Konjenital adrenal hiperplazi (06.03.2014)

Konjenital adrenal hiperplazi
Dr. İhsan ESEN
Fırat Üniversitesi Hastanesi
Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
Adrenal bez
Adrenal korteks fonksiyonları:
Mineralokortikoidler
– sodyum geri alımı ve potasyum atılımını düzenler.
Glukokortikoidler
– enerji ve kemik metabolizmasında ve nöronal ve immün hücre
fonksiyonlarının düzenlenmesinde rol alır.
Androjenler
– büyüme, genital gelişim ve puberteyi rol alırlar.
Adrenal medulla fonksiyonları:
Adrenalin ve noradrenalin – kan basıncı ve kalp atım hızını artırır.
Konjenital adrenal hiperplazi
İlk vaka 1865 yılında tanımlanıyor
Adrenal steroidogenezin kalıtsal bozuklukları
Otozomal resesif kalıtım (E=K)
Kolesterol
17α hidroksilaz
3β hidroksisteroid dehidrojenaz
17α- Hidroksi Progesteron
Dehidroepiandrosteron
Östriol
Androstenedione
Östron
Aromataz
Progesteron
17,20 dezmolaz
17 α - Hidroksi Pregnenolon
Pregnenolon
21 hidroksilaz
11 deoksikortikosteron
(DOC)
11- Deoksikortizol
11β hidroksilaz
Kortikosteron
Aldosteron
Kortizol
Testosteron
Östradiol
21 hidroksilaz eksikliği
En sık KAH nedeni
(%85-95)
Kolesterol
17α hidroksilaz
3β hidroksisteroid dehidrojenaz
17α- Hidroksi Progesteron
Dehidroepiandrosteron
Östriol
Androstenedione
Östron
Aromataz
Progesteron
17,20 dezmolaz
17 α - Hidroksi Pregnenolon
Pregnenolon
21 hidroksilaz
11 deoksikortikosteron
(DOC)
11- Deoksikortizol
11β hidroksilaz
Kortikosteron
Aldosteron
Kortizol
Testosteron
Östradiol
21 hidroksilaz eksikliği
En sık KAH nedeni
(%85-95)
Kalan enzim aktivitesine göre klinik değişken olabilir.
Kızlar daha ciddi etkilenirler
Genital organlarda virilizasyon
Beyin virilizasyonu
Başvuru özellikleri
Kızlarda virilizasyon
Androjenler ↑
Tuz kaybı olan hastalar
Aldosteron ↓ , Renin ↑
Na ↓, K ↑
Hipoglisemi
Hiperpigmentasyon
ACTH ↑
Dehidratasyon, Şok
ACTH biyosentezi ve hipotalama-hipofize-adrenal aks
Gong, R. (2011) The renaissance of corticotropin therapy in proteinuric nephropathies
Nat. Rev. Nephrol. doi:10.1038/nrneph.2011.190
11β hidroksilaz eksikliği
• İkinci en sık KAH nedeni
(%5-15)
• Kızlarda cinsel farklılaşma bozukluğu
• Hem kız hem erkeklerde postnatal virilizasyon
• Aldosteron öncülerinin tuz tutucu etkileri var, tuz kaybı olmaz.
• ↑ 11-deoksikortizol ve deoksikortikosteron (DOC)
(hem bazal hem ACTH sonrası)
• ↑ ACTH ve ↓ plazma renin düzeyi
Kolesterol
17α hidroksilaz
3β hidroksisteroid dehidrojenaz
17α- Hidroksi Progesteron
Dehidroepiandrosteron
Östriol
Androstenedione
Östron
Aromataz
Progesteron
17,20 dezmolaz
17 α - Hidroksi Pregnenolon
Pregnenolon
21 hidroksilaz
11 deoksikortikosteron
(DOC)
11- Deoksikortizol
11β hidroksilaz
Kortikosteron
Aldosteron
Kortizol
Testosteron
Östradiol
3β hidroksisteroid dehidrojenaz eksikliği
• Nadir KAH nedenlerinden
• Her üç serideki hormon üretimi bozulmuştur.
• Tuz kaybı
• Hem erkek hem kızlarda cinsel farklılaşma bozukluğu
• ↑ Δ5/Δ4 serum steroidleri
Pregnenolon
17 α - Hidroksi Pregnenolon
3β hidroksisteroid dehidrojenaz
Progesteron
17α- Hidroksi Progesteron
17,20 dezmolaz
17α hidroksilaz
Kolesterol
Dehidroepiandrosteron
Östriol
Androstenedione
Östron
11 deoksikortikosteron
(DOC)
11- Deoksikortizol
11β hidroksilaz
Kortikosteron
Aldosteron
Kortizol
Testosteron
Aromataz
21 hidroksilaz
Östradiol
Pregnenolon
17 α - Hidroksi Pregnenolon
3β hidroksisteroid dehidrojenaz
Progesteron
17α- Hidroksi Progesteron
17,20 dezmolaz
17α hidroksilaz
Kolesterol
Dehidroepiandrosteron
Östriol
Androstenedione
Östron
11 deoksikortikosteron
(DOC)
11- Deoksikortizol
Testosteron
17OH pregnenolon/17OH progesteron ↑↑
11β hidroksilaz
DHEA/Androstenedion ↑↑
Kortikosteron
Aldosteron
Kortizol
Aromataz
21 hidroksilaz
Pregnenolon/Progesteron ↑↑
Östradiol
Basit virilizan KAH
.
Laboratuvar
Serum elektrolit ve glikoz
düşük Na & yüksek K
Açlık hipoglisemisi
Dehidratasyona bağlı yüksek üre düzeyi
Yüksek plazma Renin & ACTH düzeyi
Düşük kortizol
Yüksek 17 OH-progesteron
Yüksek androjen düzeyleri (özellikle testosteron)
Düşük aldosteron
Laboratuvar
Üriner steroid profili
Kromozom analizi
Görüntüleme
Pelvik USG
Tedavi
Hidrokortizon 12-15 mg/m2/gün
Fludrokortizon 0,05 – 0,2 mg/gün
Stres durumunda hidrokortizon dozunun 3 katı verilmeli
Adrenal kriz durumunda IV hidrokortizon ve sıvı tedavisi
verilmeli
Kızlarda virilize genitalya için cerrahi
.
Yenidoğan taraması
• Doğumdan sonra 3. gün Guthrie kağıdına
• Kan 17-hidroksiprogesteron düzeyi (17OH-P)
.
Soru ve katkılar lütfen
Dr. İhsan ESEN
Fırat Üniversitesi Hastanesi
Çocuk Endokrinolojisi Bilim Dalı
http://kisi.deu.edu.tr/ihsan.esen/