AKSU MADENCİLİK
SAN. VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO
ALANLARI PROJESİ
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ
RAPORU
(CİLT 1 – RAPOR KISMI)
SİVAS İLİ
KANGAL İLÇESİ, YELLİCE KÖYÜ MEVKİİ
(İR: 69504
ÇED RAPORU
ER:1092287)
NİHAİ ÇED RAPORU
SİM-ÇED SİCİMOĞLU MÜH. İNŞ. İNŞ MALZ. MAD. NAK. TİC. LTD. ŞTİ.
SİVAS CAD. AHENK AP. NO:42/10 KAYSERİ
Tel-Fax : 0 352 223 10 73 – 0 352 223 10 74
www.sicimoglugrup.com
KAYSERİ-2014
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
PROJE SAHİBİNİN ADI
AKSU MADENCİLİK SAN. VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
MEBUSEVLERİ İLLER SOK NO: 5 TANDOĞAN/ANKARA
ADRESİ
06580
TELEFON VE FAKS
TEL: 0 312 215 90 00
FAX: 0 312 212 19 99
NUMARALARI
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ KAPASİTE
PROJENİN ADI
ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI PROJESİ
SİVAS İLİ, KANGAL İLÇESİ, YELLİCE KÖYÜ MEVKİİ (İR:
PROJE İÇİN SEÇİLEN
69504 ER:1092287)
YERİN ADI, MEVKİİ
PROJE BEDELİ
3.500.000,00TL
PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE
Poligon
No
Nokta
Adı
1
C.1
C.2
C.3
C.4
C.5
C.6
C.7
C.8
C.9
C.10
C.11
C.12
C.13
C.14
C.15
C.16
C.17
C.18
C.19
C.20
C.21
Alanı : 1040,27 Hektar
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
392605,189869:4351459,671202
394300,000000:4349800,000000
393996,000000:4348707,000000
392396,000000:4347707,000000
392280,000000:4347810,000000
391871,000000:4347379,000000
391825,000000:4347350,000000
389420,350592:4350104,042912
389459,548486:4350161,834678
389481,432675:4350386,435564
389538,022104:4350474,463565
389638,800896:4350663,608005
390034,911423:4350799,208344
390166,968308:4351032,249905
390391,000000:4351091,000000
390999,621366:4351019,427346
390926,701501:4350383,474381
391500,000000:4350250,000000
392060,000000:4350502,000000
392175,000000:4350355,000000
392894,000000:4350570,000000
PROJENİN ÇED
YÖNETMELİĞİ
KAPSAMINDAKİ YERİ VE
SEKTÖRÜ
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,30429069:37,75418306
39,28954776:37,77409611
39,27966399:37,77074397
39,27045796:37,75235750
39,27137145:37,75099660
39,26743774:37,74632548
39,26717074:37,74579703
39,29167731:37,71747661
39,29220294:37,71792154
39,29422907:37,71813835
39,29502930:37,71877998
39,29674608:37,71991735
39,29801806:37,72448772
39,30013421:37,72598077
39,30069186:37,72856876
39,30012396:37,73563720
39,29438570:37,73489485
39,29325531:37,74156307
39,29559551:37,74801505
39,29428556:37,74937193
39,29631169:37,75767365
EK I LİSTESİ
12 –Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların
yakılması (oksitlenme yoluyla yakma, piroliz,
gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri),
belediye atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan
büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100 ton ve üzeri
olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli
depolanması için kurulacak tesisler.
MADDE 28- Madencilik projeleri;
a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm
alanı toplamı olarak) açık işletmeler,
EK II LİSTESİ
Madde 49 – Madencilik projeleri:
f) Cevher zenginleştirme tesisleri (Ek-1’de yer
almayanlar).
RAPORU HAZIRLAYAN
ÇALIŞMA
GRUBUNUN/KURULUŞUN
ADI, ADRESİ, TELEFON VE
FAKS NUMARALARI
RAPORUN HAZIRLANIŞ
TARİHİ
SİM-ÇED SİCİMOĞLU MÜH. İNŞ. İNŞ MALZ. MAD. NAK.
TİC. LTD. ŞTİ.
SİVAS CAD. AHENK AP. KAT:42/10 KAYSERİ
TEL: 0352 2231073 FAKS: 0352 2231074
27.01.2014
II
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
İÇİNDEKİLER DİZİNİ
Sayfa No
TABLOLAR DİZİNİ .......................................................................................................... VII
ŞEKİLLER DİZİNİ ............................................................................................................ XI
EKLER DİZİNİ................................................................................................................ XIII
KISALTMALAR .............................................................................................................. XIV
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI ........................................................................1
1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu .........1
BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN
BELİRLENMESİ VE ÖZELLİKLERİ....................................................................................5
2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu ..............................................................................5
2.1.1. Proje yer seçimi ..................................................................................................5
2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu..............................................................7
2.1.2.1. Yerüstü Faaliyetleri .......................................................................................9
2.1.2.2. Yeraltı Faaliyetleri .......................................................................................10
2.1.2.2.1. Ocak yeri seçimi, kuyu desandre, galeri uzunlukları, kesiti, bu
açıklıkların inşasında kullanılacak teknik süreleri, ayak uzunlukları, pano
boyu, üretim yöntemi ve uygulaması, üretimde kullanılacak donanım, bu
donanımların sayı ve teknik özellikleri ...................................................................10
2.1.2.2.2. Tahkimat (tahkimat sistemi, tahkimat sisteminin uygulanması,
havalandırma tekniği ve bu amaçla kullanılacak ekipman sayı ve özellikleri) ........11
2.1.2.2.3. Havalandırma (ocak boyutu ile ilişkilendirilmiş gerekli hava miktarı,
hızı, hava kapılarının miktarı ve yeri, havalandırma planı, temiz ve kirli hava
güzergahı planı, kaçamak yolu,) ...........................................................................12
2.1.2.2.4. Yer Altı Nakliyesi (nakliye sistemi ve tekniği, kullanılacak donanım
sayı ve özellikleri ...................................................................................................20
2.1.2.2.5. Su Tahliyesi (su tahliyesi, su ile mücadele ve bununla ilgili
donanım, sayı ve teknik özellikleri) ........................................................................20
2.1.2.3. Konsantre Tesisi (Mevcut ve Planlanan) .....................................................20
2.1.2.4. Stok Alanı ...................................................................................................23
2.1.2.5. Bitkisel Toprak Depo Alanı ..........................................................................25
2.1.2.6. Atık Depo Alanları .......................................................................................26
2.1.2.7. Şantiye/İdari Bina ........................................................................................34
2.1.2.8. Diğer ...........................................................................................................35
2.2. Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum............................39
2.3. Projenin Özellikleri..................................................................................................41
2.3.1. Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, iş
akım şeması, çalışacak personel sayısı,.....................................................................41
2.3.2. Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve
özellikleri, ...................................................................................................................67
2.3.3. Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin
kullanım durumları, taşınmaları ve depolanmaları, .....................................................67
2.3.4. Proje kapsamındaki ulaştırma altyapısı planı (ulaştırma güzergahı, şekli,
güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı,
mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, yapılması düşünülen
tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.) .................................................................68
BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI: ......................................73
3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri................73
3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca
sektörler) ....................................................................................................................73
3.1.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre
dağılımı, hane halkı yapısı).........................................................................................75
3.1.3. Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar) ...................................................77
3.1.4. İnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler .......................78
III
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları,
Nüfus Hareketleri........................................................................................................82
3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri) ................82
3.1.7. Çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik
/ sosyal altyapı ihtiyaçları............................................................................................84
3.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi..........................................................................84
3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri..................................................................87
3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü ................................................................................88
3.2. Diğer Hususlar .......................................................................................................88
BÖLÜM 4: FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRENİN ÖZELLİKLERİ, DOĞAL
KAYNAKLARIN KULLANIMI, PROJENİN ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER ...........89
4.1. Arazi kullanım ve mülkiyet durumu .........................................................................89
4.1.1. Toprak Özellikleri ..............................................................................................90
a) Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması ...........................................90
b) Yamaç Stabilitesi .................................................................................................90
c) Erozyon ...............................................................................................................91
d) Rezervuar Sedimantasyonu.................................................................................91
e) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında toprağa etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) .......................91
4.2.1. Jeolojik Özellikler ..............................................................................................93
a) Bölge Jeolojisi......................................................................................................93
b) Proje Alanı Jeolojisi ........................................................................................... 101
c) Depremsellik ve sismik risk ................................................................................ 105
d) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında jeolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ..................... 106
4.1.3. Hidrolojik Özellikler ......................................................................................... 106
a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri .......................................................... 106
b) Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu .............. 107
c) Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma,
sulama suyu, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, elektrik üretimi, diğer
kullanımlar), ........................................................................................................... 107
d) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ..................... 108
4.1.4. Hidrojeolojik Özellikler .................................................................................... 108
a) Bölge ve proje alanın hidrojeolojik özellikleri ...................................................... 108
b) Yüzeysel su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri, ............................................. 110
c) Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri (su seviyeleri,
miktarları, emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri, mevcut ve planlanan
kullanımı), .............................................................................................................. 111
d) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler
ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)................. 111
4.1.5. Meteorolojik ve iklimsel özellikler ....................................................................112
a) Bölgenin genel ve lokal iklim koşulları................................................................ 112
b) Bölgenin basınç, nem, sıcaklık, ve yağışın sözel ve grafiksel dağılımı ............... 112
c) Bölgenin sayılı günler dağılımı ........................................................................... 115
d) Bölgenin buharlaşma durumu ............................................................................ 115
e) Bölgenin rüzgarın sözel ve grafiksel dağılımı (aylık mevsimlik ve yıllık rüzgar
diyagramları, hakim rüzgar yönleri, kuvvetli rüzgarlı ve fırtınalı günler) .................. 116
f) Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri....................................123
g) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler sırasında yerel ve bölgesel
iklimde oluşabilecek meteorolojik ve iklimsel etkiler ile alınacak önlemler (arazi
hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ............................................................ 123
4.1.6.Orman Alanları ................................................................................................ 123
a) Proje etki alanında bulunan orman alanları ..................................................... 123
IV
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
b) Proje kapsamında yapılmış ve yapılacak iş ve işlemler kapsamında orman
alanları üzerine etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve
işletme sonrası) .....................................................................................................123
4.1.7. Flora-Fauna ....................................................................................................124
a) Proje Alanı Flora-Faunası .................................................................................. 124
b) Proje Etki Alanı Flora-Faunası ........................................................................... 139
c) Proje kapsamında yapılmış ve yapılacak iş ve işlemler kapsamında
flora-fauna üzerine etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme
ve işletme sonrası).................................................................................................139
4.1.9. Tarım ve Hayvancılık ...................................................................................... 140
a) Tarımsal gelişim proje alanları ........................................................................... 140
b) Sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü .......................................................... 140
c) Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları............................................... 140
d) Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları ............................................... 143
e) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında tarım ve
hayvancılığa etkiler ve alınacak Önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve
işletme sonrası) .....................................................................................................144
4.1.10. Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi kapsamında) .................. 144
a) Proje Alanı Koruma Alanları............................................................................... 144
b) Proje Etki Alanı Koruma Alanları........................................................................ 148
c) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında Koruma Alanlarına
etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası) ......148
4.1.11. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan
Araziler (Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla
tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile "Sınırlandırılmış
Alanlar" v.b.) ............................................................................................................. 149
a) Proje Alanı ......................................................................................................... 149
b) Proje Etki Alanı ..................................................................................................149
c) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ...................................149
4.2. Proje yerinde elden çıkarılacak alanın değerlendirilmesi ......................................149
4.2.1. Proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve sayıları, orman yangınları ve
alınacak önlemler, ....................................................................................................149
4.2.2. Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti,.......... 149
4.2.3. Etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı ............. 150
4.2.4. Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu, ............................................ 151
4.2.5. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ......................................151
4.3. Diğer hususlar ......................................................................................................152
BÖLÜM 5. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ
(İLGİLİ YÖNETMELİKLER KAPSAMINDA GEREKLİ DEĞERLENDİRME
YAPILACAKTIR.) ........................................................................................................... 153
5.1. Emisyon (toz ve gaz ) hesaplamaları (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme
sonrası) ....................................................................................................................... 153
5.2. Su Kullanımı ve bertarafı (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası
olmak üzere temin edileceği kaynaklar, su miktarları, içme ve kullanma suyu ve
diğer kullanım amaçlarına göre miktarları, kullanımı sonrası oluşacak atık suların
miktarı ve bertarafı) .....................................................................................................192
5.3. Atıklar (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere atık
türleri, miktarları, bertarafı) .......................................................................................... 198
5.4. Vibrasyon, gürültü kaynakları ve seviyeleri, .......................................................... 210
5.5. Sağlık koruma bandı mesafesi, ............................................................................ 230
5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları ............................................................ 230
5.7. Risk analizi ........................................................................................................... 231
a) Proje Alanı Analizi ................................................................................................ 231
V
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
b) Proje Etki Alanı analizi.......................................................................................... 234
c) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında risk durumlarında
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası) ........................ 236
5.8. Diğer hususlar ......................................................................................................238
BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ.....................................................................239
BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI .................................................................................... 240
7.1. Projenin inşaatı için önerilen izleme programı, projenin işletmesi ve işletme
sonrası için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı ......................................240
7.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik
Belgesi alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" başlığının 9.maddesinin 4.
bendinde yer alan hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program. ................................ 244
7.3. Çevre izleme planı................................................................................................ 244
BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI ........................................................................................ 249
BÖLÜM 9:SONUÇLAR: .................................................................................................250
EKLER: .......................................................................................................................... 254
NOTLAR VE KAYNAKLAR: ........................................................................................... 255
VI
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
TABLOLAR DİZİNİ
Sayfa No
Tablo 1.1. Kapasite Bilgileri ...............................................................................................2
Tablo 2.1. Ruhsat Alanı Koordinatları ................................................................................5
Tablo 2.2. Proje (ÇED Alanı) Koordinatları ........................................................................6
Tablo 2.3. Mevcut İzinli 487,04 hektarlık Alan Koordinatları...............................................8
Tablo 2.4. Proje Alanı (ÇED) Koordinatları ........................................................................8
Tablo 2.5. Mevcut Ocak Alanı Koordinatları.......................................................................9
Tablo 2.6. Kapasite Artırımı Sonrası Ocak Alanı Koordinatları...........................................9
Tablo 2.7. Bazı lokal dirençler için eşdeğer uzunluklar ....................................................15
Tablo 2.8. Kuyu ve demir bağlı galeriler için sürtünme katsayısı......................................17
Tablo 2.9. Damar kalınlığına bağlı ayak dirençleri ...........................................................18
Tablo 2.10. Krom konsantre Tesisi – 1 Koordinatları .......................................................20
Tablo 2.11. Tüvenan Cevher Stok Alanı-1 Koordinatları ..................................................21
Tablo 2.12. Temiz Su Havuzu-1 Koordinatları .................................................................21
Tablo 2.13. Krom Konsantre Tesisi – 2 Koordinatları.......................................................22
Tablo 2.14. Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 Koordinatları ..................................................22
Tablo 2.15. Temiz Su Havuzu-2 Koordinatları .................................................................22
Tablo 2.16. Konsantre Krom Stok Alanı-1 Koordinatları ..................................................23
Tablo 2.17. Konsantre Krom Stok Alanı-2 Koordinatları ..................................................23
Tablo 2.18. Hafriyat Döküm Alanı-1 .................................................................................24
Tablo 2.19. Hafriyat Döküm Alanı-2 .................................................................................24
Tablo 2.20. Bitkisel Toprak ve Hafriyat Döküm Alanı .......................................................24
Tablo 2.21. Hafriyat Döküm Alanı ....................................................................................25
Tablo 2.22. Bitkisel Toprak ve Hafriyat Döküm Alanı .......................................................26
Tablo 2.23. Mevcut İri ve İnce Taneli Atık Depo Alanı .....................................................27
Tablo 2.24. İri Taneli Atık Depo Alanı-1 ...........................................................................28
Tablo 2.25. İri Taneli Atık Depo Alanı-2 ...........................................................................29
Tablo 2.26. İri Taneli Atık Depo Alanı-3 ...........................................................................29
Tablo 2.27. Mevcut İri ve İnce Taneli Atık Depo Alanı .....................................................30
Tablo 2.28. Su Toplama Alanı Koordinatları ....................................................................31
Tablo 2.29. Şlam Havuzu-1 Koordinatları ........................................................................32
Tablo 2.30. Şlam Havuzu-2 Koordinatları ........................................................................32
Tablo 2.31. Su Dinlendirme Göleti Koordinatları ..............................................................33
Tablo 2.32. Şantiye-1 Koordinatları .................................................................................34
Tablo 2.33. Şantiye-2 Koordinatları .................................................................................34
Tablo 2.34. Rasyonel Yöntem İçin C100 Değerleri ............................................................37
Tablo 2.35. Akış Katsayı Değerleri ..................................................................................37
Tablo 2.36. 2B Havzası Maksimum Debi .........................................................................38
Tablo 2.37. Kapasite Bilgileri ...........................................................................................41
Tablo 2.38. Çalışacak Personel Sayısı ............................................................................41
Tablo 2.39. Patlatma Dizaynı Parametreleri (Açık İşletme) ..............................................48
Tablo 2.40. Patlayıcı Kullanımı ........................................................................................57
Tablo 2.41. Şev Stabilite Analiz Sonuçları .......................................................................62
Tablo 2.42. Mevcut Gözlem Kuyuları...............................................................................65
Tablo 2.43. İlave Gözlem Kuyuları...................................................................................66
Tablo 2.44. İlave Yüzeysel Su Numunu Alma Noktaları...................................................66
Tablo 2.45. Makine Teçhizat Listesi ................................................................................67
Tablo 2.46. Karayolu Trafik Hacmi ..................................................................................70
Tablo 2.47. Kapasite Artırımı sonrası Karayolu Trafik Hacmi...........................................70
Tablo 3.1. Sivas İli ve Kangal İlçesi Nüfus Projeksiyonları ...............................................75
Tablo 3.2. 2012 Yılı Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus Bilgileri ....................................76
Tablo 3.3. Sivas İli Göç İstatistikleri .................................................................................76
Tablo 3.4. Sivas'ta Yataklı Tedavi Kurumları ...................................................................77
VII
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 3.5. Sivas'taki I. Basamak Sağlık Kuruluşları .........................................................77
Tablo 3.6. Sivas İli Bildirimi Zorunlu Hastalık Vakaları,2011 ............................................78
Tablo 3.7. İşçi ve Personel Giderleri ................................................................................84
Tablo 3.8. Akaryakıt ve Yağ Giderleri ..............................................................................85
Tablo 3.9. Patlatıcı Giderleri ............................................................................................85
Tablo 3.10. Proforma Gelir-Gider Tablosu(Tl)..................................................................86
Tablo 4.1. Göl, Gölet ve Barajlar ................................................................................... 107
Tablo 4.2. Proje Alanı Etrafında Bulunan Akarsular ....................................................... 107
Tablo 4.3. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Değerleri.....................................112
Tablo 4.4. Yıllara Göre Ortalama ve Minimum Nem Oranları......................................... 113
Tablo 4.5. 52 yıllık sıcaklık verilerinin aylık maksimum, ortalama ve minimum
sıcaklık verileri ............................................................................................................... 113
Tablo 4.6. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Yağış Miktarı ........................................... 114
Tablo 4.7. Sayılı Günler Dağılımı................................................................................... 115
Tablo 4.8. Buharlaşma Durumu ..................................................................................... 115
Tablo 4.9. Yönlere Göre Aylık Ortalama Rüzgar Esme Sayıları Toplamı ....................... 116
Tablo 4.10. Mevsimlere Göre Ortalama Rüzgar Esme Sayıları Toplamı ........................ 117
Tablo 4.11. On Altı Yönde Aylık Ortalama Rüzgâr Hızları (m/s).....................................121
Tablo 4.12. Mevsimlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızları (m/s) ........................................ 121
Tablo 4.13. Aylara Göre Ortalama Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgar Günler Sayısı ............... 122
Tablo 4.14. Aylara Göre Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü ............................................. 122
Tablo 5.1. Emisyon Faktörleri ........................................................................................ 154
Tablo 5.2. İnşası Yapılacak Üniteler ve Hafriyat Miktarları ............................................. 154
Tablo 5.3. Krom Konsantre Tesisi-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı
Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı .................................................................................... 155
Tablo 5.4. Krom Konsantre Tesisi-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı
Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı .................................................................................... 155
Tablo 5.5. Krom Konsantre Tesisi-2 Kaba İnşa ve Ekipman Montajı Sürecinde
Oluşacak Toz Miktarı .....................................................................................................156
Tablo 5.6. Konsantre Krom Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak
Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı ........................................................................... 157
Tablo 5.7. Konsantre Krom Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı
Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı ........................................................................... 158
Tablo 5.8. Temiz Su Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı
Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı .................................................................................... 159
Tablo 5.9. Temiz Su Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni
İle Oluşacak Toz Miktarı.................................................................................................160
Tablo 5.10. Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak
Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı ........................................................................... 161
Tablo 5.11. Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı
Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı ........................................................................... 162
Tablo 5.12. Şantiye Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle
Oluşacak Toz Miktarı .....................................................................................................163
Tablo 5.13. Şantiye Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle
Oluşacak Toz Miktarı .....................................................................................................163
Tablo 5.14. Şlam Havuzu-1 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni
İle Oluşacak Toz Miktarı.................................................................................................165
Tablo 5.15. Şlam Havuzu-1 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle
Oluşacak Toz Miktarı .....................................................................................................165
Tablo 5.16. Şlam Havuzu-1 Dolgu İşlemi Sürecinde Oluşacak Toz Miktarı .................... 166
Tablo 5.17. Şlam Havuzu-1’e Kil Taşınması ve Boşaltılması Sürecinde Oluşacak
Toz Miktarı ..................................................................................................................... 167
Tablo 5.18. Şlam Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni
İle Oluşacak Toz Miktarı.................................................................................................168
Tablo 5.19. Şlam Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle
VIII
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Oluşacak Toz Miktarı .....................................................................................................168
Tablo 5.20. Şlam Havuzu-2 Dolgu İşlemi Sürecinde Oluşacak Toz Miktarı .................... 169
Tablo 5.21. Şlam Havuzu-2’e Kil Taşınması ve Boşaltılması Sürecinde Oluşacak
Toz Miktarı ..................................................................................................................... 169
Tablo 5.22. Su Dinlendirme Göleti Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı
Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı .................................................................................... 170
Tablo 5.23. Su Dinlendirme Göleti Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı
Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı .................................................................................... 171
Tablo 5.24. Su Dinlendirme Göleti Dolgu İşlemi Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı
Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı .................................................................................... 172
Tablo 5.25. Su Dinlendirme Göleti Riprap Dolgu İşlemi Sürecinde Hafriyat Atığı
Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı ........................................................................... 172
Tablo 5.26. Arazi Hazırlık Sürecinde Ocak alanı ve Krom Konsantre Tesisinin
İşletme Aşamasında Toz Emisyonu Kütlesel Debileri..................................................... 180
Tablo 5.27. İşletme Aşamasında Toz Emisyonu Kütlesel Debileri .................................190
Tablo 5.28. İnşaat Aşamasında Krom Konsantre Tesisi-2’de Kullanılacak
Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri ................................................................................ 210
Tablo 5.29. İnşaat Aşamasında Konsantre Krom Stok Alanı-2’de Kullanılacak
Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri ................................................................................ 211
Tablo 5.30. İnşaat Aşamasında Temiz Su Havuzu-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve
Ses Gücü Düzeyleri ....................................................................................................... 211
Tablo 5.31. İnşaat Aşamasında Tüvenan Cevher Stok alanı-2’de Kullanılacak
Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri ................................................................................ 212
Tablo 5.32. İnşaat Aşamasında Şantiye Alanı-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses
Gücü Düzeyleri .............................................................................................................. 212
Tablo 5.33. İnşaat Aşamasında Şlam Havuzu-1’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses
Gücü Düzeyleri .............................................................................................................. 213
Tablo 5.34. İnşaat Aşamasında Şlam Havuzu-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses
Gücü Düzeyleri .............................................................................................................. 213
Tablo 5.35. İnşaat Aşamasında Su Dinlendirme Göletinde Kullanılacak Ekipmanlar
ve Ses Gücü Düzeyleri ..................................................................................................214
Tablo 5.36. İnşaat Aşamasında Ocak Alanında Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses
Gücü Düzeyleri .............................................................................................................. 214
Tablo 5.37. Gerçekleştirilen Faaliyetlerin Yerleşim Birimlerine Etkisi (Gürültü) .............. 216
Tablo 5.38. Kümülatif Gürültü Etkisi .............................................................................. 217
Tablo 5.39. Şantiye Alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri .....................................217
Tablo 5.40. İşletme Aşamasında Ocak Alanında Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses
Gücü Düzeyleri .............................................................................................................. 218
Tablo 5.41. Gerçekleştirilen Faaliyetlerin Yerleşim Birimlerine Etkisi (Gürültü) .............. 220
Tablo 5.42. Kümülatif Gürültü Etkisi .............................................................................. 221
Tablo 5.43. Şantiye Alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri .....................................221
Tablo 5.44. Bina Zeminindeki Titreşim Seviyeleri .......................................................... 223
Tablo 5.45. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle
Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin
İzin Verilen En Yüksek Değerleri .................................................................................... 223
Tablo 5.46. Bina temeli titreşim hızı (Vo) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı
nedeni ile hasar görebilecek bina türleri (Kaynak:Forssbland,1981)............................... 223
Tablo 5.47. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı
olarak değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri (Armac Printing
Company). ..................................................................................................................... 224
Tablo 5.48. Bina Zeminindeki Titreşim Seviyeleri .......................................................... 227
Tablo 5.49. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle
Oluşacak Titreşimlerin En Yakın Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin
İzin Verilen En Yüksek Değerleri .................................................................................... 227
Tablo 5.50. Bina temeli titreşim hızı (Vo) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı
IX
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
nedeni ile hasar görebilecek bina türleri (Kaynak:Forssbland,1981)............................... 227
Tablo 5.51. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı
olarak değişim gösteren K katsayısı asgari ve azami değerleri (Armac Printing
Company). ..................................................................................................................... 228
Tablo 5.52. Proje Alanı Risk Analizi............................................................................... 232
Tablo 5.53. Derecelendirme Tablosu............................................................................. 232
Tablo 5.54. Risk Analizi .................................................................................................233
Tablo 5.55. Risk Skor Matrisi ......................................................................................... 233
Tablo 5.56. Risk Tablosu Değerlendirmesi ....................................................................233
Tablo 5.57. Proje Alanı Risk Analizi............................................................................... 234
Tablo 5.58. Derecelendirme Tablosu............................................................................. 234
Tablo 5.59. Risk Analizi .................................................................................................235
Tablo 5.60. Risk Skor Matrisi ......................................................................................... 235
Tablo 5.61. Risk Tablosu Değerlendirmesi ....................................................................235
X
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
ŞEKİLLER DİZİNİ
Sayfa No
Şekil 2.1. 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Üzerinde Proje Alanının Gösterimi .........6
Şekil 2.2. ÇED İzin Alanı Etrafındaki Yerleşim Birimlerini Gösterir Uydu Haritası ..............7
Şekil 2.3. Tahkimat Görünümü ........................................................................................12
Şekil 2.4. İri Taneli Atık Depo Alanı Tip Kesiti ..................................................................27
Şekil 2.5. Proje Alanı Havzaları .......................................................................................36
Şekil 2.6. Kuşaklama Kanalı Kesiti ..................................................................................39
Şekil 2.7. ÇED İzin Alanı Etrafındaki Yerleşim Birimlerini Gösterir Uydu Haritası ............40
Şekil 2.8. İş akım Şeması (Açık İşletme Yöntemi)............................................................42
Şekil 2.9. Basamak ve Şev Özellikleri..............................................................................43
Şekil 2.10. Ocakta Oluşturulacak Üretim Kademelerinin Durumu ....................................47
Şekil 2.11. Patlatmada Kullanılacak Yöntem ve Bir Deliğin Şematik Görünümü ..............47
Şekil 2.12. Patlatmada Kullanılacak Deliklerin Dizilimi .....................................................48
Şekil 2.13. Proses Akım Şeması (Kapalı İşletme) ............................................................50
Şekil 2.14. Tünel Kesitine ve Delik Çapına Göre Delik Adetinin Şematik Görünümü .......52
Şekil 2.15. Şev Analizi .....................................................................................................62
Şekil 2.16. İri Taneli Atık Depo Alanı Tip Kesiti ................................................................63
Şekil 2.17. Ulaşım ve Nakliye Güzergahı.........................................................................68
Şekil 2.18. Otoyollar ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası............................................69
Şekil 3.1. ÇED İzin Alanı Etrafındaki Yerleşim Birimlerini Gösterir Uydu Haritası ............87
Şekil 4.1. Proje Alanı ve Civarının Jeoloji Haritası (Bilgiç, 2002)......................................94
Şekil 4.2. Genel stratigrafik dikme kesiti (Kurtman, 1973). ...............................................97
Şekil 4.3. Proje Alanı Çevresinin Genelleştirilmiş Dikme Kesiti ......................................104
Şekil 4.4. Sivas İli Deprem Haritası ............................................................................... 105
Şekil 4.5. Sivas İli Diri Fay Haritası ................................................................................ 105
Şekil 4.6. Hidroloji Haritası ............................................................................................ 110
Şekil 4.7. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Değerleri ......................................112
Şekil 4.8. Yıllara Göre (1975-2010) Ortalama ve Minimum Nem Oranları...................... 113
Şekil 4.9. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Sıcaklık Dağılımı ....................................... 114
Şekil 4.10. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Yağış Miktarı........................................... 114
Şekil 4.11. Sayılı Günler Dağılımı .................................................................................. 115
Şekil 4.12. Buharlaşma Dağılımı ................................................................................... 116
Şekil 4.13. Yıllık Esme SAayıları Toplamaı ve Mevsimlere Göre Esme Sayıları
Toplamı.......................................................................................................................... 118
Şekil 4.14. Aylara Göre Esme Sayıları Toplamı Rüzgâr Gülleri-1 ..................................119
Şekil 4.15. Aylara Göre Esme Sayıları Toplamı Rüzgâr Gülleri-2 ..................................120
Şekil 4.16. Yıllık Ortalama Esme Hızları (m/sn) ............................................................. 122
Şekil 4.17. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Grafiksel
Gösterimi ....................................................................................................................... 122
Şekil 4.18. Aylara Göre Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Grafiksel Gösterimi ............... 123
Şekil 4.19. Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölge Sınırları ......................................................... 124
Şekil 4.20. Türkiye’nin Vejetasyon Formasyonları ......................................................... 125
Şekil 4.21. Flora Tür ve Özellikleri ................................................................................. 126
Şekil 4.22. Sürüngen Tür ve Özellikleri .......................................................................... 133
Şekil 4.23. Memeli Türleri ve Özellikleri ......................................................................... 133
Şekil 4.24. Kuş Türleri ve Özellikleri .............................................................................. 134
Şekil 4.25. IUCN'e Göre Fauna Sınıflandırması............................................................. 138
Şekil 4.26. Red Data Book Kategorileri.......................................................................... 138
Şekil 4.27. Red Data Book Kategorileri.......................................................................... 139
Şekil 4.28. Sivas İline Ait 2009 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim
Miktarları(Tarla Bitkileri,Baklagiller) ................................................................................ 141
Şekil 4.29. Sivas İline Ait 2009 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim
Miktarları(Meyveler) ....................................................................................................... 141
XI
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.30. Sivas İline Ait 2009 Yılı Ürünü Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim
Miktarları(Sebzeler)........................................................................................................ 142
Şekil 4.31. Kangal İlçesine Ait 2011 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim
Miktarları (Tarla Bitkileri, Baklagiller) .............................................................................. 142
Şekil 4.32. Kangal İline Ait 2011 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim
Miktarları (Meyveler) ......................................................................................................143
Şekil 4.33. Kangal İline Ait 2011 Yılı Ürünü Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim
Miktarları (Sebzeler)....................................................................................................... 143
Şekil 4.34. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Büyükbaş Hayvan Adeti ve Ürün
Verileri ........................................................................................................................... 143
Şekil 4.35. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Küçükbaş Hayvan Adeti ve Ürün
Verileri ........................................................................................................................... 143
Şekil 4.36. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Kümes Hayvanları Adeti ...................... 143
Şekil 4.37. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Arıcılık Verileri .....................................143
Şekil 4.38. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Tek Tırnaklı Hayvan Verileri ................ 144
Şekil 4.39. Proje Alanı ve Etrafında Yer Alan Endemik Bitki Türleri ............................... 150
Şekil 5.1. A, B ve C Ağırlıklı Ses Düzeyleri İçin Çevrim Eğrileri .....................................215
Şekil 5.2. A, B ve C Ağırlıklı Ses Düzeyleri İçin Çevrim Eğrileri .....................................220
Şekil 7.1. Organizasyon Şeması.................................................................................... 241
Şekil 7.2. Acil Müdahale Planı ....................................................................................... 244
Şekil 7.3. Çevre İzleme Planı ........................................................................................ 245
Şekil 7.4. Mevcut Gözlem Kuyuları ................................................................................ 246
Şekil 7.5. İlave Gözlem Kuyuları .................................................................................... 246
Şekil 7.6. Yüzeysel Su Numunesi Alma Noktaları.......................................................... 247
XII
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
EKLER DİZİNİ
EK 1.
EK 2.
EK 3.
EK 4.
EK 5.
EK 6.
EK 7.
EK 8.
EK 9.
EK 10.
EK 11.
EK 12.
EK 13.
EK 14.
EK 15.
EK 16.
EK 17.
EK 18.
EK 19.
EK 20.
EK 21.
EK 22.
EK 23.
EK 24.
EK 25.
EK 26.
EK 27.
EK 28.
EK 29.
MÜLKİYETE İLİŞKİN BELGELER
ÇED OLUMLU VE ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARLARI
PROJENİN ZAMANLAMA TABLOSU
YER BULDURU HARİTASI
1/25.000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA
PROJE ALANINA AİT RESİMLER
VAZİYET PLANI
İŞ AKIM ŞEMASI
ÇEVRE DÜZENİ PLANI
ARAZİ KULLANIM HARİTASI
JEOLOJİ HARİTASI
DSİ 12. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ GÖRÜŞÜ (KESON KUYU)
İÇME SUYU ANALİZLERİ
METEOROLOJİK VERİLER
SULAK ALAN İZNİ
İNŞAAT SÜRECİ TOZ OLUŞUM BASAMAKLARI VE MİKTARLARI
İMALAT HARİTASI
TERMİN PLANI
CEVHERE AİT MİNEROLOJİK VE KİMYASAL ANALİZLER
ATIK ANALİZİ
ÇETİNKAYA BELEDİYESİ YAZISI
FOSSEPTİK PROJESİ
ATIK ALIM SÖZLEŞMELERİ
ÇEVRE DENETİM SÖZLEŞMESİ
DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRMA PLANI
SONDAJ VERİLERİ VE KESİTLERİ
TOZ MODELLEME RAPORU
ÇED YETERLİK BELGESİ
ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI
XIII
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
KISALTMALAR
km
mm
cm
m3
lt
0
C
dk
g, gr
m
Lw
dB
m2
N
E
TUBİVES
sn
KAKY
AAKY
SKKY
CO
NO
SO
MKE
İR
ER
AKM
: Kilometre
: Milimetre
: Santimetre
: Metreküp
: Litre
: Santigrat Derece
: Dakika
: Gram
: Metre
: Ses Gücü Düzeyi
: Desibel
: Metrekare
: Kuzey
: Doğu
: Türkiye Bitkileri Veri Servisi
: Saniye
: Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
: Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
: Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
: Karbon Monoksit
: Azot Monoksit
: Kükürt Monoksit
: Makina ve Kimya Endüstrisi
: İşletme Ruhsat
: Erişim
: Askıda Katı Madde
XIV
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
XV
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 1: PROJENİN TANIMI VE AMACI
1.1. Tanımı, Hizmet Amaçları, Önem ve Gerekliliği, Projenin Zamanlama Tablosu
Tanımı:
Proje; Sivas İli, Kangal İlçesi, Yellice Köyü Mevkiinde Aksu Madencilik San. ve Elek.
Ürt. Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisinde kapasite
artırımı yapılmasıdır.
Projenin gerçekleştirilmesi planlanan Ruhsat Alanı, 1547,07 hektar olup T.C. Enerji
ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nde İR:69504 ve ER:1092287
numarası ile kayıtlıdır (Bkz. Ek-1).
Proje alanı, 1/25.000 ölçekli haritada J39a3 ve J39b4 paftalarında yer almaktadır.
Proje alanında Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesisi faaliyetine ilişkin olarak
314,16 hektarı Ocak Alanı olmak üzere toplam 465,25 hektar alan için 05.08.2012 tarih,
2652 karar no’lu ÇED Olumlu Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-2). Daha sonra alanda yapılan
rezerv tespit çalışmaları nedeni ile işletilmekte olan Krom Ocağı için kapasite artırımı (24,79
ha alan) yapılmış olup, bu kapsamda Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından
17.05.2013 tarih ve 456 no’lu ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmiştir (Bkz. Ek-2). Böylece
söz konusu Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesisinin toplam alan kullanımı 487,04 hektara
çıkarılmıştır.
Söz
konusu
projede
kapasite
artırımına
gidilmesi planlanmaktadır.
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile mevcut kullanım alanı 487,04 hektar
(462,25+24,79 hektar) olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisi Projesinin alan kullanımının
1040,27 hektara çıkarılması planlanmaktadır.
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile proje alanına ikinci bir Krom
Konsantre Tesisi ve bu tesise bağlı yapı ve alanların inşası gerçekleştirilecek olup, Krom
Ocağı olarak belirlenen alanda da genişlemeye gidilecektir.
Bu kapsamda Krom Ocağı alanından alınacak olan tüvenan1 krom cevheri miktarı
ve alana ikinci Krom Konsantre Tesisinin de ilavesi ile tesislere beslenecek olan tüvenan
krom cevheri miktarında da değişiklik olacaktır.
05.08.2013 tarih, 2652 karar nolu ÇED Olumlu Belgesi ve 17.05.2013 tarih ve 456
nolu ÇED Gerekli Değildir Belgesine konu olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisi Projesine
ilişkin mevcut kapasiteler ve yapılması planlanan Kapasite Artırımı Projesi sonrası
kapasitelere ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tesise 2. Krom Konsantre Tesisinin inşasının gerçekleştirilecek olması nedeni ile
raporun ilerleyen kısımlarında mevcut ve işletilmekte olan Krom Konsantre Tesisi için Krom
Konsantre Tesisi-1, inşası yapılacak olan krom konsantre tesisi için Krom Konsantre
Tesisi-2 isimlendirmeleri kullanılacaktır.
1
1) Maden ocağından çıkarılan ve herhangi bir zenginleştirme işlemine tabi tutulmamış cevher veya kömür. 2) Ham cevher.
1
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 1.1. Kapasite Bilgileri
ton/yıl
Mevcut
Kapasite
750.000
Değişim
Miktarı
750.000
Kapasite Artırımı
Sonrası
1.500.000
ton/yıl
750.000
0
750.000
ton/yıl
0
750.000
750.000
ton/yıl
750.000
750.000
1.500.000
ton/yıl
65.000
0
65.000
ton/yıl
0
65.000
65.000
ton/yıl
65.000
65.000
130.000
Birim
Birimi
Krom Ocağı Tüvenan Cevher Miktarı
Konsantre Tesisi-1 (Mevcut)
(Tesise Beslenen Cevher Miktarı)
Konsantre Tesisi-2 (İnşası Yapılacak)
(Tesise Beslenen Cevher Miktarı)
Ara Toplam (tüvenan cevher)
Konsantre Tesisi-1 (Mevcut)
(Konsantre Krom Miktarı)
Konsantre Tesisi-2 (İnşası Yapılacak)
(Konsantre Krom Miktarı)
Ara Toplam (konsantre krom)
Proje kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı ile birlikte Krom Konsantre
Tesisi-2’nin faaliyet bünyesine dahil edilmesi ile birlikte, bu tesisten kaynaklanacak olan
atıkların depolanması amacı ile alana Atık Depo Alanları ilavesi de gerçekleştirilecektir.
Ayrıca mevcut durumda kullanılmakta olan Atık Depo Alanlarında genişleme çalışmaları da
gerçekleştirilecektir.
Kapasite artırımı çalışması 17.07.2008 tarih, 26939 sayılı Resmi Gazetede
yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği;
EK-I LİSTESİ
MADDE 12 –Günlük kapasitesi 100 ton ve üzeri atıkların yakılması (oksitlenme
yoluyla yakma, piroliz, gazlaştırma veya plazma vb. termal bertaraf işlemleri), belediye
atıkları hariç olmak üzere alanı 10 hektardan büyük ve/veya hedef yılı da dahil günlük 100
ton ve üzeri olan atıkların ara işleme tabi tutulması ve düzenli depolanması için kurulacak
tesisler.
MADDE 28- Madencilik Projeleri;
a) 25 hektar ve üzeri çalışma alanında (kazı ve döküm alanı toplamı olarak) açık
işletmeler,
EK II LİSTESİ
Madde 49 – Madencilik Projeleri:
f) Cevher zenginleştirme tesisleri (Ek-1’de yer almayanlar).
maddeleri kapsamında yer almaktadır.
Proje kapsamında toplam 1040,27 hektarlık proje alanı içerisinde yer alacak olan
ocak alanından yıllık 1.500.000 ton/yıl (517.241,38m3/yıl) tüvenan cevherin alımı yapılması
planlanmaktadır. Planlanan bu üretim, bu tür işletmelerde kullanılan; yükselen basamaklar
yöntemi ile patlatmalı açık ocak işletmeciliği ve kapalı işletme yöntemleri ile yapılacaktır.
Proje alanında mevcut durumda işlenebilir tüvenan krom cevheri rezervi 50.000.000
ton olarak belirlenmiştir.
Yılda 1.500.000 ton üretim yapılacağından ocağın ömrü;
Proje Ömrü : 50.000.000 ton / 1.500.000 ton/yıl = 33,3 yıl ‘dır.
Proje kapsamında tüvenan krom cevherinin zenginleştirileceği Krom Konsantre
Tesisleri için öngörülen ekonomik ömrü 30 yıl olup üretim için yeterli kapasite ve donanımda
olacaktır.
2
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında üretim faaliyetleri yıllık üretim miktarına bağlı olarak
sürdürülecektir. Faaliyet alanındaki toplam rezerv miktarı, hammadde ihtiyacını
karşılayabilecek kapasite olup ekonomik açıdan da değerlendirilebilir niteliktedir. Bununla
birlikte ekonomik ömrünü tamamlayan veya teknolojik sebeplerle revize edilmesi gereken
araç ve ekipmanlar yenilenecek ve bakımları düzenli olarak yapılacaktır. Böylece faaliyetin
uzun yıllar hizmet etmesi sağlanacaktır.
Krom Ocağından elde edilecek olan tüvenan krom cevheri, sahada yapılacak olan
Krom Konsantre Tesisine zenginleştirme işlemine tabi tutulduktan sonra Konsantre Krom
elde edilecek ve talep durumuna göre piyasaya arzı yapılacaktır.
Hizmet Amaçları:
Proje kapsamında, İR:69504 ve ER:1092287 ruhsat numaralı saha sınırları
içerisinde, ruhsat ve faaliyet sahibi Aksu Madencilik San. ve Elek. Ürt. Tic. A.Ş. tarafından
mevcut durumda açık işletme yöntemi ile yükselen basamaklar yöntemi ile işletilmekte olan
Krom Ocağından alınacak cevherin mevcut krom konsantre tesisinde zenginleştirilerek
piyasaya arzı gerçekleştirilmektedir. Proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı ile
faaliyetin mevcut 65.000ton/yıl konsantre krom kapasitesinin 130.000ton/yıl’a çıkarılarak
ekonomiye kazandırılması amaçlanmaktadır.Yapılacak yatırımla hammadde olarak elde
edilecek krom ekonomiye kazandırılarak madenkaynaklarının değerlendirilmesi, istihdam
ve ulusal ekonomiye katkı sağlamasıamaçlanmaktadır.
Önem ve Gerekliliği:
Krom çeliğe sertlik ile kırılma ve darbelere karşı direnç verir, aşınma ve
oksitlenmeye karşı koruma sağlar. Bu kapsamda kromun çeşitli alaşımları mermi, denizaltı,
gemi, uçak, top ve silahlarla ilgili destek sistemlerinde kullanılır. Kullanıldığı yerlere estetik
bir görünüm kazandırması; bu malzemenin son yıllarda otobüslerin ve tren vagonlarının,
şehir içlerinde otobüs duraklarının, cadde ve sokak aydınlatma sistemlerinde, binalarda
merdiven korkuluklarının yapımında ve deniz içi petrol arama platformlarının yapımında
giderek artan oranlarda kullanılmasını sağlamıştır.
Metalurjik olarak krom cevherinin en önemli kullanım alanı paslanmaz çelik
yapımında kullanılan ferro-krom imalidir. Refrakter alanda ise çok geniş kullanıma sahip
olan krom cevheri, kimya endüstrisinde; Renk maddesi, deri tabaklama işleminde ve kuru
pil imalinde kullanılır. Sınırlı miktarda da döküm sanayinde kullanılmaktadır. Krom
cevherinin kimyasal bileşimi cevherin sanayideki kullanım alanlarını belirlemektedir.
Metalurji sanayinde krom; ferrokrom, ferro-siliko-krom, kromkrom katkıları, diğer krom
alaşımları ve krom metali şeklinde tüketilir. Son yıllarda metalurji sanayinde kullanılan
kromun (krom demir alaşımları ve krom metalinin) yaklaşık % 95'i ferrokrom şeklindedir.
Ferrokromun %90’ı başlıca paslanmaz ve ısıya dirençli çelik yapımında kullanılmaktadır.
Paslanmaz çelikler %12-40 arasında krom içerir. Krom, çeliğe başlıca yüksek karbonlu
ferrokrom şeklinde ilave edilir. Bu özelliği nedeniyle krom, savunma, sanayinin vazgeçilmez
hammaddelerinden biridir ve bu açıdan stratejik öneme sahiptir. Konvansiyonel silahların
üretimi dışında; Otomotiv, gemi, denizaltı ve uçak sanayi gibi birçok sektörlerde krom
alaşımlı çelikler yaygın olarak kullanılmaktadır.
Dünya krom rezervleri (Minerals Commodity -2011) 350 Milyon ton’un üzerindedir.
Bu rezervlerin 80 milyon tonu Kazakistan, 130 milyon tonu Güney Afrika ve 44 milyon tonu
Hindistan’da bulunmaktadır. (Türkiye de krom rezervleri 100 milyon tonun üzerinde
olmasına karşın burada gösterilmemiştir.) Dünya krom üreticisi ülkeler göz önüne
alındığında, bu üç ülke dışında kalan ülkelerde bulunan rezervlerin nispeten küçük rezervler
olduğubilinmektedir. Bir genelleme yapmak gerekirse; büyük rezervler genelde stratiform
3
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
tiptekiyataklarda (Güney Afrika, Zimbabwe ve Finlandiya), küçük rezervler ise Alpin tip
yataklarda bulunmaktadır.
Dünya krom cevheri tüketiminin %79’u metalurji, %13’ü kimya, %9’u refrakter
sanayilerinde kullanılmaktadır. Sanayideki kullanım alanları kimyasal bileşim ve
fizikselözelliklerine göre sınırlı olmakla beraber, teknolojideki gelişmeler kimyasal bileşim
vefiziksel özelliklerden kaynaklanan sınırlamaları daha esnek hale getirmiştir.
Dünya krom cevheri üretimi bazı dalgalanmalara karşın, giderek artan bir gelişme
sergilemektedir. Dünya üretimi 1960 yılında 4.432.000 ton, 1970'de 6.053.000 ton, 1980'de
10.211.000 ton, 1990'da 13.641.000 ton 2005’de 19.200.000 ton, 2007’de 22.900.000 ton,
2010’da 22.000.000 ton’dur. Dünya krom üretiminin 2000’li yıllarda 16 milyon ton düzeyinin
üzerine çıktığı görülmektedir. Krom cevheri üreten belli başlı ülkelerin sayısı 30
dolayındadır. Güney Afrika 2010 yılındaki 8.500.000 tonluk üretimi ile dünya üretiminde %
39 paya ulaşmıştır. Dünya krom üretiminde Hindistan'ın üretim performansı da dikkat
çekicidir. Sürekli artan bir üretim hızı ile Hindistan, 2010 yılındaki 3.800.000 tonluk üretime
ulaşarak 2. sıraya yükselmiştir.
Türkiye de bir dönem %45 Cr2O3 tenörün altındaki krom cevheri işletilemezken,
bugün uygun pazar koşulları nedeniyle %8-9 Cr2O3 tenörlü kromitler işletilmektedir. Düşük
tenörlü kromitler zenginleştirme tesislerinde kırılıp öğütüldükten sonra zenginleştirilmekte
ve ardından pazarlanmaktadır. (DPT, 2001).
Zengin maden cevherlerinin azalması ve sanayinin standart ham maddeler talep
etmesi neticesinde düşük tenörlü cevherlerin yapısında bulunan kıymetli minerallerin
ayrılarak, standart şartlara uygun konsantreler halinde sanayiye arz edilmesi
gerekmektedir. Bu amaçla yapılan işlemlere, cevher hazırlama veya zenginleştirme (veya
maden zenginleştirme) işlemleri denir. (Tolun, 1960).
Proje kapsamında düşük tenörlü Krom cevherleri açık ve kapalı ocak işletmeciliği ile
çıkarılacak ve alana kurulacak olan konsantre tesisinde zenginleştirilerek satışa
sunulacaktır.
Tesiste gerçekleştirilecek kapasite artırımı ile birlikte ihtiyaç duyulacak olan iş
gücünün bir kısmı (ara personel ihtiyacı) bölgede bulunan yerleşim birimlerinden temin
edilecek, kullanılacak olan makine ve ekipmanlar ile yapıların (tesis ve idari bine gibi) bakım
ve onarım çalışmalarında kullanılacak olan yedek parçalar ve donanımlar yetkili servisler ile
bölgede bulunan yerleşim birimlerinden karşılanacaktır. Çalışacak olan personelin ihtiyacı
olan bütün malzemeler ise civar yerleşim birimlerinden temin edilecektir. Böylece kısıtlı
seviyede de olsa bölgede ekonomik anlamda bir hareketlilik söz konusu olacaktır.
Ayrıca yapılacak olan zenginleştirme işlemi ile yer altından çıkarılacak olan cevher,
pazar değeri yüksek bir ürün haline gelecek ve ülke ekonomisine ilave katkı sağlayacaktır.
Projenin Zamanlama Tablosu
Projeye ilişkin olarak hazırlana zamanlama tablosu Ek-3’de sunulmuştur.
4
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 2: PROJE ALANI VE ETKİ ALANINA AİT MEVCUT DURUMUN BELİRLENMESİ
VE ÖZELLİKLERİ
(Proje yeri ve etki alanının mevcut durumu ve planlanan durumu ile ilgili olarak
çevresel özelliklerin belirtilmesi)
2.1. Proje İçin Seçilen Yerin Konumu
2.1.1. Proje yer seçimi
(İlgili Valilik veya Belediye tarafından doğruluğu onanmış olan yerin, Onanlı Çevre
Düzeni Planı veya İmar Planı sınırları içinde ise bu alan üzerinde, değil ise mevcut
arazi kullanım haritası üzerinde koordinatları ile birlikte gösterimi, projenin kapladığı
alan ve koordinatları)
Proje; Sivas İli, Kangal İlçesi, Yellice Köyü Mevkiinde yer alan, T.C. Enerji ve Tabi
Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nde İR:69504 ve ER:1092287 numarası
ile kayıtlı toplam 1547,07 hektar alana sahip Ruhsat Alanı (Bkz. Ek-1) içerisinde, Aksu
Madencilik San. ve Elek. Ürt. Tic. A.Ş. tarafından toplam 487,04 hektar alanda işletilmekte
olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisinde kapasite artırımı yapılarak toplam alan
kullanımının 1040,27 hektara çıkarılması planlanmaktadır.
Proje alanının konumunu gösterir Yer Bulduru Haritası Ek-4’de sunulmuştur.
Proje alanı, 1/25.000 ölçekli haritada J39a3 ve J39b4 paftalarında yer almakta olup
1/25.000 Ölçekli Topoğrafik Harita Ek-5’de sunulmuştur.
Projenin gerçekleştirileceği alan T.C. Enerji ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden
İşleri Genel Müdürlüğü’nde İR:69504 ve ER:1092287 numarası ile kayıtlı toplam 1547,07
hektar alana sahip Ruhsat Alanı (Bkz. Ek-1) içerisinde yer almaktadır. Bu alana ilişkin
koordinatlar aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.1. Ruhsat Alanı Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
R.1
388900,000000:4350700,000000
R.2
390391,000000:4351091,000000
R.3
391590,000000:4350950,000000
R.4
391570,000000:4351400,000000
R.5
393950,000000:4352025,000000
R.6
395368,000000:4350624,000000
R.7
395050,000000:4350660,000000
R.8
395060,000000:4350550,000000
R.9
394300,000000:4349800,000000
R.10
393996,000000:4348707,000000
R.11
392396,000000:4347707,000000
R.12
392280,000000:4347810,000000
R.13
391871,000000:4347379,000000
R.14
391825,000000:4347350,000000
Alanı : 1547,07 Hektar
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,29697940:37,71134560
39,30069190:37,72856880
39,29957270:37,74249370
39,30362410:37,74218920
39,30954950:37,76968760
39,29710080:37,78634940
39,29738660:37,78265680
39,29639680:37,78278990
39,28954780:37,77409610
39,27966400:37,77074400
39,27045800:37,75235750
39,27137150:37,75099660
39,26743770:37,74632550
39,26717080:37,74579700
Projeye konu olan ve Krom Ocağı ve Konsantre Tesisinde kapasite artırımı
yapılarak toplam alan kullanımının 1040,27 hektara çıkarılması planlanan Proje Alanına
(ÇED İzin Alanı) ait koordinatlar ise aşağıda verilmiştir.
5
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 2.2. Proje (ÇED Alanı) Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
C.1
392605,189869:4351459,671202
C.2
394300,000000:4349800,000000
C.3
393996,000000:4348707,000000
C.4
392396,000000:4347707,000000
C.5
392280,000000:4347810,000000
C.6
391871,000000:4347379,000000
C.7
391825,000000:4347350,000000
C.8
389420,350592:4350104,042912
C.9
389459,548486:4350161,834678
C.10
389481,432675:4350386,435564
C.11
389538,022104:4350474,463565
C.12
389638,800896:4350663,608005
C.13
390034,911423:4350799,208344
C.14
390166,968308:4351032,249905
C.15
390391,000000:4351091,000000
C.16
390999,621366:4351019,427346
C.17
390926,701501:4350383,474381
C.18
391500,000000:4350250,000000
C.19
392060,000000:4350502,000000
C.20
392175,000000:4350355,000000
C.21
392894,000000:4350570,000000
Alanı : 1040,27 Hektar
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,30429069:37,75418306
39,28954776:37,77409611
39,27966399:37,77074397
39,27045796:37,75235750
39,27137145:37,75099660
39,26743774:37,74632548
39,26717074:37,74579703
39,29167731:37,71747661
39,29220294:37,71792154
39,29422907:37,71813835
39,29502930:37,71877998
39,29674608:37,71991735
39,29801806:37,72448772
39,30013421:37,72598077
39,30069186:37,72856876
39,30012396:37,73563720
39,29438570:37,73489485
39,29325531:37,74156307
39,29559551:37,74801505
39,29428556:37,74937193
39,29631169:37,75767365
Söz konusu proje alanına ait imar planı yer almamakta olup Yozgat-Sivas-Kayseri
Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı içerisinde kalmaktadır. 1/100.000
Ölçekli Çevre Düzeni Planı Ek-9’da verilmiş olup söz konusu plana göre proje alanı;
Mera-Çayır, Tarım Alanı, Orman Alanı ve Hazine Arazilerinden oluşmaktadır.
Şekil 2.1. 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı Üzerinde Proje Alanının Gösterimi
6
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Mevcut durumda proje alanı, hazine, mera ve tarım alanlarından oluşmaktadır.
Proje kapsamında faaliyetin yapılacağı alan, Sivas İl Merkezinin 79,5km
güneydoğusunda, Kangal İlçesinin 30km kuzeydoğusunda ve Divriği İlçesinin ise 31,5km
güneybatısında yer almaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimini 1040,27 hektara
sahip alan sınırına 315m mesafede yer alan Çartıl Mezrası oluşturmaktadır.
Proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimlerinin proje alanına uzaklıklarının
gösterilmiş olduğu uydu haritası aşağıda verilmiştir.
2
9
7
5
ÇARTIL m
MEZRASI
(315m Mesafede)
İNANDIK
MEZRASI
(1010m Mesafede)
1040m
4000m
2300m
4130m
3
1
0
0
m
Çartıl Mezrası
İnadık Mezrası
Şekil 2.2. ÇED İzin Alanı Etrafındaki Yerleşim Birimlerini Gösterir Uydu Haritası
Proje alanına ulaşım amacı ile mevcut yollar kullanılacak olup, tesise ulaşım
problemi yer almamaktadır.
2.1.2. Proje Kapsamındaki Ünitelerin Konumu
Proje kapsamında açık ve kapalı işletme yöntemleriyle ocak alanından 1.500.000
ton/yıl miktarında alınacak olan tüvenan krom cevherinin tamamının proje dahilinde olan ve
biri mevcut olmak üzere ikincisinin inşası gerçekleştirilecek olan Krom Konsantre Tesisinde
zenginleştirme işlemine tabi tutulacaktır.
7
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında yer alacak üretim çalışmaları sırasında yerüstü ve yeraltı
ocakları, krom konsantre tesisleri, atık depo alanları, hafriyat döküm alanları, şantiye alanı
(yemekhane, yatakhane, mutfak, atölye vs.) gibi alanların kullanımı söz konusu olacaktır.
Proje alanında Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesisi faaliyetine ilişkin olarak
314,16 hektarı Ocak Alanı olmak üzere toplam 465,25 hektar alan için 05.08.2012 tarih,
2652 karar no’lu ÇED Olumlu Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-2). Daha sonra alanda yapılan
rezerv tespit çalışmaları nedeni ile işletilmekte olan Krom Ocağı için kapasite artırımı (24,79
ha alan) yapılmış olup, bu kapsamda Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından
17.05.2013 tarih ve 456 no’lu ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmiştir (Bkz. Ek-2). Böylece
söz konusu Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesisinin toplam alan kullanımı 487,04 hektara
çıkarılmıştır. Bu alan ait koordinatlar aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.3. Mevcut İzinli 487,04 hektarlık Alan Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
No
Adı
Datum
: ED-50
Datum
: WGS-84
Türü
: UTM
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
: 39
D.O.M.
:ZON
: 37S
ZON
:Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
Ölçek Faktörü
:1
EC.1
394300,000000:4349800,000000
39,28954780:37,77409610
EC.2
393996,000000:4348707,000000
39,27966400:37,77074400
EC.3
392636,544000:4347857,340000
39,27184220:37,75512140
EC.4
391320,054794:4348423,805332
39,27678120:37,73977180
EC.5
390489,591000:4349639,118000
39,28762490:37,72994830
EC.6
391000,000000:4350000,000000
39,29094040:37,73580680
EC.7
391171,945000:4350000,000000
39,29096200:37,73780020
EC.8
392028,179000:4349249,982000
39,28431250:37,74784700
EC.9
392460,716000:4349450,084000
39,28616900:37,75282910
EC.10
392422,946000:4349887,369000
39,29010370:37,75232130
EC.11
392875,068000:4350082,434000
39,29191700:37,75753180
EC.12
393120,434000:4349755,285000
39,28900010:37,76042840
EC.13
393243,291000:4349812,122000
39,28952730:37,76184370
Alanı : 487,04 Hektar
Söz
konusu
projede
kapasite
artırımına
gidilmesi planlanmaktadır.
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile mevcut kullanım alanı 487,04 hektar
(462,25+24,79 hektar) olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisi Projesinin alan kullanımı
1040,27 hektara çıkarılacak olup bu alana ilişkin koordinatlar aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.4. Proje Alanı (ÇED) Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
C.1
392605,189869:4351459,671202
C.2
394300,000000:4349800,000000
C.3
393996,000000:4348707,000000
C.4
392396,000000:4347707,000000
C.5
392280,000000:4347810,000000
C.6
391871,000000:4347379,000000
C.7
391825,000000:4347350,000000
C.8
389420,350592:4350104,042912
C.9
389459,548486:4350161,834678
C.10
389481,432675:4350386,435564
C.11
389538,022104:4350474,463565
C.12
389638,800896:4350663,608005
C.13
390034,911423:4350799,208344
C.14
390166,968308:4351032,249905
C.15
390391,000000:4351091,000000
C.16
390999,621366:4351019,427346
C.17
390926,701501:4350383,474381
C.18
391500,000000:4350250,000000
C.19
392060,000000:4350502,000000
C.20
392175,000000:4350355,000000
C.21
392894,000000:4350570,000000
Alanı : 1040,27 Hektar
8
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,30429069:37,75418306
39,28954776:37,77409611
39,27966399:37,77074397
39,27045796:37,75235750
39,27137145:37,75099660
39,26743774:37,74632548
39,26717074:37,74579703
39,29167731:37,71747661
39,29220294:37,71792154
39,29422907:37,71813835
39,29502930:37,71877998
39,29674608:37,71991735
39,29801806:37,72448772
39,30013421:37,72598077
39,30069186:37,72856876
39,30012396:37,73563720
39,29438570:37,73489485
39,29325531:37,74156307
39,29559551:37,74801505
39,29428556:37,74937193
39,29631169:37,75767365
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.1.2.1. Yerüstü Faaliyetleri
1. Krom Ocağı Alanı
Proje alanında mevcut durumda 05.08.2012 tarih, 2652 karar no’lu ÇED Olumlu
Belgesi ve 17.05.2013 tarih ve 456 no’lu ÇED Gerekli Değildir Kararına istinaden, mevcut
ocak alanı 338,95 hektar olarak belirlenmiş olup koordinatları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.5. Mevcut Ocak Alanı Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
O.1
393243,291000:4349812,122000
O.2
393393,196000:4349497,821000
O.3
393263,557000:4349314,802000
O.4
393381,757000:4349017,396000
O.5
392619,178000:4348719,990000
O.6
392894,586000:4348018,617000
O.7
392636,544000:4347857,340000
O.8
391320,055000:4348423,805000
O.9
390489,591000:4349639,118000
O.10
391000,000000:4350000,000000
O.11
391171,945000:4350000,000000
O.12
392028,179000:4349249,982000
O.13
392460,716000:4349450,084000
O.14
392422,946000:4349887,369000
O.15
392875,068000:4350082,434000
O.16
393120,434000:4349755,285000
Alanı : 338,95 Hektar
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28952730:37,76184370
39,28671430:37,76363130
39,28504960:37,76215750
39,28238490:37,76357480
39,27961140:37,75478250
39,27332700:37,75808650
39,27184220:37,75512140
39,27678120:37,73977180
39,28762490:37,72994830
39,29094040:37,73580680
39,29096200:37,73780020
39,28431250:37,74784700
39,28616900:37,75282910
39,29010370:37,75232130
39,29191700:37,75753180
39,28900010:37,76042840
Proje alanında Krom Cevheri miktarının belirlenmesine yönelik rezerv tespit
çalışmaları neticesinde, gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile alanda yapılan
arama çalışmaları da değerlendirilerek, ocak alanında revizyona gidilecektir. Bu kapsamda
belirlenen ve açık ve kapalı üretim yöntemi ile Krom Ocağının işletileceği alan 263,33 hektar
olarak belirlenmiş olup koordinatları aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.6. Kapasite Artırımı Sonrası Ocak Alanı Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
No
Adı
Datum
: ED-50
Datum
: WGS-84
Türü
: UTM
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
: 39
D.O.M.
:ZON
: 37S
ZON
:Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
Ölçek Faktörü
:1
PO.1
392605,189869:4351459,671202
39,30429069:37,75418306
PO.2
392927,799484:4351055,285010
39,30068767:37,75798827
PO.3
393698,258192:4349968,930827
39,29099595:37,76709336
PO.4
393360,213802:4349451,644990
39,28629428:37,76325629
PO.5
393190,960881:4349310,214467
39,28499930:37,76131667
PO.6
392998,929200:4349070,034692
39,28281188:37,75912876
PO.7
392702,562974:4348901,195751
39,28125419:37,75572022
PO.8
392336,146549:4348797,018532
39,28027021:37,75148951
PO.9
392000,000000:4349250,000000
39,28430914:37,74752038
PO.10
391500,000000:4350250,000000
39,29325531:37,74156307
PO.11
392060,000000:4350502,000000
39,29559551:37,74801505
PO.12
392175,000000:4350355,000000
39,29428556:37,74937193
PO.13
392894,000000:4350570,000000
39,29631169:37,75767365
Alanı : 263,33 Hektar
9
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.1.2.2. Yeraltı Faaliyetleri
2.1.2.2.1. Ocak yeri seçimi, kuyu desandre, galeri uzunlukları, kesiti, bu açıklıkların
inşasında kullanılacak teknik süreleri, ayak uzunlukları, pano boyu, üretim yöntemi
ve uygulaması, üretimde kullanılacak donanım, bu donanımların sayı ve teknik
özellikleri
Proje kapsamında belirlenen Ocak Alanı sınırları içerisinde Krom Cevherinin tabana
doğru dalım yapması nedeni ile üretimin ilerleyen aşamalarda açık işletme yöntemi ile krom
cevherinin alınamayacak olması nedeni ile kapalı işletme yöntemi ile üretim
gerçekleştirilecektir.
Yapılacak olan kapalı işletme yönteminde; krom cevheri damarlarının oluşuma
bakılarak damarı takip edecek şekilde kuyu ve yan cepler oluşturulacaktır. Kapalı
işletmelerde genelde cevher; damar boyunca veya cevherleşme olabilecek zon boyunca
yatay, az ve çok eğimli tabanlarda sürülmektedir. Kalın cevherli kısımlara rastlanırsa damar
dik ceplere girilmek suretiyle cevher alınmakta, taban içerisinde cevherin dağılmasına göre
sağ veya sol ceplerle ilerlenmektedir. Yapılacak kapalı ocak işletmeciliği sırasında, hazırlık
yollarının açılması ve üretim panolarının oluşturulmasını takiben aşağıdan yukarı doğru
yatay dilimli tavan arınlı dolgulu kazı metodu uygulanacaktır (“Tahkimatlı Yatay Dilimli
Dolgu Yöntemi” ). Bu sistemde üretim panolarının oluşturulmasını takiben tabandan yukarı
doğru dilimler halinde cevher alınarak, alınan dilim ramble malzemesi ile doldurulduktan
sonra bir üst dilime geçilecektir. Ramble malzemesi olarak, hazırlık yolları açımı esnasında
çıkan pasa malzemesi kullanılacaktır.
Aynalardan üretilen cevherler sırası ile (geriden başlayarak), ferelere dökülerek,
ferelerin ana nakliye yolu üzerindeki oluklara dolması sağlanır. Oluklara dolan cevher
altlarına yerleştirilen vagonlara doldurularak nakliye yoluna getirilir. Ana nakliye yolundan
dışarıya çıkartılarak stok alanında depolanır. Cevheri alınan topuklar emniyet kuralları
dahilinde pasa ile (ramble) doldurulacaktır. Ramble malzemesi taban taşında sürülen
galerilerden, yantaşta sürülecek pasa galerilerinden veya arama maksadı ile sürülen arama
bacalarından alınan pasalardan sağlanacaktır. 2 m.’lik yatay dilim (kat) cevheri alınıp
Ramble işlemi tamamlanan ceplerin arasında kalan baş yukarı bölümleri, yani oluklar,
tahkimatları tamamlanarak bir üst kata çıkılacak ve işlem tekrarlanarak üretim devam
edecektir.
Yapılacak olan yeraltı üretimi sırasında ilk olarak 300 meyilli, 7,36m2 kesit alana
sahip ana nakliye ve havalandırma desandresi sürülecektir. Cevhere ulaştıktan sonra 1750
taban kotu ile ana nakliye galerisi sürülecektir. 1750 kotundan, cevher içerisinde fere
çıkılarak 1780 kotunda üst kat galerisi oluşturulacaktır. Bu kattan yerüstüne doğru
başyukarı sürülerek nefeslik bağlantısı yapılacaktır. 1780m kotunda 30m genişliğinde pano
oluşturularak dolgu tavan ayak metodu ile üretim gerçekleştirilecektir.
Yapılacak üretim sırasında oluşturulacak ana nakliye galerileri 2,5 m yükseklikte, üst
kısım genişliği 2,0m, alt kısım genişliği 3,0m olacak şekilde açılacaktır.
Cevher üretilecek dilimler ise, açılacak dilim genişliği 2m., panoda günlük üretim
ayak boyu 10 m olacaktır. 1,25 m. yüksekliğinde dilimler halinde ilerleme yapılacaktır.
Ortalama cevher kalınlığı 1m’dir. Buna göre :
Günlük kazı miktarı : 10m x 2 m x 1,25m = 25 m3 (Cevher + pasa)
Panodan günlük krom üretimi : 10 m x 1 m x 1m = 10 m3
10
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Üretim panolarında günlük 25m3 kazı yapılarak cevher+pasa elde edilecektir. Bu
miktar malzeme içinden 10m3 krom cevheri elde edilecek olup geri kalan 15 m3 malzeme
kazı boşluğuna doldurulacak olup ocak dışına taşınmayacaktır.
2.1.2.2.2. Tahkimat (tahkimat sistemi, tahkimat sisteminin uygulanması,
havalandırma tekniği ve bu amaçla kullanılacak ekipman sayı ve özellikleri)
Madencilik faaliyetlerinde işçi sağlığı ve iş güvenliği problemlerinin ortaya çıktığı
temel faaliyet üretim sürecidir. Üretim süreci kazı, tahkimat ve nakliyat gibi ana
faaliyetlerden oluşmaktadır. Bu hizmetlerin yürütülmesi esnasında, gerek işin doğasından
gerekse madencilik faaliyetlerinin ağır koşullarından kaynaklanan çeşitli sağlık ve güvenlik
sorunları ortaya çıkmaktadır. Bu sorunların giderilmesi veya en aza indirilmesi açısından
yeraltında tahkimat bir zorunluluk olmaktadır. Bütün yeraltı işletmelerinde kömür, cevher vb.
malzemelerin kayma ve düşmelerini önlemek üzere uygun ve yeterli tahkimat yapılmalıdır.
Ahşap, sahip olduğu özellikler nedeniyle madencilik faaliyetlerinin kaçınılmaz
tahkimat malzemesidir.
Özellikleri;
-
Hafif olması nedeniyle ocak içinde taþıma ve tahkimat yapımında kolaylık
saðlar, kolay iþlenebilir.
Dayanımı yüksektir.
Iþçiliði kolay ve basit olup kısa sürede hazırlanabilir.
Kırılmadan önce kıymıklanır, ihbarlı kırılma özelliðine sahiptir, tahkimatın
deðiþtirilmesi ve takviyesi için zaman saðlar.
Kaynak: T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Teftiş Kurulu Başkanlığı Yeraltı ve Yerüstü Maden
İşletmelerinde İş Sağlığı ve Güvenliği Rehberi
Bu kapsamda gerçekleştirilecek yer altı madenciliği faaliyeti sırasında Ahşap
Tahkimat yapılacak olup ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir.
Ahşap Tahkimat Uygulanışı:
Ana galerideki ağaç tahkimatı iki ve ya daha fazla işçi ile yapılacaktır. İlk olarak
tahkimat yapılacak yere gerekli boyutlardaki ağaçlar getirilir. Direk olarak kullanılacak
ağaçların uçları kurtağzı1 adı verilen şekil verilir.
Direklerin çapı 20 cm’dir. Kurtağzının aşıldığı kısım yerleştirme sırasında üste
gelecek şekilde konumlandırılır. Daha sonra direklerin birleştirileceği alan 20cm kadar
kazılır. Bu işlemlerden sonra sıra kasanın hazırlanmasına gelir. Öncelikle belleme mekanik
olarak kullanılan bir yükseltici yardımı ile ortadan dengelenerek yukarı kaldırılır. Belirlenen
noktaya belleme sabitlendikten sonra direğin kurtağzı ile açılmış olan tarafı yukarıda
bellemenin ucuna gelecek şekilde yerleştirilir. Bu işlem diğer taraf içinde uygulandıktan
sonra belleme ve direğin birleşme noktaları da lokmalar ile sabitlenerek kasa tamamlanmış
olur. Aynı kasa 0,7-1 m sonra tekrar kurulduktan sonra iki kasa arası fırça yardımı ile
birbirine sabitlenir. Son olarak da tavanla belleme arasında kamalar sürülerek işlem
tamamlanır. Bu işlemler tekrarlanarak gerekli bütün yerler güvenli çalışma alanları haline
getirilir.
1
Kurtağzı: Tahkimatta kullanılan fırçaların iki ucunun veya çatal direklerin sarma ile temas eden ucunun sarma direğine tam
temas etmesini sağlamak için ay şeklinde balta ile veya silindirik testere ile özel olarak hazırlanan (çenti biçimi) ucu veya
uçları.
11
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2,m
KAMA
BELLEME
KURTAĞZI
2,5m
FIRÇA
KURTAĞZI
DİREK
0,7-1m
2,5m
Şekil 2.3. Tahkimat Görünümü
Yeraltında faylı, killi, yol ağızları (desandre ve kat rekup girişleri) tahkimatlı olacaktır.
Ana galeriler ve bacalarda iki direk ve bir boyunduruktan oluşan çintili bağ yapılacaktır.
Gereken yerlerde ilave tahkimat olarak kilit çekilecektir. Tavan arınlı ayaklarda ise; tavan ile
taban taşı arasına tabaka meyiline dik olacak şekilde direk vurularak, hem çalışma
platformu elde edilecek, hem de tahkimat görevi yapacaktır. Ferelerde, gerekli olan
kısımlarda karşılıklı olarak çekilecek sarmalar birbirine fırçalarla bağlanarak bür tahkimatı
yapılacaktır. Fereler ortadan ikiye bölünecek, bir tarafında cevherdolgu malzemesi nakliyatı
yapılacak, diğer tarafında ise merdiven yapılarak katlar arasına personel iniş çıkışı ve
havalandırma için kullanılacaktır. Ayrıca 2. sınıf malzeme (ağaç) ile travers ve yer altı oluk,
silo, gibi tesis yapımı söz konusu olup, ikinci sınıf maden direği orman işletmesinden temin
edilecektir.
Ocak havalandırması, yeraltında güvenli ve rahat çalışma koşullarını oluşturma
amacı ile yeterli miktarda temiz havayı ocağa gönderme işlemi olarak tanımlanır.
Gaz tehlikesi olmayan metalik madenlerde uygulanan havalandırma yöntemi genel
itibari ile doğal havalandırmadır. Bu yöntemde mevcut yer altı imalatlarından periyodik
mesafelerinden yüzeye irtibatlanan fereler sürülür. Ocakta oluşan ısı farkından dolayı hava
doğal olarak hareketlenir. Basınç farkı hava akışının sağlanmasını, sıcaklık farkı ise hava
akışının yönünün belirlenmesini sağlar. Ocak içinde bir sirkülasyon oluşur. Bu sirkülasyon
ocağın havalandırmasını sağlar.
2.1.2.2.3. Havalandırma (ocak boyutu ile ilişkilendirilmiş gerekli hava miktarı, hızı,
hava kapılarının miktarı ve yeri, havalandırma planı, temiz ve kirli hava güzergahı
planı, kaçamak yolu,)
Havalandırma işleminde, yapılacak yer altı üretimi sırasında galeri içerisinde
çalışacak olan personel ve ekipmanlar için gerekli olan havanın, yeraltında üretim
faaliyetinin yapıldığı alanlara minimum maliyet ile gönderilmek istenmektedir. Bu amaçla
yeraltı madenlerinin işletilmesi sırasında doğal havalandırma tercih edilmekte olup doğal
12
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
havalandırmanın yeterli olmayacağı durumlarda ilave ekipmanlarla (fan vs.) havalandırma
işlemi gerçekleştirilmektedir.
Yeraltında yapılacak çalışmaların dinamik bir yapıya sahip olması nedeni ile çalışma
alanlarının açılması ve eski çalışma alanlarının kapatılması işletme süresince sürekli olarak
gerçekleştirilecektir. Yapılacak bu etkinlikler nedeni ile yeraltındaki hava akımında sürekli
değişimler olabilmektedir.
Yeraltı madenciliğinde yapılacak faaliyetler sırasında uygun ortam şartlarına sahip
ve güvenli bir havalandırma yapılması önem taşımaktadır. Ocak havalandırmasının uygun
olmaması durumda ortamda gaz ve toz birikiminin olması ve alanda çalışan personelin
olumsuz olarak etkilenmesi durumu ortaya çıkabilmektedir. Ayrıca ocağın fazla
havalandırılması durumunda ise kendiliğinden yanmaya müsait olan cevherlerde gizli ocak
yangınlarının oluşmasına neden olmakta ve alanda üretimin durmasına hatta can ve mal
kayıplarına neden olan olayların oluşmasına neden olabilmektedir. Bu nedenle alanda
gerçekleştirilmesi planlanan üretim sırasında, çalışma ortamının tamamı değerlendirilerek
hava gereksinimleri doğru şekilde hesaplanmalı ve bu hava miktarının ortama ulaşımı
sağlanmalıdır.
Yapılacak olan yeraltı üretimi sırasında ilk olarak 300 meyilli, 5,625m2 kesit alana
sahip ana nakliye ve havalandırma desandresi sürülecektir. Cevhere ulaştıktan sonra 1750
taban kotu ile ana nakliye galerisi sürülecektir. 1750 kotundan, cevher içerisinde fere
çıkılarak 1780 kotunda üst kat galerisi oluşturulacaktır. Bu kattan yerüstüne doğru
başyukarı sürülerek nefeslik 1826,7m nefeslik bağlantısı yapılacaktır. 1780m kotunda 30m
genişliğinde pano oluşturularak dolgu tavan ayak metodu ile üretim gerçekleştirilecektir.
a. Galerilerde Gerekli Hava Miktarının Hesaplanması
a.1. İşçi için gerekli hava gereksinimi:
Bir isçi için hava gereksinimi (qi), 0,1m3/sn (6m3/dakika) 1 olduğu kabulüne
dayanarak gerekli hava miktarı hesaplanmıştır.
Ocakta çalışacak isçi sayısı (ni), 100 olduğuna göre, ocak için gerekli hava miktarı
aşağıdaki formülle hesaplanmıştır.2
Q = ni x qi
Q = 1100 x 0,1
Q = 10 m3/sn
Burada;
Q: Ocak için gerekli hava miktarı (m3/sn)
qi: 1 işçi için gerekli hava miktarı (m3/sn)
ni: Ocakta çalışacak isçi sayısı (adet)
Hesaplanan hava miktarı (10m3/sn), %100 artırılarak ocak içindeki hava emniyetli
hale getirilmiştir.
Q= 20 m3/sn olarak hesaplanmıştır.
1
Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tünel Dersi, Ders Notları
Sütçü, E., Yeraltı Üretim Projelendirilmesi ve Tunçbilek Kömür Sahasındaki BirBölgeye Uygulanması, Dumlupınar
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü MadenMühendisligi Bölümü Yüksek Lisans Tezi, 2003, Kütahya.
2
13
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
a.2. Patlatma işlemi için gerekli hava miktarı:
Patlayıcı madde için gerekli hava gereksinimi aşağıdaki formül aracılığı ile
hesaplanır.1
Q
Q
t
A
V
7,8
 A.V
t
: Hava Miktarı (m3/dak)
: Havalandırma Zamanı (dak)
: Patlayıcı Madde Miktarı (kg)
: Havalandırılacak Hacim (m3)
Faaliyet kapsamında yapılacak üretim sırasında her bir patlatma işlemi için
44,2416kg patlayıcı madde kullanılacaktır.
Yapılacak her bir patlatma sonrası patlatma alanında oluşacak tozun uzaklaşması
amacı ile 0,5saat (30dakika) boyunca patlatma alanına girilmeyecektir.
Proje kapsamında yapılacak üretim sırasında kullanılacak üretim galerileri, taban
uzunluğu 2,5m, tavan uzunluğu 2m ve yüksekliği 2,5m olan yamuk şeklime sahip olacak
olup kesit alanı; 2,5x(2,5+2)/2m = 5,625m2 olacaktır. Yapılacak her bir patlatma işlemi
sonrası havalandırılacak hacim miktarını 5,625m2 kesit alana ve 25m uzunluğa sahip galeri
dilimleri oluşturacaktır. Buna göre her bir patlatma işlemi sonrası 5,625m2 x 25m =
140,625m3 hacmin havalandırılması işlemi yapılacaktır.
Yukarıdaki verilere göre patlatma işlemi için gerekli hava miktarı;
Q
7,8
7,8
 A.V 
 5,625 140,625  7,3125 m 3 / dak  0,244 m 3 / sn olacaktır.
t
30
Üretim yapılacak üretim sırasında gerekli olan hava miktarı;
20m3/sn + 0,244m3/sn = 20,244m3/sn olarak belirlenmiştir.
b. Doğal Havalandırma İle Galeri İçerisine Temin Edilecek Hava Miktarı
Doğal havalandırma ile havalandırılan galeri ve tünellerin havalandırma gücü
aşağıdaki eşitlik vasıtası ile hesaplanır.2
1
2
Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tünel Dersi, Ders Notları
Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tünel Dersi, Ders Notları
14
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Q  2,167 
Q
H
R
H  (t i  t d )
R
: Hava Debisi (m3/sn)
: Galeri giriş ve havalandırma çıkışı yükseklikleri farkı (m)
: Toplam Hava Yolları Direnci
Doğal havalandıra aşırasında galeri içerisine girecek olan hava miktarı,
havalandırılan galeri kesitleri boyunca oluşturacak dirençler nedeni ile doğrudan
etkilenecektir.
Bu nedenle galerilerde oluşabilecek maksimum hava direncinin hesaplanması
gerekmektedir.
b.1. Toplam Hava Yolları Direncinin Hesaplanması
Ocaktaki her panonun direnci (toplam hava yolları direnci); o panodaki galeri ve
ayak dirençlerinin ayrı ayrı hesaplanmasıyla bulunur. Yapılacak olan hesaplamalarda
maksimum pano direncine sahip olan galerinin değerlendirmesi yapılacaktır. Diğer
galerilerde havalandırma işlemi sırasında karşılaşılacak direnç, hesaplanacak olan
maksimum dirençten az olacaktır. Bu nedenle proje kapsamında kullanılacak yer altı
işletmesinde ana galeri baz alınarak en fazla dirence sahip olacak olan havalandırma
çıkışının direnci değerlendirilecektir.
b.1.1. Şok Kayıp Dirençlerinin Hesaplanması
Galerilerde oluşan dirençlere ek olarak ayrı bir direnç yaratan şok kayıpları kaynağı;
hava yönünün, hava yolu kesitinin değişmesi ve yol üzerindeki engellerdir. Bu gibi şok kayıp
kaynaklarına lokal dirençler denir.
Eş değer uzunluk yöntemi kullanılarak şok kayıp dirençleri hesaplanmıştır. Bu
yöntemin esası, şok kayıplarının, eşdeğer düz hava yolu uzunluğu cinsinden ifade
etmektedir. Başka bir deyişle, gerçek hava yolu uzunluğuna şok kaybı kadar uzunluk
eklenir. Bazı lokal dirençler için eşdeğer uzunluklar aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.7. Bazı lokal dirençler için eşdeğer uzunluklar
TANIM
Keskin yuvarlak dönüş
Keskin köşeli dönüş
Dik yuvarlak dönüş
Dik köşeli dönüş
Hava Köprüsü
Hava Girişi
Hava çıkışı
Giderek daralma
Ani daralma
Giderek genişleme
Ani genişleme
Yollara ayrılma
Dik yollara ayrılma
EŞDEĞER
UZUNLUK (m)
1
50
0.3
23.5
21.7
1
21.7
0.3
3.3
0.3
6.7
10
67
(Kaynak: Sütçü, E., Yeraltı Üretim Projelendirilmesi ve Tunçbilek Kömür Sahasındaki Bir Bölgeye Uygulanması,
Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisligi Bölümü Yüksek Lisans Tezi, 2003, Kütahya.)
Proje kapsamında üretim galerileri ve havalandırma galerileri (fere) kullanılacaktır.
15
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yapılacak olan proje kapsamında maksimum 950m uzunluğunda üretim galerisi
(ana galeri uzunluğu da dahildir) galerisi ve maksimum 100m uzunluğunda fere
kullanılacaktır.
Üretimde kullanılacak olan ana galeri ve üretim galerileri düz nitelikte olacak ve
keskin köşeli 5 adet dönüşe sahip olacaktır.
Bu nedenle yukarıda verilen tablodan 195m uzunluğundaki ana galeri ve üretim
galerisine 250m (5x50m) eklenecek ve ana ve üretim galerileri toplamı;
950m +100m + 250m = 5100m olarak alınacaktır.
Üretimde kullanılacak olan fereler düz nitelikte olacak ve keskin köşeli 4 adet
dönüşe sahip olacaktır.
Bu nedenle yukarıda verilen tablodan 95m uzunluğundaki ana galeri ve üretim
galerisine 200m (4x50m) eklenecek ve ana ve üretim galerileri toplamı;
95m + 200m = 295m olarak alınacaktır.
b.1.2. Galeri Direncinin Hesaplanması
Ocaktaki mevcut galerinin direnç hesabı yapılırken, aşağıdaki formülden
yararlanılmıştır.1
R
k U  l
F3
Bu eşitlik havalandırma hesaplamalarında kullanılan temel bir eşitliktir ve galeri
boyutları ile sürtünme katsayısının bilinmesi durumunda, gerekli hava miktarının geçirilmesi
için vantilatörün yaratması gereken depresyonun hesaplanmasının mümkün kılar.
R: Galeri Direnci (gaul)
U, Galeri çevresi (m):
Proje kapsamında yapılacak ana ve üretim sırasında kullanılacak galeriler yamuk
şeklinde 2,5m taban, 2m tavan uzunluğuna ve 2,5m yüksekliğe sahip olacak olup çevresi
yaklaşık olarak 7,8m olacaktır.
Fere, dairesel kesitli 1,5m çapına sahip olacak olup çevresi; 2 x 3,14 x 0,75 = 4,71m
olacaktır.
F, Galeri kesit alanı (m2):
Proje kapsamında üretim galerileri ve havalandırma galerileri (fere) kullanılacaktır.
Proje kapsamında yapılacak üretim sırasında kullanılacak üretim galerileri, taban
uzunluğu 2,5m, tavan uzunluğu 2m ve yüksekliği 2,5m olan yamuk şeklime sahip olacak
olup kesit alanı; 2,5x(2,5+2)/2m = 5,625m2 olacaktır.
1
Sütçü, E., Yeraltı Üretim Projelendirilmesi ve Tunçbilek Kömür Sahasındaki BirBölgeye Uygulanması, Dumlupınar
Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü MadenMühendisliği Bölümü Yüksek Lisans Tezi, 2003, Kütahya.
16
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Fere, dairesel kesitli 1,5m çapına sahip olacak olup kesit alanı; 3,14 x (0,75)2 =
1,78m olacaktır.
2
l, Galeri uzunluğu (m):
Proje kapsamında üretim galerileri ve havalandırma galerileri (fere) kullanılacaktır.
Yapılacak olan hesaplamalarda maksimum uzunluğa sahip olan galerinin
değerlendirmesi yapılacaktır. Diğer galerilerde havalandırma işlemi sırasında
karşılaşılacak direnç, hesaplanacak olan maksimum dirençten az olacaktır. Bu nedenle
proje kapsamında kullanılacak yer altı işletmesinde ana galeri girişi baz alınarak en fazla
uzunluğa sahip olacak olan havalandırma çıkışının mesafesi değerlendirilecektir.
k, Sürtünme katsayısı (kg/m3). Galerideki direnç hesaplamalarında koşullara uygun
sürtünme katsayısıdır. Aşağıdaki çizelgeden seçilir.
Tablo 2.8. Kuyu ve demir bağlı galeriler için sürtünme katsayısı
1. KUYULAR
k (kg/m3)
Düz beton kaplama (pürüzsüz, temiz)
Tuğla örme (pürüzsüz temiz)
Düz beton kaplama (kılavuz makaralar ve borular mevcut)
Tuğla örme (kılavuz makaralar ve borular mevcut)
0.0030
0.0037
0.0065
0.0074
Ahşap kaplama (orta desteği yok)
Ahşap kaplama (orta desteği var)
DEMIR BAĞLI GALERİLER
0.0167
0.0223
k (kg/m3)
Her tarafı düz beton kaplama (muntazam)
Bağlar arasında beton yada ahşap kama (her tarafta)
Bağlar arasında beton yada ahşap kama (yan kısımlarda)
Düzensiz tavan, taban ve yan yüzey
3.DÖRTGEN GALERİLER
Düz beton kaplama
Yan tarafları muntazam kaplanmış yollar
Muntazam olmayan, kaplanmamış yollar
0.0037
0.0074
0.0093
0.0158
k (kg/m3)
0.0037
0.0121
0.0158
(Kaynak: Sütçü, E., Yeraltı Üretim Projelendirilmesi ve Tunçbilek Kömür Sahasındaki Bir Bölgeye Uygulanması,
Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Bölümü Yüksek Lisans Tezi, 2003, Kütahya.)
Proje kapsamında kullanılacak olan ana ve üretim galerileri muntazam olmayan
dikdörtgen şeklinde olacaktır. Bu nedenle sürtünme katsayısı 0,0158kg/m3 seçilmiştir.
Proje kapsamında kullanılacak olan fereler (havalandırma galerileri), tahkimatsız
olacak olup sürtünme katsayısı 0,0158kg/m3 seçilmiştir.
Ana ve üretim galerileri için galeri direnci;
R
k  U  l 0,0158  7,8  5100

