Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları İnşaat Sektörü ve Genel Ekonomi İnşaat Sektörünün Genel Yapısı İNŞAAT SEKTÖRÜ ANALİZİ Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Türkiye ekonomisinde gıda ve tekstilden sonra dışa bağımlı olmayan üçüncü önemli sektör olan inşaat sektörü büyük ölçüde yerli sermayeye dayanmaktadır. Sektör kendisine bağlı 200’den fazla alt sektörün harekete geçmesini sağladığından “lokomotif sektör” ve büyük istihdam kaynağı olduğundan “sünger sektör” olarak tanımlanmaktadır. Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 İnşaat Endüstrisinin Yapısı Talebi belirleyen unsurlar; Diğer Endüstrilerden Farkı Ne? Ürünün fiziksel yapısı Talep ve fiyat belirleme koşulları Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İnşaat endüstrisinin strüktürel yapısı Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Bina Mühendislik Bakım ve Yenileme Malzeme üretimi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İnşaat Sektörünün Yapısal Özelliği Yapıyı talep eden nüfusun niceliği ve demografik yapısındaki değişiklikler. Yapının kullanım oranındaki değişimler. Yapıların standartlarındaki değişikler nedeniyle. Yaşlanma ve teknik unsurlar nedenleriyle yeni talebin oluşması. Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 İnşaat endüstrisinin en öne çıkan özelliklerinden biri talebin çeşitliliğidir. Bu çeşitlilik endüstrinin genel yapısını da tanımlamaktadır. İnşaat endüstrisi bu nedenle tek bir pazardan oluşmamakta, pek çok pazar ve altpazarlardan oluşmaktadır. Bu açıdan bakıldığında inşaat endüstrisi 4 temel pazardan oluştuğu söylenebilir. Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Frangmantasyon – Parçalılık Monopol firma yada gruptan söz edilemez. Çoğunluğu KOBİ’lerden oluşur. Uzmanlık ileri düzeydedir. Sektöre giriş engelleri düşüktür Ölçek ekonomisi geçerli değildir. Öğrenme eğrisi farklılık gösterir Satışlarda ani iniş çıkışlar Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 1 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları Parçalı Endüstrinin Özellikleri Parçalı Yapı (devam) İnşaat Endüstrisi Düşük çünkü: Yatırım maliyeti düşük Lisans ya da karne çıkarmak çok büyük sorun teşkil etmez Halen çıraklık tabiatını korumaktadır Giriş Engelleri Ölçeğin alıcı ve tedarikçilere karşı avantaj sağlamaması. Pazarın çeşitliliği. Ürünün farklılaşması. Sektörden terk engelleri düşüktür. Üretimde Ölçek Ekonomisi Bulunur çünkü: Talep ve arzda yüksek volatilite vardır. Genel ekonominin durumu arz ve talebi etkiler. Bulunmuyor cünkü: Ürün talebe özel olduğundan ne alıcı (müşteri/malsahibi) ne de tedarikçi (yüklenici) birbiri üzerinde güç sahibi olabilir. Satışlardaki Ani Dalgalanmalar Alıcılar ve Tedarikçilere Karşı Ölçek Avantajı Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Dünya Ekonomisinden Göstergeler İnşaat sektörünün dünyadaki toplam büyüklüğü 4,6trilyon dolar civarındadır. Bu rakam GSMH’nin %810’una karşılık gelmektedir. Bu değerin yaklaşık 1.4trilyon doları Avrupa’da, 1,2trilyon doları ABD’de, 1trilyon doları Japonya,Çin ve Hindistan’ı kapsayan Asya’da üretilmektedir. Dünya sınai istihdamının %30’u inşaat sektöründe çalışmaktadır. 7 6 5 4 3 2 1 0 6,2 3,9 1,7 Bulunmuyor cünkü: Son ürün biricik, ağır ve pahalıdır 4,9 3,2 1,5 4,5 2,9 1,2 5,1 3,6 Sektör Konut %60 Konut Dışı Bina %20 Altyapı ve ağır inşaat %20 İnşaat malzemeleri sanayi toplam sanayinin %10’unu oluşturmaktadır. Sabit sermaye yatırımlarının %50’si inşaat yatırımlarıdır. Sektörün hemen hemen bütün üretimi yatırım malı sayılmaktadır. İnşaat sektörünün GSMH içinde doğrudan %6’lık payı bulunmaktadır. Dolaylı etkilediği sektörler bağlamında düşünülürse bu oran %30’lara kadar çıkmaktadır. Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Türkiye Ekonomik veriler GSYH Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 4,7 4 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 3,6 4 2013 2014 2,2 2 2011 2012 2013 2014 Dünya Hasılası Gelişmiş Ekonomiler Yükselen Piyasalar ve Gelişmekte Olan Ekonomiler 8,8 8 0,7 0 -2 2007 2008 2009 2010 2011 2012 -4 -6 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 9,2 10 6 2 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal -4,8 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 2 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi Dünyada İnşaat Sektörü Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 1980 sonrası yapımı üstlenen yüklenicilerde çevresel etmenler aşağıdaki biçimde değişiklik göstermiştir. İnşaat sektörünün hem yapısal hem de müşterilerin genel yaklaşımlarındaki değişiklikler. Büyük ölçekli projelerin giderek daha karmaşık hale gelmesi. Geleneksel sözleşme sistemlerinden uzaklaşılması. Gerek belirli yapı tipolojilerinde gerekse coğrafi bölgelerdeki talebin ya düşük ya da belirsiz olması Yetkin işgücünün bulunmaması Ülke aşırı fırsatların artması Proje finans sistemlerinin gelişmesi (yap-işlet-devret vb) Ortaklık kavramının sektörde alt-yüklenici kullanımının ötesinde anlamlar ifade eder hale gelmesi. Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İnşaat Sektöründe önde gelen ülkelerin inşaat hacmi (milyar $) Dünyada İnşaat Sektörü Yapı Üretim Sürecinde Aktörlerin Stratejik Rolleri 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapı Üretim Sürecinde Aktörlerin Stratejik Rolleri Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapı Üretim Sürecinde Aktörlerin Stratejik Rolleri Ya diğerleri? Yatırımcı/Girişimci Mimarlar Yapım – Genel yüklenici Alt-Yükleniciler Tedarikçiler Kamu idareleri – kanun yapıcı ve yönetmelik Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 3 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Türkiye’de İstihdamın Sektörlere Göre Dağılımı Sektörler Tarım; 25,30% 2006 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İnşaat Sektöründe İstihdam 12 9,78 7,53 7,8 7,94 7,85 8,44 8,36 8,63 7 6 4 Sanayi; 19,40% İnşaat; 6,30% Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 2 0 2005 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 2006 2007 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 2008 2009 2010 2011 2008 2009 2010 Bina inşaatı Bina dışı yapıların inşaatı Bina inşaatı Bina dışı yapıların inşaatı 2011 2012 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İnşaat Sektöründe İstihdam İnşaat Sektörü / Tarım Dışı İstihdam 8 2007 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Bina inşaatı -20 -25 10 Hizmetler; 49,00% 2012 Bina dışı yapıların inşaatı 2011 Bina inşaatı 2010 Bina inşaatı 2009 Bina inşaatı 2008 Bina dışı yapıların inşaatı İnşaat Sektörü Gelişme Hızı GSYH Gelişme Hızı Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 2007 -20 Bina dışı yapıların inşaatı -17,4 2006 -15 -16,1 0 -10 Bina dışı yapıların inşaatı -10 -15 -20 0 -5 -4,8 -8,1 -5,7 10 5 Bina Bina dışı Toplam 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 -5 -3,4 -3,1 -10 20 10 Bina Bina dışı Toplam 7,6 2,2 3,6 0,6 Bina Bina dışı Toplam 0,7 0 30 15 Bina Bina dışı Toplam 6,8 4,9 5 11,5 9,2 8,8 40 20 Bina Bina dışı Toplam 10 14,1 9,4 8,4 9,3 7,8 6,9 6,2 5,3 5,7 4,7 25 Bina Bina dışı Toplam 13,9 15 18,4 Bina Bina dışı Toplam 18,5 20 İnşaat Sektörü Ciro Endeksi Bina inşaatı 25 İnşaat sektörü Üretim Endeksi Bina dışı yapıların inşaatı Türkiye’de İnşaat Sektörünün Büyüme Hızı 2012 2013 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Eğitim Durumuna Göre İstihdam