YA ALLAH, YA MUHAMMED, YA ALİ ( Vech

YA ALLAH, YA MUHAMMED, YA ALİ
( Vech-i Âdemde tecelli eyliyen Allah`tır. )
Doç. Dr. Ali YAMAN’IN HAZIRLADIĞI DEDELER GÖRÜŞME FORMUNUN DÜNYA
ALEVİ-BEKTAŞİ PROJESİ İÇİN YENİ UYARLANMIŞ BİÇİMİ
I. GÖRÜŞÜLEN DEDE’YE AİT BİLGİLER
1. Adı Soyadı
: Aşur Aydın
2. Dedenin geldiği Ocak
: Pir Sultan Ocağı
Resim
3. Dede’nin ikamet ettiği yer : İstanbul
4. İletişim (e-posta ve Tel.)
:
5. Dede’nin memleketi
: Sivas
6. Dede’nin memleketi yani köyünün 1960’lardaki nüfusu: yaklaşık 400 kişi
7. Köyün şimdiki nüfusu
: yaklasik 200 kişi ( yazın 400-500 kişiyi bulur )
8. Bulunduğunuz yerde varsa Türbenin ve Türbedeki zatın adı, geldiği soyağacı:
9. Çevre köylerdeki Türbe, Dergah, Zaviye ve Tekkeleri yazınız:
Hubuyar Sultan Türbesi ( Tekke köyü ) – Kurt Baba Türbesi ( Kurtlapa köyü )
10. Piriniz, Rehberiniz hangi Ocaktan gelir:
1
Koca Haydar Ocağından gelir. Zamanla mesafenin uzaklığından dolayı bu görev Çorum’daki Ali
Seydi Ocağına bırakılmıştır.
11. Mürşidiniz hangi Ocaktan gelir:
Ağuiçen Ocağından gelir.
12. Herhangi bir Mürşitten el aldınız mı?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
13. Dedelik / Mürşidlik için kimden izin veya icazet aldınız?
Kimseden izin almadım.
14. 1980 öncesinde Dedelik yaptınız mı?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
15. Günümüzde Dedelik yapıyor musunuz?
( x ) a. Evet: Kendi köy ve aile çevremde istek - talep olursa, onun dışında dedelik yapmıyorum.
(
) b. Hayır
16. Kaç yaşında Dedeliğe başladınız?
Yaklaşık olarak 50 yaşından sonra.
17. Kaç yıldır Dede olarak görev yaptınız veya yapıyorsunuz?
Yaklaşık 20 yıldır.
18. Soyunuzu gösteren bir Şecere’ye ( Soy kütüğüne ) sahip misiniz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
19. Şecereniz varsa kim verdi?
20. Her Dedenin Şeceresi olur mu?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
21. Sizce "Dede", "Mürşid", "Pir", “Rehber”, “Seyyid”, “Şerif” ve “Evlad-ı Resul” sözcükleri
nereye dayanır?
Hz. Muhammed , Hz. Ali ve 12 İmamlara dayanır.
2
22. "Ocak" ne demektir?
Bir Seyyid gurubu ile o Seyyid gurubuna bağlı olanların ( Taliplerin ) toplamına verilen addır.
23. Ocaklar nasıl / ne zaman ortaya çıkmıştır?
Kesin bir tarih söylemek zor olsada yaklaşık olarak 700-800 yıl gerilere dayanır.
24. Bütün Ocaklar eşit statüde midir?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
Her seyyid ocağının görev alanı başkadır.
25. Ocak sayısındaki artış sizce nasıl gerçekleşmiştir?
Tarihte bazı sosyal , kültürel ve siyasal sebepleri olduğunu düşünüyorum.
26. Ocağınız hangi "İmam"a bağlıdır?
İmam Zeynel Abidin Ocağına bağlıdır.
27. Sizce "Dedeler"in soyu nereye dayanır?
( x ) a. Hz. Ali’ye
( x ) b. Hz. Muhammed’e : ( Evlâd-i Ressül ünvani Hz. Muhammed`den gelir )
(
) c. Hacı Bektaş Veli’ye
(
) d. On iki İmama
(
) e. Şah İsmail’e
(
) f. Diğer:
28. Dedeler Arap soyundan mı geliyorlar?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
Hz. Muhammed Hz. İsmailìn torunudur. Hz. İsmail`de Hz. İbrahimìn oğludur. Hz. İbrahimìn arap
olmadığı tarihi kaynaklarda bir Sümer Türk`ü olduğu bilgisine ulaşıldığı biliniyor. Cumhuriyet
döneminde bir bankaya Sümer isminin ( Sümerbank ) verilmesinin tesadüfü olmadığını düşünüyorum.
29. Elinizde eski yazı kitap ve belge var mı?
(
) a. Evet bana kaldı.
( x ) b. Hayır
30. Sizin soyunuzdan / Ocağınızdan başka Dedeler var mı?
( x ) a. Evet, var
(
) b. Hayır, yok
31. Şu anda Cem-Cemaat yürütüyor musunuz?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
Talep olursa, kendi aile ve köy çevremde. Normal de kendiliğimden Cem yürütmüyorum.
3
32. Dede olabilmenin koşulları nelerdir, sayabilir misiniz?
Evlad-ı Resül olmak. Yol ehli olmak. Alevi hukukuna uygun yasamak ( Eline-Beline-Diline sahip
olmak ). Toplum tarafından kabül görmek.
33. Dedelerin Cem’lerde, evlenmelerde, ölümlerde, toplum yaşamında ne gibi görevleri vardır?
12 Hizmeti yürütmek. Nikah kıymak. Toplumda barışa ve hayra yönelik işler yapıp çevrene,
öğrenmek isteyenlere `` Yolù `` ( İslam`ı , Hakk-Muhammed-Ali yolunu ) anlatmak.
4. Dedelerin halk içinde veya Cem’lerde giydikleri özel giysileri var mıydı?
(
) a. Evet özel giysileri var. Bunların varsa adları nedir?
( x ) b. Hayır özel giysileri yok.
35. Dedelerin saç, sakal ve bıyıklarının şekli eskiden nasıldı? Bugün nasıl?
Eskidende bu günde aynıdır, normal insan görünümündeki gibidir.
36. Cemlerinizde“ Semah” var mıdır?
(
) a. Semah yoktur.
( x ) b. Semah vardır.
37. Cem’de hangi Semahı dönüyorsunuz?
Kırklar Semahı, Hubuyar Semahı
38. Cem’de döndüğünüz Semahın sözlerini biliyor musunuz?
Evvel erkânınan hü hü evvel yolunan
Gelsin hizmet ehli hü hü Semah eylesin
Yaradanım yardım hü hü eyle kuluna
Gelsin hizmet ehli hü hü Semah eylesin
Dolduğunuz evler hü hü dololsun nurdan
Bizde böyle gördük hü hü uludan Pir’den
Yardımcımız olsun hü hü ol Şah-ı Merdan
Eylesin erenler hü hü Semah eylesin
Semah eyleyenler hü hü haslar hasıdır
Semah eylemeyen hü hü Hakk`ın nesidir
4
Abdal Pir Sultan`ım hü hü er nefesidir
Eylesin erenler hü hü Semah eylesin
Muhammed Mustafa Halilullahtır
Bu dünyada bâki kalan Allahtır
Allahtır hü hü kalan Allahtır hü…
( Pir Sultan Abdal )
39. Kaç türlü “Cem” vardır? Adları nelerdir?
(
) a. Tek bir Cem türü var
( x ) b. Birden çok Cem türü var.
