış, 1968 Yeni Delhi K ongresi’ne Türkiye’de Jips K arstı tebliği ile iştirak etm iştir. Alagöz, 1950’de U N E SC O ’nun C anada M e Gill Üniversitesi seminerinde grup başkanlığı, 1952 W ashington Kongresi’nde seksiyon başkanlığı görevlerinde bulunm uştur. T ürk Coğrafya K urum u’nun kurucusu, başkanı ve üyesi, Türkiye Jeoloji K urum u, T ürk-Fransız Dernekleri üyesi, Erzurum A tatürk Üniversitesi Bilimsel A raştırm alar Enstitüsü, Tüıkiye Jeom orfologlar Derneği, Paris Coğrafya kurum u şeref üyesi, M ünih Coğrafya K urum u M uhabir üyesi idi. Kendisine F ran sa’nın Akadem i Ofisyesi ve Legion d ’H onneu Şövalyesi nişanları tevcih edilmiştir. Paris Coğrafya K urum u’nun yüzellinci yıldönüm ünde T ürk Coğrafya K urum u’nu temsil etmiştir. Prof. Alagöz, 1941 yılında toplanan Birinci T ürk Coğrafya K ong resinin tertipleyicisi arasında bulunm uş, coğrafi bölgelerin tesbit ça lışmasında, coğrafya eğitim kom isyonlarında görev almıştır. G erek emekli olm adan önce, gerekse emekli olduktan sonra Türk C oğrafya K urum u’na hizm et etmiş ve canla başla bütün öm rünü ve rerek çalışmıştır. VIII Hocam ız, köy araştırm alarına önem verirdi. Coğrafya öğrenci lerine seminer ve bitirm e tez konusu olarak çoğunlukla köy etüdünü verir ve köyü tanım alarım isterdi. Bir örnek verelim: Coğrafya A raştırm aları Dergisi'nde yayın lanan bir m akalesinde “Fakültem iz odacılarından Şükrü D arıcı ile birlikte asansördeyiz. Kendisine Şükrü efendi, artık kocadık, asansörsüz yapam ıyoruz, deyince (H ocam , bu dünya çok dolup boşalmış, H azreti Süleymana da kalm amış, hepim iz kocayacağız, gam yeme) gibi zarif bir cevap vermişti. Fakültem iz postacısı Rıza Çayır’a m erdi ven başından, R ıza efendi m ektup var mı ? diye seslcnince, (Hocam , göl yerinde su eksik olmaz, Allah itibardan düşürm esin)” cevabını vermişti ki, bu cevap değme kültürlü insanın verebileceği türden değildir. “Köylüm üz kültürlüdür ve köy, bitip tükenm ez bir kültür hâzine sidir. A tatü rk ’ün A nkara’yı devlet merkezi olarak seçmesinin bir se bebi de, devleti köyün içine ve köylünün ortasına yerleştirm ektir.” G örüldüğü gibi m aksat, köyü görmemiş öğrencilerimizin coğraf ya derslerinde edindikleri bilgileri uygulayarak köyü ve köylüyü tanı m a ve oranın coğrafi yapısını ortaya koym alarıdır. Alagöz hocamız aram ızdan ayrıld1. Türkiye coğrafyasına yaptığı bilimsel katkıları ile m eslektaşları ve yetiştirdiği binlerce öğrencileri onu her an hatırlıyacaklardır. P rof. C em al A la g ö z ’ün Eserleri: 1- Sur la Transhum ance en Anatolie, Particuliârem ent au N ord D ’A nkara. (Ctr. Congres International de Geographie A m ster dam 1938. Tom e II. Section 111 a). 