 3,53gaul
F3
5,6253
Fereler için galeri direnci;
R
k  U  l 0,0158  4,71 295

 3,892 gaul
F3
1,783
17
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
b.1.3.Ayak dirençlerinin hesaplanması
Ayaklardaki dirençler, çalışılan damar kalınlığına bağlı olarak hesaplanmaktadır.
Aşağıdaki tabloda değişik damar kalınlıkları ve 1m uzunluktaki ayakların dirençleri
verilmektedir.
Tablo 2.9. Damar kalınlığına bağlı ayak dirençleri
Çalışılan damar
Ayak direnci (gaul)
Kalınlığı (m)
(1 m ayak uzunluğu için)
0.75
0.92
1.00
1.15
1.30
1.45
1.53
1.68
1.83
1.98
2.14
0.0848
0.0470
0.0360
0.0242
0.0164
0.0124
0.0105
0.0078
0.0065
0.0052
0.0046
(Kaynak: Sütçü, E., Yeraltı Üretim Projelendirilmesi ve Tunçbilek Kömür Sahasındaki Bir Bölgeye Uygulanması,
Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Maden Mühendisliği Bölümü Yüksek Lisans Tezi, 2003, Kütahya.)
Ocakta çalışılacak olan damar kalınlığı 3m olarak öngörülmektedir. Yukarıdaki
tabloda bu değere en yakın değer 2,14 m değeridir. Dolayısıyla, ayakların direnç hesapları,
3m uzunluğundaki ayak için 0,0046 gaul'luk direnç değeri göz önüne alınır.
b.1.4. Toplam Hava Yolları Direnci
Toplam Hava Yolları direncinin hesaplanması belirlenen her bir direncin toplanması
ile elde edilir. Buna göre faaliyetin gerçekleştirilmesi planlanan yer altı ocağında maksimum
hava yolları direnci;
3,53 + 3,892+ 0,0046 = 7,4266 gaul olacaktır.
b.1.4. Toplam Hava Yolları Direnci
Toplam hava direnci aşağıdaki formülde murg olarak verilmiştir.
0,52  10 3
gaul ’dur. Buna göre birim çevirimi yapıldığında maksimum hava
5,1
yolları direnci;0,073 murg’a eşittir.
1murg 
Doğal havalandırma ile havalandırılan galeri ve tünellerin havalandırma gücü
aşağıdaki eşitlik vasıtası ile hesaplanır.1
1
Yıldız Teknik Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümü, Tünel Dersi, Ders Notları
18
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Q  2,167 
Q
H  (t i  t d )
R
: Hava Debisi (m3/sn)
H , Galeri giriş ve havalandırma çıkışı yükseklikleri farkı (m):
Değerlendirmeye alınan ana galeri girişinin kotu 1780m ve fere (havalandırma) çıkış
kotu 1826,7m’dir Aralarındaki kot farkı Galeri giriş ve havalandırma çıkışı yükseklikleri farkı
46,7m olarak alınacaktır.
R , Toplam Hava Yolları Direnci: Yukarıda hesaplanmış olup 0,073murg olarak
belirlenmiştir.
ti-td Sıcaklık Farkı:
İdeal durumlarda yükselen havanın sıcaklığı her 100 metre yükseklikte kaybedilen
sıcaklık, 1 (0.98) derecedir (Dry Adiabatic Lapse rate-DALR). Eğer yükselen hava doygun
ve yoğunlaşma söz konusu ise (yoğunlaşma endotermik bir reaksiyondur ve ısı açığa
çıkar.), her 100 m de kaybedilen sıcaklık, 0,5 derece olacaktır. (Wet (saturated) Adiabatic
Lapse Rate-SALR)
Bu bilgiye göre aralarında 46,7m kot farkı bulunan ana galeri girişi ile fere çıkışı
arasındaki sıcaklık değişimi minimum 0,5 x46,7/100=0,23350C sıcaklık farkı oluşacaktır.
Buna göre galeri içerindeki hava değişim miktarı;
Q  2,167 
H  (ti  t d )
46,7  0,2335
 2,167 
 26,48m 3 / sn olacaktır.
R
0,073
c. Galeri için gerekli hava miktarının yeterliliğinin kontrolü
Üretim yapılacak üretim sırasında gerekli olan hava miktarı 20,244m3/sn olarak
belirlenmiştir.
Yapılan hesaplamalara göre doğal havalandırma ile galeri içerisine girebilecek olan
hava miktarı ise 26,48m3/sn olarak belirlenmiştir. Söz konusu ocakta doğal havalandırma
yapılması uygun olacaktır.
Proje kapsamında kullanılacak hava girişleri ve miktarları Hava Perdeleri ile kontrol
edilecektir.
19
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.1.2.2.4. Yer Altı Nakliyesi (nakliye sistemi ve tekniği, kullanılacak donanım sayı ve
özellikleri
Tavan ayaklarda üretilen cevher kürek ile 40 kg. kapasiteli el arabalarına
doldurularak fereler vasıtasıyla ana galerideki vagonlara boşaltılacaktır. Dolgu için
kullanılan malzeme ise ferelerden dilimlere yerçekimi ile oluklardan akıtılacaktır. Sonra
işçiler malzemeyi el arabası ile gerekli yere taşıyıp dolguyu yapacaktır. Ana yollarda 500 kg
kapasiteli demiryolu vagonları ile nakliyat yapılacaktır. Ana nakliye desandresinde ise vinç
nakliyatı yapılarak, üretilen cevherin ocak dışına ihracı yapılacaktır.
2.1.2.2.5. Su Tahliyesi (su tahliyesi, su ile mücadele ve bununla ilgili donanım, sayı
ve teknik özellikleri)
Üretim sırasında, geçilen formasyonun niteliğine göre sızıntı su ve/veya tünek su
ortaya çıkmaktadır. Galeri derinliği arttıkça pompalar kullanılacaktır. Yeraltında su tahliyesi
için ocak içinde taban tavan yolunu birleştiren merkez ana yolun, taban yolu ile birleştiği
kesimde drenaj havuzu oluşacaktır. Galeri içinde açılan drenaj kanalı ile ve oluşan eğimle
su burada toplanır ve kademeli pompa ile havuzdan galeri dışına aktarılır. Ana
desandreden itibaren sürülecek kat galerileri, desandreye doğru %0,5 meyil ile sürülecek ve
katlardan gelecek su geliri kanallar vasıtası ile toplanarak desandreye alınacaktır.
Desandre dibinde 1780m kotunda 10m3 kapasiteli bir havuz ve tulumba dairesi yapılacaktır.
Sahada tahmin edilen 2-3 m3/saat su gelirini atabilecek 5 m3/saat kapasiteli ve 100m basma
yüksekliği olan tulumbalar kullanılacaktır.Tulumba olarak 5 kw gücünde, 100m basma
yüksekliğine sahip birisi yedek olmak üzere 2 adet tulumba kurulacaktır. 1780 havuzundan
ana desandre içine 50 mm çapında su boruları döşenecek, su tahliyesi bu borularla
yapılacak olup, suyun kapalı borular vasıtası ile krom konsantre tesisinde zenginleştirme
işlemi gereli olan suyun toplandığı temiz su havuzuna verilecektir.
2.1.2.3. Konsantre Tesisi (Mevcut ve Planlanan)
a. Mevcut Krom Konsantre Tesisi ve Yardımcı Birimleri
Proje kapsamında kullanılmakta olan Mevcut Krom Konsantre Tesisi (Krom
Konsantre Tesisi – 1), 14.617m2 alan üzerinde kurulu bulunmakta ve mevcut durumda faal
olarak üretime devam etmektedir.
Tablo 2.10. Krom konsantre Tesisi – 1 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
MK.1
393824,966917:4349176,984278
MK.2
393823,173836:4349110,156995
MK.3
393756,453000:4349097,349000
MK.4
393722,060000:4349102,546000
MK.5
393722,075257:4349091,943852
MK.6
393704,674000:4349095,962000
MK.7
393697,827000:4349080,291000
MK.8
393691,651000:4349090,131000
MK.9
393685,090000:4349109,878000
MK.10
393651,068000:4349119,369000
MK.11
393631,999000:349125,590000
MK.12
393617,441057:4349141,916137
MK.13
393631,722388:4349172,625471
MK.14
393647,575000:4349163,315000
MK.15
393688,115000:4349156,941000
MK.16
393690,500000:4349171,866000
MK.17
393714,002000:4349196,390000
2
Alanı : 14.617 m
20
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28387700:37,76868730
39,28327480:37,76867710
39,28315120:37,76790560
39,28319380:37,76750610
39,28309830:37,76750800
39,28313240:37,76730560
39,28299040:37,76722870
39,28307820:37,76715560
39,28325530:37,76707640
39,28333670:37,76668050
39,28339040:37,76645850
39,28353560:37,76628720
39,28381410:37,76644790
39,28373210:37,76663310
39,28367970:37,76710410
39,28381440:37,76712930
39,28403820:37,76739790
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Krom konsantre Tesisi-1’de yapılacak zenginleştirme işlemi sırasında; Krom Ocağı
Alanından getirilecek olan Tüvenan Cevherin tesise zenginleştirme amacı ile beslenmesi
sürecine kadar bekleteceği Tüvenan Cevher Stok Alanı-1 kullanılacaktır. Bu alana ilişkin
koordinatlar ve alan kullanım miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.11. Tüvenan Cevher Stok Alanı-1 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
MVS.1
393631,722388:4349172,625471
MVS.2
393617,446000:4349141,912000
MVS.3
393631,999000:4349125,590000
MVS.4
393651,068000:4349119,369000
MVS.5
393657,255513:4349110,690415
MVS.6
393649,311155:4349067,393661
MVS.7
393635,003000:4349042,238000
MVS.8
393626,883000:4349034,245000
MVS.9
393622,364000:4349027,932000
MVS.10
393612,413000:4349015,805000
MVS.11
393606,397000:4349007,220000
MVS.12
393593,502036:4348999,072178
MVS.13
393570,662006:4348985,963987
MVS.14
393556,362160:4348984,573724
MVS.15
393551,102000:4349006,310000
MVS.16
393535,167000:4349039,742000
MVS.17
393505,915484:4349065,208962
MVS.18
393491,417030:4349100,759967
MVS.19
393499,544707:4349104,576881
MVS.20
393532,434451:4349138,343685
MVS.21
393563,986151:4349170,736764
MVS.22
393579,234104:4349186,391329
MVS.23
393613,509776:4349191,556156
2
Alanı : 20.000 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28381410:37,76644790
39,28353560:37,76628720
39,28339040:37,76645850
39,28333670:37,76668050
39,28325920:37,76675360
39,28286820:37,76666840
39,28263980:37,76650650
39,28256680:37,76641360
39,28250940:37,76636220
39,28239890:37,76624880
39,28232080:37,76618040
39,28224590:37,76603220
39,28212500:37,76576960
39,28211070:37,76560400
39,28230590:37,76553960
39,28260510:37,76534960
39,28283090:37,76500650
39,28314940:37,76483280
39,28318480:37,76492640
39,28349300:37,76530230
39,28378870:37,76566300
39,28393160:37,76583720
39,28398240:37,76623370
Krom konsantre Tesisi-1’de yapılacak zenginleştirme işlemi sırasında; su kullanımı
söz konusu olacaktır. Proses kapsamında tesise beslenecek olan suyun temini, betonarme
şekilde teşkil edilmiş olan Temiz Su Havuzu-1’den temin edilmekte olup kapasite artırımı
sonrası bu havuzun kullanımına devam edilecektir. Bu alana ilişkin koordinatlar ve alan
kullanım miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.12. Temiz Su Havuzu-1 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
MTH.1
393690,500000:4349171,866000
MTH.2
393688,115000:4349156,941000
MTH.3
393647,575000:4349163,315000
MTH.4
393649,840000:4349178,177000
2
Alanı : 620 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28381440:37,76712930
39,28367970:37,76710410
39,28373210:37,76663310
39,28386630:37,76665700
Temiz Su Havuzu-1’e beslenen suyun kaynağını ise Krom Konsantre Tesisi-1’de
kullanılan suyun geri devri ile Su Toplama Alanında yer alan pompalar vasıtası aktarılacak
olan su ve gerekli izinlendirilme işlemleri tamamlanmış olan keson kuyudan temin edilecek
olan su oluşturacaktır. Tesis bünyesinde, suyun geri devrine ilişkin detaylı bilgiler, 2.3.1.
Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, iş akım şeması,
çalışacak personel sayısı, başlığı altında verilecektir.
21
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
b. Mevcut Krom Konsantre Tesisi ve Yardımcı Birimleri
Proje kapsamında inşası yapılacak olan Krom Konsantre Tesisi (Krom Konsantre
Tesisi – 2), 62.500m2 alan üzerinde kurulacaktır.
Tablo 2.13. Krom Konsantre Tesisi – 2 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PK.1
391948,970676:4348985,367007
PK.2
391948,970679:4348735,367007
PK.3
391698,970679:4348735,367004
PK.4
391698,970676:4348985,367004
2
Alanı : 62.500 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28191880:37,74697130
39,27966660:37,74701150
39,27963540:37,74411360
39,28188760:37,74407340
Krom Konsantre Tesisi-2’de yapılacak zenginleştirme işlemi sırasında; Krom Ocağı
Alanından getirilecek olan Tüvenan Cevherin tesise zenginleştirme amacı ile beslenmesi
sürecine kadar bekleteceği Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 kullanılacaktır. Bu alana ilişkin
koordinatlar ve alan kullanım miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.14. Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PTH.1
391888,970676:4349185,367007
PTH.2
391888,970676:4349135,367007
PTH.3
391858,970676:4349135,367007
PTH.4
391858,970676:4349185,367007
2
Alanı : 22.500 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28371300:37,74624370
39,28326260:37,74625170
39,28325890:37,74590400
39,28370930:37,74589590
Krom Konsantre Tesisi-2’de yapılacak zenginleştirme işlemi sırasında; su kullanımı
söz konusu olacaktır. Proses kapsamında tesise beslenecek olan suyun temini, betonarme
şekilde teşkil edilecek olan Temiz Su Havuzu-2’den temin edilecektir. Bu alana ilişkin
koordinatlar ve alan kullanım miktarı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.15. Temiz Su Havuzu-2 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PVS.1
391948,970676:4349135,367007
PVS.2
391948,970676:4348985,367007
PVS.3
391798,970676:4348985,367007
PVS.4
391798,970676:4349135,367007
2
Alanı : 1.500 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28327010:37,74694720
39,28191880:37,74697130
39,28190010:37,74523260
39,28325140:37,74520840
Temiz Su Havuzu-2’e beslenen suyun kaynağını ise Krom Konsantre Tesisi-2’de
kullanılan suyun geri devri ile Su Dinlendirme Göletinde yer alacak olan pompalar vasıtası
aktarılacak olan su ve gerekli izinlendirilme işlemleri için gerekli müracaatları yapılmış olan
keson kuyudan temin edilecek olan su oluşturacaktır. Tesis bünyesinde, suyun geri devrine
ilişkin detaylı bilgiler, 2.3.1. Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim
miktarları, iş akım şeması, çalışacak personel sayısı, başlığı altında verilecektir.
22
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.1.2.4. Stok Alanı
Proje kapsamında kullanılacak olan stok alanlarını, Krom Konsantre Tesisleri
bünyesinde ürün niteliğinde oluşan Konsantre Krom Stok Alanları ve Hafriyat Atığı Depo
Alanları oluşturacaktır.
Konsantre Krom Stok Alanları:
Mevcut durumda Krom Konsantre Tesisi-1 bünyesinde yapılan zenginleştirme işlemi
sonrası konsantre kromun stoklanması amacı ile beton zemine ve 2244m2 yüzey alana
sahip Konsantre Krom Stok Alanı-1 kullanılmaktadır. Bu alana ilişkin koordinatlar aşağıda
verilmiştir.
Tablo 2.16. Konsantre Krom Stok Alanı-1 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
MKS.1
393892,034856:4349141,320433
MKS.2
393891,149350:4349108,332316
MKS.3
393823,173836:4349110,156995
MKS.4
393824,059342:4349143,145112
2
Alanı : 2244 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28356400:37,76947040
39,28326670:37,76946530
39,28327480:37,76867710
39,28357210:37,76868210
Alana Krom Konsantre Tesisi-2’nin inşasının yapılması ve üretime geçmesi ile
birlikte üretilecek olan konsantre kromun stoklanması amacı ile beton zemine ve 25.000m2
yüzey alana sahip olacak nitelikte Konsantre Krom Stok Alanı-2 inşası gerçekleştirilecektir.
Bu alana ilişkin koordinatlar aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.17. Konsantre Krom Stok Alanı-2 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PKS.1
391948,970679:4348735,367007
PKS.2
391948,970680:4348635,367007
PKS.3
391698,970680:4348635,367004
PKS.4
391698,970679:4348735,367004
2
Alanı : 25.000 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,27966660:37,74701150
39,27876570:37,74702750
39,27873450:37,74412970
39,27963540:37,74411360
Hafriyat Döküm Alanları:
Proje kapsamında mevcut durumda yapılan üretim sırasında hafriyat atıklarının
depolandığı 2 farlı döküm alanı yer almaktadır. Bu alanlarda Mevcut Hafriyat Döküm
Alanı-1’de hafriyat malzemesi depolanmış olup Mevcut Hafriyat Döküm Alanı-2’de heniz
hafriyat atığı bulunmamaktadır.
Bu alanlara ilişkin koordinatlar aşağıda verilmiştir.
23
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 2.18. Hafriyat Döküm Alanı-1
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
Ö1.1
393440,463446:4348867,850218
Ö1.2
392999,356550:4348534,253007
Ö1.3
392853,400472:4348645,306043
Ö1.4
392762,724982:4348858,703738
Ö1.5
393087,344666:4348997,198367
Ö1.6
393246,194484:4348934,085193
2
Alanı : 166.144 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28104490:37,76427900
39,27798520:37,75921890
39,27896760:37,75750940
39,28087880:37,75642440
39,28216660:37,76016520
39,28161770:37,76201660
Tablo 2.19. Hafriyat Döküm Alanı-2
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
Ö2.1
392175,496044:4348727,277660
Ö2.2
391962,497623:4348635,928396
Ö2.3
392127,069927:4348546,424161
Ö2.4
391956,548710:4348462,445326
Ö2.5
391811,909875:4348545,096089
Ö2.6
391690,000000:4348698,000000
Ö2.7
391902,825714:4348869,500333
2
Alanı : 101.955 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,27962200:37,74963850
39,27877250:37,74718420
39,27798670:37,74910610
39,27720890:37,74714310
39,27793540:37,74545330
39,27929760:37,74401560
39,28086920:37,74645500
Proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı ile yukarıda verilmiş olan Hafriyat
Döküm Alanı-1’de genişlemeye gidilerek bu alan, Bitkisel Toprak ve Hafriyat Atığı Döküm
alanı olarak kullanılacaktır. Alan içerisinde depolanacak olan bitkisel toprak ve ocak
alanında yapılan dekapaj işlemi ile oluşan hafriyat atıkları (pasa) bu alan içerisinde birbirine
karıştırılmadan depolanacaktır. Bu alana ait koordinatlar ve alan kullanımı aşağıdaki
tabloda verilmiştir.
Tablo 2.20. Bitkisel Toprak ve Hafriyat Döküm Alanı
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PH.1
392998,929200:4349070,034692
PH.2
393440,463446:4348867,850218
PH.3
392953,828354:4348483,948085
PH.4
392853,400472:4348645,306043
PH.5
392477,920223:4348522,344121
PH.6
392336,146549:4348797,018532
PH.7
392702,562974:4348901,195751
2
Alanı : 332.690 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28281190:37,75912880
39,28104490:37,76427900
39,27752640:37,75869920
39,27896760:37,75750940
39,27781340:37,75317670
39,28027020:37,75148950
39,28125420:37,75572020
Hafriyat Döküm Alanı-2’nin yer aldığı alan ise kapasite artırımı kapsamında inşası
yapılacak tesislerin yerleşim alanında bulunmakta olup bu alanın yeri ve alan kullanımında
değişikliğe gidilerek koordinatları ve alan kullanımı aşağıda verilen Hafriyat Döküm Alanı
kullanılacaktır. Hafriyat Döküm alanı, sadece ocak alanında yapılacak üretim sonrasında
oluşacak üst örtü tabakasının (pasanın) depolanaması amacı ile kullanılacak olup bu
alanda bitkisel toprak depolanmayacaktır.
24
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 2.21. Hafriyat Döküm Alanı
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PH2.1
390926,701501:4350383,474381
PH2.2
391171,945000:4350000,000000
PH2.3
391059,336549:4349892,103466
PH2.4
391048,493467:4349875,874228
PH2.5
391034,914881:4349860,400105
PH2.6
391024,340861:4349848,349695
PH2.7
391007,783940:4349829,437561
PH2.8
390997,308444:4349816,947801
PH2.9
390976,163532:4349789,484352
PH2.10
390953,764534:4349763,354223
PH2.11
390932,593400:4349744,606964
PH2.12
390914,559540:4349728,966685
PH2.13
390899,216118:4349717,049217
PH2.14
390874,238249:4349689,350963
PH2.15
390856,319352:4349683,242600
PH2.16
390831,407341:4349674,750359
PH2.17
390821,273904:4349672,220201
PH2.18
390820,500613:4349650,775385
PH2.19
390820,364429:4349643,030124
PH2.20
390803,952774:4349611,217919
PH2.21
390805,654781:4349585,043224
PH2.22
390795,547081:4349569,332559
PH2.23
390790,730957:4349539,394051
PH2.24
390789,933705:4349522,942761
PH2.25
390786,223767:4349504,132294
PH2.26
390783,232614:4349485,242454
PH2.27
390782,935945:4349474,756320
PH2.28
390783,925573:4349459,633751
PH2.29
390784,487803:4349434,246035
PH2.30
390785,189629:4349411,145938
PH2.31
390776,705220:4349383,504768
PH2.32
390769,978983:4349360,571845
PH2.33
390755,028712:4349325,133016
PH2.34
390744,837311:4349305,085111
PH2.35
390396,628429:4349356,948771
PH2.36
389820,035200:4349646,284471
PH2.37
390262,439431:4349994,932853
2
Alanı : 717.487 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,29438570:37,73489480
39,29096200:37,73780020
39,28997580:37,73651210
39,28982830:37,73638910
39,28968710:37,73623420
39,28957730:37,73611350
39,28940480:37,73592460
39,28929100:37,73580520
39,28904090:37,73556460
39,28880270:37,73530910
39,28863110:37,73506670
39,28848790:37,73486020
39,28837870:37,73468430
39,28812600:37,73439920
39,28806870:37,73419240
39,28798910:37,73390500
39,28796500:37,73378800
39,28777170:37,73378250
39,28770190:37,73378220
39,28741320:37,73359710
39,28717770:37,73362100
39,28703490:37,73350640
39,28676450:37,73345540
39,28661620:37,73344890
39,28644630:37,73340890
39,28627580:37,73337730
39,28618130:37,73337560
39,28604520:37,73338950
39,28581650:37,73340010
39,28560850:37,73341200
39,28535840:37,73331820
39,28515100:37,73324390
39,28482980:37,73307640
39,28464790:37,73296150
39,28507120:37,72891650
39,28760450:37,72218520
39,29080150:37,72725690
2.1.2.5. Bitkisel Toprak Depo Alanı
Proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı ile yukarıda verilmiş olan Hafriyat
Döküm Alanında genişlemeye gidilerek bu alan, Bitkisel Toprak ve Hafriyat Atığı Döküm
alanı olarak kullanılacaktır. Alan içerisinde depolanacak olan bitkisel toprak ve ocak
alanında yapılan dekapaj işlemi ile oluşan hafriyat atıkları (pasa) bu alan içerisinde birbirine
karıştırılmadan depolanacaktır.
Üretim çalışmaları öncesi sıyrılarak alınan bitkisel örtü malzemesi proje alanı
içerisinde arazi düzenlemelerinde kullanılmak üzere belirlenen alanda depolanacaktır.
İşletmenin başlangıcında yüzeyden alınarak faaliyetin yapılmadığı alanda depolanan bu üst
toprak katmanı (organik madde ve mineralce zengin toprak), işletme faaliyete kapandıktan
sonra yeniden ağaçlandırılma yapılabilecek şekilde alana serilecektir.
Bitkisel toprak depolama alanı, yağışlı dönemlerde yağmur sularıyla yıkanmasını ve
sürüklenip gitmesini önlemek amacıyla, yaklaşık %3 eğimli olacak şekilde teşkil edilecektir.
Gerekli olduğu durumlarda su ve rüzgâr erozyonu ile sürüklenmesini önlemek amacıyla
bitkisel toprağın üzeri örtülmek suretiyle korunacaktır. Oluşacak bitkisel örtü malzemesinin
depolanmasında; 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak
yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
hükümlerine uyulacaktır.
25
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Bu alana ait koordinatlar ve alan kullanımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.22. Bitkisel Toprak ve Hafriyat Döküm Alanı
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PH.1
392998,929200:4349070,034692
PH.2
393440,463446:4348867,850218
PH.3
392953,828354:4348483,948085
PH.4
392853,400472:4348645,306043
PH.5
392477,920223:4348522,344121
PH.6
392336,146549:4348797,018532
PH.7
392702,562974:4348901,195751
2
Alanı : 332.690 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28281190:37,75912880
39,28104490:37,76427900
39,27752640:37,75869920
39,27896760:37,75750940
39,27781340:37,75317670
39,28027020:37,75148950
39,28125420:37,75572020
2.1.2.6. Atık Depo Alanları
Proje kapsamında Zenginleştirme Tesislerinde yapılan üretim sırasında İri ve İnce
Tane çapına sahip olan zenginleştirme işlemi atıkları oluşacaktır.
İri Taneli Zenginleştirme Atıkları:
İri taneli zenginleştirme atıkları, tane çapı 0,2mm’dan büyük olan ve tesiste yapılan
üretim sırasında, siklon+elek çıkışında yer alacak kamyonlara yüklenerek kapasite artırımı
sonrası İri Taneli Atık Depo Alanlarına taşınacak olan 2281,2ton/gün (800,42m3/gün)
miktarındaki atıklar oluşturacaktır.
Cevher zenginleştirme tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşan iri taneli
maden zenginleştirme atığının tenör oranının %3'den fazla olacağı faaliyet sahibi tarafından
beyan edilmiş olup, 2012/15 sayılı Genelge'nin 9. maddesi gereği faaliyet süresince
oluşacak iri taneli maden zenginleştirme atığının ÇED izin alanı içerisinde belirlenen
Zenginleştirme Atığı Depo Alanları biriktirilecektir.
Krom konsantre tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşacak iri taneli maden
zenginleştirme atığı tenör oranının %3'den az olması durumunda, 2012/15 sayılı
Genelge'de belirtildiği üzere atıkların depolanmasında analize gerek görülmeden Atıkların
Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik'te depolama kriterleri verilen III. Sınıf Düzenli
Depolama Tesisi inşa edilecek ve burada bertarafı sağlanacaktır.
İri taneli atıklar katı yapıda olup, akışkan özellik taşımayacak ve sızıntısı suyu
oluşumu söz konusu olmayacaktır. Bu neden ile taşıma sırasında yük araçlarında standart
damperli kasalar kullanılacaktır.
Bu atıkların, İri Taneli AtıkDepo Alanlarında depolanması işlemi, kademeli olarak
gerçekleştirilecek olup uygun eğimli alanlarda yığma malzeme niteliğinde
gerçekleştirilecektir. Depolama işlemi sırasında arazinin topoğrafik yapısına bağlı olarak
oluşturulacak basamak sistemi ile depolama işlemi gerçekleştirilecektir. Bu amaçla peyzaj
öğelerinin oluşturulabileceği nitelikte nihai depolama alanı, %1 basamak eğimi ve 5m’lik
basmak yüksekliği ve 450’lik şev eğimlerine sahip olacak nitelikte teşkil edilecektir. Krom
Konsantre Tesislerinden oluşacak atıkların depolanması sonrasında mevsimsel yağışlara
bağlı oluşabilecek kütle hareketlerinin engellenmesi amacı ile, atık yığınının şev eğimi
bulunan alanların üzeri iri tane çapına sahip malzeme ile kapatılacak, basmak eğimlerinin
bulunduğu alanlar ise ocak işletmeciliği sırasında oluşan hafriyat malzemesi ile kademeli
olarak kapatılacaktır.
26
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yapılacak bu işleme ilişkin olarak hazırlanan tip kesit plan aşağıdaki şekilde
verilmiştir.
TABİ ZEMİN
HAFRİYAT MALZEMESİ
Eğim : %1
RİPRAP MALZEMESİ
A
çı
:
45
İRİ TANELİ ATIK
0
TABİ ZEMİN
Şekil 2.4. İri Taneli Atık Depo Alanı Tip Kesiti
Proje alanında mevcut durumda Krom Konsantre Tesisi-1 bünyesinde yapılan
üretim sırasında oluşan İri ve İnce Taneli Atıkların depolanması amacı ile 144.906m2 alana
sahip olan ve koordinatları aşağıda verilen alan kullanılmaktadır.
Tablo 2.23. Mevcut İri ve İnce Taneli Atık Depo Alanı
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
MTA.1
394253,307818:4349632,123175
MTA.2
394215,768990:4349497,156269
MTA.3
394206,292039:4349490,066745
MTA.4
394196,906694:4349463,787780
MTA.5
394169,689195:4349446,894160
MTA.6
394124,170273:4349443,140022
MTA.7
394109,622989:4349452,056100
MTA.8
394072,550878:4349442,670755
MTA.9
394073,770973:4349399,143779
MTA.10
394061,607566:4349348,868365
MTA.11
394014,575728:4349291,475106
MTA.12
394017,391331:4349267,824038
MTA.13
394033,140690:4349259,728615
MTA.14
394128,420708:4349319,869903
MTA.15
394153,837078:4349312,666515
MTA.16
394165,954031:4349318,051828
MTA.17
394153,763151:4349274,220804
MTA.18
394135,327845:4349258,748315
MTA.19
394087,445265:4349227,363094
MTA.20
394024,272448:4349175,859142
MTA.21
393969,147124:4349135,621679
MTA.22
393953,052139:4349138,840676
MTA.23
393910,400428:4349140,450175
MTA.24
393882,636579:4349189,942254
MTA.25
393913,217051:4349244,665203
MTA.26
393899,938688:4349267,198183
MTA.27
393852,056107:4349276,050424
MTA.28
393804,173527:4349266,795808
MTA.29
393751,060076:4349271,624303
MTA.30
393703,942091:4349290,838072
MTA.31
393654,669032:4349291,229128
MTA.32
393577,630995:4349293,575464
27
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28802970:37,77358120
39,28680920:37,77316720
39,28674420:37,77305850
39,28650630:37,77295380
39,28635080:37,77264090
39,28631140:37,77211380
39,28639000:37,77194380
39,28630090:37,77151550
39,28590890:37,77153650
39,28545450:37,77140340
39,28493170:37,77086720
39,28471900:37,77090360
39,28464800:37,77108750
39,28520140:37,77218250
39,28513960:37,77247830
39,28518960:37,77261790
39,28479330:37,77248350
39,28465160:37,77227220
39,28436300:37,77172210
39,28389130:37,77099790
39,28352210:37,77036520
39,28354910:37,77017810
39,28355840:37,76968340
39,28400080:37,76935380
39,28449760:37,76969960
39,28469890:37,76954220
39,28477280:37,76898570
39,28468360:37,76843210
39,28472060:37,76781560
39,28488790:37,76726640
39,28488530:37,76669510
39,28489700:37,76580170
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
MTA.33
MTA.34
MTA.35
MTA.36
MTA.37
MTA.38
MTA.39
MTA.40
MTA.41
MTA.42
MTA.43
MTA.44
MTA.45
MTA.46
MTA.47
MTA.48
MTA.49
MTA.50
MTA.51
MTA.52
MTA.53
MTA.54
MTA.55
MTA.56
MTA.57
MTA.58
MTA.59
MTA.60
MTA.61
MTA.62
MTA.63
MTA.64
2
Alanı : 144.906 m
393551,039186:4349301,396585
393564,335090:4349326,815226
393612,043925:4349359,272876
393650,466419:4349382,277326
393669,239070:4349403,380094
393675,413646:4349412,455423
393699,741440:4349423,715007
393736,500706:4349446,005200
393756,288141:4349473,926600
393774,800179:4349502,989714
393792,907037:4349506,611086
393810,144718:4349506,970109
393831,572692:4349514,042754
393859,584530:4349531,059266
393895,487319:4349534,771517
393958,823463:4349499,689337
393984,757932:4349500,528653
394001,504544:4349503,923236
394013,810708:4349505,001588
394041,172182:4349510,232458
394049,868760:4349524,354103
394052,801680:4349535,434024
394056,386360:4349544,558664
394064,509911:4349550,469921
394085,835766:4349597,950127
394126,073229:4349629,737722
394156,981177:4349634,718803
394184,409412:4349630,645303
394199,617147:4349626,571803
394213,195481:4349623,041436
394223,786582:4349625,485536
394240,347623:4349628,932973
39,28496420:37,76549220
39,28519480:37,76564230
39,28549310:37,76619020
39,28570510:37,76663200
39,28589750:37,76684630
39,28598000:37,76691640
39,28608440:37,76719670
39,28628970:37,76761930
39,28654370:37,76784430
39,28680780:37,76805430
39,28684260:37,76826360
39,28684800:37,76846340
39,28691430:37,76871070
39,28707110:37,76903270
39,28710890:37,76944840
39,28680060:37,77018810
39,28681140:37,77048870
39,28684400:37,77068230
39,28685520:37,77082470
39,28690570:37,77114110
39,28703400:37,77123970
39,28713410:37,77127200
39,28721680:37,77131210
39,28727100:37,77140530
39,28770140:37,77164510
39,28799270:37,77210650
39,28804130:37,77246410
39,28800800:37,77278270
39,28797310:37,77295960
39,28794300:37,77311760
39,28796630:37,77324000
39,28799940:37,77343140
Mevcut atık depo alanına ilişkin olarak T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Çevre
ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından yapılan denetimler neticesinde atık depo alanı olarak
belirlenen alan dışında atık depolandığı belirlenmiştir. Söz konusu atıkların mevcut atık
depolama alanına taşınma sürecinin devam ettiği ayrıca söz konusu ÇED Raporunda Atık
Depolama Alanının yanı sıra yeni atık depolama alanları da oluşturulmuş ve koordinatları
verilmiştir.
Tablo 2.24. İri Taneli Atık Depo Alanı-1
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
GZS.1
394286,491472:4349751,429070
GZS.2
393996,000000:4348707,000000
GZS.3
393677,409199:4348963,001588
GZS.4
393898,554710:4349059,737846
GZS.5
393903,607553:4349148,592815
GZS.6
393843,536831:4349216,598163
GZS.7
393757,738355:4349225,704765
GZS.8
393713,112292:4349212,954462
GZS.9
393701,424514:4349195,954057
GZS.10
393670,611280:4349186,391329
GZS.11
393656,798451:4349198,079107
GZS.12
393579,234104:4349186,391329
GZS.13
393491,417030:4349100,759967
GZS.14
393421,980360:4349107,764457
GZS.15
393375,000222:4349216,045724
GZS.16
393262,154522:4349369,705044
GZS.17
393360,213802:4349451,644990
GZS.18
393769,863453:4349518,340201
GZS.19
394231,506684:4349746,332113
2
Alanı : 434.980 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28910860:37,77394710
39,27966400:37,77074400
39,28193120:37,76701060
39,28282980:37,76955880
39,28363090:37,76960340
39,28423620:37,76889630
39,28430770:37,76790030
39,28418740:37,76738500
39,28403280:37,76725220
39,28394280:37,76689650
39,28404640:37,76673450
39,28393160:37,76583720
39,28314940:37,76483280
39,28320400:37,76402680
39,28417360:37,76346500
39,28554400:37,76213250
39,28629430:37,76325630
39,28694550:37,76799460
39,28905590:37,77331050
Proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı nedeni ile faaliyet bünyesine ikinci
Krom Konsantre Tesisinin (Krom Konsantre Tesisi-2) inşası gerçekleştirilecek ve bu tesis
28
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
bünyesinde üretim faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Kapasite artırımı sonrası oluşacak iri
taneli zenginleştirme tesisi atığı miktarında da artım söz konusu olacak ve mevcut olan
1140,6ton/gün (400,21m3/gün) iri taneli atık üretim miktarı, 2 katına çıkarak 2281,2ton/gün
(800,42m3/gün) miktarına ulaşacaktır.
Bu kapsamda proje alanı içerisinde ilave Zenginleştirme Atığı Depo Alanları
belirlenmiş olup alan kullanımları ve koordinatları aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.25. İri Taneli Atık Depo Alanı-2
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PIA1.1
393906,369110:4348650,980694
PIA1.2
392396,000000:4347707,000000
PIA1.3
392280,000000:4347810,000000
PIA1.4
391871,000000:4347379,000000
PIA1.5
391825,000000:4347350,000000
PIA1.6
391080,513427:4348202,659836
PIA1.7
391576,750152:4348607,592400
PIA1.8
391489,135460:4348307,647052
PIA1.9
391491,966030:4348251,106223
PIA1.10
391520,271627:4348212,941163
PIA1.11
391898,151461:4348135,197529
PIA1.12
391995,805796:4348140,851617
PIA1.13
392048,171175:4348198,805960
PIA1.14
392477,920223:4348522,344121
PIA1.15
392853,400472:4348645,306043
PIA1.16
392953,828354:4348483,948085
PIA1.17
393440,463446:4348867,850218
2
Alanı : 1.489.334 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,27914840:37,76971380
39,27045800:37,75235750
39,27137150:37,75099660
39,26743770:37,74632550
39,26717080:37,74579700
39,27475880:37,73703100
39,27846900:37,74271750
39,27575590:37,74175030
39,27524690:37,74179220
39,27490660:37,74212640
39,27425350:37,74651880
39,27431660:37,74764970
39,27484520:37,74824740
39,27781340:37,75317670
39,27896760:37,75750940
39,27752640:37,75869920
39,28104490:37,76427900
Tablo 2.26. İri Taneli Atık Depo Alanı-3
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PIA2.1
390999,621366:4351019,427346
PIA2.2
390926,701501:4350383,474381
PIA2.3
390262,439431:4349994,932853
PIA2.4
389820,035200:4349646,284471
PIA2.5
389420,350592:4350104,042912
PIA2.6
389459,548486:4350161,834678
PIA2.7
389481,432675:4350386,435564
PIA2.8
389538,022104:4350474,463565
PIA2.9
389638,800896:4350663,608005
PIA2.10
390034,911423:4350799,208344
PIA2.11
390166,968308:4351032,249905
PIA2.12
390391,000000:4351091,000000
2
Alanı : 1.336.054 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,30012400:37,73563720
39,29438570:37,73489480
39,29080150:37,72725690
39,28760450:37,72218520
39,29167730:37,71747660
39,29220290:37,71792150
39,29422910:37,71813830
39,29502930:37,71878000
39,29674610:37,71991730
39,29801810:37,72448770
39,30013420:37,72598080
39,30069190:37,72856880
İnce Taneli Zenginleştirme Atıkları:
İnce taneli zenginleştirme atıkları, tane çapı 0,2mm’dan küçük olan ve krom
konsantre tesisinde kullanılacak olan tikinerde yapılacak çamur susuzlaştırma işlemi
sonrası tikinerin tabanında oluşan atıkları oluşturacaktır. Yapılacak olan kapasite artırımı ile
faaliyet bünyesinde 2285,46ton/gün (772,02m3/gün) miktarında ince taneliğ atık
oluşacaktır. Cevher zenginleştirme tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşan ince
taneli maden zenginleştirme atığının tenör oranının %3'den fazla olacağı faaliyet sahibi
tarafından beyan edilmiş olup, 2012/15 sayılı Genelge'nin 9. maddesi gereği faaliyet
süresince oluşacak maden zenginleştirme atığının ÇED izin alanı içerisinde belirlenen
Zenginleştirme Atığı Depo Alanları biriktirilecektir.
29
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Krom konsantre tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşacak ince taneli maden
zenginleştirme atığı tenör oranının %3'den az olması durumunda, maden zenginleştirme
atığı 2012/15 sayılı Genelge'de belirtildiği üzere atıkların depolanmasında analize gerek
görülmeden Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik'te depolama kriterleri verilen
III. Sınıf Düzenli Depolama Tesisi inşa edilecek ve burada bertarafı sağlanacaktır.
İnce taneli atıklar, tikiner çıkışında içeriğinde yer alacak olan 1774,267m3/gün
miktarındaki su nedeni ile akışkan nitelikte olacak ve herhangi bir alana doğrudan dökümü
mümkün olmayacaktır. Bu kapsamda faaliyet bünyesine 2 adet Şlam Havuzu dahil edilerek
bu atıkların bu alanda dinlendirilmesi ve nihai depolaması işlemi gerçekleştirilecektir.
Bu kapsamda, tikinerin tabanından alınacak ince taneli atıklar pompalar vasıtası ile
Şlam Havuzuna gönderilecektir. Şlam Havuzunda bulunacak olan su işletmenin ilerleyen
aşamalarında, özkütle farkı nedeni ile katı tanelerin üzerine çıkacak ve göllenmeye neden
olacaktır. Bu aşamada tesiste kullanılan suyun temini amacı ile, göllenme nedeni ile oluşan
bu su, Krom Konsantre Tesisi-1 için Su Toplama Alanına, Krom Konsantre Tesisi-2 için Su
Dinlendirme Göletine akrtarılacaktır. Bu alnlarda birktirilecek olan su, bu alanlarda yer
alacak olan pompalar vasıtası ile Temiz Su Havuzlarına sevki ile yapılacaktır. Temiz Su
Havuzundan ise tekrar tesise verilerek yeniden üretimde kullanılacaktır.
Şlam Havuzlarından suyun alınmasını müteakip sıvı içeriğinden ayrılmış akışkanlık
özelliğini yitirmiş katı nitelikte atık kısım kalacaktır. Bu aşamada şlam havuzlarında
ortalama katı madde yükü %85,1 olacaktır.
Proje alanında mevcut durumda Krom Konsantre Tesisi-1 bünyesinde yapılan
üretim sırasında oluşan İri ve İnce Taneli Atıkların depolanması amacı ile 144.906m2 alana
sahip olan ve koordinatları aşağıda verilen alan kullanılmaktadır.
Tablo 2.27. Mevcut İri ve İnce Taneli Atık Depo Alanı
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
MTA.1
394253,307818:4349632,123175
MTA.2
394215,768990:4349497,156269
MTA.3
394206,292039:4349490,066745
MTA.4
394196,906694:4349463,787780
MTA.5
394169,689195:4349446,894160
MTA.6
394124,170273:4349443,140022
MTA.7
394109,622989:4349452,056100
MTA.8
394072,550878:4349442,670755
MTA.9
394073,770973:4349399,143779
MTA.10
394061,607566:4349348,868365
MTA.11
394014,575728:4349291,475106
MTA.12
394017,391331:4349267,824038
MTA.13
394033,140690:4349259,728615
MTA.14
394128,420708:4349319,869903
MTA.15
394153,837078:4349312,666515
MTA.16
394165,954031:4349318,051828
MTA.17
394153,763151:4349274,220804
MTA.18
394135,327845:4349258,748315
MTA.19
394087,445265:4349227,363094
MTA.20
394024,272448:4349175,859142
MTA.21
393969,147124:4349135,621679
MTA.22
393953,052139:4349138,840676
MTA.23
393910,400428:4349140,450175
MTA.24
393882,636579:4349189,942254
MTA.25
393913,217051:4349244,665203
MTA.26
393899,938688:4349267,198183
MTA.27
393852,056107:4349276,050424
MTA.28
393804,173527:4349266,795808
MTA.29
393751,060076:4349271,624303
MTA.30
393703,942091:4349290,838072
30
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28802970:37,77358120
39,28680920:37,77316720
39,28674420:37,77305850
39,28650630:37,77295380
39,28635080:37,77264090
39,28631140:37,77211380
39,28639000:37,77194380
39,28630090:37,77151550
39,28590890:37,77153650
39,28545450:37,77140340
39,28493170:37,77086720
39,28471900:37,77090360
39,28464800:37,77108750
39,28520140:37,77218250
39,28513960:37,77247830
39,28518960:37,77261790
39,28479330:37,77248350
39,28465160:37,77227220
39,28436300:37,77172210
39,28389130:37,77099790
39,28352210:37,77036520
39,28354910:37,77017810
39,28355840:37,76968340
39,28400080:37,76935380
39,28449760:37,76969960
39,28469890:37,76954220
39,28477280:37,76898570
39,28468360:37,76843210
39,28472060:37,76781560
39,28488790:37,76726640
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
MTA.31
MTA.32
MTA.33
MTA.34
MTA.35
MTA.36
MTA.37
MTA.38
MTA.39
MTA.40
MTA.41
MTA.42
MTA.43
MTA.44
MTA.45
MTA.46
MTA.47
MTA.48
MTA.49
MTA.50
MTA.51
MTA.52
MTA.53
MTA.54
MTA.55
MTA.56
MTA.57
MTA.58
MTA.59
MTA.60
MTA.61
MTA.62
MTA.63
MTA.64
2
Alanı : 144.906 m
393654,669032:4349291,229128
393577,630995:4349293,575464
393551,039186:4349301,396585
393564,335090:4349326,815226
393612,043925:4349359,272876
393650,466419:4349382,277326
393669,239070:4349403,380094
393675,413646:4349412,455423
393699,741440:4349423,715007
393736,500706:4349446,005200
393756,288141:4349473,926600
393774,800179:4349502,989714
393792,907037:4349506,611086
393810,144718:4349506,970109
393831,572692:4349514,042754
393859,584530:4349531,059266
393895,487319:4349534,771517
393958,823463:4349499,689337
393984,757932:4349500,528653
394001,504544:4349503,923236
394013,810708:4349505,001588
394041,172182:4349510,232458
394049,868760:4349524,354103
394052,801680:4349535,434024
394056,386360:4349544,558664
394064,509911:4349550,469921
394085,835766:4349597,950127
394126,073229:4349629,737722
394156,981177:4349634,718803
394184,409412:4349630,645303
394199,617147:4349626,571803
394213,195481:4349623,041436
394223,786582:4349625,485536
394240,347623:4349628,932973
39,28488530:37,76669510
39,28489700:37,76580170
39,28496420:37,76549220
39,28519480:37,76564230
39,28549310:37,76619020
39,28570510:37,76663200
39,28589750:37,76684630
39,28598000:37,76691640
39,28608440:37,76719670
39,28628970:37,76761930
39,28654370:37,76784430
39,28680780:37,76805430
39,28684260:37,76826360
39,28684800:37,76846340
39,28691430:37,76871070
39,28707110:37,76903270
39,28710890:37,76944840
39,28680060:37,77018810
39,28681140:37,77048870
39,28684400:37,77068230
39,28685520:37,77082470
39,28690570:37,77114110
39,28703400:37,77123970
39,28713410:37,77127200
39,28721680:37,77131210
39,28727100:37,77140530
39,28770140:37,77164510
39,28799270:37,77210650
39,28804130:37,77246410
39,28800800:37,77278270
39,28797310:37,77295960
39,28794300:37,77311760
39,28796630:37,77324000
39,28799940:37,77343140
Yapılacak olan kapasite artımı ile bu alanda genişlemeye gidilecek olup, alan
kapasite artırımı sonrası yukarıda verilen alan içerisinde yer alacak olan 44.242m2’lik alan
Su Toplama Alanı olarak kullanılacak olup bu alanın koordinatları aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.28. Su Toplama Alanı Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
TP1
393860,287000:4349502,448787
TP2
393868,126029:4349486,982594
TP3
393878,295580:4349458,168866
TP4
393884,015953:4349444,609464
TP5
393894,821101:4349421,092377
TP6
393912,617816:4349391,219321
TP7
393927,236545:4349367,914099
TP8
393931,050127:4349354,354698
TP9
393926,812814:4349321,727388
TP10
393910,922890:4349305,201867
TP11
393885,499012:4349297,998435
TP12
393871,727745:4349300,752688
TP13
393830,625809:4349299,693360
TP14
393814,100289:4349297,150972
TP15
393798,845962:4349292,278062
TP16
393770,667831:4349292,489928
TP17
393761,769473:4349289,311943
TP18
393749,693131:4349288,252615
TP19
393728,082835:4349293,761122
TP20
393693,760600:4349296,727241
TP21
393682,955452:4349295,667913
TP22
393661,557021:4349297,998435
TP23
393619,819488:4349306,261195
TP24
393610,073668:4349302,235748
TP25
393590,793894:4349302,023882
TP26
393584,437925:4349300,117092
31
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28681340:37,76904540
39,28667500:37,76913870
39,28641670:37,76926110
39,28629530:37,76932960
39,28608470:37,76945860
39,28581780:37,76966960
39,28560960:37,76984270
39,28548790:37,76988910
39,28519350:37,76984510
39,28504270:37,76966350
39,28497460:37,76936990
39,28499780:37,76920980
39,28498320:37,76873350
39,28495830:37,76854240
39,28491250:37,76836630
39,28491090:37,76803960
39,28488120:37,76793700
39,28487020:37,76779710
39,28491720:37,76754580
39,28493970:37,76714740
39,28492880:37,76702230
39,28494720:37,76677390
39,28501650:37,76628880
39,28497900:37,76617640
39,28497470:37,76595300
39,28495680:37,76587960
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
TP27
TP28
TP29
TP30
TP31
TP32
TP33
TP34
TP35
TP36
TP37
TP38
TP39
TP40
TP41
TP42
TP43
TP44
TP45
TP46
2
Alanı : 44.242m
393563,463225:4349300,328957
393556,029131:4349304,629737
393561,768300:4349313,464627
393568,548001:4349318,973134
393584,226059:4349327,871492
393589,098969:4349334,439327
393599,904117:4349344,820744
393608,378743:4349350,117385
393627,870383:4349360,075070
393650,328142:4349378,083650
393670,455378:4349389,100664
393696,091122:4349408,380438
393718,125149:4349411,982154
393775,328875:4349449,694240
393782,532307:4349460,287522
393778,506860:4349466,643492
393776,388203:4349481,685953
393777,659397:4349490,584310
393779,778053:4349493,762295
393808,168050:4349500,330130
39,28495610:37,76563640
39,28499400:37,76554950
39,28507420:37,76561470
39,28512470:37,76569240
39,28520680:37,76587270
39,28526660:37,76592820
39,28536140:37,76605180
39,28541020:37,76614920
39,28550230:37,76637360
39,28566730:37,76663110
39,28576900:37,76686270
39,28594580:37,76715680
39,28598100:37,76741170
39,28632770:37,76806880
39,28642400:37,76815070
39,28648080:37,76810300
39,28661610:37,76807610
39,28669640:37,76808940
39,28672530:37,76811350
39,28678790:37,76844150
Kapasite artırımı sonrasında Krom Konsantre Tesisi-1 bünyesinde yapılacak üretim
sonrasında oluşacak olan ince taneli atıkların depolanması amacı ile Şlam Havuzu-1
kullanılacaktır. Bu alana ait koordinatlar ve alan kullanımı aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.29. Şlam Havuzu-1 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
SL1.2
393246,784853:4349014,779872
SL1.3
393206,752689:4349024,137458
SL1.4
393115,615592:4349100,699507
SL1.5
393115,804506:4349124,368441
SL1.6
393182,194520:4349244,977020
SL1.7
393205,195334:4349262,289426
SL1.8
393250,596355:4349272,293713
SL1.9
393352,027461:4349195,818098
2
Alanı : 40.724 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28234470:37,76201070
39,28242410:37,76154510
39,28310250:37,76047650
39,28331580:37,76047490
39,28441050:37,76122540
39,28456930:37,76148930
39,28466500:37,76201400
39,28398860:37,76320190
Kapasite artırımı ile faaliyet bünyesinde dahil edilecek olan Krom Konsantre Tesisi-2
bünyesinde oluşacak ince taneli atıkların depolanması amacı ile kullanılacak olan Şlam
Havuzu-2 ve Şlam Havuzu-2’den alınacak olan suyun depolanacağı Su Dinlendirme Gleti
Koordinatları ise aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.30. Şlam Havuzu-2 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
SL2.1
392047,186104:4348565,411372
SL2.2
392048,171175:4348198,805960
SL2.3
391995,805796:4348140,851617
SL2.4
391898,151461:4348135,197529
SL2.5
391520,271627:4348212,941163
SL2.6
391491,966030:4348251,106223
SL2.7
391489,135460:4348307,647052
SL2.8
391576,750152:4348607,592400
SL2.9
391605,884544:4348628,198125
2
Alanı : 226.336 m
32
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,27814780:37,74817720
39,27484520:37,74824740
39,27431660:37,74764970
39,27425350:37,74651880
39,27490660:37,74212640
39,27524690:37,74179220
39,27575590:37,74175030
39,27846900:37,74271750
39,27865830:37,74305190
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 2.31. Su Dinlendirme Göleti Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
TSG1
391059,336549:4349892,103466
TSG2
391085,835706:4349874,956953
TSG3
391098,305898:4349851,575343
TSG4
391149,745439:4349797,797641
TSG5
391229,242912:4349726,094038
TSG6
391236,257395:4349659,066757
TSG7
391268,212261:4349609,185990
TSG8
391293,152645:4349585,804380
TSG9
391321,210577:4349538,261774
TSG10
391254,962683:4349505,527521
TSG11
391244,830652:4349475,910815
TSG12
391248,727587:4349440,059014
TSG13
391343,812799:4349316,136483
TSG14
391427,207207:4349192,213952
TSG15
391434,221690:4349065,173873
TSG16
391382,002762:4348984,117626
TSG17
391328,225059:4348811,873102
TSG18
391303,284676:4348812,652489
TSG19
391265,874101:4348906,178927
TSG20
391183,259080:4349003,602301
TSG21
391109,996703:4349030,101458
TSG22
391068,689193:4349060,497551
TSG23
391021,925973:4349147,009507
TSG24
390857,334830:4349277,417507
TSG25
390768,067658:4349280,288674
TSG26
390744,837311:4349305,085111
TSG27
390769,978983:4349360,571845
TSG28
390785,189629:4349411,145938
TSG29
390783,232614:4349485,242454
TSG30
390789,933705:4349522,942761
TSG31
390795,547081:4349569,332559
TSG32
390805,654781:4349585,043224
TSG33
390803,952774:4349611,217919
TSG34
390820,364429:4349643,030124
TSG35
390821,273904:4349672,220201
TSG36
390831,407341:4349674,750359
TSG37
390856,319352:4349683,242600
TSG38
390874,238249:4349689,350963
TSG39
390899,216118:4349717,049217
TSG40
390932,593400:4349744,606964
TSG41
390953,764534:4349763,354223
TSG42
390976,163532:4349789,484352
TSG43
390997,308444:4349816,947801
TSG44
391007,783940:4349829,437561
TSG45
391024,340861:4349848,349695
TSG46
391034,914881:4349860,400105
TSG47
391048,493467:4349875,874228
2
Alanı : 373.310 m
33
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28997580:37,73651210
39,28982470:37,73682210
39,28961560:37,73697050
39,28913760:37,73757550
39,28850170:37,73850870
39,28789870:37,73860090
39,28745340:37,73897940
39,28724590:37,73927230
39,28682110:37,73960520
39,28651790:37,73884250
39,28624980:37,73872990
39,28592730:37,73878080
39,28482290:37,73990310
39,28371690:37,74088980
39,28257340:37,74099160
39,28183660:37,74039940
39,28027820:37,73980380
39,28028210:37,73951460
39,28111990:37,73906580
39,28198720:37,73809250
39,28221670:37,73723890
39,28248530:37,73675520
39,28325880:37,73619910
39,28441290:37,73427000
39,28442750:37,73323480
39,28464790:37,73296150
39,28515100:37,73324390
39,28560850:37,73341200
39,28627580:37,73337730
39,28661620:37,73344890
39,28703490:37,73350640
39,28717770:37,73362100
39,28741320:37,73359710
39,28770190:37,73378220
39,28796500:37,73378800
39,28798910:37,73390500
39,28806870:37,73419240
39,28812600:37,73439920
39,28837870:37,73468430
39,28863110:37,73506670
39,28880270:37,73530910
39,28904090:37,73556460
39,28929100:37,73580520
39,28940480:37,73592460
39,28957730:37,73611350
39,28968710:37,73623420
39,28982830:37,73638910
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.1.2.7. Şantiye/İdari Bina
Proje kapsamında mevcut durumda yapılan üretim sırasında şantiye alanı olarak
22.504m2 alana sahip Şantiye-1 yer almaktadır. Bu alana ilişkin koordinatlar aşağıda
verilmiştir.
Tablo 2.32. Şantiye-1 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
MVS.1
393631,722388:4349172,625471
MVS.2
393617,446000:4349141,912000
MVS.3
393631,999000:4349125,590000
MVS.4
393651,068000:4349119,369000
MVS.5
393657,255513:4349110,690415
MVS.6
393649,311155:4349067,393661
MVS.7
393635,003000:4349042,238000
MVS.8
393626,883000:4349034,245000
MVS.9
393622,364000:4349027,932000
MVS.10
393612,413000:4349015,805000
MVS.11
393606,397000:4349007,220000
MVS.12
393593,502036:4348999,072178
MVS.13
393570,662006:4348985,963987
MVS.14
393556,362160:4348984,573724
MVS.15
393551,102000:4349006,310000
MVS.16
393535,167000:4349039,742000
MVS.17
393505,915484:4349065,208962
MVS.18
393491,417030:4349100,759967
MVS.19
393499,544707:4349104,576881
MVS.20
393532,434451:4349138,343685
MVS.21
393563,986151:4349170,736764
MVS.22
393579,234104:4349186,391329
MVS.23
393613,509776:4349191,556156
2
Alanı : 22.504 m
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,28381410:37,76644790
39,28353560:37,76628720
39,28339040:37,76645850
39,28333670:37,76668050
39,28325920:37,76675360
39,28286820:37,76666840
39,28263980:37,76650650
39,28256680:37,76641360
39,28250940:37,76636220
39,28239890:37,76624880
39,28232080:37,76618040
39,28224590:37,76603220
39,28212500:37,76576960
39,28211070:37,76560400
39,28230590:37,76553960
39,28260510:37,76534960
39,28283090:37,76500650
39,28314940:37,76483280
39,28318480:37,76492640
39,28349300:37,76530230
39,28378870:37,76566300
39,28393160:37,76583720
39,28398240:37,76623370
Şantiye alanı bünyesinde idari birim, yemekhane, yatakhane, revir, araçların bakım
ve onarımlarının yapıldığı atölyeler, kapalı alana sahip geçici atık depo alanı gibi ünitelerin
tamamını bünyesinde barındırmaktadır.
Proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı ile yukarıda verilmiş olan Şantiye-1
kapsamında herhangi bir değişiklik yapılmarak alanın kullanımına devam edilecektir. Ancak
proje kapsamında Krom Konsantre Tesisi-2 yakınlarında Şantiye-2’nin teşkili
gerçekleştirilecektir.
Şantiye-2 bünyesinde idari birim, yemekhane ve yatakhane bulunacak olup revir ve
araçların bakım ve onarımının yapılacağı atölyeler Şantiye-1 bünyesinde yer alacaktır.
Şantiye-2 alanına ait koordinat ve alan kullanımına ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.33. Şantiye-2 Koordinatları
Poligon
Nokta
Koordinat Sırası
: Sağa-Yukarı
No
Adı
Datum
: ED-50
Türü
: UTM
D.O.M.
: 39
ZON
: 37S
Ölçek Faktörü
: 6 Derecelik
1
PSN1
392212,565845:4348609,057991
PSN2
392220,319486:4348559,662839
PSN3
392121,529182:4348544,155556
PSN4
392113,775541:4348593,550708
2
Alanı : 5.000 m
34
Koordinat Sırası
: Enlem-Boylam
Datum
: WGS-84
Türü
: Coğrafik
D.O.M.
:ZON
:Ölçek Faktörü
:39,27856160:37,75008710
39,27811750:37,75018490
39,27796550:37,74904230
39,27840960:37,74894450
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.1.2.8. Diğer
Faaliyet kapsamında, İri Taneli Atık Depo Alanları ve Şlam Havuzları etrafına
kuşaklama kanalı yapımı gerçekleştirilecektir.
Bu kapsamda iş makineleri yardımı ile alt kotundan başlamak üzere üst kotta doğru
iş makineleri ile kazı çalışması yapılacaktır. Bu kazı çalışmaları sırasında öncelikle arazi
üzerinde eğimli nitelikte bir kazı yapılacak ve kuşaklama kanalı oluşturulacaktır.
Kuşaklama Kanalı Debi Hesabı:
Proje alanında oluşacak akım rejiminin belirlenmesi amacı 1/25.000 Ölçekli
topoğrafik haritalar üzerinde bulunan kot eğrileri kullanılarak WMS Programı ile analiz
gerçekleştirilmiştir. Watershed Modeling System (WMS), Brigham Young Üniversitesi,
Çevre Araştırma Laboratuvarları tarafından geliştirilmiş bir havza modelleme ara yüzüdür.
Modeller ve yöntemler ile verileri modülleri yardımıyla birleştirmekte ve bir havzanın
hidrolojik modellenmesi için birçok modelin birbirleriyle uyumlu çalışmalarını sağlamaktadır.
WMS tarafından desteklenen yöntemler ve modeller, aşağıda sıralanmıştır:
• Rasyonel yöntem ve modifikasyonları
• TR-20
• TR-55
• NFF
• HEC-1
• HSPF
• Hidrolik hesap yardımcıları
• HEC-RAS
• STORMDRAIN
• GSSHA
• CE-QUAL-W2
WMS,
• Topoğrafik haritalardan sayısal arazi modelleri oluşturabilmekte,
• Havza üzerindeki drenaj ağını belirleyebilmekte,
• Havzaların ve drenaj alanlarının sınırlarını bulabilmekte,
• Stokastik ve probablistik modelleme yöntemlerini kullanılarak belirsizlik analizi
yapılmasını sağlamakta,
• CBS tabanlı veri işleme için destek sağlamaktadır.
WMS, birçok veri kaynağını kullanabilmektedir. Bunlardan bazıları, aşağıda
sıralanmıştır:
• ArcGIS raster dosyaları
• ESRI shape dosyaları
• AutoCAD DWG ve DXF dosyaları
• Coğrafi olarak referanslanmış TIFF, JPEG ve MrSID dosyaları
Hidrolojik Hesaplar
WMS, sayısal arazi modellerini kullanarak akarsu ağlarını ve alt havza sınırlarını
belirleyebilmektedir. Yazılım ve desteklediği modeller, hidrolojik hesapları çok ayrıntılı
olarak yapabilmektedir. Özellikle akım öteleme ve haznelerde bekleme nedeniyle akım
gecikmesi gibi hesapları yapabilmesi programı yararlı ve kullanışlı olmasını sağlamıştır.
35
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Hidrolik/Hidrodinamik Hesaplar
WMS basit hidrolik hesaplar yapabilmekte ve desteklediği modellerin hidrodinamik
hesap yeteneklerini kullanmaktadır.
WMS Programı içerisinde yer alan TOPAZ Drenaj Sistemi ile yapılan analiz
neticesinde yağışlar sonucu oluşan yüzeysel akımların izleyeceği akım yolları belirlenerek
aşağıda verilen yağış havzası oluşturulmuştur.
Yapılan analiz neticesinde, proje kapsamında kullanılacak olan ünitelerin tamamının
3 farklı havza içerisinde (2B, 3B ve 4B) kaldığı görülmüş olup söz konusu havzalar
aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
Şekil 2.5. Proje Alanı Havzaları
Faaliyet kapsamında proje alanı ünitelerine yağış nedeni ile gelecek olan suların
girmesini engellemek amacı ile kuşaklama kanalı yapılacaktır. Kuşaklama kanalı
boyutlandırmalarında Rasyonel Metodun kullanılması uygun olarak görülmektedir.
Rasyonel yöntem, hesap yöntemleri içerisinde en popüler ve en pratik olan
yöntemdir. Fakat her koşul için uygun olmayıp, yalnız uygun havza koşullarında
kullanılabilir.
Rasyonel yöntemin, akış katsayısının yüksek ve toplama havzasının 10 km2’den
küçük olduğu durumlarda iyi sonuç vermekte olduğunu ve havza alanının 10 km2’den büyük
olduğu durumlarda bu yöntemin kullanılmasının hatalı sonuçlara ulaşılmasına neden
olacağını belirtmiştir (Avcı ve diğ., 1991).
36
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında teşkili gerçekleştirilecek kuşaklama kanalı boyutlarının
hesaplanması amacı ile öncelikle kuşaklama kanalına gelmesi muhtemel olan debilerin
hesaplanması Rasyonel Metot kullanılarak yapılmıştır.
Debi Hesabı:
Bu üç havzaya ilişkin debi hesaplamaları aşağıda verilmiştir.
Q =C.I.A
Q
C
I
A
: Debi (m3/s)
: Drenaj alanı Özelliğine Bağlı Akış Katsayısı
: Yağış Şiddeti (m/s)
: Havza Alanı (m2)
Havza Özellikleri:
Havza Alanı
Havzanın Minimum Kotu
Havzanın Maksimum Kotu
Havza Yatağı Uzunluğu
: 2,21+0,47+0,18 = 2,86 km2
: 1589m
: 1832m
: 1863m (mak)
C Katsayısının Belirlenmesi:
Bu katsayı drenaj alanının eğimi, bitki örtüsü, sesin cinsi, sekli, yağışın şiddet ve
süresi gibi çeşitli etkenlere bağlı olarak değişir. 100 yıl yinelemeli süreli taşkınlar için C100
değerleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Çeşitli özellikteki arazi ve bitki örtüsü ihtiva eden drenaj alanları homojen kısımlara
ayrılarak her bir kısım için birer C100 değeri seçilir. Sonra tüm sahaya ilişkin ortalama C100
değerleri aşağıdaki gibi hesaplanır.
Tablo 2.34. Rasyonel Yöntem İçin C 100 Değerleri
Drenaj Alanı Özellikleri
Su geçirmez yüzeyler
Dik çıplak yüzeyler
Dalgalı çıplak yüzeyler
Düz çıplak yüzeyler
Dalgalı çıplak yüzeyler
Yaprak döken ormanlar
Çam ormanları
Meyve bahçeleri
Yamaç ve taras tarım arazileri
Taban tarım arazileri
C100 Değerleri
0,90-0,95
0,80-0,90
0,60-0,80
0,50-0,70
0,40-0,65
0,35-0,60
0,25-0,50
0,15-0,40
0,15-0,40
0,10-0,30
Havzanın genel karakteri, Dalgalı Çıplak Yüzeyler niteliğindedir. Bu nedenle C100
değeri bu havzalar için 0,9 alınacaktır.
Arazi Özelliğine göre C100 değerinin çevriminde aşağıdaki formül kullanılır. Böylece
bu değerler C10, C25 ve C50 gidi değerlere dönüşümü sağlanır.
CT  C100 x(T / 100) 0,19
Bu formüle göre C2, C5,C10, C25 ve C50 değerleri aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Tablo 2.35. Akış Katsayı Değerleri
37
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
C100
0.9
C2
0.428
C5
0.509
C10
0.581
C25
0.692
C50
0.789
I Yağış Şiddetinin Belirlenmesi:
Toplanma Zamanı:
TC  0,00032 
L0,77
S 0, 385
TC : Toplanma Zamanı (saat)
L : Yatak Uzunluğu (m)
S : H/L
H : Yatağın Memba ve Mansabındaki Kot Farkı
Havza Özellikleri:
Havza Alanı
Havzanın Minimum Kotu
Havzanın Maksimum Kotu
Havza Yatağı Uzunluğu
: 2,21+0,47+0,18 = 2,86 km2
: 1589m
: 1832m
: 1863m (mak)
Yukarıdaki verilere göre toplanma zamanı;
TC  0,00032 
L0 , 77
1863 0 , 77

0
,
00032

 0,2311saat  14dk
(
1832

1589
)
0 ,385
S 0 ,385
(
)
1863
Tasarımda 30dk’lık toplanma süresi baz alınacak ve 30dk’da toplanacak yağış
suyunu toplayabilecek Kuşaklama Kanalı yapılacaktır.
Kangal Meteoroloji İstasyonu gözlem kayıtlarına göre Standart Zamanlarda
Gözlenen En Büyük Yağış Değeri Tablosundan 30dk için yağış şiddetleri aşağıda
verilmiştir.
I2
I5
I10
I25
I50
I100
:10,7 mm/saat
:18,6 mm/saat
:24,5 mm/saat
:32,5 mm/saat
:38,6 mm/saat
:44,7 mm/saat
Debi Hesabı:
Q =C.I.A
Q
C
I
A
: Debi (m3/s)
: Drenaj alanı Özelliğine Bağlı Akış Katsayısı
: Yağış Şiddeti (m/s)
: Havza Alanı (m2)
Tablo 2.36. 2B Havzası Maksimum Debi
Q2
0,77
Q5
1,33
Q10
1,75
Q25
2,32
Q50
2,76
38
Q100
3,20
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tasarımda Q100 debisi baz alınmış olup kullanılacak olan kuşaklama kanalları bu
debiyi savaklayabilecek kapasitede olacaktır.
Bu kapsamda teşkili yapılacak olan kuşaklama kanalına ilişkin kesit aşağıda
verilmiştir.
1m
1.5m
1.5m
1.5m
45
0
45
0
1.5m
Şekil 2.6. Kuşaklama Kanalı Kesiti
Kuşaklama Kanalı Kesit Alanı : 2,25m2
Proje kapsamında kuşaklama kanalı teşkili doğal su akarları (kanalları) şeklinde
teşkil edilecektir.
2.2. Proje Etki Alanın Belirlenmesi ve Etki Alanındaki Mevcut Durum
Proje kapsamında faaliyetin yapılacağı alan, Sivas İl Merkezinin 79,5km
güneydoğusunda, Kangal İlçesinin 30km kuzeydoğusunda ve Divriği İlçesinin ise 31,5km
güneybatısında yer almaktadır. Proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimleri ve
konumları aşağıdaki şekilde verilmiş olup proje alanına en yakın yerleşim birimini 1040,27
hektar olana sahip olan Proje Alanı Sınırına 315m mesafede yer alan Çartıl Mezrası
oluşturmaktadır.
39
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2
9
7
5
ÇARTIL m
MEZRASI
(315m Mesafede)
İNANDIK
MEZRASI
(1010m Mesafede)
1040m
4000m
2300m
4130m
3
1
0
0
m
Çartıl Mezrası
İnadık Mezrası
Şekil 2.7. ÇED İzin Alanı Etrafındaki Yerleşim Birimlerini Gösterir Uydu Haritası
Proje alanı içerisinde, Şarlak, Beşiktaş, Kanlıbayır, Kızılağa, Çamlıcak Kuru Dereleri
başta olmak üzere yaklaşık olarak 12 adet kuru dere yatağı yer almaktadır. Bu dere
yatakları sürekli akım rejimi göstermemekte olup mevsimsel olarak bu kuru dere
yataklarının bulunduğu besleme havzaların düşen yağışlar nedeni ile akım rejimi
göstermektedir.
Proje alanın 300m doğusu yönünde ve kuzeybatı-güneydoğu yönünde yılın büyük
bir kısmında akım rejimi gösteren Çaşırlık Deresi ve 2000m kuzeybatısında ve
kuzeydoğu-güneybatı yönünde sürekli akım rejimi gösteren Kürtler (Çartıl) Çayı yer
almaktadır.
Proje alanına ulaşım amacı ile Kangal-Divriği Karayolu kullanılmakta olup proje
alanı ile bu karayolu ile proje alanı arasında bağlantıyı sağlayan yaklaşık olarak 3km
uzunluğunda sıkıştırılmış çakıl dolgulu ve stabilize nitelikteki ocak yolu yer almaktadır. Proje
alanına ulaşım amacı ile mevcut yollar kullanılacak olup, tesise ulaşım problemi yer
almamaktadır.
Proje alanının 1250m güneybatısı yönünde 1 adet maden ocağı ve zenginleştirme
tesisi yer almaktadır.
40
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.3. Projenin Özellikleri
2.3.1. Proje kapsamında kullanılacak üretim yöntemleri, üretim miktarları, iş akım
şeması, çalışacak personel sayısı,
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile proje alanına ikinci bir Krom
Konsantre Tesisi ve bu tesise bağlı yapı ve alanların inşası gerçekleştirilecek olup, Krom
Ocağı olarak belirlenen alanda da genişlemeye gidilecektir.
Bu kapsamda Krom Ocağı alanından alınacak olan tüvenan krom cevheri miktarı ve
alana ikinci Krom Konsantre Tesisinin de ilavesi ile tesislere beslenecek olan tüvenan krom
cevheri miktarında da değişiklik olacaktır.
05.08.2013 tarih, 2652 karar nolu ÇED Olumlu Belgesi ve 17.05.2013 tarih ve 456
nolu ÇED Gerekli Değildir Belgesine konu olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisi Projesine
ilişkin mevcut kapasiteler ve yapılması planlanan Kapasite Artırımı Projesi sonrası
kapasitelere ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.37. Kapasite Bilgileri
ton/yıl
Mevcut
Kapasite
750.000
Değişim
Miktarı
750.000
Kapasite Artırımı
Sonrası
1.500.000
ton/yıl
750.000
0
750.000
ton/yıl
0
750.000
750.000
ton/yıl
750.000
750.000
1.500.000
ton/yıl
65.000
0
65.000
ton/yıl
0
65.000
65.000
ton/yıl
65.000
65.000
130.000
Birim
Birimi
Krom Ocağı Tüvenan Cevher Miktarı
Konsantre Tesisi-1 (Mevcut)
(Tesise Beslenen Cevher Miktarı)
Konsantre Tesisi-2 (İnşası Yapılacak)
(Tesise Beslenen Cevher Miktarı)
Ara Toplam (tüvenan cevher)
Konsantre Tesisi-1 (Mevcut)
(Konsantre Krom Miktarı)
Konsantre Tesisi-2 (İnşası Yapılacak)
(Konsantre Krom Miktarı)
Ara Toplam (konsantre krom)
Proje kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı ile birlikte Krom Konsantre
Tesisi-2’nin faaliyet bünyesine dahil edilmesi ile birlikte, bu tesisten kaynaklanacak olan
atıkların depolanması amacı ile alana Atık Depo Alanları ilavesi de gerçekleştirilecektir.
Ayrıca mevcut durumda kullanılmakta olan Atık Depo Alanlarında genişleme çalışmaları da
gerçekleştirilecektir.
Alanda mevcut durumda 240 personel, 3 vardiya ile çalışmakta olup yapılacak olan
kapasite artırımı ile birlikte çalışacak olan personel miktarında da değişikliğe gidilecektir.
Çalışacak olan personel miktarlarına ilişkin bilgiler aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Tablo 2.38. Çalışacak Personel Sayısı
Ünite
Ocak Alanı
Krom Konsantre Tesisi-1
Şantiye-1
Krom Konsantre Tesisi-2
Şantiye-2
Atölyeler ve Diğer
Bölümler
Toplam
Vardiya Başı
Çalışan Sayısı
40
25
6
25
6
10
112
Günlük Vardiya
Sayısı (Çalışma
Süresi)
3 (8 Saat)
3 (8 Saat)
3 (8 Saat)
3 (8 Saat)
3 (8 Saat)
3 (8 Saat)
Ünitede Başı
Toplam
Çalışan Sayısı
120
75
18
75
18
3 (8 Saat)
336
30
Proje kapsamında yapılacak üretim sırasında öncelikle Krom Ocağından açık ve
kapalı işletme yöntemi ile tüvenan krom cevheri alınacak ve Krom Konsantre Tesislerine
41
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
beslenerek Konsantre Krom elde edilecektir. Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesislerinde
kullanılacak işletme/üretim yöntemlerine ilişkin bilgiler aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
Proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı ile ocak alanlarında yapılan ve
aşağıda verilmiş olan üretim yönteminde herhangi bir değişikliğe gidilmeyecektir. Proje
kapsamında kullanılan araç (kamyon, ekskavatör, yükleyici vs.) sayısının arttırılması ve
patlatma paterninde yapılacak revizyonlarla mevcut olan 750.000ton/yıl üretim kapasitesi
1.500.000ton/yıl’a çıkarılacaktır.
a. Açık İşletme Yöntemi İle Üretim
Proje kapsamında yapılacak açık ocak işletmeciliği sırasında yükselen basamaklar
yöntemi ile üretim yapılacaktır.
Açık ocak işletmeciliği sırasında kullanılacak üretim yöntemine ait iş akım şeması
aşağıda verilmiştir.
DEKAPAJ
(Bitkisel Toprağın ve Üst Örtü
Toprağının Sıyrılarak Alınması)
Bitkisel Toprak
Stok Alanları
Gevşetme Amaçlı Patlatma
Hafriyat Döküm
Alanı
Malzemenin İş Makineleri İle
Alınması
Rehabilitasyonda
Kullanım
Kamyonlara Yükleme
Cevherin Tüvenan Cevher Stok
Alanına Boşaltılması
Cevherin Krom Konsantre
Tesisine Verilmesi
Şekil 2.8. İş akım Şeması (Açık İşletme Yöntemi)
Proje kapsamında cevherin mostra verdiği alanlarda, cevher alımından önce,
cevher zonu üzerinde yer alan bitkisel toprak tabakası ve üst örtü tabakası alınacaktır.
Bitkisel örtü tabakası ve üst örtü tabakasının alınması ve taşınması tamamen iş
makineleri (dozer, loder ve ekskavatör) ve kamyonlar aracılığı ile yapılacak ve bu işlem
sırasında patlayıcı madde kullanılmayacaktır.
İş makineleri ile zeminden sıyırma yolu ile birbirinden ayrı olarak alınacak olan
bitkisel toprak ve üst örtü tabakası kamyonlara yüklenerek alandan Bitkisel Toprak Stok
Alanı ve Hafriyat Döküm Alanı olarak belirlenen alanlara sevk edilecek ve birbirine
karıştırılmadan stoklanması sağlanacaktır.
Dekapaj işlemi sonrası açığa çıkacak olan krom cevheri, öncelikli olarak zeminden iş
makineleri vasıtası ile alınacaktır. Cevherin zeminden iş makineleri ile doğrudan alımının
mümkün olmadığı hallerde ise gevşetme amaçlı patlatma işlemi ile cevher zonu
gevşetilecek ve yine iş makineleri aracılığı ile zeminden sökülecektir.
42
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Gevşetme amaçlı patlatma işlemi sonrası yada doğrudan zeminden alınacak olan
krom cevheri konsantre tesisi alanına kamyonlar vasıtası ile sevk edilecektir.
Sevk işlemi sonrası, tüvenan krom cevheri ya doğrudan konsantre tesisine verilecek
yada daha sonra verilmek üzere Tüvenen Cevher Stok Alanına boşaltılacaktır.
Açık Ocak İşletmeciliğinde Basamak ve Şev Özellikleri:
d
a
c
b
H
e

