NASH TEDAVİSİ ORHAN KOCAMAN BEZMİALEM VAKIF ÜNİVERSİTESİ GASTROENTEROLOJİ BD NİSAN 2014-İSTANBUL SON SÖZLE BAŞLAYALIM… NASH’TE “DÖRT BAŞI MAMUR” TEDAVİ YOKTUR ! “BİR ŞEYİ TAMAMI İLE ELDE EDEMEMEK; O ŞEYİ BÜTÜNÜ İLE TERK ETMEYİ GEREKTİRMEZ” ÖYLEYSE SÖYLENECEK SÖZ VAR DEMEKTİR! TEDAVİ NEDEN GEREKLİ ? Batı ülkelerinde kronik karaciğer hastalığının en sık sebebi Steatoz stetaohepatit siroz ve karaciğer kanseri Amerika’da kc transplantasyonunun 3. en sık nedeni Mortalite ve morbiditede artış… TEDAVİ NEDEN GEREKLİ ? 5 kg’dan fazla kilo almak Artmış insülin direnci Karaciğerdeki yağ oranı yüksekliği “KÖTÜLÜKLERDEN YALNIZCA KÖTÜ İNSANLAR DEĞİL, ONLARA YARDIM EDENLERDE SORUMLUDUR” (AA). BU DURUM NAYKH’DA DA GEÇERLİ: NAYKH’te en önemli ölüm sebebi kardiyovasküler hastalıklardır. Santral obezite, dislipidemi, hipertansiyon ve insülin rezistansı tedavi edilmelidir. Özellikle yaşlı hastalarda NASH ve fibrozis gelişim oranı genç hastalara göre daha yüksek: tedavi hassasiyeti! NASH’E SPESİFİK TEDAVİ YAKLAŞIMLARI 1-) HAYAT TARZINDA DEĞİŞİKLİK: A-) EGZERSİZ: İdeal egzersiz ? Sullivan ve ark (1), 18 obez hastada, 4 aylık 150-300 dak/hafta egzersiz, MRSPECT ile “İntrahepatik trigliserid içerikte” anlamlı azalma, Bacchi ve ark (2), aerobik ve anaerobik egzersizin 4 aylık sürede “İntrahepatik trigliserid içerikte” anlamlı azalma; insülin direncinde, BMI ve yağ dokusunda olumlu yönde düzelme. Önerilen ideal egzersiz: 30 dak/gün, 3-4 kez/hafta 1. 2. Sullivan S ve ark. Hepatology 2012; 55:1738–1745 Bacchi E ve ark. Hepatology 2013;58:1287–1295. B-) BESLENME: Kanıta dayalı öneri yok! Total kalori kısıtlaması yanında düşük karbonhidrat oranlı (%40-45) ya da düşük yağ oranlı (<%30) diyetler önerilmeli, Hastanın normal, prediyabetik ya da diyabetik olması diyet tercihinde önemli, Hedef İHTG oranının azaltılması ve hepatik insülin duyarlılığının arttırılması Kirk E ve ark. Gastroenterology 2009; 136:1552–1560. C-) KİLO VERME: Kalori kısıtlaması ve/veya egzersiz ile birlikte kilo vermenin karaciğer histolojisinde düzelme yaptığı gösterilmiştir. Kilo verme miktarı ?: AASLD %3-5, diğer çalışmalar %7… 2-) PİOGLİTAZONE Thiazolidinediones (TZDs) , nuclear peroxisome proliferator activated-receptorgamma, glukoz ve lipid metabolizmasında mevcut proteinlerin upregulasyonu Rosiglitazone, iskemik inme ve kalp yetersizliği gibi yan etkiler kısıtlı kullanım Promrat ve ark, 18 nondiabetik hastaya 48 hafta süreyle 30 mg/gün pioglitazon vermişler: Transaminazlarda azalma Histolojik parametrelerde (steatoz, hücresel hasar, parenkimal inflamasyon, Mallory cisimcikleri ve fibrozis) anlamlı düzelme Promrat K ve ark. Hepatology 2004; 39:188–196. 