Birlik Cemi, Görgü Cemi, Hızır Cemi, Kurban Cemi.
40. Cem Erkânı’nda çalgı kullanılır mı? Bunların varsa adları nedir?
(
) a. Cem’de çalgı kullanılmaz.
( x ) b. Cem’de çalgı kullanılır, bunlar : Saz-Bağlama çalınır.
41. Cem’de içecek olarak ne kullanılır? Kullanılan içeceğe verilen özel bir ad var mıdır?
(Örneğin “ dolu” , “ dem ” vb. gibi )
Bir şey içilmez.
42. Cem'de “dolu veya dem” olarak verilen içecek alkol içerir mi?
(
(
(
) a. Evet
) b. Hayır
) c. Kısmen
43. Cem'lerde “Tarık” (asa) mı? Yoksa “Pençe” mi kullanılır?
(
) a. Tarık kullanılır
(
) b. Pençe kullanılır
( x ) c. Her ikisini de kullanırız
(
) d. Her ikisini de kullanmayız
44. Dedeler eskiden görevlerini köy köy dolaşarak mı gerçekleştirirlerdi?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen
45. Aynı Dede’nin soyundan gelen bütün çocukları birden Dedelik yapabilir mi?
5
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
46. Dede oğullarından hangisinin "Dedelik" yapacağına nasıl karar verilir?
Ehil olma ve toplum tarafından kabul edilme şartına bakılır.
47. Her Dede çocuğu / oğlu Dedelik yapabilir mi?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
48. Bir Ocakzade Dedenin soyu yürümezse ona bağlı taliplerin durumu ne olur?
(
) a. Yakın akrabalardan Dedelik yapan bir başka Dedeye bağlanırlar.
( x ) b. Aynı Ocaktan başka bir Dedeye bağlanırlar.
(
) d. Hiç kimseye bağlanmazlar.
(
) e. Başka:
49. Dedelerde eskiden Alevilikle ilgili hangi kitaplar bulunurdu?
Kuran-i Kerim, İmam Cafer Buyruğu , Sâdete Ermişleri Bahçesi, Makâlat, Velayetnâme.
50. Sizde Alevilikle ilgili hangi kitaplar var?
Kuran-i Kerim, Buyruk, Makâlat, Velayetnâme, Sâdete Ermişlerin Bahçesi, Velayetnâme.
51. Dedelerin hepsi eski yazı bilirler miydi?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
52. Siz eski yazı biliyor musunuz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
53. “Dedeler” ve “Zakirler ( Âşıklar )” birlikte mi Cem yürütürlerdi?
(
) a. Evet ikisi birlikte yürütürdü.
( x ) b. Hayır yalnızca Dede Cem’i yürütür.
(
) c. Bazı durumlarda birlikte yürütürler.
Dede Cem yürütür, Zâkir Aşıklık yapar, Deyiş ve Duaz İmam okur.
55. Dede olarak size bağlı talipler daha çok hangi bölge ve ilde yaşamaktadır?
Başta İstanbul büyük şehirler olmak üzere birçok bölgeye yayılmışlardır. Almusùn, Arısu,Dereköy,
Gölgeli, Karadere, Kınık, Mescit ve Tomara; Niksar`ın Dönekse ve Yazıcık; Reşadiye`nin Gökköyü,
Dolay, Göksere; Havza`nın Kirenli ve Kayacık; Ladikìn Kuyucuk, Kösöğü ve Camlıköy
köylerindedir.
6
56. Köyünüzde herkes Ocakzade mi? ( Dede Soylu mu? )
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
57. Bildiğiniz “Alevi Ocakları “ ve “Dedelerin adını” yazınız / söyleyiniz ve de bugün bu
Dedelerin Cem-Cemaat yürütüp-yürütmediğini yazınız?
Hacı Bektaş Veli Ocağı, Abdal Musa Ocağı, Sücaaddin Veli Ocağı, Ağuiçen Ocağı, Ali Seydi Ocağı,
Baba Mansur Ocağı, Dede Garkın Ocağı, Gözcü Karaca Ahmed Ocağı, Hubuyar Ocağı.
58. “Talip” olabilmenin koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz?
Talip talep etmekten gelir. İsteyici olan herkes taliptir. Bu anlamda hepimiz Yolà talibiz. Yol, HakkMuhammed-Ali yoludur.
59. “ Musahiplik Kurumu” var mıdır? ( Varsa ) “Musahip” olabilmenin koşulları nelerdir?
Yazabilir / Söyleyebilir misiniz?
( x ) a. Evet vardır.
(
) b. Hayır yoktur.
Hakk-Muhammed-Ali yoluna ikrar verip din kardeşliği- yol kardeşliği kavline girmektir. Amacı her
türlü koşullar altında paylaşmak arzusu ve rızalık hali içinde olmayı gerektirir.
60. “İkrar verebilmenin” koşulları nelerdir? Yazabilir / Söyleyebilir misiniz?
Mürşidinin huzurunda Hakk-Muhammed-Ali Yolùna uyacağına dair verdiği sözdür.
61. Dedelerin tümü saz vb. çalgılar çalabilirler miydi?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
62. “Cemlerde ( giysiler dışında ) bir takım özel semboller ve araçlar kullanılır mı? Kullanılırsa
bu araçlar nelerdir?
(
) a. Evet kullanılırdı. Adları.
( x ) b. Hayır kullanılmazdı.
63. “Dedeler” hizmetleri ( Erkan yürütmeleri ) karşılığında belirli bir ücreti kendilerine bağlı
taliplerden alırlar mı?
(
) a. Evet para alırlar.
( x ) b. Hayır almazlar.
(
) c. Hediye alırlar.
(
) d. Para ve hediye alırlar.
Talip`lerin gönüllü olarak verdikleri Hakkullah vardır.
64. Cemevi bir ibadethane midir?
( x ) a. Evet Cemevi bir ibadethanedir.
7
(
) b. Hayır Cemevi ibadethane değildir.
65. “Dede” hangi durumlarda; “Dedelikten” men edilir ( yani görevine son verilir )? Buna kim
yetkilidir?
Yol hukukuna ( Eline-Diline-Beline ) uymayan Ehil ve bilgili olmayan Dede`yi toplum o makama
uygun görüp çağırmaz.
66. Dedeler geçimini nasıl sağlarlar?
(
) a. Yaptıkları Dedelik hizmetleri karşılığında aldıkları para ile geçinirler.
( x ) b. Başka işlerde çalışarak geçinirler.
(
) c. Dedelik hizmetlerinden aldıkları ile bir başka işte çalışarak geçinirler.
(
) d. Diğer:
67. “Cem”in yürütülmesi sırasında “Deyiş, Düvaz İmam, Mersiye, Deyiş” okur ya da söyler
misiniz?