a: Üst Kademe (Tavan)
b: Alt Kademe
(Basamak-Tabanı)
c: Ayna (Basamak Yüzeyi)
d: Basamak Aynasının Tepesi
e: Ayna Topuğu
: Basamak Açısı
H: Basamak Yüksekliği
Şekil 2.9. Basamak ve Şev Özellikleri
Basamak: Basamak aynasından pasa malzemesinin ya da cevherin kazılma
işleminin yapılabilmesi için raf şeklinde oluşturulmuş tek bir kademeye denir.
Proje alanında cevherin mostra verdiği alanlar farklı eğim özelliklerine sahiptir. Bu
nedenle proje alanında yapılacak olan açık ocak işletmeciliği sırasında, faaliyet gösterilen
alanın eğimine göre basamaklandırma yapılacak olup maksimum basamak adetinin 15 adet
olması öngrülmektedir.
Basamak Eğimi (Ocak Genel Şev Açısı): Basamak aynasının tepe noktası ile
topuk noktasını birleştiren çizginin yatayla yapmış olduğu açıya denir.
Açık işletme yöntemi ile üretim sırasında ocak genel şev açısının 450 olması
planlanmaktadır.
Basamak Yüksekliği: Basamak aynasının en üst noktası ile en alt noktası
arasındaki dik mesafeye denir. Kullanılan makinenin boyutlarına, işletme özelliğine, şey
duraylılığı ve emniyet kurallarına göre değişir.
Açılacak Ocak tasarımı için maksimum basamak yüksekliğinin 10m olması
planlanmaktadır.
Basamak Genişliği: bir basamağın üst seviyesi ile diğer basamağın alt seviyesi
arasında kalan yatay mesafe. Açık işletmelerde makine ve ekipmanların kolaylıkla manevra
yapıp çalışabileceği genişlikte olmalıdır.
Açılacak Ocak tasarımı için araçların rahat hareket edebilmesi amacı ile basamak
genişliğinin minimum 12m olacak şekilde üretim gerçekleştirilecektir.
Şev: Açık işletmede, iki basamak arasındaki eğik yüzey; ayna.
Sev Açısı: Açık işletmelerdeki basamaklarda kazı yapılan alnın (alın düzleminin)
yatay düzlemle yaptığı dar açı. Basamak (graden) meyil açısı.
Açılacak Ocak tasarımı için, basamak şev eğim açıları maksimum 800 olacaktır.
43
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında mevcut durumda yapılan üretim sırasında yukarıda verilmiş olan
iş akım şemasına uygun olarak faaliyet gerçekleştirilmekte olup kapasite artırımı sonrası bu
üretim yöntemi ile cevher alımına devam edilecektir. Ancak alandan alınacak olan tüvenan
cevher miktarının 750.000ton/yıl’dan, 1.500.000ton/yıl’a çıkarılacak olması nedeni ile
alanda yapılacak patlatma işleminde değişikliğe gidilmesi gerekmektedir.
Mevcut durumda yapılan açık ocak işletmeciliği sırasında 2 günde bir toplam 320
delikte patlatma işlemi yapılmakta olup her bir patlatmada kullanılan maksimum şarj miktarı
10240 kg’dır.
Kapasite artırımı sonrası gerçekleştirilecek olan patlatma işlemine ilişkin bilgiler
aşağıda verilmiştir.
Proje Kapsamında Açık İşletme Yapılacak Alanlarda Patlatma İşlemi
Patlatma işlemleri kademe (basamak) patlatması şeklinde olacaktır. Patlayıcı
maddelerle ilgili işlemler (taşıma-doldurma-patlatma vb.) mutlak surette ehliyetli bir ateşçi
tarafından yapılacaktır. Patlayıcı olarak Teknik Amonyum Nitrat (T.A.N.) ve Fuel Oil
karışımından oluşan ve ANFO olarak adlandırlan madde kullanılacaktır. Delme-Patlatma
işlemlerinde, patlayıcılarla ilgili emniyet nizamnamelerine ve Fenni nezaretçinin
talimatlarına uyulacaktır. Delme-Patlatma işlemleri şu sıraya göre yapılacaktır.
—Track-Drill ile deliklerin delinmesi,
—Patlayıcı maddenin hazırlanması (ANFO),
—Deliklerin doldurulması ve sıkılanması,
—Ateşleme.
Deliklerin delinmesi Track-Drill adı verilen paletli delicilerle yapılacak ve delik çapları
89 mm olacaktır.
ANFO adı verilen patlayıcı, Teknik Amonyum Nitrat ve Fuel Oil’in uygun yüzdelerle
karıştırılması ile yapılan bir patlayıcıdır. Diğer patlayıcılara göre fiyatının uygunluğu
nedeniyle tercih edilmektedir. Teknik Amonyum Nitrat tamamen değişik özelliklerde olan bir
madde olup, formülü NH4NO3 ’tür. Yanması ve patlaması;
2 NH4NO3 = 4 H2O + 2 N2 + O2 + 56 kcal
denklemine göre olup, dışarıdan ek oksijene gerek göstermediği gibi ayrıca oksijen de
açığa çıkmaktadır. Öte yandan içerisinde karbon bulunmamasından dolayı, patlama
sonucu açığa çıkan gazlar da solunum için zararlı değildir. Amonyum nitratın vurmaya ve
çarpmaya karşı dayanıklı olması, ateşle karşılaştığı zaman ancak temas eden yerin
yanması, soğuğa karşı dayanıklı olmasından dolayı emniyetlibir patlayıcı madde olarak
isimlendirilmektedir. Bu çok önemli üstünlüklerine karşı amonyum nitratın sakıncalı yönü tek
başına kullanıldığı zaman yeterli kuvvette bir patlayıcı madde olmamasıdır. Kullanılmasında
muhakkak başka maddelerle karıştırılması gerekir. Diğer bir yönü ise neme karşı çok
duyarlı olmasıdır. Bu bakımdan ambalajlamanın çok iyi olması gerekir. Patlatılması için
büyük ve pahalı kapsüllere gerek göstermesi de ayrı bir sakıncalı yönüdür. Toz halinde olan
amonyum nitrat ancak torbalara doldurulduğu zaman özgül ağırlığı 0,8-1 gr/cm3 olmaktadır.
Amonyumnitrat açık maden işletmelerinde oldukça fazla miktarda kullanılır.
Ocaklarda mazotla karıştırılarak ANFO elde edilir. Karışım oranı % 6 civarında mazot,
kalanı amonyumnitrat şeklindedir. Anfo’dan verimli olarak yararlanabilmek için ilk
ateşlemenin dinamit ile yapılması gerekir. Dolayısıyla her deliğe uygun miktarda (derinliğe
göre) lokum dinamit yerleştirilmelidir. Son yıllarda ocaklarda ANFO hazırlanması
yasaklanmış olup, hazır olarak satın alınmaktadır. Ateşleme elektrikli kapsüllerle yapılır. İki
44
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
veya üç sıra (dilim kalınlığına göre) yapılacak patlatmalarda gecikmeli kapsüller kullanılarak
daha verimli sonuçlar alınabilir.
Dinamit, temel maddesi nitrogliserinle beraber sodyumnitrat ve ağaç hamuru gibi
gibi yanabilen ve emici maddelerden meydana gelen bir patlayıcı maddedir. Bu maddelerin
belirli oranlarda karıştırılmasından elde edilen dinamitler,elastiki bir yapı almakta, parafın
emdirilmiş kağıtlara sarıl-makta ve tekrar bunları parafinlemek suretiyle çeşitli boyutlarda
silindirik kartuşlar haline getirilebilmektedir. En çok kullanılan kartuş boyutları 20 cm
uzunluğunda ve 2,5-3,2 cm çapında olmaktadır. Son yıllarda emülite adı verilen daha geniş
çapta ve güçte patlayıcılar geliştirilmiştir. Nitrogliserin esaslı dinamitlerin kapsadıkları
nitro-gliserin miktarı ağırlıkça % 10-92 arasında değişmektedir. Nitrogliserin yüzdesi bu tip
dinamitleri şiddet bakımından tanımlamada kullanılır. Ancak bir dinamitin şiddeti kapsadığı
nitrogliserin yüzdesiyle orantılı olarak artmaz. Deliklerin patlatılması kapsüllerle yapılır.
Kapsül, içinde, az miktarda, çok kolaylıkla patlayabilen bir madde bulunur.
Kapsülden beklenen kendisinin bir iş görmesi değil, sadece birlikte bulunduğu patlayıcı
maddeyi patlatmaktır. Kapsülde patlayıcı madde olarak TNT veya benzeri bileşim kullanılır.
Bu bileşimi de patlatabilmek için üst kısımda daha duyarlı patlayıcı madde bulunur. Bunlar
civa fülminatı Hg(CNO)2, Gümüş fülminat AgCNO, Kurşun asidi Pb(N3)2, gümüş asidi AgN3
vb. çok kuvvetli patlayıcı maddelerdir. Bunların her türlü vurma, ezilme, şekil değiştirme
veya ısınma gibi dış etkenler altında kolayca patlamaması için metalik tüp içerisine
konulmuşlardır. Kapsül 6-7 mm çapında ve 40-50 mm uzunluğunda, bir tarafı kapalı metalik
tüptür. Bu tüpler bakır veya alüminyumdan yapılmaktadır. Bakır kapsüller için civa fülminatı,
alüminyum kapsüller için ise kurşun asidi ilk dolgu maddesi olarak kullanılır. Tüpün ağız
tarafında en az 15 mm’lik, içerisi talaş dolu boş bir kısım bulunur. Kapsül fitile takılmadan
önce bu talaşın dökülmesi gerekir. Daha sonra fitil bu boşluğa sokulur ve kapsül üst taraftan
özel bir pense ile sıkıştırılarak fitilin tespiti sağlanır. Elektrikli kapsüller de, prensip itibariyle
fitil ile ateşlenen kapsülün aynıdır. Ancak tüpün boş kalan kısmına izole edilmiş iki nakil teli
konulmuştur. Bu tellerin uzunluğu en azından 2 m olacak şekilde standartlaştırılmıştır.
Teller demir veya bakırdan olup, 0,6 mm çapındadır. Demir tellerin direnci bakır olana
kıyasla 7,5 defa daha fazladır.
Manyeto, ateşleme araçlarının en başta gelenleridir. En fazla kullanılanı, dinamo
yardımıyla akım oluşturan dinamo tipi ateşleme makineleridir.
Projeye konu sahada elektrikli kapsüller kullanılacak, patlatmalarda delikler seri
olarak bağlanacaktır.
Sahada her patlatmada ortalama 4 sıra ve her sırada 120 delik olmak üzere
toplamda 480 delik/atım operasyonu gerçekleştirilecektir. Patlatma sırasında alanda
kullanılacak olan deliklere ilişkin özellikler aşağıda verilmiştir.
Delik Delme ve Ateşleme Düzeni:
Üretim için gerekli olan malzemenin ana kayaçtan ayrılması için patlatma işlemine
ihtiyaç duyulabilmektedir. Patlatma işlemi, delme, patlayıcı maddenin delinen deliklere şarjı
ve ateşleme işlemlerinden oluşmaktadır. Delme işlemi 90mm çaplı delik delebilen
Wagon-Drill ile yapılacaktır. Deliklerdeki kırıntının dışarı atılmasını ve delici ucun
soğutulmasını sağlayacak basınçlı hava ise, kompresör sayesinde elde edilecektir.
Açılacak deliklerin aralığı ve dilim kalınlıkları, delik derinlikleri, elde edilecek malzemenin
kullanım amacına uygun olarak belirlenir.
Proje kapsamında delik delme hızı, 50 m/saat olan 2 adet delici kullanılacaktır. 1
atımda açılacak olan delik boyu;
11 m/delik x 400 delik/atım = 4400m/atım olacaktır.
45
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Fiili delik delme süresi (400 delik için) = 4400m/atım / 100m/saat = 44saat/atım (1
gün, 20 saat) olacaktır. Delik delmedeki zaman kayıpları da göz önüne alınarak Wagon-drill
ile 3 vardiya delik delme işlemi uygulanması yeterli olacaktır. (2 günde bir atım olacak ancak
2
gün
3
vardiya
boyunca
delme
işlemine
devam
edilecektir.
(2günx3vardiyax8saatx2makina*50m/saat)= 4800 m delik >4400m olduğu için yeterli
olacaktır.)
Patlatma işlemi, patlama ehliyetli kişilerce ve gerekli emniyet tedbirleri alındıktan
sonra yapılacaktır. Ocak alanında açık işletme şeklinde çalışılacaktır. Şantiye şefi
nezaretinde patlatma ehliyeti olan kişilerce milisaniyeli gecikmeli kapsüller kullanılarak
patlatma işlemi gerçekleştirilecektir.
Üretim Miktarı :
Yıllık Üretim
: 1.500.000 ton (517.241,38 m3/yıl)
Aylık Üretim
: 125.000 ton (43.103,45 m3/ay)
Günlük Üretim
: 5.000 ton (1.724,14 m3/gün)
Saatlik Üretim
: 312,5 ton (107.76 m3/saat)
Yoğunluk
: 2,9ton/m3 (tüvenan cevher yoğunluğu)
(Faaliyet kapsamında yılda 12 ay, ayda 25 gün, günde 8saat/vardiya ile 2 vardiya
çalışılacaktır.)
Ocak sahasında 2 günlük periyotlarla patlatma işlemi yapılacak olup olarak
planlanan 3.978,78m³ (1.989,39m³ x 2) cevher üretimi için yapılacak delik düzenine ilişkin
bilgiler aşağıda verilmiştir.
:102 mm
:2,5 m
:2,5 m
:1 m
:900
:10 m
:5 m
Delik çapı
Delikler Arası Mesafe
Delik Sıraları Arası Mesafe
Dip delgi
Delik Eğimi
Delik Boyu
Sıkılama Boyu
Sahada bir delik için kullanılacak miktarlar;
Anfo
Dinamit
Kapsül
Fitil
:30 kg
:2 kg
:2 adet
:10m
Sahada cevherinin alınması amacı ile yaklaşık 2 günde bir patlatma yapılacaktır.
Buna göre her bir patlatmada kullanılacak patlayıcı madde miktarına ilişkin bilgiler aşağıda
verilmiştir.
İŞLETME İSTİKAMETİ
10m
Min. 15m
46
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 2.10. Ocakta Oluşturulacak Üretim Kademelerinin Durumu
SIKILAMA
2,5m
2,5m
JELATİNİT
Üretim
Kademesi
10,m
16-22m
ANFO
Şekil 2.11. Patlatmada Kullanılacak Yöntem ve Bir Deliğin Şematik Görünümü
Patlamanın yaratacağı ses ve sarsıntı etkisini en aza indirmek için milisaniyeli
gecikmeli exel kapsüllerle ateşleme yapılacaktır. Sahada delik içi 500 ms, yüzeyde 42 ms
ve sıralar arası gecikme içinde 17 ms gecikme zamanına sahip kapsüller kullanılacaktır. Bu
sistemle birim zamanda devreye giren patlayıcı miktarı azaltılıp çevrede oluşabilecek
titreşim ve hava şoku etkisi minimize edilecektir. Gecikmeli patlatma yöntemi (Exel) ile
deliklerdeki patlayıcılar sıra ile patlatılacak ve sadece en son delikteki patlayıcının ses ve
sarsıntısı hissedilecektir.
Exel Patlatma yöntemi ile iki gecikme ve delikler arası dört gecikme meydana
geldiğinden Vibrasyon minimuma indirilmektedir. Ses ve Sarsıntı tek delikte hissedilecek
kadar olacaktır.
Krom Cevherinin olduğu sahada yapılacak olan patlatma işlemi teknik nezaretçi
gözetiminde ve sertifikalı patlatma elemanlarına yaptırılacak, patlatmadan önce kolluk
kuvvetlerine haber verilerek onların gözetiminde patlatma yapılacak ve her patlatmadan
sonra kolluk kuvvetleri ile tutanak tutularak denetimler sırasında yetkililere sunulmak üzere
şantiyede dosyalanacaktır. Ayrıca patlayıcı deposu olmayacaktır. Artan patlayıcı madde
olursa en yakın jandarma komutanlığına teslim edilecektir.
Proje alanında yapılacak olan her bir patlatma işlemi sırasında 400 delikte toplam
12.800kg patlayıcı kullanılacaktır. Yapılacak olan patlatma işlemi sırasında kullanılacak
olan deliklerin dizilimi aşağıda verilmiştir.
Sahada her patlatmada ortalama 4 sıra ve her sırada 100 delik olmak üzere
toplamda 400 delik/atım operasyonu gerçekleştirilecektir. Patlatma sırasında alanda
kullanılacak olan deliklere ilişkin özellikler aşağıda verilmiştir.
47
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
DELİK
2,5m
2,5m
… Sırada Toplam 100 Adet Delik
… Sırada Toplam 100 Adet Delik
… Sırada Toplam 100 Adet Delik
… Sırada Toplam 100 Adet Delik
ŞEV
Şekil 2.12. Patlatmada Kullanılacak Deliklerin Dizilimi
Faaliyet kapsamında yılda kullanılacak patlayıcı madde miktarı aşağıda verilmiştir.
Yılda yapılacak patlatma sayısı : 300gün/yıl /2gün/patlatma
: 150 patlatma/yıl
Her bir atımda (patlatmada) kullanılacak patlayıcı madde kullanımları aşağıda
verilmiştir.
Dinamit
= 2kg/delik x 400 delik/patlatma = 800 kg/patlatma
ANFO
= 30kg/delik x 400 delik/patlatma = 12.000 kg/patlatma
Proje kapsamında açık ocak işletmeciliği sırasında yapılacak aşamasında patlatma
işlemi sırasında kullanılacak patlayıcı madde miktarları ve patlatma paternine ilişkin bilgiler
aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Üretim Miktarı :
Yıllık Üretim
: 1.500.000 ton (517.241,38 m3/yıl)
Aylık Üretim
: 125.000 ton (43.103,45 m3/ay)
Günlük Üretim
: 5.000 ton (1.724,14 m3/gün)
Saatlik Üretim
: 312,5 ton (107,76 m3/saat)
Yoğunluk
: 2,9ton/m3 (tüvenan cevher yoğunluğu)
(Faaliyet kapsamında yılda 12 ay, ayda 25 gün, günde 8saat/vardiya ile 2 vardiya
çalışılacaktır.)
Tablo 2.39. Patlatma Dizaynı Parametreleri (Açık İşletme)
PARAMETRELER
Formasyon
Kayaç Yoğunluğu
Yıllık Çalışma Süreleri
Yıllık Üretim Miktarı
Aylık Üretim Miktarı
Aylık Üretim Miktarı
Günlük Üretim Miktarı
Günlük Üretim Miktarı
Kaç günde bir patlatma yapacağı
Aylık Patlatma Sayısı
Yıllık Patlatma Sayısı
Delik Paterni
Delik Çapı
Delik Eğimi
Basamak Boyu
Dip Delgi
Delik Boyu
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
:
48
Değer
Birim
2900
300
1.500.000
125.000
43.103,45
312,5
107,76
2
13
130
kg/m3
gün/yıl
ton/yıl
ton/ay
m³/ay
ton/gün
m³/gün
gün
adet
adet
89
80
10 (maks.)
1
11
mm
o
m
m
m
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Sıkılama Boyu
Yük Mesafesi
Delikler Arası Mesafe
Bir delikteki yüzey/delik içi gecikme süreleri
Sıralar Arası Gecikme Süresi
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
Bir Delikten Elde Edilen Teorik Hacim
:
:
:
:
:
:
:
5
6
2,5
25
25
62,5
181,25
m
m
m
ms
ms
3
m
ton
Bir Deliğe Doldurulan Patlayıcı Madde Miktarları
Ana Şarj (ANFO) Miktarı
: 30
Yemleyici (Dinamit) Miktarı
: 2
Elektriksiz Kapsül Miktarı
: 2
Bir delikteki toplam patlayıcı madde miktarı : 32
kg
kg
adet
kg
Birim Tüketimler
ANFO
Yemleyici (Dinamit)
Elektriksiz Kapsül
Elektrikli Kapsül
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
Delgi
:
:
:
:
:
:
:
0,1655
0,011
0,011
0.0152
1,276
kg/m3
3
kg/m
3
ad/m
ad/m3
3
ad/m
3
m/m
3
m/m
Bir Atımdaki Tüketimler
Bir atımdaki üretim
ANFO
Dinamit
Elektriksiz Kapsül
Elektrikli Kapsül
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
Fitil (sadece ön kesme uygulamaları için)
Delik Sayısı
:
:
:
:
:
:
:
:
3.448,28
9.600
640
640
640
320
m³/atım
kg/atım
kg/atım
adet/atım
adet/atım
adet/atım
m/atım
adet/atım
Projenin Toplam Patlayıcı Madde Miktarları
ANFO
:
Dinamit
:
Elektriksiz Kapsül
:
Elektrikli Kapsül
:
Sıralar Arası Gecikme Kapsülü
:
Fitil sadece Ön kesme uygulamaları için
:
1248000
83200
83200
83200
-
kg/yıl
kg/yıl
adet/yıl
adet/yıl
adet/yıl
m/yıl
b. Kapalı İşletme Yöntemi İle Üretim
Kapalı İşletme Yönteminde, oluşuma bakılarak damarı takip edecek şekilde kuyu ve
yan cepler oluşturulacaktır. Kapalı işletmelerde genelde cevher; damar boyunca veya
cevherleşme olabilecek zon boyunca yatay, az ve çok eğimli tabanlarda sürülmektedir.
Kalın cevherli kısımlara rastlanırsa damar dik ceplere girilmek suretiyle cevher alınmakta,
taban içerisinde cevherin dağılmasına göre sağ veya sol ceplerle ilerlenmektedir.
Çalışmalar esnasında genelde hidrolik kırıcılar kullanılacak, cevherin ana kayadan kolayca
sökülebilmesini sağlamak amacıyla bazen de az miktarda patlatıcı kullanılacaktır.
Kapalı üretim yöntemi ile galerilerden alınacak olan cevher, doğrudan kamyonlara
yüklenerek konsantre tesisi alanına sevk edilecektir.
Sevk işlemi sonrası, tüvenan krom cevheri ya doğrudan konsantre tesisine verilecek
yada daha sonra verilmek üzere Tüvenen Cevher Stok Alanına boşaltılacaktır.
49
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yeraltı İşletmeciliğine
Hazırlık
Galeri Açılması
Hidrolik Kırıcı İle Kırma
İşleminin Yapılması
Küçük Patlamalar İle
Kırma İşleminin Yapılaması
Cevher Üretimi
Yeraltı Kepçeleri İle
Vagonlara Yükleme
Vagonlar İle Kamyonlara
Taşıma
Cevherin Tüvenan Cevher Stok
Alanına Boşaltılması
Cevherin Krom Konsantre
Tesisine Verilmesi
Şekil 2.13. Proses Akım Şeması (Kapalı İşletme)
Tasman; yeraltındaki maden üretimi sırasında doğacak boşlukların üst katmanlar
tarafından doldurulmaya çalışılmasıyla yeryüzüne kadar varan bir zemin içi ve üstü çöküntü
yapısı meydana gelir. Bu durum üç boyutlu oluşum olup, üretimin derinliği, damarın
kalınlığı, damarın eğimi, damar üstünde bulunan katmanların jeolojik ve fiziksel özellikleri,
üretimin şekli ve hızı gibi bir çok özelliğin fonksiyonu olarak yeryüzündeki ve zemin içindeki
tüm yapıları etkiler. Bu nedenle topoğrafyada ki bir noktanın yatay ve düşey yöndeki bu
hareketlerine madencilikte tasman adı verilmektedir.
Yeraltı maden üretim bölgelerinde uygulanacak bazı üretim yöntemleriyle tasmanın
kontrol altında tutulması söz konusudur. Bu yöntemlerin ele alınmasıyla oluşacak tasman
birim şekil değiştirme değerlerinin, yapı tesislerin zarar görmeyeceği sınırlar arasında
kalması tutulması olasıdır. Ayrıca bu yöntemlerin uygulanmasıyla tasman hareket
büyüklüklerinin değişimi yavaş ve daha az etkili bir şekilde meydana gelmektedir. Bu
yöntemleri;
 Üretilen damarda topuk bırakma
 Kısmi üretim
 Dolgulu üretim
 Harmanoik üretim şeklinde sıralayabiliriz.
Bunlardan topuk bırakma önemli yapıların veya maden sahaları üzerinde bulunan
yerleşkelerin korunmasına yönelik en önemli uygulamalardan biridir. Ancak bu uygulamada
büyük üretim kayıpları söz konusu olmaktadır. Kısmi üretimde de daha küçük topuklar
bırakarak aradaki boşlukların alınmasıyla üretim sürdürülmektedir. Ancak bu yönteminde
çok eğimli damarlarda uygulanabilirliği kısıtlıdır ve her ah tasman riski söz konusudur.
Dolgulu üretim pahalıdır ve artı maliyet yanı sıra titiz bir çalışma ve uzman bir ekip gerektirir.
Ayrıca dolgulu üretim tasman riskini ancak %50 oranında azaltabildiği bir uygulamadır.
Harmonik üretimde ise farklı seviyelerdeki damarların birbirini takip eden aralıklardaki
üretim panolarında senkronize uygulama gerçekleştirerek, her iki panodaki göçük
mekanizmalarının yeryüzüne ulaşmadan katmanlar arasında sönümlenmesi sağlanarak
yüzey tasman oluşumu önlenmeye çalışılır.
50
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje alanında
planlanmaktadır.
üretim
aşamasında
dolgulu
üretim
yöntemi
kullanılması
Proje alanında kapalı işletme yöntemi ile üretim yapılması sırasında kullanılacak
patlatma işlemine ait bilgiler aşağıda verilmiştir.
Proje Kapsamında Kapalı İşletme Yapılacak Alanlarda Patlatma İşlemi
Tünel patlatmalarında uzun zamandan beri, özellikle ülkemizde, nitrogliserin esaslı
dinamitler kabul görmektedir. Son zamanlarda harç tipi ve emulsiyon tipi patlayıcılar
devreye girmeye başlamıştır.
Tünel patlatmalarında delikler, özellikle kesme bölgesinde birbirine çok yakın
delinmektedir. Gerekli önlemler alındığı takdirde;
-Birbirine yakın deliklerde bir önceki sırada patlayan delik, bir sonraki sırada
patlatması gereken deliği, siyaret patlaması yolu ile ateşleyebilmektedir. Roundun gecikme
paterni bozulduğu için kötü sonuç alınmasına yol açar.
-Birbirine yakın deliklerde bir önceki sırada patlayan delik, bir sonraki sırada
patlatması gereken delikteki patlayıcı maddedeki (özellikle toz patlayıcı ise) sıkıştırarak
yoğunluğunun artmasına, patlamaya duyarlılığının azalmasına yol açar dolayısı ile bazı
delikler patlamamış ve yine patern bozulmuş olur.
-Kesme bölgesinde deliklerin çok yakın olması ve milisaniye aralıklar kullanılması
nedeni ile, eğer gereğinden kuvvetli veya yüksek konsantrasyonda patlayıcı madde
kullanılır ise, kesme bölgesindeki kaya yapısında kilitlenme meydana gelir.
Tüm bu olayların önüne geçebilmek için, öncelikle gereğinden kuvvetli patlayıcı
madde kullanmamak gerekir. İnce katmanlı zayıf kaya yapılarında titizlikle dikkat edilmesi,
ve doğru seçim yapılması gereken bir noktadır. Ülkemizde MKE. Gom dinamitlerinin yanı
sıra jelatinit adı ile de üretim yapmaktadır. Önerimiz, zayıf kaya yapılarında jelatinit, sağlam
olanlarda gom kullanılmasıdır (Erkoç, 1990). İkinci olarak, patlayıcı maddenin delik
içerisindeki dağılımını kontrol etmektir.
Deliğin içine konulması gereken miktarı yoğun bir şekilde deliğin dip kısmına
koymak yerine, daha küçük çaplı kartuşlar kullanarak, ara takozları koyarak, delik boyunca
dağıtmak daha doğru olmaktadır.
Üçüncü nokta, kullanılan yöntem ne olursa olsun, özellikle yoğun patlayıcı bulunan
delik diplerinin birbirinden minimum 0,30 m uzakta bulunmasına dikkat edilmelidir. Bunu
yaparken delik yerlerini aynada titizlikle işaretlemenin yanı sıra, delik sapmalarını da göz
önünde tutmak gerekir.
51
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 2.14. Tünel Kesitine ve Delik Çapına Göre Delik Adetinin Şematik Görünümü
Proje kapsamında yapılacak olan patlatma işlemi sırasında kullanılacak olan Kesme
Delikleri, Tarama Delikleri, Çevre Delikleri, Taban Delikleri ve Kesme Tarama Deliklerine ait
özellikleri aşağıda verilmiştir.
Kesme Delikleri:
Dip şarj yoğunluğu:
Idip=(3,14 x D2 x P x S) / (4 X 1000) (kg/m)
D= delik çapı (mm)
P= Patlayıcının yoğunluğu (Jelatinit için 1,35; Erkoç, 1990)
S= Patlayıcının kuvveti (Jelatinit için 0,9; Erkoç, 1990)
Idip = (3,14 x 402 x 1,35 x 0,9) / (4 X 1000)
= 1,526 kg/m
Yük aralığı:
V = Idip x (30/D) x f
Idip = Dip şarj yoğunluğu
f= İç açı değerine göre yük düzeltme katsayısı (1,2; Langefors, 1973)
V = 1,526x (30/40) x 1,2
= 1,37
Delikler arası uzaklık:
S=0,8 x V (m)
S = 0,8 x 1,37
= 1,167m
Dip uzunluğu:
Ldip = L / 3
L= Delik boyu (m)
Ldip = 6 / 3
=2
52
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Kolon şarj yoğunluğu:
Ikol = 0,5 x Idip (kg/m)
Ikol = 0,5 x 1,526
= 0,763
Sıkılama boyu:
T= 0,3 x V (m)
T = 0,3 x 1,37
=0,411
Kolon şarj uzunluğu:
Lkol = L - (Ldip + T) (m)
= 4 –(2+0,411)
= 1,589m
Toplam patlayıcı miktarı:
Qkol = Lkol x Ikol
Qkol = Kolon şarj miktarı (kg):
= 1,589 x 0,763
= 1,211kg
Qdip = Ldip x Idip
Qdip = Dip şarj miktarı (kg)
= 2 x1,37
= 2,74kg
Qtop = Qkol + Qdip (kg)
Qtop = Toplam şarj miktarı
= 1,211 + 2,74
=3,951kg
Tarama Delikleri:
Dip şarj yoğunluğu:
Idip=(3,14 x D2 x P x S) / (4 X 1000) (kg/m)
D= delik çapı (mm)
P= Patlayıcının yoğunluğu (Jelatinit için 1,35; Erkoç, 1990)
S= Patlayıcının kuvveti (Jelatinit için 0,9; Erkoç, 1990)
Idip = (3,14 x 402 x 1,35 x 0,9) / (4 X 1000)
= 1,526 kg/m
Yük aralığı:
V = Idip x (30/D) x f
Idip = Dip şarj yoğunluğu
f= İç açı değerine göre yük düzeltme katsayısı (1,2; Langefors, 1973)
V = 1,526x (30/40)
= 1,1445
53
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Delikler arası uzaklık:
S=0,8 x V (m)
S = 0,8 x 1,445
= 0,9156m
Dip uzunluğu:
Ldip = L/3
L= Delik boyu (m)
Ldip = 6/3
=2
Kolon şarj yoğunluğu:
Ikol = 0,5 x Idip (kg/m)
Ikol = 0,5 x 1,1445
= 0,5225
Sıkılama boyu:
T= 0,3 x V (m)
T = 0,3 x 1,1445
=0,34335
Kolon şarj uzunluğu:
Lkol = L - (Ldip + T) (m)
= 6 –(2+0,34335)
= 3,64m
Toplam patlayıcı miktarı:
Qkol = Lkol x Ikol
Qkol = Kolon şarj miktarı (kg):
= 3,64 x 0,5225
= 1,9019kg
Qdip = Ldip x Idip
Qdip = Dip şarj miktarı (kg)
= 2 x1,526
= 3,052kg
Qtop = Qkol + Qdip (kg)
Qtop = Toplam şarj miktarı
= 1,9019 + 3,052
= 4,9539kg
Tavan Delikleri
Dip şarj yoğunluğu:
Idip=(3,14 x D2 x P x S) / (4 X 1000) (kg/m)
D= delik çapı (mm)
P= Patlayıcının yoğunluğu (ANFO için 0,85; Erkoç, 1990)
S= Patlayıcının kuvveti (ANFO için 0,96; Erkoç, 1990)
Idip = (3,14 x 402 x 0,85 x 0,96) / (4 X 1000)
54
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
= 1,025 kg/m
Yük aralığı:
V = Idip x (30/D)
Idip = Dip şarj yoğunluğu
f= İç açı değerine göre yük düzeltme katsayısı (1,2; Langefors, 1973)
V = 1,025x (30/40)
= 0,769
Delikler arası uzaklık:
S=0,8 x V (m)
S = 0,8 x 0,769
= 0,6152m
Dip uzunluğu:
Ldip = L/6
L= Delik boyu (m)
Ldip = 6 / 6
=1
Kolon şarj yoğunluğu:
Ikol = 0,4 x Idip (kg/m)
Ikol = 0,4 x 1,025
= 0,41
Sıkılama boyu:
T= 0,5 x V (m)
T = 0,5 x 0,769
=0,3845
Kolon şarj uzunluğu:
Lkol = L - (Ldip + T) (m)
= 6 –(1+0,3845)
= 4,6155m
Toplam patlayıcı miktarı:
Qkol = Lkol x Ikol
Qkol = Kolon şarj miktarı (kg):
= 4,6155 x 0,41
= 1,9kg
Qdip = Ldip x Idip
Qdip = Dip şarj miktarı (kg)
= 1 x 1,025
= 1,025kg
Qtop = Qkol + Qdip (kg)
Qtop = Toplam şarj miktarı
= 1,9 + 1,025
= 2,925kg
55
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Taban Delikleri
Dip şarj yoğunluğu:
Idip=(3,14 x D2 x P x S) / (4 X 1000) (kg/m)
D= delik çapı (mm)
P= Patlayıcının yoğunluğu (ANFO için 0,85; Erkoç, 1990)
S= Patlayıcının kuvveti (ANFO için 0,96; Erkoç, 1990)
Idip = (3,14 x 402 x 0,85 x 0,96) / (4 X 1000)
= 1,025 kg/m
Yük aralığı:
V = Idip x (30/D)
Idip = Dip şarj yoğunluğu
f= İç açı değerine göre yük düzeltme katsayısı (1,2; Langefors, 1973)
V = 1,025x (30/40) = 0,769
Delikler arası uzaklık:
S=0,8 x V (m)
S = 0,8 x 0,769
= 0,6152m
Dip uzunluğu:
Ldip = L/6
L= Delik boyu (m)
Ldip = 6 / 6
=1
Kolon şarj yoğunluğu:
Ikol = 0,4 x Idip (kg/m)
Ikol = 0,4 x 1,025 = 0,41
Sıkılama boyu:
T= 0,5 x V (m)
T = 0,5 x 0,769
=0,3845
Kolon şarj uzunluğu:
Lkol = L - (Ldip + T) (m)
= 6 –(1+0,3845)
= 4,6155m
Toplam patlayıcı miktarı:
Qkol = Lkol x Ikol
Qkol = Kolon şarj miktarı (kg):
= 4,6155 x 0,41
= 1,9kg
56
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Qdip = Ldip x Idip
Qdip = Dip şarj miktarı (kg)
= 1 x 1,025
= 1,025kg
Qtop = Qkol + Qdip (kg)
Qtop = Toplam şarj miktarı
= 1,9 + 1,025
= 2,925kg
Proje kapsamında, 1 adet kesme deliği, 4 adet tarama deliği, 4 adet tavan deliği ve 3
adet taban deliği kullanılarak patlatma işlemi yapılacaktır. Buna göre her bir patlatmada
kullanılacak patlayıcı miktarı;
Patlayıcı miktarı : 1 x 3,951 + 4 x 4,9539 + 4 x 2,925 + 3 x 2,925
: 3,951 + 19,8156 + 11,7 + 8,775
: 44,2416kg patlayıcı madde kullanılacaktır.
Patlatma işlemi, yer altı işletmeciliğinde günde 2 vardiya çalışacak ve çalışacak her
bir vardiya için bir patlatma yapılacak şekilde belirlenecektir. Buna göre yer altı işletmeciliği
sırasında kullanılacak olan patlayıcı madde miktarı;
Günlük Patlayıcı Miktarı : 2 x 44,2419
: 88,4838 kg/gün patlayıcı madde kullanılacaktır.
Proje kapsamında her bir patlatmada ve günlük olarak kullanılacak olan patlayıcı
madde miktarlarına ilişin bilgiler aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Tablo 2.40. Patlayıcı Kullanımı
Malzeme
Dinamit
Birimi
kg
Günlük
Kullanılacak
Toplam Miktar*
2 x 44,2419= 88,4868
Yıllık
Kullanılacak
Toplam Miktar**
26546,04
* Günde 2 kez patlatma işlemi yapılacaktır.
** Yılda 300günlük çalışma süresince her bir vardiyada 2 kez olmak üzere 600 kez patlatma işlemi yapılacaktır.
Proje alanında üretim aşamasında kullanılması planlanan patlayıcı madde tesise
patlatma yapılacağı gün getirilecek olup, saha içerisinde herhangi bir şekilde patlayıcı
depolanmayacak ve patlayıcı madde deposu bulunmayacaktır. Alanda yapılacak her bir
patlatma öncesi bölgeden sorumlu jandarma birimlerinin kontrolünde yapılacak ve yöre
halkı bir gün önceden ve patlatma işleminin yapılacağı gün uyarılacaktır. Ayrıca patlatma
işlemi ateşleyici ehliyeti olan kişi veya kişiler tarafından yapılacaktır.
Faaaliyet kapsamında yapılacak patlatma işlemi, gün doğumundan sonra ve güneş
batmadan önce gündüz saatlerinde gerçekleştirilecek olup gündüz saatleri dışında ve tatil
günlerinde patlatma işlemi gerçekleştirilmeyecektir.
c. Krom Konsantre Tesisi
Proje kapsamında, proje alanına inşası yapılacak olan Krom Konsantre Tesisinde,
mevcut durumdaki Konsantre Tesisi ile aynı üretim yöntemini kullanacak ve tesis özdeş
kapasiteli olacaktır.
57
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje alanında mevcut tesiste kullanılmakta olan ve kapasite artırımı ile proje
kapsamına dahil edilecek olan Krom Konsantre Tesislerinde kullanılacak olan üretim
yöntemine ilişkin iş akım şeması Ek-8’de, açıklaması ise aşağıda verilmiştir.
Verilen iş akım şemasında her bir Krom Konsantre Tesisinde oluşacak katı madde
yükü ile su yükünü de içermekte olup, iş akım şeması üzerinde her bir tesise ait
zenginleştirme işlemi gösterilmiştir.
Krom konsantre tesisleri, tüvenan cevherin tesise girişinden itibaren kırma, öğütme
ve zenginleştirme bölümlerinden oluşacaktır.
Proje kapsamında ocak alanından alınacak olan tüvenan cevher, kamyonlara
yüklenerek tesis alanına getirilecektir. Tesis alanına getirilen cevher ya tüvenan cevher
alanına boşaltılacak ya da doğrudan tesise beslenecektir. Tüvenan cevher stok alanına
boşaltılacak olan tüvenan cevher geçici olarak bu alan üzerinde depolanacaktır. Tüvenan
cevher stok alanından alınarak ve ya doğrudan tesis alanına getirilecek olan tüvenan
cevherinin tesis bünyesinde yer alacak besleyiciye (bunker) boşaltılması ile birlikte cevher
zenginleştirme işlemine başlanacaktır. Besleyiciye verilecek olan cevher, titreşim etkisi ile
Primer Kırıcıya verilecektir. Primer kırıcıda basınç ektisi ile tane boyutları küçültülecek olan
cevher Primer kırıcı çıkışında yer alan Titreşimli Eleğe verilecek ve 1cm altı ve üstü olmak
üzere iki ara ürün elde edilmiş olacaktır.
1cm ve 5cm arasında çapa sahip olan cevher, boyutunun küçültülmesi amacı ile
elekten alınarak konveyör bantlar vasıtası ile Darbeli Kırıcıya verilecektir. Darbeli kırıcıda
boyutu 1cm’nin altına düşürülen cevher tekrar titreşimli eleğin girişine verilerek eleme
işlemine tabi tutulacaktır.
1cm altı olan cevher ise Kırışmış Cevher Silosuna verilecektir. Kırılmış cevher
silosundan çıkacak olan cevher, 3mm açıklığa sahip Yatay Eleğe verilerek elek üstü ve elek
altı malzeme elde edilecektir.
Elek üstü malzeme değirmene verilerek öğütme işlemine tabi tutulacaktır.
Değirmende öğütme işlemine tabi tutulan cevher, yatak elekten alınan elek altı cevher ile
birleştirilerek Derrick Eleğe aktarılacaktır. Bu elekte yapılacak olan sulu eleme işlemi ile elek
altı ve elek üstü malzeme oluşacaktır. Elek üstü malzeme tekrar değirmene beslenirken,
elek altı malzeme taşırma yöntemi ile derrick elekten alınarak Hidrosizera aktarılacaktır.
Bu aşamadan sonra kırılmış ve öğütülmüş olan krom cevheri Hidrosizer’da tane
boyutuna göre bir eleme ve sınıflandırma işlemine tabi tutulacaktır. Hidrosizerda temel
olarak tane boyutuna ve tane ağırlığına bağlı olarak kademeli çöktürme işlemi
gerçekleştirilecektir. Cevherin bu aşamada sınıflandırma işlemine tabi tutulmasının nedeni
Sarsıntılı Masada uygun verimin elde edilmesi amacı ile eşdeğer tane boyutuna sahip krom
cevherinin verilebilmesidir.
Hidrosizer’da sınıflandırılan cevherin daha sonra Şlam Masaları ve Sarsıntılı
Masalara beslenmesi işlemi gerçekleştirilecektir.
Şlam masalarına hidrosizer’da yapılan sınıflandırma işlemi sonrası taşan kısmı
oluşturan kısım beslenirken, sarsıntılı masalara ise hidrosizer’da çökelme yolu ile
sınıflandırılan malzemenin beslenmesi işlemi gerçekleştirilecektir.
Şlam masası ile Sarsıntılı masaların çalışma mantığı birbirinin aynı olup sadece eşik
aralarındaki fark nedeni ile bu ismi almaktadır.
58
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şlam masalarına verilecek olan cevher, akışkan su tabakası tarafından oluşturulan
sürüklenme kuvveti ve masanın ileri yavaş, geri hızlı olmak üzere yaptığı harekete bağlı
olarak, masa yüzeyinde ileriye doğru ivme kazanma kuvvetidir.
Bunların net etkisi sonucu, partiküller masa yüzeyinde, besleme bölgesinden, masa
sonuna doğru diyagonal olarak hareket ederler. Masadaki kuvvetlere bağlı olarak ayrılan
partiküllerden, daha küçük yoğunluklu partiküller, konsantre oluğunun üst tarafından
düşerken, daha iri olan hafif partiküller masa boyunca uzanan artık oluğundan düşerler.
Şlam masasında yapılan bu işlem sonucu Konsantre Ürün ve atık oluşur.
Bu aşamada atık, sistemden uzaklaştırılırken konsantre kromun nihai ürün eldesi
amacı ile Dragon Masalarına sevki gerçekleştirilir.
Sarsıntılı (sallantılı) masalar ile zenginleştirme işlemi sırasında, tane boyutu çok
önemli rol oynamaktadır. Sallantılı maslara beslenen krom cevherinin tane boyutunun
artması ile ayırma randımanı düşmektedir. Eğer sallantılı masaya beslenen cevher geniş
tane boyutu dağılımı içerirse, bu boyutlardan çoğu randımansız olarak yıkanacaktır.
Sarsıntılı masa, iri hafif taneleri ince ağır tanelerden etkili olarak ayırdığından, pratikte
besleme malı, sınıflandırıcılarda eşit çökme değerlerine göre sınıflandırılır. Sarsıntılı
masalarda bu amaçla “hidroseizer” denilen ardışık konilerden oluşan, çoklu çöktürme
konileri kullanılır. Her konide elde edilen eş düşüşlü besleme malları, ayrı ayrı masalara
beslenerek konsantrasyona tabi tutulurlar.
Partiküller masa yüzeyinde iki kuvvetin etkisi altında kalmaktadır. Bunlar; akışkan su
tabakası tarafından oluşturulan sürüklenme kuvveti ve masanın ileri yavaş, geri hızlı olmak
üzere yaptığı harekete bağlı olarak, masa yüzeyinde ileriye doğru ivme kazanma kuvvetidir.
Bunların net etkisi sonucu, partiküller masa yüzeyinde, besleme bölgesinden, masa
sonuna doğru diyagonal olarak hareket ederler. Masadaki kuvvetlere bağlı olarak ayrılan
partiküllerden, daha küçük yoğunluklu partiküller, konsantre oluğunun üst tarafından
düşerken, daha iri olan hafif partiküller masa boyunca uzanan artık oluğundan düşerler.
Sarsıntılı masalardan, Ara Ürün, Konsantre Krom ve Atık olmak üzere üç farklı
malzeme oluşacaktır.
Atık, sistemden uzaklaştırılırken konsantre kromun nihai ürün eldesi amacı ile
Dragon Masalarına sevki gerçekleştirilir. Ara ürün ise tekrar zenginleştirilme işlemine tabi
tutulmak üzere Ara Ürün Masalarına (Sallantılı Masa) sevki gerçekleştirilir. Ara ürün
masalarında yapılan zenginleştirme işlemi sonrasında 2. Ara ürün ve konsantre eldesi
gerçekleştirilir. Konsantre ürün dragon masalarına sevk edilirken ara ürün 0,75mm açıklığa
sahip eleğe sevk edilir. Ürünün bu elekten geçirilmesindeki amaç ara ürün içerisindeki
0,75mm’den büyük tane çapına sahip malzemenin tane boyutlarının küçültülmesini
sağlamak amacı ile değirmene aktarılmasıdır. Böylece bu malzeme içerinde kalmış olan
kromit minerali değirmende öğütülerek zenginleştirilebilir nitelik kazanacaktır.
Bu aşamada elek üstü malzeme, değirmene verilerek tane boyutu küçültülerek
Hidrosizer’e aktarılırken, elek altı malzeme ise doğrudan hidrosizer’e verilecektir.
Hidrosizer’da sınıflandırılan cevherin daha sonra Şlam Masaları ve Sarsıntılı
Masalara beslenmesi işlemi gerçekleştirilecektir.
Şlam masalarına hidrosizer’da yapılan sınıflandırma işlemi sonrası taşan kısmı
oluşturan kısım beslenirken, sarsıntılı masalara ise hidrosizer’da çökelme yolu ile
sınıflandırılan malzemenin beslenmesi işlemi gerçekleştirilecektir.
59
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Bu aşamada atık, sistemden uzaklaştırılırken konsantre kromun nihai ürün eldesi
amacı ile Dragon Masalarına sevki gerçekleştirilir.
Sarsıntılı masalarda yapılacak olan zenginleştirme işlemi sonrası ise Ara Ürün,
Konsantre Krom ve Atık olmak üzere üç farklı malzeme oluşacaktır.
Atık, sistemden uzaklaştırılırken konsantre kromun nihai ürün eldesi amacı ile
Dragon Masalarına sevki gerçekleştirilir. Ara ürün ise tekrar zenginleştirilme işlemine tabi
tutulmak üzere 0,75mm açıklığa sahip eleğe sevk edilecektir.
Yapılan zenginleştirme işlemi sonrası, toplam 265ton/gün miktarında konsantre
malzeme ve 987,5m3/gün miktarındaki suyun
Dragon Masalarına sevki
gerçekleştirilecektir.
Dragon masası ve ya diğer adı ile kurutma masası, konsanteyi %6 nem seviyesine
indiren masalardır. Bu masalara gelecek olan cevher öncelikle bu masaya bağlı olan
kon’lara (kon, konsantrenin biriktirildiği koni şeklinde bati bir bir biriktirme yapısıdır.)
verilecektir. Konda biriken konsantre vana vasıtasıyla masaya alınır. Kurutma masalarında
konsantre kek halinde ,kürek ile kesilerek alınır. Bu masaların üzerinde ,pasayı süpürerek
taşara veren yarım parmak vanaya bağlı tazyikli su vardır. Masa sallandıkça ,hafif olan pasa
konsantrenin üzerinde birikmeye başlar. Böylece tazyikli su pasayı süpürerek ,taşar
bölümünden ,geri dönüş pompalara verir. Böylece kurutma masalarının diğer görevi ise
,konsantrenin tenörünü bir kaç derece yükseltebilmesidir. Bu işlem sırasında oluşan pasa,
0,75mm açıklışa sahip eleğe verilerek tekrar zenginleştirme sistemine dahil edilirken, nihai
ürün niteliği kazanan konsantre krom konveyör bantlar vasıtası ile Konsantre Krom Stok
Alanına sevk edilecektir.
Tesiste yapılacak olan üretim sırasında günlük olarak zenginleştirme tesisine
beslenen 2500ton/gün miktarındaki cevherin zenginleştirme işlemi sonrası 2283,33ton/gün
miktarında zentginleştirme atığı oluşacaktır.
Tesiste yapılacak üretim sonrasında yukarıda verilmiş olan değişik kademelerde
oluşacak olan atığın tamamı siklon ve elek sistemine aktarılacaktır. Tesiste oluşan atığın
tamamı siklonlarda biriktirilerek tesissin çalışma kapasitesine uygun olarak 0,2mm açıklağa
sahip eleğe aktarılacaktır.
Bu elekte elek altı ve elek üstü atık aluşacaktır. Elek üstü atık, 0,2mm tane çapından
daha büyük tane boyutuna sahip olacak ve İri Taneli Atıkları oluşturacaktır. Elek altı atık,
0,2mm tane çapından daha küçük tane boyutuna sahip olacak ve İnce Taneli Atıkları
oluşturacaktır.
Atıklakrın 0,2mm açıklığa sahip elekte yapılacak elenme işlemi sonrası, ortalama
1140,6ton/gün miktarında iri taneli atık, 1142,73ton/gün miktarında ince taneli atık
oluşacaktır.
İri taneli atıklar yapılan titreşimli eleme işlemi sonrasında su içeriğinden büyük
ölçüde ayrılarak bir konveyör bant vasıtası ile tesisten uzaklaştırılacaktır.
İnce taneli atıkları içeren atıksu ise içeriğinde yer alan suyun alınması amacı ile
tikinere verilecektir.
Tikinere verilerek çamur susuzlaştırma işlemine tabi tutulacaktır. Tikiner ünitesi,
çamur yoğunlaştırıcı olarak kullanılacak olup ünitenin işleme mantığı dairesel çöktürme
havuzları ile aynı çalışma prensibine sahip olup madencilik faaliyeti için optimize edilmiş
halidir.
60
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tikiner, ince taneleri içeren atıksuyun verileceği giriş yapısı, dinlenen ve içeriğindeki
katı tanelerin ayrılmış olduğu suyun savaklanacağı savaklar ve su içinde çökelen katı
tanelerin toplanacağı toplama yapısından oluşacaktır.
Tikinerde yapılacak işlem sonrası oluşacak olan üretim sırasında yeniden
kullanılabilir nitelikteki su, Temiz Su Havuzuna alınacak ve tesis ünitelerine tekrar verilerek
üretim hattında tekrar değerlendirilecektir.
Tikinerden oluşan katı kısım ise (ince taneli atıklar, d<0,2mm), Şlam Havuzuna
verilerek bu alanda depolanacaktır.
Proje kapsamında ince ve iri taneli atıkların yönetimine ilişkin bilgiler aşağıda
verilmiştir.
İri Taneli Atıkların Yönetimi
Faaliyet kapsamında oluşan iri taneli atıklar, siklon+elek çıkışında yer alacak
kamyonlara yüklenecek ve atıklar, İri Taneli Atık Depo Alanı olarak belirlenmiş alanlarda
stoklanması işlemleri gerçekleştirilecektir.
İri taneli atıkların katı yapıda olup, akışkan özellik taşımayacak ve sızıntısı suyu
oluşumu söz konusu olmayacaktır. Bu neden ile taşıma sırasında yük araçlarında standart
damperli kasalar kullanılacaktır.
Bu atıkların, Zenginleştirme Atığı Depo Alanlarında depolanması işlemi, kademeli
olarak gerçekleştirilecek olup uygun eğimli alanlarda yığma malzeme niteliğinde
gerçekleştirilecektir. Depolama işlemi sırasında arazinin topoğrafik yapısına bağlı olarak
oluşturulacak basamak sistemi ile depolama işlemi gerçekleştirilecektir. Bu amaçla peyzaj
öğelerinin oluşturulabileceği nitelikte nihai depolama alanı,%1 basamak eğimi ve 5m’lik
basmak yüksekliği ve 450’lik şev eğimlerine sahip olacak nitelikte teşkil edilecektir. Krom
Konsantre Tesislerinden oluşacak atıkların depolanması sonrasında mevsimsel yağışlara
bağlı oluşabilecek kütle hareketlerinin engellenmesi amacı ile, atık yığınının şev eğimi
bulunan alanların üzeri iri tane çapına sahip malzeme ile kapatılacak, basmak eğimlerinin
bulunduğu alanlar ise ocak işletmeciliği sırasında oluşan hafriyat malzemesi ile
kapatılacaktır.
Yığma malzeme olarak depolanacak olan İri Taneli Atıklara ilişkin olarak şev
duraylılık analizleri yapılarak aşağıda verilmiştir.
Şev Duraylılığı
Şevler çeşitli mühendislik amaçları için yapay olarak açılan, eğimli yamaçlardır. "Şev
stabilitesi çalışmalarında, şevlerin bozulmadan, sağlam olarak kalabilmesi için yapılan
çalışmaların tümüne verilen addır. Bu çalışmalar, şev stabilitesinin bozulma olasılığının
olup olmadığını araştırılması üzerinedir.
Şev stabilizesinde kullanılan parametreler, içsel sürtünme açısı (), kohezyon (c),
kayaç veya zemin yoğunluklarıdır (). İri Atıklardan alınan numunelerde gerçekleştirilen
analizler neticesinde bu değerler belirlenerek aşağıda verilmiştir (Bkz. Ek-20).
 (içsel sürtünme açısı) : 13
c (kohezyon)
: 0,30kgf/cm2
 (yoğunluk)
: 1,51g/cm3
61
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şev Duraylılık Analizi:
En yaygın olarak kullanılan analiz yöntemleri 2–D (iki boyutlu limit-denge)
analizlerdir. Modele göre belirlenen analiz yöntemi (Bishop Basitleştirilmiş, Janbu
Basitleştirilmiş, Janbu Düzeltilmiş, Spencer, Ordinary vb.) analizler yapılarak güvenlik
katsayıları hesaplanır.
Muhtemel stabilite problemlerine açık alanların durumları detaylı olarak açıklanır;
muhtemel duraysızlık tipi ve/veya tipleri belirtilir, bu duraysızlık tipi ve/veya tipleri ve zemin
özelliklerine göre 2-Boyutlu stabilite/kinematik analizleri yapılır ve yorumlanır. Heyelanların
mekanizması, boyutlandırılması, etkin faktörleri belirtilmeli, analiz sonuçlarında duraylı
olmayan veya riski olduğu belirlenen alanlar için tekniğine uygun ve ekonomik ve güvenli
tarafta kalmayı sağlayacak mühendislik tedbirleri varsa ve kullanılabiliyorsa detaylı olarak
verilmelidir.
Şev stabilizasyon analizinde zeminin içsel sürtünme açısı ve kohezyon değerleri
yapılan literatür çalışmaları sonucunda belirlenmiştir. Elde edilen veriler, 2 Boyutlu Şev
Analiz programı olan Rocscience Slide 5 kullanılarak farklı yöntemlere göre
değerlendirilmiştir ve aşağıda sonuçlar verilmiştir.
Şekil 2.15. Şev Analizi
Yukarıda verilen bilgilerin ışığında Rocscience Slide 5, 2 boyutlu şev stabilize
analiz programında farklı yöntemlere göre yapılan analiz sonuçları verilmiş olup, işletme
aşamasında şevlerin stabil kalabilmesi için gerekli olan maksimum şev açısı belirlenmiştir.
Yapılan analiz sırasında kullanılan ve kabul görmüş olan analiz yöntemleri ve bu
yöntemler sonucunda elde edilmiş veriler aşağıda verilmiştir.
Tablo 2.41. Şev Stabilite Analiz Sonuçları
Analiz Metodu
Bishop simplified
Corps of Engineers #1
Corps of Engineers #2
Janbu simplified
Janbu corrected
Lowe-Karafiath
Ordinary/Fellenius
Spencer
Gle/morgenstern-price
Hesaplanan Güvenlik Katsayısı
Safety Factor (FS)
2.876920
2.915920
3.132440
2.887490
3.076350
2.890200
2.853950
2.908400
2.907510
62
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıda yapılmış olan değerlendirmeler neticesinde şevlere ait Güvenlik Faktörü
(Safety Factor, FS) değerleri 1’in üzerinde olacağı belirlenmiş olup atık yığınının 5m’lik
basmak yüksekliği ve 450’lik şev eğimlerine sahip olacak nitelikte teşkil edilmesi durumunda
şev duraylılıklarını sağlayacağı görülmektedir.
İri taneli etıkların depolanması amacı ile faaliyet kapsamında, toplam alan
kullanımları yaklaşık olarak 326 hektar olan alan belirlenmiştir. Belirlenen bu alanlar
içerisinde eğim miktarı fazla olan ve atık depolama işlemi için uygun olmayan alanlar ile
kuru dere yatakları yer almaktadır. Bu nedenle alan üzerinde iri taneli atıkların depolanması
aşamasında, eğimi %10’un altında olan ve kuru dere yatağı olmayan alanlar kullanılacak
olması nedeni ile atığın depolaması işlemi, yaklaşık 326 hektarlık alanının içerisinde lotlar
halinde gerçekleştirilecektir. Ayrıca yapılacak olan depolama işlemi öncesi depo alanı
olarak belirlenecek olan alanların etrafı, kuşaklama kanalı ile çevrilecek ve atık depolama
faaliytetine bu işlem sonrasında başlanacaktır.
Yapılacak bu işleme ilişkin olarak hazırlanan tip kesit plan aşağıdaki şekilde
verilmiştir.
TABİ ZEMİN
HAFRİYAT MALZEMESİ
Eğim : %1
RİPRAP MALZEMESİ
A
çı
:
45
İRİ TANELİ ATIK
0
TABİ ZEMİN
Şekil 2.16. İri Taneli Atık Depo Alanı Tip Kesiti
Zenginleştirme tesisinden oluşacak iri taneli zenginleştirme atıklarının depolanması
amacı ile İri Taneli Atık Depo Alanaları kullanılacaktır. Bu alanlarda depolanacak olan iri
taneli atık bünyesinde su miktarı %6,9 oranında bulunacak ve bu su kütlesi atık içinde
tutulacaktır. Atığın ince taneli yapısı nedeni ile, atık üzerinde düşecek olan yağış suları,
yüzey akıntıları şeklinde alandan uzaklaşacaktır. Proje kapsamında kullanılacak olan iri
taneli atık depo alanlarından kaynaklanan oluşması muhtemel sızıntı suyunun yeraltı suyu
kalitesini etkileyip etkilemediğinin belirlenmesi amacı ile alanda belirlenecek uygun
noktalara gözlem kuyuları açılarak yeraltı suyunun izlenmesi çalışması gerçekleştirilecektir.
Gözlem kuyularından periyodik olarak alınacak numunelerde olası kirlenmelerin
belirlenmesi amacı ile, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo-1’de belirtilen parametrelere
göre analiz yapılacak ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulacaktır. Böylece herhangi
bir sızıntı olması durumunda, sızıntı belirlenebilecektir. Herhangi bir sızıntı belirlenmesi
durumunda ilgili atık depo alanında, atık depolama faaliyetine son verilerek alanın
rehabilitasyonu gerçekleştirilecek ve alternatif atık depolama alanları ile ilgili çalışmalar
başlatılacaktır.
63
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
İnce Taneli Atıkların Yönetimi
Faaliyet kapsamında ince taneli atıklar, krom konsantre tesisinde kullanılacak olan
tikinerde yapılacak çamur susuzlaştırma işlemi sonrası oluşacaktır. Proje kapsamında
yapılacak üretim sırasında tikinere gelecek olan su ve katı madde yüklerine ilişkin bilgiler
aşağıda verilmiştir.
Katı madde yükü : 1142,73ton/gün (386,1m3/gün)
Su miktarı
: 7887,36ton/gün (7887,36m3/gün)
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre tikinere verilecek olan su;
[1142,73ton/(1142,73+7887,36ton)] x 100 = %12,65 oranında katı madde yüküne
sahip olacaktır.
Tikinerde yapılacak olan çamur susuzlaştırma işlemi sonrası, tikinerin üzerinden
suyun bir kısmı savaklanarak Temiz Su Havuzuna verilecek, tikinerin tabanından alınacak
olan çamur ise Şlam Havuzuna verilecektir.
Tikinerde yapılacak olan susuzlandırma işlemi sonrası, su içerisindeki katı madde
yükü %27,5-32,5 (ortalama %30) oranına çıkacaktır. Buna göre Şlam Havuzlarına verilecek
olan katı madde ve su miktarına ve tikinerden savaklanacak olan su miktarına ilişkin bilgiler
aşağıda verilmiştir.
İnce Taneli Atıkların tamamının Şlam Havuzuna verileceği kabulü ile Şlam Havuzun
verilecek su miktarı;
[1142,73ton/(‘su miktarı’+1142,73ton)] x 100 = 30 eşitliğinden hesaplanır. Bu eşitliğe
göre Şlam Havuzuna verilecek olan su miktarı 2666,37ton/gün olacaktır.
Tikinerden savaklanacak ve temiz su havuzuna verilecek olan su miktarı ise;
7887,36ton/gün – 2666,37ton/gün = 5220,99ton/gün olacaktır.
Tikinerin çıkışında ortalama %30 katı madde yüküne sahip olacak olan bu katı
atıklar, tesis çıkışında yer alacak olan pompalar vasıtası ile Şlam Havuzuna gönderilecektir.
Şlam Havuzunda bulunacak olan su işletmenin ilerleyen aşamalarında, özkütle farkı
nedeni ile katı tanelerin üzerine çıkacak ve göllenmeye neden olacaktır. Bu aşamada
tesiste kullanılan suyun temini amacı ile, göllenme nedeni ile oluşan bu suyun pompalar
vasıtası ile Temiz Su Havuzuna sevki ile yapılacaktır. Temiz Su Havuzundan ise tekrar
tesise verilerek yeniden kullanılacaktır. Proje kapsamında yapılacak üretim boyunca bu su
çevrimi Şlam Havuzları için uygulanacaktır.
Şlam Havuzlarından suyun alınmasını müteakip sıvı içeriğinden ayrılmış akışkanlık
özelliğini yitirmiş katı nitelikte atık kısım kalacaktır. Bu aşamada şlam havuzlarında
ortalama katı madde yükü %87,5 olacaktır.
Zenginleştirme tesisinden oluşacak ince taneli zenginleştirme atıklarının
depolanması amacı ile Şlam Havuzları kullanılacak ve bu alanlarda, oluşması muhtemel bir
sızıntının önlenmesi amacı ile karşılık, depolama alanlarında zemin geçirimsizliği
sağlandıktan sonra depolama işlemi başlatılacaktır. Uygulama kapsamında geçirimsizliğin
temini amacı ile şlam havuzları tabanına kil serilmesi (sıkıştırılmış kil) işlemi yapılacaktır.
Ayrıca her bir şlam havuzu için açılacak 3 ayrı gözlem kuyusundan ve proje alanının
kuzeydoğusunda yer alan Çatak Deresinden, periyodik olarak alınacak numunelerde olası
64
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
kirlenmelerin belirlenmesi amacı ile, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo-1’de belirtilen
parametrelere göre analiz yapılacak ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulacaktır.
Böylece herhangi bir sızıntı olması durumunda, sızıntı belirlenebilecektir. Herhangi bir
sızıntı belirlenmesi durumunda üretim çalışmaları durdurulacak, depolama alanında su
tahliyesi yapılarak kurutma çalışmaları yapılarak mevcut alan rehabilete edilecek ve
alternatif atık depolama alanları ile ilgili çalışmalar başlatılacaktır.
Yaraltı ve Yüzeysel Su Kaynaklarının İzlenmesi
Zenginleştirme tesisinden oluşacak ince taneli zenginleştirme atıklarının
depolanması amacı ile Şlam Havuzları kullanılacak ve bu alanlarda, oluşması muhtemel bir
sızıntının önlenmesi amacı ile karşılık, depolama alanlarında zemin geçirimsizliği
sağlandıktan sonra depolama işlemi başlatılacaktır. Uygulama kapsamında geçirimsizliğin
temini amacı ile şlam havuzları tabanına kil serilmesi (sıkıştırılmış kil) işlemi yapılacaktır.
Ayrıca her bir şlam havuzu için açılacak 3 ayrı gözlem kuyusunda ve yüzeysel su
kaynaklarında su kalitesi izleme çalışması gerçekleştirilecektir.
Zenginleştirme tesisinden oluşacak iri taneli zenginleştirme atıklarının depolanması
amacı ile İri Taneli Atık Depo Alanaları kullanılacaktır. Bu alanlarda depolanacak olan iri
taneli atık bünyesinde su miktarı %6,9 oranında bulunacak ve bu su kütlesi atık içinde
tutulacaktır. Atığın ince taneli yapısı nedeni ile, atık üzerinde düşecek olan yağış suları,
yüzey akıntıları şeklinde alandan uzaklaşacaktır. Proje kapsamında kullanılacak olan iri
taneli atık depo alanlarından kaynaklanan oluşması muhtemel sızıntı suyunun yeraltı suyu
kalitesini etkileyip etkilemediğinin belirlenmesi amacı ile alanda belirlenecek uygun
noktalara gözlem kuyusunda ve yüzeysel su kaynaklarında su kalitesi izleme çalışması
gerçekleştirilecektir.
Bu kapsamda, atık depo alanlarının bulunduğu bölgeleri drene eden kuzey atık
sahası bölgesinde Kavaklı Dere, Karaçam Dere, Batak Dere, Kızılağaç Derede, güney atık
sahaların bulunduğu bölgede kuru derelerin drene olduğu Bostan Deresinde izleme
çalışmaları yapılacaktır. Ayrıca bölgede yapılacak izleme çalışmalası atık depolama
sahalarının alt kotlarında bulunan kaynak/kaynaklarda da yapılacaktır. Ayrıca proje
sahasındaki tüm kuru dereler Kürtler (Çatıl) Dereye drene olduğundan Kürtler (Çatıl) Dere
üzerinde faaliyetin bütüncül etkisinin değerlendirilmesi açısından, Kürtler Deresi üzerinde
Kabakevleği Köyü çıkışında da pH, AKM, Krom ve diğer ağır metal parametrelerine yönelik
izleme yapılacaktır.
Proje alanında mevcut durumda yeraltı suyu kalitesinin kontrolü amacı ile Gözlem
Kuyularının bir kısmının açılması işlemi tamamlanmış olup bu kuyulara ait koordinatlar
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 2.42. Mevcut Gözlem Kuyuları
Gözlem Kuyusu Adı
G1
G2
G3
IAG1
IAG2
YKG1
YKG2
YKG3
İAG3
Y(Sağa)
393180
394502
394479
391592
391818
391401
390866
390434
391514
X(Yukarı)
4349268
4349707
4349839
4348448
4348122
4348617
4349842
4349805
4348130
Yapılacak olan kapasite artırımı sonrası bu gözlem kuyularına ek olarak açılacak
olan ve yaraltı suyu kalitesinin kullanılması amacı ile kullanılacak gözlem kuyusu
koordinatları ise aşağıda verilmiştir.
65
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 2.43. İlave Gözlem Kuyuları
Gözlem Kuyusu Adı
IGK.1
IGK.2
IGK.3
IGK.4
IGK.5
Y(Sağa)
392088
393398
393245
390031
389085
X(Yukarı)
4347546
4348303
4348973
4351136
4350800
Alanda yapılacak faaliyet nedeni ile yeraltı suyunun izlenmesi amacı ile kullanılacak
olan gözlem kuyuları haricinde, faaliyet alanında gerçekleştirilmesi planlanan atık depolama
alanların yüzeysel su kaynaklarına etkileri de izlenecektir. Bu kapsamda yüzeysel su
kalitesinin izleneceği noktalara ait (numuna alma noktaları) koordinatlar aşağıda tablo
halinde verilmiştir.
Tablo 2.44. İlave Yüzeysel Su Numunu Alma Noktaları
Gözlem
Kuyusu Adı
YG.1
YG.2
YG.3
YG.4
YG.5
YG.6
YG.7
Y(Sağa) X(Yukarı)
388567
389652
389341
390556
390664
395095
387357
4350441
4351507
4351122
4351439
4346687
4349366
4351658
İzlenen Yüzeysel
Su Kaynağı
Karaçam Deresi
Kızılağaç Deresi
Batak Deresi
Kavaklı Dere
Bostan Deresi
Çamlıcak Deresi
Kürtler Çayı
Alanda kapasite artırımı faaliyeti gerçekleştirilmeden önce Sivas Çevre ve Şehircilik
İl Müdürlüğüne gerekli müracaatlarda bulunulacak ve Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
personeli nezaretinde yukarıdaki tablolarda koordinatları veriliş olan gözlem kuyuları ve
yüzeysel numune alma noktalarından, su numunesi alınarak Su Kirliliği Kontrolü
Yönetmeliği Tablo-1’de yer alan parametrelere göre analizler yaptırılacaktır. Ayrıca bu
gözlem kuyusu ve yüzeysel su kaynaklarından numune alınması ve analizlerinin
gerçekleştirilmesi işlemi olası yeraltı ve yüzeysel suyu kirlenmesinin tespiti amacı ile
periyodik olarak minimum yılda 2 defa olmak üzere gerçekleştirilecektir.
Proje kapsamında gözlem kuyusu ve yüzeysel su numune alma noktaları Ek-5’te
sunulan 1/25.000 Ölçekli Haritada gösterilmiştir.
66
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2.3.2. Üretimde kullanılacak makinelerin, araçların ve aletlerin miktar ve özellikleri,
Proje kapsamında kullanılacak olan makine ve teçhizatlara ilişkin bilgiler aşağıda
verilmiştir.
Tablo 2.45. Makine Teçhizat Listesi
Kapasite
Ünite/Ekipman
Mevcut
Artırımı Sonrası
Ocak Alanı
Ekskavatör
5
8
Loder
8
10
Kamyon
10
15
Delici Makine
1
2
Komprasör
1
2
Arazöz
1
2
eneratör
1
1
Krom Konsantre Tesisi -1
Besleyici
1
1
Çeneli Kırıcı
1
1
Darbeli Kırıcı
1
1
Titreşimli elek
5
5
Konveyör ant
14
14
Derick Elek
6
6
Çubuklu Değirmen
6
6
Çamur Pompası
12
12
Hydrosyzer
12
12
Sallantılı Masa (3 Katlı)
56
56
Sallantılı Masa (2 Katlı)
110
110
Kurutma Masası
4
4
Tikner
1
1
Su Pompası
8
8
Trafo
2
2
Jenaratör
2
2
Ünite/Ekipman
Mevcut
Kapasite
Artırımı Sonrası
Krom Konsantre Tesisi -2
Besleyici
0
1
Çeneli Kırıcı
0
1
Darbeli Kırıcı
0
1
Titreşimli elek
0
5
Koneyör Bant
0
14
Derick Elek
0
6
Çubuklu Değirmen
0
6
Çamur Pompası
0
12
Hydrosyzer
0
12
Sallantılı Masa (3 Katlı)
0
56
Sallantılı Masa (2 Katlı)
0
110
Kurutma Masası
0
4
Tikiner
0
1
Su Pompası
0
8
Trafo
0
2
Jenaratör
0
2
Diğer Alanlar (Atölye, Şantiye Alanı vs.)
Servis Otabüsü
1
2
Binek Araçar
5
10
Jenaratör
1
2
Mazot tankı
1
2
Trafo
1
2
2.3.3. Üretim sırasında tehlikeli, toksik, parlayıcı ve patlayıcı maddelerin kullanım
durumları, taşınmaları ve depolanmaları,
Ocak alanında yapılacak olan üretim faaliyetleri açık ve kapalı işletme yöntemleri ile
gerçekleştirilecek olup, alınacak madenin sert olması nedeniyle patlatma işlemi
yapılacaktır.
Faaliyet alanında patlayıcı madde olarak ANFO (%92 amonyumnitrat, %8 fuel oil
karışımı) diye adlandırılan Amonyum Nitrat ve Motorin karışımından oluşan madde
kullanılacaktır. Amonyum nitrat, Amonyak ve Nitrik Asidin reaksiyonundan elde edilen
organik bir tozdur. Kullanılacak olan ANFO 0,80-0,89 gr/cm3, yoğunluğunda olacaktır. Bu
patlayıcı jelatinit tipi dinamit ve milisaniye gecikmeli kapsüller yardımıyla patlatılacaktır.
Patlatma işlemleri sırasında kullanılacak olan patlayıcılar patlatma işleminin yapılacağı
zamanlarda ve bir patlatma için gerekli olacak miktarda temin edilecek olup, faaliyet sahası
sınırları içerisinde patlayıcı madde depolanmayacaktır.
Ocak sahasında gerçekleştirilecek patlatmalar uzman kişiler (belgeli
ateşleyiciler/lisanslı firmalar) tarafından polis/jandarma nezaretinde yapılacaktır. Patlatma
esnasında her türlü çevre emniyeti alınacak, tüm saha çevresine gerekli ikaz levhaları
asılacak ve patlatma yapılmadan önce uyarı yapılacaktır. İşletmede 24.12.1973 tarih ve
14752 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı
Maddelerle Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler” hakkındaki tüzük
hükümlerine uyulacaktır. Patlayıcı madde kullanımı “Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı
Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretim İthali, Taşınması, Saklanması,
Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul Ve Esasları”na ilişkin
12.11.2004 tarih ve 25641 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanan Tüzük hükümlerine uygun
olarak yapılacaktır.
67
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Üretim çalışmaları esnasında siyanür ve herhangi bir kimyasal madde kullanımı söz
konusu değildir.
2.3.4. Proje kapsamındaki ulaştırma altyapısı planı (ulaştırma güzergahı, şekli,
güzergah yollarının mevcut durumu ve kapasitesi, hangi amaçlar için kullanıldığı,
mevcut trafik yoğunluğu, yerleşim yerlerine göre konumu, yapılması düşünülen
tamir, bakım ve iyileştirme çalışmaları vb.)
Proje alanına ulaşım amacı ile Kangal-Divriği Karayolu kullanılmakta olup proje
alanı ile bu karayolu ile proje alanı arasında bağlantıyı sağlayan yaklaşık olarak 3km
uzunluğunda sıkıştırılmış çakıl dolgulu ve stabilize nitelikteki ocak yolu yer almaktadır. Proje
alanına ulaşım ve nakliye amacı ile mevcut yollar kullanılacak olup, tesise ulaşım problemi
yer almamaktadır.
Proje kapsamında kullanılacak olan yol güzergahı aşağıdaki şekilde verilmiştir.
Şekil 2.17. Ulaşım ve Nakliye Güzergahı
Proje alanına ulaşım ve nakliye için kullanılan yolların mevcut kalitesi ve genişliği
şuan için yeterli olmakta olup, yapılacak olan kapasite artışından sonra stabilize yollarda
iyileştirme çalışmaları yapılacaktır.
Ayrıca kullanılacak ulaşım ve nakliye sırasında kullanılacak bütün yolların
güvenliğinin ve kalitesinin korunması amacı ile;
-
Yol kenarlarına malzeme dökümü yapılmayacak,
Kullanılacak ocak yollu üzerine ilgili ve uygun yerlere uyarı işaretleri konulacak
ve gerekli olması halinde yol ve yolu kullananların güvenliğinin sağlanması
amacı ile uyarı amaçlı personel bulundurulacak,
Nakliye sırasında tozun trafik güvenliğinin tehdit etmemesi amacı ile stabilize
yollar sürekli olarak sulanacak ve proje kapsamında yapılacak her türlü sevkiyat
işleminde yük araçlarının üzeri branda ile kapalı olacak,
Nakliye sırasında, nakliye araçlarından dökülmesi muhtemel malzemenin trafik
güvenliğinin tehdit etmemesi amacı ile nakliye amaçlı kullanılan araçların tam
dolu olarak hareket etmesi engellenecek, proje kapsamında yapılacak her türlü
68
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
-
sevkiyat işleminde yük araçlarının üzeri branda ile kapalı olacak ve araçlara ait
kasaların bağlantı noktalarındaki boşluklar dolum öncesi kontrol edilecek ve
uygun olmayan araçlara noksanlığın giderilerek yükleme işlemi yapılacak,
Yol yapısının bozulmaması için kara yolları trafik kanununda belirtilen yük
taşıma tonaj miktarının aşılmaması sağlanacak,
19.06.1985 tarih ve 18789 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren
“Karayolu Trafik Güvenliğinin Sağlanması Yönünden, Yolun Yapısında
Yapılacak Her Türlü Çalışmalara, Alınacak Tedbirler İle Kara Yolu (Köy Yolu
Dışında) Kenarında veya Üzerindeki Diğer Levhalar, Işıklar ve İşaretlemeler
Hakkındaki Yönetmeliğin bu konudaki tüm hükümlerine uyulacaktır.
Ayrıca çalışmalar sırasında Karayolları Bölge Müdürlüğü ve Sivas İl Özel İdaresi
sorumluluğunda bulunan tüm yollarında, faaliyetin inşaatı ve işletilmesi aşamasında
meydana gelebilecek her türlü bozulmanın onarılacağını Aksu Madencilik San. ve Elek. Ürt.
Tic. A.Ş. taahhüt etmektedir.
Proje kapsamında yapılacak olan üretim faaliyetleri sırasında oluşan hafriyat
malzemesi ve zenginleştirme tesisi atıkları ÇED Alan sınırı içerisinden taşınması işlemi
yapılmayacaktır. Ancak üretim sırasında ürün niteliğinde oluşacak olan oluşacak olan
216,67ton/gün miktarındaki konsantre kromun nakliyesi işlemi gerçekleştirilecektir.
Yapılacak olan nakliye işlemi Kangal İlçesi istikametinde gerçekleştirilecek olup oluşacak
bu malzemenin nakliyesi aşamasında, ortalama yük kapasiteleri 20 ton olan kamyonlar ile
taşınması işlemi gerçekleştirilecektir. Buna göre söz konusu malzemelerinin taşınması
aşamasında, her bir konsantre tesisinden 216,67ton/gün / 20 ton/kamyon 11 kamyon/gün
oranında trafik yüküne etkisi olacaktır (her bir krom konsantre tesisi için, kümülatif olarak 22
kamyon/gün).
Personelin taşınması amacı ile günlük olarak Kangal İlçesi İstikametinde yer alan
Çetinkaya Beldesine kadar otobüs hareket edecektir. Bu amaçla personelin taşınması
amacı ile kullanılacak olan 2 adet otobüs gidiş-geliş ve günlük 3 vardiya ile çalışılması
nedeni ile Kangal-Divriği Karayolunda 12 sefer katedecektir.
Ayrıca tesiste yapılan üretim faaliyetleri süresince şantiye alanına erzak, ekipman
taşınması gibi faaliyetler nedeni ile yukarıda hesaplanmış olan haricinde yolun kullanımı
söz konusu olacaktır. Bu kapsamda, günlük olarak 2 binek araç, 2 orta yüklü ticari araç, 2
kamyonun ek sefer (gidiş-geliş) yapacağı değerlendirilmiştir.
Karayolları Genel Müdürlüğü Program ve İzleme Dairesi Başkanlığı Ulaşım ve
Maliyet Etütleri Şubesi Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen Otoyollar ve Devlet Yolları
Trafik Hacim Haritası (2012) ve Trafik Hacmi aşağıda verilmiştir.
Şekil 2.18. Otoyollar ve Devlet Yolları Trafik Hacim Haritası
(Kaynak: Karayolları Genel Müdürlüğü Web Sitesi,
http://www.kgm.gov.tr/Sayfalar/KGM/SiteTr/Trafik/TrafikHacimHaritasi.aspx)
69
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 2.46. Karayolu Trafik Hacmi
Araç Türü
Otomobil
Orta Yüklü Ticari Taşıt
Otobüs
Kamyon
Kamyon+Römork,
Çekici+Yarı Römork
Toplam
Günlük Araç Sayısı
456
82
12
127
33
710
Yukarıda verilen bilgilere göre tesisin tam kapasite ile çalışması durumunda tesisten
konsantre kromun nakliyesi, personelin ulaşımı ve ilave seferler nedeni ile tesisin
Kangal-Divriği Karayolunun trafik hacmine olan etkisi aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Tablo 2.47. Kapasite Artırımı sonrası Karayolu Trafik Hacmi
Araç Türü
Otomobil
Orta Yüklü Ticari Taşıt
Otobüs
Kamyon
Kamyon+Römork,
Çekici+Yan Römork
Toplam
Kangal İlçesi
İstikameti
Araç
Değişim
Miktarı(adet)
Miktarı (%)
460
0,88
86
4,88
48
100,00
149
17,33
Kangal İlçesi
İstikameti
Ek
Trafik
Yükü
456
82
12
127
4
4
12
22
33
0
33
0,00
710
42
752
5,92
Proje kapsamında toplam %5,92 oranında araç yükü artımı söz konusu olacaktır.
Proje alanına ulaşım mevcut durumda sağlanabilmekte olup bu kapsamda
Kangal-Divriği Karayolundan itibaren proje alanına giriş amacı bağlantı yolu
yapılmayacaktır. Ayrıca proje kapsamında yapılacak olan bütün çalışmalar sırasında
Karayolu Kamulaştırma Sınırı Çekme Paylarına dikkat edilecek ve bu sınırlarda proje
kapsamında herhangi bir faaliyet gerçekleştirilmeyecektir.
Tesisten konsantre kromun nakliyesi, personelin ulaşımı ve ilave seferler nedeni;
trafik güvenliğini tehlikeye düşürecek şekilde katı ve sıvı atık, duman, yanmamış gaz, toz
vb. maddeler yola verilmeyecek, istiap halinde fazla yükleme yapılmayacak, yol üzerinde
bulunan köprü, trafik levhaları, menfez, asfalt ve stabilize kaplamalarına zarar
verilmeyecektir. Taşımalar sırasında yollara ve bu yapılara zarar verilmesi durumunda
zarar, Karayolları Bölge Müdürlüğü ile yapılacak protokol çerçevesinde faaliyet sahibi
tarafından karşılanacaktır.
Proje kapsamında karayollarının kullanılacak olması halinde 19.06.1985 tarih ve
18789 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolu Trafik Güvenliğinin
Sağlanması Yönünden, Yolun Yapısında Yapılacak Her Türlü Çalışmalara, Alınacak
Tedbirler İle Kara Yolu (Köy Yolu Dışında) Kenarında Veya Üzerindeki Diğer Levhalar,
Işıklar ve İşaretlemeler Hakkındaki Yönetmelik” in bu konudaki tüm hükümlerine
uyulacaktır.
Proje kapsamında mümkün olduğunca ana yollarda trafiğin yoğun olmadığı
zamanlarda trafiğe çıkılacak, trafiğe çıkan her tür araca hız, yük sınırlaması getirilecek ve
sürücülerin trafik kurallarına uyması sağlanacaktır.
70
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında kullanılacak yollarda araç sürücüleri;
•
•
•
•
•
•
•
Trafiği düzenleme ve denetlemeye yetkili üniformalı veya özel işaret taşıyan
görevlilerin uyarı ve işaretlerine,
Işıklı ve sesli trafik işaretlerine,
Trafik işaret levhaları, tertipleri ve yer işaretlemelerine,
Trafik güvenliği ve düzeni ile ilgili olarak Karayolları Trafik Kanununda ve
Karayolları Trafik Yönetmeliğinde gösterilen diğer kural, yasak, zorunluluk ve
yükümlülüklere,
Hız kurallarına
Araçların yüklenmesinde belirlenmiş ölçü ve esaslara
Teknik arıza, kayma, yolda ani olarak meydana gelen bir bozukluk veya heyelan,
yükün kayması ve düşmesi ve benzeri gibi mecburi hallerin yerleşim birimleri
dışındaki karayolunda taşıt yolu üzerinde meydana geldiği takdirde, araç
sürücüleri, bütün imkânları elverdiği ölçüde kullanarak hareket ettirme, itme ve
benzeri şekil ve surette, araçlarını karayolu dışına, bu mümkün olmaz ise,
bankette, bu da mümkün değilse taşıt yolunun en sağına almak ve her durumda
yol, hava ve trafik şartları ile gece ve gündüz olmasına göre, gerekli güvenlik ve
uyarı tedbirlerini derhal alıp uygulamakla yükümlüdürler.
Ayrıca, taşıma ve yükleme faaliyetleri sırasında Karayolu Trafik Kanunu'nun
aşağıda verilen maddelerine titizlikle uyulacaktır.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Madde 34 : Motorlu araçların muayenelerinin, yönetmelikte belirtilen süreler
içinde yaptırılması zorunludur.
Madde 36 : Motorlu araçların, sürücü belgesi sahibi olmayan kişiler tarafından
karayollarında sürülmesi ve sürülmesine izin verilmesi yasaktır.
Madde 49 : Ticari amaçla yük ve yolcu taşıyan motorlu taşıt sürücülerinin, taşıt
kullanma sürelerine aykırı olarak taşıt kullanması ve bunlara taşıt kullandırılması
yasaktır.
Madde 65 : Araçların yüklenmesinde yönetmelikte belirtilen ölçü ve esaslara
aykırı olarak (Değişik: 18.11.1986-3321/1 md.);
Tasıma sınırı üstünde yük alınması veya tasıma sınırı asılsın veya asılmasın
dingil ağırlıklarını asacak şekilde yüklenmesi,
Karayolu yapısı ve kapasitesi ile trafik güvenliği bakımından tehlikeli olabilecek
tarzda yükleme yapılması,
Tehlikeli ve zararlı maddelerin gerekli izin ve tedbirler alınmadan taşınması,
Gabari dışı yük yüklenmesi,
Yükün karayoluna değecek, düşecek, dökülecek, saçılacak, sızacak, akacak,
kayacak, gürültü çıkaracak şekilde yüklenmesi,
Yükün, her çeşit yolda ve yolun her eğiminde dengeyi bozacak, yoldaki bir şeye
takılacak ve sivri çıkıntılar hasıl edecek şekilde yüklenmesi,
Sürücünün görüsüne engel olacak, aracın sürme güvenliğini bozacak ve tescil
plakaları, ayırım işaretleri, dur ve dönüş ışıkları ile yansıtıcıları örtecek şekilde
yüklenmesi yasaktır.
Madde 73 : Karayolunda araçların kamunun rahat ve huzurunu bozacak veya
kişilere zarar verecek şekilde saygısızca sürülmesi, araçlardan bir şey atılması
veya dökülmesi, seyir halinde sürücülerin, cep ve araç telefonu ile benzer
haberleşme cihazlarını kullanması yasaktır.
İşletme aşamalarında proje kapsamında yapılacak her türlü faaliyette ulaşım ve
nakliyenin mümkün olduğunca mevcut yollardan sağlanacak ve yolların zarar görmemesi
için gerekli tüm tedbirlerin alınacaktır. Yolların zarar görmesi durumunda tüm zararın
Karayolları Bölge Müdürlüğü ile yapılacak protokol çerçevesinde ilgili firma tarafından
karşılanacaktır.
71
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yola giriş ve çıkışlarda trafik güvenliği açısından her türlü önlem Karayolları Bölge
Müdürlüğünün görüşleri doğrultusunda firma tarafından alınacaktır.
Çalışmalar kapsamında yapılacak olan trafik işaretleme standartlarına uygun
işaretleme yapılacak olup, ilgili işaretlemelere ilişkin olarak işaretleme projelerinin
hazırlanacak ve Karayolları Bölge Müdürlüğünün onayına sunulacaktır.
Proje kapsamında yapılacak olan bütün çalışmalar sırasında Karayolu
Kamuşaltırma Sınırı Çekme Paylarına dikkat edilecek ve bu sınırlarda proje kapsamında
herhangi bir faaliyet gerçekleştirilmeyecektir.
Proje kapsamında taşıma faaliyetlerinde 2918 sayılı Karayolları Trafik kanunu,
19.07.2003 tarih ve 25173 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4925 sayılı
Taşıma Kanunu, 25.02.2004 tarih ve 25384 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren “Karayolu Taşıma Yönetmeliği”, 18.07.1997 tarih ve 23053 sayılı Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe giren “Karayolları Trafik Yönetmeliği”,31.03.2007 ve 26479 sayılı
resmi gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren "Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması
Hakkında Yönetmelik",15.05.1997 tarih ve 22990 sayılı resmi gazetede yayımlanarak
yürürlüğe giren "Karayolları Kenarında Yapılacak Ve Açılacak Tesisler Hakkında
Yönetmelik" hükümlerine riayet edilecektir.
72
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 3: PROJENİN EKONOMİK VE SOSYAL BOYUTLARI:
3.1. Proje ve Etki Alanının Mevcut ve Planlanan Sosyo-Ekonomik Özellikleri
3.1.1. Ekonomik Özellikler (Yörenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler)
Sivas İli
Sivas ilinin ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanır. Faal nüfusun % 70’i tarım
sektöründe çalışır. Tarım ise tarla tarımı şeklindedir. Tarımdan sonra hayvancılık ikinci bir
gelir kaynağıdır. Son senelerde sanayi sektörü de hızla gelişmektedir. Madenler
bakımından da zengin olan Sivas, kara ve demiryolları kavşağıdır.
Tarım: Yüzölçümü bakımından Türkiye’nin ikinci büyük ili olan Sivas topraklarının %
97’si ekilebilir olmasına rağmen tarım yeterince gelişmemiştir. Bitki üretimine ayrılan alanlar
bir milyon hektara yakındır. Bunun beşte birine yakınında sulu tarım, 10 bin hektara yakın
kısmında ise bağcılık yapılmaktadır.
Tarım ürünlerinde tahıl, baklagiller ve sanayi ürünleri başta yer alır. Tahıl ise en
önde gelir. Tarım ürün miktarı mevsim şartlarına göre her sene değişmektedir. Başlıca tarım
ürünleri buğday, çavdar, fasulye, mercimek, fiğ, şekerpancarı ve patatestir. Sebzecilik ve
meyvecilik pek gelişmemiştir.
Hayvancılık: İl topraklarının çok geniş bir kısmını kaplayan plato ve yaylalar
hayvancılığa çok elverişlidir. Çayır ve meralar çoktur. Sivas’a hayvancılık bakımından
Türkiye’nin Texas’ı denir. Hayvancılığın tarımsal üretim içerisindeki yerinin büyük olmasına
karşılık, istenilen düzeyde gelir getirmemektedir. İlde en çok koyun, sığır, kılkeçisi, kümes
hayvanları beslenir. İldeki ırmaklar ve Gökpınar Gölünde kurulan alabalık tesislerinde balık
üretimiyle Kangal köpekleri ülke sınırını aşan bir üne sâhiptir. Arıcılık gelişmiş olup Sivas
balı meşhurdur.
Ormancılık: Sivas ilinin orman varlığı yüzölçümüne göre çok az sayılır. İl
topraklarının % 11’i ormanlarla kaplı olup, 200 bin hektarı orman ve 100 bin hektarı
fundalıktır. Orman içinde 220, orman kenarında 147 köy vardır. Senede 50 bin m3 sanayi
odunu ve 30 bin ster yakacak odunu elde edilir. Ormanlarda daha çok karaçam, kızılçam,
ardıç gibi iğne yapraklı ağaçlara ve daha aşağılarda meşe ormanlarına rastlanır. Suşehri ve
Koyulhisar ilçelerindeki ormanlar ise tamamen yaprak dökmeyen ağaçlardan ibarettir.
Sivas’ta ağaçlandırma hızla yapılmasına rağmen hem yetersiz hem de bakımsızdır.
Madencilik: Sivas il toprakları maden bakımından zengindir. İl dâhilinde demir,
kömür, kurşun, krom, bakır, tuz, gümüş, asbest, manganez, nikel, amyant, balit ve mermer
çıkarılır. Divriği’de senede 1500 tona yakın demir elde edilir. Ayrıca Celalli civarında petrol,
Abdülvehhab Gazi Türbesi civarında zengin alçıtaşı yataklarına rastlanılmışsa da
işletilmemektedir.
Sanayi: Kara ve demiryollarının kavşak noktası olan ve maden bakımından zengin
olan Sivas, sanayi bakımından gelişmemiştir. Fakat son senelerde hızlı bir sanayileşme
vardır. Küçük sanayi yaygın olup, metal eşya ve makina imali, dokuma ve gıda kolları
gelişmiştir. Başlıca büyük sanayi kuruluşları şunlardır: TÜDEMSAŞ (Türkiye Demiryolu
Makinaları Sanayii A.Ş.), Sivas Çimento Sanayii A.Ş., Beton Travers Fabrikası, Sivas Demir
Çelik Fabrikası, Et ve Balık Kombinası Müdürlüğü, Süt Endüstrisi Kurumu, Askerî Dikimevi,
SİDAŞ (Sivas Dokuma Sanayi A.Ş.), kiremit ve tuğla fabrikaları, yem ve un fabrikaları,
amyant üreten Asbest Fabrikası, Ceylân Çivi Fabrikası, Döksat Döküm Fabrikası (Su
borusu ve yapı malzemesi), Eksantrik Sanayi ve Ticaret A.Ş. (Otomotiv yedek parçaları),
Mobilya Fabrikası, Pamuk İpliği Fabrikası ve halı dokuma atölyeleri.
73
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Ulaşım: Ülkenin dört yanını birbirine bağlayan kara ve demiryolları ağı Sivas’tan
geçer. Ankara, Sivas, Erzincan, Erzurum devlet yolu ile Doğu ile Batı Anadolu birbirine
bağlanır. Bu yol Yıldızeli’nde ikiye ayrılır ve bir hat Tokat, Amasya, Samsun’a ulaşır.
Böylece Kuzey Anadolu’ya bağlanır. Ulaş ve Kayadibi’nde ayrılan yol Kayseri, Niğde,
Mersin’e giderek Güney Anadolu’ya bağlanır. Sivas’ın Merkez İlçe, Zara, Yıldızeli, Hafik,
İmranlı, Gemerek, Gürün, Kangal ve Şarkışla ilçeleri devlet yolları üzerinde bulunur. İl
dâhilinde 979 km devlet yolu, 761 km il yolu vardır. Bâzı köylerin henüz yolları yoktur.
Sivas, demiryolu ağının önemli bir kavşak noktasındadır. Demiryolu ile ülkenin dört
yanına bağlanır. Edirne, İstanbul, Ankara istikâmetinden; İzmir, Afyon istikâmetinden ve
Mersin, Niğde istikâmetinden gelen demiryolu Kayseri’de birleşip tek hat hâlinde Sivas’a
ulaşır. Sivas’ta demiryolu hattı tekrar kollara ayrılarak Artova, Turhal, Amasya, Samsun
hattını meydana getirir. Çetinkaya istasyonundan da iki hat ayrılır. Bir hat Erzincan,
Erzurum, Kars’a; diğer hat ise Malatya, Diyarbakır, Siirt, Malatya, Elazığ ve Muş’a ulaşır.
Merkez ilçe, Gemerek, Şarkışla, Yıldızeli ve Divriği ilçeleri demiryolu güzergâhı üzerindedir.
Sivas’ta havaalanı da vardır. İstanbul ve Ankara ile karşılıklı uçak seferleri yapılmaktadır.
Kangal İlçesi
Kangal İlçesi ve köyleri küçükbaş hayvan yetiştiriciliği açısından uygun bir yapıya
sahiptir. Kangal’da koyun sayısı eski yıllarda 150 binlerden fazla olduğu fakat son yıllarda
bu sayının 100-110 binlere düştüğü görülmektedir. Kangal’da Akkaraman koyun ırkının
lokal bir tipi olan ve adını Kangal’dan alan Kangal Koyun’u yetiştiriciliği yapılmaktadır. Bu tip
Akkaraman ve diğer tiplerine göre cüsse, yükseklik ve ağırlık olarak daha iyi durumda
olmasından dolayı civar il ve ilçelere damızlık olarak satımı yapılmaktadır. Bu koyun diğer
koyun ırklarından farklı olarak kaburga sayısı 14 adettir.
İlçe için tahıl ambarı demek uygun olur. Özellikle makarna imalatı yapan fabrikalar
tarafından tercih edilen sert durum buğdayı Kangal’da bol miktarda üretilmektedir. Son
yıllarda patates ve şeker pancarı tarımı da yapılmaktadır. Buğday, Arpa ve Çavdar önemli
tarımsal ürünleri arasındadır. Deligazili Köyü'nde yapımı tamamlanmış sulama göleti ve
yapımı devam etmekte olan iki adet göletin faaliyete geçmesi ile sulu tarım Kangal da
yaygınlaşacak ve ekonomik gelişmeye büyük katkıları olacaktır.
İlçe yeraltı kaynakları bakımından oldukça zengindir. İlçenin en önemli madeni Linyit
Kömür Ocaklarıdır. Çıkarılan linyit kömürü 1974 yılında kurulan yılda yaklaşık 1,9 Milyar KW
enerji üretim kapasiteli 2.150 MW gücündeki Hamal köyü civarında çalışmakta olan Termik
Santralde değerlendirilmektedir. Termik Santralin Kangal’a ve ülke ekonomisine oldukça
büyük katkıları bulunduğu gibi ilçede giderek artan göçü önlemek açısından önemlidir.
İlçenin Çetinkaya Beldesi'nde demir cevheri yatakları da bulunmaktadır. Yine ilçede krom
madeni yatakları da bulunmaktadır. Yeşildere Köyünde kurşun, Kalkım Köyü'nde civa,
Avşarören Köyü'nde manyezit yatakları bulunmaktadır.
Proje Alanı Etrafında Yer Alan Yerleşim Birimleri
Proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimlerini, Yalnızsöğüt Köyü ve bağlı İnandık
Mezrası, Çartıl Mezrası, Güvenkaya, Kuluncak, Yellice, Karamehmetli Köyleri
oluşturmaktadır.
Bu yerleşim birimlerinin ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Ayrıca bölgede
küçük çaplı arıcılık faaliyetleri de gerçekleştirilmektedir.
Proje kapsamında bu yerleşim birimleri ve bu birimlere ait tarım alanlarının ve
hayvanların toz ve gürültüden etkilenmemesi için bağlantı yolları sürekli olarak sulanarak
toz oluşumu minimize edilecek, nakliye esnasında hız kurallarına riayet edilecek ve
74
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
araçların bakımları periyodik olarak yapılacak ve zorunluluk durumları haricinde korna
çalınması ve araçların gereksiz olarak çalıştırılmasının önüne geçilecektir. Ayrıca
kamyonların üstü branda ile örtülecektir.
3.1.2. Nüfus (Yöredeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfusun yaş sınıflarına göre dağılımı,
hane halkı yapısı)
Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre Sivas İli, Kangal İlçesinin 2012 yılı adrese
dayalı nüfus sonuçlarına göretoplam nüfusu23.911 kişidir. Bu nüfusun 13.532 kişilik kısmı
Kangal İlçesine bağlı belde ve köylerde yer almaktadır. Diğer 10.379 kişilik kısım ise İlçe
Merkezinde bulunmaktadır. Kangal İlçesine bağlı 4 belediye ve 108 köy vardır. Yerleşim
yerlerinde “Toplu Yerleşim Tipi” egemen olup, Orta Anadolu’nun karakteristik yerleşim
özelliklerini göstermektedir. Yerleşim durumu itibariyle nüfusun %43,4’ü ilçe merkezinde
%56,6’sı ise köy ve beldelerde yaşamaktadır.
Sivas İli ve Kangal İlçesine ve bucaklarına ait nüfus projeksiyonları aşağıdaki
tabloda verilmiştir.
Yalnızsöğüt
Köyü
Yellice
Köyü
Kangal
İlçesi
Sivas
İli
Tablo 3.1. Sivas İli ve Kangal İlçesi Nüfus Projeksiyonları
Yıl
2000
Toplam
755091
Erkek
383254
Kadın
371837
2007
638464
320557
317907
2008
631112
316848
314264
2009
633347
318905
314442
2010
642224
328304
313920
2011
627056
314206
312805
2012
623535
311893
311642
2000
37049
18626
18423
2007
27887
13963
19324
2008
27251
13755
13496
2009
25907
13043
12864
2010
24867
12442
12425
2011
24406
12291
12115
2012
23911
12085
11826
2000
217
104
113
2007
147
71
76
2008
194
92
102
2009
177
87
90
2010
186
94
92
2011
217
110
107
2012
224
116
108
2000
113
57
56
2007
54
30
24
2008
55
31
24
2009
63
34
29
2010
70
38
32
2011
65
35
30
2012
61
34
27
75
Grafik Gösterim
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
Kuluncak
Köyü
Karamehmetli
Köyü
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2000
49
24
25
2007
2008
21
9
12
25
11
14
2009
23
10
13
2010
24
10
14
2011
29
15
14
2012
20
8
12
2000
51
25
26
2007
30
13
17
2008
35
17
18
2009
30
13
17
2010
27
12
15
2011
30
13
17
2012
36
18
18
Kaynak: TUİK
Tablo 3.2. 2012 Yılı Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus Bilgileri
Yaş grubu
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90+
Toplam
SİVAS İLİ
Toplam
Erkek
46.800
24.057
48.328
24.702
53.859
27.375
56.249
28.544
54.757
27.151
48.309
24.931
47.111
24.194
41.156
20.664
37.490
18.818
36.081
18.123
32.228
16.063
30.241
15.200
26.564
12.786
21.548
10.130
17.311
7.988
12.176
5.910
9.188
3.932
3.339
1.152
800
173
623.535 311.893
Kadın
22.743
23.626
26.484
27.705
27.606
23.378
22.917
20.492
18.672
17.958
16.165
15.041
13.778
11.418
9.323
6.266
5.256
2.187
627
311.642
Yaş grubu
0-4
5-9
10-14
15-19
20-24
25-29
30-34
35-39
40-44
45-49
50-54
55-59
60-64
65-69
70-74
75-79
80-84
85-89
90+
Toplam
KANGAL İLÇESİ
Toplam Erkek
1.768
924
1.868
975
2.189
1.105
2.019
1.037
1.598
799
1.689
852
1.770
961
1.549
788
1.458
783
1.366
689
1.127
569
1.167
594
1.140
548
1.063
511
843
388
610
281
470
205
179
69
38
7
23.911
12.085
Kadın
844
893
1.084
982
799
837
809
761
675
677
558
573
592
552
455
329
265
110
31
11.826
Kaynak: TUİK
Faaliyet alanının yer aldığı Sivas İli sanayileşmenin yeterince gelişmemiş olması,
tarım ve hayvancılığa olan rağbetin azalması gibi nedenlerle son yılarda sürekli göç
vermektedir.
Sivas İline ait göç istatistikleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 3.3. Sivas İli Göç İstatistikleri
Dönem
2011 - 2012 dönemi
2010 - 2011 dönemi
2009 - 2010 dönemi
ADNKS
Nüfusu (İl Nüfusu)
Aldığı Göç
Verdiği Göç
Net Göç
Net Göç Hızı
623.535
627.056
642.224
21.492
22.884
23.467
27.441
30.131
31.362
-5.949
-7.247
-7.895
-9,50
-11,49
-12,22
76
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
3.1.3. Sağlık (Bölgede mevcut endemik hastalıklar)
İlde tedavi edici ve koruyucu sağlık hizmetlerini yürüten sağlık kurumları; merkezle
birlikte 14 tane Üniversite ve Devlet Hastanesi, 8 Entegre Hastane ve 1 adet Özel Hastane
yer almaktadır. Bu hastaneler aşağıda verilmiştir.
Tablo 3.4. Sivas'ta Yataklı Tedavi Kurumları
Yatak
Sayısı
Hastanenin Adı
Tıp Fak. Araştır. ve Uyg. Hastanesi
Tıp Fakültesi Fizik Tedavi Merkezi
Sivas Numune Hastanesi
Sivas Devlet Hastanesi
Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi
Askeri Hastane
Özel Anadolu hastanesi
Akıcılar İlçe Entegre Hastanesi
Altınyayla İlçe Entegre Hastanesi
Divriği Devlet Hastanesi
Doğanşar İlçe Entegre Hastanesi
Gemerek Devlet Hastanesi
Yatak
Sayısı
Gölova İlçe Entegre Hastanesi
10
Gürün Devlet Hastanesi
25
Hafik İlçe Entegre Hastanesi
10
İmranlı İlçe Entegre Hastanesi
10
Kangal Devlet Hastanesi
25
Koyulhisar İlçe Entegre Hastanesi
15
Suşehri Devlet Hastanesi
65
Şarkışla Devlet Hastanesi
65
Ulaş İlçe Entegre Hastanesi
10
Yıldızeli Devlet Hastanesi
50
Zara Devlet Hastanesi
45
TOPLAM
2.434
Hastanenin Adı
1061
504
313
0
100
84
4
5
50
8
25
Yine İl Merkezi, ilçe ve köylerde olmak üzere toplam 53 adet Aile Sağlığı Merkezi ve
118 adet Sağlık Evi yer almakta olup I. Basamak Sağlık kuruluşlarına ilişkin bilgiler
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 3.5. Sivas'taki I. Basamak Sağlık Kuruluşları
İLÇELER
Merkez
Akıncılar
Altınyayla
Divriği
Doğanşar
Gemerek
Gölova
Gürün
Hafik
İmranlı
Kangal
Koyulhisar
Suşehri
Şarkışla
Ulaş
Yıldızeli
Zara
TOPLAM
Toplum
Sağlığı
Merkezi
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
17
Aile
Sağlığı
Merkezi
27
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
53
Aile
Hekimliği
Birliği
94
2
4
4
1
7
1
6
4
3
7
5
7
10
4
11
6
176
Sağlık Evi AÇSAP Dispanser
19
1
5
1
0
9
9
0
5
2
6
9
9
10
5
22
6
118
77
1
1
1
1
112 Acil Mobil sağlık
İstasyonu istasyonu
9
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
23
3
0
1
1
0
0
0
0
0
0
0
0
0
1
0
1
0
7
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Sivas İl’ inde bulaşıcı hastalıkların 2011 yılına göre dağılımı aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 3.6. Sivas İli Bildirimi Zorunlu Hastalık Vakaları,2011
HASTALIKLAR
Akut Kanlı İshal
Boğmaca
Brusella
Bulaşıcı Sarılık
Hepatit A
Serum
Hepatlt B
Hepatlt C
Kabakulak
Kızamık
Kızamıkçık
Kuduz şüpheli
ısırık
Menenjit
Tifo
Tüberküloz
Sıtma
Şarbon
Gonore
AİDS
Sifiliz
Tetanoz
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
V
Ö
2007
97
2008
85
2009
66
2010
295
2011
1266
283
186
146
108
84
176
85
158
15
2
70
126
132
85
16
18
15
11
17
1
14
383
93
50
2
0
1
5
9
11
12
0
3
1114
1240
1033
771
824
158
4
137
132
4
1
130
4
123
5
47
11
4
12
2
3
7
6
1
2
2
1
2
1
1
1
1
Kaynak: Sivas İl Çevre Durum Raporu, 2011
Bölgede mevcut endemik hastalıklar bulunmamaktadır.
3.1.4. İnsan Sağlığı Ve Çevre Açısından Riskli ve Tehlikeli Faaliyetler
Krom ocağı ve zenginleştirme tesisinin işletilmesi sırasında kullanılan teknoloji ve
malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riskleri arasında patlatma esnasında olabilecek
kazalar, kullanılan makine ve ekipmandan kaynaklanabilecek kazalar ve çalışan personelin
dikkatsizliğinden kaynaklanacak kazalar yer almaktadır.
Proje alanında krom madeninin üretimi esnasında patlatma işlemi yapılacaktır. Açık
ocak uygulamalarında yapılan çalışmalarda genel olarak patlatmalarda alınacak güvenlik
önlemlerini üç ana başlık altında incelemek mümkündür. Bu üç ana başlık, aynı zamanda
üç farklı çalışma dilimini oluşturur. Bunlar;
78
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
-
Atım öncesi alınacak güvenlik önlemleri
Atım sırasında alınacak güvenlik önlemleri
Atım sonunda alınacak güvenlik önlemleri
Genel olarak bu çalışmalar, patlayıcı maddelerin depolardan alınıp çalışma
sahasına nakli, deliklere şarj edilmesi, şarj edilen deliklerin patlatılması ile birlikte patlatma
sonrası atım grubunun kontrol edilmesinden sonraki ana kadar geçen zamanı tanımlar.
Atım Öncesi Alınacak Güvenlik Önlemleri:
Atım öncesi alınacak güvenlik önlemleri,depolardan patlayıcı maddenin
alınmasından itibaren başlayıp şarj işleminin başlangıcın kadar geçen sürede alınacak
önlemleri kapsar. Öncelikle vurgulanması gereken nokta alınacak bütün önlemler
yürürlükteki 87/12028 tarih sayılı tüzük hükümleri kapsamında olacaktır.Tüzük hükümleri
gereği atım alanına gitmeden önce yapılacak çalışmalar öncelikleprogramlanacaktır.
Kullanılacak patlayıcı madde miktarları doğru oranlarda tespit edilecektir.Patlayıcı
maddeler depolardan tüzüğün belirlediği şekillerde alınacaktır (İlgili Tüzük61.Madde).
Tüzüğün 61. maddesi yükleme ve boşaltmanın ne zaman ve ne şekildeyapılacağını açıkça
ifade edilmiştir. İlgili Tüzük'ün 118. Maddesinde; "Patlayıcı maddeler“Satın alım ve Kullanım
İzin Belgesi” ile alınır ve kullanılır." denilmektedir. Kullanıcılar, buişte ehil olan ve tüzüğün
118. maddesinde belirtilen Ateşleyici Yeterlilik Belgesi olan insanlarolacaktır. Yardım
amaçlı
olarak
patlayıcı
işinde
tamamen
ilgisiz
olan
personel
atım
bölgesinegötürülmeyecektir. Satın alma ve kullanma izin belgesinde ismi yazılı olanlar en
önemlisorumlulardır. Özellikle ateşleyiciler bu konuya çok dikkat etmeleri gerekir. Atım
grubunun şarjını ve patlatmasını gerçekleştirecek ekibin bu iş için dizayn edilmiş ekipman
ve teçhizatlarını yanlarına almalı sağlanacaktır. Çalışmaların emniyetli bir şekilde
sürdürülmesi için amacına uygun patlatma aksesuarları kullanılacaktır. Amacına uygun
ohmmetre ve patlatma manyetosu seçilecektir. Çevrede yaşayanlar ve ocak alanında
bulunanlara atımın saati ile ilgili önceden haber verilecektir.
Atım Sırasında Alınacak Güvenlik Önlemleri
Atım sırasında alınacak güvenlikönlemlerini, deliklerin şarj edilmesine
başlanmasından patlatmanın yapıldığı ana kadar geçensürede alınması gereken önlemler
olarak tanımlanabilir. Çalışma ile ilgili olmayan insanlarınöncelikle atım grubundan
uzaklaşmaları sağlanacaktır. Atım grubunda gereğinden fazla veseyir amaçlı gelen insanlar
bulundurulmayacaktır. Şarj işlemine başlamadan önce iş ile ilgisiolmayan insanların
ortamdan uzaklaştırılma sağlanacaktır. Atım grubundaki hazırlanandeliklerin önceden
belirlenen esaslarda hazırlanıp hazırlanmadığı kontrol edilecektir. Delikgeometrisi ve delik
boyları şerit metre ile ölçülecektir. Şarj işlemine başlamadan önce bukonudaki bir aksaklığın
tespit edilmiş birçok olumsuzlukları ortadan kaldırır. Açık ocakpatlatmalarında delik
etrafında biriken, delikten çıkan tozların mutlaka oradan alınmasıgerekmektedir
Temizlenmeyen malzeme şarj sırasında delik içine kaçarak malzeme boyutunabağlı olarak
deliği tıkamasına veya patlayıcılar arasındaki ilişkiyi keserek verimsiz patlatmayaneden
olur. Bu nedenle delikten çıkan tozlar mutlaka temizlenecektir. Şarj esnasındakullanılacak
olan patlayıcı maddeler planlandığı gibi deliklerin başına uygun şekildedağıtılacaktır.
Gecikmeli kapsüllerin gecikme zamanlarına dikkat edilecektir. Patlatmadeliklerinin şarj
işleminin tamamlanmasından sonra ateşlemeden sorumlu kişinin çalışanlarıntamamını
atım alanından uzaklaştırdıktan sonra bağlantıları tekrar kontrol edecek ve birproblemin
olmadığına emin olacaktır. Ateşleme esnasında makine ve ekipmanları güvenlimesafelere
çekilecektir. Ateşlemeyi gerçekleştirmeden önce işyerinde çalışanlar ve çevredeyaşayanlar
düdük, siren vb. uyarı cihazları ile mutlaka uyarılacaktır.
79
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Atımdan Sonra Alınacak Güvenlik Önlemleri
Patlatmanın yapıldığı andan sonra tekrar atım alanına gidip çalışmaların
başlamasına kadar geçen süre, atımdan sonra alınacak güvenlik önlemleri olarak
isimlendirilir. Atımdan sonra çalışmalara başlamadan önce mutlaka atım grubunun patlayıp
patlamadığı kontrol edilecektir. Bu kontrolde delikler tek tek incelenecek, malzemenin
kabarması ve dağılımına bakarak patlamayan deliğin olup olmadığı belirlenecektir. İlgili
tüzüğün 122. maddesinde patlamayan bir delik bulunursa veya bundan kuşku duyulursa fitil
ile ateşlemede en az bir saat, kapsül ile ateşlemede ise beş dakika geçmeden atım alanına
hiç kimse girmeyecektir. Yine aynı tüzüğün aynı maddesine göre patlamamış kartuş ve
kapsüller bulunması olasılığına karşı, pasalar elle kaldırılacak; kartuş ve kapsüller aranacak
kürek, kazma ve benzeri aletler kullanılmayacaktır. Patlamamış bir delik tespit edildiğinde,
patlamamış deliğin atım yönünde arkasında kalacak şekilde 30 cm. uzaklıkta delik delinerek
ateşlenecektir. Bu uygulama ile patlamamış delikte kalan patlayıcı maddenin imhası
sağlanacaktır.
Patlatma işlemi sırasında öncelikle jandarmaya haber verilecek daha sonra
patlatma işlemi sırasında tüm faaliyetler durdurularak patlatma işlemi yapılacaktır.
Ateşleme yapıldıktan sonra ateşleme bölgesi sorumlu kişiler tarafından kontrol
edilecek ve iş makinelerini tehlikeye sokacak bloklar, basamak şevinde askıda kalmış ise
gerekli önlemler alınacaktır.
Patlayıcı maddelerin kullanımlarında, taşıma ve depolanmalarında "Tekel dışı
bırakılan patlayıcı maddelerle av malzemesi ve benzerlerinin üretimi, ithali, taşınması,
saklanması, depolanması, satışı, kullanılması, yok edilmesi, denetlenmesi usul ve esasları"
na ilişkin 29.09.1987 tarih ve 19589 sayılı (Değişik; 12.11.2004 tarih ve 25641 sayılı) Resmi
Gazetede yayınlanan 87/12028 karar sayılı Tüzük hükümlerine uygun şekilde çalışılacaktır.
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından
03.02.2005 tarih ve 25716 sayılı (Değişik; 15.07.2007 tarih ve 26583 sayılı) Resmi
Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren “Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliği”
hükümlerine uygun hareket edilecektir. Ayrıca; işçi sağlığı ve iş güvenliği gereklerinin yerine
getirilmesinden ve işletmenin teknik esaslar çerçevesinde çalıştırılmasından sorumlu
olacaktır.
Patlatma operasyonlarında taş savrulması
Patlatma işlemi sırasında patlayıcı madde kaya kütlesi içinde yeterince
hapsedilemezse reaksiyon sonucu oluşan yüksek basınçlı gazların erken atmosfere deşarj
olması sırasında bazı kayaların kütleden ayrılarak uzağa savrulmasıdır. Genelde, kayada
görülen bu beklenmeyen savrulma ‘Taş savrulması’ olarak adlandırılır. Taş savrulması ciddi
bir çevresel tehlikedir.
Kişilerin ölümüne, ciddi şekilde yaralanmasına, ekipmanlara, binalara ve kamuya
zarar verebilir. Taş savrulmasından kaynaklanan hasar, işletme ile yerleşim yeri sakinleri
arasındaki ilişkilerinin gergin olmasının başlıca sebebidir. Özellikle büyük çaplı patlatma
delikleriyle yer üstünde yapılan atımlarda bu tehlikelerle çok sık karşı karşıya kalınmaktadır.
Böyle atımlarda patlatma sahasından 1 km ya da daha uzak mesafelere taş savrulduğu
bilinmektedir. Bu yüzden, bu kazalardan sakınmak ve taş savrulmasının en aza indirmek
için gerekli önlemler alınacaktır. Patlatma sonucu oluşacak şok dalgaları havada ve
ateşlenen kayaç birimi içinde belirli bir hız, frekans ve genlikte yayılmaktadır. Bu yayılım
atım yerinden uzaklaştıkça sönme eğilimi göstermektedir.
80
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Taş savrulmasının denetlenmesi için;
-
Uygun çap ve boyutta delikler kullanılarak kaya içinde patlayıcı maddelerin
dengeli homojen dağıtılması sağlanacak,
Uygun delik geometrisi hesaplanarak deliklere uygun yük verilecek,
En az, delik- ayna (yük) mesafesi boyutundaki sıkılama boyu bırakılacak ve
uygun bir malzeme kullanılarak ağız sıkılaması yapılacak,
Gecikmeli ateşleme yöntemi uygulanacaktır.
Ayrıca faaliyet sahasında, çıkabilecek herhangi bir yangına karşı yeterli sayıda
yangın söndürme cihazı (kazma, kürek, balta, su kovası vs.) bulundurulacak, proje sahası
hiçbir zaman boş bırakılmayacak, bunun için sürekli bir eleman görev alacaktır. Sahada
ateş yakılmayacak, çalışan işçiler sürekli kontrol edilecek ve uyarılacaktır.
İşçilerin toz ve gürültüden etkilenmemeleri için gerektiğinde toz maskesi ve kulaklık
kullanmaları sağlanacaktır. Ayrıca araç, makine ve teçhizatın kullanımından dolayı da iş
kazaları (araç devrilmesi, çarpması, araç çarpışması vs.) olabilir. Tüm bu kazaları azaltmak
ve engellemek için personele eğitim yaptırılacak, gerekli uyarılar yapılacak ve ilgili yerlere
uyarı levhaları asılacaktır. İşletme sahasına, çalışanların dışında başka bir kimsenin girmesi
de engellenecektir. Makine ve ekipman sürekli bakımda tutulacak ve gerekli önlemler
alınacaktır.
Çalışanların sağlık ve güvenlikleri ile ilgili olarak; 4857 sayılı “İşçi Sağlığı ve İş
Güvenliği Kanunu” ve 6331 sayılı "İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu" ve bu kanunlara
istinaden çıkarılan yönetmeliklerin ilgili hükümlerine uyulacaktır.
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 180. Maddesi ve 6331 sayılı Kanuna
istinaden tesiste İş Sağlığı uzmanı ve revir bulunacaktır.
Kullanılan teknoloji ve malzemelerden kaynaklanabilecek kaza riskine karşı
22.10.1984 tarih ve 18553 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Maden ve Taşocakları
İşletmelerinde ve Tünel Yapımında Alınacak İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Önlemlerine İlişkin
Tüzük"e uyulacaktır. Bu tüzüğe göre sahanın teknik nezaretçisi, işçi sağlığı ve iş güvenliği
gereklerinin yerine getirilmesinden ve işletmenin teknik esaslar çerçevesinde
çalıştırılmasından sorumludur. Ayrıca olası bir iş kazası ihtimaline karşı proje alanında
yeterli donanımda bir ecza dolabı ve en yakın sağlık ocağına ulaşmak için bir araç hazır
bulundurulacaktır.
İşletmede “Acil Müdahale Planı” oluşturmak ve uygulamak üzere Teknik Destek
Sorumlusu görevlendirilecektir. Acil Müdahale Planı çerçevesinde personele gerekli
eğitimler verilecektir.
Sahada olabilecek herhangi bir kaza, yangın veya sabotaj ihtimaline karşı işletme
hiçbir zaman boş bırakılmayacak, ocak alanında üretim faaliyetleri sırasında daimi olarak
bir bekçi bulundurularak ocak alanı gözetim altında tutulacaktır. Ayrıca sahada üretim
faaliyetlerinin yapılmadığı dönemde ocak alanının düzenli olarak kontrolü yapılacaktır.
Gerçekleştirilecek faaliyetler sırasında çalışma alanının etrafı tel örgü ile çevrilecektir.
Ayrıca çalışma alanı çevresine uyarı levhaları konularak çalışma alanı ve çevresinde
oluşacak muhtemel tehlikeler kontrol altına alınacaktır. Sahada araç, makine ve teçhizatın
kullanımından dolayı iş kazaları olabilir. Tüm bu kazaları azaltmak ve engellemek için
personele eğitim verilecek, gerekli uyarılar yapılacak ve ilgili yerlere uyarı levhaları
asılacaktır. Proje alanına, çalışanların dışında başka bir kimsenin girmesi de
engellenecektir. Saha herhangi bir tehlike halinde personel tarafından acilen boşaltılacaktır.
81
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Çalışanlar arasında kurtarma ve söndürme ekipleri oluşturularak, acil durumlarda
yardım istenecek kurum ve kuruluşların listesi ile irtibat numaraları ocak alanında herkesçe
görülebilecek şekilde yerleştirilecektir. Kullanılacak ekipmanların bakımları rutin olarak
yaptırılarak kaza riski minimize edilecektir.
Genel olarak heyelana neden olan etkenler, ayrışma, kırıklık, temel zeminin içinde
yumuşak zeminin varlığıdır. İnceleme alanında heyelan, çığ ve kaya düşmesi vb.
duyarsızlıklar söz konusu değildir. Gerekli görülmesi durumunda heyelan riskine karşı taş
duvar veya istinat duvarı örülmesi planlanmaktadır. Şev akıntılarının olabileceği yerlerde
istinat duvarı, kablolu ankraj ve zemin çivisi uygulamaları yapılacaktır.
Moloz akıntılarını ve heyelanları önlemenin en önemli adımı yamaç şevlerinin
korunması olduğundan projede basamaklı çalışılacak ve yamaç yüzeylerinin aşınmasını
önlemek için teraslama ve ağaçlandırma çalışmaları yapılacaktır. Çok karlı havalarda, çığ
düşmesi ihtimaline karşı karlı havalarda ocak sahasında personel bulundurulmayacaktır.
Ocak sahalarında çalışmalar arazi topografyasına
çukurlaşmalara ve göllenmelere meydan verilmeden çalışılacaktır.
uygun
heyelanlara,
3.1.5. Gerçekleşmesi Beklenen Gelir Artışları; Yaratılacak İstihdam İmkanları, Nüfus
Hareketleri
Faaliyet kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı ile mevcut olan çalışan sayısı
240 kişilik çalışan sayısı 336 kişiye çıkarılacaktır.
İşletmede mevcut durumda çalışanların büyük bir kısmı çevredeyer alan yerleşim
birimlerinden istihdam edilmiştir. Kapasite artırımı sonrası ilave personelin temini yine
çevrede yer alan yerleşim birimlerinden temin edilmesi düşünülmektedir.
Çalışacak personelin ve ailelerinin sosyal ihtiyaçları İlçe merkezinde ve civar
köylerde sağlanacağından ilin ekonomisine de katkıda bulunulmuş olunacaktır. Proje
kapsamında yapılacak üretim ile birlikte işçilerin gıda ve giyim giderleri, ekipmanların
bakım, onarım ve yedek parça giderleri, yakıt giderleri, genel ve beklenmeyen giderler ile
bölgede girdi sağlanacaktır.
Faaliyet esnasında yapılacak yatırımlar milli gelire katkı sağlayacak olup, yukarıda
da belirtildiği gibi ilgili bazı sektörlere de bir katma değer kazandırılacaktır.
Gerçekleştirilmesi planlanan faaliyet nedeni ile bölgede nüfus hareketinin oluşması
beklenmemektedir.
3.1.6. Yöredeki Sosyal Altyapı Hizmetleri (Eğitim, sağlık, kültür hizmetleri)
Eğitim
Sivas İli'nde eğitim öğretim veren 913 adet kurum bulunmaktadır. İstatistiklerine
göre ilköğretim okullarında derslik başına ortalama 21 öğrenci, orta öğretim kurumlarında
ise derslik başına ortalama 24 öğrenci, mesleki ve teknik eğitim kurumlarında derslik başına
33 öğrenci düşmektedir. Ayrıca Sivas İli’nde 127.257 adet öğrenci 7.506 adet öğretmen ve
5.800 adet derslik bulunmaktadır.
İlin yüksek öğretim merkezi 1974’de kurulmuş olan Cumhuriyet Üniversitesi'dir.
Üniversite kurumları on dört fakülte (eğitim, fen edebiyat, güzel sanatlar, iktisadi ve idari
bilimler, mühendislik mimarlık, tıp, diş hekimliği, ilahiyat, eczacılık, iletişim, sağlık bilimleri,
82
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
teknik eğitim, teknoloji, veteriner), dört enstitü (fen bilimleri, sağlık bilimleri, sosyal bilimler,
eğitim bilimleri), beş yüksekokul (beden eğitimi ve spor, Suşehri sağlık, Turizm işletmeciliği
ve otelcilik, Yabancı diller, Zara Veysek Dursun Uyg. Bil.), on üç meslek yüksekokulundan
oluşmaktadır.
Kangal İlçesi'nde eğitim öğretim veren 41 adet kurum bulunmaktadır. İstatistiklerine
göre ilköğretim okullarında derslik başına ortalama 17 öğrenci, orta öğretim kurumlarında
ise derslik başına ortalama 14 öğrenci, mesleki ve teknik eğitim kurumlarında derslik başına
21 öğrenci düşmektedir. Ayrıca ilçede 4.741 adet öğrenci 221 adet öğretmen ve 276 adet
derslik bulunmaktadır.
Sağlık
Sivas İli:
İl merkezinde ve ilçelerde toplam 16 adet hastane il, ilçe ve köylerde 94 sağlık ocağı,
il genelinde toplam 165 sağlık evi vardır.
Kangal İlçesi:
İlçede Toplum Sağlığı Merkezi bünyesinde; 1 adet hastane, 1 adet toplum sağlığı
merkezi, 3 adet aile sağlığı merkezi, 7 adet aile hekimliği birimi, 6 adet sağlık evi ve 1 adet
112 Acil İstasyonu bulunmaktadır.
İlçede bulunan Kangal Devlet Hastanesi: 25 yataklı olup 5 uzman doktor, 5 pratisyen
doktor, 2 diş tabibi, 13 hemşire, 5 ebe, 5 laboratuar teknisyeni, 4 röntgen teknisyeni
mevcuttur.
Kültür
Sivas İli:
Sivas tarihinin çeşitli dönemlerinde muhtelif devletlere başkentlik yapması en önemli
ticari ve kültürel hüviyete sahipliği ile, her dönemde yapılan sayısız eserlerle doludur.
Bunlardan bazıları zamanımıza kadar gelmemiştir. Bazıları hala insanı karşısında hayran
bırakacak bir güzellikle ayakta durmaktadır. Selçuklular döneminde kültürel hayatın canlılığı
nedeniyle, medreseler, camiler, türbeler ticari hayatın hareketliliğinden dolayı han,
kervansaray ve imaretler Osmanlıların son dönemlerinde ise bayındırlık hizmetlerinin
yoğunluğu ile dikkat çekicidir.
Kangal İlçesi:
Camii: Kare planlı, üzeri kubbeyle örtülüdür. Batı ve Kuzey yönüüçer kubbeyle
örtülüdür. Kesme taştan 18. yüzyılda inşa edilmiştir.
Alacahan Kervansarayı: Camii, han ve sur duvarlarından oluşmaktadır. Eski İpek
Yolu şimdiki Sivas-Erzincan yolu üzerinde, Alacahan nahiyesi içerisindedir. Siyah-beyaz
kesme taşlarla almaşık olarak örülmüştür. Adını da bu örgü sisteminden almıştır.
Muhtemelen 17.yüzyıl Osmanlı Hanı olabilir.
Halil Rıfat Paşa Köprüsü: Alacahan bucağına bağlı Yeşil Kale köyüne giderken
Malatya yolu üzerindedir. Sivas Valisi Halil Rıfat Paşa yaptırmıştır. Tekgözlü 3.80 m.
Genişliğinde 4.15 m. yüksekliğinde, 10.5 m. uzunluğundadır.
83
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tekke Köyü Samud Baba Kümbeti: Kapıüzerindeki kitabesine göre 1573.yılında
yaptırılmıştır. Dıştan altıgen planlı, içten daire kubbeli, dıştan pramidal külahlı olup,
tamamen taştan imal edilmiştir.
3.1.7. Çalışacak personelin ve bu personele bağlı nüfusun konut ve diğer teknik /
sosyal altyapı ihtiyaçları
Faaliyet kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı ile mevcut olan çalışan sayısı
240 kişilik çalışan sayısı 336 kişiye çıkarılacaktır. Bu personel seçimi özellikle, bölgeye
yakın yerleşim birimlerinden sağlanacak, bu nedenle işçilerin konaklama ihtiyaçları söz
konusu olmayacaktır.
Faaliyet sahasında personelin konaklaması söz konusu olduğunda şantiye
binasında konaklaması sağlanacaktır.
3.1.8. Projenin Fayda-Maliyet Analizi
Projeningerçekleştirilmesi için gerekli finans kaynağı yatırımcının öz kaynaklarından
karşılanacaktır. Üretim maliyetleri aşağıdaki başlıklar altında hesaplanmıştır.
İşçilik ve Personel Giderleri
Tablo 3.7. İşçi ve Personel Giderleri
Görevi
Adet
İdari Personel
Teknik Nezaretçi
Ocak Çavuşu
Maden Mühendisi
Teknik Personel
Operatör
Yağcı
Delici Operatörü
Ateşçi
Ateşçi Yardımcısı
Şoför
Düz işçi
Tesis işçisi
Bekçi
İşçi
Toplam
SGK Işveren(%36)
Toplam
6
3
6
3
10
50
8
6
1
1
110
15
75
6
36
336
Ücreti
(TL/Ay)
3 000
2 750
2 250
2 250
2 250
1 500
1 250
1 750
1 750
1 250
1 750
1 000
1 250
1 000
1 000
Çalışacağı
Süre (Ay)
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
12
Tutarı
(TL)
216 000
99 000
162 000
81 000
270 000
900 000
120 000
126 000
21 000
15 000
2 310 000
180 000
1 125 000
72 000
432 000
6 129 000
2 059 344
8 188 344
İşletme Malzemesi Giderleri
Yıllık 150.000 TL harcama planlanmıştır.
Akaryakıt, Yağ ve Filtre Giderleri
Akaryakıt Harcaması
Yağ ve Filtre Gideri
Faktör
= 0,22 x motor gücü x faktör x ekipman sayısı
= 1/3 x Akaryakıt Harcaması
: % 40
Ortalama Akaryakıt + Yağ Fiyatı: 4,90 TL/lt.
84
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 3.8. Akaryakıt ve Yağ Giderleri
Ekipman Adı
Sayısı
Faktör
(Adet)
Tüketim
(lt/saat)
Yakıt, Yağ
Vard.
Fiyatı (TL/lt) Sayısı
Vard.
Çalış.
(saat)
8
8
8
8
8
8
8
8
1
Ekskavatör
8
0,4
18
4,9
3
Yükleyici
10
0,4
14
4,9
3
Kamyon
15
0,4
12
4,9
3
Arazöz
2
0,4
12
4,9
3
Vagon drıll
2
0,4
7
4,9
3
Kompresör
2
0,4
4
4,9
3
Jeneratör
7
0,4
4
4,9
3
Pick Up
10
0,4
6
4,9
3
Servis Otabüsü 2
0,4
8
4,9
3
TOPLAM
58
Yağ ve Filtre Gideri= 21.168.000TL.x1/3= 7.056.000 TOPLAM GİDER= 28.244.000
Yıllık
Çalış.
(Gün)
300
300
300
300
300
300
300
300
300
Yıllık Tutar (TL)
5.080.320,00
4.939.200,00
6.350.400,00
846.720,00
493.920,00
282.240,00
987.840,00
2.116.800,00
70.560,00
21.168.000,00
Elektrik Giderleri
Proje kapsamında kullanılşacak Zenginleştirme tesisinde elektrik kullanılacağından
dolayı ortalama elektrik giderinin 900.000 TL civarında olması beklenilmektedir.
Zenginleştirme Tesisi Giderleri (Kapasite Artırımı Kapsamında)
Zenginleştirme tesisi giderleri 3.500.000TL olarak öngörülmüştür.
Bakım-Onarım ve Yedek Parça Giderleri
Bakım onarım ve yedek parça gideri hesaplamalarında daha önceki deneyimlerden
yararlanılarak ortalama 500.000 TL ayrılmıştır.
Patlayıcı Giderleri
Tablo 3.9. Patlatıcı Giderleri
Miktar
Birim Fiyat
Toplam Fiyat
Toplam Gider
Yıllık ANFO Miktarı
1.248.000 kg/yıl
2.2 TL/kg
2.745.600 TL
Yıllık Dinamit Miktarı
83.200 kg/yıl
4 TL/kg
332.800 TL
Yıllık Kapsül Miktarı
83.200 adet/yıl
0.65 TL/adet
54.080TL
3.132.480 TL
Delici Uç, Tıj ve Delik Dibi Tabanca Gideri
Toplam= 125.000 TL
Amortisman Giderleri
Ruhsat sahasında üretim faaliyetlerinde kullanılacak makine ve ekipmanlar firmanın
bünyesinde bulunduğundan dolayı makine ve ekipmanlar için amortisman ayrılmamıştır.
Ancak zenginleştirme tesisi yeni kurulacağı için amortisman gideri tesis maliyetinin %10'u
olarak alınmış olup, 350.000 TL civarındadır.
Diğer Giderler
Ocak için diğer giderler olarak yıllık devlet hakkı, ruhsat harcı v.b. giderler olarak
ortalama 150.000 TL ayrılmıştır.
85
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Toplam İşletme Gideleri
43.695.324TL civarında bir giderin oluşabileceği hesaplanmıştır (3.500.000TL’lik
İlave Tesis Yatırım Bedeli Dahil).
Proje kapsamında maden sahasında üretilmesi planlanan düşük tenörlü krom
cevheri zenginleştirme tesisinde, zenginleştirildikten sonra yüksek tenörlü (%42-46) olarak
piyasaya arz edilecektir. Faaliyet kapsamında yıllık ortalama 1.500.000 ton tüvenan
cevherin tesislere beslenmesi sonucu 130.000ton/yıl yüksek tenörlü (%42-46 tenöründe)
krom cevheri elde edilmesi planlanmaktadır.
Birim Üretim Maliyeti
= Yıllık İşletme Giderleri / Yıllık Üretim
= 43.695.324 TL / 130.000 ton
= 336,12 TL / ton
Beklenmeyen Giderler
Ruhsat sahibi faaliyet sahasında daha önceden çalıştığı için üretim çalışmalarında
ihtiyaç duyulan ilave ekipmanlar için ortalama 1.500.000 TL'lik bir ek yatırım yapılması
planlanmaktadır.
Pazar ve Satış Fiyatı
Ruhsat Sahasında üretilmesi planlanan 130.000 ton/yıl yüksek tenörlü cevher
(%42-46) direk piyasaya arz edilecektir. Satılabilir cevherin ortalama satış fiyatı 225,00 TL/
ton civarında olması tahmin edilmektedir.
Krom cevherinin ortalama ocak başı satış fiyatı =400,00 TL / ton
Toplam Gelir: 130.000 ton x 400,00 TL / ton = 52.000.000TL
Yıllık İşletme Gelirleri
Toplam İşletme Giderleri
43.695.324TL civarında bir giderin oluşabileceği hesaplanmıştır.
Yıllık İşletme Karı
Tablo 3.10. Proforma Gelir-Gider Tablosu(Tl)
Açıklamalar
2014
2015
Proje Gelirleri
52.000.000,0 52.000.000,0
Proje Giderleri
43.695.324,0 43.695.324,0
Proje Brüt Karı
8.304.676,0 8.304.676,0
Devlet Hakkının
1.352.000,0 1.352.000,0
%30fazlası(%2,6)
Kurum Vergisi(%20)
1.660.935,2 1.660.935,2
Kullanılabilir Kar
5.291.740,8 5.291.740,8
Net Kar
5.291.740,8 5.291.740,8
Amortismanlar
250.000,0
250.001,0
Toplam Fayda
5.541.740,8 5.541.741,8
2016
52.000.000,0
43.695.324,0
8.304.676,0
2017
52.000.000,0
43.695.324,0
8.304.676,0
2018
52.000.000,0
43.695.324,0
8.304.676,0
2019
52.000.000,0
43.695.324,0
8.304.676,0
1.352.000,0
1.352.000,0
1.352.000,0
1.352.000,0
1.660.935,2
5.291.740,8
5.291.740,8
250.002,0
5.541.742,8
1.660.935,2
5.291.740,8
5.291.740,8
250.003,0
5.541.743,8
1.660.935,2
5.291.740,8
5.291.740,8
250.004,0
5.541.744,8
1.660.935,2
5.291.740,8
5.291.740,8
250.005,0
5.541.745,8
Sabit Yatırıma Göre Rantabilite:
Rantabilite
= Brüt Kar / Sabit Yatırım x 100
= 8.304.676 / 52.000.000 x 100
= % 15,97
86
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
İktisadi Rantabilite:
Rantabilite
= ( Net Kar + Amortismanlar ) / Sabit Yatırım x 100
= [(5.291.740,8+250.000) / 52.000.000] X 100
= % 16,19
3.1.9. Projeden Etkilenen Yerleşim Yerleri
Proje kapsamında faaliyetin yapılacağı alan, Sivas İl Merkezinin 79,5km
güneydoğusunda, Kangal İlçesinin 30km kuzeydoğusunda ve Divriği İlçesinin ise 31,5km
güneybatısında yer almaktadır. Proje alanına en yakın yerleşim birimini 1040,27 hektara
sahip alan sınırına 315m mesafede yer alan Çartıl Mezrası oluşturmaktadır.
Proje alanı etrafında yer alan ve faaliyetten etkilenebilecek yerleşim birimlerinin
proje alanına uzaklıklarının gösterilmiş olduğu uydu haritası aşağıda verilmiştir.
2
9
7
5
ÇARTIL m
MEZRASI
(315m Mesafede)
İNANDIK
MEZRASI
(1010m Mesafede)
1040m
4000m
2300m
4130m
3
1
0
0
m
Çartıl Mezrası
İnadık Mezrası
Şekil 3.1. ÇED İzin Alanı Etrafındaki Yerleşim Birimlerini Gösterir Uydu Haritası
87
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
3.1.10. Projenin Ekonomik Ömrü
Proje alanında mevcut durumda işlenebilir tüvenan krom cevheri rezervi 50.000.000
ton olarak belirlenmiştir.
Yılda 1.500.000 ton üretim yapılacağından ocağın ömrü;
Proje Ömrü : 50.000.000 ton / 1.500.000 ton/yıl = 33,3 yıl ‘dır.
Proje kapsamında tüvenan krom cevherinin zenginleştirileceği Krom Konsantre
Tesisleri için öngörülen ekonomik ömrü 30 yıl olup üretim için yeterli kapasite ve donanımda
olacaktır.
Proje kapsamında üretim faaliyetleri yıllık üretim miktarına bağlı olarak
sürdürülecektir. Faaliyet alanındaki toplam rezerv miktarı, hammadde ihtiyacını
karşılayabilecek kapasite olup ekonomik açıdan da değerlendirilebilir niteliktedir. Bununla
birlikte ekonomik ömrünü tamamlayan veya teknolojik sebeplerle revize edilmesi gereken
araç ve ekipmanlar yenilenecek ve bakımları düzenli olarak yapılacaktır. Böylece faaliyetin
uzun yıllar hizmet etmesi sağlanacaktır.
3.2. Diğer Hususlar
Bu bölümde belirtilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
88
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 4: FİZİKSEL VE BİYOLOJİK ÇEVRENİN ÖZELLİKLERİ, DOĞAL
KAYNAKLARIN KULLANIMI, PROJENİN ETKİLERİ VE ALINACAK ÖNLEMLER
(Bölgesel ve çalışma alanı baz alınarak mevcut ve planlanan durum verilmelidir)
4.1. Arazi kullanım ve mülkiyet durumu
Projenin gerçekleştirilmesi planlanan Ruhsat Alanı, 1547,07 hektar olup T.C. Enerji
ve Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nde İR:69504 ve ER:1092287
numarası ile faaliyet sahibi adına kayıtlıdır (Bkz. Ek-1).
Proje alanı, 1/25.000 ölçekli haritada J39a3 ve J39b4 paftalarında yer almaktadır.
Proje alanında Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesisi faaliyetine ilişkin olarak
314,16 hektarı Ocak Alanı olmak üzere toplam 465,25 hektar alan için 05.08.2012 tarih,
2652 karar no’lu ÇED Olumlu Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-2). Daha sonra alanda yapılan
rezerv tespit çalışmaları nedeni ile işletilmekte olan Krom Ocağı için kapasite artırımı (24,79
ha alan) yapılmış olup, bu kapsamda Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından
17.05.2013 tarih ve 456 no’lu ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmiştir (Bkz. Ek-2). Böylece
söz konusu Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesisinin toplam alan kullanımı 487,04 hektara
çıkarılmıştır.
Söz
konusu
projede
kapasite
artırımına
gidilmesi planlanmaktadır.
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile mevcut kullanım alanı 487,04 hektar
(462,25+24,79 hektar) olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisi Projesinin alan kullanımının
1040,27 hektara çıkarılması planlanmaktadır.
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile proje alanına ikinci bir Krom
Konsantre Tesisi ve bu tesise bağlı yapı ve alanların inşası gerçekleştirilecek olup, Krom
Ocağı olarak belirlenen alanda da genişlemeye gidilecektir.
Yozgat-Sivas-Kayseri Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı
Ek-9’da verilmiştir. Söz konusu plana göre faaliyet alanının büyük bir kısmı mera-çayır
alanları, bir kısmının ise hazine, tarım ve orman alanları içerisinde kaldığı görülmektedir.
Söz konusu proje alanı mevcut durumda, faaliyet sahibi adına tapulu alanlar, hazine
arazisi, mera alanı, şahıslara ait tarım alanları ve orman alanı olarak belirlenmiş alanlar
içerisinde kalmaktadır.
Proje kapsamında yer alan tarım alanlarının tarım dışı amaçla kullanılmasına ilişkin
olarak; 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5403 sayılı
“Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamına ÇED Olumlu Belgesi alındıktan
sonra proje kapsamında kullanılacak tarım alanları için Sivas İl Tarım, Gıda ve Hayvancılık
Müdürlüğüne müracaat edilerek tarım dışı kullanım izni alınacaktır.
Proje alanı içerisinde bulunan mera vasfında taşınmazlar için 4342 sayılı Mera
Kanunun 14. maddesi gereğince İl Mera Komisyonuna tahsis amacı değişikliği talebinde
bulunulacaktır. Ayrıca proje kapsamında 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkındaki
Kanun hükümlerine titizlikle uyulacaktır.
Proje kapsamında; tarım arazileri için 5403 Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı
Kanunu hükümlerine göre, toplulaştırma alanlarında 3083 sayılı Sulama Alanlarında Arazi
Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Kanunu hükümlerine göre ve saha içerisinde bulunan
su kaynaklarında yapılacak faaliyetler için 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu hükümlerine göre
gerekli izinler alınacaktır.
89
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
4.1.1. Toprak Özellikleri
a) Toprak yapısı ve arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması
Proje alanı ve etrafı, VII. Sınıf Arazi Kullanma Kabiliyetine sahip, Kahverengi
Topraklar grubunda yer almaktadır.
Kahverengi Topraklar
Kahverengi topraklar aridden semi-aride ve ılımandan serine kadar değişen
iklimlerde bulunur. Üzerlerindeki doğal bitki örtüsü kısa ot ve çalılardan ibarettir.
Bu topraklar çeşitli ana maddelerden oluşabilir. Oluşumlarında kalsifikasyon rol
oynar. Bu işlem sonucu profillerinde çok miktarda kalsiyum bulunur. ABC profilli
topraklardır. Erozyona uğrayanlarda yalnızca A ve C horizonları görülür. Doğal drenajları
iyidir. Kahverengi topraklarda profil baştan aşağı kireçlidir. B horizonunun altında beyazımsı
ve çoğunlukla sertleşmiş kireç birikme katı yer alır. Bazı topraklarda bu kireç katı 90–120
cm’de bulunur. Profildeki silikat killeri genellikle illit ve montmorillonittir. Bu topraklar yazın
uzun periyotlar için kuru kalır. Yağışın yoğun düştüğü kış ve ilkbaharda sıcaklık düşüktür.
Bu nedenle ilkbahar ve sonbahardaki kısa periyotlar hariç kimyasal ve biyolojik etkinlikler
yavaştır.
Arazi kullanma kabiliyetlerine ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Sınıf VII: Yedinci sınıf toprakların fiziksel koşulları çayır ve mer’a arazilerinin
geliştirmek için tohumlama, gübreleme, kireçleme ve su kontrolü gibi önlemlerin alınmasına
elverişli değildir. Sınırlayıcı faktörler VI. sınıftan daha şiddetlidir. Bunun sonucu çayır, mer’a
ve özellikle orman ağaçlarının yetiştiriciliği oldukça engellenmiştir. Düzeltilmesi mümkün
olmayan ve devamlı olan sınırlayıcı faktörler VI. Sınıfa göre daha şiddetlidir. Bu sınıfa giren
topraklar, karakterlerine ve yerel iklim koşullarına göre iyi veya fena bir orman alanı olabilir.
Temelde kültür bitkilerinin hiç birisine uygun değildir. Ancak ender hallerde ve iklim
koşullarının da izin vermesiyle, bazı VII. sınıf topraklarda özel tarım yöntemleri uygulanarak
bitkisel üretim yapılabilir. Bu sınıftaki bazı topraklarda koruma önlemleri almak ve diğer
tarım arazilerini sel ve taşkınlardan korumak için ağaç dikimi ve ot tohumu aşılamasına
gerek duyulabilir.
b) Yamaç Stabilitesi
Bir zemin kitlesinin bir yatay düzleme göre açı yapan herhangi bir yüzeyine şev adı
verilir. Eğer şev, insan katkısı olmaksızın doğal olarak oluşmuşsa doğal şev, insan eliyle
kazıya da dolgu sonucu oluşmuşsa yapay şev adını almaktadır.
Proje alanı eğimli bir arazi yapısına sahiptir. Alanda cevher alımı yapılması yamaç
stabilitesinin azalmasına neden olacaktır.
Söz konusu proje kapsamında şev stabilitesinin sağlanması amacıyla en uygun
yöntem seçilecek ve tehlike oluşumuna karşı gerekli önlemler alınarak malzeme alımı
yapılacaktır. Gerekli görüldüğü hallerde şev stabilitesinin sağlanması amacıyla şev eğimleri
azaltılacaktır.
Proje kapsamında yapılacak olan açık ocak işletmeciliği sırasında yükselen
basamaklar yöntemi kullanılacaktır.
90
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje alanında cevherin mostra verdiği alanlar farklı eğim özelliklerine sahiptir.
Basamak yüksekliğinin maksimum 10m, basamak genişliğinin araçların rahat manevra
yapabilmeleri için minimum 16m, basamak şev açısının maksimum 800 ve ocak genel şev
açısı ise maksimum 450 olacak şekilde üretim yapılacaktır.
Proje alanında faaliyetin sona ermesini takiben yapılacak olan Restarasyon
Çalışmaları ile sahadaki şev açıları, 300’nin altına düşürülerek bitkilendirilecektir. Böylece
proje alanında yapılacak rehabilitasyon çalışmaları ile sahanın daha stabil hale getirilmesi
sağlanmış olacaktır.
Sahada üretimin tamamlanmasını takiben yapılacak olan dolgu, bitkisel toprağın
serilmesi ve bitkilendirme çalışmalarını içerecek olan Rahabilitasyon Çalışmaları ile mevcut
şev eğimleri daha da azalacak ve şev eğimlerinin azaltılması ve bitkilendirme ile duraysızlık
sorunu ortaya çıkmayacaktır.
Proje kapsamında stoklanacak olan bitkisel toprak, alanda faaliyetin sone
ermesinden sonra rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır. Rehabilitasyon sırasında
yapılacak olan çalışmalara ilişkin bilgiler, Ek-25’de verilen Doğaya Yeniden Kazandırma
Planında verilmiştir.
c) Erozyon
Proje alanında ocak alanında arazinin hazırlanması sırasında yüzeyden alınacak
bitkisel örtü tabakası üretime paralel olarak yapılacaktır. Hafriyat işlemleri ile sahanın
erozyon riski az da olsa ortadan kalkmış olacaktır.
Faaliyetin tamamlanmasını takiben yapılacak olan Doğaya Yeniden Kazandırma
Planı kapsamında bitkisel toprağın tekrar yüzeye yerleştirilmesi ile birlikte ocak alanı üzeri
tekrar bitkilendirilecektir. (Bkz. Ek-25)
Bitkilendirme işlemi, ocak alanı çevresinde bulunan çalı türlerinin dikilmesi yolu ile
yapılacaktır. Çalışma sırasında oluşacak her bir basamağa ait şev üst sınırı yoğunluklu
olmak üzere, ocak alanının tamamı bitkilendirilecektir.
Ayrıca diğer bir önlem olarak erozyon ve siltlenmeye karşı, en üst basamağın
bulunduğu kotta ve bitkilendirme çalışması yapılan alan içerisinde, saptırma kanalı
açılacaktır. Bu yolla sahaya üst kotlardan ve bitkilendirme çalışması yapılmış alan
içerisinden yağışlarla birlikte akarak gelen suyun, arazi ıslahı yapılmış olan alana yoğun
olarak girmesi engellenecektir.
d) Rezervuar Sedimantasyonu
Proje alanında yüzeysel su kaynağı bulunmaması nedeniyle sahada sedimantasyon
problemi bulunmamaktadır.
e) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında toprağa etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında inşası yapılacak olan yapı ve alanların, arazi hazırlık ve inşaat
çalışmaları esnasında ve yapılacak olan krom ocağı işletmeciliği faaliyeti nedeni ile ortaya
bitkisel toprak ve hafriyat malzemesi çıkacaktır. Bitkisel toprağın tamamı, alanda yapılacak
rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacak olup, hafriyat malzemesinin bir kısmı dolgu
işlerinde, arazi tesviye ve çevre düzenleme kullanılacaktır. Değerlendirilmesi mümkün
91
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
olmayan kısmı ise proje alanı içerisinde belirlenen hafriyat döküm alanlarında
depolanacaktır.
Planlanan projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları esnasınca yapılacak hafriyal
çalışmaları 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Hafriyat Toprağı. İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği" hükümlerine uygun
olarak gerçekleştirilecektir.
Söz konusu projenin hafriyat çalışmaları esnasında, Hafriyat Toprağı, İnşaat ve
Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliğine göre aşağıda belirtilen kontrol önlemleri
alınacaktır.
-
Hafriyat sırasında bitkisel toprak alt topraktan ayrı olarak toplanacak ve
derinliðine ve yapısına baðlı olarak kazılarak yeniden kullanılmak üzere ayrı
olarak depolanacaktır.
Bitkisel topraðın saklanma sürecinde olabilecek kayıpların önlenmesi ve
topraðın kalitesinin korunması amacıyla; bitkisel topraðın depolanacaðı yerin %
5'den fazla eðimli olmaması saðlanacaktır.
Bitkisel topraðın uzun süre açıkta bırakılması durumunda: yüzeyinin çabuk
geliþen bitkiler ile örtülmesi temin edilecek ve ya iri taneli malzeme ile üzeri
kapatılacaktır.
Ayrı toplanan bitkisel topraðın tamamı arazi tesviyesi ve rehabilitasyon
çalıþmaları esnasında tekrar kullanılacaktır.
Hafriyat iþlemleri sırasında kazıdan çıkacak topraðın öncelikle faaliyet alanı
içerisinde deðerlendirilmesine çalıþılacaktır.
Hafriyat depolama alanlarında oluþabilecek oturma, çökme ve kayına gibi zemin
ve gövde hareketlerinin önlenmesi için en uygun yıðın ve döküm
boyutlandırması yapılacaktır.
Geçici döküm alanlarının yüzeyleri ve þev dibi çevresine insan ve diðer canlıların
yaklaþmasını engelleyici önlemler alınacak ve uyarı levhaları konulacaktır.
Yapılacak olan rehabilitasyon çevre düzenleme çahşmalan esnasında aşağıda
belirtilen hususlara uygun olarak hareket edilecektir.
-
Rehabilitasyon
çalıþmaları
sonucunda,
sahaya
doðal
görünüm
kazandırılacaktır.
Projenin uygulanması sonucunda ortaya çıkacak yapının veya oluþan yeni
alanın kullanımı, yerel çevre koþulları ile tanı uyum içinde olacak ve tüm canlılar
için tartıþmasız güvenli bir ortam saðlanacaktır.
Alanın dıþ çevresinde eðimli yüzey var ise taþ ve parça yuvarlanmaları ile
kaymalara karþı kesin önlem alınacaktır.
Yeþil alanın üzeri yapılacak bitkilendirme çalıþmasına baðlı olarak bitkisel üst
örtü topraðı ile kaplanacak ve aðaçlandırılacaktır.
Tüm hafriyat çalışmalarında 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren "Hafriyat Toprağı. İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü
Yönetmeliği" hükümlerine uyularak hareket edilecektir. Ayrıca yapılacak çalışmalar
esnasında 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanarak yürürlüğe giren
"Toprak Kirliliğinin Kontrolü ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik"
hükümlerine uygun olarak hareket edilecektir.
Proje kapsamında yapı yerlerinin inşaatı sırasında oluşacak hafriyat malzemeleri
geçici süre ile de olsa yapı kenarları belirlenen alanların haricinde herhangi bir yerde
depolanmayacaktır.
92
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları kapsamında: yapı alanlarında
malzemenin sökülmesi, yüklenmesi, boşaltılması, taşınması işlemleri esnasında toz
emisyonu oluşması söz konusudur. Proje kapsamında toz oluşumunu minimize edecek
bütün önlemler alınacaktır. Savurma yapmadan doldurma-boşaltma yolların ve proje
alanının nemlendirilmesi kamyonların üzerinin branda ile kapatılması vb.
Sahada kullanılacak araçların bakım ve onarımları en yakın yetkili servislerde
yapılacaktır. Bu nedenle sahada atık yağ oluşmayacaktır. Diğer sabit ekipmanların bakım
ve onarımları ise proje alanı içerisinde, kapalı alana sahip olan atölyelerde yapılacak olup
atık yağ oluşumu söz konusu olacaktır. Araçların bakım-onarım işlemleri esnasında işletme
alanında her türlü sızdırmasızlık tedbirleri alınacaktır. Oluşacak atık yağlar 30.07.2008 tarih
ve 26952 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Atık Yağların Kontrolü
Yönetmeliği" hükümlerince ağzı kapalı variller içerisinde toplanarak sızdırmaz zeminde
geçici olarak depolanacak ve lisanslı bertaraf veya geri kazanım tesislerine ulaştırılmak
üzere lisanslı firmalara teslim edilecektir.
Üretim, patlatma ve iþ makineleri yardımıyla yapılacaktır. Basamak ve þev açısının
projede belirtildiði gibi uygun þekilde üretimin yapılması ile erozyonun da önüne geçilmesi
saðlanacaktır.
Faaliyet sonrası alınacak önlem olarak da yapılacak aðaçlandırma ve bitki örtüsü
oluþturma gibi iþlemler ile mevcut erozyonun önüne geçilecektir. Olası bir doðal afet
durumu ile ilgili gerekli önlemler alınacaktır.
4.2.1. Jeolojik Özellikler
a) Bölge Jeolojisi
Tuz Gölü ve Çankırı havzalarından sonra, sahip olduğu alan açısından, Orta
Anadolu havzaları arasında üçüncü büyük (Görür ve diğ., 1998) ve konum olarak en
doğuda olanıdır. Güneyde Anatolid/Toridler ile kuzeyde Pontidler arasında Jura başında
açılarak Üst Kretase’de kuzeye doğru yiterek kapanan Neotetis’in kuzey koluna ait kenet
kuşağı (Şengör ve Yılmaz, 1981) üzerinde yer almaktadır (Temiz, 1994). Kıtasal
deformasyonun izlerini taşıyan ve Alp-Himalaya tektonik kuşağı boyunca uzanan havzanın
Sivas-Erzincan arasında kalan doğu bölümündeki uzanım ekseni yaklaşık olarak D-B yönlü
iken, Sivas-Kayseri arasında kalan batı bölümünde KD-GB yönlüdür (Kavak, 2004).
Kuzeyde Orta Anadolu Bindirme Kuşağı (Tatar, 1982), doğu-kuzeydoğu’da Refahiye
Ofiyolitli Karışığı (Yılmaz, 1985), güneyde Kangal Havzası, güneydoğuda Munzur
kireçtaşları (Özgül ve diğ., 1981) ve batı-kuzeybatıda ise Kırşehir Masifi’ne ait Akdağ
metamorfitleri (Tatar, 1971) ile sınırlanmaktadır. Arap ve Avrasya levhalarının çarpışma
sürecinin sedimanter kayıtlarını ve dolayısıyla bölgenin jeolojik ve tektonik evrimi
hakkındaki bilgileri içermesi bakımından önemli bir havzadır (Temiz, 1996).
a.1. Yüzey Jeolojisi
MTA tarafından oluşturulan 1/500.000 ölçekli Türkiye Jeoloji Haritası kullanılarak
oluşturulan, Proje Alanı ve civarını içeren genelleştirilmiş jeoloji haritası aşağıda verilmiştir.
93
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
Şekil 4.1. Proje Alanı ve Civarının Jeoloji Haritası (Bilgiç, 2002)
94
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıda verilen Jeoloji Haritası incelendiğinde, proje alanının bulunduğu hazanın
büyük bir bölümünü kaplayan sedimanter birimlerin, Erzincan ile Sivas arasında kalan doğu
bölümünde, Refahiye’nin güneyinden başlayarak İmranlı-Zara-Hafik-Sivas hattı boyunca
yaklaşık olarak D-B yönlü olarak uzandıkları görülmektedir. Sivas ile Kayseri arasında kalan
batı bölümünde ise, sedimanter birimlerin uzanımı, Sivas-Şarkışla-Gemerek hattı boyunca
KD-GB yönlü olarak gelişmiştir. Sedimanter birimleri doğu ve batıdan sınırlandıran jeolojik
unsurlar, doğu-kuzeydoğuda yer alan Refahiye Ofiyolitli Karışığı (Yılmaz, 1985) ve
batı-kuzeybatıda yer alan, Yıldızeli’nin güney-güneybatısına doğru uzanan Akdağ
metamorfitleri (Tatar, 1971) dir. Kuzeyde yer alan Orta Anadolu Bindirme Kuşağı’nın
kuzeyinde kalan ofiyolitik ve metamorfik kayaçlar, Sivas Tersiyer Havzasının sedimanter
birimlerinin kuzey sınırını oluşturmaktadır. Güney sınır ise, Tecer ve Gürlevik dağlarında
yüzeyleyen kireçtaşlarının güneyinde ve Kangal Havzası’nın kuzeyinde kalan ofiyolitik
kayaçlardır. Havzanın kuzey ve güney sınırlarında yer alan bu ofiyolitik birlikler, oluşum yaşı
ve kayaç türleri bakımından benzer özelliklere sahiptir (Yılmaz, 1985).
Bu sınırlar arasında kalan ve havzanın geniş bir bölümünde yüzeyleyen sedimanter
birimler genellikle Alt-Orta Miyosen yaşlıdır. Sivas-Hafik-Zara-İmranlı hattı boyunca
yüzeyleyen sedimanter kayaçların büyük bir kısmı Alt Miyosen (yer yer Orta Miyosen) yaşlı
evaporitik kayaçlardır. Sedimanter havza içerisinde volkanik kayaçların yüzeylediği yerler,
çok sınırlı olmakla beraber, batıda Şarkışla-Gemerek arasında kalan bölge ve Şarkışla’nın
doğusu (Paleosen yaşlı), güneyde Gürlevik Dağı’nın doğusu (Eosen yaşlı) ve doğuda
Refahiye Ofiyolitli Karışığı’nın güneyinde kalan bölgedir (Üst Kretase-Paleosen yaşlı).
Havza dışında volkanik kayaçlar yoğun olarak Divriği’nin güneyinde (Üst Miyosen-Pliyosen)
ve ayrıca Yıldızeli çevresinde (Eosen yaşlı) yüzeylemişlerdir. Genellikle Üst Kretase-Eosen
yaşlı olan plutonik kayaçlar ise sedimanter havza sınırları içerisinde yüzeylememektedir
fakat İmranlı’nın kuzeybatısında ve Divriği çevresinde yüzeylemiş oldukları görülmektedir.
Metamorfik kayaçlar, havzayı batıdan sınırlayan ve Yıldızeli’nin güney-güneybatısına doğru
uzanan Akdağları’nda, Hafik’in kuzey-kuzeybatısında ve Refahiye çevresinde
yüzeylemektedir. Havzada gözlemlenen önemli tektonik yapılar, İmranlı-Zara-Koşutdere
hattına paralel olarak D-B istikametinde uzanan ve Koşutdere’den itibaren uzanım yönü
KD-GB’ya doğru olan faylar, Tecer ve Gürlevik Dağları boyunca uzanan faylar ve
Altınyayla-Gemerek arasında yer alan Deliler Fayıdır.
a.2. Genel Stratigrafisi
Genel stratigrafik özellikleri incelendiğinde, havzanın temelini, batı-kuzeybatı
kenarında Kırşehir masifinin doğu ucunu oluşturan Paleozoyik yaşlı metamorfiklerin
oluşturduğu, güney kenarında ise Toros kuşağının doğu ucunu oluşturan Üst Triyas-Üst
Kretase yaşlı karbonatların oluşturduğu belirtilmiştir (Özgül, 1981; Özgül ve Turşucu, 1983;
Yılmaz, 1985; Temiz, 1994). Havzanın kuzey kenarındaki gelişimin Üst Paleosen-Orta
Eosen yaşlı ofiyolitik karışık ile başladığı ve bu birincil sedimantasyonun fan-delta
konglomeralarını, volkanikleri, nummulit içeren kireçtaşlarını ve marnları içerdiği ifade
edilmiştir (Kurtman, 1973; Gökten ve Kelling, 1991; Temiz, 1996). Güney kenarında ise
birincil çökellerin Tecer dağlarında yüzeyleyen Üst Kretase-Paleosen yaşlı kireçtaşları
olduğu belirtilmiştir (Artan ve Sestini, 1971; Kurtman, 1973; Temiz, 1996).
Havzanın Eosen yaşlı kayaçları, kalın olistostromlar, türbiditler ve
volkanoklastiklerle temsil edilmiştir (Artan ve Sestini, 1971; Kurtman, 1973; İnan, 1993;
Gökten, 1993; Temiz, 1996). Eosen yaşlı birimleri üzerleyen Oligosen yaşlı birimler,
tabanda kalın jipsten, kalın silttaşlarından ve üstte kumtaşlarından oluşmuştur (Temiz,
1996). Üst Oligosen (?)- Alt Miyosen başında yaygın bir denizel çökelim süreci (Sivas-Tecer
Dağı hatının batısı hariç) havzada izlenmiştir (Dizer,1962; Kurtman, 1973; Poisson ve diğ.,
1992, Temiz, 1994). Resifal kireçtaşları ve marnlarla temsil edilen Alt Miyosen sığ deniz
çökelleri, yer yer üste doğru Orta Miyosen yaşlı kırmızı klastiklere geçmekte ve uyumsuz
olarak havzanın orta ve doğu bölümlerini üzerlemektedir (Temiz, 1996). Havzanın son
95
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
çökelim sürecini ve bölgenin yükselmesini Orta Miyosen yaşlı karasal-lagüner kırıntılı
kayalar temsil etmektedir (Temiz, 1994). Miyosen denizi doğudan gelerek batıya doğru
ilerlemiş, Sivas civarına kadar ilerledikten sonra çekilmiştir. Pliyosen yaşlı konglomera ve
kumtaşı tabakaları, Miyosen’e ait jipsli seri üzerinde uyumsuz olarak yer almıştır.
Kuvaterner yaşlı alüvyonlar ve travertenler havzanın bazı bölgelerinde yüzeylemektedir
(Kurtman, 1973). Havzaya ait genel stratigrafik dikme kesit aşağıda verilmiştir.
96
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.2. Genel stratigrafik dikme kesiti (Kurtman, 1973).
97
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
a.2.1. Metamorfik Seri
Bölgenin temelini oluşturan Paleozoyik yaşlı seri, gnays, kuvarsit, amfibolitşist,
mikaşist, serisitşist ve mermer gibi metamorfiklerden oluşmaktadır. Bu serinin üzerinde
Tecer kireçtaşları uyumsuz olarak yer almaktadır (Kurtman, 1973).
a.2.2. Üst Kretase (Tecer Kireçtaşları)
Metamorfik temelin üzerinde uyumsuz olarak yer alan kireçtaşlarından oluşan birim
Blumenthal (1937) tarafından Tecer kireçtaşları olarak adlandırılmıştır. Bölgenin en yaşlı
sedimanter formasyonu olan bu kireçtaşları, Tecer Dağları’nın güneyinde ve
güneydoğusunda ofiyolitlerle karışık halde bulunmaktadır ve yer yer ofiyolitler arasında
mercekler halinde kalmaktadır. Tecer kireçtaşları üste doğru uyumlu olarak Paleosen yaşlı
Gürlevik kireçtaşlarına geçmektedir (Kurtman, 1973).
a.2.3. Paleosen (Gürlevik Kireçtaşları)
Gürlevik Dağı’nda ve Tecer Dağları’nın kuzey eteklerinde yüzeyleyen Gürlevik
kireçtaşları, tabakalı ve çatlaklı özellik göstermektedir ve arada marnlı kireçtaşı ile ince
marn seviyeleri içermektedir. Gürlevik Dağı ve Tecer Dağları’nın doğu kesimlerinde, Üst
Kretase yaşlı Tecer kireçtaşı ile normal bağlantılara sahiptir. Tecer kireçtaşları ile uyumlu
olan ve bu tabakanın devamı şeklinde olan bu kireçtaşları, Tecer kireçtaşlarından
biyostratigrafik ve sedimantolojik özellikleri yardımıyla ayrılabilmektedir. Gürlevik
kireçtaşlarının üst sınırı belirgindir ve İpresiyen yaşlı konglomera tabakaları ile uyumsuz
olarak örtülmüştür (Kurtman, 1973).
Kurtman (1973), iki kireçtaşı tabakası arasında bariz bir litolojik sınır olmadığını
belirtmiştir. Tecer ve Gürlevik dağlarını oluşturan kireçtaşlarını ilk kez İnan ve İnan (1990),
Tecer formasyonu olarak adlandırmışlardır. Tecer ve Gürlevik Dağları’nda yüzeyleyen Üst
Kretase-Paleosen yaşlı bu iki birimi Temiz (1994), Tersiyer havzanın ilk çökelleri olarak bir
bütün halinde ifade etmiştir.
a.2.4. Eosen
Havzanın kuzeyinde ve güneyinde olmak üzere iki farklı bölgede yüzeylemiştir.
Eosen yaşlı tabakalar güney bölümünde, Tecer Dağı’nın kuzey eteklerinden başlayarak
doğuya doğru Fıdıl Dağı’na kadar uzanan hat boyunca yer almaktadır. Paleosen
kireçtaşlarını uyumsuz olarak üzerleyen konglomeralar ile başlayan güneydeki Eosen
birimi, kireçtaşı, marn, kumtaşı, şeyl ardalanması şeklinde gelişmiştir. Kuzey bölümünde
ise, Sakar Dağı eteklerinden başlayarak doğudaki Köse Dağları’na kadar uzanan hat
boyunca Eosen birimleri yer almaktadır. Kretase tabakalarını uyumsuz olarak üzerleyen
kalın konglomera tabakaları ile başlamaktadır. Doğuya doğru andezit lavları ile aglomera ve
marn, şeyl ardalanması şeklinde gelişmiş, batıya doğru ise kireçtaşı, marnlı kireçtaşı, marn
ve şeyl içermektedir. Özellikle Lütesiyen fliş seviyeleri içerisinde andezit, tüfit ve volkanik
breş seviyeleri yer almaktadır. Eosen tabakaları litolojik olarak dört ayrı formasyona
ayrılmaktadır. Bunlar İpresiyen yaşlı Kozluca ve Bahçecik Formasyonları ile Lütesiyen yaşlı
Bozbel ve Kösedağ Formasyonlarıdır (Kurtman, 1973).
a.2.4.1. Bahçecik Formasyonu
Havzanın kuzey ve güney bölümlerinde gözlenmekte olan ve Eosenin tabanını
oluşturan İpresiyen yaşlı konglomera tabakalarıdır. Kuzeyde, adını aldığı Bahçecik Köyü
yakınlarında, Karahisar ve İlemin köyleri civarında, güneyde ise Tecer Dağları’nın kuzey
eteklerinde ve Gürlevik Dağı çevresinde yüzeylemektedir. Bahçecik köyü kuzeyinde,
Bahçecik deresi vadisinde serpantinlerle kırmızı radyolarit tabakaları üzerinde bir
98
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
uyumsuzlukla başlamaktadır. İyi tabakalanmış olan bu konglomeralar genellikle ofiyolit,
mermer, radyolarit, kireçtaşı ve kuvarsit çakıllarından meydana gelmiştir. Alt Lütesiyen yaşlı
marn tabakalarını uyumlu olarak üzerlemiştir. Tecer Dağları’nın kuzeydoğu eteklerinde ve
Gürlevik Dağı çevresinde yüzeyleyen konglomera tabakaları kuzeydekilere göre daha az
kalınlıklıdır. Kırmızı renkli radyolarit çakılları içeren tabakalar arasında yer yer serpantin
çakıl ve bloklarından oluşan seviyeler vardır. Bu tabakalar üzerinde uyumlu olarak
Lütesiyen yaşlı Bozbel formasyonu yer almaktadır (Kurtman, 1973).
a.2.4.2. Kozluca Formasyonu
Bozbel Dağları’nın güneyinde ve Fıdıl Dağı’nın güney sırtlarında yüzeyleyen
formasyon, adını formasyonun içinde bulunduğu Kozluca Köyü’nden almıştır. Bütünüyle bir
antiklinal yapısı oluşturmuş olan bu formasyon, ince şeyl, marn, kumtaşı ve killi kireçtaşı
ardalanmasından meydana gelmiştir. Bahçecik Formasyonu ile aynı zaman içinde
çökeldiklerinden Kozluca Formasyonu İpresiyen yaşlıdır. Formasyon, Bozbel
Formasyonu’na ait tüfit tabakaları tarafından üzerlenmektedir. Litolojik özellikleri ve fosil
içeriği bu formasyonun, derin denizde çökelmiş olduğunu göstermektedir (Kurtman, 1973).
a.2.4.3. Bozbel Formasyonu
Marn, kumtaşı, şeyl, kireçtaşı ve marnlı kireçtaşı nöbetleşmesi şeklinde gelişen
formasyon, havzanın güney bölümünde, Tecer Dağları’nın kuzey eteklerinden Gürlevik
Dağı’nın kuzeyine doğru uzanan alanda ve Karababa Dağı, Bozbel Dağları ve Fıdıl Dağı’nı
içine alan sahalarda, doğu-batı yönünde uzanan bir şerit halinde, kuzeyde ise Sakar
Dağı’nın güney eteklerinde yüzeylemektedir. Formasyon en tipik olarak, adını aldığı Bozbel
Dağları’nda gözlenmektedir. Çok iyi tabakalanma gösteren formasyonun tabakalarındaki
istiflenme şekli fliş özelliği taşımaktadır. Derin deniz ortamında çökelmiş olan formasyonun
içerisinde, genellikle koyu gri renkli iyi tabakalanma gösteren ve volkanik malzemeden
oluşmuş iki ayrı kalın tüfit ve volkanik breş seviyeleri yer almaktadır. Bozbel Formasyonu,
Bahçecik Köyü yakınlarında Bahçecik konglomeralarını uyumlu olarak üzerlerken, Sakar
Dağı’nın güney eteklerinde metamorfikleri ve Kretase kireçtaşlarını uyumsuz olarak
üzerlemektedir (Kurtman, 1973).
Bozbel formasyonunun genel stratigrafik ve paleontolojik özelliklerini inceleyen
Artan ve Sestini (1971), Kurtman (1973), İnan (1993) ve İnan ve diğ. (1993) tarafından
saptanan fosiller ile formasyona Lütesiyen yaşı verilmiştir.
a.2.4.4. Kösedağ Formasyonu
En tipik olarak adını aldığı, Köse Dağları’nda görülen formasyon, Köse Dağları ve
onun batısına doğru uzanan alanda yüzeylemektedir. İnce tabakalı marn, kumtaşı, şeyl
tabakaları ile ince andezit ve aglomera tabakalarının ardalanmasından oluşmuştur.
Volkanik fasiyeste olan Kösedağ Formasyonu da Bozbel Formasyonu ile aynı yaşlıdır
(Lütesiyen). Bozbel ve Kösedağ Formasyonları birbirlerinin yanal devamı şeklindedir
(Kurtman, 1973).
a.2.5. Oligosen (Selimiye Formasyonu)
Genellikle alacalı renkli kumtaşı, silttaşı ardalanması ile jips tabakalarından oluşan
Selimiye Formasyonu adını en iyi gözlenebildiği Selimiye Köyü’nden almıştır. Formasyon,
Tecer, Gürlevik ve Bozbel Dağları’nın oluşturduğu seriye paralel olarak uzanan
çukurluklarda yüzeylemektedir. Formasyonda bulunan kumtaşı ve silttaşı tabakaları
genellikle kırmızı renkli olup, yer yer sarı veya yeşilimsi gri renkli ince seviyeler
göstermektedir. Kumtaşları ince taneli ve çok ince tabakalıdır. Jips tabakaları genellikle
formasyonun alt bölümlerinde yer almaktadır ve yer yer silttaşı ve kil içeren seviyelerle
99
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
diyapirik kıvrımlar göstermektedir. Formasyon lagüner bir ortamda çökelmiştir (Kurtman,
1973).
Daha önceki jeolojik çalışmalarda ayırt edilemeyen ve birlikte anılan Selimiye
Formasyonu’na ait Oligosen yaşlı jipsli seri ile Miyosene ait jipsli seri arasındaki sınır
Kurtman (1973) tarafından ayırtlanmıştır.
a.2.6. Miyosen
Çok az engebeli olan orta kesimlerinde yüzeyleyen Miyosen yaşlı seri, litolojik ve
fasiyes özellikleri bakımından iki ayrı formasyona ayrılmaktadır. Alacalı renkli ve jipsli bu
seride, denizel fasiyes tabakaları ile lagüner fasiyes tabakaları birlikte, iç içe olacak şekilde
bulunmaktadır. Bu iki formasyon Karacaören ve Hafik Formasyonlarıdır (Kurtman, 1973).
a.2.6.1. Karacaören Formasyonu
Oligosen yaşlı Selimiye Formasyonunu uyumsuz olarak üzerleyen Karacaören
Formasyonu, Çıralı Dağı’nın kuzey yamaçlarında ve adını aldığı Karacaören Köyü
yakınlarında gözlenmektedir. Batıya doğru iki dil halinde uzanarak Hafik Formasyonuna
yanal geçiş göstermektedir. Formasyonun birinci dili Oligosen üzerinde ve Hafik
Formasyonunun altında bir şerit halinde uzanmaktadır.
Kireçtaşı, kumlu kireçtaşı, marn, kumtaşı ve şeyl tabakalarının ardalanması ile
oluşmuş olan Karacaören formasyonun tabanında yoğun olarak bej ve sarımsı beyaz renkli
kireçtaşı tabakaları yer almaktadır. Üste doğru gri renkli marn ve kumtaşı tabakalarına
geçilmektedir. Bu tabakaların üzerine, Hafik Formasyonu içinde uzanan ikinci dilin tabanını
oluşturan, kireçtaşı ve kumlu kireçtaşı tabakaları gelir. En üstte ince tabakalı kumtaşı ve
marn tabakaları ardalanması yer alırken, daha sonra ince tabakalı ve beyaz renkli Hafik
Formasyonuna ait jips tabakalarına geçilmektedir (Kurtman, 1973).
a.2.6.2. Hafik Formasyonu
Hafik Formasyonu, havzanın orta kesimlerinde ve Kızılırmak nehrine paralel olarak
uzanan az engebeli sahalarda gelişmiştir. Formasyonun üst seviyelerini oluşturan jips
tabakaları, alt seviyelerde alacalı renkli kumtaşı, silttaşı, konglomera seviyeleri ile hem
ardalanmalı hem de yanal geçişli olarak yer almaktadır. Genel olarak formasyon beyaz ve
açık gri renkli ve iyi tabakalanmalı jipsler ile alacalı renkli kumtaşı, silttaşı ve
konglomeralardan oluşmuştur. Alacalı renkli kumtaşlarının yoğun olarak yer aldığı bölgeler
Karayün, Celalli ve Bey Dağı’dır. Formasyon, Oligosen yaşlı Selimiye Formasyonunu açısal
uyumsuzlukla üzerlemektedir. Karacaören Formasyonu ile yanal geçişli olan Hafik
Formasyonu Alt-Orta Miyosen yaşlıdır (Kurtman, 1973).
a.2.7. Pliyosen
Miyosen’e ait jipsli seri üzerinde uyumlu olarak yer alan ve genellikle açık kırmızı ve
bej renkli konglomera ve kumtaşı tabakalarından oluşmaktadır. Kuvarsit, mermer,
radyolarit, ofiyolit ve kireçtaşı çakıllarını içermektedir. Sakar Dağı ile Köse Dağları’nın
güney eteklerindeki çukurluklarda çökelmişlerdir. Pliyosen tabakaları yer yer metamorfikler,
Üst Kretase kireçtaşları, Eosen flişi, Oligosen ve Miyosen yaşlı kaya birimlerini uyumsuz
olarak üzerlemektedir.
a.2.8. Kuvaterner
Bölgede geniş bir yatağa sahip olan Kızılırmak nehri ve bu nehre bağlanan akarsu
yataklarında, çakıl ve kum depolarından oluşmuş alüvyonlar görülmektedir. Ayrıca Sakar
100
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Dağı’nın güney eteklerinde görülen ve oldukça geniş bir sahaya yayılmış olan traverten
tabakaları da havzadaki Kuvaterner oluşumlardır (Kurtman, 1973).
a.3. Tektonik Evrim
Yoğun Tersiyer sedimantasyonunun gelişmiş olduğu bölge, Üst Triyas-Erken Jura
süresinde açılmaya başlamış olan ve Üst Kretase’de kapanan Neo-Tetis okyanusunun
kuzey koluna ait kenet kuşağı üzerinde bulunmaktadır (Şengör ve Yılmaz, 1981). Üst-Orta
Miyosen’de başlayan ve Bitlis Kenet Kuşağı boyunca gerçekleşen Arabistan-Avrasya
çarpışması, Türkiye’nin önemli bir kısmında özellikle doğuda, Torid/Anatolid platformunun
kenarları boyunca batıya doğru hareketin gerçekleşmesine ve buna bağlı olarak da Kuzey
ve Doğu Anadolu Fay Zonlarının ve Anadolu levhasının oluşmasına neden olmuştur
(Şengör ve Yılmaz, 1981).
Arap ve Avrasya levhalarının çarpışma sürecine uyumlu olarak, havzadaki genel
tektonik taşınma yönü, kuzeyden güneye doğru gelişmiş (Şengör ve Yılmaz, 1981) ve
bununla beraber kuzeye doğru gelişen önemli geri bindirme fayları oluşmuştur (Poisson ve
diğ., 1992; Temiz, 1996). Eosen sonunda havzanın güney kenarında, kuzeye doğru
bindirmelerin gelişmesi ile Oligosen yaşlı birimler Eosen yaşlı birimleri açılı uyumsuzlukla
üzerlemiştir (Artan ve Sestini, 1971; Kurtman, 1973; Temiz, 1996). Havzanın güney
kenarında gelişen bu bindirme sisteminin ana bindirme fayını, Gürlevik ve Tecer Dağları
boyunca yer alan bindirme fayı oluşturmuştur. Bu bindirme fayının tavan bloğunda, Üst
Kretase-Paleosen yaşlı kireçtaşları, taban bloğunda ise Orta Eosen yaşlı kayalar yer
almaktadır. Aynı dönemde havzanın kuzey kenarında, ofiyolitli karışık ile Eosen kayaları,
kuzeye eğimli bir açık imbrike fan oluşturmuştur (Temiz, 1996). Bu bindirme kuşağı “Orta
Anadolu Bindirme Kuşağı” olarak tanımlanmıştır (Tatar, 1982).
Havzadaki son deformasyon biçimi, Üst Miyosendeki bölgesel çarpışma sürecine
bağlı olarak gelişen bindirme sistemleri ile şekillenmiştir. Havzanın kuzey kenarının
kalınlaşarak yükselmesi, kalın jips kütlesinin havza üzerine ilerlemesine ve havza ortasında
kalın bir bindirme örtüsü topluluğunun yer almasına neden olmuştur. Pliyosen sırasında
Arap ve Avrasya plakalarının yönlendirmesi sonucu havza, K-KB yönündeki bölgesel
sıkıştırma tarafından etkilenmiştir (Poisson ve diğ., 1996). Havza, Üst Pliyosen-Kuvaterner
döneminde, yaklaşık olarak K-G doğrultulu bir sıkışma sürecine girerek deforme olmuş ve
yaklaşık KD-GB uzanımlı, doğrultu atımın egemen olduğu verev atımlı faylar boyunca,
küçük boyutlu ve ağırlıklı olarak çek-ayır türü, yeni alt havzaların gelişimine sahne olmuştur
(Yılmaz ve Yılmaz, 2006). Kuvaternerde, KD-GB doğrultulu genişleme tektoniğini temsil
eden normal faylar gelişmiştir (Gürsoy ve diğ., 1992).
b) Proje Alanı Jeolojisi
Proje kapsamında faaliyetin yapılacağı alan Yamadağı Grubu içerisinde yer
almaktadır.
a. Yamadağı Grubu
Çetinkaya-Divriği arasında geniş bir alandaki yükseltilerin önemli bir bölümü
andezitik lav ve piroklastitlerden, yüksek düzlüklerin hemen hemen tümü ise altta karasal
kırıntılılarla geçişli genç bazaltik tüf, aglomera ve plato bazaltlarından oluşmaktadır.
Yamadağı Grubu, andezitik piroklastik kayalar ve lavlardan oluşan Höbek Volkanitleri,
bazaltik piroklastik kayalar ve karasal kırıntılı kayalardan oluşan İnallı Formasyonu ve
bazaltik lavlardan oluşan Adatepe Volkanitleri şeklinde üç formasyona ayrılarak
sunulmuştur.
101
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yamadağı Volkanitleri, Alt-Orta Miyosen ve daha yaşlı bütün birimleri keserek onları
uyumsuz olarak örterler.
a.1. Höbek Volkanitleri
Birim en tipik olarak yüzeylendiği Büyükhöbektepe yakınlarındaki Höbek Köyüne
atfen ilk kez adlandırılmıştır. Höbek Volkanitleri, Çetinkaya-Divriği arasındaki geniş alanda
görülen yükseltilerin önemli bir bölümünü oluşturur.
Birim kimi yerde grimsi ve kahverengimsi. belirsiz, orta ve yer yer ince katmanlı
tüflerden oluşur. Mikroskobik incelemede vitrik (camsı) tüf ve kristal tüf oldukları görülen bu
kayalar Yalnızsögüt ve Höbek köyü dolaylarında yoğun olarak kil esmişlerdir.
Höbek Volkanitleri'nde genellikle pembemsi gri renkli, yer yer tabakalı, boyları
5mm-25 cm arasında değişen genellikle andezitik ve bazaltik parçalardan oluşan
aglomeralar da gözlenir. Aglomera düzeyleri arasında tüf aradüzeyleri gözlenir.
Porfirik dokusu ve iri amfibol kristalleri ile belirgin, genellikle grimsi, boz ve
pembemsi renkli andezitik ve traki-andezitik lav akıntıları inceleme alanında Höbek
Volkanitleri içinde yaygın kaya türleridir.
Güneyevler Formasyonunu kesen Höbek Volkanitleri aynı birimi uyumsuz olarak
örter. Adatepe volkankleri de Höbek Volkanitleri'ni keserek bu birimi uyumsuz olarak üzerler
(Bkz. Dikme Kesit). Güneyevler Formasyonu Alt-Orta Miyosen yaşlı olduğundan Höbek
Volkanitleri en azından Orta Miyosen'den daha genç olmalıdır.
a.2. İnallı Formasyonu
Gültekin (1993) Yamadağı Volkanitleri içindeki plato bazaltlarının altında topoğrafik
görünümüyle ayrı bir düzey olan bazaltik piroklastik kayalarla geçişli olan karasal kırıntılıları,
İnailı Formasyonu olarak tanıtmıştır. Bu çalışmada bu birimin içindeki karasal kırıntılıların,
bazaltik tüf ve aglomeralarla geçişli olduğu da gözetilerek aynı adlama benimsenmiştir.
Birimi oluşturan ana kaya türü çakıl-taşlarıdır. Bunlara ara katkılar halinde daha ince
taneli kırıntılılar ve ender olarak kireçtaşları da eşlik etmektedir.
Çakıltaşları sarı, grimsi-sarı ve kahvemsi-sarı renklerde daha yaşlı değişik birimlerin
çakıl-larım içerir. Belirsiz kalın katmanlıdır, oldukça gevşek ve kolay dağılabilen özelliktedir.
Çoktur ele-manlı çakıltaşları, üzerine geldiği birimlere göre değişik tür çakıllar içerirler.
Çakıltaşı, killi ve kireçli bağlayıcı ile çimentolanmıştır. Elemanlar ofiyolitik, plütonik kökenli
kayalar ve sedimanter kökenli kumtaşı parçacıklarından oluşmaktadırlar. Bu çakıl-ları saran
bağlayıcı malzeme içinde yine aynı kaya türlerinin daha ufak parçalan ve karbonat
malzemesi bulunur.
Çakıltaşına eşlik eden ince taneli kırıntılılar başlıca ince-orta katmanlı kumtaşı,
kiltaşı olup ayrıca yer yer ince bir kireçtaşı düzeyi izlenir.
Kumtaşları ince ve orta katmanlıdır. Genellikle sarımsı-kahve renkli, yer yer kötü
tutturulmuş ve seyrek çakıllıdır. Tane boyları genellikle orta-kaba kum iriliğindedir.
Çakıltaşları ve kumtaşları arasında ince bantlar halinde yer alan kiltaşları, grimsi
yeşil renklidir.
102
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Adatepe Volkanitleri
Birimin adı Yılmaz vd. (1993)'den alınmıştır. Adatepe Volkanitleri İnallı, Kuluncak,
Yalnızsöğüt, Gökçeharman, Höbek, Uzunkaya köyleri, Büyükhöbektepe ve Döldür tepe
yakınlarında yüksek düzlükleri oluşturur.
Birim, siyahımsı-koyu yeşil, siyah, kızıl kahverengi ve kahvemsi-siyah renkli bazaltik
lav akıntıları ve daha az yaygm olarak ta aglomera ve tüflerden oluşmaktadır. Afanitik,
vesiküler ve amigdaloidal dokuların el ' örneklerinde bile gözlenebildiği bu bazaltik lavlarda
soğuma çatlakları çok yaygındır. Kimi yerlerde cürufumsu görünüm dikkat çekicidir. Yer yer
belirsiz olarak görülen katmanların üst düzeylerinde oval ve tüpsü gaz kurtulma boşlukları
gözlenir.
Adatepe Volkanitleri, İnallı Formasyonu üzerinde uyumlu olarak yer almaktadır (Bkz.
Dikme Kesit). Birim Höbek Völkanitlerfnin oluşturduğu yükseltilerin etekleri üzerinde de lav
akıntıları şeklinde gözlenmektedir. Bu nedenlerle Adatepe Volkanitleri Yamadağı Grubunun
Pliyosen ya da daha genç yaştaki en son aşamasını oluşturmaktadır.
Ruhsat alanı ve çevresinde görülen jeolojik birimler; ofiyolitler, granotoidler ve
bunların üzerinde uyumsuz olarak'bulunan bazalt, bazaltik tüf ve aglomeralardır.
Ofiyolitler Güneş ofiyolitinin devamı olup saha ve yakın çevresinde Güneş
ofiyolitinde görülen ofiyolitik istif görülmemektedir. Genelde kümülatlara ait dunit piroksenit,
ve gabrolar yüzeylenir. Ofiyolitler Divriği' ye doğru kendi içinde bindirmeü olup, Paleozoik
metamorfikleri ve Jura - Kretase yaşlı Munzur Kireçtaşları ile tektonik konumlu olup melanj
karakteri gösterirler. Bölgede, bu melanj içine Höbek kuzey doğusu Divriği, Akdağ da
Granotoid Plütoniarı Üst Kretase sonu - Paleosende yerleşmiştir.
Ofiyolitlerin yerleşim yaşı Alt-Üst Kretase zaman aralığındadır.
Ruhsat alanında görülen kromit cevherleşmeleri, dunitler içinde bant ve yer yer
yoğun saçınımlar şeklinde ardalanmalı olup, bugünkü konumları dik ve dike yakındır.
Dunitler yer yer az ve çok serpantinleşmişlerdir. Kızılyüce Tepe'den Çartıl Mezrasına doğru
yer yer serpantinleşmiş dunitler üzerinde silisleşmiş zonlar görülür. Silişleşmiş zon
içerisinde Manyezit damarları vardır.
Bu birimler üzerine Yamadağı Bazaltlarının devamı olan, Yellice Köyü güneyinden
Höbek Köyü ve Divriği'ne kadar çok geniş alanda yüzeyienen Üst Miyosen-Piliyosen yaşlı
bazalt, tüf ve aglomeralar görülür.
Akdağ'dan başlayıp, Çetinkaya'ya kadar uzanan ve Plütonların yerleştiği çok büyük
tektonik zondan bahsedilebilir. Bu zonda Plütonların dışında küçük mostralar veren granitik
çıkışlar görülür.
103
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.3. Proje Alanı Çevresinin Genelleştirilmiş Dikme Kesiti
(Kaynak: Divriği (Sivas) Yöresinin Jeolojisi ve Yapısal Evrimi” Türkiye Jeoloji Bülteni
Cilt 47, Sayı 01.02.2004 )
Proje sahasına ilişkin Jeoloji Haritası Ek-11’de sunulmuştur.
104
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
c) Depremsellik ve sismik risk
Sivas İli ve çevresi 18.Nisan.1996 tarih ve 96/8109 sayı ile yürürlüğe giren T.C.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı Türkiye Deprem Bölgeleri Haritasına göre I., II., III. ve IV.
derece deprem bölgesinde bulunmaktadır.
Deprem bölgesine Sivas ili özelinde ayrıntılı bakıldığında, İlin kuzeyindeki kesimin I.
derecede olan deprem bölgesinde, Ulaş ve Kangal yöresinin ise IV. bölgede yer aldığı
görülür.
PROJE
ALANI
Şekil 4.4. Sivas İli Deprem Haritası
PROJE
ALANI
Şekil 4.5. Sivas İli Diri Fay Haritası
105
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Sivas İli ve dolayında 1901-1986 yıları arasında meydana gelen depremler
incelendiğinde magnitüd değeri 7.1 şiddetinde olan en büyük depremin, Tokat civarında
meydana geldiği görülür. Magnitüdü 6.3 olan İmranlı depremi, 6.1 şiddetli Suşehri depremi,
6.2 şiddetindeki Yozgat-Sarıkaya depremi ile 6.8 şiddetli Akçapınar depremleri bölgede
görülen önemli depremlerdir. 1901-1986 tarihleri arasında magnitüdü 4.2’nin üzerinde
toplam 90 adet deprem meydana gelmiş olup, bunların şiddetleri; biri 7’nin üzerinde, dördü
6-7 arasında, otuz üçü 5-6 arasında ve elli ikisi de 4,2-5 arasında değişmektedir.
Sivas ve çevresinde görülen en şiddetli depremler, Kuzey Anadolu Fayı ile bu fayın
eşleniği olan Ovacık Fayı ve diğer fayların hareketleri ile olmalıdır.
d) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında jeolojik etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında faaliyet yapılacak alan eðimli bir yapıya sahiptir. Ayrıca arazinin
mevcut durumu incelendiðinde taþlık olduðu gözlemlenmiþtir. Faaliyet patlatma ile
yapılmasından dolayıþev eðimleri kontrollü olmasını saðlayacaktır.
Genel olarak heyelana neden olan etkenler, ayrıþma, kırıklık, temel zeminin içinde
yumuþak zeminin varlıðıdır. Inceleme alanında heyelan, çıð ve kaya düþmesi vb.
duyarsızlıklar söz konusu deðildir. Gerekli görülmesi durumunda heyelan riskine karþı taþ
duvar örülmesi planlanmaktadır. Þev akıntılarının olabileceði yerlerde ve dere kenarında
bulunan pasa depolama alanlarında gerekli görülmesi durumunda istinat duvarı, kablolu
ankraj ya da zemin çivisi uygulamaları yapılacaktır.
Proje kapsamında gerek pasa ve dekapajın depolanması esnasında gerekse
maden zenginleþtirme atıklarının depolanması esnasında basamaklandırma yapılacaktır.
Moloz akıntılarını ve heyelanlarıönlemenin en önemli adımı yamaçþevlerinin korunması
olduðundan projede basamaklıçalıþılacak ve yamaç yüzeylerinin aþınmasınıönlemek için
teraslama ve bitkilendirme çalıþmaları yapılacaktır.
Ocak sahalarında çalıþmalar arazi topografyasına
çukurlaþmalara ve göllenmelere meydan verilmeden çalıþılacaktır.
uygun
heyelanlara,
4.1.3. Hidrolojik Özellikler
a) Bölge ve Proje Alanı Hidrolojik Özellikleri
Proje alanıçevresinde 3km yarıçaplı daire çizildiði varsayılarak yapılan incelemelere
dayanarak proje sahası yakın çevresinde baraj, göl gölet, vb. bulunmamaktadır.
Proje alanın 300m doğusu yönünde ve kuzeybatı-güneydoğu yönünde yılın büyük
bir kısmında akım rejimi gösteren Çaşırlık Deresi ve 2000m kuzeybatısında ve
kuzeydoğu-güneybatı yönünde sürekli akım rejimi gösteren Kürtler (Çartıl) Çayı yer
almaktadır.
Proje alanı içerisinde sürekli akım rejimi gösteren dere yatağı yer almamakta olup,
mevsimsel yağışlara bağlı olarak akım gösteren kuru dere yatakları yer almaktadır.
Proje alanı içerisinde, Şarlak, Beşiktaş, Kanlıbayır, Kızılağa, Çamlıcak Kuru Dereleri
başta olmak üzere yaklaşık olarak 12 adet kuru dere yatağı yer almaktadır. Bu dere
yatakları sürekli akım rejimi göstermemekte olup mevsimsel olarak bu kuru dere
yataklarının bulunduğu besleme havzaların düşen yağışlar nedeni ile akım rejimi
göstermektedir.
106
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
b) Projenin göl, baraj, gölet, akarsu ve diğer sulak alanlara göre konumu
Göl, Gölet ve Baraj:
Proje alanının etrafında bulunan göl, gölet ve barajların özellikleri ve proje alanına
olan mesafeleri ve yönleri aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo 4.1. Göl, Gölet ve Barajlar
Adı
Mursal Barajı
Keban Barajı
Sofular Göleti
Bozarmut Göleti
Tesis Alanına
Mesafesi(km)
Yönü
20
53
35
34
SW/GD
W/D
SE/GB
W/B
Beslendiği
Akarsu
Nih
Fırat
Bozarmut
Deregözü
Göl/Gölet/Baraj Özellikleri
Göl Alanı
Tipi
1 km2
675 km2
-
Toprak/Kaya
Kaya/Beton Ağırlık
Homojen Kil Dolgu
Homojen Dolgu
Kullanım Amacı
Sulama ve Enerji
Enerji
Sulama
Sulama
Akarsu ve Dereler:
Proje alanının etrafında bulunan akarsulara ilişkin bilgiler aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 4.2. Proje Alanı Etrafında Bulunan Akarsular
Akarsu
Çamlıcak Deresi
Kızılağa Deresi
Çatak Deresi
Çaşırlık Deresi
Kürtler Çayı
Kanlıbayır Deresi
Yönü
Doğu Kısım
Batı Kısım
Kuzeydoğu
Kuzeydoğu
Kuzeybatı
Güney
Mesafesi (m)
Proje Alanı İçinde
Proje Alanı İçinde
233
300
2374
295
Proje alanına en yakın Sulak Alan, 2km mesafede ve güneydoğu yönünde yer alan
Mursal Barajıdır.
Proje alanı içerisinde ve yakın çevresinde yağışlara göre anlık akım rejimi gösteren
kuru dere yatakları bulunmaktadır. Bu dere yataklarında yağışa bağlı olarak anlık akım
görülmekte olup genel itibari ile yılın büyük bir kısmı kurudur.
c) Yüzeysel su kaynaklarının mevcut ve planlanan kullanımı (içme, kullanma, sulama
suyu, su ürünleri istihsali, ulaşım, turizm, elektrik üretimi, diğer kullanımlar),
Krom konsantre tesisi-1’de yapılan üretim sırasında kullanılan suyun temini mevcut
keson kuyudan sağlanmak olup keson kuyunun kullanımı ile ilgili olarak DSİ 19. Bölge
Müdürlüğünden alınan izin Ek-12’de sunulmuştur.
Mevcut keson kuyu, 37S Y:394525 X:4349846 koordinatında yer almaktadır. Keson
kuyunun debisi üretimde kullanılacak olan ve tesiste günlük su kaybı olan 334m3/gün’lik
miktarı karşılayacak kapasitededir.
Keson kuyunun bulunduğu alan, Adatepe Volkanitleri içerisinde yer almaktadır.
Adatepe Volkanitleri, İnallı Formasyonu üzerinde uyumlu olarak yer almaktadır.
Birim Höbek Volkanitlerfnin oluşturduğu yükseltilerin etekleri üzerinde de lav akıntıları
şeklinde gözlenmektedir. Bu nedenlerle Adatepe Volkanitleri Yamadağı Grubunun Pliyosen
ya da daha genç yaştaki en son aşamasını oluşturmaktadır.
Proje kapsamında inşası yapılacak olan Krom Konsantre Tesisi-2’nin üretimde
kullanacağı su ise izinlendirme sürecine devam edilen ve bu kapsamda DSİ 19. Bölge
107
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Müdürlüğüne müracaatı yapılmış olan keson kuyudan temin edilecektir. Bu keson kuyu,
37S Y:389370 X:4351830 koordinatında yer almaktadır.
d) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Gerek arazinin hazırlanması gerekse iþletme aþamasında; proje sahasında ve
çevresinde bulunan sürekli veya mevsimlik akıþ gösteren dere yataklarına katı veya sıvı
atık atılmayacak, pasa, maden zenginleþtirme atıðı, cevher vb. doldurulmayacak, dere
yataklarından cevher temin edilmeyecek ve doðal akıþları deðiþtirilmeyecektir.
Proje alanı içerisinde sürekli akıþ gösteren su yüzeyi bulunmamaktadır. Ancak proje
kapsamında olası bir taþkın riskine karþı gerekli görülmesi durumunda yaðmur suyu
toplama kanalları oluþturularak, yaðmur sularının birikmesi ve taþkına sebep olması
engellenecek, yaðmur sularının kolayca akıþını saðlamak için drenaj kanalları oluþturulmak
suretiyle taþkın önleme ve drenaj çalıþmaları gerçekleþtirilecektir.
Cevher zenginleþtirme tesisinin inþası aþamasında söz konusu tesise ait sanat
yapılarının taþkınlardan korunması ile ilgili olarak önlemleri 09.09.2006 tarih ve 26284 sayı
ile yürürlüðe giren "Dere Yatakları ve Taþkınlar" adı ile yayımlanan 2006/27 nolu
Baþbakanlık Genelgesine uyulacaktır.
Talep edilen proje alanı içerisinden geçen ve yaðıþlara baðlı olarak akıþ gösteren
kuru dere yataklarına koruma bandı mesafesi bırakılacaktır. Gerekli görülmesi durumunda
ocakta ve maden zenginleþtirme atıðı depolama alanında þev akıntılarının olabileceði
yerlerde istinat duvarı, kablolu ankraj ve zemin çivisi uygulamaları yapılacaktır.
Proje alanı içinden veya yakınından geçen yüzeysel su kaynaklarıüzerinde yol
geçiþi saðlanması durumunda DSI Bölge Müdürlüðü'nün görüþleri doðrultusunda uygun
kesitte sanat yapısı yapılarak geçiþ saðlanacaktır.
4.1.4. Hidrojeolojik Özellikler
a) Bölge ve proje alanın hidrojeolojik özellikleri
Bölgesel Hidrojeoloji:
Proje Alanının Kangal Havzası içerisinde yer almaktadır.
Kangal Havzası, kaynağını dağlık alanlardan alan akarsuların Üst Miyosen'e kadar
konsekant bir şekilde havzalara yöneldiği bir ortamda yer alır. Bu tip oluşumlarda
kıvrımlanma etkili olduğu için vadiler kıvrım eksenlerine paralel gelişmiştir. Vadi sistemleri
günümüzdeki görünümlerini Pliyosen sonu, Kuvaterner başlarında göllerin
karalaşmasından sonra kazanmıştır.
Bölgeyi Kuzey ve Güney'den sınırlandıran dağlık alanlar karstlaşma açısından
uygun özelliklere sahiptir. Kalın kireçtaşlarının varlığı, tektonik hareketler ve klimatik şartlar
karstik şekillerin gelişmesini sağlamıştır.
Lapyalar: Dağlık alanları oluşturan mesozoyik kireçtaşları, çok kırıklı ve eklemli bir
yapı özelliği gösterdiğinden lapyalar fazla gelişememiştir. Yılın büyük bölümünde karların
yerde kalması da bu oluşumu engellemiştir. Felhan dağı güneyinde ise sınırlı alanlarda
Miyosen Kireçtaşları üzerinde düşük eğime bağlı tipik delikli lapyalar oluşmuştur.
108
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Dolinler: Dolinler yörede halk tarafından koyak olarak adlandırılmaktadır. Bölgedeki
dolinler çözünme ve çökme dolinleri olarak görülmektedir. Dolinler genellikle Gürün
Dağlarını oluşturan, Sümbüllü ve Köroğlu Dağları üzerinde yoğunluk kazanmaktadır.
Çözünme dolinleri havza tabanında yatay tabakalı gölsel kireçtaşları üzerinde dağlık
alanlarda ise fay hatları boyunca görülmektedir. Felhan Dağını (1956 m) KD-GB
doğrultusunda kesen fay hattı üzerindeki Atçukuru Dolini güzel bir örnektir.
Polyeler: Polyeler karstik bölgelerde düz tabanlı geniş alanlı kapalı depresyonlardır
(Ford ve Williams) Gürün dağları üzerinde görülen geniş alanlı depresyonlar polyeleri
oluşturmaktadır. Polyelerin oluşumunda tektonik hareketerde etkilidir. Ali Dağı Güneyinde
1880-1910 m. yükseltileri arasında Serçekale düzüne karşılık gelen alan Serçekale
polyesini oluşturmaktadır. Mesozoyik yaşlı kireçtaşları üzerinde oluşan bu polye 1 km
genişliğinde, 5-6 km uzunluğunda ve 5,5 km2'lik alan kaplamaktadır. Serçekale polyesi
güneyinde Erdoğan yerleşmesinin içerisinde kurulduğu Erdoğan Polyesi, Sümbüllü Dağı
kuzeyinde yer alan Kürkçü Polyesi, Köroğlu Dağı Kuzeydoğusunda Behram Polyesi
örnekleri verilebilir.
Mağaralar: Karstik mağaralar, karbonik asitli suların karstik kuyular vasıtası ile
yeraltına geçip orada kalkeri eritmesine bağlı oluşan büyüklü küçüklü boşluklardır.
Mesozoyik kireçtaşları içerisinde çok sayıda mağara oluşmuştur. Sümbüllü Dağı
güneydoğusunda Güvercinkaya tepe Güney yamacında 1950-2000 m yükseltileri arasında
yer alan Güvercin Mağarası, bu mağara doğusunda Köroğlu Dağı güney yamaçlarındaki
Ayı Mağarası ve Kavurmaçukuru tepe Kuzeybatısında aynı yükseltilerde yer alan Iskat
Mağarası yeraltında faylanma ile gelişen karstlaşma ile oluşmuştur. Tecer Dağı güney
yamaçlarında 1800 m yükseltilerinde Üst Kretase- Paleosen yaşlı Tecer Kireçtaşları
içerisinde yeraltısularının eritmesi sonucu Damla Mağarası oluşmuştur.
Proje Alanı Hidrojeoloji:
Proje alanı kabaca bir tepe ve bu tepeden yamaçlara doğru uzanan kuru dere
yataklarından oluşmaktadır.
Kuru dere yatakları, mevsimsel yağışlara bağlı olarak eğim farklarına göre düşük
akım seviyesine sahip su akımları gözlenebilmektedir. Mevsimsel akımlar, proje alanını
kuzeydoğu, kuzeybatı ve güneybatı yönlerinde yer alan kuru dere yatakları ile terk
etmektedir. Proje alanının en üst kotu ile en alt kotu arasında 252m kot farkı
gözlenmektedir.
Proje alanının kuru dere yataklarına sahip olmasına rağmen proje alanının
kuzeydoğusundan kuzeybatısına doğru akım gösteren Çaltı Çayı yer almaktadır.
Proje alanı içerisinde doğal yüzeysel birikim konisi yer almamakta ve alan üzerinde
göllenme, sulak alan, sazlık vb. alanlar bulunmamaktadır. Proje alanında yüzeysel yağış
suları, hakim olarak ofiyolitik birimin ve yer yer de dünit ve yer yer proksenit1 damarlarından
ve üst zonlarda silifiye olmuş kayaçlardan yüzeysel akım yolu ile uzaklaşmaktadır.
Proje alanı içerisinde akifer oluşturacak kayaçlar mevcut değildir. Ancak proje
alanının doğu kısmında ve proje alanı dışında yer alan 1575m ve alt kotlarında kılcal çatlak
ve fay zonlarından serbest olarak boşalabilen su gelişleri mevcuttur.
Proje alanında akış yönü Güneybatıdan Kuzeydoğuya doğrudur. Proje alanının
doğusunda yer alan Çatak Deresi proje alanı ve çevresinde bulunan yer altı suyu için doğal
1
MnO2 yapısında yaygın ve kıymetli bir manganez minerali
109
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
drenaj oluşturmaktadır.
Proje Alanının gösterilmiş olduğu hidrolojik harita aşağıda verilmiştir.
b) Yüzeysel su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri,
Proje alanında hakim olarak ofiyolitik birimin ve yer yer de dünit ve yer yer proksenit
damarlarından ve üst zonlarda silifiye olmuş kayaçlar proje alanı için pratikte geçirimsizlik
tabakası oluşturmakta yağışlara bağlı yüzeysel suların eğim farkının da katkısıyla proje
alanından uzaklaşmasını sağlamaktadır.
Sahada yapılan arama faaliyetleri sırasında açılan sondaj kuyularındaki statik su
seviyesi çatlaklardan gelen sulardan oluşan statik su seviyesi 40 ile 70m arasında
görülmektedir.
Sahada düzgün akifer oluşturacak bir formasyon bulunmadığından boşalım ancak
açılan kuyu tabanlarındaki suyun pompajları ile çekimi şeklinde olabilmektedir.
Proje alanı içerisinde akifer oluşturacak kayaçlar mevcut değildir. Ancak proje
alanının doğu kısmında ve proje alanı dışında yer alan 1575m ve alt kotlarında kılcal çatlak
ve fay zonlarından serbest olarak boşalabilen su gelişleri mevcuttur.
Proje alanında akış yönü Güneybatıdan Kuzeydoğuya doğrudur. Proje alanının
doğusunda yer alan Çatak Deresi proje alanı ve çevresinde bulunan yer altı suyu için doğal
drenaj oluşturmaktadır.
PROJE
ALANI
Şekil 4.6. Hidroloji Haritası
110
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
c) Yeraltı ve termal su kaynaklarının hidrojeolojik özellikleri (su seviyeleri, miktarları,
emniyetli çekim değerleri, kaynakların debileri, mevcut ve planlanan kullanımı),
Tesisin inşaat ve işletme aşamasında içme suyu, proje alanı içerisinde yer alan
doğal kaynak suyundan sağlanacaktır. Söz konusu kaynak suyuna ilişkin kimyasal ve
bakteriyolojikanalizler yaptırılmış olup Ek-13’de sunulmuştur. Söz konusu su kaynağının
17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular
Hakkında Yönetmelik ve bu yönetmelikte değişiklik yapılmasına dair yönetmelikler gereği
izinlendirilmesi işlemi yapılacaktır.
Krom konsantre tesisi-1’de yapılan üretim sırasında kullanılan suyun temini mevcut
keson kuyudan sağlanmak olup keson kuyunun kullanımı ile ilgili olarak DSİ 19. Bölge
Müdürlüğünden alınan izin Ek-12’de sunulmuştur.
Mevcut keson kuyu, 37S Y:394525 X:4349846 koordinatında yer almaktadır. Keson
kuyunun debisi üretimde kullanılacak olan ve tesiste günlük su kaybı olan 334m3/gün’lik
miktarı karşılayacak kapasitededir.
Keson kuyunun bulunduğu alan, Adatepe Volkanitleri içerisinde yer almaktadır.
Adatepe Volkanitleri, İnallı Formasyonu üzerinde uyumlu olarak yer almaktadır.
Birim Höbek Volkanitlerfnin oluşturduğu yükseltilerin etekleri üzerinde de lav akıntıları
şeklinde gözlenmektedir. Bu nedenlerle Adatepe Volkanitleri Yamadağı Grubunun Pliyosen
ya da daha genç yaştaki en son aşamasını oluşturmaktadır.
Proje kapsamında inşası yapılacak olan Krom Konsantre Tesisi-2’nin üretimde
kullanacağı su ise izinlendirme sürecine devam edilen ve bu kapsamda DSİ 19. Bölge
Müdürlüğüne müracaatı yapılmış olan keson kuyudan temin edilecektir. Bu keson kuyu,
37S Y:389370 X:4351830 koordinatında yer almaktadır.
d) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında hidrojeolojik etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Söz konusu proje kapsamında cevher zenginleştirme tesisi kurulması planlanmakta
olup cevher zenginleştirme tesisinin montajının yapılacağı alanda ve şantiye binasının
montajının yapılacağı alanda ufak çaplı arazi tesviye çalışmaları yapılacaktır.
Proje kapsamında söz konusu mevsimsel akış gösteren kuru dereye müdahale
edilmeyecek, kuru dere yatağına pasa, evsel nitelikli atık vb. dökülmeyecektir.
Proje sahası ve çevresinde bulunan kuru dere yataklarından malzeme temin
edilmeyecektir. İşletme aşamasında saha içerisinde kuyu açılması söz konusu olması
durumunda; kuyu açımı ve sonrasında 167 sayılı Yeraltı Suları Kanunu ve DSİ Teknik
Yönetmeliği'ne uyulacaktır.
Krom ocağı sahasında gerçekleştirilecek patlatmalar esnasında gecikmeli kapsüller
kullanılarak vibrasyonun azaltılması amaçlanmaktadır. Patlatma esnasında oluşacak
vibrasyonun DSİ yapıları (sulama kanalı, sondaj kuyu) ve yer altı sularıüzerinde olumsuz
etki yaratması durumunda patlatma dizaynı değiştirilerek anlık şarj düşürülecektir.
Sahada yapılan arama faaliyetleri sırasında açılan sondaj kuyularındaki statik su
seviyesi çatlaklardan gelen sulardan oluşan statik su seviyesi 40 ile 70m arasında
görülmektedir.
111
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yapılacak olan patlatmalardan kaynaklanan vibrasyon yüzeyde daha fazla
hissedilmektedir. Yeraltına doğru inildikçe etkisi azalacaktır. Kazı taban kotu ve pınarın
kaynak kotuna bakılacak olursa yeraltı suyunun üretimden etkilenmeyeceği
düşünülmektedir. ÇED Olumlu Kararının alınmasına müteakiben, krom ocağı ve cevher
zenginleştirme tesisinin işletmeye alınması öncesi planlanan faaliyet sırasında olası sızıntı
sularının yeraltı ve yerüstü sularına etkisini tespit amacıyla mevcut su kalitesinin tayin
edilmesi amacıyla akredite olmuş laboratuarda su analizleri yaptırılacak ve projenin tüm
aşamalarında (işletme öncesi, işletme süresi ve işletme sonrası) su kalitesinin izlenmesi için
belirlenen periyotlarda numune alınarak yer altı suyu kontrol edilecektir. Alınan numune
raporları, Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’ne sunulacaktır.
4.1.5. Meteorolojik ve iklimsel özellikler
a) Bölgenin genel ve lokal iklim koşulları
Sivas İli, sert bir karasal iklim yapısına sahiptir. Kışları soğuk ve sert geçer, kış
aylarında kar yağışı sıkça görülür ve ortalama kar yağışı 4-5 ay sürer. Yazları sıcak kurak ve
kısa, ilkbahar ve sonbahar ayları yağmurlu geçer.
Proje sahasına en yakın meteoroloji istasyonu Kangal Meteoroloji İstasyonu olup,
1960-2013 yıllarını kapsayan Kangal Meteoroloji İstasyonuna Ait 45 Yıllık Rasat Verileri
Ek-14’de verilmiştir.
b) Bölgenin basınç, nem, sıcaklık, ve yağışın sözel ve grafiksel dağılımı
Basınç Dağılımı:
Kangal Meteoroloji İstasyonu 45 yıllık rasat verileri doğrultusunda yıllık ortalama
basınç 847,5 hPa’dir. Bölgede en yüksek basıncın olduğu ay ocak ayı, en düşük basıncın
olduğu ay ise şubat ayıdır.
Tablo 4.3. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Değerleri
Aylar
Yıllık
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Ortalama Basınç (hPa)
847,5 846,2 845,9 845,9 847,1 846,9 845,8 846,9 849
850,4 849,8 848,5 847,5
Maksimum Basınç (hPa) 861,2 858,7 860,9 856,5 856,1 854,5 853,9 854,2 856,3 857,6 859,3 861,1 861,2
Minimum Basınç (hPa)
827
824,7 830,2 827,2 837,6 837,4 838,4 838,4 840,3 840,2 832,4 826,8 824,7
PARAMETRELER
Şekil 4.7. Ortalama, Maksimum ve Minimum Basınç Değerleri
112
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Nem Dağılımı:
Kangal Meteoroloji İstasyonu rasat verilerine göre ortalama nem oranı %66,7 olup,
ilin en yüksek ortalama nem oranı %78,9 olup ocak ayında belirlenmiştir.
Tablo 4.4. Yıllara Göre Ortalama ve Minimum Nem Oranları
Aylar
PARAMETRELER
I
II
III
IV
V
VI
VII
Ortalama Nem (%)
79,3 78,8 74,3 67,2 65,5 59,7 53,3
Minimum Nem (%)
5
5
4
11
7
8
8
VIII
52
4
IX
54,2
6
X
63,7
3
XI
73,8
13
XII
78,9
15
Yıllık
66,7
3,0
Şekil 4.8. Yıllara Göre (1975-2010) Ortalama ve Minimum Nem Oranları
Sıcaklık:
Kangal İlçesi 52 yıllık rasat verilerine göre yıllık ortalama sıcaklık 6,60C, yıllık
maksimum sıcaklıkların ortalaması 14,20C, yıllık minimum sıcaklıkların ortalaması -0,80C
olarak belirlenmiştir. 52 yıllık rasat verilerine sıcaklık ölçümleri aşağıdaki şekilde verilen
grafik üzerinde gösterilmiştir. En yüksek sıcaklık 1960 yılı Temmuz ayında 410C, olarak
kaydedilmiştir. En düşük sıcaklık ise 1972 yılı Ocak ayında -36,20C olarak kaydedilmiştir.
Tablo 4.5. 52 yıllık sıcaklık verilerinin aylık maksimum, ortalama ve minimum sıcaklık verileri
Aylar
Parametre
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
Ortalama Sıcaklık (°C)
-6,4
-5
0,3
6,6
11,1
15,2
18,9
18,6
13,9
Maksimum Sıcaklık (°C)
28,6
24,5
28,5
28,1
36
34,5
41
39,1
38,5
Minimum Sıcaklık (°C)
-36,2
-32
-32,8 -13,4
-6,2
-2
-1,3
-2,3
-7
113
X
8,2
35,5
-13
XI
1,6
31,9
-26
XII
-3,4
29,5
-32
Yıllık
6,6
41,0
-36,2
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.9. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Sıcaklık Dağılımı
Yağış Dağılımı:
Kangal Meteoroloji İstasyonu rasat verilerine göre yıllık ortalama toplam yağış
miktarı 393,9 mm olarak ölçülmüştür. Yıllık en çok yağış miktarı 48,8 mm ile Haziran ayında
belirlenmiştir.
Kangal istasyonunda uzun yıllar kaydedilen olağanüstü meteorolojik olaylar (fevk
hadiseleri) Ek-14'de verilmiştir. Gerek yapılanma ve gerekse işletme aşamasında
meteorolojik olaylar (fevk hadiseleri) dikkate alınacaktır.
Tablo 4.6. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Yağış Miktarı
PARAMETRELER
Toplam Yağış Ortalaması (mm)
Maksimum Yağış (mm)
I
36,1
31,6
II
35
40,6
III
41,2
43,1
IV
57
35,4
V
56,5
35,5
Şekil 4.10. Uzun Yıllar Rasat Verilerine Göre Yağış Miktarı
114
Aylar
VI
VII
34,7 7,9
48,8 24,2
VIII
7,2
32,3
IX
12,7
43
X
30,2
41,8
XI
34,8
42,1
XII
40,6
38,7
Yıllık
393,9
48,8
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
c) Bölgenin sayılı günler dağılımı
Bölgenin rasat verilerine göre; aylık kar yağışlı günler sayısı, kar örgülü günler
sayısı, sisli günler sayısı, dolulu günler sayısı, kırağılı günler sayısı, orajlı günler sayısı
aşağıdaki tablo ve grafikte verilmiştir.
Tablo 4.7. Sayılı Günler Dağılımı
PARAMETRELER
Kar Yağışlı Günler Sayısı
Kar Örtülü Günler Sayısı
Sisli Günler Sayısı Ortalaması
Dolulu Günler Sayısı Ortalaması
Kırağılı Günler Sayısı Ortalaması
Toplam Orajlı Günler Sayısı Ortalaması
I
9,9
21,4
4,5
6,5
II
9,5
18,4
3,3
0
4,7
0,1
III
7,5
9,4
1,6
0,1
7,9
0,3
IV
2,2
0,9
0,4
1
4,7
1,6
V
0,2
0,1
0,2
0,8
1,2
4,3
Aylar
VI VII
0
0
0,7
0,1
4
0
0
1,4
VIII
0
0,1
1,1
IX
0
X
0,4
0,1
0,8
0,1
9,8
1,1
0,1
0
1,7
1,4
XI
3
3,7
2,2
0,1
13
0,1
XII
8,2
14
4,4
0
8,5
Yıllık
40,9
68,0
17,5
2,9
58,1
15,4
Şekil 4.11. Sayılı Günler Dağılımı
d) Bölgenin buharlaşma durumu
Kangal Meteoroloji İstasyonu rasat verilerine göre maksimum açık yüzey
buharlaşması 18,5 mm ile Temmuz ayında olup, yıllık ortalama açık yüzey buharlaşması ise
1.093,6 mm’dir.
Tablo 4.8. Buharlaşma Durumu
Parametre
I
Ortalama Açık Yüzey
Buharlaşması (mm)
Maksimum Açık Yüzey
Buharlaşması (mm)
II
III
IV
V
VI
Aylar
VII
VIII
IX
X
152,6
195,1
261,3
257,3
179,7
47,6
1093,6
13
16,8
18,5
17
15
9,8
18,5
115
XI
XII
Yıllık
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.12. Buharlaşma Dağılımı
e) Bölgenin rüzgarın sözel ve grafiksel dağılımı (aylık mevsimlik ve yıllık rüzgar
diyagramları, hakim rüzgar yönleri, kuvvetli rüzgarlı ve fırtınalı günler)
Kangal Meteoroloji İstasyonu rasat verilerine göre hakim rüzgar yönü NW
(kuzeybatı), hakim rüzgarın esme sayıları toplamı 49020 ve hakim rüzgarın yıllık ortalama
hızı 2,5 m/s’dir. 2. Derece hakim rüzgar yönü W (batı) olup esme sayıları toplamı 42722 ve
rüzgarın yıllık ortalama hızı 2,4 m/s’dir. 3. Derece hakim rüzgar yönü WNW (batı-kuzeybatı)
olup esme sayıları toplamı 37971 ve rüzgarın yıllık ortalama hızı 2,4 m/s’dir.
Esme Sayılarına Göre Rüzgar Dağılımı:
YÖN
Tablo 4.9. Yönlere Göre Aylık Ortalama Rüzgar Esme Sayıları Toplamı
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül
X
Ekim
XI
XII
YILLIK
Kasım Aralık TOPLAM
N
1913
1804
2189
1749
2101
3844
4626
4787
2882
1927
1718
1670
NNE
1316
1125
1037
709
771
1056
1349
1147
755
755
1101
1103
31210
12224
NE
2567
2478
1617
1146
1459
1267
1219
1107
913
1002
1370
2136
18281
ENE
2224
1844
1409
1027
1076
749
838
1002
890
1295
1598
2252
16204
E
2550
1857
1334
1169
1073
680
558
709
671
985
1405
2097
15088
ESE
1491
1209
1309
1018
914
443
439
538
483
770
1100
1875
11589
SE
2906
2513
2492
2265
1992
971
808
848
965
1389
2102
2858
22109
SSE
1689
1819
2177
2054
1466
782
531
673
979
1414
1766
2050
17400
S
2381
2307
3130
3064
2442
1443
1411
1239
2339
3404
2873
2525
28558
SSW
1029
837
1588
2129
1682
1334
1093
1190
1762
2090
1209
1136
17079
SW
1949
1811
2194
2817
3065
1927
2200
2135
3166
2986
2737
1924
28911
WSW
1262
1140
1775
2064
2148
2201
2080
2057
2269
2504
1840
1404
22744
W
2986
2876
3436
3508
3924
3975
3682
3948
3954
3782
3607
3044
42722
WNW
2496
2325
2576
3129
3731
4064
3872
3939
3922
3071
2442
2404
37971
NW
3351
3352
3600
3795
4387
5694
5750
5458
4166
3333
3043
3091
49020
NNW
1591
1511
2026
1628
1917
3175
3945
3541
2384
1723
1420
1333
26194
116
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
YÖN
N
Tablo 4.10. Mevsimlere Göre Ortalama Rüzgar Esme Sayıları Toplamı
KIŞ
İLKBAHAR
YAZ
SONBAHAR
5906
7694
12295
5315
NNE
3478
2536
3251
NE
6662
3872
3239
2959
4508
ENE
5477
2852
2730
5145
E
5741
2922
1938
4487
ESE
4009
2375
1460
3745
SE
7911
5228
2621
6349
SSE
5685
4302
2183
5230
S
7818
6949
4989
8802
SSW
3454
5145
4045
4435
SW
5954
7809
7501
7647
WSW
4177
6413
6406
5748
10433
W
9298
11407
11584
WNW
7397
10924
11733
7917
NW
10303
13876
15374
9467
NNW
5128
6720
9870
4476
117
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.13. Yıllık Esme SAayıları Toplamaı ve Mevsimlere Göre Esme Sayıları Toplamı
118
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.14. Aylara Göre Esme Sayıları Toplamı Rüzgâr Gülleri-1
119
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.15. Aylara Göre Esme Sayıları Toplamı Rüzgâr Gülleri-2
120
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Esme Hızlarına Göre Rüzgar Dağılımı:
Tablo 4.11. On Altı Yönde Aylık Ortalama Rüzgâr Hızları (m/s)
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
XII
Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık
1,8
2,0
2,7
2,5
2,2
2,7
3,0
3,0
2,3
1,9
1,8
1,8
1,3
1,6
1,7
1,8
1,8
2,1
2,3
2,0
1,4
1,3
1,2
1,4
1,7
1,7
2,0
2,0
1,7
1,9
2,1
1,7
1,5
1,5
1,5
1,6
1,6
1,6
1,9
1,9
1,8
1,6
1,7
1,7
1,4
1,4
1,4
1,6
2,1
2,0
2,1
2,0
1,9
1,4
1,4
1,5
1,4
1,4
1,6
1,8
2,5
2,9
2,7
2,5
2,0
1,5
1,4
1,5
1,3
1,6
1,9
2,4
3,7
3,7
3,9
3,7
2,9
2,2
1,7
1,6
1,7
2,4
2,8
3,5
3,1
3,5
3,3
3,7
3,0
2,0
1,7
1,6
1,9
2,6
2,8
3,2
3,2
3,5
3,8
3,8
3,0
2,3
1,8
1,6
2,1
2,5
2,8
3,1
2,0
2,1
2,5
3,2
2,4
1,8
1,6
1,5
1,7
1,8
1,8
1,8
2,2
2,5
2,8
3,0
2,6
2,1
2,0
1,8
2,0
2,0
2,0
2,0
2,2
2,3
2,7
2,6
2,3
2,0
1,8
1,6
1,8
1,7
1,6
1,9
2,7
2,8
3,0
2,8
2,6
2,3
2,1
2,1
2,0
1,9
2,0
2,3
2,3
2,4
2,6
2,9
2,8
2,6
2,5
2,5
2,4
2,0
1,9
2,0
2,2
2,3
2,4
2,8
2,6
2,9
3,0
2,9
2,5
2,0
2,0
2,0
1,7
1,9
2,4
2,2
2,3
2,9
3,1
3,0
2,2
1,7
1,6
1,7
Tablo 4.12. Mevsimlere Göre Ortalama Rüzgâr Hızları (m/s)
N
NNE
NE
ENE
E
ESE
SE
SSE
S
SSW
SW
WSW
W
WNW
NW
NNW
KIŞ
2,2
1,5
1,8
1,7
2,1
2,7
3,8
3,3
3,5
2,2
2,5
2,4
2,8
2,4
2,3
2,0
İLKBAHAR
2,5
1,9
1,9
1,8
1,8
2,0
2,9
2,9
3,0
2,5
2,6
2,3
2,6
2,8
2,8
2,5
YAZ
2,8
1,9
1,8
1,6
1,4
1,4
1,7
1,7
1,8
1,6
1,9
1,7
2,1
2,5
2,8
2,8
SONBAHAR
1,8
1,3
1,5
1,5
1,6
2,0
2,9
2,9
2,8
1,8
2,0
1,7
2,1
2,0
2,0
1,7
121
YILLIK
ORT.
2,3
1,7
1,7
1,6
1,7
2,0
2,8
2,7
2,8
2,0
2,3
2,0
2,4
2,4
2,5
2,2
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.16. Yıllık Ortalama Esme Hızları (m/sn)
Tablo 4.13. Aylara Göre Ortalama Fırtınalı ve Kuvvetli Rüzgar Günler Sayısı
Aylar
Parametre
I
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
IX
X
XI
Ortalama Rüzgar
2,7 2,9 3,2 3,4 2,7
2,7 2,6
2,5
2,2 2,2 2,3
Hızı (m/s)
XII
Yıllık
2,5
2,7
Şekil 4.17. Ortalama Fırtınalı Günler ve Ortalama Kuvvetli Rüzgarlı Günler Grafiksel Gösterimi
Tablo 4.14. Aylara Göre Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü
Parametre
Maksimum Rüzgar Hızı
Maksimum Rüzgar Yönü
I
34,1
NNW
II
27,1
NE
III
30
SSW
IV
26,9
SW
V
31
WNW
122
Aylar
VI
VII
28,4
24,4
SSW WSW
VIII
22
NNW
IX
22,2
S
X
20,1
W
XI
24,6
WSW
XII
21,1
SSE
Yıllık
34,1
NNW
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.18. Aylara Göre Maksimum Rüzgar Hızı ve Yönü Grafiksel Gösterimi
f) Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri
Standart zamanlarda gözlenen en büyük yağış değerleri tablosuna göre, 100 yıllık
beklenen 24 saatlik en çok yağış miktarı 54,1 mm olup işletme aşamasında tesis ve üniteler
54,1 mm'ye göre dizayn edilecektir.
g) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler sırasında yerel ve bölgesel iklimde
oluşabilecek meteorolojik ve iklimsel etkiler ile alınacak önlemler (arazi hazırlık,
inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler sırasında yerel ve bölgesel iklimde
oluşabilecek bir etki beklenmemektedir.
Kangal Meteoroloji İstasyonu Yağış Şiddet-Süre-Tekerrür Eğrileri ve Standart
Zamanlarda Gözlenen En Büyük Yağış Değerleri tablosuna göre, 100 yıllık beklenen 24
saatlik en çok yağış miktarı 54,1 mm olup işletme aşamasında tesis ve üniteler 54,1 mm'ye
göre dizayn edilecektir.
4.1.6.Orman Alanları
a) Proje etki alanında bulunan orman alanları
Proje kapsamında faaliyetin gerçekleştirileceği ÇED Alanının Kuzeybatı ÇED Alan
Sınırında Bozuk Koru (Verimsiz) Ormanı yer almaktadır. Proje kapsamında yapılacak olan
faaliyet sırasında bu alana herhangi bir müdahalede bulunulmayacak ve alana katı ve sıvı
nitelikte atık dökülmeyecektir.
b) Proje kapsamında yapılmış ve yapılacak iş ve işlemler kapsamında orman alanları
üzerine etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Ruhsat alanının büyük bir kısmının yüzeyi mera alanlardan oluşmakta olup saha
üzerinde genel itibari ile otsu bitkiler yer almaktadır. Dolayısıyla proje sırasında ağaç kesimi
söz konusu olmadığı gibi etkilenecek tabii bitki türleri de bulunmamaktadır.
123
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Çalışma alanı içerisinde orman alanı yer almaması nedeni ile orman yangını
oluşumu durumu söz konusu değildir. Ancak proje kapsamında faaliyetin gerçekleştirileceği
ÇED Alanının Kuzeybatı ÇED Alan Sınırında Bozuk Koru (Verimsiz) Ormanında herhangi
bir nedenle yangın oluşumu durumunda Orman İşletme Şefliğine haber verilecek ve orman
alanında yangın oluşumu görüldüğü zaman tesis personeli tarafından gerekli müdahale
yapılacaktır. Proje alanında oluşacak yangınlara müdahale amacı ile tüm ekipmanlar hazır
bulundurulacaktır.
Faaliyet kapsamında orman alanına herhangi bir müdahalede bulunulmayacak
olması, alandan ağaç kesiminin söz konusu olmaması ve orman alanına herhangi bir
nedenle katı ve sıvı nitelikte atık dökülmeyecek olması nedeni ile alanın gerçekleştirilecek
faaliyetten etkilenmesi beklenmemektedir.
4.1.7. Flora-Fauna
a) Proje Alanı Flora-Faunası
Proje alanı Grid Kareleme Sistemine göre B6 karesinde yer almaktadır. Flora
açısından ise Iran-Turan Fitocoğrafik Bölgesi’ne girmektedir.
Davis’in Kareleme Sistemi aşağıda verilmiştir.
PROJE
ALANI
Şekil 4.19. Türkiye’nin Fitocoğrafik Bölge Sınırları
İran-Turan Fitocoğrafik Bölgesinde kalan İç Anadolu, kuzeyden Karadeniz
sıradağlarının, güneyden de Toros dağlarının yağmur siperi altında bulunan bir bölge olup,
karasal bir iklime sahiptir. Ekolojik ortam şartlarına göre, bölgenin orta bölümünde 1200
m’ye kadar çıkan sahalarda yazın kuruyan ot toplulukları (step) daha yüksekte ise yarı
kurak-yarı nemli koşulların dikte ettiği kurakçıl kuru orman örtüsü bulunmaktadır. Nitekim,
bakı ve yükseklik şartlarına göre yer yer değişmekle beraber, iç Anadolu’da 1000-1200
m’leri arasında step, daha yüksek kesimlerde meşe ve karaçam toplulukları ve ormanları
görülür.
Step formasyonu yayıldığı topoğrafik durumuna göre dağ ve ova stepi olmak üzere
ikiye ayrılır. Proje alanı daha 1000-1200 m’ler arasındaki alçak yükseltilerde yaygın olan ve
az eğimli yerleri kapsayan Ova stebi karakterindedir. Ova stebinin egemen bitkileri ise
Yavşan (Artemisia) ve Kekik (Thymus) cinsleridir. Step sahaları, aynı zamanda kültür
arazileri haline getirilmeye uygun olduklarından, özellikle son otuz yıl içinde, tarımın
mekanizasyonu sebebi ile de büyük bir oranda ekin tarlaları haline getirilmiş ve tipik step
124
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
alanları gittikçe daraltılmış bulunmaktadır. Darlaşan bu alanlar, aynı zamanda, sayıları
gittikçe artan hayvan otlakları olarak da kullanıldıklarından, aşırı otlatma sebebiyle, ileri
derecede tahrip edilmişlerdir. Bu tahribin önlenebilmesi için hayvanların yemedikleri dikenli
ve acı türler yaygınlaşmıştır. Bu otlar ise, Erygium campestre, Peganum harmala,
Euphorbia tinctoria, Centaurea squarrosa, Cousinia birandiana, Aihagi camelorum’dur.
Aşağıdaki şekilde Türkiye Vejetasyon Formasyonları görülmektedir.
Şekil 4.20. Türkiye’nin Vejetasyon Formasyonları
Proje alanı ve çevresinin florasını tespit edebilmek için yapılmış literatür çalışması
ve bölgede daha önce yapılmış proje çalışmalarından faydalanılmıştır. Yapılan çalışmalar
sonucu faaliyet alanı çevresinde tespit edilen türler aşağıdaki listede verilmiştir.
Raporun flora kısmı oluşturulurken Davis’in “Flora of Turkey and East Aegean
Islands” adlı eserinden ve Türkiye Bitkileri Veri Servisi (TUBİVES)’den yararlanılmıştır.
125
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
Şekil 4.21. Flora Tür ve Özellikleri
FAMİLYA
TÜR
Türkçe adı
FCB
Habitat
Lokalite (m)
1
APIACEAE
(UMBELLIFERAE)
ARACEAE
ASTERACEAE
(COMPOSITAE)
BORANGINACEAE
BRASSICACEAE
(CRUCIFERAE)
CAMPANULACEAE
CAPRIFOLIACEAE
CARYOPHYLLACEAE
CHENOPODIACEAE
CISTACEAE
CONVOLVULACEAE
Astrodaucus orientalis
Bupleurum rotundifolium
Arum detruncatum var. detruncatum
Achillea wilhelmsii
Anthemis tinctoria var. tinctoria
Artemisia taurica
Centaurea carduiformis
Centaurea pulchella
Centaurea virgata
Cousinia canescens
Helichrysum armenium
subsp. armenium
Inula montbretiana
Echinops pungens var. pungens
Jurinea consanguinea
Scorzonera tomentosa
Senecio pseudo-orientalis
Taraxacum serotinum
Heliotropium hirsutissimum
Lappula barbata
Moltkia coerulea
Onosma microcarpum
Alyssum dasycarpum
Alyssum xanthocarpum
Crambe orientalis
Erysimum cuspidatum
Asyneuma limonifolium subsp.
limonifolium
Campanula tridentata
Viburnum lantana
Dianthus micranthus
Gypsophila sphaerocephala var.
sphaerocephala
Silene capitellata
Silene dichotoma subsp. dichotoma
Beta corolliflora
Helianthemum canum
Helianthemum nummularium subsp.
tomentosum
Convolvulus betonicifolius subsp.
Yılan yastığı
Civan perçemi
Sarı papatya
Pelin otu
Peygamber çiçeği
Altın otu
Şekerli ot
Topuz
Kanarya otu
Kara hindiba
Emzik otu
Kumar
İran -Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
350-2700
400-2000
70-2060
500-2200
0-1830
900-1900
1000-2300
900-1900
100-2000
950-2400
900-2500
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
850-2400
1400-2000
0-1950
800-2600
1200-2700
400-2400
0-2000
830-2100
700-1850
300-2600
100-2600
600-2500
500-2800
850-2300
İran-Turan
İran-turan
0-2400
Çıngırak otu
Tüylü Kartopu
Karadeniz
AvrupaSibirya
4 5
V
V V
V
V
V
İran-Turan
İran-Turan
Koyungözü
İran-Turan
V
V
V
V
V
V
1
2
X
3
END
4
IUCN
BERN
5
-
X
X
X
X
X
Y
LC
-
V
V V
V
X
-
V
V
X
-
V
V
V
X
-
V
V X
-
V V X
-
V V X
V V
X
V V
X
V
X
650-2200
126
8
V X
V
X
V
X
V X
X
X
X
X
X
V V X
V
X
V
X
X
V
X
V
1000-2500
0-2100
1170-2450
800-2500
30-1700
7
V
V
V
V
V
V V
V
V
V
500-2000
Gıcıgıcı
Yabani pancar
Bolluk
6
V V
X
V
X
V
V
V
V
X
V
V V
X
V V X
V
V
V
860-3400
1000-2000
1320-3360
Çöven
2 3
V
V
Y
X
LC
-
X
-
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
CRASSULACEAE
DIPSACACEAE
EUPHORBIACEAE
FABACEAE
(LEGUMINOSAE)
JUNCACEAE
LAMIACEAE (LABIATAE)
LILIACEAE
MALVACEAE
PAPAVERACEAE
PLANTAG INACEAE
POACEAE (GRAMINAE)
RANUNCULACEAE
ROSACEAE
betonicifolius
Sedum sempervivoides
Scabiosa argentea
Euphorbia arvalis
Euphorbia orientalis
Astragalus ponticus
Astragalus microcephalus
Coronilla orientalis
Medicago x varia
Onobrychis armena
Trigonella monantha subsp. monantha
Vicia cracca subsp. stenophylla
Juncus compressus
Acinos rotundifolius
Marrubium globosum subsp. globosum
Nepeta fissa
Phlomis sieheana
Salvia virgata
Scutellaria orientalis subsp. pinnatifida
Ziziphora capitata
Allium pseudoflavum
Gagea vi llosa
Malva neglecta
Papaver argemone subsp. argemone
Plantago major subsp. major
Plantago maritina
Elymus elongatus subsp. ponticus
Triticum baeoticum subsp. baeoticum
Consolida orientalis
Consolida scleroclada var. rigida
Ranunculus sericeus
Rosa canina
Rosa hemisphaerica
Rubus canescens var. canescens
RUBIACEAE
SOLANACEAE
TAMARICAEA
TYPHACEAE
Asperula glomerata subsp. glomerata
Crucianella exasperata
Galium verticillatum
Veronica multifida
Hyoscyamus reticulatus
Myricaria germanica
Typha laxmannii
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
Kaya koruğu
Uyuz otu
Sütleğen
Geven
Boz Geven
Körigen
Yonca
Korunga
Çemen otu
Burçak
Pisik otu
Çalba
Adaçayı
Dağ reyhanı
Sirmo
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
İran-Turan
Akdeniz
Ebegümeci
Gelincik
Sinir otu
Sinir otu
Ayrık otu
Mor çiçek
Düğün çiçeği
Kuşburnu
Kadıngöbeği
Böğürtlen
Mak otu
İran-Turan
İran-Turan
AvrupaSibirya
İran-Turan
İran-Turan
Akdeniz
İran-Turan
İran-Turan
AvrupaSibirya
127
1200-2900
0-2500
930-2000
650-2100
900-2800
850-2700
200-2300
250-2000
100-2000
300-1850
0-2000
0-2350
0-2200
800-2500
1100-1950
870-2300
0-2300
400-2200
0-2200
300-2200
350-2300
0-2000
0-2000
0-2240
0-2400
0-1800
100-1650
0-1900
900-1700
650-2750
30-1700
800-1800
0-2150
1200-2350
250-1800
0-2300
10-1700
800-2500
0-2000
V
V
V X
V V
V
X
V V
X
X
V
X
V
V
V
V
V
V
V V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
V
X
V X
V V
X
V
X
V
X
V V X
X
V V
X
V X
V V
X
V V X
V
X
V
X
V V
X
V V
X
V
X
V
X
V
X
X
X
V
X
V
X
V
X
V
X
X
V X
V X
LC
Y
LC
Y
LC
-
V
V X
-
V
V
V
X
V V
X
V V
X
V V X
V
X
V
X
-
V
V
V
X
Y
LC
-
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
FCB: Fitocoğrafik Bölge
Bitkinin ait olduğu fitocoğrafik bölge
Habitat Sınıfları:
1.Orman
2.Maki
3.Frigana
4.Kültür Alanları (Bağ, bahçe, vb)
5.Mera
6.Nemli çayır, bataklık, sulak alan
7.Step
8.Kayalık
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
END: Endemizm
L: Lokal Endemik
B: Bölgesel Endemik
Y: Yaygın Endemik
Lokalite: Bitkinin adresi, yüksekliği
Örtüş Bolluk Dereceleri:
I.Çok nadir
2.Nadir
3.Orta derecede bol
4.Bol
5.Çok bol veya saf popülasyon oluşturmakta
IUCN: Tehlike sınıfları
Ex: Tükenmiş-Extinct Endemik Türler
Ew: Doğada Yok Olmuş Endemik Türler
CR: Kritik Olarak Tehlikede Olan Endemik Türler
EN: Tehlike Altında Olan Türler (Tehlikede)
VU: Hasar Görebilir Türler
NT: Tehdit Altına Girebilir
LC: En Az Endişe Verici (Tehdit altında olmayan)
DD: Daha fazla bilgi toplanması gereken türler
NE: Değerlendirilemeyen
Tespit: Bitkinin tespit şekli
A: Arazi Çalışması sonucu
L: Literatür taraması sonucu
Kaynaklar: Davis, P.H. Flora Of Turkey 1-8, Josef Donner Linz
Red Data Book Of Turkısh Plants'Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van 100. Yıl Üniversitesi 2000'
TÜBİVES (Türkiye Bitkileri Veri Servisi)
Türk Dil Kurumu Yayını 'Türkçe Bitki Adları Sözlüğü'
128
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıdaki listeden belirtilen türlerden endemik ve nesli tehlikede olan bitki türlerini
tespit etmek için 'Red Data Book Of Turkish Plants' Türkiye Tabiatı Koruma Derneği ve Van
100. Yıl Üniversitesi 2000 adlı yayın taranmıştır. Proje etki alanı içerisindeki türlerden;
Scorzonera tomentosa, Silene capitellata, Astragalus ulaschensis, Marrubium globosum
subsp. globosum, Phlomis sieheana, Veronica multifida türleri Türkiye için endemiktir.
Scorzonera tomentosa, Silene capitellata, Marrubium globosum subsp. globosum,
Phlomis sieheana, Veronica multifida Red Data Book adlı esere göre 'LC' kategorisinde
bulunmaktadır. 'LC' kategorisi Türkiye'de oldukça yaygın, bol olarak yetişen ve herhangi bir
tehdidin söz konusu olmadığı bitkiler için kullanılmaktadır. Proje alanı ve çevresi dışında,
diğer illerimizde de yaygın olarak bulunan türlerdir. Bunların neslinin tehlikeye girmesi gibi
bir durum şu anda söz konusu olmadığı gibi gelecekte de herhangi bir tehdit büyük olasılıkla
mümkün değildir.
Proje kapsamındaki bütün bu endemik türlerin korunması amacıyla çalışacak tüm
personel bilinçlendirilecek ve yine türlerin nesillerinin devamı için benzer habitatlara nakilleri
yapılacaktır.
Bunların dışındaki türler Red Data Book'a göre henüz bir kategori altına
alınmamıştır.
Ayrıca çalışma alanında nadir veya nesli tehlikede olan veya Bern Sözleşmesi Ek-1
listesine göre koruma altına alınması gereken herhangi bir bitki türüne rastlanmamıştır.
Alanda belirlenen bu endemik türlerin, Türkiye vilayetlere ve karelere göre dağılım durumu
haritalarla ve türlere ait resimler aşağıda verilmiştir.
Tür Adı:
Scorzonera tomentosa
Karelere Göre Dağılımı
Vilayetlere Göre Dağılımı:
Adana, Kars, Siirt, Bitlis, Erzincan, Giresun,
Kayseri, Konya, Muş, Niğde, Sivas, Bayburt
Karelere Göre Dağılımı:
A4, A5, A6, A7, A8, A9, B2, B3, B4, B6, B7, B8,
C3, C4, C7
Tür Adı:
Silene capitellata
Karelere Göre Dağılımı
Vilayetlere Göre Dağılımı:
Kars, Çankırı, Kastamonu, Ankara, Artvin,
Erzincan, Erzurum, Gümüşhane, Konya,
Malatya, Sivas, Uşak, Bayburt
Karelere Göre Dağılımı:
A7, A8, A9, B4, B5, B6, B7, B8, B9, C5
Tür Adı:
Marrubium globosum subsp. globosum
Karelere Göre Dağılımı
Vilayetlere Göre Dağılımı:
Adıyaman, Çorum, Diyarbakır, Hatay, Isparta,
Kayseri, Malatya, Muğla, Niğde, Sivas, Uşak,
Karaman
Karelere Göre Dağılımı:
A5, B2, B3, B5, B6, B7, C2, C3, C4, C5, C6, C7,
C8
129
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tür Adı:
Phlomis sieheana
Karelere Göre Dağılımı
Vilayetlere Göre Dağılımı:
Ankara, Erzincan, Kayseri, Konya, Malatya,
Niğde, Sivas
Karelere Göre Dağılımı:
B4, B5, B6, B7, C4, C5
Tür Adı:
Veronica multifida
Karelere Göre Dağılımı
Vilayetlere Göre Dağılımı:
Adana, İstanbul, Zonguldak, Ankara, Burdur,
Çorum,
Denizli,
Erzurum,
Eskişehir,
Gümüşhane,
Kayseri,
Konya,
Kütahya,
Sakarya, Sivas, Bayburt
Karelere Göre Dağılımı:
A2, A3, A4, A5, A6, A7, A8, A9, B2, B3, B4, B5,
B6, C2, C3, C4, C5
Kaynak: http://turkherb.ibu.edu.tr (Tübives, Türkiye Bitkileri Veri Servisi)
Tür Adı
Scorzonera
tomentosa
Resimler
Tür Adı
Scorzonera
tomentosa
Resimler
130
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tür Adı
Marrubium
globosum
subsp.
globosum
Resimler
Tür Adı
Veronica
multifida
Resimler
Tür Adı
Phlomis
sieheana
Resimler
FAUNA:
Proje alanı çevresinde başlıca habitat tipleri step alanlarıdır.
20 Şubat 1984 gün ve 18318 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konan
”Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama ortamlarını Koruma Sözleşmesi” (Bern Sözleşmesi
uyarınca koruma altına alınan alanlar)
131
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
12 Haziran 1981 gün ve 17368 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe
konan “Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi” (Barselona Sözleşmesi)
çerçevesinde aşağıda belirtilen koruma statüsüne sahip alanlar;
Türkiye’nin 6 Kasım 1986 tarihinde taraf olduğu “Akdeniz’de Özel Koruma
Alanlarının Korunmasına Ait Protokol” gereği ülkemizde “Özel Koruma Alanı” olarak
belirlenmiş alanlar, Barselona sözleşmesine taraf ülkelerin Eylül 1985 de yaptıkları 4.
olağan hükümetler arası toplantıda kabul ettikleri “Cenova Deklarasyonu” gereği seçilmiş ve
Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından yayımlanmış olan “Akdeniz de Ortak Öneme
Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit” listesinde yer alan alanlar,
14 Şubat 1983 gün ve 17959 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe konan
“Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi” nin 1. ve 2. Maddeleri gereğince
Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan “Kültürel Miras” ve “Doğal Miras” statüsü
verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar.
20-06-1996 tarih ve 22672 sayılı resmi gazetede yayımlanan Cites sözleşmesi
kapsamında irdelenmiştir.
Literatür çalışması sonucunda belirlenen fauna türleri tabloda verilmiştir.
132
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.22. Sürüngen Tür ve Özellikleri
Latince Adı
TAKIM: SQUMATA
Alttakım: LACERTILIA
Fam: Lacertidae
Sp. Lacerta saxicola lantzicyreni
Türkçe adı
Kertenkeleler
Asıl Kertenkeleler
END
IUCN
CITES BERN Söz.
MAK
Habitat
Kaya kertenkelesi
-
DD
-
Ek III
Orman içlerinde, çıplak ve açık arazilerde, taşlık ve kayalık alanlarda
Sp. Lacerta parva
Alttakım: OPHIDIA
Fam: Colubridae
Cüce kertenkele
Yılanlar
-
LC
-
Ek II
Ek
Liste-I
Sp. Elaphe quatuorlineata sauromates
Fam: Viperidae
Sarıyılan
Engerekler
-
LC
-
Ek II
Ek
Liste-I
Seyrek ağaçlık bölgelerdeki taşlık yerlerde, bahçelerde, tarlalarda
Sp. Vipera ammodytes
Boynuzlu engerek
-
LC
-
Ek II
Ek
Liste-I
Ormanların açık alanları, çalılıklar, taşlık yerlerde
Bitki örtüsü fakir dağ steplerinde, taşlık zeminlerde
Şekil 4.23. Memeli Türleri ve Özellikleri
Latince Adı
TAKIM: INSECTIVORA
Fam:Erinaceidae
Sp. Erinaceus concolor
Fam:Soricidae
Sp. Crocidura leucodon
TAKIM: CHIROPTERA
Alttakım: MICROCHIROPTERA
Fam:Rhinolophidae
Sp. Rhinolophus hipposideros
Fam:Vespertilionidae
Sp. Pipistrellus pipistrellus
TAKIM: LAGOMORPHA
Fam:Leporidae
Sp. Lepus europaeus
TAKIM: RODENTIA
Alttakım: SCIURIDAE
Fam:Sciuridae
Sp. Citellus xanthophrymnus
Alttakım: MYOMORPHA
Fam:Cricetidae
Sp. Cricetulus migratorius
Sp. Microtus epiroticus
Fam: Spalacidae
Sp. Spalax leucodon
Türkçe adı
Böcekçiller
Kirpiler
Kirpi
Sivrifareler
Sivriburunlu fare
Yarasalar
Böcek Yiyen Yarasalar
END
IUCN
CITES BERN Söz.
MAK
Habitat
-
NT
-
-
Ek Liste-I
Fundalık ve çalılıklar
-
NT
-
Ek III
-
Çayırlık ve sudan uzak çalılar
Küçük nalburunlu yarasa
Düzburunluyarasalar
Cüce yarasa
Tavşanlar
-
LC
-
Ek II
Ek Liste-I
Orman, ağaçlık, çalılık
-
LC
-
Ek II
-
Orman kenarı, yerleşim alanları yakınlarında
Yabani tavşan
Kemiriciler
SİNCAPLAR
-
LC
-
Ek III
Ek Liste-III
Her türlü alan
Gelengi
Fare Benzeri Kemiriciler
Arvutlaklar
Cüce arvutlak
-
LC
-
-
-
Stepler
-
NT
DD
-
-
-
Kültür ve step alanları
Kültür arazilerinin tümü
-
DD
-
-
-
Yumuşak tarım alanları, stepler, bağ-bahçeler
Kör fare
133
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
TAKIM: CARNIVORA
Fam: Canidae
Sp. Canis lupus
Fam: Mustellidae
Sp. Mustela nivalis
TAKIM: ARTIODACTYLA
Alttakım: SUIFORMES
Fam: Suidae
Sp. Sus scrofa scorafa
Karasal Yırtıcılar
Kurtlar ve Köpekler
Kurt
Sansarlar
Gelincik
Çift Toynaklılar
Gevişgetirmeyenler
Yabani domuz
-
LC
Ek 2B
Ek II
Ek Liste-I
Orman ve steplerde
-
LC
-
Ek III
Ek Liste-II
Orman kenarı, çalılık ve fundalık
-
LC
-
EK III
Ek Liste-III
Ormanlık ve fundalıklar
Habitat : Tespit edilen türün yaşadığı alan özelliği
END
: Endemik
MAK
: Merkez Av Komisyonu Kararları (2013-2014 )
Şekil 4.24. Kuş Türleri ve Özellikleri
Latince Adı
Türkçe Adı
TAKIM : FALCONIFORMES
Yırtıcıkuşlar
Familya : ACCIPITRIDAE
Yıtıcıkuşlar
Buteo rufinus
Kızıl Şahin
Familya: FALCONIDAE
Doğangiller
Falco subbueto
Delice doğan
TAKIM: GALLIFORMES
Tavuklar
Familya: PHASIANIDAE
TAVUKSULAR
Alectoris chukar
Kınalı keklik
Perdix perdix
Çil Keklik
Coturnix coturnix
Bıldırcın
TAKIM : COLUMBIFORMES
GÜVERCİNLER
Familya: COLUMBIDAE
Güvercingiller
Colomba livia
Kaya güvercini
Streptopelia decaocta
Kumru
TAKIM : PASSERIFORMES
ÖTÜCÜKUŞLAR
Familya : ALAUDIDAE
Tarlakuşugiller
Calandrella brachydactyla
Bozkır Toygarı
Küçük Boğmaklı
Melanocorypha bimaculata
Tarlakuşu
Familya: HIRUNDINIDAE
Kırlangıçgiller
Ptyonoprogne (Hirundo) rupestris
Kaya Kırlangıcı
Familya : TURDIDAE
Ardıçkuşugiller
Narbülbülü
Erithacus rubecula
(Kızılgerdan)
Familya: CORVIDAE
Kargagiller
Pica pica
Saksağan
Corvus monedula
Cüce karga
Familya: STURNIDAE
Sığırcıkgiller
İngilizce Adı
Fİ
FD
EVRDB
CITES
IUCN
END
BERN Sözleşmesi
MAK
Long-legged Buzzard
-
-
A.3
-
LC
-
Ek-II
Ek Liste-I
Eurasien Hobby
-
-
A.3.1
-
LC
-
Ek-II
Ek Liste-I
Chukar Partridge
Partidge
Common Qunail
-
-
A.2
A.2
A.3
-
LC
LC
LC
-
Ek-III
Ek-III
Ek-III
Ek Liste-III
Ek Liste-II
Ek Liste-III
Rock Piegon
Eurasien Collared Dove
-
-
A.5
A.5
Ek 3B
LC
LC
-
Ek-II
Ek-II
Ek Liste-III
Ek Liste-II
Greater Short-toed Lark
-
-
A.3
-
LC
-
Ek-II
Ek Liste-I
Bimaculated Lark
-
-
A.3
-
LC
-
Ek-III
Ek Liste-I
Eurasien Crag Martin
-
-
A.5
-
LC
-
Ek-III
Ek Liste-I
European Robin
-
-
A.3
-
LC
-
Ek-II
Ek Liste-I
Eurasian Jackdaw
-
-
A.5
A.5
-
LC
LC
-
-
Ek Liste-III
Ek Liste-III
134
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Sturnus vulgaris
Familya: PASSERIDAE
Passer domesticus
Familya: FRINGILLIDAE
Carduelis carduelis
Craduelis cannabina
Familya: EMBERIZIDAE
Miliaria calandra
Fİ
FD
EVRDB
MAK
END
:
:
:
:
:
Sığırcık
Serçegiller
Serçe
İspinozgiller
Saka
Keten Kuşu
Kirazkuşugiller
Tarla kirazkuşu
European Starling
-
-
A.5
-
LC
-
-
Ek Liste-II
House Sparrow
-
-
A.5
-
LC
-
-
Ek Liste-III
European Goldfinch
Eurasien Linnet
-
-
A.3
A.3
-
LC
LC
-
Ek-II
Ek-II
Ek Liste-I
Ek Liste-I
Corn Bunting
-
-
A.4
-
LC
-
Ek-III
Ek Liste-II
Faaliyet Alanı ve Çevresindeki Populasyon Yoğunluğu
Faaliyet Alanı ve Çevresi Dışındaki Populasyon Yoğunluğu
European Vertabrate Red Data Book
Merkez Av Komisyonu Kararı (2013-2014 )
Endemik
135
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıda verilen, kuş, memeli, sürüngen ve amfibi türlerinin IUCN'e göre tehlike
sınıfları belirtilmiştir. Tespit edilen bu türler, projenin inşaat aşamasında meydana gelecek
gürültüden etkilenecek ve ortamdan uzaklaşarak benzer habitatlara çekileceklerdir. Proje
alanının çevresinde gerek memeli, gerekse kuş türlerinin barınabileceği alternatif alanlar
mevcuttur. Bu nedenle faaliyetten kaynaklı, türlerin neslinin tehlikeye düşmesi
öngörülmemektedir.
İnşaat aşaması sırasında Merkez Av Komisyonu 2013-2014 kararlarına riayet edilecek
ve yasadışı avlanma engellenecektir. Bu nedenle çalışan tüm personel bilgilendirilecektir.
Ayrıca Bern Sözleşmesi 6. ve 7. madde hükümlerine de uyulacaktır.
Yukarıda belirtilen türlerin uluslar arası ticareti ile ilgili "Nesli Tehlikede Olan Yabani
Hayvan ve Bitki Türlerinin Uluslar Arası Ticaretine İlişkin Sözleşme (CITES) incelenmiştir.
Bölgenin flora listesi içerisinde bu sözleşmede yer alan tür veya alt türler bulunmamakta olup,
fauna listesi içerisinde ise bu sözleşmede yer alan ve bölgede de yaşama ortamı bulunan iki
tür tespit edilmiştir:
Columba livia (Kaya Güvercini)(Ek III)
Canis lupus (Kurt)(Ek I)
CITES Sözleşmesi
Ek I: Nesilleri tükenme tehdidi ile karşı karşıya bulunan, bu nedenle örneklerinin tica
retinin özellikle sıkı mevzuata tabi tutulması ve bu ticarete sadece istisnai durumlarda izin
verilmesi zorunlu olan türleri içerir.
Ek II: Nesilleri mutlak olarak tükenme tehdidiyle karşı karşıya olmamakla birli kte,
nesillerinin devamıyla bağdaşmayan kullanımları önlemek amacıyla ticaretleri beli rli esaslara
bağlanan türleri içerir.
Ek III: Herhangi bir taraf ülkenin kendi yetki alanı içinde düzenlemeye tabi tuttuğu ve
aşırı kullanımını önlemek veya kısıtlamak amacıyla ticaretinin denetime alın masında diğer
taraflar ile işbirliğine ihtiyaç duyduğunu belirttiği bütün türleri kapsar.
Madde III
Ek I Kapsamındaki Türlerin Örneklerinin Ticaret Mevzuatı;
1. Ek I kapsamındaki türlerin örneklerinin tüm ticareti bu maddenin şartlarına uygun
olacaktır.
2. Ek I kapsamındaki bir türün herhangi bir örneğinin ihracatı, ön kabul ve bir ihraç
iznini gerektirmektedir. Bu ihracat izni, sadece aşağıdaki şartlar karşılandığı takdirde
verilecektir:
(a) İhracat işlemini yapan Devletin Bilim Otoritesinin böyle bir ihracatın o türün hayatta
kalmasına zarar vermeyeceğini bildirmesi halinde;
(b) İhracat işlemini yapan Devletin İdari Otoritesi, şayet fauna ve floranın korunmasına
dair0020o Devletin kanunlarını ihlal etmeden örneğin sağlandığı hususunda inandırılırsa;
(c) İhracat işlemini yapan İhracatçı Devletin İdari Otoritesi, herhangi bir canlı örneğin
yaralanma, sağlığına zarar verme ve kötü muamele riskini azaltacak şekilde hazırlanacağı ve
sevk edileceği hususunda inandırılırsa;
(d) İhracat işlemini yapan İhracatçı Devletin İdari Otoritesi, örnek için ithal izninin
alınmış olduğu hususunda inandırılırsa.
3. Ek I kapsamındaki bir türün herhangi bir örneğinin ithalatı, ön kabul ve bir ithal iznini
veya bir ihracat iznini ya da bir re-export sertifikasını gerektirmektedir. Bir ithal izni sadece
aşağıdaki şartlar karşılandığı takdirde verilecektir;
(a) bir İthalatçı Devletin Bilim Otoritesi, kapsam dahilindeki türün yaşamasına zarar
vermeyecek amaçlar için ithalatın yapılacağını bildirmesi halinde;
136
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
(b) bir İthalatçı Devletin Bilim Otoritesi, canlı örneğin önerilen alıcısının, bu örneğin
bakımıve barındırılması için uygun donanıma sahip olduğuna inandırılması halinde;
(c) bir İthalatçı Devletin İdari Otoritesi, örneğin her şeyden önce ticari amaçlar için
kullanılmayacağına inandırılması halinde.
4. Ek I'e dahil bir türün herhangi bir örneğinin re-export'u, ön kabul ve bir re-export
belgesini gerektirecektir. Bir re-export belgesi ancak aşağıdaki şartlar dahilinde
verilebilecektir;
(a) Re-export'u sağlayacak olan bir Devletin İdari Otoritesi, örneğin her şeyden önce
ticari amaçlar için kullanılmayacağına inandırılması halinde;
(b) Re-export'u sağlayacak olan bir Devletin İdari Otoritesi, canlı örneğin yaralanma,
sağlığına zarar verme ve kötü muamele riskini azaltacak şekilde hazırlanacağı ve sevk
edileceğine inandırılması halinde ve
(c) Re-export'u sağlayacak olan bir Devletin İdari Otoritesi, herhangi bir canlı örnek
için ithal izni verilmiş olduğuna inandırılması halinde.
5. Ek I'e dahil bir türün herhangi bir örneğinin deniz yoluyla girişi, giriş yaptığı Devletin
İdari otoritesinden alınan bir ön izin belgesini gerektirecektir. Bu tür bir belge, ancak aşağıdaki
şartlar dahilinde verilebilecektir:
(a) Giriş yapılan bir Devletin İdari Otoritesi, bu girişin ilgili türlerin hayatını devam
ettirmesine zarar vermeyeceğini bildirmesi halinde;
(b) Giriş yapılan bir Devletin İdari Otoritesi, canlı bir örneğin önerilen alıcısının bu
örneğin barındırılması ve bakımı hususunda uygun donanıma sahip olduğuna inandırılması
halinde ve
(c) Giriş yapılan bir devletin İdari Otoritesi, örneklerin temel olarak ticari amaçlarla
kullanılmayacağına inandırılması halinde.
Madde V
Ek III kapsamındaki Tür Örnekleri için Ticari Yönetmelik
1. Ek III kapsamındaki tür örneklerinin ticaretinin tümü, bu maddenin şartlarına uygun
olarak yapılacaktır.
2. Ek III kapsamındaki bir türün herhangi bir örneğinin, Ek III kapsamına giren o türü
ihtiva eden herhangi bir devletten ihraç edilmesi, bir ön kabul ve ihraç iznini gerektirecektir. Bir
ihracat izni ancak aşağıdaki şartlar yerine getirildiğinde verilecektir:
(a) İhracat yapan bir Devletin İdari Otoritesi, o türün fauna ve florasının korunması
hususunda o devletin kanunlarını ihlal etmediği kanaatına varması; ve
(b) bir İhracatçı Devletin Bilim Otoritesi, herhangi bir canlı örneğin yaralanma,
sağlığına zarar verme ve kötü muamele riskini azaltacak şekilde hazırlanacağı ve sevk
edileceğine inandırılması halinde.
3. Ek III kapsamındaki bir türün herhangi bir örneğinin ithali, bu maddenin 4'ncü
paragrafında uygulanan durumlar hariç, bir orijin belgesinin sunulmasını ve Ek III
kapsamındaki o türe sahip bir devletten ithal edilmesi durumunda bir ihraç izni gerektirecektir.
4. Re-export durumunda, o örneğin o devlette işlem gördüğüne veya re-export
yapıldığına dair, reexport yapan bir Devletin İdari otoritesi tarafından verilen bir sertifika, söz
konusu örneğin mevcut anlaşma hükümlerini uygunluğunun kanıtı olarak ithal eden devlet
tarafından kabul edilecektir.
Yukarıda belirtilen türlerden koruma altına alınan türleri belirlemek için Türk Çevre
Mevzuatı Avrupa'nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi ve ekleri
incelenmiştir. Bern Sözleşmesi'ne göre koruma altına alınmış türler gösterilmiştir.
Bern Sözleşmesine göre koruma altına alınan fauna türleri iki kategoriye ayrılmıştır.
Bern Sözleşmesi Madde 6 Hükümleri:
137
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Her Âkit Taraf, II No'lu ek listede belirtilen yabani fauna türlerinin özel olarak
korunmasını güvence altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır. Bu
türler için özellikle aşağıdaki hususlar yasaklanacaktır:
a) Her türlü kasıtlı yakalama ve alıkoyma, kasıtlı öldürme Çekilleri;
b) Üreme veya dinlenme yerlerine kasıtlı olarak zarar vermek veya buraları tahrip
etmek;
c) Yabani faunayı, bu Sözleşmenin amacına ters düşecek şekilde, özellikle üreme,
geliştirme ve kış uykusu dönemlerinde kasıtlı olarak rahatsız etmek;
d) Yabani çevreden yumurta toplamak veya kasten tahrip etmek veya boş dahi olsa bu
yumurtaları alıkoymak;
e) Bu madde hükümlerinin etkinliğine katkı sağlayacak hallerde, tahnit edilmiş
hayvanlar ve hayvandan elde edilmiş kolayca tanınabilir herhangi bir kısım veya bunun
kullanıldığı malzeme dahil, bu hayvanların canlı veya cansız olarak elde bulundurulması ve iç
ticareti
Bern Sözleşmesi Madde 7 Hükümleri:
1 - Her Âkit Taraf, III no.lu ek listede belirtilen yabani faunanın korunmasını güvence
altına alacak uygun ve gerekli yasal ve idari önlemleri alacaktır.
2 - III No'lu ek listede belirtilen yabani faunanın her türlü işletme şekli, 2. Maddenin
şartları göz önünde tutularak, populasyonlarının varlığını tehlikeye düşürmeyecek şekilde
düzenlenmiş olacaktır.
3 - Alınacak önlemler;
a) Kapalı av mevsimlerini ve/veya işletmeyi düzenleyen diğer esasları,
b) Yabani faunayı yeterli populasyon düzeylerine ulaştırmak amacıyla, uygun
durumlarda, işletmenin geçici veya bölgesel olarak yasaklanmasını,
c) Yabani hayvanların canlı ve cansız olarak satışının, satmak amacıyla elde
bulundurulmasının ve nakledilmesinin veya satışa çıkarılmasının uygun şekilde
düzenlenmesi hususlarını, kapsayacaktır.
IUCN'e göre koruma altına alınan fauna türleri şu şekilde sınıflandırılmıştır:
Şekil 4.25. IUCN'e Göre Fauna Sınıflandırması
EX (Extinct)
Nesli tükenmiş olan takson (Tükenmiş)
EW (Extinct in the wild)
CR (Critically Endangered)
Doğada yok olmuş takson(Doğada Tükenmiş)
Kritik olarak tehlikede olan takson(Kritik)
EN (Endangered)
Tehlike altında olan takson(Tehlikede)
VU (Vulnerable)
NT (Near Threatened)
Neslinin doğada tükenme riskinin yüksek olduğu takson (Duyarlı)
Tehdit altına girebilir (Tehdide Yakın)
LC (Least concern)
Geniş yayılışlı ve nüfusu yüksek olan takson (Düşük Riskli)
DD (Data deficient)
Yeterli bilgi bulunmadığı için yayılışına ve/veya nüfus durumuna
bakarak tükenme riskine ilişkin bir değerlendirme yapmanın
mümkün olmadığı takson (Yetersiz Verili)
Değerlendirilmemiş takson (Değerlendirilmemiş)
NE (Not Evaluated)
"Türkiye'nin Kuşları" (KİZİROĞLU, 1989) adlı esere dayanarak Ulusal ve Uluslararası
Mevzuatla Koruma Altına Alınan ve proje alanı çevresinde tanımlanan bazı kuş türleri "Red
Data Book" (ERZ, 1977; HEINWALD et all., 1981; BAYERISCHE STAATSMINISTEIUM
1982 a and b; GEEP 1984) kategorilerine göre şu şekilde sınıflandırılmıştır:
Şekil 4.26. Red Data Book Kategorileri
A.1
A.2
A.3
A.4
B Kategorileri
Nesli tehlikede olanlar
Şiddetli tehdit altında olanlar
Tehdit altında olanlar
Potansiyel olarak tehlike sinyali verenler
Geçici - Transit türler
138
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü'nün
18.06.2011 gün ve 27968 sayılı Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe giren Merkez Av
Komisyonu'nun 2013-2014 Av Dönemi kararına göre aşağıdaki tabloda gösterilen
kategoriler sınıflandırılmıştır:
Şekil 4.27. Red Data Book Kategorileri
Ek Liste-I
Ek Liste-II
Ek Liste-III
Çevre ve Orman Bakanlığı'nca koruma altına alınan yaban hayvanları
Merkez Av Komisyonu'nca koruma altına alınan av hayvanları
Merkez Av Komisyonu'nca avına belli edilen sürelerde izin verilen av hayvanları
T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü
Merkez Av Komisyonu kararları doğrultusunda hazırlanan 2013-2014 Av Dönemine ait
koruma listelerinde bulunan türler için bu komisyon kararlarında belirtilen koruma tedbirlerine
uygun hareket edilecektir. Ayrıca BERN Sözleşmesi ve CITES Sözleşmesi hükümlerine de
riayet edilecektir.
b) Proje Etki Alanı Flora-Faunası
Proje kapsamında faaliyet gösterilen alan ve projenin etki alanları, aynı iklimsel,
topoğrafik ve yükselti özelliklerini taşımakta olup proje etki alanında yer alacak olan bitki ve
hayvan türlerinde değişiklik bulunmamaktadır.
c) Proje kapsamında yapılmış ve yapılacak iş ve işlemler kapsamında flora-fauna
üzerine etkiler ve alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Flora:
Faaliyet aşaması sırasında, yer üstünde kurulacak yapılar nedeniyle bitki örtüsünün
parçalanması, bir miktar bitki örtüsü kaybı ve üretim sırasında açığa çıkan toz emisyonları
nedeniyle vejetasyon yapısında bozulmalar meydana gelebilecektir. Ancak proje sahasında
tespit edilen flora elemanları geniş yayılımlı türler olduğundan proje alanı dışındaki benzer
habitatlarda yaşamlarını sürdürebileceklerdir. Endemik türler içinse proje kapsamında
çalışacak tüm personel bilinçlendirilecektir. Faaliyet aşamasında endemik türlere rastlanması
durumunda bitkiler; üreme organlarına zarar verilmeden, faaliyet alanı dışındaki benzer
habitatlara taşınacak ve böylece nesillerinin devamı sağlanacaktır.
Fauna:
Faaliyetin inşaat aşamasında fauna için yaşam alanları kaybı söz konusu olacaktır.
Hem yaşam alanındaki bozulmalar hem de oluşacak gürültü nedeniyle hareketli fauna
geçici olarak ortamdan uzaklaşacak ve proje alanı çevresinde mevcut olan benzer habitatlara
çekilecektir. Faaliyet nedeniyle doğal hayatın göreceği zararı en aza indirmek için;
■ Proje sahasına ulaşımda mümkün olduğunca mevcut yollar üzerinden yapılacaktır.
■ Proje kapsamında yol yapımının zorunlu olması halinde yollar mümkün olduğunca dar
ve kısa olacaktır.
■ Proje sahası dışında kalan doğal alanlara çıkışın yasaklanması ya da mümkün
olduğunca az olması sağlanacaktır.
■ Gerekli çevresel önlemler alınacak ve ilgili mevzuatlara uyulacaktır.
■ Çalışacak işçiler eğitilecek ve yasadışı avlanmaları engellenecektir.
■ Merkez Av Komisyonu kararları doğrultusunda hazırlanan 2013-2014 Av Dönemine ait
koruma listelerinde bulunan türler için bu komisyon kararlarında belirtilen koruma
tedbirlerine uygun hareket edilecektir. Ayrıca BERN Sözleşmesi ve CITES Sözleşmesi
hükümlerine de riayet edilecektir.
139
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
4.1.9. Tarım ve Hayvancılık
a) Tarımsal gelişim proje alanları
Proje alanı ve yakın çevresinde tarımsal gelişim proje alanları bulunmamaktadır.
b) Sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü
Sivas İli
Sivas İli'nin toplam yüzölçümü 2.848.707 hektardır. Bu alanın 1.216.707 hektarı
tarımaelverişli, 1.207.916 hektarı çayır ve mera arazisi, 330.524 hektarı orman ve fundalık
arazi,93.620 hektarı kullanılmayan ve meskun sahalardan oluşmaktadır.
Sivas İlinin değişik toprak yapısı, iklim ve jeolojik yapı farklılıkları ile
vejetasyondakiçeşitlilik değişik özelliklere sahip toprakların oluşumuna neden olmuştur. Tarım
topraklarının%3,04’ ü asit, %24,78’i nötr, %71,8’i ise alkali reaksiyona sahiptir.
Kangal İlçesi
Kangal İlçesi coğrafi yapısı bakımından bir yüksek yayla görünümüne sahip olan
ilçedeyüksek dağlar vardır.
Aksu Madencilik San. ve Elek. Ürt. Tic. A.Ş. tarafından gerçekleştirilecek proje
kapsamında, bir kısmı şahısların mülkiyetinde bulunan tarım alanında faaliyet yapılacaktır.
Bu alanların tapu kayıtlarında niteliği tarla olarak görülmekte olup mevcut durumda bu
alanların büyük bir kısmında sulu ve ya kuru tarım yapılmamaktadır.
Proje kapsamında yer alan tarım alanlarının tarım dışı amaçla kullanılmasına ilişkin
olarak; 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5403 sayılı
“Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamına ÇED Olumlu Belgesi alındıktan sonra
proje kapsamında kullanılacak tarım alanları için Sivas İl Tarım, Gıda ve Hayvancılık
Müdürlüğüne müracaat edilerek tarım dışı kullanım izni alınacaktır.
c) Ürün desenleri ve bunların yıllık üretim miktarları
Sivas İli
Sivas ili; Bitkisel üretim olarak, tarım yapılan alan 809.194 hektarlık arazilerin 310.000
hektarı devlet sulaması ve 87.835 hektarı sulanabilir arazi olmasına karşılık 53.373 hektarı
devlet sulaması ve 97.835 hektarı halk sulaması olmak üzere toplam 141.208 hektarlık arazi
sulanmaktadır.
İlde bitkisel üretim olarak akla ilk olarak tarla ürünleri gelmektedir. Tarla ürünleri
içerisinde hububat ilk sırada yer alırken, endüstri bitkileri ve yem bitkileri de tarla ürünleri
içerisinde önemli bir yere sahiptir. İlde yıllık yağış toplamın az ve mevsimlere göre dengesiz
dağılması kuru tarım sistemine sebep olmaktadır. Bu nedenle, hububat üretiminde nadas
yoğun bir şekilde uygulanmaktadır.
İlde hüküm süren sert iklim koşulları sebebiyle sebze ve meyve üretimi fazla
gelişememiş ve bu nedenle öz tüketime yönelik, daha çok ek gelir getirici olarak yapılmaktadır.
Ancak, sert iklim koşullarına uygun vişne, elma, armut ve dut üretimi yapılmaktadır
.
140
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.28. Sivas İline Ait 2009 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları(Tarla Bitkileri,Baklagiller)
GRUP ADI ÜRÜN ADI
Hububat
Yemeklik
Tane
Baklagiller
Yem
Bitkileri
Endüstri
Bitkileri
Yumru
Bitkiler
Buğday
Arpa
Çavdar
Yulaf(Dane)
Tritikale (Dane)
Toplam
Nohut
K.Fasulye
Yeşil Mercimek
Kırmızı Mercimek
Toplam
Fiğ( Y.Ot,K.Ot)
Yonca(Y.K.Ot)
Korunga(Y.K.Ot)
Misir(Slaj)
Burçak
Mürdümük
Toplam
Ş.Pancari
Ayçiçeçeği (Yağlik)
Ayçiçeçeği (Çerezlik)
Aspir
Kolza
Toplam
Kuru Soğan
Kuru Sarimsak
Patates
Toplam
EKİM ALANI
(dekar)
3.322.615
325.810
60.846
33.438
4.684
3.747.393
100.033
8.365
1.718
1.100
111.216
104.275
541.691
372.921
5.261
1.820
14.379
1.040.347
58.278
747
975
145
563
60.708
750
100
60.627
61.477
VERİM
(kg/da)
258
224
200
193
181
ÜRETİM
(ton)
858.359
72.912
12.164
6.443
845
950.724
18.921
1.363
199
126
20.610
35.636
435.152
136.543
22.922
1.332
4.582
636.167
261.095
98
153
37
84
261.467
1.565
125
180.152
181.842
189
163
116
115
342
803
366
4.357
732
319
4.480
131
157
257
150
2.087
1.250
2.971
Kaynak: TUİK
Şekil 4.29. Sivas İline Ait 2009 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları(Meyveler)
Meyve Veren
Ağaç Sayısı
Armut
31.430
Ayva
4.430
Yumuşak
Çekirdekliler
Elma
155.630
Toplam
191.490
Erik
37.130
iğde
950
Kayısı
163.140
Zerdali
1.100
Sert
Kiraz
14.390
Çekirdekliler
Kızılcık
500
Şeftali
4.365
Vişne
54.980
Toplam
276.555
Ceviz
19.895
Sert
Badem
600
Kabuklular
Toplam
20.495
Dut
9.515
Üzümsü
Uzüm(Bağ)
116.820
Meyveler
Toplam
126.335
Verim
(kg/da)
20
24
18
15
13
23
15
17
14
18
16
28
15
16
12
141
Üretim
(ton)
642
107
2.729
3.478
540
13
3.775
17
238
7
79
904
5.571
548
9
557
156
1.395
1.551
Alan
(da)
384
50
4.820
5.254
1.049
11.533
25
251
53
1.705
14.616
755
755
150
2.187
2.337
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.30. Sivas İline Ait 2009 Yılı Ürünü Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları(Sebzeler)
GRUP ADI
YAPRAĞI
YENENLER
BAKLAGIL
SEBZELER
ÜRÜN ADI
Lahana (Beyaz)
Marul(Göbekli)
Marul(Kıvırcık)
Ispanak
Pırasa
Maydanoz
Toplam
EKİM ALANI (dekar) Verim (kg/da) ÜRETİM (ton)
533
3.790
2.020
27
1.926
52
28
1.354
38
94
1.209
114
46
1.439
66
14
409
6
742
2.295
Fasulye
652
1.039
677
Kavun
Karpuz
Kabak(Sakiz)
Hiyar(Sofralik)
2099
590
65
554
2847
3525
2544
4161
5976
2080
165
2305
Hiyar(Turşuluk)
29
2310
67
62
391
55
69
104
540
4.558
25
213
152
86
25
213
631
2766
3503
3318
1690
1567
90
172
1370
183
117
163
49
12.646
26
288
302
211
26
288
1.169
MEYVESİ
YENENLER
Patlican
Domates(Sofralik)
Domates(Salçalik)
Biber (Dolmalik)
Biber (Sivri)
Kabak (Çerez)
Toplam
Sarimsak(Taze)
Soğan (Taze)
Havuç
SOĞANI VE
Turp(Bayir)
KÖKLERİ YENENLER
Sarimsak(Taze)
Soğan (Taze)
Toplam
1020
1351
1987
2453
1020
1351
Kaynak: TUİK
Kangal İlçesi
İlçede sulama imkânı olmaması nedeni ile ürün çeşitliliği yeterli düzeyde değildir. Ekim
alanlarının büyük bir çoğunluğu tahıl ürünleri oluşturmaktadır. Ürün çeşitliliğinin az olmasının
diğer bir sebebi soğuk kış şartlarıdır.
Şekil 4.31. Kangal İlçesine Ait 2011 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları (Tarla Bitkileri, Baklagiller)
GRUP ADI
ÜRÜN ADI
EKİM ALANI (dekar) VERİM (kg/da) ÜRETİM (ton)
Buğday
Arpa
Çavdar
Yulaf(Dane)
Toplam
Nohut
Yeşil Mercimek
Kırmızı Mercimek
Toplam
Fiğ( Y.Ot,K.Ot)
Yonca(Y.K.Ot)
Korunga(Y.K.Ot)
Misir(Slaj)
Toplam
693.942
70.000
13.600
1.500
779.042
24.200
150
1.350
25.700
1.840
10.500
24.000
300
36.640
ENDÜSTRİ
BİTKİLERİ
Ş.Pancari
705
3.275
2.309
YUMRU BİTKİLER
Hayvan Pancarı
Patates
Toplam
20
10.000
10.020
5.500
3.500
110
35.000
35.110
TAHILLAR
BAKLAGİLL
ER
YEM BITKILERI
142
273
275
220
200
180
113
174
5000
189.293
19.253
2.992
300
211.838
4.356
17
174
4.547
2.760
1.500
26.400
1.500
32.160
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.32. Kangal İline Ait 2011 Yılı Ürün Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları (Meyveler)
Armut
Elma( Golden)
Elma (Starking)
Toplam
Erik
Kayısı
Kiraz
Vişne
Toplam
YUMUŞAK
ÇEKIRDEKLİLER
SERT
çekirdekliler
SERT KABUKLULAR
Meyve Veren
Verim (kg/da) Üretim (ton) Alan (da)
Ağaç Sayısı
1.200
15
18
10
4.900
27
132
150
5.500
37
204
200
11.600
354
360
2.600
26
68
10
7.300
15
110
1.100
1.900
16
30
15
2.200
15
33
200
14.000
241
1.325
Ceviz
350
20
7
50
Şekil 4.33. Kangal İline Ait 2011 Yılı Ürünü Desenleri ve Bunların Yıllık Üretim Miktarları (Sebzeler)
GRUP ADI
ÜRÜN ADI
MEYVESİ YENEN
SEBZELER
Hiyar(Sofralik)
Domates(Sofralik)
Kabak (Çerez)
Toplam
EKİM ALANI
(dekar)
-
Verim ÜRETİM
(kg/da)
(ton)
25
20
2
47
d) Hayvancılık türleri, adetleri ve beslenme alanları
İlçede kısıtlı alanlar olması sebebiyle hayvancılığa daha çok önem verilmiştir.
Hayvancılık genellikle süt sığırcılığı, koyunculuk, kıl keçiciliği, tavukçuluk şeklindedir.
Şekil 4.34. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Büyükbaş Hayvan Adeti ve Ürün Verileri
Hayvan İsmi
Yetişkin
Genç-Yavru
Sığır(yerli)
Sığır(kültür)
Sığır(melez)
Toplam
927
3.709
8.612
13.248
374
1.494
3.469
5.337
Toplam Sağılan Hayvan Süt (Ton)
Sayısı
1.301
5.203
12.081
18.585
571
2.285
5.304
8.160
790,219
8.923,765
14.730,319
24.444,303
Şekil 4.35. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Küçükbaş Hayvan Adeti ve Ürün Verileri
Hayvan İsmi
Yetişkin
Genç- Yavru
Toplam
Sağılan
Hayvan
Sayısı
Süt
(Ton)
Koyun(yerli)
Keçi(kıl)
Toplam
49.016
2.580
51.596
15.478
815
16.293
64.494
3.395
67.889
33.666
1.854
35.520
2.356,586
176,099
2.532,685
Kırkılan
Yün Kıl
Hayvan Tiftik (Ton)
Sayısı
64.494
2.580
67.074
Şekil 4.36. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Kümes Hayvanları Adeti
Hayvan İsmi
Yumurta Tavuğu
Ördek
Hindi
Kaz
Mevcut Sayı
(Adet)
13.930
169
2.189
198
Şekil 4.37. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Arıcılık Verileri
Hayvan İsmi
Köy Sayısı
Yeni kovan
sayısı
Eski
Kovan
Toplam
Kovan
Arı
83
5.038
0
5.038
143
Bal
Üretimi
(Ton)
90,684
Balmumu
Üretimi
(Ton)
2,500
128,150
1,824
129,974
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 4.38. 2011 Yılı Kangal İlçesi'nde Bulunan Tek Tırnaklı Hayvan Verileri
Hayvan İsmi
At
Eşek
Toplam
Yetişkin
12
69
71
Genç-Yavru
11
34
45
Toplam
23
103
126
e) Proje kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında tarım ve hayvancılığa etkiler
ve alınacak Önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje alanında şahısların mülkiyetinde olan tarım alanları yer almakta olup bu alanların
büyük bir kısmında kuru ve sulu tarım gerçekleştirilmemektedir.
Proje alanı etrafında yapılan tarımsal faaliyetlerin büyük bir kısmı kuru tarım ürünlerine
dayanmaktadır. Proje kapsamında bu alanlarda yapılacak faaliyet kapsamında bitkisel toprak
ve hafriyat malzemelerinin alımı ve stoklanması ve cevherin alımı faaliyetleri gerçekleştirilecek
ve çalışma yapılacak bu alanlar tarımsal niteliğini kaybedecektir.
Proje kapsamında yer alan tarım alanlarının tarım dışı amaçla kullanılmasına ilişkin
olarak; 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5403 sayılı
“Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamına ÇED Olumlu Belgesi alındıktan sonra
proje kapsamında kullanılacak tarım alanları için Sivas İl Tarım, Gıda ve Hayvancılık
Müdürlüğüne müracaat edilerek tarım dışı kullanım izni alınacaktır.
Proje alanında mevcut durumda üretim yapılmakta olup proje alanı ve yakın çevresi,
proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimlerinde bulunan hayvanlar tarafından yaylak olarak
kullanılmamaktadır. Bu nedenle, proje kapsamında mera alanlarında yapılacak faaliyetler
nedeni ile proje alanı etrafında yer alan besi hayvanlarının olumsuz olarak etkilenmesi
beklenmemektedir.
Proje alanı içerisinde bulunan mera vasfında taşınmazlar için 4342 sayılı Mera
Kanunun 14. maddesi gereğince İl Mera Komisyonuna tahsis amacı değişikliği talebinde
bulunulacaktır. Ayrıca proje kapsamında 4081 sayılı Çiftçi Mallarının Korunması Hakkındaki
Kanun hükümlerine titizlikle uyulacaktır.
Ancak proje alanında yapılacak olan faaliyetler nedeni ile oluşacak gürültü nedeni ile
proje alanı etrafında yer alan hayvanların olumsuz etkilenimi söz konusu olacaktır. Proje
alanında konsantre tesisleri ve iş makineleri nedeni ile oluşacak gürültü süreklilik arz edecek
olup bir süre sonra bu gürültüye hayvanlar uyum sağlayacak ve hayvanlarda görülebilecek
gürültü kaynaklı stres bir süre sonra ortadan kalkacaktır. Ancak işletme süresince yapılacak
faaliyetler nedeni ile özellikle patlatma nedeni ile oluşacak gürültünün hayvanları olumsuz
etkilemesi durumu söz konusu olacaktır. Bu etkinin ortadan kaldırılması amacı ile yapılacak
patlatma işleminin, hayvanların uyanık ve faal olduğu gündüz saatlerinde yapılaması
gerekmektedir. Bu kapsamda yapılacak patlatma işleminin gün doğumundan sonra ve güneş
batmadan önce gündüz saatlerinde yapılmasına özen gösterilecektir. Ayrıca faaliyet
kapsamında tatil günlerinde (cumartesi günü öğleden sonra ve pazar günleri) patlatma işlemi
gerçekleştirilmeyecektir.
4.1.10. Koruma Alanları (EK-V deki Duyarlı Yöreler listesi kapsamında)
a) Proje Alanı Koruma Alanları
1. Ülkemiz mevzuatı uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 9/8/1983 tarihli ve 2873 sayılı Milli Parklar Kanunu’nun 2 nci maddesinde tanımlanan
ve bu Kanunun 3 üncü maddesi uyarınca belirlenen "Milli Parklar", "Tabiat Parkları", "Tabiat
Anıtları" ve "Tabiat Koruma Alanları",
144
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje sahasının yakın çevresinde Milli Park, Tabiat Parkları, Tabiat Anıtları ve Tabiat
Koruma Alanları bulunmamaktadır.
b) 1/7/2003 tarihli ve 4915 sayılı Kara Avcılığı Kanunu uyarınca belirlenen "Yaban
Hayatı Koruma Sahaları ve Yaban Hayvanı Yerleştirme Alanları",
PROJE ALANI
Proje alanı Ava Yasak Sahalar içerisinde yer almakta olup alanda çalışacak personel,
alanda avlanmanın yasak olduğu konusunda bilgilendirilecektir. Ayrıca alanda yapılacak olan
avcılık faaliyetlerine ilişkin olarak, T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı XV. Bölge Müdürlüğü
Sivas Şube Müdürlüğü faaliyet sahibi tarafından bilgilendirilecektir.
c) 21/7/1983 tarihli ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu’nun 3
üncü maddesinin birinci fıkrasının "Tanımlar" başlıklı (a) bendinin 1, 2, 3 ve 5 inci alt
bentlerinde "Kültür Varlıkları", "Tabiat Varlıkları", "Sit" ve "Koruma Alanı" olarak tanımlanan ve
aynı Kanun ile 17/6/1987 tarihli ve 3386 sayılı Kanunun (2863 sayılı Kültür ve Tabiat
Varlıklarını Koruma Kanunu’nun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi ve Bu Kanuna Bazı
Maddelerin Eklenmesi Hakkında Kanun) ilgili maddeleri uyarınca tespiti ve tescili yapılan
alanlar,
Proje alanı, Yozgat-Sivas-Kayseri Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni
Planı'na göre; proje sahasının bir kısmı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi/Turizm
Merkezi içerisinde kalmaktadır.
Proje kapsamında yapılacak faaliyetin herhangi bir aşamasında herhangi bir kültür
varlığına rastlanması halinde, alanda yapılacak faaliyete son verilerek Sivas İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilecek ve Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
bildirimleri doğrultusunda alanda faaliyete devam edilecektir.
ç) 22/3/1971 tarihli ve 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu kapsamında olan Su Ürünleri
İstihsal ve Üreme Sahaları,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
d) 31/12/2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Su Kirliliği Kontrol
Yönetmeliği’nin 17, 18, 19 ve 20 nci maddelerinde tanımlanan alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
e) 2/11/1986 tarihli ve 19269 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Kalitesinin
Korunması Yönetmeliği’nin 49 uncu maddesinde tanımlanan "Hassas Kirlenme Bölgeleri",
145
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
f) 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanunu’nun 9 uncu maddesi uyarınca Bakanlar
Kurulu tarafından "Özel Çevre Koruma Bölgeleri" olarak tespit ve ilan edilen alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
g) 18/11/1983 tarihli ve 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu’na göre koruma altına alınan
alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
ğ) 31/8/1956 tarihli ve 6831 sayılı Orman Kanunu uyarınca orman alanı sayılan yerler,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
h) 4/4/1990 tarihli ve 3621 sayılı Kıyı Kanunu gereğince yapı yasağı getirilen alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
ı) 26/1/1939 tarihli ve 3573 sayılı Zeytinciliğin Islahı ve Yabanilerinin Aşılattırılması
Hakkında Kanunda belirtilen alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
i) 25/2/1998 tarihli ve 4342 sayılı Mera Kanununda belirtilen alanlar,
Proje alanı içerisinde Mera Alanı plarak belirlenmiş alanlar bulunmakta olup, mera
vasfında taşınmazlar için 4342 sayılı Mera Kanunun 14. maddesi gereğince İl Mera
Komisyonuna tahsis amacı değişikliği talebinde bulunulacaktır.
j) 17/5/2005 tarihli ve 25818 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği’nde belirtilen alanlar.
Alanda faaliyetine devam edilen faaliyet için Sulak Alanların Korunması Yönetmeliği
kapsamında Sulak Alan İzin Belgesi alınmış olup ilgili belge Ek-15’de sunulmuştur.
Alanda yapılacak kapasite artırımına ilişkin olarak ÇED Sürecinin tamamlanmasını
takiben Sulak alanların Korunması Yönetmeliği kapsamında T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı
XV. Bölge Müdürlüğü Sivas Şube Müdürlüğüne gerekli müracaat yapılacaktır.
2. Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler uyarınca korunması gerekli alanlar
a) 20/2/1984 tarihli ve 18318 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Avrupa’nın Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi" (BERN Sözleşmesi)
uyarınca koruma altına alınmış alanlardan "Önemli Deniz Kaplumbağası Üreme Alanları"nda
belirtilen I. ve II. Koruma Bölgeleri, "Akdeniz Foku Yaşama ve Üreme Alanları",
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
b) 12/6/1981 tarihli ve 17368 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Akdeniz’in Kirlenmeye Karşı Korunması Sözleşmesi" (Barcelona Sözleşmesi) uyarınca
korumaya alınan alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
146
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
1) 23/10/1988 tarihli ve 19968 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan "Akdeniz’de Özel
Koruma Alanlarının Korunmasına Ait Protokol" gereği ülkemizde "Özel Koruma Alanı" olarak
belirlenmiş alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
2) 13/9/1985 tarihli Cenova Bildirgesi gereği seçilmiş Birleşmiş Milletler Çevre
Programı tarafından yayımlanmış olan "Akdeniz’de Ortak Öneme Sahip 100 Kıyısal Tarihi Sit"
listesinde yer alan alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
3) Cenova Deklerasyonu’nun 17inci maddesinde yer alan "Akdeniz’e Has Nesli
Tehlikede Olan Deniz Türlerinin" yaşama ve beslenme ortamı olan kıyısal alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
c) 14/2/1983 tarihli ve 17959 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Dünya Kültür ve Tabiat Mirasının Korunması Sözleşmesi"nin 1inci ve 2inci maddeleri
gereğince Kültür Bakanlığı tarafından koruma altına alınan "Kültürel Miras" ve "Doğal Miras"
statüsü verilen kültürel, tarihi ve doğal alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
ç) 17/5/1994 tarihli ve 21937 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
"Özellikle Su Kuşları Yaşama Ortamı Olarak Uluslararası Öneme Sahip Sulak Alanların
Korunması Sözleşmesi" (RAMSAR Sözleşmesi) uyarınca koruma altına alınmış alanlar,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
d) 27/7/2003 tarihli ve 25181 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Avrupa Peyzaj Sözleşmesi.
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
3. Korunması gereken alanlar
a) Onaylı Çevre Düzeni Planlarında, mevcut özellikleri korunacak alan olarak tespit
edilen ve yapılaşma yasağı getirilen alanlar (Tabii karakteri korunacak alan, biogenetik rezerv
alanları, jeotermal alanlar ve benzeri),
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
b) Tarım Alanları: Tarımsal kalkınma alanları, sulanan, sulanması mümkün ve arazi
kullanma kabiliyet sınıfları I, II, III ve IV olan alanlar, yağışa bağlı tarımda kullanılan I. ve II. sınıf
ile, özel mahsul plantasyon alanlarının tamamı,
Proje alanında şahısların mülkiyetinde olan tarım alanları yer almakta olup bu alanların
büyük bir kısmında kuru ve sulu tarım gerçekleştirilmemektedir.
Proje kapsamında yer alan tarım alanlarının tarım dışı amaçla kullanılmasına ilişkin
olarak; 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5403 sayılı
“Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamına ÇED Olumlu Belgesi alındıktan sonra
proje kapsamında kullanılacak tarım alanları için Sivas İl Tarım, Gıda ve Hayvancılık
Müdürlüğüne müracaat edilerek tarım dışı kullanım izni alınacaktır.
147
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
c) Sulak Alanlar: Doğal veya yapay, devamlı veya geçici, suların durgun veya akıntılı,
tatlı, acı veya tuzlu, denizlerin gel-git hareketinin çekilme devresinde 6 metreyi geçmeyen
derinlikleri kapsayan, başta su kuşları olmak üzere canlıların yaşama ortamı olarak önem
taşıyan bütün sular, bataklık sazlık ve turbiyeler ile bu alanların kıyı kenar çizgisinden itibaren
kara tarafına doğru ekolojik açıdan sulak alan kalan yerler,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
ç) Göller, akarsular, yeraltı suyu işletme sahaları,
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
d) Bilimsel araştırmalar için önem arzeden ve/veya nesli tehlikeye düşmüş veya
düşebilir türler ve ülkemiz için endemik olan türlerin yaşama ortamı olan alanlar, biyosfer
rezervi, biyotoplar, biyogenetik rezerv alanları, benzersiz özelliklerdeki jeolojik ve jeomorfolojik
oluşumların bulunduğu alanlar.
Proje Alanında bu alanlar yer almamaktadır.
b) Proje Etki Alanı Koruma Alanları
Proje etki alanı 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan ÇED
Yönetmeliği, Ek-V’te yer alan duyarlı yöreler listesi içerisindeki alanlar içerisinde
kalmamaktadır.
c) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında Koruma Alanlarına etkiler ve
alınacak önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve İşletme sonrası)
Proje alanı ve etki alanı sınırları içerisinde 03.10.2013 tarih ve 28784 sayılı Resmi
Gazetede yayımlanan ÇED Yönetmeliği, Ek-V’te yer alan duyarlı yöreler listesi içerisinde
verilmiş olan alanlardan, Tarım alanı, Mera Alanı ve Sulak Alan olarak belirlenmiş alanlar yer
almaktadır.
Bu alanlara ilişkin olarak;
Mera Alanları İçin; ÇED Sürecinin tamamlanmasını takiben, 4342 sayılı Mera Kanunun
14. maddesi gereğince İl Mera Komisyonuna tahsis amacı değişikliği talebinde bulunulacak ve
Mera Islah Projesi hazırlanarak ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne sunulacak ve bu
proje kapsamında gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Tarım Alanları İçin; ÇED Sürecinin tamamlanmasını takiben, 19.07.2005 tarih ve 25880
sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe giren 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı
Kanunu” kapsamına Toprak Koruma Projesi hazırlanarak ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık
Müdürlüğüne sunulacak ve bu proje kapsamında gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Sulak Alanlar İçin; Alanda yapılacak kapasite artırımına ilişkin olarak ÇED Sürecinin
tamamlanmasını takiben Sulak alanların Korunması Yönetmeliği kapsamında T.C. Orman ve
Su İşleri Bakanlığı Bölge Müdürlüğü Sivas Şube Müdürlüğüne gerekli müracaat yapılacak ve
gerekli izinler alınacaktır.
148
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
4.1.11. Devletin Yetkili Organlarının Hüküm ve Tasarrufu Altında Bulunan Araziler
(Askeri Yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş
alanlar, 7/16349 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile "Sınırlandırılmış Alanlar" v.b.)
a) Proje Alanı
Faaliyet sahası askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla
tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı bakanlar kurulu kararı ile sınırlandırılmış alanlar
içerisinde kalmamaktadır.
b) Proje Etki Alanı
Proje Etki Alanı askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla
tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı bakanlar kurulu kararı ile sınırlandırılmış alanlar
içerisinde kalmamaktadır.
c) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak önlemler
(arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje Alanı ve Proje Etki Alanı askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına
belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar, 7/16349 sayılı bakanlar kurulu kararı ile sınırlandırılmış
alanlar içerisinde kalmamaktadır. Bu nedenle bu alanların faaliyetten etkilenimi söz konusu
değildir.
4.2. Proje yerinde elden çıkarılacak alanın değerlendirilmesi
4.2.1. Proje sırasında kesilecek ağaçların tür ve sayıları, orman yangınları ve alınacak
önlemler,
Ruhsat alanının büyük bir kısmının yüzeyi mera alanlardan oluşmakta olup saha
üzerinde genel itibari ile otsu bitkiler yer almaktadır. Dolayısıyla proje sırasında ağaç kesimi
söz konusu olmadığı gibi etkilenecek tabii bitki türleri de bulunmamaktadır.
Çalışma alanı içerisinde orman alanı yer almaması nedeni ile orman yangını oluşumu
durumu söz konusu değildir. Ancak proje kapsamında faaliyetin gerçekleştirileceği ÇED
Alanının Kuzeybatı ÇED Alan Sınırında Bozuk Koru (Verimsiz) Ormanında herhangi bir
nedenle yangın oluşumu durumunda Orman İşletme Şefliğine haber verilecek ve orman
alanında yangın oluşumu görüldüğü zaman tesis personeli tarafından gerekli müdahale
yapılacaktır. Proje alanında oluşacak yangınlara müdahale amacı ile tüm ekipmanlar hazır
bulundurulacaktır.
Faaliyet kapsamında orman alanına herhangi bir müdahalede bulunulmayacak olması,
alandan ağaç kesiminin söz konusu olmaması ve orman alanına herhangi bir nedenle katı ve
sıvı nitelikte atık dökülmeyecek olması nedeni ile alanın gerçekleştirilecek faaliyetten
etkilenmesi beklenmemektedir.
4.2.2. Elden çıkarılacak tarım alanlarının büyüklüğü, arazi kullanım kabiliyeti,
Proje alanı sınırları içerisinde yer alan yaklaşık olarak 30 hektar tarım alanında faaliyet
gerçekleştirilecektir.
Bu alanların tapu kayıtlarında Niteliği tarla olarak görülmekte olup mevcut durumda bu
alanların yaklaşık olarak 10 hektarlık kısmında aktif olarak tarımsal faaliyet yapılmaktadır.
149
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje alanı içerisinde yer alacak olan tarım alanlarına ilişkin olarak; ÇED Sürecinin
tamamlanmasını takiben, 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe
giren 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamına Toprak Koruma
Projesi hazırlanarak ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne sunulacak ve bu proje
kapsamında gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Proje alanı ve etrafı, VII. Sınıf Arazi Kullanma Kabiliyetine sahip, Kahverengi Topraklar
grubunda yer almaktadır.
Kahverengi Topraklar
Kahverengi topraklar aridden semi-aride ve ılımandan serine kadar değişen iklimlerde
bulunur. Üzerlerindeki doğal bitki örtüsü kısa ot ve çalılardan ibarettir.
Bu topraklar çeşitli ana maddelerden oluşabilir. Oluşumlarında kalsifikasyon rol oynar.
Bu işlem sonucu profillerinde çok miktarda kalsiyum bulunur. ABC profilli topraklardır.
Erozyona uğrayanlarda yalnızca A ve C horizonları görülür. Doğal drenajları iyidir. Kahverengi
topraklarda profil baştan aşağı kireçlidir. B horizonunun altında beyazımsı ve çoğunlukla
sertleşmiş kireç birikme katı yer alır. Bazı topraklarda bu kireç katı 90–120 cm’de bulunur.
Profildeki silikat killeri genellikle illit ve montmorillonittir. Bu topraklar yazın uzun periyotlar için
kuru kalır. Yağışın yoğun düştüğü kış ve ilkbaharda sıcaklık düşüktür. Bu nedenle ilkbahar ve
sonbahardaki kısa periyotlar hariç kimyasal ve biyolojik etkinlikler yavaştır.
Arazi kullanma kabiliyetlerine ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Sınıf VII: Yedinci sınıf toprakların fiziksel koşulları çayır ve mer’a arazilerinin
geliştirmek için tohumlama, gübreleme, kireçleme ve su kontrolü gibi önlemlerin alınmasına
elverişli değildir. Sınırlayıcı faktörler VI. sınıftan daha şiddetlidir. Bunun sonucu çayır, mer’a ve
özellikle orman ağaçlarının yetiştiriciliği oldukça engellenmiştir. Düzeltilmesi mümkün olmayan
ve devamlı olan sınırlayıcı faktörler VI. Sınıfa göre daha şiddetlidir. Bu sınıfa giren topraklar,
karakterlerine ve yerel iklim koşullarına göre iyi veya fena bir orman alanı olabilir. Temelde
kültür bitkilerinin hiç birisine uygun değildir. Ancak ender hallerde ve iklim koşullarının da izin
vermesiyle, bazı VII. sınıf topraklarda özel tarım yöntemleri uygulanarak bitkisel üretim
yapılabilir. Bu sınıftaki bazı topraklarda koruma önlemleri almak ve diğer tarım arazilerini sel ve
taşkınlardan korumak için ağaç dikimi ve ot tohumu aşılamasına gerek duyulabilir.
4.2.3. Etkilenecek tabii bitki türleri ve ne kadar alanda bu işlerin yapılacağı
Proje alanında yapılacak olan faaliyetlerden etkilenecek olan bitki türleri genel itibari ile
mera alanlarında yer alan otsu bitkilerdir. Bu alanda oluşan başlıca bitki türlerini genel itibari ile
Türkiye ve özellikle İç Anadolu ve Doğu Anadolu Bölgelerinde genel yayılıma sahip olan otsu
bitki türleri oluşturacaktır.
Proje alanında geniş yayılıma sahip olan ve genel itibari ile İç Anadolu ve Doğu Anadolu
Bölgelerinde yayılım gösteren ve Türkiye’nin çeşitli bölgelerinde de dağılımı bulunan endemik
bitki türleri yer almaktadır. Bu bitki türleri aşağıda verilmiştir.
Şekil 4.39. Proje Alanı ve Etrafında Yer Alan Endemik Bitki Türleri
TÜR
Habitat
Türkçe adı
1
Scorzonera tomentosa
Silene capitellata
Marrubium globosum subsp. globosum
Phlomis sieheana
Veronica multifida
2 3
4
Çalba
V
150
V
5
Bolluk
6
7 8 1
V V X
V V X
V X
V V X
V V X
2
3
END
4
5
Y
Y
Y
Y
Y
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıda verilmiş olan bitki türleri Türkiye coğrafyası için endemik nitelikte olup lokal
endemik tür niteliği taşımamaktadır. Bu nedenle alanda yapılacak faaliyet nedeni ile bu bitki
türlerinin kaybolması durumu söz konusu değildir.
4.2.4. Proje alanında kültür ve tabiat varlıkları durumu,
Proje alanı ve etrafında kültür ve tabiat varlığı bulunmamaktadır.
Proje kapsamında yapılacak faaliyetin herhangi bir aşamasında herhangi bir kültür
varlığına rastlanması halinde, alanda yapılacak faaliyete son verilerek Sivas İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü sözlü ve yazılı olarak bilgilendirilecek ve Sivas İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
bildirimleri doğrultusunda alanda faaliyete devam edilecektir.
4.2.5. Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında etkiler ve alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında yapılacak faaliyetler nedeni ile, alanda bulunan tabi bitki türlerinin
Türkiye içerisinde genel yayılıma sahip olan genel itibari ile otsu bitki türlerinden oluşması
nedeni ile alanda yaşanacak bitki kaybı nedeni ile türlerin kaybolması durumu söz konusu
olmayacaktır.
Faaliyet alanında yapılacak olan rehabilitasyon işlemi sonrası bu bitki türleri, saha
üzerinde yayılım göstermeye başlayacak ve bir süre sonra alanda tekrar dağılım gösterecektir.
Proje alanı sınırları içerisinde yer alan yaklaşık olarak 30 hektar tarım alanında faaliyet
gerçekleştirilecektir.
Bu alanların tapu kayıtlarında Niteliği tarla olarak görülmekte olup mevcut durumda bu
alanların yaklaşık olarak 10 hektarlık kısmında aktif olarak tarımsal faaliyet yapılmaktadır.
Ayrıca proje alanı içerisinden geçen dere yatakları boyunca proje alanı dışında yer alan
tarım alanlarının yaklaşık olarak 40 hektarlık bir kısmının bu dere yataklarında su akımı olduğu
dönemlerde sulanması işlemi yapılmaktadır. Bu dere yataklarına proje alanında bulunan ocak
alanı ve atık depo alanı gibi alanlara temas ederek dere yatağına ulaşan akımların karışımı
söz konusu olabilecektir. Faaliyet kapsamında bu dere yataklarındaki su kalitesinin
belirlenmesi amacı ile bir izleme programı oluşturulmuş olup ilgili bilgiler “7.3. Çevre izleme
planı” başlığı altında verilmiştir.
Proje alanı içerisinde yer alacak olan tarım alanlarına ilişkin olarak; ÇED Sürecinin
tamamlanmasını takiben, 19.07.2005 tarih ve 25880 sayılı R.G.’de yayımlanarak yürürlüğe
giren 5403 sayılı “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu” kapsamına Toprak Koruma
Projesi hazırlanarak ve İl Gıda, Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğüne sunulacak ve bu proje
kapsamında gerekli çalışmalar yapılacaktır.
Alanda tarım alanı oranının düşük olması ve bu alanlarda kuru tarım bitkilerinin
yetiştiriliyor (arpa, buğday vs.) ve bu türlerin geniş dağılıma sahip olması nedeni ile yeniden
kazanılamaz nitelikte tarımsal bitki türü kaybı söz konusu olmayacaktır.
Faaliyet alanında yapılacak olan rehabilitasyon işlemi sonrası bozulan tarım alanları,
mümkün olduğunca eski arazi kullanım vasfına kavuşturulacak olup tarım alanı niteliği
kazandırılacaktır. Bu alanlarda yapılacak tarımsal faaliyet ile üretim çalışmaları sırasınca
oluşan tarım alanı kaybı yeniden kazanılmış olacaktır.
151
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
4.3. Diğer hususlar
Bu bölümde belirtilecek başka bir husus bulunmamaktadır.
152
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 5. PROJE KAPSAMINDAKİ FAALİYETLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ (İLGİLİ
YÖNETMELİKLER KAPSAMINDA GEREKLİ DEĞERLENDİRME YAPILACAKTIR.)
5.1. Emisyon (toz ve gaz ) hesaplamaları (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme
sonrası)
A. Arazi Hazırlık ve İnşaat Sürecinde Toz Oluşumu
Proje kapsamında, alanda mevcut bulunan Krom Konsantre Tesisi-1, 750.000ton/yıl
kapasite ile üretime devam ederken, tesis bünyesine ilave edilecek olan ünitelerin (Krom
Konsantre Tesisi-2, Şlam Havuzları, Su Dinlendirme Göleti vs.) inşası aşaması
gerçekleştirilecektir.
Bu kapsamda mevcut tesiste ocak işletmeciliği ve zenginleştirme faaliyetlerinde toz
oluşumuna neden olacak faaliyetler aşağıda verilmiştir.
Krom Ocağı
 Bitkisel Toprağı Alınması
 Üst Örtü Tabakasının Alınması
 Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Zenginleştirme Tesisi
 Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
 Cevherin Kırılması
 Konsantre Kromun Sevkiyatı
 İnce Taneli Atığın Atık Depo Alanlarına Sevki
 İri Taneli Atığın Katı Atık Depo Alanlarına Sevki
Ayrıca yapılacak inşaat çalışması yapılacak olan alanlara ilişkin bilgiler aşağıda
verilmiştir.
İnşaat Çalışmaları
 Krom Konsantre Tesisi-2
 Konsantre Krom Stok Alanı-2
 Temiz Su Havuzu-2
 Tüvenan Cevher Stok Alanı-2
 Şantiye Alanı-2
 Slam Havuzu-1
 Slam Havuzu-2
Proje kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı sürecinde; tesis
bünyesine ilave edilmesi planlanan krom konsantre tesisi, temiz su havuzu gibi ünitelerin
kurulacağı alanlarda ve şlam ve su havuzu alanının inşası çalışmaları ile hafriyat alımı
gerçekleştirilecektir. Bu süreçte yapılacak inşaat çalışmalarına eş zamanlı olarak
750.000ton/yıl kapasiteye sahip olan Mevcut Krom Konsantre Tesisinde ve ocak alanında
üretim faaliyetlerine devam edilecektir.
153
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında inşası yapılacak olan yapılar ve inşa planı Ek-3’de verilmiştir.
Yukarıda verilen bilgiler çerçevesinde proje kapsamında ilavesi yapılacak alan ünite ve
yapıların inşası sırasında oluşacak olan hafriyat miktarları aşağıda hesaplanmıştır.
Bu çalışmalar esnasında oluşabilecek toz emisyonlarının hesaplanması sırasında
03.07.2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği, Ek-12, Tablo 12.6’da verilen emisyon faktörleri kullanılmıştır.
Tablo 5.1. Emisyon Faktörleri
Kaynaklar
Patlatma
Sökme
Yükleme
Nakliye (gidiş-dönüş toplam mesafesi)
Boşaltma
Depolama
Birincil Kırıcı
İkincil Kırıcı
Üçüncül Kırıcı
Emisyon Faktörleri kg/ton
Kontrolsüz
Kontrollü
0,080
0,025
0,0125
0,010
0,005
0,7
0,35
0,010
0,005
5,8
2,9
0,243
0,0243
0,585
0,0585
0,585
0,0585
Tablo 5.2. İnşası Yapılacak Üniteler ve Hafriyat Miktarları
Ort. Temel
Bitkisel
Alan
Yapı/Alan
Kazı
Toprak
Kullanımı
Derinliği
Derinliği
Krom Konsantre Tesisi
62500,00
3,00
0,05
Konsantre Krom Stok Alanı
25000,00
2,00
0,05
Temiz Su Havuzu
1500,00
3,00
0,05
Tüvenan Cevher Stok Alanı
22500,00
1,00
0,05
Şantiye Alanı
5000,00
1,00
0,05
Slam Havuzu-2
141615,00
4,20
0,05
Slam Havuzu-1
34450,00
15,00
0,05
Su Dinlendirme Göleti
59.000
3,00
0,10
Bitkisel
Toprak
Miktarı
3125,00
1250,00
75,00
1125,00
250,00
7080,75
1722,50
5900
Bitkisel Toprak
Miktarı (ton)
Hafriyat
Miktarı
Hafriyat
Miktarı (ton)
5000,00
2000,00
120,00
1800,00
400,00
11329,20
2756,00
9440
184375,00
48750,00
4425,00
21375,00
4750,00
587702,25
515027,50
171100
368750,00
97500,00
8850,00
42750,00
9500,00
1175404,50
1030055,00
342200
Aşağıda yukarıdaki tabloda verilmiş olan her bir ünitenin inşası sürecinde oluşacak
olan toz miktarlarına ilişkin bilgiler hesaplanarak verilmiştir.
1. Krom Konsantre Tesisi-2
Krom Konsantre Tesisi-2’nin inşası çalışmaları sürecinde 5.000ton bitkisel toprak ve
368.750ton hafriyat atığı olmak üzere toplam 373.750ton dekapaj işlemi gerçekleştirilecektir.
Bu işlem sırasında öncelikli olarak inşa alanından sıyırma yolu ile bitkisel toprağın alınması
işlemi gerçekleştirilecektir. Bu işlem sonrası ise krom konsantre tesisi-2’nin kurulacağı alan
üzerindeki hafriyat malzemesinin alımı gerçekleştirilecektir. Daha sonra yapılacak olan zemin
iyileştirme çalışmaları sonrası tesisin kaba inşası (temel betonu dökümü, çelik
konstrüksiyonun hazırlanması ve inşası, prefabrik yapı elemanları ile tesis çevresi ve üstünün
kapatılması gibi) süreci tamamlanacaktır. Bu işlem sonrası ise tesiste kullanılacak
ekipmanların montajı ve testleri gerçekleştirilerek tesis işletmeye alınacaktır.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
1.1. Temel Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
154
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Dekapaj Malzemesi
Bitkisel Toprak
Hafriyat Atığı
Miktarı
(ton)
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
Günlük
Miktar
(ton/gün)
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
5000
5
1000
62,5
368750
145
2543,1
158,944
Mesafesi
(m)
Taşıma Yeri
Bitkisel Toprak ve Hafriyat
Döküm Alanı
Bitkisel Toprak ve Hafriyat
Döküm Alanı
600
600
Not: Çalışma Süresi 16 saat/gün’dür
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 1000 / 30 = 34 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 2543,1 / 30 = 85 sefer/gün
Krom Konsantre Tesisi-2 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile yapılacak
kazı çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.3. Krom Konsantre Tesisi-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum;
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
62,5
1,563
Doldurma*
0,01kg/ton
62,5
0,625
Taşıma**
0,7kg/km.araç
34
1,2
1,785
Boşaltma*
0,01kg/ton
62,5
0,625
TOPLAM
4,598
Kontrollü Durum;
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
62,5
62,5
62,5
Sefer Sayısı
(araç/gün)
34
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,781
0,313
0,893
0,313
2,299
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Krom Konsantre Tesisi-2 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile yapılacak
kazı çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.4. Krom Konsantre Tesisi-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
158,994
3,975
Doldurma*
0,01kg/ton
158,994
1,590
Taşıma**
0,7kg/km.araç
85
1,2
4,463
Boşaltma*
0,01kg/ton
158,994
1,590
TOPLAM
11,617
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
158,994
158,994
158,994
Sefer Sayısı
(araç/gün)
85
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
1,987
0,795
2,231
0,795
5,809
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Temel Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
155
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 2,229kg/saat + 5,809kg/saat = 8,038kg/saat,
Kontrolsüz durum için 4,598kg/saat + 11,617kg/saat = 16,215kg/saat olacaktır.
1.2. Zemin İyileştirme Süreci
Tesis alanında temel kazısı işlemleri sonrasında yapılacak olan zemin iyileştirme
çalışmalarını; temel kazısı sırasında oluşan basit çukurların düzeltilmesi ve silindirleme gibi
basit işlemlerin oluşturması ve bu aşamada sürekli nemlendirme işleminin gerçekleştirilecek
olması nedeni ile bu aşamada oluşacak toz miktarı ihmal edilecektir.
1.3. Yapı Kaba İnşa ve Ekipman Montajı Süreci
Zemin iyileştirme çalışmaları sonrası tesisin kaba inşası ve ekipman montajı (temel
betonu dökümü, çelik konstrüksiyonun hazırlanması ve inşası, prefabrik yapı elemanları ile
tesis çevresi ve üstünün kapatılması gibi) süreci sırasında tesis alanında toz oluşumu
beklenmemektedir. Ancak tesis alanına getirilecek yapı elemanlarının ve tesis içerisinde
üretim aşamasında kullanılacak ekipmanların tesis alanına nakliyesi sürecinde toz oluşumu
beklenmektedir.
Yapının kaba inşası ve ekipman montajı sürecinin toplam 230 günlük süreçte
tamamlanması planlanmaktadır. Bu süreçte yapı elemanı ve tesis içi proses ekipmanlarının
nakliyesi amacı ile tesise günlük bazda gelecek olan araç sayısının miktarı öngörülememekte
olup günlük 10 aracın Kangal-Divriği Yolu ayrımından itibaren mevcut durumda 4,5km
uzunluğunda stabilize yol ile tesis alanına geleceği varsayımı ile nakliye sürecinde oluşacak
toz miktarı aşağıda hesaplanmıştır.
Tablo 5.5. Krom Konsantre Tesisi-2 Kaba İnşa ve Ekipman Montajı Sürecinde Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Taşıma*
0,7kg/km.araç
10
9
3,938
Kontrollü Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
0,35kg/km.araç
10
9
1,969
* Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Emisyon Faktörü
Taşıma*
Yukarıda yapılan hesaplamada tesisin kaba inşası ve ekipman montajı aşamasında
tesis alanına günlük olarak 10 nakliye aracının yapı elemanı ve proses ekipmanlarını
nakledeceği varsayılmış olup uygulama sürecinde, inşa süreci düşünüldüğünde gelecek araç
sayısı günlük olarak 10 adetin altında kalacak ve oluşacak toz miktarı yukarıda hesaplanan
değerlerin altında kalacaktır.
2. Konsantre Krom Stok Alanı-2
Konsantre krom stok alanı-2, proje alanında inşası gerçekleştirilecek olan krom
konsantre tesisinde yapılacak zenginleştirme işlemi sonrası oluşacak ürün niteliğindeki
konsantre kromun, nakliyesi sürecine kadar stoklanması amacı ile kullanılacaktır.
Konsantre krom stok alanı-2, inşası çalışmaları sürecinde 2.000ton bitkisel toprak ve
48.750ton hafriyat atığı olmak üzere toplam 50.750ton dekapaj işlemi gerçekleştirilecektir. Bu
işlem sırasında öncelikli olarak inşa alanından sıyırma yolu ile bitkisel toprağın alınması işlemi
gerçekleştirilecektir. Bu işlem sonrası ise konsantre krom stok alanı-2 kurulacağı alan
üzerindeki hafriyat malzemesinin alımı gerçekleştirilecektir. Daha sonra yapılacak olan zemin
iyileştirme çalışmaları sonrası kaba inşası (temel betonu dökümü) süreci tamamlanacaktır. Bu
işlem sonrası ise tesiste kullanılacak ekipmanların montajı ve testleri gerçekleştirilerek tesis
156
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
işletmeye alınacaktır.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
2.1. Temel Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Miktarı
(ton)
2000
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
2
Günlük
Miktar
(ton/gün)
1000
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
62,5
Bitkisel Toprak
Hafriyat Atığı
48750
48
1015,625
63,477
Taşıma Yeri
Mesafesi
(m)
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
600
600
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 1000 / 30 = 34 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 1015,625 / 30 = 34 sefer/gün
Konsantre krom stok alanı-2 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile yapılacak
kazı çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.6. Konsantre Krom Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz
Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
62,5
1,563
Doldurma*
0,01kg/ton
62,5
0,625
Taşıma**
0,7kg/km.araç
34
1,2
1,785
Boşaltma*
0,01kg/ton
62,5
0,625
TOPLAM
4,598
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
62,5
62,5
62,5
Sefer Sayısı
(araç/gün)
34
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,781
0,313
0,893
0,313
2,299
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Konsantre krom stok alanı-2 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile yapılacak
kazı çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
157
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.7. Konsantre Krom Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
63,477
1,587
Doldurma*
0,01kg/ton
63,477
0,635
Taşıma**
0,7kg/km.araç
34
1,2
1,785
Boşaltma*
0,01kg/ton
63,477
0,635
TOPLAM
4,641
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
63,477
63,477
63,477
Sefer Sayısı
(araç/gün)
34
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,793
0,317
0,893
0,317
2,321
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Temel Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 2,229kg/saat + 2,321kg/saat = 4,55kg/saat,
Kontrolsüz durum için 4,598kg/saat + 4,641kg/saat = 9,239kg/saat olacaktır.
2.2. Zemin İyileştirme Süreci
Alanda temel kazısı işlemleri sonrasında yapılacak olan zemin iyileştirme çalışmalarını;
temel kazısı sırasında oluşan basit çukurların düzeltilmesi ve silindirleme gibi basit işlemlerin
oluşturması ve bu aşamada sürekli nemlendirme işleminin gerçekleştirilecek olması nedeni ile
bu aşamada oluşacak toz miktarı ihmal edilecektir.
2.3. Yapı Kaba İnşa ve Ekipman Montajı Süreci
Zemin iyileştirme çalışmaları sonrası tesisin kaba inşası ve ekipman montajı (temel
betonu dökümü ve alanda yer alacak olan konveyör bandın montajı) süreci sırasında tesis
alanında toz oluşumu beklenmemektedir.
Alanda kullanılacak olan ekipmanların nakliyesi aşamasında kullanılacak olan
ekipmanların (konveyör bant), alan nakliyesi sürecinde oluşacak toz miktarına ilişkin
değerlendirme Krom Konsantre Tesisinin inşası aşamasında oluşacak olan toz miktarlarına
ilişkin bilgiler içeriğinde değerlendirilmiş olup bu başlık altında değerlendirme yapılmamıştır.
3. Temiz Su Havuzu-2
Temiz Su Havuzu-2, tesis bünyesinde yapılacak üretim sırasında geri devirli olarak
kullanılacak suyun toplandığı ve üretimde kullanılacak olan suyun, krom konsantre tesisine
verileceği betonarme havuzdur.
Temiz Su Havuzu-2, inşası çalışmaları sürecinde 120ton bitkisel toprak ve 8.850ton
hafriyat atığı olmak üzere toplam 8.970ton dekapaj işlemi gerçekleştirilecektir. Bu işlem
sırasında öncelikli olarak inşa alanından sıyırma yolu ile bitkisel toprağın alınması ve temiz su
havuzu-2 kurulacağı alan üzerindeki hafriyat malzemesinin alımı gerçekleştirilecektir. Daha
sonra yapılacak olan zemin iyileştirme çalışmaları sonrası kaba inşası (beton dökümü) süreci
tamamlanacaktır. Bu işlem sonrası ise tesiste kullanılacak ekipmanların boru giriş ve
çıkışlarının hazırlanması işlemi gerçekleştirilecektir.
158
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
3.1. Temel Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Miktarı
(ton)
120
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
1
Günlük
Miktar
(ton/gün)
120
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
7,5
Bitkisel Toprak
Hafriyat Atığı
8850
39
226,923
14,183
Taşıma Yeri
Mesafesi
(m)
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
600
600
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 120 / 30 = 3 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 226,923 / 30 = 8 sefer/gün
Temiz Su Havuzu-2 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.8. Temiz Su Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
7,5
0,188
Doldurma*
0,01kg/ton
7,5
0,075
Taşıma**
0,7kg/km.araç
3
1,2
0,158
Boşaltma*
0,01kg/ton
7,5
0,075
TOPLAM
0,495
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
7,5
7,5
7,5
Sefer Sayısı
(araç/gün)
3
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,094
0,038
0,079
0,038
0,248
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Temiz Su Havuzu-2 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
159
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.9. Temiz Su Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
14,183
0,355
Doldurma*
0,01kg/ton
14,183
0,142
Taşıma**
0,7kg/km.araç
8
1,2
0,420
Boşaltma*
0,01kg/ton
14,183
0,142
TOPLAM
1,058
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
14,183
14,183
14,183
Sefer Sayısı
(araç/gün)
8
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,177
0,071
0,210
0,071
0,529
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Temel Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 0,248kg/saat + 0,529kg/saat = 0,777kg/saat,
Kontrolsüz durum için 0,495kg/saat + 1,058kg/saat = 1,553kg/saat olacaktır.
3.2. Zemin İyileştirme Süreci
Alanda temel kazısı işlemleri sonrasında yapılacak olan zemin iyileştirme çalışmalarını;
temel kazısı sırasında oluşan basit çukurların düzeltilmesi ve silindirleme gibi basit işlemlerin
oluşturması ve bu aşamada sürekli nemlendirme işleminin gerçekleştirilecek olması nedeni ile
bu aşamada oluşacak toz miktarı ihmal edilecektir.
3.3. Yapı Kaba İnşa ve Ekipman Montajı Süreci
Zemin iyileştirme çalışmaları sonrası tesisin kaba inşası ve ekipman montajı (temel
betonu dökümü ve giriş ve çıkış borularının düzenlenmesi) süreci sırasında tesis alanında toz
oluşumu beklenmemektedir.
Alanda kullanılacak olan ekipmanların nakliyesi aşamasında kullanılacak olan
ekipmanların, alan nakliyesi sürecinde oluşacak toz miktarına ilişkin değerlendirme Krom
Konsantre Tesisinin inşası aşamasında oluşacak olan toz miktarlarına ilişkin bilgiler içeriğinde
değerlendirilmiş olup bu başlık altında değerlendirme yapılmamıştır.
4. Tüvenan Cevher Stok Alanı-2
Tüvenan Cevher Stok Alanı-2, tesis bünyesinde yapılacak üretim sırasında, ocak
alanından getirilecek olan tüvenan cevherin zenginleştirme işlemine tabi tutulmadan önce
geçici olarak bekletilmesi amacı ile kullanılacak olan alandır.
Tüvenan Cevher Stok Alanı-2, inşası çalışmaları sürecinde 1.800ton bitkisel toprak ve
42.750ton hafriyat atığı olmak üzere toplam 44.550ton dekapaj işlemi gerçekleştirilecektir. Bu
işlem sırasında öncelikli olarak inşa alanından sıyırma yolu ile bitkisel toprağın alınması ve
Tüvenan Cevher Stok Alanı-2’nin kurulacağı alan üzerindeki hafriyat malzemesinin alımı
gerçekleştirilecektir.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
160
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
4.1. Temel Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Miktarı
(ton)
1800
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
2
Günlük
Miktar
(ton/gün)
900
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
56,25
Bitkisel Toprak
Hafriyat Atığı
42750
48
890,625
55,664
Taşıma Yeri
Mesafesi
(m)
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
600
600
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 900 / 30 = 30 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 890,625 / 30 = 30 sefer/gün
Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile
yapılacak kazı çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda
hesaplanmıştır.
Tablo 5.10. Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz
Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
56,25
1,406
Doldurma*
0,01kg/ton
56,25
0,563
Taşıma**
0,7kg/km.araç
30
1,2
1,575
Boşaltma*
0,01kg/ton
56,25
0,563
TOPLAM
4,106
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
56,25
56,25
56,25
Sefer Sayısı
(araç/gün)
30
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,703
0,281
0,788
0,281
2,053
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile
yapılacak kazı çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda
hesaplanmıştır.
161
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.11. Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz
Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
55,664
1,392
Doldurma*
0,01kg/ton
55,664
0,557
Taşıma**
0,7kg/km.araç
30
1,2
1,575
Boşaltma*
0,01kg/ton
55,664
0,557
TOPLAM
4,080
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
55,664
55,664
55,664
Sefer Sayısı
(araç/gün)
30
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,696
0,278
0,788
0,278
2,040
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Temel Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 2,053kg/saat + 2,040kg/saat = 4,093kg/saat,
Kontrolsüz durum için 4,106kg/saat + 4,080kg/saat = 8,186kg/saat olacaktır.
5. Şantiye Alanı-2
Şantiye Alanı-2, tesis bünyesinde çalışacak personelin sosyal ihtiyaçlarının
karşılanması amacı ile kullanılacak olup ayrıca alan içerisinde idari bölüm de yer alacaktır.
Şantiye Alanı-2, inşası çalışmaları sürecinde 400ton bitkisel toprak ve 4.500ton hafriyat
atığı olmak üzere toplam 4.900ton dekapaj işlemi gerçekleştirilecektir. Bu işlem sırasında
öncelikli olarak inşa alanından sıyırma yolu ile bitkisel toprağın alınması ve Şantiye Alanı-2’nin
kurulacağı alan üzerindeki hafriyat malzemesinin alımı gerçekleştirilecektir.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
5.1. Temel Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Miktarı
(ton)
400
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
2
Günlük
Miktar
(ton/gün)
200
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
12,5
Bitkisel Toprak
Hafriyat Atığı
4500
38
1171,05
73,191
Taşıma Yeri
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 200 / 30 = 7 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
162
Mesafesi
(m)
600
600
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 1171,05 / 30 = 40 sefer/gün
Şantiye Alanı-2 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.12. Şantiye Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
12,5
0,313
Doldurma*
0,01kg/ton
12,5
0,125
Taşıma**
0,7kg/km.araç
7
1,2
0,368
Boşaltma*
0,01kg/ton
12,5
0,125
TOPLAM
0,930
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
12,5
12,5
12,5
Sefer Sayısı
(araç/gün)
7
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,156
0,063
0,184
0,063
0,465
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Şantiye Alanı-2 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.13. Şantiye Alanı-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
73,191
1,830
Doldurma*
0,01kg/ton
73,191
0,732
Taşıma**
0,7kg/km.araç
40
1,2
2,100
Boşaltma*
0,01kg/ton
73,191
0,732
TOPLAM
5,394
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
73,191
73,191
73,191
Sefer Sayısı
(araç/gün)
40
-
Sefer Uzunluğu
(km)
1,2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,915
0,366
1,050
0,366
2,697
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (10 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Temel Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 0,465kg/saat + 2,697kg/saat = 3,162kg/saat,
Kontrolsüz durum için 0,930kg/saat + 5,394kg/saat = 6,324kg/saat olacaktır.
5.2. Zemin İyileştirme Süreci
Tesis alanında temel kazısı işlemleri sonrasında yapılacak olan zemin iyileştirme
çalışmalarını; temel kazısı sırasında oluşan basit çukurların düzeltilmesi ve silindirleme gibi
basit işlemlerin oluşturması ve bu aşamada sürekli nemlendirme işleminin gerçekleştirilecek
olması nedeni ile bu aşamada oluşacak toz miktarı ihmal edilecektir.
163
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
5.3. Yapı Kaba İnşa ve Ekipman Montajı Süreci
Zemin iyileştirme çalışmaları sonrası tesiste kullanılacak prefabrik yapı elemanlarının
inşası çalışması gerçekleştirilecektir. Bu aşamada alanda toz oluşumu beklenmemektedir.
Alanda kullanılacak olan ekipmanların (prefabrik yapıların) nakliyesi aşamasında
kullanılacak olan ekipmanların, alan nakliyesi sürecinde oluşacak toz miktarına ilişkin
değerlendirme Krom Konsantre Tesisinin inşası aşamasında oluşacak olan toz miktarlarına
ilişkin bilgiler içeriğinde değerlendirilmiş olup bu başlık altında değerlendirme yapılmamıştır.
6. Şlam Havuzu-1
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı sonrası işletilecek olan Krom Konsantre
Tesisinden oluşacak ve içeriğindeki krom tenörü %3’ün altında olan atıkların depolanması
amacı ile kullanılacaktır.
Şlam Havuzu-1, inşası çalışmaları sürecinde 2756ton bitkisel toprak ve 1.030.055ton
hafriyat atığı alımı işlemi gerçekleştirilecektir. Bu işlem sırasında öncelikli olarak inşa
alanından sıyırma yolu ile bitkisel toprağın alınması işlemi gerçekleştirilecektir. Bu işlem
sonrası alanda sırası ile dolgu işlemi, kil serimi ve geçirimsizlik tabakası teşkili işlemleri
gerçekleştirilerek ünite işletmeye alınacaktır.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
6.1. Temel Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Bitkisel Toprak
Hafriyat Atığı
Miktarı
(ton)
2756,0
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
1
Günlük
Miktar
(ton/gün)
2756,0
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
172,25
1030055,0
199
5176,156
323,51
Taşıma Yeri
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Mesafesi
(m)
350
350
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 2756 / 30 = 92 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 5176,156 / 30 = 173 sefer/gün
Şlam Havuzu-1 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
164
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.14. Şlam Havuzu-1 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
172,25
4,306
Doldurma*
0,01kg/ton
172,25
1,723
Taşıma**
0,7kg/km.araç
92
0,7
2,818
Boşaltma*
0,01kg/ton
172,25
1,723
TOPLAM
10,569
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
172,25
172,25
172,25
Sefer Sayısı
(araç/gün)
92
-
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
2,153
0,861
1,409
0,861
5,284
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Şlam Havuzu-1 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.15. Şlam Havuzu-1 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
323,51
8,088
Doldurma*
0,01kg/ton
323,51
3,235
Taşıma**
0,7kg/km.araç
173
0,7
5,298
Boşaltma*
0,01kg/ton
323,51
3,235
TOPLAM
19,856
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
323,51
323,51
323,51
Sefer Sayısı
(araç/gün)
173
-
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
4,044
1,618
2,649
1,618
9,928
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Temel Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 5,284kg/saat + 9,928kg/saat = 15,212kg/saat,
Kontrolsüz durum için 10,569kg/saat + 19,856kg/saat = 30,452kg/saat olacaktır
6.2. Dolgu İşleri
Alanda temel kazısı işlemleri sonrasında yapılacak olan dolgu çalışmalarını; Şlam
Havuzu-1’in yan seddelerinin teşkil edilmesi amacı ile alanın yan yüzeylerine ve tabanına
hafriyat malzemesi ile dolgu yapılması ve bu dolgunun silindirlenmesi işlemi oluşturacaktır. Bu
işlem sırasında kullanılacak toplam hafriyat malzemesi miktarı yaklaşık olarak 602.000m3
olacaktır.
Yapılacak bu işlem sırasında dolgu amacı ile kullanılacak olan hafriyat malzemesi;
diğer ünitelerin temel kazısı sırasında oluşan hafriyat malzemelerinden oluşacaktır. Dolgu
işlemi sırasında iri taneli hafriyat malzemesi, şlam havuzuna ait seddelerin merkezini
oluşturacak olup alanın iç yüzeyine kil seriminin de yapılacak olması nedeni ile sedde yüzeyi
ince taneli malzemelerden oluşacaktır.
Dolgu işlemi sırasında, dolgu malzemesinin taşınması için alınacak olan yol mesafeleri
165
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Miktarı
(ton)
Hafriyat Malzemesi
1.204.000
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
130
Günlük
Miktar
(ton/gün)
9261,54
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
578,85
Temin Yeri
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Mesafesi
(m)
350
Hafriyat Malzemesinin, Şlam Havuzu Alanına taşınması esnasında araçların sefer
sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 9261,54 / 30 = 309 sefer/gün
Şlam Havuzu-1 alanında dolgu malzemesinin serilmesi aşamasında Toz Oluşum
Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.16. Şlam Havuzu-1 Dolgu İşlemi Sürecinde Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
578,85
Doldurma*
0,01kg/ton
578,85
Taşıma**
0,7kg/km.araç
309
Boşaltma*
0,01kg/ton
578,85
-
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
14,471
5,789
9,463
5,789
35,511
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
7,236
2,894
4,732
2,894
17,756
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
578,85
578,85
578,85
Sefer Sayısı
(araç/gün)
309
-
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (10 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
6.3. Kil Serimi
Şlam Havuzu-1’in yan seddelerinin teşkil edilmesi sonrası, zemine kil serimi işlemi
gerçekleştirilecektir. Bu işlem sırasında toplam 25.000m3 (67.500ton, d=2,7ton/m3) kilin temini
ve proje alanına nakliyesi işlemi gerçekleştirilecektir.
Kil Serimi 50 günlük süreçte tamamlanması planlanmaktadır. Bu süreçte kullanılacak
olan kilin nakliyesi amacı ile tesise günlük bazda gelecek olan araç sayısı; 67.500ton / (50 gün.
30ton/araç) = 45 araç/gün olacaktır.
Araçların Kangal-Divriği Yolu ayrımından itibaren mevcut durumda 3,5km uzunluğunda
stabilize yol ile Şlam Havuzu-1 alanına geleceği, havuz içerisine boşaltılacağı ve sıkıştırılacağı
varsayımı ile nakliye ve boşaltma sürecinde oluşacak toz miktarı aşağıda hesaplanmıştır.
166
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.17. Şlam Havuzu-1’e Kil Taşınması ve Boşaltılması Sürecinde Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
Taşıma**
0,7kg/km.araç
45
7
Boşaltma*
0,01kg/ton
84,375
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
13,781
0,844
14,625
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Taşıma**
Boşaltma*
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
84,375
Sefer Sayısı
(araç/gün)
45
-
Sefer Uzunluğu
(km)
7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
6,891
0,422
7,313
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
7. Şlam Havuzu-2
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı sonrası işletilecek olan Krom Konsantre
Tesisinden oluşacak ve içeriğindeki krom tenörü %3’ün altında olan atıkların depolanması
amacı ile kullanılacaktır.
Şlam Havuzu-2, inşası çalışmaları sürecinde 11329,2ton bitkisel toprak ve
1.175.404,5ton hafriyat atığı alımı işlemi gerçekleştirilecektir. Bu işlem sırasında öncelikli
olarak inşa alanından sıyırma yolu ile bitkisel toprağın alınması işlemi gerçekleştirilecektir. Bu
işlem sonrası alanda sırası ile dolgu işlemi, kil serimi ve geçirimsizlik tabakası teşkili işlemleri
gerçekleştirilerek ünite işletmeye alınacaktır.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
7.1. Temel Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Bitkisel Toprak
Hafriyat Atığı
Miktarı
(ton)
11329,2
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
2
Günlük
Miktar
(ton/gün)
5664,6
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
354,038
1175404,5
228
5155,283
322,205
Taşıma Yeri
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Mesafesi
(m)
350
350
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 5664,6 / 30 = 189 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 5155,283 / 30 = 172 sefer/gün
Şlam Havuzu-2 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
167
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.18. Şlam Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
354,038
8,851
Doldurma*
0,01kg/ton
354,038
3,540
Taşıma**
0,7kg/km.araç
189
0,7
5,788
Boşaltma*
0,01kg/ton
354,038
3,540
TOPLAM
21,720
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
354,038
354,038
354,038
Sefer Sayısı
(araç/gün)
189
-
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
4,425
1,770
2,894
1,770
10,860
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Şlam Havuzu-2 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.19. Şlam Havuzu-2 Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
322,205
8,055
Doldurma*
0,01kg/ton
322,205
3,222
Taşıma**
0,7kg/km.araç
172
0,7
5,268
Boşaltma*
0,01kg/ton
322,205
3,222
TOPLAM
19,767
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
322,205
322,205
322,205
Sefer Sayısı
(araç/gün)
172
-
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
4,028
1,611
2,634
1,611
9,883
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Temel Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 10,860kg/saat + 9,883kg/saat = 20,743kg/saat,
Kontrolsüz durum için 21,720kg/saat + 19,767kg/saat = 41,487kg/saat olacaktır
7.2. Dolgu İşleri
Alanda temel kazısı işlemleri sonrasında yapılacak olan dolgu çalışmalarını; Şlam
Havuzu-2’in yan seddelerinin teşkil edilmesi amacı ile alanın yan yüzeylerine ve tabanına
hafriyat malzemesi ile dolgu yapılması ve bu dolgunun silindirlenmesi işlemi oluşturacaktır. Bu
işlem sırasında kullanılacak toplam hafriyat malzemesi miktarı yaklaşık olarak 682.000m3
olacaktır.
Yapılacak bu işlem sırasında dolgu amacı ile kullanılacak olan hafriyat malzemesi;
diğer ünitelerin temel kazısı sırasında oluşan hafriyat malzemelerinden oluşacaktır. Dolgu
işlemi sırasında iri taneli hafriyat malzemesi, şlam havuzuna ait seddelerin merkezini
oluşturacak olup alanın iç yüzeyine kil seriminin de yapılacak olması nedeni ile sedde yüzeyi
ince taneli malzemelerden oluşacaktır.
Dolgu işlemi sırasında, dolgu malzemesinin taşınması için alınacak olan yol mesafeleri
aşağıda tablo halinde verilmiştir.
168
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Dekapaj Malzemesi
Miktarı
(ton)
Hafriyat Malzemesi
1.364.000
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
140
Günlük
Miktar
(ton/gün)
9742,86
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
608,93
Temin Yeri
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Mesafesi
(m)
350
Hafriyat Malzemesinin, Şlam Havuzu Alanına taşınması esnasında araçların sefer
sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 9742,86 / 30 = 325 sefer/gün
Şlam Havuzu-2 alanında dolgu malzemesinin serilmesi aşamasında Toz Oluşum
Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.20. Şlam Havuzu-2 Dolgu İşlemi Sürecinde Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
608,93
Doldurma*
0,01kg/ton
608,93
Taşıma**
0,7kg/km.araç
325
Boşaltma*
0,01kg/ton
608,93
-
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
15,223
6,089
9,953
6,089
37,355
Sefer Uzunluğu
(km)
0,7
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
7,612
3,045
4,977
3,045
18,677
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
608,93
608,93
608,93
Sefer Sayısı
(araç/gün)
325
-
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
7.3. Kil Serimi
Şlam Havuzu-2’in yan seddelerinin teşkil edilmesi sonrası, zemine kil serimi işlemi
gerçekleştirilecektir. Bu işlem sırasında toplam 110.000m3 (297.000ton, d=2,7ton/m3) kilin
temini ve proje alanına nakliyesi işlemi gerçekleştirilecektir.
Kil Serimi 50 günlük süreçte tamamlanması planlanmaktadır. Bu süreçte kullanılacak
olan kilin nakliyesi amacı ile tesise günlük bazda gelecek olan araç sayısı; 297.000ton / (50
gün. 30ton/araç) = 198 araç/gün olacaktır.
Araçların Kangal-Divriği Yolu ayrımından itibaren mevcut durumda 3,5km uzunluğunda
stabilize yol ile Şlam Havuzu-1 alanına geleceği, havuz içerisine boşaltılacağı ve sıkıştırılacağı
varsayımı ile nakliye ve boşaltma sürecinde oluşacak toz miktarı aşağıda hesaplanmıştır.
Tablo 5.21. Şlam Havuzu-2’e Kil Taşınması ve Boşaltılması Sürecinde Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
Taşıma**
0,7kg/km.araç
198
7
Boşaltma*
0,01kg/ton
371,25
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
60,638
3,713
64,351
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Taşıma**
Boşaltma*
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
371,25
Sefer Sayısı
(araç/gün)
198
-
Sefer Uzunluğu
(km)
7
TOPLAM
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
169
Kütlesel Debi
(kg/saat)
30,319
1,856
32,175
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
8. Su Dinlendirme Göleti
Su Dinlendirme Göleti, inşası çalışmaları sürecinde gölete ait seddenin oturacağı
alanda yer alan 9440ton bitkisel toprak ve 342200ton hafriyat atığı alımı işlemi
gerçekleştirilecektir. Bu işlem sırasında öncelikli olarak inşa alanından sıyırma yolu ile bitkisel
toprağın alınması işlemi gerçekleştirilecektir. Bu işlem sonrası alanda dolgu işlemi
gerçekleştirilerek ünite işletmeye alınacaktır.
Yapılacak olan bu işlemler sırasında oluşacak olan toz miktarları hesaplanarak
aşağıda başlıklar halinde verilmiştir.
8.1. Çekirdek Kazısı Süreci
Yapılacak bu işlemler sırasında alınacak malzeme (bitkisel toprak ve hafriyat atığı)
miktarları ve stok alanları ile bu alanlara taşınması için alınacak olan yol mesafeleri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj Malzemesi
Miktarı
(ton)
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
Günlük
Miktar
(ton/gün)
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
Bitkisel Toprak
9440
2
4720
295
Hafriyat Atığı
342200
48
7129,17
445,573
Taşıma Yeri
Mesafesi
(m)
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
Alanda Doldu Amacı
ile Sıkıştırma İşlemi
Yapılacak Olması
Nedeni İle Alan
Etrafında geçici
depolanacak
1800
50
Bitkisel Toprağın, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 4720 / 30 = 158 sefer/gün
Hafriyat Atığının, Stok Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 7129,17 / 30 = 238 sefer/gün
Şlam Havuzu-2 alanında bitkisel toprağın alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.22. Su Dinlendirme Göleti Temel Kazısı Sürecinde Bitkisel Toprak Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
295
7,375
Doldurma*
0,01kg/ton
295
2,950
Taşıma**
0,7kg/km.araç
158
3,6
24,885
Boşaltma*
0,01kg/ton
295
2,950
TOPLAM
38,160
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
295
295
295
Sefer Sayısı
(araç/gün)
158
-
Sefer Uzunluğu
(km)
3,6
TOPLAM
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
170
Kütlesel Debi
(kg/saat)
3,688
1,475
12,443
1,475
19,080
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şlam Havuzu-2 alanında hafriyat atığının alınması amacı ile yapılacak kazı
çalışması sırasında oluşacak Toz Oluşum Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.23. Su Dinlendirme Göleti Temel Kazısı Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
445,573
11,139
Doldurma*
0,01kg/ton
445,573
4,456
Taşıma**
0,7kg/km.araç
238
0,1
1,041
Boşaltma*
0,01kg/ton
445,573
4,456
TOPLAM
21,092
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
445,573
445,573
445,573
Sefer Sayısı
(araç/gün)
238
-
Sefer Uzunluğu
(km)
0,1
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
5,570
2,228
0,521
2,228
10,546
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Çekirdek Kazısı Sürecinde oluşacak olan toplam
toz emisyonu;
Kontrollü durum için 19,080kg/saat + 10,546kg/saat = 29,626kg/saat,
Kontrolsüz durum için 38,160kg/saat + 21,092kg/saat = 59,252kg/saat olacaktır
8.2. Dolgu İşleri
Alanda çekirdek kazısı işlemleri sonrasında yapılacak olan dolgu çalışmalarını; Su
Dinlendime Göletine ait seddenin teşkil edilmesi amacı ile alanın hafriyat malzemesi ile dolgu
yapılması ve bu dolgunun silindirlenmesi işlemi oluşturacaktır. Bu işlem sırasında kullanılacak
toplam hafriyat malzemesi miktarı yaklaşık olarak 1.900.000m3 olacaktır.
Yapılacak bu işlem sırasında dolgu amacı ile kullanılacak olan hafriyat malzemesi;
diğer ünitelerin temel kazısı sırasında oluşan hafriyat malzemelerinden oluşacaktır. Dolgu
işlemi sırasında ince taneli hafriyat malzemesi kullanılacaktır.
Dolgu işlemi sırasında, dolgu malzemesinin taşınması için alınacak olan yol mesafeleri
aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj
Malzemesi
Miktarı
(ton)
Hafriyat Malzemesi
3.800.000
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
350
Günlük
Miktar
(ton/gün)
10.857,143
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
678,571
Temin Yeri
Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Döküm Alanı
ve Hafriyat Döküm
alanı
Mesafesi
(m)
1000
(ort)
Hafriyat Malzemesinin, Sedde Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 10.857,143 / 30 = 361 sefer/gün
Sedde alanında dolgu malzemesinin serilmesi aşamasında Toz Oluşum Miktarı
aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
171
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.24. Su Dinlendirme Göleti Dolgu İşlemi Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
678,571
16,964
Doldurma*
0,01kg/ton
678,571
6,786
Taşıma**
0,7kg/km.araç
361
2
31,588
Boşaltma*
0,01kg/ton
678,571
6,786
TOPLAM
62,123
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
678,571
678,571
678,571
Sefer Sayısı
(araç/gün)
361
-
Sefer Uzunluğu
(km)
2
TOPLAM
Kütlesel Debi
(kg/saat)
8,482
3,393
15,794
3,393
31,062
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
8.3. Riprap Dolgusu
Alanda gerçekleştirilecek dolgu işlemi sonrası, Su Dinlendirme Göletine ait seddenin
stabilitesinin sağlanması amacı ile seddenin yan yüzeylerine riprap malzemesi ile dolgu işlemi
yapılacaktır. Yapılacak olan bu işlem sırasında alanda yapılan ocak işletmeciliği sırasında
oluşan büyük kütle ve boyuta sahip malzeme kullanılacaktır. Bu işlem sırasında kullanılacak
toplam riprap malzemesi miktarı yaklaşık olarak 82.000m3 olacaktır.
Riprap dolgu işlemi sırasında, dolgu malzemesinin taşınması için alınacak olan yol
mesafeleri aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Dekapaj
Malzemesi
Miktarı
(ton)
Hafriyat Malzemesi
164.000
Toplam
Alım Süresi
(Gün)
280
Günlük
Miktar
(ton/gün)
585,714
Saatlik
Miktar
(ton/saat)
36,607
Temin Yeri
Mesafesi
(m)
Bitkisel Toprak ve Hafriyat
Döküm Alanı ve Hafriyat
Döküm alanı
1000
(ort)
Hafriyat Malzemesinin, Sedde Alanına taşınması esnasında araçların sefer sayısı;
Kamyon taşıma kapasitesi
Sefer sayısı
: 30 ton / sefer
: 585,714 / 30 = 20 sefer/gün
Sedde alanında riprap dolgu malzemesinin serilmesi aşamasında Toz Oluşum
Miktarı aşağıdaki tabloda hesaplanmıştır.
Tablo 5.25. Su Dinlendirme Göleti Riprap Dolgu İşlemi Sürecinde Hafriyat Atığı Alımı Nedeni İle Oluşacak Toz Miktarı
Kontrolsüz Durum
Saatlik
Sefer Sayısı
Sefer Uzunluğu
Kütlesel Debi
Emisyon Faktörü
Miktarı(ton/saat)
(araç/gün)
(km)
(kg/saat)
Kazıma-Sökme*
0,025 kg/ton
36,607
0,915
Doldurma*
0,01kg/ton
36,607
0,366
Taşıma**
0,7kg/km.araç
20
2
1,750
Boşaltma*
0,01kg/ton
36,607
0,366
TOPLAM
3,397
Kontrollü Durum
Emisyon Faktörü
Kazıma-Sökme*
Doldurma*
Taşıma**
Boşaltma*
0,0125 kg/ton
0,005kg/ton
0,35kg/km.araç
0,005kg/ton
Saatlik
Miktarı(ton/saat)
36,607
36,607
36,607
Sefer Sayısı
(araç/gün)
20
-
Sefer Uzunluğu
(km)
2
TOPLAM
* Emisyon Faktörü x Saatlik Miktarı ile hesaplanmıştır.
** Emisyon Faktörü x Sefer Sayısı x Sefer Uzunluğu / Çalışma Süresi (16 saat/gün) ile hesaplanmıştır.
172
Kütlesel Debi
(kg/saat)
0,458
0,183
0,875
0,183
1,699
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında yukarıda verilen ünitelerin inşası süreci devam ederken alanda
mevcut bulunan Krom Konsantre Tesisi-1, 750.000ton/yıl kapasite ile üretime devam
edecektir.
Proje kapsamında mevcut ocak işletmeciliği ve zenginleştirme faaliyetlerinde toz
oluşumuna neden olacak faaliyetler aşağıda verilmiştir.
Krom Ocağı
 Bitkisel Toprağı Alınması
 Üst Örtü Tabakasının Alınması
 Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Zenginleştirme Tesisi
 Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
 Cevherin Kırılması
 Konsantre Kromun Sevkiyatı
 İnce Taneli Atığın Atık Depo Alanına Sevki
 İri Taneli Atığın Atık Depo Alanına Sevki
Proje kapsamında oluşacak olan toz emisyonu yapılacak faaliyetlerin kontrolsüz
yapılması durumuna göre aşağıda hesaplanmıştır.
9. Mevcut Ocak Alanı ve Krom Konsantre Tesisi-1’de Toz Oluşumu
9.a. Kontrolsüz Emisyon Hesabı
9.a.1. Krom Ocağı: Bitkisel Toprağın Alınması
Proje kapsamında yapılacak Bitkisel Toprağın alınması işlemi sırasında 789,6 ton/gün
(49,35ton/saat, günde 16 saat çalışacaktır.)
 Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 49,35 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 1,2338 kg/saat
 Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 49,35 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 0,4935 kg/saat
 Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
 Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 49,35 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 0,4935 kg/saat
173
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
9.a.2. Krom Ocağı: Üst Örtü Tabakasının Alınması
Proje kapsamında yapılacak Üst Toprağın alınması işlemi sırasında 5.428,5 ton/gün
(339,2813ton/saat, günde 16 saat çalışacaktır.)
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 339,2813 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 8,4820 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 339,2813 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 3,3928 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 339,2813 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 3,3928 kg/saat
9.a.3. Krom Ocağı: Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Proje kapsamında yılda 300 gün ve günde 16 saat faaliyet gösterilecektir.
Yıllık alınacak cevher miktarı: 750.000 ton/yıl
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
Cevherin tamamı zenginleştirme tesisine verilecektir. Cevher tesis alanına getirildiği
kamyonlarla ya doğrudan tesise beslenecek yada tüvenan cevher stok alanına boşaltıldıktan
sonra verilecektir. Tüvenan cevher stok alanına boşaltılma yolu ile yapılacak besleme
işleminin daha fazla toz oluşumuna neden olacak olması nedeni ile ilgili hesaplamalar bu
varsayımla yapılacaktır.
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 3,9063 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
174
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
9.a.4. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 3,9063 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
9.a.5. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Kırılması
Konsantre krom tesisinde cevherin kırılması işlemi; kırıcı, elek ve konveyör bantlar
vasıtası ile gerçekleştirilecek ayrıca sistem üzerinde yer alacak olan pülverizasyon sistemi ile
kırılacak olan cevherin nemlendirilmesi çalışması yapılacaktır. Bu kapsamda bu aşamada toz
oluşumu beklenmemektedir.
9.a.6. Zenginleştirme Tesisi: Konsantre Kromun Sevkiyatı
Yıllık Konsantre Krom Miktarı: 65.000 ton/gün
Günlük Konsantre Krom Miktarı: 216,67 ton/gün
Saatlik Konsantre Krom Miktarı: 13,54 ton/saat
175
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun yükleyici ile alınması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun kamyonlara doldurulması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Taşıma işlemleri için tesis içinde, günlük olarak 18 adet yükleme işlemi yapılacak ve
ortalama 3500m (gidiş-geliş: 7000m) yol kullanılacaktır.
Proje kapsamında Sivas-Divriği yol ayrımından itibaren tesis alanına kadar olan 3500m
uzunluğundaki yol, düzenli olarak temizlenecek, tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya
yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler alınacaktır. Bu nedenle, kilin taşınması
amacı ile kullanılacak olan yolda toz oluşumu ihmal edilecektir.
9.a.7. Zenginleştirme Tesisi: İnce Taneli Atığın Atık Depo Alanına Sevki
İnce taneli atığın sulu nitelikte olması ve sevkinin borular vasıtası ile yapılması nedeni
ile bu aşamada toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
9.a.8. Zenginleştirme Tesisi: İri Taneli Atığın Atık Depo Alanına Sevki
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
Proje kapsamında yapılacak faaliyetlerin tamamın kontrolsüz olmadı halinde oluşacak
toz miktarı aşağıda verilmiştir.
b. Kontrollü Emisyon Hesabı
9.b.1. Krom Ocağı: Bitkisel Toprağın Alınması
Proje kapsamında yapılacak Bitkisel Toprağın alınması işlemi sırasında 789,6 ton/gün
(49,35ton/saat, günde 16 saat çalışacaktır.)
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 49,35 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 0,6169 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 49,35 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,2468 kg/saat
176
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Taşıma işlemleri için tesis içinde, saatlik olarak 2 adet kamyona yükleme işlemi
yapılacak ve ortalama 1500m (gidiş-geliş: 3000m) yol kullanılacaktır.
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 49,35 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,2468 kg/saat
9.b.2. Krom Ocağı: Üst Örtü Tabakasının Alınması
Proje kapsamında yapılacak Üst Toprağın alınması işlemi sırasında 5.428,5 ton/gün
(339,2813ton/saat, günde 16 saat çalışacaktır.)
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 339,2813 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 4,2410 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 339,2813 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 1,6964 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 339,2813 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 1,6964 kg/saat
9.b.3. Krom Ocağı: Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Proje kapsamında yılda 300 gün ve günde 16 saat faaliyet gösterilecektir.
Yıllık alınacak cevher miktarı: 750.000 ton/yıl
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
Cevherin tamamı zenginleştirme tesisine verilecektir. Cevher tesis alanına getirildiği
kamyonlarla ya doğrudan tesise beslenecek yada tüvenan cevher stok alanına boşaltıldıktan
sonra verilecektir. Tüvenan cevher stok alanına boşaltılma yolu ile yapılacak besleme
177
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
işleminin daha fazla toz oluşumuna neden olacak olması nedeni ile ilgili hesaplamalar bu
varsayımla yapılacaktır.
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 1,9531 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7813 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7813 kg/saat
9.b.4. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 1,9531 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7813 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7813 kg/saat
178
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
9.b.5. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Kırılması
Konsantre krom tesisinde cevherin kırılması işlemi; kırıcı, elek ve konveyör bantlar
vasıtası ile gerçekleştirilecek ayrıca sistem üzerinde yer alacak olan pülverizasyon sistemi ile
kırılacak olan cevherin nemlendirilmesi çalışması yapılacaktır. Bu kapsamda bu aşamada toz
oluşumu beklenmemektedir.
9.b.6. Zenginleştirme Tesisi: Konsantre Kromun Sevkiyatı
Yıllık Konsantre Krom Miktarı: 65.000 ton/gün
Günlük Konsantre Krom Miktarı: 216,67 ton/gün
Saatlik Konsantre Krom Miktarı: 13,54 ton/saat
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun yükleyici ile alınması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun kamyonlara doldurulması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Taşıma işlemleri için tesis içinde, günlük olarak 18 adet yükleme işlemi yapılacak ve
ortalama 3500m (gidiş-geliş: 7000m) yol kullanılacaktır.
Proje kapsamında Sivas-Divriği yol ayrımından itibaren tesis alanına kadar olan 3500m
uzunluğundaki yol, düzenli olarak temizlenecek, tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya
yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler alınacaktır. Bu nedenle bu yolun
kullanımı nedeni ile toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
9.b.7. Zenginleştirme Tesisi: İnce Taneli Atığın Atık Depo Alanına Sevki
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
9.b.8. Zenginleştirme Tesisi: İri Taneli Atığın Atık Depo Alanına Sevki
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
Proje kapsamında yapılacak faaliyetlerin tamamın kontrolsüz olmadı halinde oluşacak
toz miktarı aşağıda verilmiştir.
179
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.26. Arazi Hazırlık Sürecinde Ocak alanı ve Krom Konsantre Tesisinin İşletme Aşamasında Toz Emisyonu
Kütlesel Debileri
Kütlesel Debi
Kontrollü
Kontrolsüz
(kg/saat)
(kg/saat)
Emisyon Kaynağı
Krom Ocağı: Bitkisel Toprağın Alınması
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Krom Ocağı: Üst Örtü Tabakasının Alınması
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Krom Ocağı: Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Kırılması
Cevherin Birincil Kırıcıda Kırılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Cevherin İkincil Kırıcıda Kırılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
TOPLAM
0.6169
0.2468
0.2468
1.2338
0.4935
0.4935
4.241
1.6964
1.6964
8.482
3.3928
3.3928
1.9531
0.7813
0.7813
3.9063
1.5625
1.5625
1.9531
0.7813
0.7813
3.9063
1.5625
1.5625
15,7757
31,551
Proje kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı çalışmaları sırasında
gerçekleştirilecek inşaat çalışmaları sürecinde ve mevcut durumda 750.000ton/yıl kapasite ile
üretime devam eden ocak ve konsantre tesisi nedeni ile oluşacak olan toz miktarları, tozun
oluşum sürecine bağlı olarak hesaplanmış ve Ek-16’da sunulan İnşaat Süreci Toz Oluşum
Basamakları ve Miktarları tablosunda verilmiştir.
Yapılan hesaplamalara göre proje alanında 750.000ton/yıl kapasite ile üretime devam
eden ocak ve konsantre tesisi ile inşaat çalışmaları sırasında oluşacak olan minimum toz
miktarı 31,551kg/saat, ortalama toz oluşum miktarı 149,079kg/saat ve maksimum toz oluşum
miktarı 258,091kg/saat olarak belirlenmiştir.
B. İşletme Sürecinde Toz Oluşumu
Proje kapsamında inşası yapılacak Krom Konsantre Tesisi-2’nin proje bünyesinde
dahil edilmesi ile birlikte ocak alanından alınacak tüvenan cevher miktarı, 1.500.000ton/yıl’a
çıkarılacak ve bu tüvenan cevherin tamamı her birinin kapasitesi 750.000ton/yıl olan 2 adet
Krom Konsantre Tesisine beslenerek zenginleştirilmesi işlemi gerçekleşecektir.
Proje kapsamında mevcut ocak işletmeciliği ve zenginleştirme faaliyetlerinde toz
oluşumuna neden olacak faaliyetler aşağıda verilmiştir.
Krom Ocağı
 Bitkisel Toprağı Alınması
 Üst Örtü Tabakasının Alınması
Zenginleştirme Tesisi-1
 Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
 Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
 Cevherin Kırılması
 Konsantre Kromun Sevkiyatı
180
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.