4 RKÇ içeren (2006-2010 yılları arasında yapılmış) bir metaanalizde, toplam 169 hastaya pioglitazone ya da rosiglitazone verilmiş. Balon dejenerasyonda, lobüler inflamasyonda ve steatozda anlamlı azalma FİBROZİSTE AZALMA YALNIZCA PİOGLİTAZON (137 hasta) GRUBUNDA GÖRÜLMÜŞ PİOGLİTAZONE VS VİTAMİN E VS PLACEBO (PIVENS) (30 mg/gün, 80 hasta) (96 hafta) AST ve ALT düzeylerinde Karaciğer yağlanmasında Lobüler inflamasyonda PİOGLİTAZONLA FİBROZİS SKORLARINDA ANLAMLI DEĞİŞİKLİK YOK Bell LN ve ark. Hepatology 2012; 56:1311–1318. PİOGLİTAZONE VS METFORMİN VS SİLMARİN (15 mg, 22 hasta) (500 mg, 22 hasta) (140 mg, 22 hasta) (8 hafta) AST ve ALT düzeylerinde (P grubunda anlamlı az.) AKŞ, TG, İNSÜLİN P gr anlamlılık > M ve S HOMA indeksinde ZAMAN VE DOZ YETERLİLİĞİ ? Hajiaghamohammadi ve ark. Hepatitis monthly 2012; 12:e6099. PİOGLİTAZONE YAN ETKİ ? Konjestif kalp yetersizliği Mesane kanseri Osteoporoz Kilo alımı Uzun süreli kullanımda karaciğer ilişkili sağkalımda düzelme ? 3-) VİTAMİN E Non-diyabetik, non-sirotik hastalarda 800 IU/gün vitamin E ilk tercih tedavide düşünülebilir. Reaktif oksijen türlerinin proliferasyonunu engeller. Nobili ve ark. 53 NAYKH olan çocuk çalışmaya alındı; Vit E (600 IU/g)+ Ascorbic asit (500 mg/g) (N:25 h) Placebo (N :28h) 24 haftalık egzersiz ve diyet ile birlikte Kilo verme Karaciğer histolojisinde Karaciğer enzimleri HOMA indeksi MS metabolik parametreleri . GRUP İÇİ FARK VAR AMA GRUPLAR ARASI FARK YOK! Nobili ve ark. Hepatology 2008; 48:119–128. Lavine ve ark toplam 173 NAYKH olan bir kohortta, 58 hastaya 800IU/g Vit E, 57 hastaya metformin ve 58 hastaya placebo verilmiş. 96 haftalık takipte metformin ve vit E gruplarında ALT düzeylerinde anlamlı azalma olmamış. Buna karşın, Vit E grubunda hepatosellüler balon skorunda ve steatozda anlamlı azalma ve stetohepatitte belirgin iyileşme gözlenmiş. Vit E; farklı çalışmalar, farklı sonuçlar olsa da, fibrozis üzerine etkili olmadığı NET SONUÇ! Steatoz ve enzim cevabı olan grubu belirlemede “METABOLOMİK PROFİL” önemli! VİTAMİN E MASUM BİR İLAÇ MI? Prostat kanseri: Her 1000 hastada 1.6, Hemorajik inme: Her 1250 hastada 1 hasta, Risk faktörleri kullanımda kısıtlayıcı faktör, 4-) PENTOKSİFİLİN TNF alfa inhibisyonu yaparak proinflamatuar sitokin üretimini baskılar. Zein ve ark. 55 NAYKH çalışmaya aldı; PENTOKS (1200 mg/g, 26h) PLACEBO (29h) 1 yıl takip ITT analizine göre NAS ≥2 azalma PEN grubunda %38, PLAC grubunda %13 (p=0.036) Sirotik olmayan, serum proinflamatuar markırları ve transaminazları yüksek hasta grubunda NAS’da düzelme Kullanım sırasında bulantı ve kusma sık, NASH’DA DİĞER POTANSİYEL TEDAVİLER ORLİSTAT: Enterik lipaz inhibitörü