edilenler Okuma Yazma Bilmeyen İnşaat ve Bayındırlık Toplam İşleri 31 1119 Oran (%) 3% Okuma Yazma Bilen Fakat Bir Okul Bitirmeyen İlkokul 99 755 1166 8814 8% 9% Ortaokul veya Dengi Meslek Lisesi Genel Lise Lise Dengi Meslek Okulu Yüksekokul veya Fakülte İlköğretim 188 147 143 140 206 2025 2512 2420 4493 2272 9% 6% 6% 3% 9% Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 4 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi İnşaat Sektöründe İstihdam Meslek Grubuna Göre İstihdam Edilenler Kanun yapıcılar üst düzey yöneticiler ve müdürler Profesyonel Meslek Grupları Yardımcı Profesyonel Meslek Grupları Büro ve Müşteri Hizmetlerinde Çalışan Elemanlar Hizmet ve Satış Elemanları Sanatkarlar ve İlgili İşlerde Çalışanlar Tesis ve Makine Operatörleri ve montajcılar 1911 1931 1575 5% 2% 4% 54 17 876 1736 3181 3208 3% 1% 27% 154 2539 6% 3872 11% Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2012 Nitelik Gerektirmeyen İşlerde Çalışanlar 416 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal BİNA İNŞAAT MALİYET ENDEKSİNDE GİRDİLERİN PAYI İktisadi Faaliyet Koluna ve İşteki Durumuna Göre İstihdam Edilenler (1000kişi) Ücretli veya Maaşlı İnşaat ve Bayındırlık İşleri Toplam 1400 15,619 %8 İşveren 120 1238 %9 Kendi Hesabına 170 4695 %3 Ücretsiz aile işçisi 19 3268 %0,3 Toplam 1709 24821 %6 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Oran Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İnşaat Sektöründeki Alt-Pazarlar: Konut Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Bina İnşaatı Maliyet Endeksi ve Değişim Oranları (2005=100) İnşaat Sektöründe İstihdam İnşaat ve Oran Bayındırlık Toplam (%) İşleri 94 39 58 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları Dönemlere göre değişiklik göstermekle birlikte GSYH’nin %2-8 arasındadır ve sabit sermaye yatırımlarının %15-30’una ulaşmaktadır. TUİK verilerine göre Türkiye’de 15milyon civarında konut stoku bulunmaktadır. Bunun %55’i ruhsatsız ve kaçak, %60’ı 20 yaş üzerinde %40’ı depreme karşı güçlendirme gereksinimine sahiptir. Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yıl Year 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 I 98,4 105,6 124,5 138,8 135,4 142,3 154,3 170,3 175,3 Çeyrek II 98,7 118,9 125,8 153,8 136,6 142,8 161,0 171,3 178,2 Yıllık Ort. III 101,0 119,7 125,9 142,2 137,4 145,5 166,7 171,4 182,3 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 IV 101,9 119,7 126,6 136,6 137,5 147,8 168,2 172,1 184,5 100,0 116,0 125,7 142,8 136,7 144,6 162,5 171,3 180,1 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İllere Göre Konut Satışı TÜRKİYE ANKARA ANTALYA İSTANBUL İZMİR KAYSERİ KOCAELİ KONYA MERSİN TEKİRDAĞ Konut Satışları İpotekli Satışlar Diğer Satışlar (Toplam) 1 144 989 456 224 688 765 137 057 61 732 75 325 59 033 21 159 37 874 233 153 106 382 126 771 72 035 32 051 39 984 27 009 8 216 18 793 28 373 12 668 15 705 27 572 9 361 18 211 32 229 12 847 19 382 27 212 10 919 16 293 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 5 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi Konut Piyasası Verileri 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları KONUT PİYASASI KONUT YATIRIMLARI 100,0 80,0 60,0 40,0 20,0 0,0 -20,0 Demografik Konut Gereksinimini Etkileyen Faktörler Nüfus artışı Yenilemeden Doğan Konut Gereksinimini Etkileyen Faktörler Doğal afetler Aile yapısında değişiklikler Kamulaştırma Kırdan kente göç Gecekondu ıslahı -40,0 Konutların kullanım amacının değişmesi 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Yapı Ruhsatı (%) 25,8 53,2 52,6 15,5 1,8 -17,0 -3,0 75,2 -29,9 24,0 15,5 Yapı Kullanma İzni (%) -2,3 0,3 62,2 13,7 10,8 11,9 33,3 -9,8 24,0 -1,8 45,8 Yapı Ruhsatı (%) Yenileme Yapı Kullanma İzni (%) Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Türkiye’de Konut Sektörünün Gelişim Tahminleri Yıllar Kentleşme Oranı % Kentsel Ortalama Nüfus Konut (milyon kişi) Büyüklüğü Ortalama Hane halkı Büyüklüğü (m2) Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Konut Tipleri Kişi Başına Konut Alanı (m2) 63,7 37,8 71,0 4,20 17 1999 65,0 44,1 92,6 3,70 25 2003 66,3 47,4 97,9 3,50 28 2010 69,0 55,2 108,8 3,20 34 2015 75,0 63,6 114,5 3,10 36 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Konut Büyüklüğü 1994 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 6 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi Konut Fiyatları Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Konut Piyasasında Yabancılar 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları Konut Piyasasında Yabancılar Konut Piyasasında Yabancılar Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Organize Perakende Pazarın Genişlemesi Sürüyor Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yeni Açılan AVM’lerde 2012 yılı gerileme yaşandı AVM KİRALANABİLİR ALAN M2 PAZARLAR 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 7,934,426 (MİLYAR DOLAR) 7,333,170 6,290,341 PERAKENDE PAZAR 188.0 228.1 248.1 207.7 250.9 266.6 268.1 % 32 %34 %37 %38 %40 %43 %44 %68 %66 %63 %62 %60 %57 %56 5,526,659 4,708,219 ORGANİZE PERAKENDE PAZARIN PAYI GELENEKSEL PAZARIN PAYI 3,747,173 2,824,536 2,357,329 2,052,368 ORGANİZE PERAKENDE PAZAR GELENEKSEL PAZAR 1,891,322 60.5 77.6 91.7 79.4 127.5 150.5 156.4 128.3 100.4 114.6 118.0 150.5 152.0 150.1 1,639,589 1,463,085 0 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 2,000,000 4,000,000 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 6,000,000 8,000,000 10,000,000 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 7 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi Avrupa Ülkeleri ile Karşılaştırma 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları İnşaat Sektöründeki Alt-Pazarlar: Ofis İstanbul’da Ofis Alanları BİN KİŞİ BAŞINA AVM KİRALANABİLİR ALAN M2 395 370 365 4,000,000 3,500,000 310 295 290 285 275 260 255 255 225 215 210 195 170 155 3,000,000 2,500,000 2,000,000 0 100 200 300 400 500 600 700 800 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 2009 Küresel Kriz Sonrası Gayrimenkul Sektörü Genel Görünümü MİA BÖLGESİ OFİS KİRALARI (AYLIK/M2/DOLAR) 35.0 26.6 28.2 28.4 % 14.7 % 43.6 KONUT SAYISI 0.0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 AVM KİRALANABİLİR ALAN M2 BİRİNCİ SINIF OFİS KİRALARI: LONDRA 231 $, MOSKOVA 124 $, DUBAİ 55 $, HONG KONG 163 $, MÜNİH 57 $, İSTANBUL 46 $ KAYNAK: Cushman & Wakefield Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal OFİS ALANI M2 2009 25 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 OTEL YATAK SAYISI 2,900,000 %28.9 2,250,000 %12.4 684,220 3,715,034 7,934,426 11.4 5.0 2,877,024 %29.1 B SINIFI 14.8 5,526,659 17.0 16.7 19,260,997 15.7 16,795,917 15.5 608,765 A SINIFI 15.0 10.7 2,086,385 2,657,524 2,877,024 3,073,024 3,413,834 3,715,034 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 LOJİSTİK ALANLAR M2 2012 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 24 Yurtdışı Pazarda Yapım Hizmetleri 19.6 9.2 2005 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 (2009-2012) 29.4 25.0 10.0 2004 BİLGİ; MOSKOVA 13.8, LONDRA 9,1 DUBAİ 5.4, HONG KONG 9.0, FRANFURT 4.8 MİLYON M2 OFİS ALANI TÜRK GAYRİMENKUL SEKTÖRÜNDE BÜYÜME 31.6 30.0 14.0 2003 KAYNAK: GYODER VERİ TABANI Ofis Alanları Kira Seviyeleri 20.0 1,839,767 0 120 110 105 1,657,688 500,000 1,578,820 1,000,000 1,496,565 1,500,000 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 15.0 İSTANBUL'DA OFİS ALANI (A ve B Sınıfı M2) 695 NORVEÇ İSVEÇ İRLANDA HOLLANDA AVUSTURYA FİNLANDİYA DANİMARKA ESTONYA PORTEKİZ İNGİLTERE FRANSA SLOVENYA AB-27 İSPANYA İTALYA ÇEK CUMH POLONYA ALMANYA MACARİSTAN BELÇİKA TÜRKİYE Türk müteahhitlik hizmetleri 1972 yılında Libya’da başladı. (109milyon $ değerinde Tripoli Liman inşaatı) 1972-2002 arası toplam 40milyar $ değerinde taahhüt gerçekleştirildi. 