İri Taneli Atığın Atık Depo Alanlarına Sevki
Zenginleştirme Tesisi-2
 Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
 Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
 Cevherin Kırılması
 Konsantre Kromun Sevkiyatı
 İri Taneli Atığın Katı Depo Alanlarına Sevki
Proje kapsamında kapasite artırımı sonrası ocak alanında meydana gelecek olan
bitkisel toprak ve hafriyat atık miktarlarına ilişkin bilgiler aşağıda hesaplanmıştır.
Proje kapsamında üretim aşamasına geçildikten sonra 263,33 hektarlık (2633329m2)
ocak alanından 1.500.000ton/yıl kapasite ile tüvenan krom cevheri alımına geçilecektir. Ocak
alanından malzeme alımı sırasında, ocak alanı üzerinde yer alan cevherli zon boyunca bitkisel
toprağın ve üst örtü tabakasının bulunduğu alanlardan bitkisel toprak ve üst örtü tabakasının
alınması işlemi yapılacaktır.
Mostra alanları üzerinde üst örtü tabakası ise mostra alanlarının büyük bir kısmında
görülmekte oluş alanlar üzerinde 0-50cm arasında değişmektedir.
BİTKİSEL TOPRAK TABAKASI (0-10cm)
ÜST TOPRAK TABAKASI (0-50cm)
KROM CEVHERİ
Mostra alanı üzerinde bitkisel örtü tabakası ve üst örtü tabakasının alınması amacı ile
yapılacak olan hafriyat çalışması, sürekli olarak değil belirli bir program çerçevesinde
yapılacaktır.
Bu kapsamda 1 aylık dönem içerisinde cevher alımı yapılacak olan alan belirlenecektir.
Belirlenen alandan 2 günlük süreçte hafriyat alımı yapılacak ve hafriyat alımı tamamlanan
alanlardan cevher alımına geçilecektir.
Üretim sırasında 1 aylık dönemde, çalışma yapılacak ortalama alan büyüklüğü aşağıda
verilmiştir.
Ocak Alanı Büyüklüğü
: 2633329m2
Proje Süresi
: 33,3 yıl
Yılda çalacak Ay Sayısı
: 12
Ayda Çalışılacak Gün Sayısı
: 25
Günde Çalışılacak Saat
: 16
Ocak alanında yapılacak çalışmalar sırasında ayda ortalama;
2633329m2 / (33,3 x 12) =6.590 m2 alanda çalışma yapılması öngörülmekte olup, ocak
alanında uygulanan çalışmada değerlendirilerek yıllık çalışma alanı 7.208,96 m2 olarak
hesaplanacaktır.
181
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Buna göre aylık çalışılacak alandan oluşacak bitkisel toprak ve üst örtü tabakası miktarı
aşağıda hesaplanmıştır.
Bitkisel Toprak Miktarı:
Çalışılacak Alan
Çalışma Süresi
: 7.208,96 m2
: 2 gün (32 saat)
Bitkisel Örtü Tabakası Kalınlığı
: 0-10cm
: (0+0,1)m / 2 =0,05m
Bitkisel Örtü Tabakası Miktarı (m3) : 7.208,96 m2 x 0,05m
: 410,448m3
Bitkisel Örtü Tabakası Miktarı (ton) :
410,448m3x1,6ton/m3
(bit.top.yoğunluğu
3
1,6ton/m )
: 656,7168ton/2gün (2 günde alınacak miktar)
: 328,36 ton/gün (3940,32ton/yıl)
Üst Örtü Tabakası Miktarı:
Çalışılacak Alan
Çalışma Süresi
: 7.208,96 m2
: 2 gün (32 saat)
Üst Örtü Tabakası Kalınlığı
: 0-50cm
: (0+0,5)m / 2 =0,25m
Üst Örtü Tabakası Miktarı (m3) : 7.208,96 m2 x 0,25m
: 1.802,24m3
Üst Örtü Tabakası Miktarı (ton) : 1.802,24m3x2ton/m3 (örtü tab.yoğunluğu 2ton/m3)
: 3.604,48 ton/2gün (2 günde alınacak miktar)
: 1.802,24 ton/gün (21.626,88ton/yıl)
Proje kapsamında yapılacak hafriyat alımı sırasında patlatma işlemi yapılmayacaktır.
Hafriyat alımı sırasında dozer, loder, ekskavatör ve kamyonlar kullanılacaktır.
1. Krom Ocağı
1.a. Krom Ocağı: Bitkisel Toprağın Alınması
Yukarıda verilen bilgilere göre Proje kapsamında yapılacak Bitkisel Toprağın alınması
işlemi sırasında 328,36 ton/gün (20,523ton/saat, günde 16 saat çalışacaktır.)
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 20,523 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 0,5131 kg/saat
Kontrollü Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 20,523 ton/saat x 0,0125 kg/ton
182
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
= 0,2565 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 20,523 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 0,2052 kg/saat
Kontrollü Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 20,523 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,1026 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 20,523 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 0,2052 kg/saat
Kontrollü Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 20,523 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,1026 kg/saat
1.b Krom Ocağı: Üst Örtü Tabakasının Alınması
Proje kapsamında yapılacak Üst Toprağın alınması işlemi sırasında 1.802,24 ton/gün
(112,64ton/saat, günde 16 saat çalışacaktır.)
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 112,64 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 2,816 kg/saat
Kontrollü Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 112,64 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 1,408 kg/saat
183
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 112,64 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,1264 kg/saat
Kontrollü Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 112,64 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,5632 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 112,64 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,1264 kg/saat
Kontrollü Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 112,64 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,5632 kg/saat
2. Zenginleştirme Tesisi-1
2.a. Krom Ocağı: Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Proje kapsamında yılda 300 gün ve günde 16 saat faaliyet gösterilecektir.
Yıllık alınacak cevher miktarı: 750.000 ton/yıl (Zenginleştirme Tesisi-1’e beslenecek
Cevher Miktarı)
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
Cevherin tamamı zenginleştirme tesisi-‘e verilecektir. Cevher tesis alanına getirildiği
kamyonlarla ya doğrudan tesise beslenecek yada tüvenan cevher stok alanına boşaltıldıktan
sonra verilecektir. Tüvenan cevher stok alanına boşaltılma yolu ile yapılacak besleme
işleminin daha fazla toz oluşumuna neden olacak olması nedeni ile ilgili hesaplamalar bu
varsayımla yapılacaktır.
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
184
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 3,9063 kg/saat
Kontrollü Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 1,9531 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum İçin;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
2.b. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum:
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
185
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 3,9063 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 1,9531 kg/saat
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
2.c. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Kırılması
Konsantre krom tesisinde cevherin kırılması işlemi; kırıcı, elek ve konveyör bantlar
vasıtası ile gerçekleştirilecek ayrıca sistem üzerinde yer alacak olan pülverizasyon sistemi ile
kırılacak olan cevherin nemlendirilmesi çalışması yapılacaktır. Bu kapsamda bu aşamada toz
oluşumu beklenmemektedir.
2.d. Zenginleştirme Tesisi: Konsantre Kromun Sevkiyatı
Yıllık Konsantre Krom Miktarı: 65.000 ton/gün
Günlük Konsantre Krom Miktarı: 216,67 ton/gün
Saatlik Konsantre Krom Miktarı: 13,54 ton/saat
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun yükleyici ile alınması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
186
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun kamyonlara doldurulması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Taşıma işlemleri için tesis içinde, günlük olarak 18 adet yükleme işlemi yapılacak ve
ortalama 3500m (gidiş-geliş: 7000m) yol kullanılacaktır.
Proje kapsamında Sivas-Divriği yol ayrımından itibaren tesis alanına kadar olan 3500m
uzunluğundaki yol, düzenli olarak temizlenecek, tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya
yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler alınacaktır. Bu nedenle, kilin taşınması
amacı ile kullanılacak olan yolda toz oluşumu ihmal edilecektir.
2.e. Zenginleştirme Tesisi: İri Taneli Atığın Atık Depo Alanlarına Sevki
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
3. Zenginleştirme Tesisi-2
3.a. Krom Ocağı: Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Proje kapsamında yılda 300 gün ve günde 16 saat faaliyet gösterilecektir.
Yıllık alınacak cevher miktarı: 750.000 ton/yıl (Zenginleştirme Tesisi-2’e beslenecek
Cevher Miktarı)
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
Cevherin tamamı zenginleştirme tesisi-‘e verilecektir. Cevher tesis alanına getirildiği
kamyonlarla ya doğrudan tesise beslenecek yada tüvenan cevher stok alanına boşaltıldıktan
sonra verilecektir. Tüvenan cevher stok alanına boşaltılma yolu ile yapılacak besleme
işleminin daha fazla toz oluşumuna neden olacak olması nedeni ile ilgili hesaplamalar bu
varsayımla yapılacaktır.
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum:
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 3,9063 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 1,9531 kg/saat
187
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum:
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum:
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
3.b. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
Saatlik alınacak Cevher Miktarı: 156,25 ton/saat
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum:
Emisyon Faktörü : 0,025 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,025 kg/ton
= 3,9063 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,0125 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,0125 kg/ton
= 1,9531 kg/saat
188
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum:
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
4. Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Kontrolsüz Durum:
Emisyon Faktörü : 0,010 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,010 kg/ton
= 1,5625 kg/saat
Kontrollü Durum:
Emisyon Faktörü : 0,005 kg/ton
Toplam Emisyon = 156,25 ton/saat x 0,005 kg/ton
= 0,7816 kg/saat
3.c. Zenginleştirme Tesisi: Cevherin Kırılması
Konsantre krom tesisinde cevherin kırılması işlemi; kırıcı, elek ve konveyör bantlar
vasıtası ile gerçekleştirilecek ayrıca sistem üzerinde yer alacak olan pülverizasyon sistemi ile
kırılacak olan cevherin nemlendirilmesi çalışması yapılacaktır. Bu kapsamda bu aşamada toz
oluşumu beklenmemektedir.
2.d. Zenginleştirme Tesisi: Konsantre Kromun Sevkiyatı
Yıllık Konsantre Krom Miktarı: 65.000 ton/gün
Günlük Konsantre Krom Miktarı: 216,67 ton/gün
Saatlik Konsantre Krom Miktarı: 13,54 ton/saat
1. Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun yükleyici ile alınması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
189
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
2. Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Konsantre krom nemli yapıda olacağı için konsantre kromun kamyonlara doldurulması
aşamasında toz oluşumu söz konusu olmayacaktır.
3. Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı;
Taşıma işlemleri için tesis içinde, günlük olarak 18 adet yükleme işlemi yapılacak ve
ortalama 5000m (gidiş-geliş: 10000m) yol kullanılacaktır.
Proje kapsamında Sivas-Divriği yol ayrımından itibaren tesis alanına kadar olan 5000m
uzunluğundaki yol, düzenli olarak temizlenecek, tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya
yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler alınacaktır. Bu nedenle, kilin taşınması
amacı ile kullanılacak olan yolda toz oluşumu ihmal edilecektir.
3.e. Zenginleştirme Tesisi: İri Taneli Atığın Atık Depo Alanlarına Sevki
Proje kapsamında tesis içerisinde kullanılacak olan yolar düzenli olarak temizlenecek,
tozumaya karşı sulama, süpürme ve ya yoların bitümlü malzeme ile kaplanması gibi önlemler
alınacaktır. Bu nedenle işletme aşamasında tesis içi yolların kullanımı nedeni ile toz oluşumu
söz konusu olmayacaktır.
Tablo 5.27. İşletme Aşamasında Toz Emisyonu Kütlesel Debileri
Kütlesel Debi
Kontrollü
Kontrolsüz
(kg/saat)
(kg/saat)
Emisyon Kaynağı
Krom Ocağı: Bitkisel Toprağın Alınması
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Krom Ocağı: Üst Örtü Tabakasının Alınması
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Krom Ocağı: Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Zenginleştirme Tesisi-1: Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Zenginleştirme Tesisi-1: Cevherin Kırılması
Cevherin Birincil Kırıcıda Kırılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Cevherin İkincil Kırıcıda Kırılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Krom Ocağı: Cevherin Zeminden Sökülmesi Tesis Alanına Taşınması
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Zenginleştirme Tesisi-2: Cevherin Konsantre Tesisine Verilmesi
Kazıma-Sökme Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Doldurma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Taşıma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Boşaltma Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Zenginleştirme Tesisi-2: Cevherin Kırılması
Cevherin Birincil Kırıcıda Kırılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
Cevherin İkincil Kırıcıda Kırılması Sırasında Oluşacak Toz Miktarı
TOPLAM
190
0,2565
0,1026
0,1026
0,5131
0,2052
0,2052
0,5632
0,5632
1,1264
1,1264
1,9531
0,7816
0,7816
3,9063
1,5625
1,5625
1,9531
0,7816
0,7816
3,9063
1,5625
1,5625
-
-
1,9531
0,7816
0,7816
3,9063
1,5625
1,5625
1,9531
0,7816
0,7816
3,9063
1,5625
1,5625
15,6533
31,3015
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
C. Patlatma İşlemi Nedeni İle Toz Oluşumu
Proje kapsamında yapılacak üretim sırasında hammaddeyi oluşturan Krom Cevherinin
temini amacı ile patlatma işlemi yapılacaktır.
Faaliyet kapsamında yapılacak patlatma
Emisyonlarına ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
işlemi
sonrasında
oluşacak
Toz
Faaliyet kapsamında 2 günde bir patlatma işlemi yapılacaktır. Bu kapsamda her bir
patlatma işlemi sırasında alınacak krom cevheri miktarı;
5.000 ton/gün x 2gün/patlatma = 10.000ton/patlatma olacaktır.
Patlatma sonucu oluşan toz emisyonlarının % 80' inin 10µ’dan büyük partiküllerden
meydana geldiği ve patlatmadan soma hemen çökeleceği, geriye kalan % 20' sinin ise 10 u'
dan küçük partiküllerden meydana geldiği ve havada asılı kalarak atmosferde yayıldığı kabul
edilmiştir.
Toz Emisyonu = 10.000 ton x 0,08 kg ton x 0,2
Toz Emisyonu = 160 kg/patlatma olacaktır.
Söz konusu proje kapsamında gerek inşaat gerekse işletme sürecinde toz önleyici
tedbirlerin alınacaktır.
Proje kapsamında yapılacak patlatma işlemi sırasında rüzgar hız ve yönünün
değerlendirilmesi işlemi yapılacaktır. Bu kapsamda proje alanına yakın konuma faali,yet
sahibince yerleştirilmiş olan rüzgar ölçümdireği verileri kullanılacaktır. Bu kapsamda yapılacak
patlatma işlemi yerleşim sırasında rüzgar ölçüm direğinden alınacak veriler çerçevesinde
rüzgar esme yönü yerleşim birimleri yönünde olmayan ve rüzgar hızının bölgenin ortalama
yıllık esme hızı olan 2,7m/sn ve altında olduğu anlarda gerçekleştirilecektir. Böylece patlatma
işlemi nedeni ile oluşacak toz dağılımı minimize edilmiş olacaktır.
İşletilmesi planlanan tesiste üretim, yükleme, sevkiyat ve cevherin kırılması işlemleri
sırasında toz oluşumu söz konusudur. Oluşabilecek tozlanmayı minimuma indirmek için
emisyon kaynağında savurma yapmadan doldurma ve boşaltma işlemlerinin yapılması,
yolların ıslah edilmesi(agrega, asfalt vb.) ve malzemenin üst kısmının %10 nemde tutulması
gibi önlemler alınacaktır. Ayrıca kırıcıların tamamı kapalı ortam içerisinde olacaktır.
“Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”ne göre açıkta depolanan
yığma malzemelerde hava kalitesi standartlarını karşılamak için, işletmeden malzeme
çıkarılması sırasında gerektiğinde aşağıdaki önlemler alınacaktır.
 Arazide rüzgar kesici toprak yığınlarının yapılması, rüzgar kesici bitkilerin dikilmesi,
Rüzgar koruyucularının yapılması sağlanır.
 Malzeme üstü naylon branda veya tane büyüklüğü 10mm’den fazla olan malzeme ile
kapatılır.
 Bağlayıcı maddelerle sıkıştırma işlemi yapılır.
Ayrıca 03.07.2009 Tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan“Sanayi Kaynaklı
Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı resmi gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren “Sanayi kaynaklı Hava kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” hükümleri yerine getirilecektir.
Proje kapsamında taşınma amacı ile kullanılacak olan stabilize yolarlıdaki toz
oluşumunun minimize edilmesi amacı ile; kamyon üstleri branda veya tane çapı büyük
malzeme ile kapatılacak, kamyonlara hız sınırlaması getirilecektir.
İşletmede malzemenin yüklenmesi ve sevkiyatı sırasında kullanılan araçlarda motorin
kullanılacak olup, 03.07.2009 tarihli ve 27277 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Sanayi
Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği” ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi
191
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Gazetede yayımlanan Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik
Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümleri yerine getirilecektir.
5.2. Su Kullanımı ve bertarafı (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak
üzere temin edileceği kaynaklar, su miktarları, içme ve kullanma suyu ve diğer kullanım
amaçlarına göre miktarları, kullanımı sonrası oluşacak atık suların miktarı ve bertarafı)
Proje kapsamında gerek inşaat gerekse işletme sürecinde personel ve proses kaynaklı
su kullanımı söz konusu olacaktır. İhtiyaç Duyulan su miktarlarına ilişkin bilgiler aşağıda
başlıklar halinde verilmiştir.
a. Arazi Hazırlık ve İnşaat Sürecinde Su Kullanımı ve Atıksuyun Bertarafı
Proje kapsamında gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı sırasında
750.000ton/yıl kapasite ile üretime devam eden ocak ve konsantre tesisi alanında faaliyete
devem edilecektir. Bu kapsamda inşaat aşamasında gerekli su miktarının değerlendirilmesi
aşamasında ocak alanı ve krom konsantre tesisi-1’de kullanılacak olan suyun da
değerlendirilmesi yapılacaktır.
a.1. Personel Kaynaklı Su İhtiyacı ve Atıksu Bertarafı
Alanda mevcut durumda 240 personel, 3 vardiya ile çalışmakta her vardiyada 80
personel görev almaktadır.
Bir işçinin günlük içme-kullanma suyu ihtiyacının ortalama kişi başına 150lt/kişi.gün
(“Su Temini ve Çevre Sağılığı”, Doç. Dr. Mehmet Karpuzcu, İTÜ İnşaat Fakültesi Çevre Müh.
Bölümü, 1985) kabul edildiğinde personel kaynaklı su ihtiyacı aşağıdaki gibi hesaplanır:
QAtıksu= ( q ) x ( N )
QAtıksu: Atıksu debisi (lt/gün),
q=Birim su tüketimi (lt/kişi gün),
N= Kişi sayısı olmak üzere;
QAtıksu= 240 kişi x 150lt/kişi gün = 36.000 lt/gün = 36 m3/gün olacaktır
Tesiste çalışan personelin içme suyu, proje alanı içerisinde yer alan doğal kaynak
suyundan sağlanmakta olup, söz konusu kaynak suyuna ilişkin kimyasal ve
bakteriyolojikanalizler yaptırılmış olup Ek-13’de sunulmuştur.
Söz konusu su kaynağının 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ve bu yönetmelikte değişiklik
yapılmasına dair yönetmelikler gereği izinlendirilmesi işlemi yapılacaktır.
Atıksuyun Bertarafı:
31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İkinci Bölüm Madde 4.b’ye göre oluşacak evsel nitelikli Atıksu
miktarı, temiz su miktarına eşit kabul edilir. Buna göre personelden kaynaklanacak Atıksu
miktarı da 36m3/gün’dür.
Ancak tesiste vardiyalı sistemle çalışan personelin büyük bir kısmı civar yerleşim
birimlerinden temin edilmekte olup, günlük 8 saatlik vardiya sonrasında tesis alanından
uzaklaşmaktadır. Bu kapsamda, alanda oluşan personel kaynaklı 36m3/gün miktarında atıksu
oluşmamakta olup büyük bir kısmı personelin konakladığı yerleşim birimlerinde oluşmaktadır.
192
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje kapsamında personelden kaynaklanan atıksular, şantiye ve krom konsantre
tesisi-1 bünyesinde yer alan sızdırmasız nitelikli fosseptik çukurunda biriktirilmekte olup
Çetinkaya Belediyesine ait kanalizasyon hattına deşarj edilmektedir (Bkz. Ek-21).
a.2. Proses Kaynaklı Su İhtiyacı ve Atıksu Bertarafı
a.2.1. Toz Kontrolü Amaçlı Su İhtiyacı ve Atıksu Bertarafı
Proje kapsamında mevcut durumda ocak alanı ve stabilize yollarda yapılacak olan
faaliyetleri nedeni ile oluşan tozun engellenmesi amacı ile tesis bünyesinde yer alan mevcut
arazözle nemlendirme işlemi gerçekleştirilmektedir. Mevcut durumda yapılan nemlendirme
çalışmaları sırasında, 15m3 kapasiteli arazözün günlük olarak ortalama 2 kez dolumu
yapılmakta olup sürekli olarak nemlendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi amacı ile ocak ve
tesis alanında faal olarak çalışmaktadır.
Mevcut ocak ve tesis alanının nemlendirilmesi amacı ile kullanılan ortalama su miktarı;
15m3/sefer x 2sefer/gün = 30m3/gün su kullanılmaktadır.
Nemlendirme amacı ile kullanılan suyun temini, Temiz Su Havuzu-1’e, suyun tesiste
verilmesi amacı ile kullanılan pompaların bulunduğu alandan gerçekleştirilmekte olup,
nemlendirme amacı ile kullanılan suyun temini amacı ile herhangi bir yüzeysel kaynak suyu
kullanılmamaktadır.
Tesiste inşaat çalışmalarına başlanması ile birlikte, tesis bünyesine ilave edilecek olan
2. Arazöz ile inşaat alanının nemlendirilmesi çalışması gerçekleştirilecektir. Bu aşamada
hafriyat alımı yapılacak olan alanların öncelikli olarak nemlendirilmesi çalışası
gerçekleştirilecek ve bu işlem sonrası alandan hafriyat alımı gerçekleştirilecektir. Böylece
inşaat çalışması yapılacak olan alanlardan oluşacak hafriyat malzemesi kaynaklı toz minimize
edilmiş olacaktır.
Bu aşamada kullanılacak olan suyun temini Temiz Su Havuzu-1’e, suyun tesiste
verilmesi amacı ile kullanılan pompaların bulunduğu alandan gerçekleştirilecektir. Bu
aşamada gerekli olacak su miktarının 10m3/gün miktarında olacağı öngörülmektedir.
Yukarıda verilen bilgilere göre mevcut ocak ve konsantre tesisi alanının ve inşaat
çalışması yapılacak olan alanların nemlendirilmesi amacı ile kullanılacak olan su miktarının,
30m3/gün x 10m3/gün = 40m3/gün olması beklenmektedir.
Atıksuyun Bertarafı:
Proje kapsamında nemlendirme amacı ile kullanılacak olan su, alandan buharlaşma
yolu ile uzaklaşacak olup, nemlendirme amacı ile kullanılan su nedeni ile atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır.
a.2.2. Krom Konsantre Tesisi-1’in Su İhtiyacı
Proje kapsamında yapılacak zenginleştirme işlemi sırasında su kullanımı söz konusu
olacaktır.
Zenginleştirme tesisinde 1ton tüvenan cevherin zenginleştirilmesi amacı ile
zenginleştirme sistemi içerisinde minimum 3ton suyun bulunması gerekmektedir.
Buna
göre
zenginleştirme
tesisinde
2500ton/gün
tüvenan
zenginleştirilebilmesi amacı ile 8.000m3/gün suyun bulunması gerekmektedir.
193
cevherin
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Gerekli olan suyun temini, DSİ 19. Bölge Müdürlüğünden gerekli iznlendirme işlemleri
tamamlanmış olan keson kuyudan sağlanmakta olup ilgili izin Ek-12’de sunulmuştur. Söz
konusu keson kuyudan, krom konsantre tesisi-1’in işletilmesi sürecinde oluşan su kayıplarının
telafisi amacı ile su alınmakta olup tesis bünyesindeki su kayıpları aşağıda verilmiştir.
Konsantre Kromun yapısında kalan su nedeni ile kayıp miktarı:
Proje kapsamında yapılan faaliyetler sonrasında oluşacak olan konsantre kromda
yaklaşık olaral %12,5 oranında suyun kaldığı ve geri kazanılamadığı bilinmektedir.
216,67 ton/gün x 12,5/100 =27,09ton/gün
İri Taneli Atıklar nedeni ile su kaybı:
Faaliyet kapsamında yapılacak olan üretim sırasında oluşan iri taneli atıklar, kum
tutucu vasıtası ile katı olarak alınacak ve akışkan bir özellik taşımayacaktır. Ayrılan iri taneler
nemli bir yapıya sahip olacaktır. Bu aşamada oluşması beklenen maksimum su kaybının %7,5
olması beklenmektedir.
1140,6ton/yıl x 7,5/100 = 85,55ton/gün
İnce Taneli Atıklar nedeni ile su kaybı:
Faaliyet kapsamında yapılacak olan üretim sırasında oluşan ince taneli atıklar, tikiner
vasıtası ile ayrıldıktan sonra sıvı kısım temiz su havuzu-1’e, tkiner tabanında biriken çamur ise
şlam havuzu-1’e verilecektir.
Şlam havuzunda bekleyecek olan çamuru ,içeriğindeki katı kısım bir süre sonra havuz
tabanına çökelirken suvu kısmın temiz su havuzuna verilmesi işlemi yapılacaktır. Bu işlem
sırasında bir miktar su, katı madde ile birlikte sudan ayrılmakta olup bu aşamada oluşması
beklenen maksimum su kaybının %14,29olarak gerçekleşmektedir.
Şlam Havuzuna verilen Katı Madde Miktarı: 1142,73ton/gün
Şlam Havuzuna verilen Su Miktarı: 7887,36ton/gün
Su Kaybı:1142,73ton/gün x 0,1428 = 163,25ton olarak gerçekleşmektedir.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Krom Konsantre Tesissinin işletilmesi sırasında
oluşan günlük su kaybı miktarı;
27,09ton/gün + 85,55ton/gün + 163,25ton/gün = 275,89ton/gün (275,89m3/gün)
olmaktadır.
Tesiste oluşan su kayıplarının temini, DSİ 19. Bölge Müdürlüğünden gerekli
izinlendirme işlemleri tamamlanmış olan keson kuyudan sağlanmakta olup ilgili izin Ek-12’de
sunulmuştur.
Atıksuyun Bertarafı:
Tesiste üretim amacı ile kullanılan su, kapalı devre sistemi ile geri devirli olarak
kullanılmakta olup bu aşamada atıksu oluşumu söz konusu değildir.
194
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
b. İşletme Sürecinde Su Kullanımı ve Atıksuyun Bertarafı
b.1. Personel Kaynaklı Su İhtiyacı ve Atıksu Bertarafı
Alanda mevcut durumda 240 personel, 3 vardiya ile çalışmakta olup kapasite artırımı
ile tesis bünyesinde çalışan personel sayısı 336 kişiye çıkarılacak olup her vardiyada 112
personel görev alacaktır.
Bir işçinin günlük içme-kullanma suyu ihtiyacının ortalama kişi başına 150lt/kişi.gün
(“Su Temini ve Çevre Sağılığı”, Doç. Dr. Mehmet Karpuzcu, İTÜ İnşaat Fakültesi Çevre Müh.
Bölümü, 1985) kabul edildiğinde personel kaynaklı su ihtiyacı aşağıdaki gibi hesaplanır:
QAtıksu= ( q ) x ( N )
QAtıksu: Atıksu debisi (lt/gün),
q=Birim su tüketimi (lt/kişi gün),
N= Kişi sayısı olmak üzere;
QAtıksu= 336 kişi x 150lt/kişi gün = 50400lt/gün = 50,4 m3/gün olacaktır.
Mevcut durumda tesiste çalışan personelin içme suyu, proje alanı içerisinde yer alan
doğal kaynak suyundan sağlanmakta olup, söz konusu kaynak suyuna ilişkin kimyasal ve
bakteriyolojik analizler yaptırılmış olup Ek-13’de sunulmuştur. Yapılacak olan kapasite artırımı
ile mevcut kaynak suyunun kullanımına devam edilecektir.
Söz konusu su kaynağının 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan İnsani Tüketim Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik ve bu yönetmelikte değişiklik
yapılmasına dair yönetmelikler gereği izinlendirilmesi işlemi yapılacaktır.
Atıksuyun Bertarafı:
31.12.2004 tarih ve 25687 sayılı Resmi Gazetede yayınlanarak yürürlüğe giren Su
Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği İkinci Bölüm Madde 4.b’ye göre oluşacak evsel nitelikli Atıksu
miktarı, temiz su miktarına eşit kabul edilir. Buna göre personelden kaynaklanacak Atıksu
miktarı da 50,4m3/gün’dür.
Ancak tesiste vardiyalı sistemle çalışacak personelin büyük bir kısmı civar yerleşim
birimlerinden temin edilecek olup, günlük 8 saatlik vardiya sonrasında tesis alanından
uzaklaşacaklardır. Bu kapsamda, alanda oluşacak olan personel kaynaklı 50,4m3/gün
miktarında atıksu oluşumu söz konusu olmayıp, atıksuyun büyük bir kısmı personelin
konakladığı yerleşim birimlerinde oluşmaktadır.
Proje kapsamında personelden kaynaklanan atıksular, şantiye ve krom konsantre
tesisi-1 bünyesinde yer alan ve şantiye alanı-2 ve krom konsantre tesisi-2 bünyesinde inşası
gerçekleştirilecek olan sızdırmasız nitelikli fosseptik çukurunda biriktirilecek olup Çetinkaya
Belediyesine ait kanalizasyon hattına deşarj edilecektir (Bkz. Ek-21).
b.2. Proses Kaynaklı Su İhtiyacı ve Atıksu Bertarafı
b.2.1. Toz Kontrolü Amaçlı Su İhtiyacı ve Atıksu Bertarafı
Proje kapsamında mevcut durumda ocak alanı ve stabilize yollarda yapılacak olan
faaliyetleri nedeni ile oluşan tozun engellenmesi amacı ile tesis bünyesinde yer alan mevcut
arazözle nemlendirme işlemi gerçekleştirilmektedir. Mevcut durumda yapılan nemlendirme
çalışmaları sırasında, 15m3 kapasiteli arazözün günlük olarak ortalama 2 kez dolumu
yapılmakta olup sürekli olarak nemlendirme çalışmalarının gerçekleştirilmesi amacı ile ocak ve
tesis alanında faal olarak çalışmaktadır.
195
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Mevcut ocak ve tesis alanının nemlendirilmesi amacı ile kullanılan ortalama su miktarı;
15m3/sefer x 2sefer/gün = 30m3/gün su kullanılmaktadır.
Tesis bünyesinde yapılacak kapasite artırımı ile tesis bünyesine bir adet arazöz ilavesi
gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda alanda nemlendirme çalışmaları sırasında kullanılacak
olan su miktarının 2 katına çıkması eklenmekte olup nemlendirme amacı ile kullanılacak
toplam su kullanım miktarı 60m3/gün olacaktır.
Nemlendirme amacı ile kullanılan suyun temini, Temiz Su Havuzu-1’e, suyun tesiste
verilmesi amacı ile kullanılan pompaların bulunduğu alandan gerçekleştirilmekte olup,
nemlendirme amacı ile kullanılan suyun temini amacı ile herhangi bir yüzeysel kaynak suyu
kullanılmamaktadır.
Atıksuyun Bertarafı:
Proje kapsamında nemlendirme amacı ile kullanılacak olan su, alandan buharlaşma
yolu ile uzaklaşacak olup, nemlendirme amacı ile kullanılan su nedeni ile atıksu oluşumu söz
konusu olmayacaktır.
b.2.2. Krom Konsantre Tesisi-1’in Su İhtiyacı
Proje kapsamında yapılacak zenginleştirme işlemi sırasında su kullanımı söz konusu
olacaktır.
Zenginleştirme tesisinde 1ton tüvenan cevherin zenginleştirilmesi amacı ile
zenginleştirme sistemi içerisinde minimum 3ton suyun bulunması gerekmektedir.
Buna
göre
zenginleştirme
tesisinde
2500ton/gün
tüvenan
zenginleştirilebilmesi amacı ile 8.000m3/gün suyun bulunması gerekmektedir.
cevherin
Gerekli olan suyun temini, DSİ 19. Bölge Müdürlüğünden gerekli iznlendirme işlemleri
tamamlanmış olan keson kuyudan sağlanmakta olup ilgili izin Ek-12’da sunulmuştur. Söz
konusu keson kuyudan, krom konsantre tesisi-1’in işletilmesi sürecinde oluşan su kayıplarının
telafisi amacı ile su alınmakta olup tesis bünyesindeki su kayıpları aşağıda verilmiştir.
Konsantre Kromun yapısında kalan su nedeni ile kayıp miktarı:
Proje kapsamında yapılan faaliyetler sonrasında oluşacak olan konsantre kromda
yaklaşık olaral %12,5 oranında suyun kaldığı ve geri kazanılamadığı bilinmektedir.
216,67 ton/gün x 12,5/100 =27,09ton/gün
İri Taneli Atıklar nedeni ile su kaybı:
Faaliyet kapsamında yapılacak olan üretim sırasında oluşan iri taneli atıklar, kum
tutucu vasıtası ile katı olarak alınacak ve akışkan bir özellik taşımayacaktır. Ayrılan iri taneler
nemli bir yapıya sahip olacaktır. Bu aşamada oluşması beklenen maksimum su kaybının %7,5
olması beklenmektedir.
1140,6ton/yıl x 7,5/100 = 85,55ton/gün
196
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
İnce Taneli Atıklar nedeni ile su kaybı:
Faaliyet kapsamında yapılacak olan üretim sırasında oluşan ince taneli atıklar, tikiner
vasıtası ile ayrıldıktan sonra sıvı kısım temiz su havuzu-1’e, tkiner tabanında biriken çamur ise
şlam havuzu-1’e verilecektir.
Şlam havuzunda bekleyecek olan çamuru ,içeriğindeki katı kısım bir süre sonra havuz
tabanına çökelirken suvu kısmın temiz su havuzuna verilmesi işlemi yapılacaktır. Bu işlem
sırasında bir miktar su, katı madde ile birlikte sudan ayrılmakta olup bu aşamada oluşması
beklenen maksimum su kaybının %14,29 olarak gerçekleşmektedir.
Şlam Havuzuna verilen Katı Madde Miktarı: 1142,73ton/gün
Şlam Havuzuna verilen Su Miktarı: 7887,36ton/gün
Su Kaybı:1142,73ton/gün x 0,1428 = 163,25ton olarak gerçekleşmektedir.
Yukarıda yapılan hesaplamalara göre Krom Konsantre Tesissinin işletilmesi sırasında
oluşan günlük su kaybı miktarı;
27,09ton/gün + 85,55ton/gün + 163,25ton/gün = 275,89ton/gün (275,89m3/gün)
olmaktadır.
Tesiste oluşan su kayıplarının temini, DSİ 19. Bölge Müdürlüğünden gerekli
izinlendirme işlemleri tamamlanmış olan keson kuyudan sağlanmakta olup ilgili izin Ek-12’de
sunulmuştur.
Atıksuyun Bertarafı:
Tesiste üretim amacı ile kullanılan su, kapalı devre sistemi ile geri devirli olarak
kullanılmakta olup bu aşamada atıksu oluşumu söz konusu değildir.
Konsantre Tesisi-2’in Su İhtiyacı
Proje kapsamında kullanılmakta olan Krom Konsantre Tesisi-1’e ait su kullanım miktarı
yukarıda hesaplanmıştır. Proje kapsamında inşası gerçekleştirilecek olan Krom Konsantre
Tesisi-2, Krom Konsantre Tesisi-1 ile özdeş nitelikte olup su kullanım miktarının da Krom
Konsantre Tesisi-1 ile aynı olması beklenmektedir.
Bu kapsamda Krom Konsantre Tesisi-2 bünyesinde yapılacak olan üretim sırasında
oluşacak su kayıpları 275,89m3/gün olacaktır.
Tesiste oluşan su kayıplarının temini, DSİ 19. Bölge Müdürlüğünden gerekli
izinlendirme işlemlerine başlanmış olan 37S 389383 4351814 koordinatlarında yer alan keson
kuyudan sağlanacaktır.
Atıksuyun Bertarafı:
Tesiste üretim amacı ile kullanılan su, kapalı devre sistemi ile geri devirli olarak
kullanılmakta olup bu aşamada atıksu oluşumu söz konusu değildir.
Zenginleştirme tesisinden oluşacak ince taneli zenginleştirme atıklarının depolanması
amacı ile Şlam Havuzları kullanılacak ve bu alanlarda, oluşması muhtemel bir sızıntının
önlenmesi amacı ile karşılık, depolama alanlarında zemin geçirimsizliği sağlandıktan sonra
depolama işlemi başlatılacaktır. Uygulama kapsamında geçirimsizliğin temini amacı ile şlam
havuzları tabanına kil serilmesi (sıkıştırılmış kil) işlemi yapılacaktır. Ayrıca her bir şlam havuzu
için açılacak 3 ayrı gözlem kuyusundan ve proje alanının kuzeydoğusunda yer alan Çatak
197
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Deresinden, periyodik olarak alınacak numunelerde olası kirlenmelerin belirlenmesi amacı ile,
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo-1’de belirtilen parametrelere göre analiz yapılacak ve
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulacaktır. Böylece herhangi bir sızıntı olması
durumunda, sızıntı belirlenebilecektir. Herhangi bir sızıntı belirlenmesi durumunda üretim
çalışmaları durdurulacak, depolama alanında su tahliyesi yapılarak kurutma çalışmaları
yapılarak mevcut alan rehabilete edilecek ve alternatif atık depolama alanları ile ilgili
çalışmalar başlatılacaktır.
Zenginleştirme tesisinden oluşacak iri taneli zenginleştirme atıklarının depolanması
amacı ile İri Taneli Atık Depo Alanaları kullanılacaktır. Bu alanlarda depolanacak olan iri taneli
atık bünyesinde su miktarı %6,9 oranında bulunacak ve bu su kütlesi atık içinde tutulacaktır.
Atığın ince taneli yapısı nedeni ile, atık üzerinde düşecek olan yağış suları, yüzey akıntıları
şeklinde alandan uzaklaşacaktır. Proje kapsamında kullanılacak olan iri taneli atık depo
alanlarından kaynaklanan oluşması muhtemel sızıntı suyunun yeraltı suyu kalitesini etkileyip
etkilemediğinin belirlenmesi amacı ile alanda belirlenecek uygun noktalara gözlem kuyuları
açılarak yeraltı suyunun izlenmesi çalışması gerçekleştirilecektir. Gözlem kuyularından
periyodik olarak alınacak numunelerde olası kirlenmelerin belirlenmesi amacı ile, Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği Tablo-1’de belirtilen parametrelere göre analiz yapılacak ve Çevre ve
Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulacaktır. Böylece herhangi bir sızıntı olması durumunda, sızıntı
belirlenebilecektir. Herhangi bir sızıntı belirlenmesi durumunda ilgili atık depo alanında, atık
depolama faaliyetine son verilerek alanın rehabilitasyonu gerçekleştirilecek ve alternatif atık
depolama alanları ile ilgili çalışmalar başlatılacaktır.
5.3. Atıklar (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası olmak üzere atık türleri,
miktarları, bertarafı)
a. Arazi Hazırlık ve İnşaat Sürecinde Oluşacak Atıklar
a.1. Hafriyat Atıkları
İnşaat çalışmaları sırasında ünitelerin inşa alanlarında yapılacak çalışmalar nedeni ile
toplam 1.537.504,75m3 (3.075.009,5ton) hafriyat atığı oluşacaktır. Oluşacak bu hafriyat
atığının tamamı, inşası yapılacak olan ünitelerde (krom konsantre tesisi-2, şlam havuzları,
temiz su göleti vs.) dolgu amaçlı olarak kullanılacaktır.
Bu atıkları yönetimi sırasında, 18.03.2004 tarih 25406 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan Hafriyat Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine uyulacaktır.
a.2. Bitkisel Örtü Tabakası
İnşaat çalışmaları sırasında ünitelerin inşa alanlarında yapılacak çalışmalar nedeni ile
toplam 20.528,25m3 (32.845,2ton) bitkisel toprak oluşacaktır.
Ayrıca inşaat çalışmaları süresince devam edecek olan 750.000ton/yıl kapasiteli Krom
Ocağı İşletmeciliği çalışmaları sırasında yapılacak dekapaj çalışmaları nedeni ile
12.633,6ton/yıl miktarında bitkisel toprak oluşumu da söz konusu olacaktır.
Yapılacak olan bu faaliyetler nedeni ile oluşacak bitkisel toprağın tamamı Bitkisel
Toprak ve Hafriyat Depo Alanına taşınarak bu alanda stoklanması işlemi gerçekleştirilecektir.
Alanda bulunan bitkisel toprağın bir kısmı şantiye-2 alanının peyzajı çalışmalarında
kullanılacaktır. bitkisel Toprak ve Hafriyat Depo Alanında kalacak olan bitkisel toprak üretimin
ilerleyen aşamalarında ocak alanında yapılacak olan rehabilitasyon çalışmalarında
kullanılacaktır.
Bitkisel toprak,yağışlı dönemlerde yağmur sularıyla yıkanmasını ve sürüklenip
gitmesini önlemek amacıyla, yaklaşık %5 eğimli olacak şekilde teşkil edilecektir.
198
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Gerekli olduğu durumlarda su ve rüzgar erozyonu ile sürüklenmesini önlemek amacıyla
bitkisel toprağın üzeri örtülmek suretiyle korunacaktır. Oluşacak bitkisel örtü malzemesinin
depolanmasında; 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine
uyulacaktır.
a.3. Evsel Nitelikli Atıklar
Arazi hazırleık ve inşaat çalışmaları süresince işletmede aşamasında 240 kişi
çalışacaktır. Kişi başına düşen atık miktarının 1,15 kg/gün (TUİK, Haber Bülteni, Belediye Atık
İstatistikleri, 2008) kabul edildiğinde oluşacak atık miktarı;
K=Nxk
K = Katı atık miktarı
N = Çalışan personel sayısı
k = Kişi başına oluşan katı atık miktarı (1,15 kg/kişi.gün)
K = 1,15 kg/kişi.gün x 240 kişi = 276 kg/gün olarak hesaplanmıştır.
İşletme aşamasında oluşacak katı atıklar, çalışacak personelin konaklayacağı ve tüm
ihtiyaçlarını karşılayacağı prefabrik şantiyede oluşacak olup, bu atıkların toplanması,
biriktirilmesi ve uzaklaştırılması Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtildiği üzere
yapılacaktır.
Katı Atıkların toplanması, biriktirilmesi ve uzaklaştırılması Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği’nde belirtildiği üzere yapılacaktır. Evsel nitelikli katı atıklar 14.03.1991 tarih 20814
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve değişiklikleri
Madde 18’de belirtildiği gibi; (Değişik: R.G. 05.04.2005-25777) Katı atıkların, üretici veya
taşıyanları tarafından denizlere, göllere ve benzeri alıcı ortamlara, caddelere, ormanlara ve
çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere dökülmesi yasaktır.
Katı atıklar alanda bulundurulacak ağzı kapalı konteynırlarda biriktirilecek ve düzenli
olarak, Çetinkaya Belediyesi tarafından alınarak tesis alanından uzaklaştırılacaktır (Bkz.
Ek-21).
a.4. Pasa
Proje alanında inşaat çalışmaları süresince devam edecek olan 750.000ton/yıl
kapasiteli Krom Ocağı İşletmeciliği çalışmaları sırasında yapılacak dekapaj çalışmaları nedeni
ile 86.856ton/yıl miktarında pasa oluşumu da söz konusu olacaktır.
Yapılacak olan bu faaliyetler nedeni ile oluşacak pasanın tamamı Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Depo Alanına taşınarak bu alanda stoklanması işlemi gerçekleştirilecektir.
Bitkisel Toprak ve Hafriyat Depo Alanında depolanacak olan pasa, üretimin ilerleyen
aşamalarında ocak alanında yapılacak olan rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır.
a.5. Maden Zenginleştirme Atıkları
Cevher zenginleştirme tesisinde tüvenan cevherin fiziksel işleme tabii tutularak
işlenmesi sonucu maden zenginleştirme atığı oluşacaktır.
Mevcut zenginleştirme tesisinde yılda 750.000ton tüvenan cevher fiziksel işleme tabii
tutulacaktır. Zenginleştirme tesisine giren tüvenan cevherin fiziksel işlemlerle zenginleştirme
işlemi sonucu 65.000ton/yıl konsantre cevher, 685.000ton/yıl maden zenginleştirme atığı
olarak oluşacaktır.
199
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
04.07.2012 tarih ve 8865 sayı ile Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel
Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2012/15 sayılı Sondaj Çamurlarının ve Krom Madeninin
Fiziki İşleme Tabi Tutulması Sonucu Ortaya Çıkan Atıkların Bertarafına İlişkin Genelge'nin 9.
maddesinde "Krom madeninin hiçbir kimyasal madde kullanmadan fiziki işleme tabi tutularak
zenginleştirilmesi sonucunda ortaya çıkan ve tenör oranı %3'den fazla olan atıkları gerekli
önlemleri alınarak daha sonra değerlendirmek üzere saha içinde biriktirebilecektir. tenör oranı
%3'den daha az ise bu atıkların depolanmasında analize gerek görülmeden Atıkların Düzenli
Depolanmasına Dair Yönetmelik'te depolama kriterleri verilen III. Sınıf Düzenli Depolama
Tesislerinde bertaraf edilecektir" denilmektedir.
Cevher zenginleştirme tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşan maden
zenginleştirme atığının tenör oranının %3'den fazla olacağı faaliyet sahibi tarafından beyan
edilmiş olup, 2012/15 sayılı Genelge'nin 9. maddesi gereği faaliyet süresince oluşacak maden
zenginleştirme atığının ÇED izin alanı içerisinde belirlenen Katı Atık Depo Alanları ve Şlam
Havuzlarında biriktirilecektir.
Krom konsantre tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşacak maden
zenginleştirme atığı tenör oranının %3'den az olması durumunda, maden zenginleştirme atığı
2012/15 sayılı Genelge'de belirtildiği üzere atıkların depolanmasında analize gerek
görülmeden Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik'te depolama kriterleri verilen III.
Sınıf Düzenli Depolama Tesisi inşa edilecek ve burada bertarafı sağlanacaktır.
Proje süresince; 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik ilgili hükümlerine
uyulacaktır.
a.6. Atık Yağlar ve Tehlikeli Atıklar
Bitkisel Atık Yağlar:
Tesisin işletilmesi sırasında yemekhanede kullanılacak olan bitkisel yağ nedeni ile ön
görülemeyen miktarda bitkisel atık yağ oluşumu söz konusudur.
Oluşacak olan bu bitkisel atık yağlar, 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’nde değişiklik
yapılmasına Dair Yönetmelik hükümleri 10. Maddesinde verilen hükümlere uyulacaktır.
Bu kapsamda faaliyet sahibi;