(
) a. Okumayız / Söylemeyiz
( x ) b. Okuruz / Söyleriz
68. “Ocakzade Dedeler Kolu”nda eğitim, hangi aşamalarla ve hangi uygulamalarla gerçekleşir?
(
) a. Kendimiz yaşayarak öğrenerek
( x ) b. Babamızdan ve / veya aile büyüklerinden öğrenerek
(
) c. Rehber tarafından yetiştirilerek
(
) d. Diğer
69. Cemlerde “Dede” ve “Zakir” dışında görev almış olanların Alevilik erkânında özel adları
var mı?
(
) a. Görev almış olanların özel bir adı yoktur.
( x ) b. Görev almış olanların özel bir adı var.
70. Sizden sonra kimin “Dede” olacağı belli mi?
( x ) a. Kimin seçileceği belli değil.
(
) b. Kimin seçileceği belli. Tayin eden / Seçen
71. Talibe ve Dede’ye ait görevler nelerdir?
Dede`de Talip`te Hakk-Muhammed-Ali yolunda verdikleri ikrarda sabit olup birbirlerini uyarıcı ve
öğretici konumda olmalıdırlar.
72. Köyünüzde hala Cem-Cemaat yürütülüyor mu?
( x ) a. Evet yürütülüyor : Daha çok şehirlerde yapılıyor.
(
) b. Hayır yürütülmüyor.
(
) c. Bilgim yok.
73. Atama ya da seçim yoluyla Dede seçilenler olur muydu?
(
) a. Evet atama yoluyla seçilen olur.
8
( x ) b. Hayır atama yoluyla seçilen olmaz: Ehil olan ve kabul gören görevi devralır.
(
) c. Kısmen böyle uygulamalar vardır.
74. Dedeler hangi durumlarda taliplerine düşkünlük cezası verirler, örnekler verir misiniz?
Haksız yere bir cana kıyanlar, zina yapanlar, yalan yere iftira atarak yuva yıkan ve bozgunculuk
yapanlar, hırsızlık yapanlar, öksüz ve yetimin hakkını yiyenler düşkün sayılırlar. ( Kısaca Alevilik
hukuku olan, Eline-Diline-Beline sahip olmayanlar düşkün kabul edilirler )
75. Kirveliğin koşulları nelerdir?
Hakk-Muhammed-Ali yolunda kirvelik diye bir uygulama yoktur. Kirvelik kültürel ve bölgesel bir
uygulama olup Alevi inancında bağlayıcı özelliği olan kabul değildir.
76. Eskiden Dedeler Abdal Musa ve Hacı Bektaş’a giderler miydi?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
77. Sizce Türkiye’de ne kadar Alevi var / yaşıyor?
25 milyon çıvarında.
78. Son yıllarda her yerde Alevilere ait “Cemevi”nin açılması yararlı olmuş mudur?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
(
) d. Fikrim yok
79. Sizce Alevi dernekleri ve vakıfları topluma yararlı mıdır?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
(
) d. Fikrim yok
Topluma yaralı olmakla beraber dağınık ve çok başlılık bizi güçsüz kılıyor. Aleviliğin ilericisi gericisi
olmaz. Alevilik, bizim Hakk-Muhammed-Ali Yolu dediğimiz İslam dininin bâtîni ( Ruhsal ) yorumu
ve Öz`üdür. Ancak birlik içinde olabilirsek güçlü olabilir ve anayasal haklarımızı alabiliriz.
80. Cemlerde ve diğer inanç esaslarında günün gereklerine uygun değişiklikler yapılmalı mıdır?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen
(
) d. Fikrim yok
Oturma düzenlerinin iyileştirilmesi gerektiğine inanıyorum. İnancın Özü üzerinde durulmalı ve
bilimsel gerçeklerle uyum içinde harmanlanarak anlatılmalı.
9
81. Alevilere Devlet bütçesinden inançlarını yaşatabilmeleri için para verilmeli midir?
( x ) a. Evet ; Asimile siyaseti yapılmadan verilmelidir ( Eşit vatandaşlık anlayısı içinde ).
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
(
) d. Fikrim yok
82. Okullarda Alevilikle ilgili bilgiler içeren dersler de olmalı mıdır?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
(
) d. Fikrim yok
83. Bugünün koşullarında “Düşkünlük Kurumu’ na ihtiyaç var mıdır?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen ; Fakat şehir yaşantısında uygulama kısıtlılığı yaşanması kaçınılmaz oluyor.
(
) d. Fikrim yok
84. Muharrem Orucu her yıl sabit günde mi tutulmalı?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
(
) d. Fikrim yok
85. Çocuklarınızdan Dedelik / Zakirlik yapan var mı?
(
) a. Dedelik yapan var.
(
) b. Zakirlik yapan var.
( x ) c. Dedelik / Zakirlik yapan yok
86. Muska yazar mısınız?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
87. Taliplerinizi hangi zamanlarda ve ne kadar sıklıklarla ziyaret edersiniz?
Davet olursa ziyaret ederiz. Davet haktır icabet etmek gerekir.
88. Görgü Cemine giriyor musunuz? En son ne zaman Görgü Cemine girdiniz?
Son zamanlarda Görgü Cem`leri yapılmaz hale geldi.
II. DEMOGRAFİK YAPI
89. Medeni Durumunuz: Evli
90. Yaşınız: Kaç Yaşındasınız? 72
Kaç Yılında Doğdunuz? 1942
91. Eğitim durumunuz: İlkokul mezunu.
10
92. Mesleğiniz ya da işiniz nedir? Emekliyim.
93. Geçiminizi ne iş yaparak sağlıyorsunuz? Emekli maaşım ve kira gelirimle.
94. Şu anda hanenizde (evinizde) kaç kişi bulunmaktadır? 2 kişi.
95. Halen kiminle birlikte oturuyorsunuz? Eşimle.
96. Çocuklarınız var mı? ( Varsa ) Kaç çocuğunuz var? 2 çocuğum var.
97. Kaç yıldır evlisiniz? 54 yıldır.
98. Kaç yaşında evlendiniz? 18 yaşında.
99. Kaçıncı evliliğiniz?
( x ) a. İlk evlilik
(
) b. Birden çok evlilik
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
100. Hane halkından, akrabalardan dışarıya göç etmiş olan kimseler var mı?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
101. ( Evet ise ) Nereye göç ettiler? ( Hangi Ülke, il, ilçe veya köy )
Oğlum İsviçre de yaşıyor.
III. EKONOMİK YAPI
102. Aylık net ortalama geliriniz: 2.500 TL çıvarında.
103. Size göre aileniz hangi sosyo-ekonomik düzeye dâhildir?
(
) a. Üst ( Zengin )
(
) b. Ortanın üstü ( orta hallinin üstü )
( x ) c. Orta
(
) d. Ortanın altı ( orta hallinin altı )
(
) e. Alt ( fakir )
104. Aileniz üyelerinden gelir sağlamak amacıyla çalışanlar veya çalışmaya gidenler var mı?
a.
b.
c.
d.
e.
f.
Kendi
Eşi
Oğlu
Kızı
Yok
Başka ............................