2013 sonu itibariyle 102 ülkede 256,6 milyar $ değerinde 7182 proje gerçekleştirildi. ENR en büyük müteahhitlik firması listesinde 2003 yılında 8 firma yer alırken 2012 yılında bu rakam 33’e 2013 yılında ise 38’e yükselmiştir. Listenin ilk 100’ünde 5 firma yer almaktadır. Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 8 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi EN FAZLA İŞ ÜSTLENİLMİŞ OLAN İLK 10 FAALİYET ALANI SIRA FAALİYET ALANI PROJE BEDELİ (USD) 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları Yurtdışı Hizmetlerin Goğrafik Dağılımı PAY 1 KONUT 28.587.574.103 12,6% 2 KARAYOLU/TÜNEL/KÖPRÜ 24.986.283.423 11,0% 3 HAVALİMANI 17.803.805.922 7,9% 4 TİCARET MERKEZİ 14.470.675.791 6,4% Ülkeler 5 FABRİKA 12.990.207.998 5,7% Rusya Fed. 42,404,490,388 16,50% 6 TURİSTİK TESİS 12.545.142.990 5,5% 36,668,107,988 14,30% 7 PETROKİMYA TESİSİ Türkmenistan 10.986.148.019 4,8% 8 ENERJİ SANTRALİ 10.254.509.141 4,5% Libya 27,742,827,090 10,80% 9 İDARİ BİNA 9.286.674.377 4,1% Irak 18,363,693,641 7,20% 10 DEMİRYOLU 8.518.940.163 3,8% Kazakistan 17,350,271,367 6,80% 11 İLK 10 DIŞINDA KALAN 76.368.720.943 33,7% S.Arabistan 12,649,637,867 4,90% TOPLAM 226.798.682.869 100,0% Katar 12,250,683,642 Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İnşaat Malzemeleri Sanayisi Sektör Uluslar arası konum Çimento Avrupa’nın en büyük üreticisi ve ihracatçısı Hazır Beton Avrupa’nın en büyük üreticisi Gazbeton Avrupa’nın 4. büyük üreticisi ve tüketicisi Demir-Çelik Dünyanın en büyük demir-çelik radyatör ihracatçısı, 7.büyük sağlık gereçleri ihracatçısı, 10.büyük ham çelik üreticisi, Avrupa’nın 3.büyük çelik boru üreticisi Cam Dünyanın 8. düz cam üreticisi, Avrupa 4.’sü Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal ÜLKELERE GÖRE DAĞILIM (1972-2013 Ocak-Temmuz) Toplam Proje Bedeli Pay (Dolar) (%) Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Hedef ülkeler; Kuzey ve Orta Afrika (Cezayir, Nijerya, Sudan) Ortadoğu (Irak, Lübnan, Körfez Ülkeleri) BDT (Rusya, Azerbaycan, Balkan Ülkeleri) Doğu Avrupa (Kosova ve Balkan Ülkeleri) Çin ABD Uzun vadede Uzakdoğu ve Güney Amerika 4,80% Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İNŞAAT SEKTÖRÜ SWOT ANALİZİ GÜÇLÜ YÖNLER YURT İÇİ • Büyük ölçüde yerli sanayiye dayanması • Fazla sermaye gerektirmemesi • Yeterli ve güncel makine kapasitesi • Yeterli sayıda deneyimli mühendis ve teknik personel • Maliyetleri kontrol altında tutabilme yeteneği • Süreklilik taşıyan konut talebi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal İNŞAAT SEKTÖRÜ SWOT ANALİZİ GÜÇLÜ YÖNLER YURT DIŞI • Çok çeşitli ülkelerde ve proje türlerinde kazanılmış zengin uluslar arası deneyim • Aile şirketlerine özgü hızlı karar alma, uygulama ve beraberinde risk alma yeteneği • Yakın çevrede yükselen inşaat pazarlarındaki güçlü konum ve yerel iş kültürüne aşinalık • Maliyet etkenleri ve kaliteli Türk işgücü kullanımı • Çevredeki hızlı büyüyen pazarlara nüfus etme açısından Türkiye’nin coğrafi konumunun sağladığı lojistik avantajlar Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 9 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi ZAYIF YÖNLER YURT İÇİ • Sektördeki büyümenin konut talebinde aşırı bağımlı olması nedeniyle gücünü sanayileşmeden ve altyapı yatırımlarından alan geniş tabanlı ve