Atık yağlar diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak biriktirecek,
Faaliyetleri sonucu oluşan atık yağların biriktirilmesi için sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri
korozyona dayanıklı bidon, konteyner ve tank gibi toplama kaplarını kullanacak,
Atık yağları çevre lisanslı taşıyıcılarla çevre lisanslı geri kazanım veya bertaraf
tesislerine gönderecek,
Atık yağ sevkiyatında ulusal atık taşıma formu kullanarak ve her taşımadan sonra
bunların bir kopyasını en az beş yıl süre ile muhafaza edecektir.
19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların
Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri firmanın taahhüdü altındadır.
Atık Yağlar:
Proje alanında üretim sırasında kullanılan araçların bakım-onarımı, yağ ve filtre
değişimi şantiye yerinde yapılacak olup, bu faaliyetler sonucu oluşacak atık yağlar, 30.07.2008
200
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
tarih ve 26952 sayılı resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve
değişiklikleri (R.G.30/3/2010-27537) hükümlerine uyulacaktır. Firma yükümlülükleri söz
konusu yönetmeliğin 9.maddesinde belirtilmiştir. Buna göre;
 Atık yağ oluşumunu en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
 Atık yağ analizlerini 15 inci maddeye uygun olarak yapmak veya yaptırmakla, atık
yağları kategorilerine göre ayrı ayrı 18 inci maddede belirtilen şekilde geçici
depolamakla,
 Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağları birbirleriyle, PCB ve diğer tehlikeli
atıklarla karıştırmamakla, tehlikeli atıkla kirlenmiş yağların bertarafı için Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla,
 Atık yağların taşıma lisansı almış taşıyıcılar vasıtasıyla çevre lisanslı işleme ve bertaraf
tesislerine gönderilmesini sağlamakla,
 Atık yağların tesis dışına taşınması durumunda Ulusal Atık Taşıma Formunu
doldurmakla,
 26 ncı maddeye göre kayıt tutmakla ve EK-2’de yer alan Atık Yağ Beyan Formunu
doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar il çevre ve orman
müdürlüğüne göndermekle,
 Atık yağların taşınmasında üretici ile işleme veya bertaraf tesisi işletmecisi arasında
uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde
uyuşmazlığı il çevre ve orman müdürlüğüne bildirmekle, bu süre içinde uyuşmazlığa
konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altına almakla, yükümlüdür.
Bu kapsamda, tesiste oluşan mevcut atık yağlar, üzeri kapalı, geçirimsiz zemine sahip
alan içerisinde yer almakta olan atık yağ tankında biriktirilmekte olup lisanslı taşıyıcılar
vasıtasıyla lisanslı bertaraf tesislerine iletilmesi sağlanmaktadır.
Tehlikeli Atıklar:
Proje kapsamında kullanılan araç ve ekipmanların arızalanması halinde proje alanı
içerisinde bakım ve onarım çalışması yapılmaktadır. Bu bakım ve onarım çalışmaları sırasında
proje alanı içerisinde üstübü, filtre malzemeleri gibi atıkların oluşumu söz konusu olacaktır.
Bu atıklar tesis içerisinde geçici olarak depolanmakta olup, depolama işleminde
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği, 9.m Maddesi “Atıkların fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton
saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş
standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynırların
üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama
tarihini konteynırlar üzerinde belirtmekle, konteynırların hasar görmesi durumunda atıkları,
aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarmakla, konteynırların devamlı kapalı
kalmasını sağlamakla, atıklarını kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolamakla,
yükümlüdür.” Hükmüne istinaden oluşacak olan her bir atık birbirine karıştırılmadan ve beton
saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş
standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza edilecektir.” Hükmüne
uyulacaktır. Bu kapsamda tehlikeli atık statüsünde olan atıkların depolanması işlemi tesis
bünyesinde yer alan, sızdırmasız zemine sahip, üzeri ve etrafı kapalı olan atık depo alanında
geçici olarak depolanmakta olup, dönemsel olarak T.C. Çevre ve Orman Bakanlığından
Lisanslı atık bertaraf tesislerine verilmektedir.
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği, 04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 30.03.2010 tarih
ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
201
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
a.7. Tıbbi Atıklar
Tesis bünyesinde meydana gelecek iş kazalarına müdahale edilebilmesi ve
çalışanların rutin sağlık kontrollerinin yapılabilmesi amacı ile tesis içerisinde revir
bulunmaktadır. Revirde yapılacak müdahaleler ve kontroller sırasında tıbbi nitelikte atık
oluşumu söz konusu olacaktır.
Bu atıkların toplanması amacı ile tesis alanında revir bölgesine yakın konumda turuncu
renkli “Dikkat Tıbbi Atık” ibaresi bulunan konteynır yerleştirilecektir.
Tıbbi atıklar bu konteynır içerisine yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya
dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve
körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma
kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde “Uluslararası Biyotehlike”
amblemi ile “DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar içinde
biriktirilecektir.
Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye,
yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve
karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT!
KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine
kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde toplanacaktır.
Tesis bünyesinde oluşan tıbbi atık atıklar, tesis bünyesinde yer alan sorumlu hekim
vasıtası ile tesis alanından uzaklaştırılacak ve en yakın sterlizasyon tesisine verilmesi
sağlanacaktır.
a.8. Atık Pil, Akümülatör ve Ömrünü Tamamlamış Lastikler
Tesiste atık pil ve akümülatörler, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı resmi gazetede
yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü, Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik; 31.07.2009 tarih ve 27305 sayı ile yayımlanan „Atık Pil ve Akümülatörlerin
Kontrolü, Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik; 03.03.2005 tarih ve 25744
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan „Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü, Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik‟; ve 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili
hükümlerine uyularak, evsel atıklardan ayrı toplanacak, pil ürünlerinin dağıtımı ve satışını
yapan işletmelere veya belediyelerce oluşturulan toplama noktalarına; akümülatörler ise
ekonomik ömrünü doldurduktan sonra üreticisine teslim edilecektir
Proje alanında kullanılacak araçlardan dolayı ömrünü tamamlamış lastik oluşacaktır.
25.11.2006 tarih, 26357 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin
Kontrolü Yönetmeliği ve 03.03.2010 tarih, 27537 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Ömrünü
Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
hükümlerine uyulacaktır.
b. İşletme Sürecinde Oluşacak Atıklar
b.1. Bitkisel Örtü Tabakası
Proje kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı sonrasında1.500.000ton/yıl
kapasiteli Krom Ocağı İşletmeciliği çalışmaları sırasında yapılacak dekapaj çalışmaları nedeni
ile 3940,32ton/yıl miktarında bitkisel toprak oluşumu da söz konusu olacaktır.
Yapılacak olan bu faaliyetler nedeni ile oluşacak bitkisel toprağın tamamı Bitkisel
Toprak ve Hafriyat Depo Alanına taşınarak bu alanda stoklanması işlemi gerçekleştirilecektir.
202
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Alanda bulunan bitkisel toprak üretimin ilerleyen aşamalarında ocak alanında yapılacak olan
rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır.
Bitkisel toprak,yağışlı dönemlerde yağmur sularıyla yıkanmasını ve sürüklenip
gitmesini önlemek amacıyla, yaklaşık %5 eğimli olacak şekilde teşkil edilecektir.
Gerekli olduğu durumlarda su ve rüzgar erozyonu ile sürüklenmesini önlemek amacıyla
bitkisel toprağın üzeri örtülmek suretiyle korunacaktır. Oluşacak bitkisel örtü malzemesinin
depolanmasında; 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe
giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine
uyulacaktır.
b.2. Evsel Nitelikli Atıklar
Proje kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı sonrasında tesiste 336 kişi
çalışacaktır. Kişi başına düşen atık miktarının 1,15 kg/gün (TUİK, Haber Bülteni, Belediye Atık
İstatistikleri, 2008) kabul edildiğinde oluşacak atık miktarı;
K=Nxk
K = Katı atık miktarı
N = Çalışan personel sayısı
k = Kişi başına oluşan katı atık miktarı (1,15 kg/kişi.gün)
K = 1,15 kg/kişi.gün x 336 kişi = 386,4 kg/gün olarak hesaplanmıştır.
İşletme aşamasında oluşacak katı atıklar, çalışacak personelin konaklayacağı ve tüm
ihtiyaçlarını karşılayacağı Şantiye Alanlarında oluşacak olup, bu atıkların toplanması,
biriktirilmesi ve uzaklaştırılması Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtildiği üzere
yapılacaktır.
Katı Atıkların toplanması, biriktirilmesi ve uzaklaştırılması Katı Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği’nde belirtildiği üzere yapılacaktır. Evsel nitelikli katı atıklar 14.03.1991 tarih 20814
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ve değişiklikleri
Madde 18’de belirtildiği gibi; (Değişik: R.G. 05.04.2005-25777) Katı atıkların, üretici veya
taşıyanları tarafından denizlere, göllere ve benzeri alıcı ortamlara, caddelere, ormanlara ve
çevrenin olumsuz yönde etkilenmesine sebep olacak yerlere dökülmesi yasaktır.
Katı atıklar alanda bulundurulacak ağzı kapalı konteynırlarda biriktirilecek ve düzenli
olarak, Çetinkaya Belediyesi tarafından alınarak tesis alanından uzaklaştırılacaktır (Bkz.
Ek-21).
b.3. Pasa
Proje alanında işletme aşamasında 1.500.000ton/yıl kapasiteli Krom Ocağı
İşletmeciliği çalışmaları sırasında yapılacak dekapaj çalışmaları nedeni ile 21.626,88ton/yıl
miktarında pasa oluşumu da söz konusu olacaktır.
Yapılacak olan bu faaliyetler nedeni ile oluşacak pasanın tamamı Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Depo Alanına taşınarak bu alanda stoklanması işlemi gerçekleştirilecektir.
Bitkisel Toprak ve Hafriyat Depo Alanında depolanacak olan pasa, üretimin ilerleyen
aşamalarında ocak alanında yapılacak olan rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır.
b.4. Maden Zenginleştirme Atıkları
Cevher zenginleştirme tesisinde tüvenan cevherin fiziksel işleme tabii tutularak
işlenmesi sonucu maden zenginleştirme atığı oluşacaktır.
203
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Kapasite artırımı sonrası faaliyet gösterecek olan 2 adet krom konsantre tesisinde
1.500.000ton tüvenan cevher fiziksel işleme tabii tutulacaktır. Zenginleştirme tesisine giren
tüvenan cevherin fiziksel işlemlerle zenginleştirme işlemi sonucu 130.000ton/yıl konsantre
cevher, 1.370.000ton/yıl maden zenginleştirme atığı olarak oluşacaktır.
04.07.2012 tarih ve 8865 sayı ile Çevre ve Orman Bakanlığı, Çevre Yönetimi Genel
Müdürlüğü tarafından yayımlanan 2012/15 sayılı Sondaj Çamurlarının ve Krom Madeninin
Fiziki İşleme Tabi Tutulması Sonucu Ortaya Çıkan Atıkların Bertarafına İlişkin Genelge'nin 9.
maddesinde "Krom madeninin hiçbir kimyasal madde kullanmadan fiziki işleme tabi tutularak
zenginleştirilmesi sonucunda ortaya çıkan ve tenör oranı %3'den fazla olan atıkları gerekli
önlemleri alınarak daha sonra değerlendirmek üzere saha içinde biriktirebilecektir. tenör oranı
%3'den daha az ise bu atıkların depolanmasında analize gerek görülmeden Atıkların Düzenli
Depolanmasına Dair Yönetmelik'te depolama kriterleri verilen III. Sınıf Düzenli Depolama
Tesislerinde bertaraf edilecektir" denilmektedir.
Cevher zenginleştirme tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşan maden
zenginleştirme atığının tenör oranının %3'den fazla olacağı faaliyet sahibi tarafından beyan
edilmiş olup, 2012/15 sayılı Genelge'nin 9. maddesi gereği faaliyet süresince oluşacak maden
zenginleştirme atığının ÇED izin alanı içerisinde belirlenen Katı Atık Depo Alanları ve Şlam
Havuzlarında biriktirilecektir.
Krom konsantre tesisinde zenginleştirme işlemi sonrası oluşacak maden
zenginleştirme atığı tenör oranının %3'den az olması durumunda, maden zenginleştirme atığı
2012/15 sayılı Genelge'de belirtildiği üzere atıkların depolanmasında analize gerek
görülmeden burada bertarafı sağlanacaktır.
Proje süresince; 26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak
yürürlüğe giren Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik ilgili hükümlerine
uyulacaktır.
b.5. Atık Yağlar ve Tehlikeli Atıklar
Bitkisel Atık Yağlar:
Tesisin işletilmesi sırasında yemekhanede kullanılacak olan bitkisel yağ nedeni ile ön
görülemeyen miktarda bitkisel atık yağ oluşumu söz konusudur.
Oluşacak olan bu bitkisel atık yağlar, 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı
Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’nde değişiklik
yapılmasına Dair Yönetmelik hükümleri 10. Maddesinde verilen hükümlere uyulacaktır.
Bu kapsamda faaliyet sahibi;