I. Köyde
II. Diğer köyde
III. Kentte
( )
( )
( )
( )
(x )
( )
( )
( )
( )
( )
(x )
( )
( )
( )
( )
( )
(x )
( )
11
105. Oturduğunuz ev kendinizin mi?
(
) a. Kira
( x ) b. Kendimin
(
) c. Lojman
(
) d. Diğer:............................................................................................................................
106. Kentte ( ya da köy dışında bir başka yerde ) eviniz var mı?
( x ) a. Evet (Var ise nerede olduğunu belirtiniz ): Köyde
(
) b. Hayır
IV. AİLE YAPISI
IV.1. Evlenirken başlık parası alındı mı / verildi mi?
(
) a. Başlık parası verildi.
( x ) b. Başlık parası verilmedi.
IV.2. Evlenmeden eşinizi tanıma dereceniz?
(
) a. Akrabamız olduğu için tanıyorum
(
) b. Komşumuz olduğu için tanıyorum
( x ) c. Ailemiz aracılığı ile tanıştık
(
) d. Sadece nişan ve nikâh sırasında tanıştık
IV.3. ( Akrabam cevabını vermişse ) Eşinizle akrabalık dereceniz nedir?
(
(
(
(
(
( x
) a. Amca çocuğu ( kızı )
) b. Dayı çocuğu ( kızı )
) c. Hala çocuğu ( kızı )
) d. Baldız / Yenge
) e. Teyze çocuğu ( kızı )
) f. Başka
IV.4. Eşinizle evlenme biçiminiz?
( x ) a. Görücü usulü
(
) b. Konuşup anlaşarak
(
) c. Başka:
IV.5. Evlilik kararını alırken sizi etkileyen biri oldu mu?
(
) a. Kendim karar verdim
(
) b. Tanıdık büyükler
(
) c. Arkadaşlar
( x ) d. Anne-Baba
(
) e. Akrabalar
(
) f. Başka ( Yazınız )
12
IV.6. Eşinizle evlenirken yaptığınız nikâh biçimi?
(
) a. Yalnızca resmi nikâh
(
) b. Yalnızca imam nikâhı
(
) c. Her ikisi birden
( x ) d. Tarikat / dini nikâh ( Alevi Dedenin / Babanın veya Hocanın kıydığı nikâh )
(
) e. Hiçbiri
IV.7. ( Hem medeni / resmi nikâh hem de imam nikâhı yaptıranlara sorulacak.)
Nikâh biçimlerinden hangisini önce yaptınız?
(
) a. Resmi nikâh
(
) b. İmam nikâhı
( x ) c. Tarikat / Dini nikâh ( Dedenin / Babanın veya Alevi Hocanın kıydığı nikâh )
IV. 8. Evlenirken düğün yaptınız mı?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
IV.9. Eşinizi seçerken başka özellikler yanında Alevi olmasına da önem verir misiniz?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Fikrim yok
IV.10. Akraba evliliği yapılmalı mıdır?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kararsızım
IV.11. Aile içinde en çok sözü geçen kimdir?
(
) a. Erkeğin
(
) b. Kadının
( x ) c. Her ikisinin
(
) d. Aile büyüklerinin
I.
II.
Erkek Kadın
IV.12
III.
IV.
İkisi Büyükler
a.
Alınacak eşyalara ve mutfak masraflarına kim karar verir?
( )
(
)
(x )
( )
b.
Aile gelirinin harcanmasına kim karar verir?
( )
(
)
( x )
( )
c.
Çocukların okutulmasına kim karar verir?
( )
(
)
( x )
( )
d.
Hane halkının ne iş yapacağına kim karar verir?
( )
(
)
( x )
( )
IV.13. Evinizi babanız sağken mi ayırdınız? Yoksa o vefat ettikten sonra mı?
(
(
(
(
) a. Babam henüz sağ ve evimi ayırmadım
) b. Babam sağ değil fakat henüz erkek kardeşlerimden ayrılmadım
) c. Babamın vefatından sonra hemen erkek kardeşlerimden ayrıldım
) d. Babamın vefatından sonra erkek kardeşlerimle birlikte bir süre oturduktan sonra ayrıldık
13
(
) e. Evimi babamın sağlığında evlenir evlenmez ayırdım
( x ) f. Evimi babamın sağlığında evlendikten bir süre sonra ayırdım
(
) g. Evimi ayırmadım, babamla birlikte oturduk ama babam vefat etti.
IV.14. (f şıkkına cevap verenlere sorulacak ) Evlendikten sonra babanızın ailesi ile kaç yıl
oturdunuz? 3 yıl.
IV.15. (Baba evinden ayrılanlara sorulacak) Baba ailesinin yanından ayrılmanızın sizce
sebepleri nelerdir?
( ) a. Babamın ölümü
( ) b. Toprak yetersizliği
(
) c. Geçim zorluğu
(
) d. Kayın valide-gelin geçimsizliği
(
) e. Baba-oğul geçimsizliği
(
) f. Gelin-görümce geçimsizliği
(
) g. Meslek yetersizliği
(
) h. Bağımsızlık isteği
( x ) ı. Göç
(
) i. Başka ......................................................................................................................................
IV.16. Babanız sağ değilse miras nasıl paylaşıldı?
(
) a. Babam sağ
(
) b. Babam sağ değil fakat miras paylaşılmadı
( x ) c. Erkek ve kız kardeşlere eşit dağıtıldı; Ev yeri erkeklere bırakıldı. Kızlar tarla aldılar.
(
) d. Mirası yalnız erkek kardeşler eşit olarak paylaştı
(
) e. Erkek kardeşler toprak, ev aldı; kız kardeşler ev eşyası, hayvan, para gibi şeyler aldı
(
) f. Erkek kardeşler mirası aralarında ihtiyaç durumuna göre paylaştılar.
(
) G. Tek mirascı benim.
IV.17. Erkek veya Kız çocuğunuzu evlendirirken evleneceği eşini kim seçmelidir?
1. Erkek
( ) a. Anne-baba
( ) b. Yalnız kendisi
( x ) c. Anne-baba ve kendisi
2. Kız
( )
( )
( x )
(
)
(
)
( x )
IV.18. Erkek veya kız çocuğunuz evlenmeden önce evleneceği kişi ile görüşüp konuşmasını ve
tanışmasını nasıl karşılıyorsunuz?
1. Erkek
( x ) a. İyi karşılıyorum
(
) b. İyi karşılamıyorum
2. Kız
( x )
(
)
( x )
(
)
IV.19. Sizce başlık parası verilmeli midir?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
14
IV.20. İlk çocuğunuzun erkek mi, kız olmasını istediniz / istiyorsunuz?
(
(
(
( x
) a. Erkek
) b. Kız
) c. Kararsızım
) d. Ayrım gözetmedim/gözetmem
IV.21. Aile içinde niçin erkek çocuk istenir?
(
) a. İhtiyarlığımızda bize bakar
( x ) b. Baba soyunu devam ettirir
( x ) c. Tarım işlerinde bize yardımcı olur
(
) d. Başka
IV.22. İhtiyarladığınızda kiminle oturmak isterdiniz?
(
(
(
(
( x
) a. Oğlumla
) b. Kızımla
) c. Kararsızım
) d. Ayrım yapmam
) e. Yalnız oturmak isterim
IV.23. Erkek çocuğunuz olmasaydı hanımınızı boşar veya ikinci hanım alır mıydınız?