Yapılan 2 RKÇ: 1.sinde ALT, BMI ve USG-hepatosteatozda gerileme; 2.sinde (120 mg 3x1, 9 ay) enzim, kilo, insülin duyarlılığı ve karaciğer histolojisinde düzelme yok. METFORMİN: Karaciğer histolojisi üzerine olumlu etkisi yoktur, Prediyabetik hastalarda diyabet gelişimini önlemesi açısından kullanılabilir, NASH’DA DİĞER POTANSİYEL TEDAVİLER COLESEVELAM: Safra asidi sekestranı olup LDL kolesterolü düşürür ve GLP-1’i arttırıp glukoz homeostazisine katkıda bulunur. 24 haftalık bir çalışmada karaciğer yağ oranını arttırdığı tespit edilmiştir. URSODEOKSİKOLİK ASİT: Karaciğer histolojisi üzerine olumlu etkisi yoktur, Transaminit ve GGT üzerine marjinal fayda ? NASH’DA TEDAVİ ÖZET TABLOSU İNDİKASYON KONTRENDİK. EN SIK YAN ETKİLER GELECEK PİOGLİTAZONE Biyopsi tanılı NASH ± Tip2 DM Mesane ca hikaye veya tanısı Kırık riski yüksek postmen kadın Kilo alımı, alt ekstr ödemi, GİS yan etki, halsizlik Uzun vadede etkinlik ve güvenlik VİTAMİN E Biyopsi tanılı NASH + Nondiyabetik + Nonsirotik Hemorajik inme ve prostat kanser riski artmış hastalar - Diyabetik ve sirotik hastalarda etkinlikgüvenlik çalışması PENTOKSİFİLİN Biyopsi tanılı NASH + Pio ve Vit E’ye kontrendikasyonu olan hastalar Bulantı, kusma Uzun vadede etkinlik ve güvenlik İLAÇ NAYKH’DA TEDAVİ – UCSD YAKLAŞIMI 1-) NAYKH: NASH VE FİBROZİS YOK A-) Hayat tarzı değişikliği: Diyet + Kilo verme B-) Kardiyovasküler risk faktörlerinin değerlendirilmesi: ATP III paneline göre LDL, HDL, TG değerlerinin normal sınırlarda tutulması C-) Diyabet ve prediyabet tanısı olan hastaların ADA kriterlerine uygun tedavi edilmesi D-) Amiodarone, MTX, sistemik steroid, tetrasiklin, tamoksifen, estrojen ve valproik asit gibi ilaçların kullanılmaması 2-) NASH ± Fibrozis A-) 1A + 1B + 1C + 1D B-) Mutlak kontrendikasyon yoksa ilaç tedavisine başla - Non-diyabetik hastalar için vitamin E 800 IU/gün - Diyabetik hastalarda pioglitazone ± metformin NAYKH’DA TEDAVİ – UCSD YAKLAŞIMI 3-) NASH siroz A-) 1A + 1B + 1C + 1D B-) Özofagus varisleri için tarama C-) HCC için tarama D-) İndikasyon varlığında transplant merkezine refere etme SONUÇ OLARAK: Vitamin E ve pioglitazone NASH’i geriletebilir. Pioglitazon fibrozis mekanizmasını durdurabilir ve geriletebilir Pentoksifilinin NASH tedavisinde kullanılabileceği konusunda her geçen gün veriler artmakta Metformin, orlistat, colesevelam ve UDCA ajanlarının NASH tedavisinde yeri yoktur. İlerlemiş fibrozisi ve sirozu olanlar ile yaşlı hasta gruplarında ilaçların etkinliğinin araştırılması Vit E, pioglitazon ve pentoksiflinin uzun vadede etkinlik ve güvenlikleri konusunda veriye ihtiyaç vardır. Dikkatiniz için teşekkür ederim…
© Copyright 2024 Paperzz