Atık yağlar diğer atık madde ve çöplerden ayrı olarak biriktirecek,
Faaliyetleri sonucu oluşan atık yağların biriktirilmesi için sızdırmaz, iç ve dış yüzeyleri
korozyona dayanıklı bidon, konteyner ve tank gibi toplama kaplarını kullanacak,
Atık yağları çevre lisanslı taşıyıcılarla çevre lisanslı geri kazanım veya bertaraf
tesislerine gönderecek,
Atık yağ sevkiyatında ulusal atık taşıma formu kullanarak ve her taşımadan sonra
bunların bir kopyasını en az beş yıl süre ile muhafaza edecektir.
19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel Atık Yağların
Kontrolü Yönetmeliği ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Bitkisel
Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümleri firmanın taahhüdü altındadır.
204
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Atık Yağlar:
Proje alanında üretim sırasında kullanılan araçların bakım-onarımı, yağ ve filtre
değişimi şantiye yerinde yapılacak olup, bu faaliyetler sonucu oluşacak atık yağlar, 30.07.2008
tarih ve 26952 sayılı resmi Gazetede yayımlanan Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ve
değişiklikleri (R.G.30/3/2010-27537) hükümlerine uyulacaktır. Firma yükümlülükleri söz
konusu yönetmeliğin 9.maddesinde belirtilmiştir. Buna göre;
 Atık yağ oluşumunu en az düzeye indirecek şekilde gerekli tedbirleri almakla,
 Atık yağ analizlerini 15 inci maddeye uygun olarak yapmak veya yaptırmakla, atık
yağları kategorilerine göre ayrı ayrı 18 inci maddede belirtilen şekilde geçici
depolamakla,
 Tesisten kaynaklanan farklı kategorideki atık yağları birbirleriyle, PCB ve diğer tehlikeli
atıklarla karıştırmamakla, tehlikeli atıkla kirlenmiş yağların bertarafı için Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uymakla,
 Atık yağların taşıma lisansı almış taşıyıcılar vasıtasıyla çevre lisanslı işleme ve bertaraf
tesislerine gönderilmesini sağlamakla,
 Atık yağların tesis dışına taşınması durumunda Ulusal Atık Taşıma Formunu
doldurmakla,
 26 ncı maddeye göre kayıt tutmakla ve EK-2’de yer alan Atık Yağ Beyan Formunu
doldurarak takip eden bir sonraki yılın Şubat ayı sonuna kadar il çevre ve orman
müdürlüğüne göndermekle,
 Atık yağların taşınmasında üretici ile işleme veya bertaraf tesisi işletmecisi arasında
uyuşmazlık çıkması halinde, bu uyuşmazlık giderilemezse on beş gün içinde
uyuşmazlığı il çevre ve orman müdürlüğüne bildirmekle, bu süre içinde uyuşmazlığa
konu olan atık yağları kendi depolarında muhafaza altına almakla, yükümlüdür.
Bu kapsamda, tesiste oluşan mevcut atık yağlar, üzeri kapalı, geçirimsiz zemine sahip
alan içerisinde yer almakta olan atık yağ tankında biriktirilmekte olup lisanslı taşıyıcılar
vasıtasıyla lisanslı bertaraf tesislerine iletilmesi sağlanmaktadır.
Tehlikeli Atıklar:
Proje kapsamında kullanılan araç ve ekipmanların arızalanması halinde proje alanı
içerisinde bakım ve onarım çalışması yapılmaktadır. Bu bakım ve onarım çalışmaları sırasında
proje alanı içerisinde üstübü, filtre malzemeleri gibi atıkların oluşumu söz konusu olacaktır.
Bu atıklar tesis içerisinde geçici olarak depolanmakta olup, depolama işleminde
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü
Yönetmeliği, 9.m Maddesi “Atıkların fabrika sınırları içinde tesis ve binalardan uzakta beton
saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş
standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza etmekle, konteynırların
üzerinde tehlikeli atık ibaresine yer vermekle, depolanan maddenin miktarını ve depolama
tarihini konteynırlar üzerinde belirtmekle, konteynırların hasar görmesi durumunda atıkları,
aynı özellikleri taşıyan başka bir konteynıra aktarmakla, konteynırların devamlı kapalı
kalmasını sağlamakla, atıklarını kimyasal reaksiyona girmeyecek şekilde geçici depolamakla,
yükümlüdür.” Hükmüne istinaden oluşacak olan her bir atık birbirine karıştırılmadan ve beton
saha üzerine yerleştirilmiş sağlam, sızdırmaz, emniyetli ve uluslararası kabul görmüş
standartlara uygun konteynırlar içerisinde geçici olarak muhafaza edilecektir.” Hükmüne
uyulacaktır. Bu kapsamda tehlikeli atık statüsünde olan atıkların depolanması işlemi tesis
bünyesinde yer alan, sızdırmasız zemine sahip, üzeri ve etrafı kapalı olan atık depo alanında
geçici olarak depolanmakta olup, dönemsel olarak T.C. Çevre ve Orman Bakanlığından
Lisanslı atık bertaraf tesislerine verilmektedir.
205
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği, 04.09.2009 tarih ve 27339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ve 30.03.2010 tarih
ve 27537 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulacaktır.
b.6. Tıbbi Atıklar
Tesis bünyesinde meydana gelecek iş kazalarına müdahale edilebilmesi ve
çalışanların rutin sağlık kontrollerinin yapılabilmesi amacı ile tesis içerisinde revir
bulunmaktadır. Revirde yapılacak müdahaleler ve kontroller sırasında tıbbi nitelikte atık
oluşumu söz konusu olacaktır.
Bu atıkların toplanması amacı ile tesis alanında revir bölgesine yakın konumda turuncu
renkli “Dikkat Tıbbi Atık” ibaresi bulunan konteynır yerleştirilecektir.
Tıbbi atıklar bu konteynır içerisine yırtılmaya, delinmeye, patlamaya ve taşımaya
dayanıklı; orijinal orta yoğunluklu polietilen hammaddeden sızdırmaz, çift taban dikişli ve
körüksüz olarak üretilen, çift kat kalınlığı 100 mikron olan, en az 10 kilogram kaldırma
kapasiteli, üzerinde görülebilecek büyüklükte ve her iki yüzünde “Uluslararası Biyotehlike”
amblemi ile “DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresini taşıyan kırmızı renkli plastik torbalar içinde
biriktirilecektir.
Kesici ve delici özelliği olan atıklar diğer tıbbi atıklardan ayrı olarak delinmeye,
yırtılmaya, kırılmaya ve patlamaya dayanıklı, su geçirmez ve sızdırmaz, açılması ve
karıştırılması mümkün olmayan, üzerinde “Uluslararası Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT!
KESİCİ ve DELİCİ TIBBİ ATIK” ibaresi taşıyan plastik veya aynı özelliklere sahip lamine
kartondan yapılmış kutu veya konteynerler içinde toplanacaktır.
Tesis bünyesinde oluşan tıbbi atık atıklar, tesis bünyesinde yer alan sorumlu hekim
vasıtası ile tesis alanından uzaklaştırılacak ve en yakın sterlizasyon tesisine verilmesi
sağlanacaktır.
b.7. Atık Pil, Akümülatör ve Ömrünü Tamamlamış Lastikler
Tesiste atık pil ve akümülatörler, 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı resmi gazetede
yayımlanan Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü, Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
Yönetmelik; 31.07.2009 tarih ve 27305 sayı ile yayımlanan „Atık Pil ve Akümülatörlerin
Kontrolü, Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik; 03.03.2005 tarih ve 25744
sayılı Resmi Gazetede yayımlanan „Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü, Yönetmeliğinde
Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik‟; ve 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinin ilgili
hükümlerine uyularak, evsel atıklardan ayrı toplanacak, pil ürünlerinin dağıtımı ve satışını
yapan işletmelere veya belediyelerce oluşturulan toplama noktalarına; akümülatörler ise
ekonomik ömrünü doldurduktan sonra üreticisine teslim edilecektir
Proje alanında kullanılacak araçlardan dolayı ömrünü tamamlamış lastik oluşacaktır.
25.11.2006 tarih, 26357 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin
Kontrolü Yönetmeliği ve 03.03.2010 tarih, 27537 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan Ömrünü
Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
hükümlerine uyulacaktır.
206
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
c. İşletme Sonrası Atıklar
c.1. Bitkisel Örtü Tabakası
Üretim çalışmaları süresince Bitkisel Toprak ve Hafriyat Depo Alanında stoklanacak
olan Bitkisel Toprak, ocak alanında yapılacak olan rehabilitasyon çalışmalarında
kullanılacaktır.
Böylece işletme sonrası bitkisel toprağın biriktirilmiş olduğu Bitkisel Toprak ve Hafriyat
Depo Alanındaki bitkisel toprak tamamen temizlenmiş ve yeniden değerlendirilmiş olacaktır.
Oluşacak bitkisel örtü malzemesinin depolanmasında ve taşınmasında; 18.03.2004
tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat
ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.
c.2. Evsel Nitelikli Atıklar
Proje kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı sonrasında tesiste 336 kişi
çalışacaktır. Kişi başına düşen atık miktarının 1,15 kg/gün (TUİK, Haber Bülteni, Belediye Atık
İstatistikleri, 2008) kabul edildiğinde oluşacak atık miktarı;
K=Nxk
K = Katı atık miktarı
N = Çalışan personel sayısı
k = Kişi başına oluşan katı atık miktarı (1,15 kg/kişi.gün)
K = 1,15 kg/kişi.gün x 336 kişi = 386,4 kg/gün olarak hesaplanmıştır.
İşletme aşamasında oluşacak katı atıklar, çalışacak personelin konaklayacağı ve tüm
ihtiyaçlarını karşılayacağı Şantiye Alanlarında oluşacak olup, bu atıkların toplanması,
biriktirilmesi ve uzaklaştırılması Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nde belirtildiği üzere
yapılacaktır.
Ocak alanında faaliyetin sona ermesi sonrası, ocak alanının terki gerçekleştirilecektir.
Ancak alanda mevcut bulunacak olan Krom Konsantre Tesislerinini terki işlemi
gerçekleştirilmeden önce bölgedeki alternatif ve ekonumik yönden değerlendirilebilir Krom
Ocağı belirleme çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda ekonomik açıdan
değerlendirilebilir ocak alanlanlarının tespiti halinde mevcut personel alanda çalışmaya devam
edecektir.
Ekonomik açıdan değerlendirilebilir ocak alanlarının tespitinin gerçekleştirilememesi
halinde ise krom konsantre tesislerinin sökümü ve alandan sevki faaliyet sahibince
gerçekleştirilecek ve bu süreç sonrasında çalışan personelin tamamı alandan uzaklaşacak ve
alanda evsel nitelikli katı atık oluşumu söz konusu olmayacaktır.
c.3. Pasa
Proje alanında işletme aşamasında 1.500.000ton/yıl kapasiteli Krom Ocağı
İşletmeciliği çalışmaları sırasında yapılacak dekapaj çalışmaları nedeni ile 21.626,88ton/yıl
miktarında pasa oluşumu da söz konusu olacaktır.
Yapılacak olan bu faaliyetler nedeni ile oluşacak pasanın tamamı Bitkisel Toprak ve
Hafriyat Depo Alanına taşınarak bu alanda stoklanması işlemi gerçekleştirilecektir.
Bitkisel Toprak ve Hafriyat Depo Alanında depolanacak olan pasa, üretimin ilerleyen
aşamalarında ocak alanında yapılacak olan rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır.
207
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Üretim çalışmaları süresince Bitkisel Toprak ve Hafriyat Depo Alanı ve Hafriyat Döküm
Alanında stoklanacak olan hafriyat malzemesi (pasa), faaliyet sonrası ocak alanında yapılacak
olan rehabilitasyon çalışmalarında kullanılacaktır.
Böylece işletme sonrası Bitkisel Toprak ve Hafriyat Depo Alanı ve Hafriyat Döküm
Alanında biriktilmiş olan pasa, tamamen temizlenmiş ve yeniden değerlendirilmiş olacaktır.
Oluşacak pasa malzemesinin depolanmasında ve taşınmasında; 18.03.2004 tarih ve
25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı
Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine uyulacaktır.
c.4. Maden Zenginleştirme Atıkları
Cevher zenginleştirme tesisinde tüvenan cevherin fiziksel işleme tabii tutularak
işlenmesi sonucu maden zenginleştirme atığı oluşacaktır.
Kapasite artırımı sonrası faaliyet gösterecek olan 2 adet krom konsantre tesisinde
1.500.000ton tüvenan cevher fiziksel işleme tabii tutulacaktır. Zenginleştirme tesisine giren
tüvenan cevherin fiziksel işlemlerle zenginleştirme işlemi sonucu 130.000ton/yıl konsantre
cevher, 1.370.000ton/yıl maden zenginleştirme atığı olarak oluşacaktır.
Oluşan bu atıkların tamamı, İri Taneli Atık Depo Alanları ve Şlam Havuzlarında
depolanacaktır.
Ocak alanında faaliyetin sona ermesi sonrası, ocak alanının terki gerçekleştirilecektir.
Ancak alanda mevcut bulunacak olan Krom Konsantre Tesislerinini terki işlemi
gerçekleştirilmeden önce bölgedeki alternatif ve ekonomik yönden değerlendirilebilir Krom
Ocağı belirleme çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda ekonomik açıdan
değerlendirilebilir ocak alanlanlarının tespiti halinde şlam havuzları ve iri taneli atık depo
alanlarının kullanımına devam edilecektir.
Ekonomik açıdan değerlendirilebilir ocak alanlarının tespitinin gerçekleştirilememesi
halinde ise krom konsantre tesislerinin sökümü ve alandan sevki faaliyet sahibince
gerçekleştirilecek ve bu süreç sonrasında iri taneli atık depo alanları ve şlam havuzlarının
kullanımı söz konusu olmayacaktır.
Alanın terki aşamasına kadar alanda depolanması işlemi yapılacak olan iri taneli
atıkların, 5m basamak yüksekliği ve 450’lik şev açıları ile depolanması işlemi
gerçekleştirilecektir. Alanın terki işlemi sırasında bu yığının üzeri hafriyat malzemesi ile
tamamen kapatılması sağlanacaktır. Ayrıca bu alan üzerinde belirlenecek olan alanlarda ağaç
ve çalı dikimi yapılarak bitkilendirilecek ve iri taneli atık depo alanlarının terki
gerçekleştirilecektir.
Şlam havuzlarının terki işleminde ise iri taneli atıklardan farklı bir süreç izelenecektir.
Bu sürecin farklı olmasının nedeni ince taneli atıklarla birlikte şlam havuzlarında ve bu
havuzlara bağlı bulunan Su Dinlendirme Göleti ve Su Toplama Alanında suyun bulunacak
olmasıdır. Faaliyetin işletilmesi sürecinde bu alanların etrafına yapılacak kuşaklama kanalları
ile yağışlara bağlı yüzeysel su akımları alana girmeden uzaklaştırılacaktır. Bu kapsamda
alanda sadece krem konsantre tesisinin işletilmesi sırasında kullanılan su ile yağışlı
dönemlerde bu alanların üzerine düşen yağış suları bulunacaktır. Alanda biriken su, en kötü
şartlarda 4-5 yıllık süreçte buharlaşma yolu ile uzaklaşması öngörülmekte olup suyun bu
alanlardan uzaklaşması buharlaşma yolu ile gerçekleştirilecektir.
Ancak alanın terki öncesi bu alanlarda biriktirilen suyun alternatif kullanım olanaklarının
değerlendirilmesi amacı ile DSİ 19. Bölge Müdürlüğü ve Kayseri Orman Bölge Müdürlüğüne
gerekli müracaatlar yapılarak alternatif kullanım amaçları (sulama suyu, yangın söndürme vs.)
208
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
değerlendirilecek ve ilgili görüler çerçevesinde gerekli çalışmalar faaliyet sahibi tarafından
gerçekleştirilecektir.
c.5. Atık Yağlar ve Tehlikeli Atıklar
Bitkisel Atık Yağlar:
Ocak alanında faaliyetin sona ermesi sonrası, ocak alanının terki gerçekleştirilecektir.
Ancak alanda mevcut bulunacak olan Krom Konsantre Tesislerinini terki işlemi
gerçekleştirilmeden önce bölgedeki alternatif ve ekonumik yönden değerlendirilebilir Krom
Ocağı belirleme çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda ekonomik açıdan
değerlendirilebilir ocak alanlanlarının tespiti halinde mevcut personel alanda çalışmaya devam
edecektir.
Ekonomik açıdan değerlendirilebilir ocak alanlarının tespitinin gerçekleştirilememesi
halinde ise krom konsantre tesislerinin sökümü ve alandan sevki faaliyet sahibince
gerçekleştirilecek ve bu süreç sonrasında çalışan personelin tamamı alandan uzaklaşacak ve
alanda Bitkisel Atık Yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Atık Yağlar:
Ocak alanında faaliyetin sona ermesi sonrası, ocak alanının terki gerçekleştirilecektir.
Ancak alanda mevcut bulunacak olan Krom Konsantre Tesislerinini terki işlemi
gerçekleştirilmeden önce bölgedeki alternatif ve ekonumik yönden değerlendirilebilir Krom
Ocağı belirleme çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda ekonomik açıdan
değerlendirilebilir ocak alanlanlarının tespiti halinde mevcut personel ve ekipman alanda
çalışmaya devam edecektir.
Ekonomik açıdan değerlendirilebilir ocak alanlarının tespitinin gerçekleştirilememesi
halinde ise krom konsantre tesislerinin sökümü ve alandan sevki faaliyet sahibince
gerçekleştirilecek ve bu süreç sonrasında çalışan personel ve ekipmanın tamamı alandan
uzaklaşacak ve alanda Atık Yağ oluşumu söz konusu olmayacaktır.
Tehlikeli Atıklar:
Ocak alanında faaliyetin sona ermesi sonrası, ocak alanının terki gerçekleştirilecektir.
Ancak alanda mevcut bulunacak olan Krom Konsantre Tesislerinini terki işlemi
gerçekleştirilmeden önce bölgedeki alternatif ve ekonumik yönden değerlendirilebilir Krom
Ocağı belirleme çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda ekonomik açıdan
değerlendirilebilir ocak alanlanlarının tespiti halinde mevcut personel ve ekipman alanda
çalışmaya devam edecektir.
Ekonomik açıdan değerlendirilebilir ocak alanlarının tespitinin gerçekleştirilememesi
halinde ise krom konsantre tesislerinin sökümü ve alandan sevki faaliyet sahibince
gerçekleştirilecek ve bu süreç sonrasında çalışan personel ve ekipmanın tamamı alandan
uzaklaşacak ve alanda Tehlikeli Atık oluşumu söz konusu olmayacaktır.
c.6. Tıbbi Atıklar
Ocak alanında faaliyetin sona ermesi sonrası, ocak alanının terki gerçekleştirilecektir.
Ancak alanda mevcut bulunacak olan Krom Konsantre Tesislerinini terki işlemi
gerçekleştirilmeden önce bölgedeki alternatif ve ekonumik yönden değerlendirilebilir Krom
Ocağı belirleme çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda ekonomik açıdan
değerlendirilebilir ocak alanlanlarının tespiti halinde mevcut personel alanda çalışmaya devam
edecektir.
209
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Ekonomik açıdan değerlendirilebilir ocak alanlarının tespitinin gerçekleştirilememesi
halinde ise krom konsantre tesislerinin sökümü ve alandan sevki faaliyet sahibince
gerçekleştirilecek ve bu süreç sonrasında çalışan personelin tamamı alandan uzaklaşacak ve
alanda Tıbbi Atık söz konusu olmayacaktır.
5.4. Vibrasyon, gürültü kaynakları ve seviyeleri,
a. Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Gürültü Oluşumu
Projenin inşaat aşamasında arazinin hazırlanmasından başlayarak inşa faaliyetinin
bitmesi sürecinde kadar, inşa alanları, krom ocağı ve krom konsantre tesisi-1 nedeni ile alanda
iş makineleri ve ekipmanlar kaynaklı gürültü oluşumu beklenmektedir.
Gürültüye maruz kalınan ortamlarda çalışanların sağlığını koruyabilmek ve faaliyetin
sürekliliğini sağlayabilmek için başlık, kulaklık, veya kulak tıkaçları gibi uygun koruyucu araç ve
gereçler verilecektir.
Söz konusu faaliyet gündüz zaman dilimi içerisinde gerçekleştirileceğinden faaliyetten
kaynaklanan çevresel gürültünün değerlendirilmesi 07:00 – 19:00 saatleri arasında
yapılacaktır..
Proje kapsamında kullanılacak ekipmanların ses gücü düzeyleri Noise From
Construction Equipment and Operations, Building Equipment and Home Appliances ile
National Transportation Library, U.S. Department Of Transportation adlı raporlardan ve
ekipman üreticilerinin taahhüt ettikleri değerler referans alınarak belirlenmiş olup, aşağıda
anlatıldığı biçimde hesaplamalar yapılmıştır:
Aşağıda proje alanlarında en kötü ihtimal olan tüm ekipmanların aynı anda çalıştığı
varsayımı ile hesaplanan oluşması muhtemel toplam gürültü düzeyi verilmiştir. Ancak genel
olarak inşaat çalışmaları sırasında tüm ekipmanların aynı anda çalışması ihtimali
bulunmamaktadır. Bu durumda gerçekleşecek olan gürültü düzeyi aşağıda hesaplanan
değerlerin altında olacaktır.
Krom Konsantre Tesisi-2
Proje kapsamında Krom Konsantre Tesisi-2 alanında yapılacak inşaat çalışmaları
nedeni ile kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.28. İnşaat Aşamasında Krom Konsantre Tesisi-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
Ekskavatör
Yükleyici
Vinç
Titreşimli Silindir
Arazöz
Transmikser
Binek Araç
5
1
1
1
1
1
2
1
Motor Gücü
(HP)
240
265
175
260
135
240
240
110
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
130,6
194,0
100,7
179,0
179,0
82,1
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
105,3
82 + 11 log (kW)
107,2
86 + 11 log (kW)
108,0
82 + 11 log (kW)
106,8
82 + 11 log (kW)
106,8
82 + 11 log (kW)
103,1
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
210
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Krom Konsantre Tesisi-2 alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi
118,0dB olacaktır.
Konsantre Krom Stok Alanı-2
Proje kapsamında Konsantre Krom Stok Alanı-2 alanında yapılacak inşaat çalışmaları
nedeni ile kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.29. İnşaat Aşamasında Konsantre Krom Stok Alanı-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
Ekskavatör
Yükleyici
Transmikser
2
1
1
1
Motor Gücü
(HP)
240
265
175
240
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
130,6
179,0
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
105,3
82 + 11 log (kW)
106,8
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Konsantre Krom Stok Alanı-2 alanında Toplam Ses Gücü
Seviyesi 114,9dB olacaktır.
Temiz Su Havuzu-2
Proje kapsamında Temiz Su Havuzu-2 alanında yapılacak inşaat çalışmaları nedeni ile
kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.30. İnşaat Aşamasında Temiz Su Havuzu-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
Ekskavatör
Transmikser
2
1
1
Motor Gücü
(HP)
240
265
240
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
179,0
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
106,8
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
211
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıdaki bilgilere göre Temiz Su Havuzu-2 alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi
113,6dB olacaktır.
Tüvenan Cevher Stok Alanı-2
Proje kapsamında Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 alanında yapılacak inşaat çalışmaları
nedeni ile kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.31. İnşaat Aşamasında Tüvenan Cevher Stok alanı-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
Yükleyici
2
1
Motor Gücü
(HP)
240
175
Motor Gücü
(kW)*
179,0
130,6
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
82 + 11 log (kW)
105,3
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Tüvenan Cevher Stok Alanı-2 alanında Toplam Ses Gücü
Seviyesi 111,1dB olacaktır.
Şantiye Alanı-2
Proje kapsamında Şantiye Alanı-2 alanında yapılacak inşaat çalışmaları nedeni ile
kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.32. İnşaat Aşamasında Şantiye Alanı-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
2
Yükleyici
1
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
Motor Gücü
(HP)
240
175
Motor Gücü
(kW)*
179,0
130,6
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
82 + 11 log (kW)
105,3
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Şantiye Alanı-2 alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi 111,1dB
olacaktır.
212
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Slam Havuzu-1
Proje kapsamında Slam Havuzu-1 alanında yapılacak inşaat çalışmaları nedeni ile
kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.33. İnşaat Aşamasında Şlam Havuzu-1’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
3
Ekskavatör
1
Yükleyici
1
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
Motor Gücü
(HP)
240
265
175
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
130,6
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
105,3
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Slam Havuzu-1 alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi 114,2dB
olacaktır.
Slam Havuzu-2
Proje kapsamında Slam Havuzu-2 alanında yapılacak inşaat çalışmaları nedeni ile
kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.34. İnşaat Aşamasında Şlam Havuzu-2’de Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
4
Ekskavatör
2
Yükleyici
1
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
Motor Gücü
(HP)
240
265
175
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
130,6
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
105,3
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Slam Havuzu-2 alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi 116,0dB
olacaktır.
Su Dinlendirme Göleti
Proje kapsamında Su Dinlendirme Göleti alanında yapılacak inşaat çalışmaları nedeni
ile kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu olacaktır.
213
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.35. İnşaat Aşamasında Su Dinlendirme Göletinde Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
Ekskavatör
Yükleyici
Titreşimli Silindir
Arazöz
5
1
2
1
1
Motor Gücü
(HP)
240
265
175
135
240
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
130,6
100,7
179,0
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
105,3
86 + 11 log (kW)
108,0
82 + 11 log (kW)
106,8
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log  10 Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Su Dinlendirme Göleti alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi
117,0dB olacaktır.
Ocak Alanı
Proje kapsamında yapılacak olan inşaat çalışmaları süresince 750.000ton/yıl kapasite
ile ocak alanın işletilmesi sürecine devam edilecektir. Bu aşamada kullanılacak olan
ekipmanlara nedeni ile kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu
olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.36. İnşaat Aşamasında Ocak Alanında Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Kamyon
Ekskavatör
Yükleyici
Arazöz
6
2
3
1
Motor Gücü
(HP)
240
265
175
240
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
130,6
179,0
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
105,3
82 + 11 log (kW)
106,8
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log  10 Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre Ocak Alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi 117,8dB olacaktır.
Krom Konsantre Tesisi-1
Mevcut durumda işletilmekte olan Krom Konsantre Tesisi-1 kaynaklı gürültü seviyesi
106dB olarak kabul edilecektir.
214
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıda yapılan hesaplamalar ile her bir ünitenin lokal gürültü değeri hesaplanmış
olup bu gürültü kaynaklarının proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimlerine olan kümülatif
etkileri aşağıda hesaplanmıştır.
Alanda oluşacak ses basınç düzeyinin hesaplanmasında gürültü kaynağından
uzaklaştıkça ses seviyesinde meydana gelecek azalma (dB);