( x ) a. Eşimi boşamaz, ikinci bir eş almazdım
(
) b. Eşimi boşar, ikinci bir eş alırdım
(
) c. Eşimi boşamaz, ikinci bir eş alırdım
IV.24. Ev dışında gideceğiniz eğlencelere eşinizle mi gidersiniz?
( x ) a. Hepsine eşimle giderim
(
) b. Çoğuna birlikte gideriz
(
) c. Pek azına birlikte gideriz
(
) d. Hiç birine birlikte gitmeyiz
IV.25. Çocuklarınızın öğrenim düzeyinin hangi seviyede olmasını isterdiniz?
(
(
(
(
) a. İlkokul
) b. Ortaokul
) c. Lise ve dengi
) d. Yüksekokul veya üniversite
Erkek
Kız
(
(
(
(x
(
(
(
( x
)
)
)
)
)
)
)
)
IV.26. Sayısını tespit etmek elinizde olsaydı, kaç çocuğunuzun olmasını isterdiniz?
Sayı
( x ) a. Erkek
( x ) b. Kız
2
2
IV.27. Çok eşli evliliği nasıl buluyorsunuz?
15
(
) a. Evet Olumlu buluyorum
( x ) b. Hayır Olumsuz buluyorum
IV.28. Sizce en uygun evlenme yaşı kaçtır?
Yaş
a. Erkek
25-30
b. Kız
20-25
IV.29. Çocuklarınıza dinin gereklerini küçük yaşlarda öğretiyor musunuz?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen
IV.30. Sizce miras bölüşümünde kadın erkekle eşit hakka sahip midir?
( x ) a. Evet; 25 yıl önce oğlumunda isteğiyle mirasımın yaklaşık %75-80 nini kızıma verdim.
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
V. ALEVİ–BEKTAŞİ YERLEŞİM BÖLGE VE ALANLARI
V.1. Kendinizi etnik köken açıdan nasıl tanımlıyorsunuz?
(
) a. Türk
( x ) b. Türkmen
(
) c. Zaza
(
) d. Tahtacı
(
) e. Arap
(
) f. Kürt
(
) g. Çepni
(
) h. Sıraç
(
) ı. Abdal
(
) i. Arnavut
(
) j. Acem
(
) k. Başka ..........................................................................................................................................
V.2. Konuşabildiğiniz dil / lehçe hangisi ya da hangileridir?
( x ) a. Türkçe
(
) b. Kürtçe
(
) c. Zazaca
(
) d. Arapça
(
) e. Başka ( Yazınız ).........................................................................................................................
V.3. Ailenizde konuşulan ( ailede anne, baba ya da daha büyük üyelerinin bildiği ) dil / lehçe
hangisi ya da hangileridir?
( x ). a. Türkçe
(
) b. Kürtçe
(
) c. Zazaca
(
) d. Arapça
(
) e. Başka ( Yazınız )..........................................................................................................................
16
V.4. Bulunduğunuz yere nereden geldiniz? Okmeydanından.
V.5. Bulunduğunuz yerde ne zamandan beri oturuyorsunuz? 19 yıldır.
V.6. Size bağlı talipler arasında değişik etnik kökenlerden olanları var mı? Hayır.
V.7. Bağlı olduğunuz, ( mensubu bulunduğunuz ) topluluk ( Oymak–Aşiret–Boy–Kabile ) ne
isimle anılır? Dedeler / Pir Sultanlılar.
V.8. Bağlı olduğunuz topluluk, (mensubu bulunduğunuz) Oymak-Aşiret-Boy-Kabile, geçmişte
ve şimdiki zamanda, sürgüne, katliama, asimilasyona, baskı ve şiddete maruz kaldınız mı? Siz
ya da aileniz, akrabalarınız, yaşadığınız köy, kasaba ve şehirde uğradığınız zülmü anlatır
mısınız, Tarih ve mekânla birlikte yazar mısınız?
Pir Sultan`ın yaşadıkları ve Sivas olayları herkesin malumudur.
V.9. Bağlı bulunduğunuz Ocağınızda; öğrendiğiniz, gördüğünüz, duyduğunuz, yaşadığınız,
Aleviliği anlatır mısınız?
Biz inancımızı Hakkà varan Doğru Yol ( Tarık-i Müstakim ) olarak İslam dininin bâtini özü sayarız.
İnancımızın temel yapısı Hz. Muhammedin Miraç`ı ve onun Kırklar Meclisi`nde ki uygulamalarına
dayanır. Bizlerde Hakk-Muhammed-Ali Yolù olan, Hakka varan Doğru Yol olarak gördüğümüz bu
Yolu 12 hizmet şeklinde Cem`lerimizde yaşamaya gayret ederiz. Bizim 12 hizmeti uygulama şeklimiz
Pir Sultan Abdal ve Hubuyar Tarık`ına ( Erkanına ) göre yürütülür. Yolùn şekilsel uygulamaları
yöresel bazı ufak değişiklikler göstersede Öz``de bir farklılık göstermez. Buna biz ``Yol bir sürek
binbir ``deriz. Semahlarımızda farklılık vardır. Biz Semahlarımızı kadınlar ve erkekler birbirlerini
sararak ve daire seklinde dönerek eda ederiz. Bu dönüş bütün Evrenin ve yaratılışın döngüsünü
sembolize eder.
V.10. 1923 Cumhuriyet ilanına kadar hangi dilde ibadet yapıyordunuz? Türkçe.
V.11. Bugün hangi dilde ibadet yapıyorsunuz? Türkçe.
V.12. Anadiliniz nedir, bu dilde ibadet yapmak ister misiniz? Türkçe`dir.
VI. ALEVİLİK-BEKTAŞİLİKLE İLGİLİ BİLGİ EDİNME YOLLARI
VI.1. Alevilik / Bektaşilik ya da dinle ilgili kitapları ne kadar sıklıkta okuyorsunuz?
( x ) a. Düzenli olarak her gün
(
) b. Cuma akşamları
(
) c. Ara sıra
(
) d. Önemli sayılan günlerde ( Muharrem, Nevruz vb. gibi )
(
) e. Hiç okumam
VI.2. Alevilikle / Bektaşilikle ilgili bilgi düzeyinizi nasıl buluyorsunuz?
(
) a. Bilgi seviyemi çok yüksek buluyorum
17
(
) b. Bilgi seviyemi orta düzeyde buluyorum
( x ) c. Bilgi seviyemi az düzeyde buluyorum
(
) d. Bilmiyorum/Bilgim pek yok
(
) e. Diğer:......................................................................................................................................
VI.3. Alevilikle / Bektaşilikle ilgili bilgileri kimden ve nereden öğrendiniz? ( Birden çok seçenek
işaretlenebilir.)
( x ) a. Kendi kendime okuyup araştırdım
( x ) b. Ailemden öğrendim
(
) c. Okullardan öğrendim
(
) d. Akrabalarımdan
( x ) e. Yetişkinlerden
( x ) f. Dedelerden
(
) g. Babalardan
(
) h. Radyo / TV' den
( x ) ı. Kitaplardan
(
) i. Rehberlerden
(
) j. Din adamlarından ( İmam, Vaiz vb. gibi )
(
) k. Başka :...............................................................................................................................