2 - A nadolu’da Yaylacılık. A nkara Halkevi K onfeıansları. Seri: 1. K itap: 25. A nkara, 1938. 3 - Coğrafya Terimleri K om isyonu Reisliğine. Tebliğ. Bilinci Coğ rafya Kongresi. R aporlar, M üzakereler, K ararlar, T.C. M aarif Vekilliği Yay. A nkara, 1941. 4 - Coğrafya Olayları. D .T.C. Fak. Derg. 1, Sayı: 5. A nkara, 1943. 5 - Haberler. Türk Coğrafya K urum u M eslek Haftası. D .T.C. Fak. Derg. Sayı: 5. A nkara, 1943. 6 - Türkiye’de K arst Olayları H akkında Bir Araştırm a. Phénomènes K arstique en Turquie. Türk Coğr. Derg. Cilt: 1, Sayı: 1. İstanbul, 1943. IX 7 - Coğrafya G özü ile H atay. D .T .C .F. Derg. Cilt: 2, Sayı: 1-2 An kara, 1944. 8 - T ürk Coğrafya K urum u Am açları ve Çalışm aları. T ürk Coğr. Derg. Sayı: IIl-IV. A nkara, 1943. 9 - A nkara Çevresi Coğrafya Köy M onografyaları için. D .T.C.Fak. Derg. Cilt: 4, Sayı: 5-6. A nkara, 1946. 10- Deprem ler, Seylâplar ve M eteoroloji İşleri. D .T .C . Fak. Derg. C ilt: 5, Sayı: 1-2. A nkara, 1947. 11- D ördüncü Coğrafya M eslek Haftası. Birinci Jeoloji İlmi Toplan tısı, D.T.C. Fak. Derg. Cilt: 5, Sayı: 5-6. A nkara, 1947. 12- U stad Saffet Ceylangil. T ürk Coğr. Derg. Cilt: 6-7, Sayı: 11-12, A nkara, 1949. 13- Bir Geziden M üşahedeler. Türk. J.K.B. Sayı: 2. A nkara, 1950. 14- Coğrafya G özü ile Kıbrıs. L ’İle de Chypre. T ürk Coğr. Derg. Sayı: 18-19. A nkara, 1959. 15- A nkara Y akın Kuzeyinde Ovacık Ç anağı ve Ayvalı Boğazı. La Cuvette d ’Ovacık et la C apture du Ruisseau d ’Ayvalı au N ord d ’A nkara. T ürk Coğr. Derg. Sayı: 22-23. A nkaıa, 1964. 16- Kızılırm ağın Suyu. L ’eau du Kızılırm ak. Coğr. Araş. Derg. Sa yı: 1. A nkara, 1966. 17- Sivas Çevresi ve D oğusunda Jips K arstı Olayları. Les Phénomènes K arstiques du Gypse Aux Environs et aL-est de Sivas. D.T.C. Fak. Yay. 175. A nkara, 1967. 18- Ali M acit A rda. (1887-1967). T ürk Coğr. Derg. Sayı: 24-25. A nkara, 1968. * 19- Ülkeler Coğrafyası Y akın Çevre Etüdleri H akkında Açıklama. Coğr. Araşt. Derg. Sayı: 5-6. A nkara, 1972. 20- K arst Olayları Üzerine Yeni Bir M üşahade. Antalya Liman K o yağı (Tebliğ Özeti). Türkiye Jeom or. Derg. 3973. A nkara, 1973. 21- K arsİO layları Üzerine Yeni Bir M üşahade. “Antalya Liman K o yağı” . T. Jeol. Derg. Sayı: 5. A nkara, 1973. K 22- Coğrafya Enstitüsü Tarihçesi. T ürk K ültürü 50. Yıl Armağanı. A nkara, 1973. X Resim 1. Prof. Alagöz’ün Köy araştırm alarına örnek: Öğrencileri ile birlikte Aşağı Imrahor K öyü’ne yaptığı uygulam a gezisinde. (4 Aralık 1966). Resim 2. Prof. Alagöz ve Asistanı Aydoğan Koksal A şağ ılm ıah o r G ezisinde öğle yeme ğinde (4 Aralık 1966). XI XII
© Copyright 2024 Paperzz