L p  Lw  10  log Q
2
 4    r  formülü ile hesaplanır.
( Q : Yönelme katsayısı, Q = 1)
Alandaki Atmosferik Yutuculuk nedeni ile mesafelere göre ses basınç seviyesindeki
azalma ise;
A.Y .  7,4  10 8  f 2  r
Q
, dB
formülü ile hesaplanır.
f : Frekans (2000 Hz)
Q : Bağıl Nem (%66,7 alınmıştır.)
r : Yarı Çap (m)
Alanda oluşacak gürültü düzeyi ;
L'p , dB  L p  A.Y .
formülü ile bulunur.
Yukarıda verilen formüllerle hesaplanan gürültü seviyesinin (dB), insanın işitebildiği
gürültü seviyesi olarak tanımlanan dBA değerine çeviriminde aşağıdaki grafikten faydalanılır.
Şekil 5.1. A, B ve C Ağırlıklı Ses Düzeyleri İçin Çevrim Eğrileri
Grafiğe göre dB değerinin dBA değerine çevriminde, çevrim faktörü yaklaşık olarak
2000Hz’de +1,2dB düzeltme faktörü uygulanır.
Bu formüller kullanılarak gürültü kaynağı olan alanların yakın yerleşim birimlerine olan
etkileri aşağıda tablo halinde verilmiştir.
215
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.37. Gerçekleştirilen Faaliyetlerin Yerleşim Birimlerine Etkisi (Gürültü)
Proje Ünitesi
Krom Konsantre
Tesisi-2
Konsantre Krom
Stok Alanı-2
Temiz Su
Havuzu-2
Tüvenan Cevher
Stok Alanı-2
Şantiye Alanı-2
Slam Havuzu-1
Slam Havuzu-2
Su Dinlendirme
Göleti
Yerleşim Yeri
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
Yönü
(Yerleşim Mesafesi
Birimine
(m)
Göre)
GD
6700
GD
4790
G
5120
GB
1900
GB
3450
GB
6500
KB
6100
KB
4260
GD
6760
GD
4930
G
5360
GB
2140
GB
3550
GB
6610
KB
6030
KB
4180
GD
6830
GD
4830
G
4950
GB
1730
GB
3420
GB
6480
KB
6230
KB
4590
GD
6770
GD
4820
G
4970
GB
1770
GB
3385
GB
6440
KB
6110
KB
4420
GD
7190
GD
5340
G
5570
GB
2220
GB
3390
GB
6440
KB
5730
KB
3930
GD
8070
GD
5990
GD
5250
GD
1700
GB
2120
GB
5160
KB
4840
KB
3700
GD
6670
GD
4900
G
5460
GB
2310
GB
3590
GB
6630
KB
5850
KB
3840
GD
5720
GD
3670
G
4180
GB
1700
216
Ünitedeki
Gürültü
Seviyesi
(dB)
108
114,9
113,6
111,1
111,1
114,2
116
117
Gürültü
Seviyesi (dB)
Gürültü
Seviyesi
(dBA)*
-9,2
2,1
0,1
23
10,9
-8,1
-5,8
5,5
-2,7
8,2
5,5
27,8
17,1
-1,8
1,5
12,9
-4,4
7,5
6,7
30,2
16,8
-2,4
-0,9
9
-6,5
5,1
25,5
27,3
14,5
-4,6
-2,7
7,6
-8,9
1,9
0,5
23,3
14,5
-4,6
-0,5
10,8
-10,7
1,1
5,5
31,1
27,3
6,1
8,0
15,4
-1,1
9,5
6,0
27,5
18,0
-0,8
3,7
16,3
5,5
18,4
15,0
33,9
-8,0
3,3
1,3
24,2
12,1
-6,9
-4,6
6,7
-1,5
9,4
6,7
29
18,3
-0,6
2,7
14,1
-3,2
8,7
7,9
31,4
18
-1,2
0,3
10,2
-5,3
6,3
26,7
28,5
15,7
-3,4
-1,5
8,8
-7,7
3,1
1,7
24,5
15,7
-3,4
0,7
12,0
-9,5
2,3
6,7
32,3
28,5
7,3
9,2
16,6
0,1
10,7
7,2
28,7
19,2
0,4
4,9
17,5
6,7
19,6
16,2
35,1
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Ocak Alanı
Krom Konsantre
Tesisi-1
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
B
GB
KB
KB
D
GD
GD
G
GB
GB
KB
KB
GD
GD
GD
GD
GB
GB
KB
KB
4050
7040
7220
5670
6370
4100
2960
315
1460
4510
4950
3890
8570
6470
5460
2000
1910
4760
4420
3600
15,9
-2,2
-3,2
5,8
0,4
16,4
24,2
55,6
37,0
13,7
10,9
17,7
-21,7
-9,9
-4,0
20,1
20,9
0,3
2,5
7,9
117,8
106
17,1
-1,0
-2,0
7,0
1,6
17,6
25,4
56,6
38,2
14,9
12,1
18,9
-20,5
-8,7
-2,8
21,3
22,1
1,5
3,7
9,1
* Düzeltme Faktörü Eklenmiş Değer
Her bir yerleşim birimine faaliyet kaynaklı
değerlendirmesinde Toplam ses gücü düzeyi (dBA);
oluşacak
kümülatif
etkinin
n
Lw  10Log 10Lwi / 10
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre yapılacak faaliyetlerin yerleşim birimine olan etkileri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Tablo 5.38. Kümülatif Gürültü Etkisi
Yerleşim
Birimi
Krom
Kons.
Tesisi-2
(dBA)
Kabakçevliği K.
Karamehmetli K.
Güvenkaya K.
Çartıl Mez.
İnandık Mez.
Yalnızsöğüt K.
Kuluncak K.
Yellice K.
3,3
1,3
24,2
12,1
6,7
Kons.
Krom
Stok
Alanı-2
(dBA)
9,4
6,7
29
18,3
2,7
14,1
Temiz
Su
Havuzu-2
(dBA)
8,7
7,9
31,4
18
0,3
10,2
Tüvenan
Cevher
Stok
Alanı-2
(dBA)
6,3
26,7
28,5
15,7
8,8
Şantiye
Alanı-2
(dBA)
Slam
Havuzu-1
(dBA)
Slam
Havuzu-2
(dBA)
Su
Dinlen.
Göleti
(dBA)
Ocak
Alanı
(dBA)
Krom
Kons.
Tesisi-1
(dBA)
Kümülatif
Gürültü
Seviyesi
(dBA)
3,1
1,7
24,5
15,7
0,7
12
2,3
6,7
32,3
28,5
7,3
9,2
16,6
0,1
10,7
7,2
28,7
19,2
0,4
4,9
17,5
6,7
19,6
16,2
35,1
17,1
7
1,6
17,6
25,4
56,6
38,2
14,9
12,1
18,9
21,3
22,1
1,5
3,7
9,1
8,5
22,7
29,4
56,7
38,9
15,9
15,3
24,1
04.06.2010 tarih, 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve değişiklikleri (RG-27/4/2011-27917),
5 nolu tablosunda yer alan, şantiye alanı için çevresel gürültü sınır değerleri aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 5.39. Şantiye Alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Faaliyet türü
(yapım,yıkım ve onarım )
Bina
Yol
Diğer kaynaklar
Lgündüz (dBA))
70
75
70
Yukarıdaki bilgilere göre faaliyet kapsamında Çartıl Mezrasında Arazi Hazırlık ve
İnşaat Çalışmaları sırasında oluşacak eş değer gürültü seviyesi maksimum 56,7dBA olarak
belirlenmiş olup, yukarıda yapılan hesaplamalara göre Çartıl Mezrasını etkileyecek olan
gürültü kaynağının Ocak Alanında yapılacak faaliyetler nedeni ile oluştuğu görülmektedir.
217
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
04.06.2010 tarih, 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve bu yönetmelikte değişiklik
yapılmasına dair yayımlanmış ve yayımlanacak olan yönetmeliklere uyulacaktır.
Ayrıca yukarıda yapılan gürültü seviyesinin tespitine ilişkin hesaplamalarda bütün
ekipmanların yerleşim birimlerine en yakın olan tek bir noktada çalıştıkları değerlendirilmiş
olup, uygulama esnasında kullanılan ekipmanların farklı konumda faaliyet gösterecek olmaları
nedeni ile faaliyet kaynaklı oluşacak gürültüden yerleşim birimleri daha az etkilenecektir.
b. İşletme Aşamasında Gürültü Oluşumu
Projenin işletilmesi aşamasında krom ocağı, krom konsantre tesisi-1 ve krom
konsantre tesisi-2’nin işletilmesi sürecinde kullanılacak olan iş makineleri ve ekipmanlar
kaynaklı gürültü oluşumu beklenmektedir.
Gürültüye maruz kalınan ortamlarda çalışanların sağlığını koruyabilmek ve faaliyetin
sürekliliğini sağlayabilmek için başlık, kulaklık, veya kulak tıkaçları gibi uygun koruyucu araç ve
gereçler verilecektir.
Proje kapsamında kullanılacak ekipmanların ses gücü düzeyleri Noise From
Construction Equipment and Operations, Building Equipment and Home Appliances ile
National Transportation Library, U.S. Department Of Transportation adlı raporlardan ve
ekipman üreticilerinin taahhüt ettikleri değerler referans alınarak belirlenmiş olup, aşağıda
anlatıldığı biçimde hesaplamalar yapılmıştır:
Aşağıda proje alanlarında en kötü ihtimal olan tüm ekipmanların aynı anda çalıştığı
varsayımı ile hesaplanan oluşması muhtemel toplam gürültü düzeyi verilmiştir. Ancak genel
olarak işletme çalışmaları sırasında tüm ekipmanların aynı anda çalışması ihtimali
bulunmamaktadır. Bu durumda gerçekleşecek olan gürültü düzeyi aşağıda hesaplanan
değerlerin altında olacaktır.
Ocak Alanı
Proje kapsamında yapılacak olan inşaat çalışmaları süresince 1.500.000ton/yıl
kapasite ile ocak alanın işletilmesi sürecine devam edilecektir. Bu aşamada kullanılacak olan
ekipmanlara nedeni ile kullanılacak ekipmanlar kaynaklı olarak gürültü oluşumu söz konusu
olacaktır.
Kullanılacak olan ekipmanlara ilişkin bilgiler aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.40. İşletme Aşamasında Ocak Alanında Kullanılacak Ekipmanlar ve Ses Gücü Düzeyleri
Makine
Adeti
Motor Gücü
(HP)
240
265
175
240
Motor Gücü
(kW)*
179,0
197,7
130,6
179,0
Ses Gücü Seviyesi, Her Bir
Ekipman İçin (Lwi)**
82 + 11 log (kW)
106,8
84 + 11 log (kW)
109,3
82 + 11 log (kW)
105,3
82 + 11 log (kW)
106,8
Kamyon
10
Ekskavatör
4
Yükleyici
4
Arazöz
2
* 1 HP = 0,746 kW’dır.
** 30.12.2006 tarih ve 26392 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Açık Alanda Kullanılan Teçhizat
Tarafından Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik (2000/14/AT)’ten alınmıştır.
Alanda tabloda verilen ekipmanların tamamının aynı anda çalışacağı kabulü ile
oluşacak toplam ses gücü düzeyi (dB);
n
Lw  10Log 10Lwi / 10 formülü yardımı ile hesaplanmaktadır.
i 1
218
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Yukarıdaki bilgilere göre Ocak Alanında Toplam Ses Gücü Seviyesi 120,2dB olacaktır.
Krom Konsantre Tesisi-1
Mevcut durumda işletilmekte olan Krom Konsantre Tesisi-1 kaynaklı gürültü seviyesi
106dB olarak kabul edilecektir.
Krom Konsantre Tesisi-2
Mevcut durumda işletilmekte olan Krom Konsantre Tesisi-2 kaynaklı gürültü seviyesi
106dB olarak kabul edilecektir.
Yukarıda yapılan hesaplamalar ile her bir ünitenin lokal gürültü değeri hesaplanmış
olup bu gürültü kaynaklarının proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimlerine olan kümülatif
etkileri aşağıda hesaplanmıştır.
Alanda oluşacak ses basınç düzeyinin hesaplanmasında gürültü kaynağından
uzaklaştıkça ses seviyesinde meydana gelecek azalma (dB);