istikrarlı büyümenin gerçekleşmemesi • Katma değer yaratacak özel sektör yatırımlarını özendirecek teşvik araçlarının uygulanmaması ve kamu-özel sektör ortaklığına dayalı finansman modellerinin hayata geçirilmesinde hız kazanılmaması • Kamu ihale kanunu başta olmak üzere sektörle ilgili mevzuatın sektörün ihtiyaçlarını karşılamakta yetersiz kalması • Mevzuatın uygulanmasında yaşanan yetersizlikler Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal ZAYIF YÖNLER YURT DIŞI • Uluslar arası tahkim, sözleşme yönetimi, ihtilafların halledilmesi vb konular başta olmak üzere hukuk ve teknik süreçlere yeterince vakıf olunamaması • Teknik müşavirlik hizmetleri yeterince gelişmemiş olması nedeniyle yeni pazarlara açılmadaki yetersizlikler • Uluslar arası projelerde yer alabilecek teknik personelin mesleki kalite ve yabancı dil yetersizlikleri Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları ZAYIF YÖNLER YURT İÇİ • Teknik müşavirlik hizmetlerinden yeterince faydalanılmaması • Yapı denetim sisteminin etkin çalıştırılmaması • Sektöre yönelik istatistiki verilerin azlığı • Kayıt dışı ve standart dışı üretimin yaygınlığı • Aşırı düşük tekliflerin yarattığı haksız rekabet koşulları • Mesleki yeterlilikler sorunu ve ara eleman teminindeki güçlükler • Sektörle ilgili önlemlerin yetersizliği veya denetim sorunlarından kaynaklanan kalite sorunu ve bu durumun sektörde üzerinde yarattığı olumsuz imaj Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal FIRSATLAR YURT İÇİ • Ekonomik istikrarın sağlanması • Yapı malzemelerinin kalitesinin artması • Türkiye’nin enerji koridoru olarak öneminin artması nedeniyle oluşabilecek yatırım potansiyeli • Hükümetin bölgesel kalkınma projeleri (GAP, Doğu Anadolu (DOP) ve Konya Ovası gibi) Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal ZAYIF YÖNLER YURT DIŞI • • • Aile şirketlerine özgü yetersiz kurumsallaşma nedeniyle etkin rekabet edememe Yurtdışı müteahhitlik işlerinde teşvik eksikliği, yurtdışında işgücünün kullanımında yaşanan zorluklar Kamu sektörü ile inşaat sektörü arasında yetersiz ilişki ve bürokratik engeller Mega projeleri üstlenebilmek için şirket birleşmelerine yönelik yetersizlikler Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal FIRSATLAR YURT DIŞI • Hükümetin yurtdışı müteahhitlik hizmetlerinin önemini kavramış olması ve bu konuda destekleyici politikalar gütmesi • AB fonlarıyla finanse edilecek yatırımların yaratacağı ek iş olanakları • AB’ye giriş kapsamında bu ülkelerde müteahhitlik hizmeti verme olanağı • Petrol ihraç eden ülkelerde yeni ve büyük iş olanaklarının gelişmesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 10 Mimarlık Fakültesi Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Dersi TEHDİTLER • Küresel ekonomik kriz nedeniyle talebin gerilemesi, maliyet artışları ve geleceğin öngörülemez olması • Ülke ekonomisindeki ekonomik beklentilerdeki sapmalar • Kamu İhale sisteminin yeterince rasyonel ve şeffaf bir yapıya kavuşamamış olması • Ulusal pazarda yabancı firmalarla rekabet durumu • Müşavirlik firmalarının ölçek sorunu Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 2014 Bahar Yarıyılı Ders Notları TEHDİTLER • AB kriterlerinin ciro ve iş deneyimi konusunda yaratacağı sorunlar (ihalelere katılamama tehlikesi) • Yüklenici firmaların girdiği risklerin öteki iş alanlarına göre daha yüksek olması • İşveren tarafından talep edilen güvenceler • Deprem tehdidine karşı yeterli önlemlerin alınamamış olması • Yurt dışı faaliyet bölgelerindeki siyasi istikrarsızlık nedeniyle savaş riskleri nedeniyle projelerin olumsuz etkilenmesi durumu Yapım Yönetimi ve Ekonomisi Bahar 2014 Yrd.Doç.Dr.Almula Köksal 11
© Copyright 2024 Paperzz