VI.4. Size göre çocukların Alevi inancına göre eğitilmesi gerekli midir?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Fikrim yok
VI.5. Size göre, çocuklar Alevilikle ilgili bilgileri en iyi nereden öğrenebilirler?
( x ) a. Aileden
(
) b. İmam – Hatip liselerinde
(
) c. Devletin genel resmi okullarından
(
) d. Kur' an kurslarında
( x ) e. Dergâhlardan; ( Mevcutsa Alevi- Bektaşi Dergahlarından )
(
) f. Fark etmez
( x ) g. Dedelerden / Babalardan
(
) h. Dini bilgi verilmesini istemiyorum.
(
) ı. Özel kurslardan
(
) i. Başka
VI.6. Dinlediğiniz veya tanıdığınız Dedeleri nasıl buluyorsunuz?
(
(
(
(
(x
) a. Ahlak ve bilgi yönünden yeterli ve saygı değer
) b. Bilgi olarak yeterli, fakat yaşantı olarak eksiklikleri var
) c. Ahlaklı saygı değer; fakat bilgi yönünden yetersiz
) d. Hem bilgi hem de davranış olarak birçok eksiklikleri var
) e. Başka ( Yazınız ) : Hepimizin bilgi ve davranış yönünden eksiğimizin olduğuna inanıyorum.
VI.7. Toplumun Dedelere / Babalara ihtiyacı var mıdır?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
18
(
) c. Fikrim yok
VI.8. Dedelik / Babalık kurumunun etkisi eskiye nazaran azaldı mı?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen
VI.9. Artık günümüzde Dedelik / Babalık kurumunun kaldırılması gereğine inanıyor musunuz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
(
) c. Kısmen
(
) d. Fikrim yok
VII. ALEVİ–BEKTAŞİLİKTE İBADET VE İNANIŞLAR
VII.1. Kendinizi inanç açısından nasıl ifade ediyorsunuz?
( x ) a. Alevi
(
) b. Bektaşi
(
) c. Alevi – Bektaşi
(
) d. Kızılbaş
(
) e. Şii
(
) f. Şia
(
) g. Nusayri
(
) h. Bedreddini
(
) ı. Ali taraftarı
(
) i. Caferi
(
) j. Başka ( Yazınız )
VII.2. Alevilik – Bektaşilik ( Kızılbaşlık ) size göre nedir?
(
) a. Mezheptir
(
) b. Tarikattır
(
) c. Kültürdür
(
) d. Felsefedir
(
) e. Yaşam Tarzıdır
(
) f. Tek başına bir dindir
( x ) g. İnançtır
(
) h. Başka :.........................................................................................................................................
VII.3. Size göre aşağıda yer alan uygulamalardan hangileri Alevilikte yer alan temel ibadet ve
inançlardır?
I-İnancınızda var mı?
II-Uyguluyor musunuz?
a.
Var
19
b.
Yok
c.
Fikrim
Yok
a.
Devamlı
b.
Ara
Sıra
c.
Hiç
1. Musahip tutmak
2. Muharrem Orucu tutmak
3. Cem yapmak
4. İkrar vermek
5. Hızır Orucu tutmak
6. Alevi-Bektaşi Ulularının/büyüklerinin
Türbelerini ziyaret etmek
7. Dedelerden / Babalardan el almak
8. Hızır Kurbanı kesmek
9. Saz çalmak vb.aletler(......................................)
10. Abdal Musa Kurbanı kesmek
11. Bayramda Halka Namazı kılmak
12. On Dört Masum Pak Orucu tutmak
13. Muharrem orucunun sonunda kurban kesmek
14. Niyaz etmek
15. Hakkullah / Çıralık vermek
16. Semah dönmek
17. Allah’a inanmak
18. Adak kurbanı kesmek
19. Hacca gitmek
20. Meleklere inanmak
21. Kelime-i Şahadet getirmek
22. Peygamberlere inanmak
23. Namaz kılmak; Tarikat namazi kilmak
24. Ahirete inanmak
25. Zekat/Fitre vermek
26. Kurban Bayramında Kurban kesmek
27. Meydana girmek
28. Hizmet görme ve baş okutma ücreti verme
29. Nasip vermek
30.Don değiştirme/Başka biçiminde yeniden
doğma
31. Mevlüt okutmak
32. Cuma' ya gitmek
33. Bayramda bir evde Tarikat Namazı kılmak
34. Bayramda Cami’de Namazı kılmak
35. Ramazan Orucu tutmak ( x ) 3 gün ( )30
gün
(
(
(
(
(
x
x
x
x
x
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
(
( x
(
( x
( x
)
)
)
)
)
(
(
( x
(
(
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
( x )
(
)
(
)
(
)
( x )
(
)
(
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
( x
(
( x
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
(
(
(
(
( x
(
(
( x
(
(
( x
(
(
( x
( x
( x
(
( x
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
( )
( x )
( x )
( x )
( )
( x )
( )
( )
( x )
( x )
( )
( x )
( )
( )
( )
( )
( x )
( )
( )
( x )
( )
( )
( )
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
)
( x )
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
( x )
(
)
(
(
(
(
)
)
)
)
(
(
(
(
)
)
)
)
(
(
( x
(
)
)
)
)
(
(
(
(
)
)
)
)
(
(
(
(
)
)
)
)
( x )
(
)
(
)
(
)
( x )
(
)
VII.4. Aşağıdaki Evliya / Erenleri ne kadar sıklıkla ziyaret ettiniz?
Ziyaret ettiğiniz Evliya ve Veliler kimlerdir?
Aşağıdakilerden başka gittiğiniz ziyaret adlarını
belirtiniz.
1. Hacı Bektaşi Veli’yi ziyaret ettiniz mi?
2. Abdal Musa Sultan’ı ziyaret ettiniz mi?
3. Hacca gittiniz mi?
20
a.Hiç
ziyaret
etmedim
b. 1 Kez
c.
2 Kez
d.
3 Kez
( )
( )
( x )
( )
( x )
( )
(x )
( )
( )
(
(
(
)
)
)
e. 4 Kez
ve Daha
Fazla
(
(
(
)
)
)
4. Kerbela ( Necef ) gittiniz mi?
5. Başka( adı ) Meşhed’e İmam Rıza’ya gittim.
Meşhedi oldum.
( x )
(
)
(
)
(
)
(
)
( x )
(
)
(
)
(
)
(
)
VII.5. Aşağıdaki hayır işlerini yılda kaç kez yaparsınız? (Her seçenek için ayrı işaretleme
yapınız.)
a. Yılda
birden çok
b.
Yılda bir
c.
Daha az
d.
Hiç
1. Kömbe yapıyor musunuz?
(x )
(
)
(
)
(
)
2. Aşure yapıyor musunuz?
(
)
( x )
(
)
(
)
3. Kimsesiz ve fakirlere yardım yapıyor
musunuz?
(
)
( x )
(
)
(
)
4. Hayır derneklerine yardım yapıyor musunuz?
(
)
( x )
(
)
(
)
5. Dergâhlara yardım yapıyor musunuz?
(
)
(
)
( x )
(
)
6. Zekât veriyor musunuz?
(
)
(
)
(
)
(
)
7. Fitre veriyor musunuz?
(
)
(
)
(
)
(
)
8. Lokma yapıyor musunuz?
(
)
(
)
( x )
(
)
9. Nevruz'da süt dağıtıyor musunuz?
(
)
(
)
(
)
(x )
10. Bez bağlıyor musunuz?
(
)
(
)
(
)
( x )
11. Mum yakıyor musunuz?
(
)
(
)
(
)
( x )
12. Başka.............................................................
(
)
( )
(
)
(
)
VII.6. Aşağıdaki uygulamaların hangilerini yaparsınız? (Her seçenek için ayrı işaretleme
yapınız. )
a. Evet
b. Hayır
1. Baş okutmaya inanıyor musunuz?
(
)
( x )
2. Sihir – büyüye inanıyor musunuz?
(
)
( x )
3. Fala inanıyor musunuz?
(
)
( x )
4. Muskaya inanıyor musunuz?
(
)
( x )
5. Nazara inanıyor musunuz?
(
)
(
)
6. Kurşun döktürmeye inanıyor musunuz?
( x )
(
)
7. Yatır ziyaretine inanıyor musunuz?
( x )
(
)
VII.7. Hacı Bektaş Veli bedeninde gelenin Ali'nin kendisi olduğu inancına katılıyor musunuz?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
21
VII.8. Kur'an-ı Kerim’i Arapça okumayı biliyor musunuz?
( x ) a. Evet ; Arapça okuyabiliyorum ama Arapça bilmiyorum
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
VII.9. Buyruk / Erkanname vb. gibi kitapları okuyabiliyor musunuz?
( x ) a. Evet
( ) b. Hayır
( ) c. Kısmen
VII.10. Hz. Ali ile ilgili ayetlerin Kur’an-ı Kerim’den çıkarıldığına inanıyor musunuz?
(
(
(
) a. Evet
) b. Hayır
) c. Kısmen ; Kesin bir bilgiye sahip degilim ama böyle seyler konusuluyor.
VII.11. Kur’an'ın bugünkü şekliyle eksik olduğu düşüncesine katılıyor musunuz?
(
(
(
) a. Evet
) b. Hayır
) c. Kısmen ; Kesin bir bilgiye sahip degilim ama böyle seyler konusuluyor.
VII.12. Hacı Bektaş Veli, Atatürk ve benzerleri aynı kişiler mi?
( x ) a. Evet ; Aynı ruhun ( Hz. Ali`nin ) tezahürleri olduğuna inanıyorum.
( ) b. Hayır
( ) c. Kısmen
VII.13. Mehdi ( kurtarıcı ) bekleme inancı Alevilikte / Bektaşilikte var mı?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
VII.14. Niyazın Namazın yerini tuttuğu düşüncesine katılıyor musunuz?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen
VII.15. "Allah kendini Âdemde göstermiştir. “Bunun için ibadetimiz Cemal Cemaledir."
inancına katılıyor musunuz?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen
VII.16. Hangi Türbeyi ziyaret etmekle Hacı olacağınıza inanıyorsunuz?
(
) a. Hacı Bektaş Veli’yi
( x ) b. Kâbe’yi
(
) c. Başka
VII.17. Namaz kılıp, Hacca giden ve Ramazan Orucunu tutan Alevi Sünnileşmiş sayılır mı?
(
) a. Evet
22
( x ) b. Hayır ; Hangi anlamda yapıldığına bakılmalıdır.
(
) c. Kısmen
Namaz farsça bir kelimedir, orijinal Kuran`da Salat olarak geçer. Salatın Türkçe sözlük anlamı ise
husu ( yüksek konsantrasyon ) içinde dua etmek demektir. Dua, istemek ve dilemek anlamındadır.
Dua Yaratan ile yaratılan arasındaki kutsal ruhani bağdır. Duanın yeri, zamanı ve şekli önemli
değildir. Dua her zaman , her yerde ve her hangi bir şekil yapılabilir. Hacca gitmek Hz. Ali`nin
( Nehcül- Belâga ) ve Yüce Allahın öğütüdür. Hacca giden her Can Hz. Muhammedin nuruna gark
olur. Kâbe çok önemli bir yapıdır. Çünkü Kâbe Allah adına Hz. Adem Peygamber tarafından yapılmış
ilk tapınaktır. Kâbe Hz. Muhammedin nurunun hala mevcut olduğu mahâl ve Hz. Ali`nin doğduğu
yerdir. Bundan dolayı her insanın ömrü boyunca gücü yetiyorsa bir kez Hac etmesi gerekir. Ramazan
ayı Kuran-i Kerim`de ismi önemle anılan bir aydır. Kuran-i Kerim bu ayda yani Ramazan ayında
( 26. Veya 27. gece ) Kadir gecesinde inmiştir ve oruç tutulması Kuran emriyle sabittir. Yalnız biz
Aleviler bu oruçun 3 gün olduğuna inanır ve 3 gün oruç tutarız. Tutmayanlarda vardır.
VII.18. Alevilerin / Bektaşilerin ta Ruhlar âleminde Müslüman oldukları, Sünnilerin ise
Zülfikar zoruyla sonradan Müslüman oldukları inancına katılıyor musunuz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
(
) c. Kısmen
VII.19. Cemevi’nin Cami’nin yerini tuttuğu düşüncesine katılıyor musunuz?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Kısmen
VII.20. Gün geçtikçe Alevilerin inançlarının zayıflamakta olduğu görüşüne katılıyor musunuz?
( ) a. Evet ( Nedeni )
( x ) b. Kısmen ( Nedeni ) ; İnançlar siyasal ve ideolojik görüşlerin erozyonuna uğramıştır. Ayrıca
şehir yaşantısı inançlara bağlılığı geriletmiştir.
( ) c. Hayır
VII.21. Alevi köylerine “Cemevi” yapılmalı mıdır?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
VII.22. Alevi köylerine “Cami’ ya da “Mescid” yapılmalı mıdır?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
VIII. KİTLE İLETİŞİM / ULAŞIM
VIII.1. Televizyon izliyor musunuz?
( ) a. Televizyon hiç izlemem
( x ) b. Her gün izlerim
(
) c. Haftada 4-5 gün
(
) d. Haftada 2-3 gün
(
) e. Haftada 1 gün
(
) f. Daha seyrek
23
(
(
(
) g. Cumartesi-Pazar
) h. Zamanım oldukça
) ı. Başka .........................................................................................................................................
VIII.2. Hangi kanalları seyrediyorsunuz? ( Birden fazla yanıt verebilirsiniz )
(
(
(
(
(
(
(
(
(
(
x
x
x
x
x
x
) a. Atv
) b. Show
) c. Tv. 10
) d. Kanal D
) e. TRT-1
) f. Halk Tv.
) g. Cem Tv.
) h. Yol Tv.
) ı. Barış Tv.
) i. Diğer
VIII.3. Radyoyu her gün dinler misiniz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
VIII.4. Dinlediğiniz radyoları belirtiniz:
VIII.5. Gazete okur musunuz?
(
) a. Gazete okumam
(
) b. Sürekli okurum
( x ) c. Ara sıra okurum
VIII.6. Okuduğunuz gazeteleri belirtiniz:
VIII.7. Kışın kentte mi, köyde mi kalıyorsunuz?
( x ) a. Kentte
(
) b. Köyde
IX.4. Din ve siyaset birbirinden ayrılmalı mı?
( x ) a. Evet
( ) b. Hayır
( ) c. Fikrim yok
IX.5. Milliyetçi ve Radikal İslami hareketler bir tehlike mi?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
(
) c. Fikrim yok
IX.6. Aleviler / Bektaşiler Diyanet te temsil edilmeli mi?
( x ) a. Evet; Her inanç kurumu kendi yapısını oluşturmalı. Devlet hepsine eşit mesafede olmalı.
(
) b. Hayır
24
(
) c. Fikrim yok
IX.6a. Türkiye’de Diyanet kalsın mı, kaldırılsın mı?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır; Diyanet kalkarsa Radikal dincilerin önü alınamaz hale gelir, bunun sonunda da bir
kaos ortamı gelişebilir. Devlet herkesin diyanetinin oluşmasının önünü açmalı ve her inanç kurumuna
eşit mesafede durup denetleyici görevini yerine getirmelidir.
IX.7. Oy verdiğiniz siyaset adamında / siyasi partide en çok hangi özellikleri ararsınız?
1. Halka yakınlık
2. Dürüstlük
3. Kültür
4. Yüksek tahsil
5. Demokrat olma
6. Milliyetçilik
7. Dindarlık
8. Ünlü olma
9. Başka
a. Çok
( x )
( x )
( x )
(
)
( x )
(
)
(
)
(
)
b. Az
(
)
(
)
(
)
( x )
(
)
( x )
(
)
(
)
c. Hiç
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
(
)
( x )
(
)
IX.8. Aşağıdaki kurumlara ne kadar güveniyorsunuz?
1. Adliye
2. Siyasi Partiler
3. TBMM
4. Ordu
5. Polis
6. Diyanet İşleri
a. Çok
( )
( )
( )
( x )
( )
( )
b. Az
( x )
( x )
( x )
( )
( x )
( x )
c. Hiç
( )
( )
( )
( )
( )
( )
IX.9. Eşinizin hangi partiye oy vereceğine siz mi ona söylersiniz yoksa kendisi mi karar verir?
(
(
(
( x
) a. Ben ona söylerim
) b. Kendisi karar verir
) c. Başkası söyler
) d. Birlikte karar veririz
IX.10. Alevi / Bektaşi gençlerin aşırı sağ ya da aşırı sol gruplara katılmasını nasıl buluyorsunuz?
(
) a. Olumlu
(
) b. Olumsuz
( x ) c. Fikrim yok
IX.11. Ailevi veya toplumsal sorunların çözümü için hangisine başvurursunuz?
(
(
(
( x
)
)
)
)
a. Geleneksel Yollara ( Dedeye / Babaya, İleri gelenlere başvurarak )
b. Modern Yollara ( Mahkemelere başvurarak )
c. Hiç birine kendi aramızda hallederiz
d. Kendi aramızda halledemezsek yasal yollara başvurarak
IX.12. Sizin dışınızdaki Alevi / Bektaşi grupları nasıl görüyorsunuz?
25
( x ) a. Olumlu
(
) b. Olumsuz
(
) c. Fikrim yok
IX.13. Kendinizi İran Şiileri ile aynı görüyor musunuz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
(
) c. Kısmen
IX.14. Kendinizi Babalarla aynı görüyor musunuz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır
(
) c. Kısmen
IX.15. Sünnilerden kız alıp verir misiniz?
(
) a. Evet
( x ) b. Hayır ; Lakin şehir yaşantısının getirdiği istisnai durumlar oluyor bazen.
(
) c. Kısmen
IX.16. Sünnilerle kız alıp-verişiniz aşağıdaki durumlardan hangisine uygundur?
( x ) a. Sadece kız alırız
(
) b. Kız alıp-veririz
IX.17. Alış-verişlerinizi yaptığınız kişilerin aynı inançtan olmasına dikkat eder misiniz?
( ) a. Evet
( x ) b. Hayır
( ) c. Kısmen
IX.18. Çevrenizdeki Sünnilerle komşuluk ilişkileriniz nasıldır?
( x ) a. Olumlu
(
) b. Olumsuz
IX.19. Çevrenizdeki Sünnilerin düğünlerine ve cenazelerine katılıyor musunuz?
(
) a. Daima
( x ) b. Arasıra
(
) c. Çok seyrek
(
) d. Hiç
IX.20. Aleviler / Bektaşiler kimliklerini özgürce açıklayabiliyor mu?
(
) a. Evet
(
) b. Hayır
( x ) c. Kısmen
IX.21. Aleviler / Bektaşiler adına geçmişe göre Türkiye’de bir şey değişti mi?
( x ) a. Evet
(
) b. Hayır
IX.22. Alevilerin ya da Aleviliğin günümüzde sorunları nelerdir?
26
( x ) a. Kimlik bunalımı
(
) b. Haklarının tanınmaması
(
) c. Örgütsüzlük ( kurumsallaşamama )
(
) d. Siyasetçilerin ve hükümette yer alanların tutumu
(
) e. Alevilerin sorunları, ülke sorunları ile aynı .
( x ) f. Başka ; Eşit birer vatandaş olarak özgürlükler ve anayasal haklar konusunda eşit muamele
görememe sorunu yaşamaktadırlar.
Dünya Alevi-Bektaşi Ansiklopedisi için bu projede eksik veya yanlış bulduğunuz, eklemek
istediğiniz, öneriniz varsa, bizi uyarmanızı ve bilgilendirmenizi rica ederiz.
Hepimizin Hakk-Muhammed-Ali, yar ve yardımcısı ola. Hizmetiniz Hakk-Muhammed-Ali divanına
yazıla. Hayra ve barışa hizmet eden bütün Canlara aşk ola. Dil bizden kabulü Yüce Allah`tan ola.
Gerçeğin demine HÜ...
Görüşülen Seyit/Dede/Baba/Çelebi...
Adı Soyadı
AŞUR AYDIN
Tarih
16.7. 2014
İmza
Not 1: Bu formu Dede kendisi doldurmadıysa, başka biri tarafından Dede’nin söylediklerini
yazıya alan kişinin adı soyadı, tarih ve imzası olacak.
Adı Soyadı
SEFER İNCİR
Tarih
16.7. 2014
İmza
Not 2: Bu formu teslim alanın adı soyadı, tarih ve imzası olacak.
Adı Soyadı
Ali Bulut Proje Sorumlusu Tarih
03.11.2014
İmza
Not 3: Bu doldurulmuş formun bir kopyası görüşülen Dede’ye verilecek, aslını da,
İsviçre Alevi Bektaşi Dergahı
Postfach 250,
4503 Solothurn / İsviçre adresine yollayınız.
Teşekkürler, Saygılar...
Hizmetleriniz Hakk-Muhammed-Ali Divanına Yazıla!
BOZATLI HIZIR ( ŞAH-I MERDAN ) YARDIMCIMIZ OLSUN!..
GERÇEĞİN DEMİNE HÛ...
27

Download Report