Lp  Lw  10  log Q
2
 4    r  formülü ile hesaplanır.
( Q : Yönelme katsayısı, Q = 1)
Alandaki Atmosferik Yutuculuk nedeni ile mesafelere göre ses basınç seviyesindeki
azalma ise;
A.Y.  7,4 108  f 2  r , dB
Q
formülü ile hesaplanır.
f : Frekans (2000 Hz)
Q : Bağıl Nem (%66,7 alınmıştır.)
r : Yarı Çap (m)
Alanda oluşacak gürültü düzeyi ;
L'p , dB  L p  A.Y .
formülü ile bulunur.
Yukarıda verilen formüllerle hesaplanan gürültü seviyesinin (dB), insanın işitebildiği
gürültü seviyesi olarak tanımlanan dBA değerine çeviriminde aşağıdaki grafikten faydalanılır.
219
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 5.2. A, B ve C Ağırlıklı Ses Düzeyleri İçin Çevrim Eğrileri
Grafiğe göre dB değerinin dBA değerine çevriminde, çevrim faktörü yaklaşık olarak
2000Hz’de +1,2dB düzeltme faktörü uygulanır.
Bu formüller kullanılarak gürültü kaynağı olan alanların yakın yerleşim birimlerine olan
etkileri aşağıda tablo halinde verilmiştir.
Tablo 5.41. Gerçekleştirilen Faaliyetlerin Yerleşim Birimlerine Etkisi (Gürültü)
Proje Ünitesi
Krom Konsantre
Tesisi-2
Ocak Alanı
Krom Konsantre
Tesisi-1
Yerleşim Yeri
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Kabakçevliği Köyü
Karamehmetli Köyü
Güvenkaya Köyü
Çartıl Mezrası
İnandık Mezrası
Yalnızsöğüt Köyü
Kuluncak Köyü
Yellice Köyü
Yönü
(Yerleşim Mesafesi
Birimine
(m)
Göre)
GD
6700
GD
4790
G
5120
GB
1900
GB
3450
GB
6500
KB
6100
KB
4260
D
6370
GD
4100
GD
2960
G
315
GB
1460
GB
4510
KB
4950
KB
3890
GD
8570
GD
6470
GD
5460
GD
2000
GB
1910
GB
4760
KB
4420
KB
3600
Ünitedeki
Gürültü
Seviyesi
(dB)
106
120,2
106
Gürültü
Seviyesi (dB)
Gürültü
Seviyesi
(dBA)*
-11,2
0,1
-1,9
21,0
8,9
-10,1
-7,8
3,5
4,9
18,8
26,6
57,8
39,4
16,1
13,3
20,1
-21,7
-9,9
-4,0
20,1
20,9
0,3
2,5
7,9
-10,0
1,3
-0,7
22,2
10,1
-8,9
-6,6
4,7
6,1
20,0
27,8
59
40,6
17,3
14,5
21,3
-20,5
-8,7
-2,8
21,3
22,1
1,5
3,7
9,1
* Düzeltme Faktörü Eklenmiş Değer
Her bir yerleşim birimine faaliyet kaynaklı
değerlendirmesinde Toplam ses gücü düzeyi (dBA);
220
oluşacak
kümülatif
etkinin
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
n
Lw  10Log 10Lwi / 10
i 1
Yukarıdaki bilgilere göre yapılacak faaliyetlerin yerleşim birimine olan etkileri aşağıda
tablo halinde verilmiştir.
Tablo 5.42. Kümülatif Gürültü Etkisi
Krom
Ocak
Yerleşim
Konsantre
Alanı
Birimi
Tesisi-2
(dBA)
(dBA)
Kabakçevliği K.
6,1
Karamehmetli K.
1,3
20
Güvenkaya K.
27,8
Çartıl Mez.
22,2
59
İnandık Mez.
10,1
40,6
Yalnızsöğüt K.
17,3
Kuluncak K.
14,5
Yellice K.
4,7
21,3
Krom
Kümülatif
Konsantre Gürültü
Tesisi-1
Seviyesi
(dBA)
(dBA)
6,1
20,1
27,8
59,0
21,3
40,7
22,1
1,5
17,4
3,7
14,8
21,6
9,1
04.06.2010 tarih, 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve değişiklikleri (RG-27/4/2011-27917),
5 nolu tablosunda yer alan, şantiye alanı için çevresel gürültü sınır değerleri aşağıdaki tabloda
verilmiştir.
Tablo 5.43. Şantiye Alanı için Çevresel Gürültü Sınır Değerleri
Faaliyet türü
(yapım,yıkım ve onarım )
Bina
Yol
Diğer kaynaklar
Lgündüz (dBA))
70
75
70
Yukarıdaki bilgilere göre faaliyet kapsamında Çartıl Mezrasında İşletme Aşamasında
oluşacak eş değer gürültü seviyesi maksimum 59dBA olarak belirlenmiş olup, yukarıda yapılan
hesaplamalara göre Çartıl Mezrasını etkileyecek olan gürültü kaynağının Ocak Alanında
yapılacak faaliyetler nedeni ile oluştuğu görülmektedir.
04.06.2010 tarih, 27601 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği ve bu yönetmelikte değişiklik
yapılmasına dair yayımlanmış ve yayımlanacak olan yönetmeliklere uyulacaktır.
Ayrıca yukarıda yapılan gürültü seviyesinin tespitine ilişkin hesaplamalarda bütün
ekipmanların yerleşim birimlerine en yakın olan tek bir noktada çalıştıkları değerlendirilmiş
olup, uygulama esnasında kullanılan ekipmanların farklı konumda faaliyet gösterecek olmaları
nedeni ile faaliyet kaynaklı oluşacak gürültüden yerleşim birimleri daha az etkilenecektir.
c. Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında Vibrasyon Oluşumu
Projenin arazi hazırlık ve inşaat çalışmaları sırasında 750.000ton/yıl kapasite ile
mevcut ocak alanı ve konsantre tesisinde üretime devam edilecektir. Yapılacak bu çalışmalar
sırasında ocak alanında yapılacak olan patlatma işlemi nedeni ile inşaat aşamasında hava
şoku ve titreşim gibi etkiler oluşacaktır. Patlatma nedeni ile oluşacak olan bu etkilere ilişkin
değerlendirmeler aşağıda verilmiştir.
Faaliyet kapsamında üretimin tamamının patlatma yolu ile yapılacağının kabul edilerek
hesaplamalar yapılmıştır.
221
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Bir Patlatmada Kullanılacak Delik Adeti : 320 adet/patlatma
Bir Delikte Kullanılacak Patlayıcı Miktarı: 32kg/delik
Patlatma Periyodu
: 2 gün/patlatma
Patlatmada Kullanılacak Patlayıcı Miktarı : 10240kg/patlatma
Hava Şoku
Hava Şoku; Patlatma sonucu oluşan hava şoku aşağıdaki bağıntıdan
hesaplanmaktadır. (CALZIA, 1969)
Şiddetli etki zonu
: D<5√W
Orta şiddette etki zonu : 5√W<D<10√W
Hafif şiddette etki zonu : 10√W<D<15√W
D = Etkili zon aralığı (m)
W = Bir gecikme aralığında atılan dinamit miktarı=Anlık şarj (kg)
Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate
alınarak yapılmıştır.
Patlatmalarda kullanılacak maksimum anlık şarj: 32kg (bir gecikme aralığında anlık
şarjda kullanılan patlayıcı miktarı)
Şiddetli etki zonu
Orta şiddette etki zonu
Hafif şiddette etki zonu
: 0-28,28m
: 28,28-56,57m
: 56,57-84,85m
Proje alanında yapılacak olan patlatma işlemi neticesinde oluşan hava şoku, patlatma
noktasından 56,57m sonra Hafif Şiddet Etki Zonuna girmekte ve 84,85m sonra patlatma
kaynaklı hava şoku etkisi sönümlenmektedir.
Proje kapsamında ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede yer alan Çartıl
Mezrasıdır.
Titreşim
Patlatmayla oluşturulan titreşimin çevre yapılara etkisi Devine bağıntısı (Devine et a
1966) ile tespit edilmektedir
Devine Bağıntısı;
 D 
V  K 

 W
1, 6
V = Kayaç içinde yayılan titreşim hızı (inç/sn)
K= Kayaç türüne bağlı katsayı (26-260)
D= Patlatma noktası ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (feet)
W= Bir gecikme aralığındaki patlayıcı miktarı (libre)
(1 feet = 0,3048 m,1 libre = 0,4536 kg,1 inç = 25,4 mm)
K katsayısı kayacın titreşimi iletme kapasitesi olarak alınmaktadır. Patlatma kaynağı ile
hassas nokta arasındaki birimlerin değişkenliği, kırık, fay, çatlak gibi süreksizliklerin yoğunluğu
k katsayısını etkilemektedir.
Homojen birimlerde katsayı 260 sayısına yaklaşırken, tektonik etkilerin yoğunluğu ve
geçilen her farklı birim katsayıyı 26 sayısına yaklaştırmaktadır. Hesaplamalarda k katsayısı
260 olarak alınmıştır.
222
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
V
Bina temelindeki titreşim hızı ( 0 , mm/sn) değeri, kayaç içi titreşim hızının 1/2-1/5’i
arasında olduğu kabul edilmektedir. (Kaynak:Forssbland,1981)
Bina temelindeki titreşim hızı (
değerleri arasında kalmaktadır.
V0
, mm/sn) değeri,
V0  V  12
V  V  15
ve 0
Yukarıda verilen bilgilere göre proje alanında yapılacak olan patlatmalar sırasında
oluşacak olan V , titreşim hızları (mm/sn) ve bina temelindeki titreşim hızı
tabloda verilmiştir.
V0
aşağıdaki
Tablo 5.44. Bina Zeminindeki Titreşim Seviyeleri
Vo (mm/sn)
K
D (m)
W (kg)
D (feet)
W (libre)
V (inç/sn)
260
260
260
260
260
260
260
260
260
260
260
10
25
50
60
100
149
200
263
500
1000
1500
32
32
32
32
32
32
32
32
32
32
32
32,808
82,021
164,042
196,850
328,084
488,845
656,168
862,861
1640,420
3280,840
4921,260
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
29,389
6,784
2,238
1,672
0,738
0,390
0,244
0,157
0,056
0,019
0,010
V
(mm/sn)
746,470
172,309
56,841
42,459
18,750
9,906
6,185
3,991
1,428
0,471
0,246
1/5V
149,294
34,462
11,368
8,492
3,750
1,981
1,237
0,798
0,286
0,094
0,049
1/2V
373,235
86,155
28,420
21,230
9,375
4,953
3,093
1,996
0,714
0,235
0,123
V
Patlatma sonrası oluşacak olan vibrasyon ( 0 ) değeri, ocak alanından yaklaşık 149
metre sonra “04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği” ne göre yönetmelik Ek-VIII’deki Tablo-6’da verilen 5 mm/s değerinin
altına düşmektedir.
Tablo 5.45. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın
Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri
Titreşim Frekansı (Hz)
İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı
(Tepe Değeri-mm/s)
5
19
50
1
4-10
30-100
(1 Hz- 4 Hz arasında 5 mm/s’den 19 mm/s’ye; 10 Hz- 30 Hz arasında 19 mm/s’den 50 mm/s’ye, logaritmik çizilen
grafikte doğrusal olarak yükselmektedir)
Bina temelinde oluşan titreşim hızlarına (V0) göre binalarda ortaya çıkan etkiler “Bina
temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı nedeni ile hasar görebilecek bina
türleri (Kaynak:Forssbland,1981)” tablosunda verilmiştir.
Tablo 5.46. Bina temeli titreşim hızı (Vo) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı nedeni ile hasar görebilecek bina
türleri (Kaynak:Forssbland,1981)
Bina Temelindeki Titreşim Hızı
V
( 0 ,mm/sn)
2
5
10
10-40
Bina Türü
Yıkılmaya yüz tutmuş çok eski tarihi binalar
Sıvalı biriket, kerpiç, yığma tuğla evler
Betonarme binalar
Fabrika gibi, çok sağlam yapıda endüstriyel binalar
Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere bir binada hasar durumunun ortaya çıkabilmesi
için temel titreşim hızının (V0) en az 2 mm/sn olması gerekmektedir. Buna göre patlatmadan
kaynaklı oluşacak titreşimin hızının 263m sonra 2 mm/sn’nin altında olacağı hesaplanmıştır.
Bulunan değerlerin “Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı nedeni
ile hasar görebilecek bina türleri (Kaynak:Forssbland,1981)” tablosu ile karşılaştırılması
223
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
durumunda söz konusu yapılara, planlanan patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etkinin
olmayacağı söylenebilir.
Patlatma işleminin yapılacağı ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede
yer alan Çartıl Mezrasıdır. Yukarıda verilen bilgilere göre yerleşim biriminde yer alan yapıların
titreşimden etkilenmemesi amacı ile, yerleşim birimlerine 263m mesafeden daha yakın
konumlarda patlatma işleminin yapılmaması gerekmektedir.
Binalardaki Hasarların Titreşim Genliği Yönünden İncelenmesi
Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin genliği aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır.
(Armac Printing Company).
A = Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin azami genliği (mm)
W= Bir gecikme aralığında ateşlenen patlayıcı miktarı (kg)
D = Patlatma kaynağı ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (m)
K = Kayaç türüne bağlı katsayısı
Tablo 5.47. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K
katsayısı asgari ve azami değerleri (Armac Printing Company).
Patlatma Yapılan Birim
Kaya
Kaya
Kil (Toprak)
Kil (Toprak)
Temel Altı Kayaç Türü
Kaya
Kil (Toprak)
Kaya
Kil (Toprak)
K Katsayısı
Minimum
Maksimum
0,57
1,15
1,15
2,30
1,15
2,30
2,30
3,40
Genlik değerinin 0,05 mm’nin altında olması durumunda binalarda hasar
olmadığı bilindiğinden (Armac printing Company) maksimum patlayıcı miktarı (32kg,
bir gecikme aralığında kullanılan miktar) ile yapılan atımlarda etki mesafesi;
D
K W 1,15 32

 130,1
A
0,05
Hesaplara göre patlatma sonucu oluşacak vibrasyon etki mesafesinde herhangi bir
hassas nokta (bina, köprü, tarihi binalar, mağara vb.) bulunmamaktadır.
Patlayıcı maddelerin sahaya taşınması, kullanımı ve depolanması sırasında,
29.09.1987 tarih ve 19589 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tekel Dışı
Bırakılan Patlayıcı Maddelerle, Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşıması,
Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi, Usul ve Esasları
Tüzüğü ve 24.12.1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İş Yerlerinde ve İşlerde Alınacak
Tedbirler Hakkında Tüzük hükümlerine uyulacaktır.
Patlatma yapılmadan önce, yöre halkı bir gün önceden ve gün içinde uyarılacaktır.
Patlatma işlemleri jandarma kontrolünde yapılacak olup, patlatma sırasında ocak içi ve yakın
çevresi güvenlik kordonu altına alınacaktır.
Kaya Fırlaması
Patlatma işlemi sırasında patlayıcı madde kaya kütlesi içinde yeterince
hapsedilemezse reaksiyon sonucu oluşan yüksek basınçlı gazlar atmosfere erken deşarj olur.
Bu yüksek hızlı gaz boşalımının etkisiyle bazı kayaç parçaları kaya kütlesinden ayrılır ve çok
uzak mesafelere savrulabilir. Savrulan taş parçaları insan yaralanmalarına ve yapılarda ciddi
hasarlara neden olabilir (Bilgin, 1999).
224
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Kaya malzeme ocaklarında yapılacak patlatmalar delme-patlatma yöntemiyle
yapılacaktır. Patlatmalarda açılacak delik çapı maksimum 102 mm olacaktır.
Patlatma sırasında taş savrulma mesafesinin tahmini için literatürde çeşitli ampirik
modeller mevcuttur. Aşağıda İsveç Detonik Araştırma Kurumu (SVEDEFO) tarafından
geliştirilen eşitlik kullanılarak bir ön tahmin hesaplaması yapılmıştır. Bu eşitlik yoluyla
maksimum taş savrulma mesafesi ve savrulan kaya parçalarının boyutu öngörülebilir.
Lm=260xd2/3
Lm = Maksimum taş savrulması (m)
D = Delik çapı = 102mm = 0,102 m
Lm=260x(0,102)2/3=56,8m (maksimum taş savrulması)
=0,1xd2/3
=Patlatma nedeniyle fırlayan taş parçalarının boyutu (m)
=0,1x(0,102)2/3=0,02m = 2cm(patlatma sonucu fırlayacak kayaç parçacıklarının
boyutu)
Patlatma sırasında ortaya çıkacak taş maksimum 56,8metreye kadar savrulacaktır. Bu
mesafe içerisinde gerekli güvenlik önlemleri alınacak ve canlılar yaklaştırılmayacaktır.
d. İşletme Aşamasında Vibrasyon Oluşumu
Projenin işletilmesi aşamasında 1.500.000ton/yıl kapasite ile ocak alanı ve konsantre
tesislerinde üretime devam edilecektir. Yapılacak bu çalışmalar sırasında ocak alanında
yapılacak olan patlatma işlemi nedeni ile işletme aşamasında hava şoku ve titreşim gibi etkiler
oluşacaktır. Patlatma nedeni ile oluşacak olan bu etkilere ilişkin değerlendirmeler aşağıda
verilmiştir.
Faaliyet kapsamında üretimin tamamının patlatma yolu ile yapılacağının kabul edilerek
hesaplamalar yapılmıştır.
Bir Patlatmada Kullanılacak Delik Adeti : 400 adet/patlatma
Bir Delikte Kullanılacak Patlayıcı Miktarı: 32kg/delik
Patlatma Periyodu
: 2 gün/patlatma
Patlatmada Kullanılacak Patlayıcı Miktarı : 12.800kg/patlatma
Hava Şoku
Hava Şoku; Patlatma sonucu oluşan hava şoku aşağıdaki bağıntıdan
hesaplanmaktadır. (CALZIA, 1969)
Şiddetli etki zonu
: D<5√W
Orta şiddette etki zonu : 5√W<D<10√W
Hafif şiddette etki zonu : 10√W<D<15√W
D = Etkili zon aralığı (m)
W = Bir gecikme aralığında atılan dinamit miktarı=Anlık şarj (kg)
Hava şoku hesaplamaları ruhsat alanlarında yapılacak maksimum anlık şarj dikkate
alınarak yapılmıştır.
225
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Patlatmalarda kullanılacak maksimum anlık şarj: 32kg (bir gecikme aralığında anlık
şarjda kullanılan patlayıcı miktarı)
Şiddetli etki zonu
Orta şiddette etki zonu
Hafif şiddette etki zonu
: 0-28,28m
: 28,28-56,57m
: 56,57-84,85m
Proje alanında yapılacak olan patlatma işlemi neticesinde oluşan hava şoku, patlatma
noktasından 56,57m sonra Hafif Şiddet Etki Zonuna girmekte ve 84,85m sonra patlatma
kaynaklı hava şoku etkisi sönümlenmektedir.
Proje kapsamında ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede yer alan Çartıl
Mezrasıdır.
Titreşim
Patlatmayla oluşturulan titreşimin çevre yapılara etkisi Devine bağıntısı (Devine et a
1966) ile tespit edilmektedir
Devine Bağıntısı;
 D 
V  K 

 W
1, 6
V = Kayaç içinde yayılan titreşim hızı (inç/sn)
K= Kayaç türüne bağlı katsayı (26-260)
D= Patlatma noktası ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (feet)
W= Bir gecikme aralığındaki patlayıcı miktarı (libre)
(1 feet = 0,3048 m,1 libre = 0,4536 kg,1 inç = 25,4 mm)
K katsayısı kayacın titreşimi iletme kapasitesi olarak alınmaktadır. Patlatma kaynağı ile
hassas nokta arasındaki birimlerin değişkenliği, kırık, fay, çatlak gibi süreksizliklerin yoğunluğu
k katsayısını etkilemektedir.
Homojen birimlerde katsayı 260 sayısına yaklaşırken, tektonik etkilerin yoğunluğu ve
geçilen her farklı birim katsayıyı 26 sayısına yaklaştırmaktadır. Hesaplamalarda k katsayısı
260 olarak alınmıştır.
V
Bina temelindeki titreşim hızı ( 0 , mm/sn) değeri, kayaç içi titreşim hızının 1/2-1/5’i
arasında olduğu kabul edilmektedir. (Kaynak:Forssbland,1981)
Bina temelindeki titreşim hızı (
değerleri arasında kalmaktadır.
V0 , mm/sn) değeri, V 0
V  1
2 ve
V0  V  1
5
Yukarıda verilen bilgilere göre proje alanında yapılacak olan patlatmalar sırasında
oluşacak olan V , titreşim hızları (mm/sn) ve bina temelindeki titreşim hızı
tabloda verilmiştir.
226
V0 aşağıdaki
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Tablo 5.48. Bina Zeminindeki Titreşim Seviyeleri
Vo (mm/sn)
K
D (m)
W (kg)
D (feet)
W (libre)
V (inç/sn)
260
260
260
260
260
260
260
260
260
260
260
10
25
50
60
100
149
200
263
500
1000
1500
32
32
32
32
32
32
32
32
32
32
32
32,808
82,021
164,042
196,850
328,084
488,845
656,168
862,861
1640,420
3280,840
4921,260
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
70,547
29,389
6,784
2,238
1,672
0,738
0,390
0,244
0,157
0,056
0,019
0,010
V
(mm/sn)
746,470
172,309
56,841
42,459
18,750
9,906
6,185
3,991
1,428
0,471
0,246
1/5V
149,294
34,462
11,368
8,492
3,750
1,981
1,237
0,798
0,286
0,094
0,049
1/2V
373,235
86,155
28,420
21,230
9,375
4,953
3,093
1,996
0,714
0,235
0,123
Patlatma sonrası oluşacak olan vibrasyon (V0) değeri, ocak alanından yaklaşık 149
metre sonra “04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği” ne göre yönetmelik Ek-VIII’deki Tablo-6’da verilen 5 mm/s değerinin
altına düşmektedir.
Tablo 5.49. Maden ve Taş Ocakları ile Benzeri Alanlarda Patlama Nedeniyle Oluşacak Titreşimlerin En Yakın
Yapının Dışında Yaratacağı Zemin Titreşimlerinin İzin Verilen En Yüksek Değerleri
Titreşim Frekansı (Hz)
İzin Verilen En Yüksek Titreşim Hızı
(Tepe Değeri-mm/s)
5
19
50
1
4-10
30-100
(1 Hz- 4 Hz arasında 5 mm/s’den 19 mm/s’ye; 10 Hz- 30 Hz arasında 19 mm/s’den 50 mm/s’ye, logaritmik çizilen
grafikte doğrusal olarak yükselmektedir)
Bina temelinde oluşan titreşim hızlarına (V0) göre binalarda ortaya çıkan etkiler “Bina
temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı nedeni ile hasar görebilecek bina
türleri (Kaynak:Forssbland,1981)” tablosunda verilmiştir.
Tablo 5.50. Bina temeli titreşim hızı (Vo) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı nedeni ile hasar görebilecek bina
türleri (Kaynak:Forssbland,1981)
Bina Temelindeki Titreşim Hızı
V
( 0 ,mm/sn)
2
5
10
10-40
Bina Türü
Yıkılmaya yüz tutmuş çok eski tarihi binalar
Sıvalı biriket, kerpiç, yığma tuğla evler
Betonarme binalar
Fabrika gibi, çok sağlam yapıda endüstriyel binalar
Yukarıdaki tabloda görüldüğü üzere bir binada hasar durumunun ortaya çıkabilmesi
için temel titreşim hızının (V0) en az 2 mm/sn olması gerekmektedir. Buna göre patlatmadan
kaynaklı oluşacak titreşimin hızının 263m sonra 2 mm/sn’nin altında olacağı hesaplanmıştır.
Bulunan değerlerin “Bina temeli titreşim hızı (V0) değerlerine bağlı olarak dinamit atımı nedeni
ile hasar görebilecek bina türleri (Kaynak:Forssbland,1981)” tablosu ile karşılaştırılması
durumunda söz konusu yapılara, planlanan patlatmadan kaynaklı olumsuz bir etkinin
olmayacağı söylenebilir.
Patlatma işleminin yapılacağı ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede
yer alan Çartıl Mezrasıdır. Yukarıda verilen bilgilere göre yerleşim biriminde yer alan yapıların
titreşimden etkilenmemesi amacı ile, yerleşim birimlerine 263m mesafeden daha yakın
konumlarda patlatma işleminin yapılmaması gerekmektedir.
227
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Binalardaki Hasarların Titreşim Genliği Yönünden İncelenmesi
Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin genliği aşağıdaki bağıntıdan hesaplanmaktadır.
(Armac Printing Company).
A = Patlatma sonucu oluşan titreşimlerin azami genliği (mm)
W= Bir gecikme aralığında ateşlenen patlayıcı miktarı (kg)
D = Patlatma kaynağı ile çevre yerleşim birimleri arasındaki etkili mesafe (m)
K = Kayaç türüne bağlı katsayısı
Tablo 5.51. Patlatma yapılan kaya türü ve bina temeli altındaki kayaç türüne bağlı olarak değişim gösteren K
katsayısı asgari ve azami değerleri (Armac Printing Company).
Patlatma Yapılan Birim
Kaya
Kaya
Kil (Toprak)
Kil (Toprak)
Temel Altı Kayaç Türü
Kaya
Kil (Toprak)
Kaya
Kil (Toprak)
K Katsayısı
Minimum
Maksimum
0,57
1,15
1,15
2,30
1,15
2,30
2,30
3,40
Genlik değerinin 0,05 mm’nin altında olması durumunda binalarda hasar
olmadığı bilindiğinden (Armac printing Company) maksimum patlayıcı miktarı (32kg,
bir gecikme aralığında kullanılan miktar) ile yapılan atımlarda etki mesafesi;
D
K W 1,15 32

 130,1
A
0,05
Hesaplara göre patlatma sonucu oluşacak vibrasyon etki mesafesinde herhangi bir
hassas nokta (bina, köprü, tarihi binalar, mağara vb.) bulunmamaktadır.
Patlayıcı maddelerin sahaya taşınması, kullanımı ve depolanması sırasında,
29.09.1987 tarih ve 19589 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tekel Dışı
Bırakılan Patlayıcı Maddelerle, Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, İthali, Taşıması,
Saklanması, Depolanması, Satışı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi, Usul ve Esasları
Tüzüğü ve 24.12.1973 tarih ve 14752 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren
Parlayıcı, Patlayıcı, Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle Çalışılan İş Yerlerinde ve İşlerde Alınacak
Tedbirler Hakkında Tüzük hükümlerine uyulacaktır.
Patlatma yapılmadan önce, yöre halkı bir gün önceden ve gün içinde uyarılacaktır.
Patlatma işlemleri jandarma kontrolünde yapılacak olup, patlatma sırasında ocak içi ve yakın
çevresi güvenlik kordonu altına alınacaktır.
Kaya Fırlaması
Patlatma işlemi sırasında patlayıcı madde kaya kütlesi içinde yeterince
hapsedilemezse reaksiyon sonucu oluşan yüksek basınçlı gazlar atmosfere erken deşarj olur.
Bu yüksek hızlı gaz boşalımının etkisiyle bazı kayaç parçaları kaya kütlesinden ayrılır ve çok
uzak mesafelere savrulabilir. Savrulan taş parçaları insan yaralanmalarına ve yapılarda ciddi
hasarlara neden olabilir (Bilgin, 1999).
Kaya malzeme ocaklarında yapılacak patlatmalar delme-patlatma yöntemiyle
yapılacaktır. Patlatmalarda açılacak delik çapı maksimum 102 mm olacaktır.
Patlatma sırasında taş savrulma mesafesinin tahmini için literatürde çeşitli ampirik
modeller mevcuttur. Aşağıda İsveç Detonik Araştırma Kurumu (SVEDEFO) tarafından
geliştirilen eşitlik kullanılarak bir ön tahmin hesaplaması yapılmıştır. Bu eşitlik yoluyla
maksimum taş savrulma mesafesi ve savrulan kaya parçalarının boyutu öngörülebilir.
228
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Lm=260xd2/3
Lm = Maksimum taş savrulması (m)
D = Delik çapı = 102mm = 0,102 m
Lm=260x(0,102)2/3=56,8m (maksimum taş savrulması)
=0,1xd2/3
=Patlatma nedeniyle fırlayan taş parçalarının boyutu (m)
=0,1x(0,102)2/3=0,02m = 2cm(patlatma sonucu fırlayacak kayaç parçacıklarının
boyutu)
Patlatma sırasında ortaya çıkacak taş maksimum 56,8metreye kadar savrulacaktır. Bu
mesafe içerisinde gerekli güvenlik önlemleri alınacak ve canlılar yaklaştırılmayacaktır.
e. Proje Kapsamında İnşaat ve İşletme Aşamasında Oluşacak Gürültü ve
Vibrasyonun Değerlendirilmesi
Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında: Çartıl Mezrasında Arazi Hazırlık ve İnşaat
Çalışmaları sırasında oluşacak eş değer gürültü seviyesi maksimum 56,7dBA olarak
belirlenmiştir.
Yapılan gürültü seviyesinin tespitine ilişkin hesaplamalarda bütün ekipmanların
yerleşim birimlerine en yakın olan tek bir noktada çalıştıkları değerlendirilmiş olup, uygulama
esnasında kullanılan ekipmanların farklı konumda faaliyet gösterecek olmaları nedeni ile
faaliyet kaynaklı oluşacak gürültüden yerleşim birimleri daha az etkilenecektir.
İşletme Aşamasında: Çartıl Mezrasında İşletme Aşamasında oluşacak eş değer
gürültü seviyesi maksimum 59dBA olarak belirlenmiştir.
Yapılan hesaplamalarda ocak alanında çalışacak tüm ekipmanların Çartıl mezrasına
ocak alanı sınırına en yakın olan 315m mesafede gerçekleştirileceği değerlendirilmiştir.
Alanda yapılacak faaliyet sırasında böyle bir uygulamanın mümkün olmayacak olması nedeni
ile ÇArtıl Mezrasındsa hissedilen gürültü seviyesi hesaplanan değerin altında olacaktır.
Arazi Hazırlık ve İnşaat Aşamasında;
Hava Şoku:
Proje alanında yapılacak olan patlatma işlemi neticesinde oluşan hava şokunun
84,85m sonra sönümlendiği hesaplanmıştır.
Proje kapsamında ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede yer alan Çartıl
Mezrasıdır. Yukarıda verilen bilgilere göre yerleşim biriminde yer alan yapıların hava
şokundan etkilenmesi beklenmemektedir.
Titreşim:
Patlatma sonrası oluşacak olan vibrasyon (V0) değeri, ocak alanından yaklaşık 149
metre sonra “04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği” ne göre yönetmelik Ek-VIII’deki Tablo-6’da verilen 5 mm/s değerinin
altına düşmekte ve bir binada hasar durumunun ortaya çıkabilmesi için gerekli titreşim hızının
(V0) olan 2 mm/sn’nin altına 263m’de düştüğü hesaplanmıştır.
229
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Patlatma işleminin yapılacağı ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede
yer alan Çartıl Mezrasıdır. Yukarıda verilen bilgilere göre yerleşim biriminde yer alan yapıların
titreşimden etkilenmesi beklenmemektedir.
İşletme Aşamasında;
Hava Şoku:
Proje alanında yapılacak olan patlatma işlemi neticesinde oluşan hava şokunun
84,85m sonra sönümlendiği hesaplanmıştır.
Proje kapsamında ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede yer alan Çartıl
Mezrasıdır. Yukarıda verilen bilgilere göre yerleşim biriminde yer alan yapıların hava
şokundan etkilenmesi beklenmemektedir.
Titreşim:
Patlatma sonrası oluşacak olan vibrasyon (V0) değeri, ocak alanından yaklaşık 149
metre sonra “04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve
Yönetimi Yönetmeliği” ne göre yönetmelik Ek-VIII’deki Tablo-6’da verilen 5 mm/s değerinin
altına düşmekte ve bir binada hasar durumunun ortaya çıkabilmesi için gerekli titreşim hızının
(V0) olan 2 mm/sn’nin altına 263m’de düştüğü hesaplanmıştır.
Patlatma işleminin yapılacağı ocak alanına en yakın yerleşim birimi 315m mesafede
yer alan Çartıl Mezrasıdır. Yukarıda verilen bilgilere göre yerleşim biriminde yer alan yapıların
titreşimden etkilenmesi beklenmemektedir.
Proje kapsamında yapılacak faaliyet nedeni ile en yakın yerleşim biriminde işletme
aşamasındaki gürültü, patlatma esnasında oluşacak gürültü ve patlatma aşamasında
meydana gelecek titreşim değerleri ile arka plan gürültü seviyesinin belirlenmesi amacı ile
ÇED Sürecinin tamamlanmasını takiben T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından
yetkilendirilmiş olan labaratuvarlarda gerekli ölçümler yapılacak ve hazırlanacak olan raporlar
Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulacaktır.
5.5. Sağlık koruma bandı mesafesi,
ÇED sürecinin tamamlanması ve “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu” kararı
alınmasını takiben 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “İşyeri Açma
ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” hükümleri gereğince projenin yeni alan ve
kapasitesi göz önünde bulundurularak İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı'nın yenilenmesi ile ilgili
gerekli başvurular yapılacak ve İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı alınacaktır.
Gerekli izinlerin alınmasını takiben İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin
Yönetmelikte yer alan yetkili idarelerce oluşturulan İnceleme Kurulu tarafından belirlenecek
(çevre ve toplum sağlığına yapacağı etkiler ve kirletici unsurlar ile en yakın meskûn mahal
mesafesi dikkate alınarak) sağlık koruma bandı oluşturulacaktır.
Proje alanında üretim çalışmaları esnasında 30 m sağlık koruma bandı mesafesi
bırakılacağı öngörülmüştür.
5.6. Doğaya Yeniden Kazandırma Çalışmaları
Proje kapsamında, ekolojik yapıyı mümkün olduğu ölçüde eski haline getirmek ve bu
arazileri toplum yararına kullanıma hazır hale getirmek için doğaya yeniden kazandırma
çalışmaları gerçekleştirilecektir. Bu kapsamda;
230
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
-
Madencilik sonrası alan kullanım planlaması,
Plan doğrultusunda yeniden düzenleme (kazı, döküm, su rejimi kontrolü, üst
örtünün ayrı olarak kazılıp serilmesi),
İyileştirme (biyolojik reklamasyon),
İzleme ve bakım çalışmaları yapılacaktır.
Bu amaçla yapılacak çalışmalara ilişkin hazırlanmış olan Doğaya Yeniden Kazandırma
Planı Ek-25’de sunulmuştur.
5.7. Risk analizi
a) Proje Alanı Analizi
Proje kapsamında faaliyetin yapılacağı alan, Sivas İl Merkezinin 79,5km
güneydoğusunda, Kangal İlçesinin 30km kuzeydoğusunda ve Divriği İlçesinin ise 31,5km
güneybatısında yer almaktadır.
Proje alanına en yakın yerleşim birimini 1040,27 hektara sahip alan sınırına 315m
mesafede yer alan Çartıl Mezrası oluşturmaktadır. Ayrıca proje alanı sınırına 1010m
mesafede Yalnızsöğüt Köyüne bağlı olan İnandık Mezrası yer almaktadır.
Proje kapsamında Kangal-Divriği Karayoluna kuş uçuşu 2100m mesafede yer
almaktadır. Proje alanında yapılacak üretim sonrasında elde edilecek olan konsantre kromun
nakliyesi amacı ile Kangal-Divriği Karayolu kullanılacak olup, konsantre kromun nakliyesi
sırasında kullanılan stabilize yola 20m ve 50m mesafede Yellice Köyüne bağlı olan iki adet ev
yer almaktadır. Faaliyet bünyesinde kullanılan bu yol, toz oluşumunun minimize edilmesi
amacı ile rehabilite edilerek iri taneli malzeme ile kaplanmış olup, yolun nemlendirme
çalışmaları gerçekleştirilmektedir. Ayrıca bu yolu kullanan nakliye araçlarının nakliye
esnasında hız kurallarına uyması amacı ile gerekli bildirimler faaliyet sahibi tarafından
gerçekleştirilmiştir. Yapılacak olan kapasite artırımı sonrası kullanılacak olan bu nakliye
yolunun nemlendirilmesi çalışmasına devam edilecek ve araçların hız kurallarına uyması
sağlanacaktır. Ayrıca kamyonların üstü branda ile kapatılacaktır.
Proje kapsamında yapılacak kapasite artırımı ile mevcut yolların kullanımına devam
edilecek olup, nakliye amacı ile ilave yol yapımı gerçekleştirilmeyecektir.
Mevcut krom konsantre tesisi ve kapasite artırımı ile faaliyet bünyesine dahil edilecek
olan krom konsantre tesisi alanlarının sel baskını, heyelan, kaya düşmesi gibi doğal afet riski
taşımamaktadır. Proje kapsamında kullanılacak olan Zenginleştirme Atığı Depo Alanları, Şlam
Havuzları ve Su Dinlendirme Göletlerinin yer alacağı yağış havzalarının küçük olması nedeni
ile bu alanların herhangi bir taşkın ve ya selden etkilenmesi beklenmemektedir. Ancak bu
alanlarının güvenliğinin temini amacı ile bu alanların etrafına kuşaklama kanalı inşası
yapılarak, bu yapıların bulunduğu yağış havzasından gelecek akımların alandan
uzaklaştırılması sağlanacaktır.
Proje alanlarının; ocak alanlarının bulunduğu kısımlarda güvenlik önlemleri alınacak,
belirli noktalara poligon taşı konularak sınırlar belli edilecek, çit engellerle sınırlandırılacak,
gereken ikaz ve levhalar yerleştirilerek, maden üretim sahasına dışarıdan giriş kontrol altına
alınacaktır.
Güvenlik önlemlerinden ve bunlara uyulmasından sorumlu personeller (bekçi)
görevlendirilecektir. İşletmenin tümü veya bir kısmı terk edilmeden önce, durumu ve nedenleri,
en geç bir ay içinde, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Enerji ve Tabii Kaynaklar
Bakanlığına bildirilecektir.
231
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Proje alanı içerisinde en riskli ve tehlikeli faaliyeti patlatma işlemi oluşturmaktadır.
Patlatma işlemi dışındaki rikseleri; gürültü, iş kazaları, deprem, yangın oluşturmaktadır. Ayrıca
faaliyet kapsamında kullanılacak olan ve ağır tonaja sahip araçların kullanımı da söz konusu
olacaktır. Kullanılacak olan bu araçlar, kullanma ehliyetine sahip personel tarafından
kullanılacak olup, araçların bakımlarının tesis bünyesinde yapılacak olması nedeni ile bu
araçlardan kaynaklanacak riskler büyük ölçüde ortadan kaldırılmış olacaktır. Proje alanı
içerisinde oluşabilecek olası risklerin değerlendirildiği Risk Değerlendirme Matrisi aşağıda
verilmiştir.
Proje kapsamında ocak alanında, bitkisel toprak alımından, tesis alanına sevkine kadar
olan madencilik çalışmaları yapısı nedeni ile sürekli risk teşkil eden bir sektördür. Aynı şekilde
zenginleştirme tesisine cevherin beslenmesinden konsantre kromun sevkiyatı ve atıkların
depolanması aşamasına kadar olan faaliyetlerin tamamında çeşitli riskler içermektedir.
Tablo 5.52. Proje Alanı Risk Analizi
Risk
Patlatma İşlemi İle Taş Parçalarının Fırlaması
Elektrik Çarpması
Yangın
Sabotaj
Büyük İş Kazaları (Ölümlü, Uzuv Kaybı veya yaşam koşullarını tehdit
eden kazalar)
Küçük İş Kazaları (Basit Kesik, Ezilme, tedavi sonrası normal yaşam
koşullarının devam edeceği kazlar)
Oluşma Olasılığı
Orta
Çok Az
Çok Az
Çok Az
Çok Az
Orta
İşyerlerinde, çalışma ortamı ve şartlarında veya çevrede mevcut olan tehlikeleri
sistematik yöntemlerle belirleyerek, riskleri ortaya çıkarmak ve kontrol edebilmek için yapılan
çalışmaların bütünü risk değerlendirmesi olarak tanımlanır.
Proje kapsamında yapılacak faaliyetlerden kaynaklı olası olumsuz etkiler risk analizi
kapsamında irdelenmiştir.
Yapılacak olan Risk Analizi en yaygın olarak kullanılan metot matris yöntemidir. Bu
yöntemde bir tehlikenin doğuracağı risk, ortaya çıkma olasılığının ne kadar sıklıkla
görülebileceği üzerinden ve de şiddetinin doğuracağı olumsuz sonucun ne kadar ciddi
olabileceği üzerinden analiz edilmektedir. Bu olasılık ve şiddet sayısal olarak derecelendirilir.
Derecelendirmede kullanılacak değerlendirme aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.53. Derecelendirme Tablosu
Şiddet Açıklama (Çevre)
Puanı
1
Etkisi Yok; Çevreye Olumsuz Bir Etkisi Yok
2
3
4
5
Etkisi Hafif Şiddetli; Geri Kazanılabilir Atık, Gürültü,
Vibrasyon, Düşük Salınımlar
Etkisi Orta Derecede Şiddetli; Yoğun
Emisyon-Atıksu, Geri Çevrilebilir Yüksek Değerlikli
Salınımlar
Etkisi Şiddetli; Tehlikeli Atık, Atık Yağ, Tehlike Arz
Eden Maddeler, Bu Maddeleri İçeren Atıksu
Etkisi Çok Şiddetli; Yoğun Tehlikeli Madde, Tehlikeli
Maddeden Dolayı Toprak, Hava, Su Kirliliği
Sıklık Açıklama
Puanı (çevresel risk oluşma sıklığı)
1
Yok ve ya Yılda Bir: Meydana gelme ihtimali yok ve
ya Yılda 1 den az oluşma ihtimali
2
Üç Ayda Bir: 3 Ayda 1 Kereden Az Meydana
Geliyor
3
Ayda Bir: Ayda 1 Kereden Az Meydana Geliyor
4
5
Haftada Bir-Birkaç Kez: Haftada 1 ve ya bir kaç
Kereden Fazla Meydana Geliyor
Sürekli-Her gün: Sürekli Olarak ve ya Her gün
Meydana Geliyor
Bulunan risk düzeyine göre yapılması gereken çalışmanın boyutu belirlenebilir.
Bu tür işletmelerde özellilkle aciliyet gerektiren ve biran evvel önlem alınması gerekli
olan tehlikelerin tespitinin yapılabilmesi için kullanılmalıdır. Bu metod ile öncelikle bir olayın
gerçekleşme ihtimali ile gerçekleşmesi takdirinde sonucunun derecelendirilmesi ve ölçümü
yapılır.
Risk skoru ihtimal ve zarar derecesinin çarpımından elde edilerek tablodaki yerine
yazılır.
232
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Risk Skoru = Sıklık (Olasılık ve ya İhtimal) x Zarar Derecesi (Şiddet Puanı)
Risk oluşturan olaylar için aşağıdaki şekilde gösterilen Risk Skor Matrisi oluşturulur ve
olayın risk durumu bu tablo üzerinden değerlendirilir.
Sahada yapılacak faaliyet sonrasında oluşacak olası tehlikeler üzerinden yapılan
değerlendirme aşağıdaki tabloda verilmiştir. Sahada oluşabilecek riskler için gerekli önlemler
alınacaktır.
Tablo 5.54. Risk Analizi
Faaliyet
Arazi Hazırlık
Açıklama
Kazıma
Yükleme
Taşıma
Boşaltma
Yakıt Kullanımı
Bitkisel Toprağın
Stoklanması
İşletme
Patlayıcı Kullanımı
Kazıma
Yükleme
Taşıma
Boşaltma
Yakıt Kullanımı
Araç Bakımı
Tamirat
Zenginleştirme
Diğer
Besleyiciye
Boşaltma
Kırma İşlemleri
Atıksu
Katı Atık
Tehlike
Çevresel Etkisi
Olasılık
Şiddet
Bitkisel Toprak Kaybı
Toz
Su Kirlenmesi
Atıksu
Toz
Toz
Toz
Yakıt
Yakıt
Toz
Su Kullanımı
Atıksu
Toz
Gürültü
Kaya Fırlaması
Titreşim
Toz
Su Kullanımı
Atıksu
Toz
Toz
Toz
Yakıt Tüketimi
Yakıt
Tehlikeli Atık
Atık Yağ
Bitkisel Atık Yağ
Ambalaj Atıkları
Toz
Bitkisel Toprağın Verimsiz Hale Gelmesi
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Hava Kirliliği
Gürültü Kirliliği, doğrudan etkilenim
Doğrudan etkilenim
Yapıların Zarar Görmesi, doloylı Etkilenim
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Hava Kirliliği
Su ve Toprak Kirliliği
Su ve Toprak Kirliliği
Su ve Toprak Kirliliği
Toprak Kirliliği
Hava Kirliliği
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
4
5
4
4
5
5
5
5
5
5
5
5
3
3
3
4
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
2
1
2
2
2
2
2
2
5
5
5
2
Risk
Puanı
10
10
5
10
10
10
10
10
10
10
8
8
8
10
12
12
10
5
10
10
10
10
10
10
15
15
15
8
5
2
10
Toz
Su Tüketimi
Atıksu
Toprak
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Toprak Kirliliği
5
4
5
5
2
2
3
3
10
8
15
15
Tablo 5.55. Risk Skor Matrisi
İHTİMAL
1
2
3
4
5
1
Çok Hafif
1
Anlamsız
2
Düşük
3
Düşük
4
Düşük
5
Düşük
2
Hafif
2
Düşük
4
Düşük
5
Düşük
8
Orta
10
Orta
ŞİDDET
3
Orta Derecede
3
Düşük
6
Düşük
9
Orta
12
Orta
15
Yüksek
4
Ciddi
4
Düşük
8
Orta
12
Orta
16
Yüksek
20
Yüksek
5
Çok Ciddi
5
Düşük
10
Orta
15
Yüksek
20
Yüksek
25
Tolere Edilemez
Tablo 5.56. Risk Tablosu Değerlendirmesi
RİSK PUANI
15,16,20,25
8,9,10,12,15
1,2,3,4,5,6
AKSİYON (Faaliyet)
KABUL EDİLEMEZ RİSK
Riskleri azaltmak için hemen çalışma yapılmalı
DİKKATE DEĞER RİSK
Risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edilmeli
KABUL EDİLEBİLİR RİSK
Acil tedbir gerektirmeyebilir.
233
5
5
4
3
2
1
4
3
2
1
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
b) Proje Etki Alanı analizi
Proje alanına en yakın yerleşim birimini 1040,27 hektara sahip alan sınırına 315m
mesafede yer alan Çartıl Mezrası oluşturmaktadır. Ayrıca proje alanı sınırına 1010m
mesafede Yalnızsöğüt Köyüne bağlı olan İnandık Mezrası yer almaktadır.
Proje kapsamında Kangal-Divriği Karayoluna kuş uçuşu 2100m mesafede yer
almaktadır. Proje alanında yapılacak üretim sonrasında elde edilecek olan konsantre kromun
nakliyesi amacı ile Kangal-Divriği Karayolu kullanılacak olup, konsantre kromun nakliyesi
sırasında kullanılan stabilize yola 20m ve 50m mesafede Yellice Köyüne bağlı olan iki adet ev
yer almaktadır.
Proje alanında yapılacak olan faaliyetler nedeni ile proje alanı dışında kalan yerleşim
birimleri ve çevrenin etkilenimi durumu söz konusudur.
Oluşacak bu etkileri, faaliyet kaynaklı toz ve gürültü oluşumu, patlatma kaynaklı titreşim
ve kaya fırlatması gibi faktörler oluşturacaktır. Ayrıca konsantre kromun nakliyesi süresinde
oluşacak etkilerden proje alanı etrafının etkilenimi söz konusu olacaktır.
Proje etki alanı içerisinde oluşabilecek olası risklerin değerlendirildiği Risk
Değerlendirme Matrisi aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.57. Proje Alanı Risk Analizi
Risk
Patlatma İşlemi İle Taş Parçalarının Fırlaması
Elektrik Çarpması
Yangın
Sabotaj
Büyük İş Kazaları (Ölümlü, Uzuv Kaybı veya yaşam koşullarını tehdit
eden kazalar)
Küçük İş Kazaları (Basit Kesik, Ezilme, tedavi sonrası normal yaşam
koşullarının devam edeceği kazlar)
Oluşma Olasılığı
Orta
Çok Az
Çok Az
Çok Az
Çok Az
Orta
Yapılacak olan Risk Analizi en yaygın olarak kullanılan metot matris yöntemidir. Bu
yöntemde bir tehlikenin doğuracağı risk, ortaya çıkma olasılığının ne kadar sıklıkla
görülebileceği üzerinden ve de şiddetinin doğuracağı olumsuz sonucun ne kadar ciddi
olabileceği üzerinden analiz edilmektedir. Bu olasılık ve şiddet sayısal olarak derecelendirilir.
Derecelendirmede kullanılacak değerlendirme aşağıda verilmiştir.
Tablo 5.58. Derecelendirme Tablosu
Şiddet Açıklama (Çevre)
Puanı
1
Etkisi Yok; Çevreye Olumsuz Bir Etkisi Yok
2
3
4
5
Etkisi Hafif Şiddetli; Geri Kazanılabilir Atık, Gürültü,
Vibrasyon, Düşük Salınımlar
Etkisi Orta Derecede Şiddetli; Yoğun
Emisyon-Atıksu, Geri Çevrilebilir Yüksek Değerlikli
Salınımlar
Etkisi Şiddetli; Tehlikeli Atık, Atık Yağ, Tehlike Arz
Eden Maddeler, Bu Maddeleri İçeren Atıksu
Etkisi Çok Şiddetli; Yoğun Tehlikeli Madde, Tehlikeli
Maddeden Dolayı Toprak, Hava, Su Kirliliği
Sıklık Açıklama
Puanı (çevresel risk oluşma sıklığı)
1
Yok ve ya Yılda Bir: Meydana gelme ihtimali yok ve
ya Yılda 1 den az oluşma ihtimali
2
Üç Ayda Bir: 3 Ayda 1 Kereden Az Meydana
Geliyor
3
Ayda Bir: Ayda 1 Kereden Az Meydana Geliyor
4
5
Haftada Bir-Birkaç Kez: Haftada 1 ve ya bir kaç
Kereden Fazla Meydana Geliyor
Sürekli-Her gün: Sürekli Olarak ve ya Her gün
Meydana Geliyor
Bulunan risk düzeyine göre yapılması gereken çalışmanın boyutu belirlenebilir. Bu tür
işletmelerde özellilkle aciliyet gerektiren ve biran evvel önlem alınması gerekli olan tehlikelerin
tespitinin yapılabilmesi için kullanılmalıdır. Bu metod ile öncelikle bir olayın gerçekleşme
ihtimali ile gerçekleşmesi takdirinde sonucunun derecelendirilmesi ve ölçümü yapılır. Risk
skoru ihtimal ve zarar derecesinin çarpımından elde edilerek tablodaki yerine yazılır.
234
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Risk Skoru = Sıklık (Olasılık ve ya İhtimal) x Zarar Derecesi (Şiddet Puanı)
Risk oluşturan olaylar için aşağıdaki şekilde gösterilen Risk Skor Matrisi oluşturulur ve
olayın risk durumu bu tablo üzerinden değerlendirilir.
Sahada yapılacak faaliyet sonrasında oluşacak olası tehlikeler üzerinden yapılan
değerlendirme aşağıdaki tabloda verilmiştir. Proje etki alanında oluşacak riskler için gerekli
önlemler alınacaktır.
Tablo 5.59. Risk Analizi
Faaliyet
Açıklama
Arazi Hazırlık
Kazıma
Yükleme
Taşıma
Boşaltma
Yakıt Kullanımı
Bitkisel Toprağın
Stoklanması
İşletme
Patlayıcı Kullanımı
Kazıma
Yükleme
Taşıma
Boşaltma
Yakıt Kullanımı
Araç Bakımı
Tamirat
Diğer
Besleyiciye
Boşaltma
Kırma İşlemleri
Zenginleştirme
Atıksu
Katı Atık
Tehlike
Çevresel Etkisi
Olasılık
Şiddet
Bitkisel Toprak Kaybı
Toz
Su Kirlenmesi
Atıksu
Toz
Toz
Toz
Yakıt
Yakıt
Toz
Su Kullanımı
Atıksu
Toz
Gürültü
Kaya Fırlaması
Titreşim
Toz
Su Kullanımı
Atıksu
Toz
Toz
Toz
Yakıt Tüketimi
Yakıt
Tehlikeli Atık
Atık Yağ
Bitkisel Atık Yağ
Ambalaj Atıkları
Toz
Bitkisel Toprağın Verimsiz Hale Gelmesi
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Hava Kirliliği
Gürültü Kirliliği, doğrudan etkilenim
Doğrudan etkilenim
Yapıların Zarar Görmesi, doloylı Etkilenim
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Hava Kirliliği
Su ve Toprak Kirliliği
Su ve Toprak Kirliliği
Su ve Toprak Kirliliği
Toprak Kirliliği
Hava Kirliliği
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
4
4
4
5
4
4
5
5
5
5
5
5
5
5
3
3
3
4
2
2
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
3
3
2
1
2
2
2
2
2
2
5
5
5
2
Risk
Puanı
10
10
5
10
10
10
10
10
10
10
8
8
8
10
12
12
10
5
10
10
10
10
10
10
15
15
15
8
5
2
10
Toz
Su Tüketimi
Atıksu
Toprak
Hava Kirliliği
Doğal Kaynakların Gereksiz Tüketimi
Su Kaynaklarının ve Toprağın Kirlenmesi
Toprak Kirliliği
5
4
5
5
2
2
3
3
10
8
15
15
Tablo 5.60. Risk Skor Matrisi
1
2
Çok Hafif
Hafif
1
2
Anlamsız
Düşük
2
4
Düşük
Düşük
3
5
Düşük
Düşük
4
8
Düşük
Orta
5
10
Düşük
Orta
Tablo 5.61. Risk Tablosu Değerlendirmesi
İHTİMAL
1
2
3
4
5
RİSK PUANI
15,16,20,25
8,9,10,12,15
1,2,3,4,5,6
ŞİDDET
3
Orta Derecede
3
Düşük
6
Düşük
9
Orta
12
Orta
15
Yüksek
AKSİYON (Faaliyet)
KABUL EDİLEMEZ RİSK
Riskleri azaltmak için hemen çalışma yapılmalı
DİKKATE DEĞER RİSK
Risklere mümkün olduğu kadar çabuk müdahale edilmeli
KABUL EDİLEBİLİR RİSK
Acil tedbir gerektirmeyebilir.
235
4
Ciddi
4
Düşük
8
Orta
12
Orta
16
Yüksek
20
Yüksek
5
Çok Ciddi
5
Düşük
10
Orta
15
Yüksek
20
Yüksek
25
Tolere Edilemez
5
5
4
3
2
1
4
3
2
1
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
c) Proje Kapsamında yapılacak iş ve işlemler kapsamında risk durumlarında alınacak
önlemler (arazi hazırlık, inşaat, işletme ve işletme sonrası)
Proje kapsamında proje alanında yapılacak faaliyetler nedeni ile risk teşkil eden birçok
faaliyet bulunmaktadır. Yapılacak olan ocak işletmeciliği ve zenginleştirme faaliyeti yüksek
çevresel riskleri olan faaliyetlerdir.
Proje kapsamında yapılacak faaliyette çevresel tehlikelerin (toz, gürültü, atık yağ vs.)
şiddetini ortadan kaldıracak tedbirlerin alınması mümkün değildir. Bu nedenle projenin inşaat
aşamasından başlayarak risk oluşturan faktörlerin seviyelerini ve oluşma olasılığını azaltacak
tedbirler alınmalıdır.
Bu kapsamda proje alanına oluşacak atık yağ, bitkisel atık yağ ve tehlikeli atıkların geri
kazanımı ve ya bertarafı aşmasına kadar geçici stoklanması sırasında kullanılacak
sızdırmasız zemine sahip, kuşaklama kanalı ve dökülmelere karşı toplama yapısı bulunan,
yağışlardan korunması amacı ile üstü ve yan yüzeyleri tamamen kapalı mevcut stok alanında
yapılacaktır.
İnşaat ve işletme aşamasında kullanılacak olan stabilize yollardan oluşacak olan toz
seviyesinin azaltılması amacı ile sürekli olarak yolların sulanması işlemi yapılacaktır. Ayrıca
zenginleştirme tesisinde kullanılacak olan kırıcı, elek, konveyör bant gibi yapılar kapalı ortam
içerisinde yer alacaktır.
Personel kaynaklı oluşabilecek katı ve sıvı atıkların miktarının minimize edilebilmesi
amacı ile çalışan personele atık yönetimi hakkında bilgi verilecek ve proje alanı içerisinde
sızdırmasız fosseptik çukuru, katı atık konteynırları ve ambalaj atığı toplama kapları
bulunacaktır.
Zenginleştirme Arıkların Depolandığı Alanların güvenliğinin sağlanması amacı ile;
yağış nedeni ile depo alanlarının etrafından gelebilecek olan su akımlarının depo alanı
içerisinde girmesini engellemek amacı ile kuşaklama kanalı yapılacaktır.
Faaliyet kapsamında maden zenginleştirme atıklarının depolandığı alanlarda oluşması
muhtemel kaza riskine karşılık;
-
-
-
Atık yığınları basamaklı olarak teşkil edilecek ve dönemsel olarak yığınların şevli
yüzeyleri büyük tane çapına sahip malzemeler ile kapatılarak güçlendirme
çalışması yapılarak kayma riski ortadan kaldırılacak ve gerekli görülmesi halinde bu
yüzeyler bitkilendirilecek,
Yığınların dış yüzeyleri her yıl kontrol edilerek herhangi bir çatlama, bozulma vb.
olup olmadığı kontrol edilerek olması durumunda sıkıştırma işlemi yapılarak
çatlaklar ortadan kaldırılacak,
Herhangi bir taşkın riskine karşılık, depo alanları etrafına kuşaklama kanalları yer
alacak olup bu kanallar ile bölgenin yağmurlu zamanlardan kaynaklanan yağmur
suyu drene edilecektir.
Faaliyet kapsamında ince taneli atığın depolanacağı şlam havuzlarının ve su
dinlendirme göletinin izlenmesi amacı ile;
-
-
Seddelerin dış yüzeyleri her yıl kontrol edilerek herhangi bir çatlama, bozulma vb.
olup olmadığı kontrol edilerek olması durumunda üretim çalışmaları durdurularak
acil önlem alınacak seddede sağlamlaştırma işlemleri yapılacaktır.
Zenginleştirme tesisinden oluşacak ince taneli zenginleştirme atıklarının
depolanması amacı ile Şlam Havuzları kullanılacak ve bu alanlarda, oluşması
muhtemel bir sızıntının önlenmesi amacı ile karşılık, depolama alanlarında zemin
geçirimsizliği sağlandıktan sonra depolama işlemi başlatılacaktır. Uygulama
236
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
-
-
-
kapsamında geçirimsizliğin temini amacı ile şlam havuzları tabanına kil serilmesi
(sıkıştırılmış kil) işlemi yapılacaktır. Ayrıca her bir şlam havuzu için açılacak 3 ayrı
gözlem kuyusundan ve proje alanının kuzeydoğusunda yer alan Çatak Deresinden,
periyodik olarak alınacak numunelerde olası kirlenmelerin belirlenmesi amacı ile,
Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo-1’de belirtilen parametrelere göre analiz
yapılacak ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne sunulacaktır. Böylece herhangi bir
sızıntı olması durumunda, sızıntı belirlenebilecektir. Herhangi bir sızıntı
belirlenmesi durumunda üretim çalışmaları durdurulacak, depolama alanında su
tahliyesi yapılarak kurutma çalışmaları yapılarak mevcut alan rehabilete edilecek
ve alternatif atık depolama alanları ile ilgili çalışmalar başlatılacaktır.
Zenginleştirme tesisinden oluşacak iri taneli zenginleştirme atıklarının depolanması
amacı ile İri Taneli Atık Depo Alanaları kullanılacaktır. Bu alanlarda depolanacak
olan iri taneli atık bünyesinde su miktarı %6,9 oranında bulunacak ve bu su kütlesi
atık içinde tutulacaktır. Atığın ince taneli yapısı nedeni ile, atık üzerinde düşecek
olan yağış suları, yüzey akıntıları şeklinde alandan uzaklaşacaktır. Proje
kapsamında kullanılacak olan iri taneli atık depo alanlarından kaynaklanan
oluşması muhtemel sızıntı suyunun yeraltı suyu kalitesini etkileyip etkilemediğinin
belirlenmesi amacı ile alanda belirlenecek uygun noktalara gözlem kuyuları
açılarak yeraltı suyunun izlenmesi çalışması gerçekleştirilecektir. Gözlem
kuyularından periyodik olarak alınacak numunelerde olası kirlenmelerin
belirlenmesi amacı ile, Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği Tablo-1’de belirtilen
parametrelere göre analiz yapılacak ve Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğüne
sunulacaktır. Böylece herhangi bir sızıntı olması durumunda, sızıntı
belirlenebilecektir. Herhangi bir sızıntı belirlenmesi durumunda ilgili atık depo
alanında, atık depolama faaliyetine son verilerek alanın rehabilitasyonu
gerçekleştirilecek ve alternatif atık depolama alanları ile ilgili çalışmalar
başlatılacaktır.
Herhangi bir taşkın riskine karşılık ise, ünitelerde kuşaklama kanalları yer alacak
olup bu kanallar ile bölgenin yağmurlu zamanlardan kaynaklanan yağmur suyu
drene edilecektir.
Ünitelerde taşkını engellemek amacı ile sedde boyutunda 2 metrelik bir güvenlik
payı bırakılacaktır. Alanlarının maksimum dolum kapasitesi yapılacak olan
seddenin 2 metre altında olacaktır.
Ayrıca patlatma işlemi sonrası karşıya çıkabilecek kazalara karşı,
-
Kapsül kablolarına ilave edilecek uzatma kablolarının bağlantıları itina ile yapılacak
ve izole bantla iyi bir şekilde izole edilecektir.
Sıkılama sırasında elektrik kablolarının zedelenmemesine dikkat edilecektir.
Ateşleme devresi kabloları manyetoya bağlanmadan önce ohmmetreyle devrenin
direnç kontrolü yapılacaktır.
Ateşleme yapmadan önce siren ile alarm verilecek ve ayrıca flamalı gözcüler
önemli noktalara dikilecektir.
Ateşleme kablosu uygun bir uzaklıktaki ateşleme cebine kadar uzatılarak vakit
geçirmeden ateşleme yapılacaktır.
Ateşleme sahasına yetkililerden başkası girmeyecektir.
Patlatma işlemleri uzman ve ehliyetli kişiler tarafından yapılacaktır.
Patlayıcı maddeler ateşleme yerine özel bir araçta getirilecek, dinamit ve kapsüller
ayrı ayrı araçlarda nakledilecektir.
Patlamayan delikler için gereken emniyet tedbirleri alınacak ve usulüne uygun
olarak zararsız hale getirilecektir.
İş makineleri ve araçlardan kaynaklanacak kazalara karşı,
-
Araç sürücüleri ve operatörlere gerekli eğitimler verilecektir.
İş makinelerine ve araçlara hız sınırlaması getirilecektir.
237
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Klasik iş kazalarına karşı,
-
İş Sağlığı ve Güvenliği Tüzüğü’ndeki hükümlere uyulacaktır.
Personel iş ve güvenlik kuralları konusunda eğitilerek iş kazalarının önlenmesi için
güvenlik kurallarına uymaları sağlanacaktır
Yüksek seviyede gürültü vb. nedenlerle meydana gelebilecek kazalara karşı, bu
alanlarda çalışanların kulak tıkacı vb. koruyucu ekipmanlar kullanmaları
sağlanacaktır.
Kaza anında acil müdahale planı doğrultusunda derhal gerekli yerlerle irtibat
kurulacak ve ilk yardım müdahalesi yapılacaktır.
Yangın ve Sabotaj Riskine Karşı;
-
Tesiste 24 saat süreyle bekçi bulunacaktır.
Yangın ihtimali bulunan bölgelerde gerekli ikaz levhaları asılacaktır. Yangın
söndürme cihazları uygun yerlere yerleştirilecektir.
Çalışanlar yangın sabotaj durumunda yapmaları gerekenler ve ekipmanları
kullanımı (yangın tüpleri vb.) konusunda bilgilendirilecektir.
Elektrik kaçağı ve çarpmasına karşı;
-
Elektrik kaçağından tüm sistemin elektriği anında kesilecektir.
Topraklama sisteminin periyodik olarak kontrolü yapılacaktır.
5.8. Diğer hususlar
Bu konuda belirtilecek başka husus bulunmamaktadır.
238
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 6: PROJENİN ALTERNATİFLERİ
(Bu bölümde teknoloji, alınacak önlemlerin alternatiflerinin karşılaştırılması yapılacak
ve tercih sıralaması belirtilecektir.)
Proje kapsamında temel olarak, krom cevherinin çıkarılacağı ocak alanı, cevherin
işleneceği konsantre tesisi ve konsantre tesisinden çıkan atığın depolanacağı depo
alanlarından oluşmaktadır.
Krom Cevheri, doğal bir süreç sonucu yeryüzünde oluşmaktadır. Bu yüzden madencilik
faaliyetleri yer alternatifi olmayan faaliyetlerdir. Ancak alınan önlemler ve kullanılan teknoloji
konusunda alternatifler oluşturulması mümkündür. Tesiste üretim sırasında kullanılacak
ekipmanlar planlanan 1.500.000 ton/yıl üretim miktarı için yeterli olmaktadır. Bu nedenle
tesiste kullanılacak ekipman ve teknolojisinde değişikliğe gidilmeyecektir.
Zenginleştirme tesisinin yer seçiminde ocak ve atık depo alanlarının konumları ile
topoğrafik yapı ve mevcut keson kuyunun konumu büyük rol oynamıştır. Ruhsat alanı
içerisinde konsantre tesislerinin yeri ekonomik açıdan en uygun yer konumundadır. Ayrıca
cevherin zenginleştirilmesi sırasında kullanılacak olan sallantılı masalar krom cevheri
zenginleştirilmesinde en yoğun olarak kullanılan metottur. Bu nedenle cevher zenginleştirme
tesisinin yeri ve işletme yönteminin alternatifi düşünülmemektedir.
Ayrıca belirlenen atık depo alanlarının tesis alanına yakınlığı nedeni ile ekonomik
açıdan uygun yer konumunda olacak ve alınacak önlemler neticesinde çevresel açıdan da risk
teşkil etmeyecektir.
Sonuç olarak, bu proje ve yer için farklı bir alternatif düşünülmemiştir. Üretim, ancak
mevcut şartlar göz önüne alınarak, bu şartların gerek teknik, gerekse ekonomik yönleri dikkate
alınarak gerçekleştirilmektedir.
239
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 7: İZLEME PROGRAMI
7.1. Projenin inşaatı için önerilen izleme programı, projenin işletmesi ve işletme sonrası
için önerilen izleme programı ve acil müdahale planı
Proje; Sivas İli, Kangal İlçesi, Yellice Köyü Mevkiinde Aksu Madencilik San. ve Elek.
Ürt. Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisinde kapasite
artırımının gerçekleştirilmesidir.
Projeye ilişkin izleme programı aşağıda verilmiştir.
İnşaat Aşaması








İş Sağlığı ve Güvenliği: Çalışma alanına uyarıcı levhalar asılacak ve faaliyet
alanına izinsiz girişe izin verilmeyecektir. Sahanın sürekli kontrolü yapılacaktır.
Evsel Nitelikli Katı Atık: Kapalı konteynırlar içerisinde biriktirilmesi sağlanacaktır.
Sürekli Kontrolü yapılacaktır.
Evsel Nitelikli Sıvı Atık: Sızdırması nitelikli fosseptik çukurunda biriktirilecek ve
vidanjör vasıtası ile alınarak tesisten uzaklaştırılması sağlanacaktır. Sürekli
kontrolü yapılacaktır.
Toz: Toz Seviyesinin minimize edilmesi amacı ile kullanılan stabilize yolları sürekli
olarak sulanması işlemi yapılacaktır. Sürekli kontroller yapılacaktır.
Tarihi, Kültürel ve Arkeoloji Varlıklar: Çalışmalar sırasında kültürel ve arkeolojik bir
bulguya rastlandığına faaliyet durdurulacak, alan herhangi bir müdahalenin
engellenmesi amacı ile koruma altına alınacak ve İl Kültür ve Turizm Müdürlüğüne
sözlü ve yazılı bildirim yapılacaktır.
Gürültü: Alanda yapılacak çalışmalar süresince oluşan gürültünün minimize
edilmesi amacı ile gereksiz araç ve ekipman çalıştırılmasına izin verilmeyecek,
faaliyette olan araç sayısı minimum seviyede tutulacaktır.
Hafriyat Atığı: Belirlenen depolama alalarında stoklanması sağlanacak, bitkisel örtü
tabakasının kaybını engellemek amacı ile gerekli olması halinde ağaçlandırma
çalışması yapılacaktır.
Atık Yağ, Tehlikeli Atık: Proje alanına yapılacak olan geçici atık depo alanında
biriktirilecek ve lisanslı tesislere verilerek geri kazanımı ve ya bertarafının yapılması
sağlanacaktır.
18.12.2009 tarih ve 27436 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan "Yeterlik Belgesi
Tebliğinin Ek 4”ünde yer alan “Nihai ÇED Raporu İzleme Raporları Formu” aracılığıyla,
işletmeye geçiş dönemine kadar proje ile ilgili bilgiler Çevre ve Şehircilik Bakanlığına 2 aylık
periyotlarla iletilecektir.
İşletme Aşaması





İş Sağlığı ve Güvenliği: Çalışma alanına uyarıcı levhalar asılacak ve faaliyet
alanına izinsiz girişe izin verilmeyecektir. Sahanın sürekli kontrolü yapılacaktır.
Evsel Nitelikli Katı Atık: Kapalı konteynırlar içerisinde biriktirilmesi sağlanacaktır.
Sürekli Kontrolü yapılacaktır.
Evsel Nitelikli Sıvı Atık: Sızdırması nitelikli fosseptik çukurunda biriktirilecek ve
vidanjör vasıtası ile alınarak tesisten uzaklaştırılması sağlanacaktır. Sürekli
kontrolü yapılacaktır.
Toz: Toz Seviyesinin minimize edilmesi amacı ile kullanılan stabilize yolları sürekli
olarak sulanması işlemi yapılacaktır. Sürekli kontroller yapılacaktır.
Tarihi, Kültürel ve Arkeoloji Varlıklar: Çalışmalar sırasında kültürel ve arkeolojik bir
bulguya rastlandığına faaliyet durdurulacak, alan herhangi bir müdahalenin
240
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.




engellenmesi amacı ile koruma altına alınacak ve İl kültür ve Turizm müdürlüğüne
sözlü ve yazılı bildirim yapılacaktır.
Gürültü: Alanda yapılacak çalışmalar süresince oluşan gürültünün minimize
edilmesi amacı ile gereksiz araç ve ekipman çalıştırılmasına izin verilmeyecek,
faaliyette olan araç sayısı minimum seviyede tutulacaktır.
Sızıntı Suyu: Açılacak olan gözlem kuyularından periyodik olarak numune alınarak,
analizleri yaptırılacaktır.
Atık Yağ, Tehlikeli Atık: Proje alanına yapılacak olan geçici atık depo alanında
biriktirilecek ve lisanslı tesislere verilerek geri kazanımı ve ya bertarafının yapılması
sağlanacaktır.
Proses Kaynaklı Katı Atık: Atık depo alanlarında biriktirilecektir.
İşletme Sonrası
Faaliyetin sona ermesinden sonra faaliyet ünitelerinin alandan temizlenmesi sırasında
izleme yapılması önerilmektedir. Bu aşamada çevreye atık malzeme bırakılıp, bırakılmadığı
kontrol edilmelidir. Ayrıca sahaların Doğaya Geri Kazanım Planına uygun olarak bırakılacaktır.
Kapatma sonrası gerekli izleme çalışmaları devam ettirilecektir. Bu kapsamda
26.03.2010 tarih ve 27533 sayılı Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik gereği
yeraltı suyu gözlem kuyularında izleme işlemleri sürdürülecek ve gözlem kuyularından
numune alınarak, analizleri yaptırılacak ve sonuçları, sonuç raporları olarak İl Çevre ve
Şehircilik Müdürlüğü'ne sunulacaktır.
Acil Müdahale Planı
Acil Müdahale Planları (AMP), faaliyetin işletilmesi esnasında meydana gelebilecek acil
durumların belirlenmesi, bu durumlarda tesiste ve çalışanlarda olabilecek zararların en aza
indirilmesi, alınacak önlemlerin ve acil durumlarda müdahale edecek acil müdahale ekibinin
belirlenmesi ve çalışanların bilgilendirilmesi amacıyla hazırlanan planlardır.
Bu doğrultuda, olağan dışı (yangın, patlama, gibi) durumlarda ortaya çıkabilecek acil
hallerde sorumluluklar belirlenir, izlenecek metot açıklanır ve acil durumun etkisini ortadan
kaldırmak veya etkisini azaltmak için alınacak tedbirlerin ortaya konularak tüm bunların
uygulanabilirliği sağlanır.
Tesiste kapasite artırımı ile birlikte acil durumlarda müdahale edecek Acil Müdahale
Ekibi (AME) belirlenecek ve ekipte bulunan personelin bu konuda eğitimi sağlanacaktır. Proje
kapsamında olabilecek her türlü kaza, sabotaj ve doğal afet (sel, deprem vb.), yangın ve toplu
halde hayvan telefleri gibi maddi ve manevi zarar verici unsurlara müdahale edebilmek,
meydana gelebilecek zararları en aza indirebilmek ve bunun çevresel etkilerini önleyebilmek
amacı ile; görev alacak personel arasında bir organizasyon yapılacak ve hazırlanacak Acil
Müdahale Planı (AMP) doğrultusunda hareket edilecektir.
ACİL MÜDAHALE YÖNETİCİSİ
Kurtarma Ekibi
Yangın Ekibi
İlkyardım Ekibi
Koruma Ekibi
Şekil 7.1. Organizasyon Şeması
241
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
AMP kapsamında oluşturulacak ekiplerin görev ve sorumlulukları aşağıda verilmiştir.
- Acil Müdahale Yöneticisi: Acil müdahale organizasyonu, acil müdahale planına
paralel olarak yürütülmelidir. Söz konusu tesiste Acil Müdahale Yöneticisi (AMY) tesis
yöneticisidir. AMY tüm acil durumların yöneticisidir.
- Kurtarma Ekibi: Kurtarma ekibinin görevleri aşağıda açıklanmıştır.
 Proje kapsamında oluşabilecek doğal felaket(sel, deprem vb.), yangın, sabotaj ve
endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlara müdahale edebilmek,
meydana gelebilecek zararları en aza indirebilmek ve bunun çevresel etkilerini
önleyebilmek amacıyla olaya ilk anda müdahaleyi sağlama,
 Proje sahasında sürekli olarak güvenliği sağlamak, sahaya giriş ve çıkışları kontrol
altında tutmak,
 İşletmeye olabilecek herhangi bir sabotaj, saldırı veya buna benzer acil durumlarda
haberleşmeyi sağlamak ve emniyet güçlerine derhal haber vermek,
 Proje kapsamında meydana gelmesi muhtemel iş kazalarında ilgili birimlere vakit
kaybetmeksizin meydana gelen olayı ayrıntılı bir şekilde haber vermek,
 Proje kapsamında meydana gelebilecek olan acil durumlarda, olay mahallinden
kaçış ve tahliyeyi en kısa süre içerisinde gerçekleştirme,
 Proje kapsamında meydana gelebilecek olan acil durumlarda ekipler arasında iş
birliği sağlayarak arkadaşlarına yardımcı olmak,
 Proje sahasında yer alan toplanma bölgesinde toplanmayı sağlamak,
 Proje kapsamında meydana gelebilecek olan acil durumlarda verilebilecek
talimatlara göre hareket etmek.
- Yangın Ekibi: Yangın ekibinin görevleri aşağıda açıklanmıştır.
 Proje sahasında oluşabilecek olan doğal felaket(sel, deprem vb.), yangın, sabotaj,
endüstriyel kazalar vb. gibi meydana gelebilecek olan acil durumlarda, meydana
gelebilecek olan zararların minimum düzeylerde olmasını sağlamak amacıyla olaya
ilk anda müdahale etme,
 Meydana gelen olayın özelliğine göre ilk müdahale ve ilerlemesini önlemek
amacıyla gerekli tedbirlerin alınması, söndürme çalışmalarının gerçekleştirilmesi,
 Proje sahasında meydana gelebilecek olan acil durumlarda, olay mahallinden kaçış
ve tahliyeyi en kısa süre içinde gerçekleştirme,
 Proje sahasında yer alan toplanma bölgesinde toplanmayı sağlamak,
 Proje kapsamında meydana gelebilecek olan acil durumlarda verilebilecek
talimatlara göre hareket etmek.
- İlkyardım Ekibi: İlkyardım ekibinin görevleri aşağıda açıklanmıştır.
 Proje sahasında oluşabilecek olan doğal felaket (sel, deprem vb.), yangın, sabotaj
ve endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlara anında müdahale
edebilmek için ilk yardım konusunda gerekli eğitim çalışmaları,
 Acil ilk yardım gerektiren durumlarda, kişinin en yakınında bulunandan
yararlanılması gerektiği ortaya çıktığından ayrım yapılmaksızın tüm personelin acil
ilk yardım konusunda bilgilendirilmesi,
 Proje sahasında oluşabilecek olan doğal felaket (sel, deprem vb.), yangın, sabotaj
ve endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlarda ilk yardım ekipleri zor
durumda bulunan kazazedeleri derhal olay yerinden uzaklaştırmalı ve kazazedeyi
değerlendirerek şok, yumuşak doku yaralanması, yanık, kırık, kafa ve omurga
yaralanması, göğüs ve karın yaralanması ve zehirlenme gibi durumlara karşı gerekli
acil tedaviyi uygulamalı ve gerektiğinde de sağlık ocağı, hastane gibi ilgili birimlere
sevkleri yapılmalıdır.
242
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
- Koruma Ekibi: Koruma ekibinin görevleri aşağıda açıklanmıştır.
 Proje kapsamında oluşabilecek doğal felaket(sel, deprem vb.), yangın, sabotaj ve
endüstriyel kazalarda meydana gelebilecek acil durumlara müdahale edebilmek,
meydana gelebilecek zararları en aza indirebilmek ve bunun çevresel etkilerini
önleyebilmek amacıyla olaya ilk anda müdahaleyi sağlama,
 Proje sahasında sürekli olarak güvenliği sağlamak, sahaya giriş ve çıkışları kontrol
altında tutmak,
 İşletmeye olabilecek herhangi bir sabotaj, saldırı veya buna benzer acil durumlarda
haberleşmeyi sağlamak ve emniyet güçlerine derhal haber vermek,
 Proje kapsamında meydana gelmesi muhtemel iş kazalarında ilgili birimlere vakit
kaybetmeksizin meydana gelen olayı ayrıntılı bir şekilde haber vermek,
 Proje kapsamında meydana gelebilecek olan acil durumlarda, olay mahallinden
kaçış ve tahliyeyi en kısa süre içerisinde gerçekleştirme,
 Proje kapsamında meydana gelebilecek olan acil durumlarda ekipler arasında iş
birliği sağlayarak arkadaşlarına yardımcı olmak,
 Proje sahasında yer alan toplanma bölgesinde toplanmayı sağlamak,
 Proje kapsamında meydana gelebilecek olan acil durumlarda verilebilecek
talimatlara göre hareket etmek.
İş kazası, yangın, patlama, deprem gibi acil durumlarda AMP doğrultusunda
belirlenmiş AME tarafından acil duruma anında müdahale edilecektir. Acil Durum Planında
belirlenmiş yetkili ve sorumlu kişiler, acil durumun çevreye, iş sağlığına ve iş güvenliğine olan
etkisini minimum seviyede tutacak şekilde gerekli faaliyetleri anında yapacak ve acil halin
önemi dikkate alınarak gerekli ise hastane, belediye, itfaiye gibi kuruluşlar bilgilendirilecektir.
Çalışma sahasında çıkabilecek olası bir yangına karşı yeterli sayıda yangın söndürme
ekipmanı bulundurulacak, tesis hiçbir zaman boş bırakılmayacak, bunun için tesiste sürekli bir
bekçi bulundurulacaktır. İşletme faaliyetleri esnasında dikkatsizlik sonucu meydana
gelebilecek olan kazalara karşı alanda bütün emniyet tedbirleri alınacak ve çalışan personel
bu tür kazalara karşı sürekli olarak eğitilip uyarılacaktır.
Çevre ve toplum sağlığını etkileyecek hususlar ile yangın ve patlamalara karşı gerekli
tedbirler alınacaktır.
Faaliyet alanında kullanılacak teknoloji ve malzemelerden kaynaklanacak iş
kazalarının olabileceği düşünülerek çalışmalar esnasında 10.06.2003 tarih ve 25134 sayılı
Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 4857 nolu İş Kanunu ile 11.01.1974 tarih ve
14765 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İş Sağlığı ve İş Güvenliği
Tüzüğü’nün ilgili maddelerine uyulacaktır.
243
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
ACİL MÜDAHALE PLANI
Yangın
Sabotaj
Patlatma
Doğal Afet
Kaza
Sivil Savunma
Acil Müdahale Birimi
Telefon
İtfaiye
Karakol
İlk Yardım
Ambulans
Hastane
Şekil 7.2. Acil Müdahale Planı
7.2. ÇED Olumlu Belgesinin verilmesi durumunda, Yeterlik Tebliği'nde "Yeterlik Belgesi
alan kurum/kuruluşların yükümlülükleri" başlığının 9.maddesinin 4. bendinde yer alan
hususların gerçekleştirilmesi ile ilgili program.
18.12.2009 tarih ve 27436 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Yeterlik Tebliği,
“Yeterlilik Belgesi Alan Kurum/Kuruluşların Yükümlülükleri” Başlığının 4. Maddesinde "ÇED
Olumlu Kararı verilen projelerle ilgili proje sahibi, bu Tebliğ kapsamında yetkilendirilmiş
kurum/kuruluşlardan herhangi birine, yatırımın başlangıç ve inşaat dönemlerinde belirtilen
taahhütlerin yerine getirilip getirilmediğini, yatırımın işletmeye geçişine kadar proje sahasına
giderek, yerinde izleme kontrolünü yaptırmakla yükümlüdür. İlgili ÇED Daire Başkanlıkları,
proje sahibi tarafından yetkilendirilmiş kurum/kuruluşu bu Tebliğin Ek-4 formuyla Daire
Başkanlığına bildirir. Proje sahibi tarafından yetkilendirilen kurum/kuruluş, bu Tebliğin Ek4’ünde yer alan ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzlemeKontrol Formunu doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan
itibaren yirmi iş gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür. Kurum/kuruluşun yeterlik belgesinin
iptal edilmesi veya kuruluşun kapanması halinde, bu durumun proje sahibine bildirilmesinden
itibaren bir ay içerisinde, proje sahibi yeterlik belgesi almış diğer kurum/kuruluşlardan herhangi
biriyle sözleşme yaparak Bakanlığa bildirmekle, ilgili kurum/kuruluş bu Tebliğin Ek-4 ÇED
Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat Dönemi İzleme-Kontrol Formunu
doldurarak Nihai ÇED Raporunda belirtilen izleme-kontrol süreleri sonundan itibaren yirmi iş
gününde Bakanlığa iletmekle yükümlüdür." denilmektedir.
Yeterlik tebliği gereği; faaliyete ilişkin ÇED Raporunun nihaileşmesi ve “ÇED Olumlu
Belgesi”nin alınması sonrası, ÇED Olumlu Kararı alınırken Bakanlık tarafından belirlenen
aralıklarla hazırlanacak olan Ek-4. ÇED Raporlarında Verilen Taahhütlere Ait Yatırımın İnşaat
Dönemi İzleme-Kontrol Formu Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'na sunulacaktır.
7.3. Çevre izleme planı
Bölgede alıcı ortamın mevcut değerlerinin belirlenmesi açısından zenginleştirme tesisi
olarak planlanan alan sınırları civarında drenaj alanına ait su ve toprak örnekleri alınarak
analizleri yapılacaktır.
244
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Faaliyetin işletme öncesi, işletme ve işletme sonrasında zenginleştirme tesisinin yeraltı
ve yerüstü su kaynaklarına olası etkilerinin izlenmesi amacıyla bir yıl boyunca 6 ayda bir
gözlem kuyularından alınacak numunelerin analizleri yaptırılarak analiz sonuçları Çevre
veŞehircilik İl Müdürlüğü’ne ve DSİ Bölge Müdürlüğü’ne intikal ettirilecektir.
Tesis dışındaki gözlem kuyularından alınan numunelerin analizleri sonucu, yeraltı
suyunun kirlendiğinin tespit edilmesi ve gerekli görülen önlemlerin sonuç vermediği DSİ
tarafından belirlendiği taktirde, yeraltı suyunun kirliliğinin temizlenmesi işi ve diğer önlemler
faaliyet sahibi tarafından finanse edilerek karşılanacaktır.
Şekil 7.3. Çevre İzleme Planı
Parametrenin
İzleme Sıklığı
İzleneceği Yer
ve Tüm Tesis Alanı Günlük
ve Üniteleri
İzlenecek
parametre
İş Sağlığı
Güvenliği
Evsel
Nitelikli
Katı Atık
Evsel
Nitelikli
Sıvı Atık
Atık Yağ
Şantiye Alanı ve
Faaliyet Alanı
Şantiye Alanı ve
Faaliyet Alanı
Şantiye Alanı ve
Faaliyet Alanı
Sürekli
Bitkisel
Yağ
Yemekhane
Sürekli
Tehlikeli Atıklar
Şantiye Alanı ve
Faaliyet Alanı
Sürekli
Tıbbi Atıklar
Şantiye Alanı
Sürekli
Toz
Tüm Faaliyet Alanı
Sürekli
Bitkisel Toprak
Bitkisel
Toprak
Stok alanları
Sürekli
Pasa
Hafriyat
Alanları
Döküm
Sürekli
Zenginleştirme
Atıkları
Zenginleştirme
Atığı Depo alanları
Sürekli
Atık
Sürekli
Sürekli
Yapılacak İşlemler
Sorumluluk
Faaliyet Alanı sınırı ve her bir üniteye uyarıcı levhalar
yerleþtirilerek, görevli dıþında kimsenin girmesine izin
verilmeyecektir.
Çöp varillerinde biriktirilerek þantiye alanındaki atıklar
ile bertaraf edilecektir.
Sızdırmasız Fosseptik Çukurlarında biriktirilecek ve
Faaliyet Sahibi
İş makinelerinin bakım-onarımları ve yağ değişimleri
proje sahasında yer alan atölyelerde yapılacak ve
sızdırmasız zemine sahip ve kapalı niteliğe sahip atık
depo alanında depolanarak dönemsel olarak lisanslı
tesislere gönderilecektir.
Yemekhanede oluşacak olan bitkisel atık yağ,
yemekhane içerisinde sızdırmasız ve ağızı kapalı
kaplarda biriktirilerek periyodik olarak lisanslı geri
kazanım tesislerine gönderilecektir.
Proje Kapsamınsa oluşacak tehlikeli atıklar,
niteliklerine göre sızdırmasız zemine sahip ve kapalı
niteliğe sahip atık depo alanında depolanarak
dönemsel olarak lisanslı tesislere gönderilecektir.
Revir ünitesinden oluşacak tıbbi atıklar iş yeri hekimi
tarafından alandan uzaklaştırılması sağlanarak
sterilizasyon tesislerine verilmesi sağlanacaktır.
Ocak ve Zenginleştirme tesisleri ile nakliye sürecinde
oluşacak tozun minimize edilmesi amacı ile stabileze
yollar sürekli olarak temizlenerek nemlendirme
çalışması yapılacak, gerek görülmesi halinde yollar
bitümlü malzeme ile kaplanacak, tesiste yer alacak
olan kırma ve eleme üniteleri kapalı alanlar içerisine
alınarak bu alanlarda tozun indirgenmesi amacı ile
pülverizasyon sistemleri kullanılacaktır.
Bitkisel toprak yığınlarının sürekli kontrolleri yapılarak
yağış
ve
rüzgar
erozyonundan
etkilenimleri
izlenecektir. Bitkisel toprağın üzeri iri tane çapına
sahip malzeme ile kaplanacak ve gerekli görülmesi
halinde bitkilendirilecektir.
Ocak işletmeciliği sonrasında oluşacak olan pasa,
hafriyat döküm alanlarında stoklanacak ve üzerleri iri
taneli malzeme ile kaplanarak rüzgar ve yağıoş
erozyonundan etkilenimlerinin önüne geçilecektir.
Zenginleştirme Atığı Depo alanlarında basamak
oluşturacak şekilde depolanacak, yağış nedeni ile
oluşabilecek kütle hareketlerinin önüne geçilmesi
amacı ile şevli alanlar iri taneli malzeme ile
kaplanacaktır. Ayırıca bu alanlarda depolama işlemi
süresinde
atığın
sıkıştırılması
işlemi
de
gerçekleştirilecektir.
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Faaliyet Sahibi
Yaraltı ve Yüzeysel Su Kaynaklarının İzlenmesi
Zenginleştirme tesisinden oluşacak ince taneli zenginleştirme atıklarının depolanması
amacı ile Şlam Havuzları kullanılacak ve bu alanlarda, oluşması muhtemel bir sızıntının
önlenmesi amacı ile karşılık, depolama alanlarında zemin geçirimsizliği sağlandıktan sonra
depolama işlemi başlatılacaktır. Uygulama kapsamında geçirimsizliğin temini amacı ile şlam
havuzları tabanına kil serilmesi (sıkıştırılmış kil) işlemi yapılacaktır. Ayrıca her bir şlam havuzu
245
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
için açılacak 3 ayrı gözlem kuyusunda ve yüzeysel su kaynaklarında su kalitesi izleme
çalışması gerçekleştirilecektir.
Zenginleştirme tesisinden oluşacak iri taneli zenginleştirme atıklarının depolanması
amacı ile İri Taneli Atık Depo Alanaları kullanılacaktır. Bu alanlarda depolanacak olan iri taneli
atık bünyesinde su miktarı %6,9 oranında bulunacak ve bu su kütlesi atık içinde tutulacaktır.
Atığın ince taneli yapısı nedeni ile, atık üzerinde düşecek olan yağış suları, yüzey akıntıları
şeklinde alandan uzaklaşacaktır. Proje kapsamında kullanılacak olan iri taneli atık depo
alanlarından kaynaklanan oluşması muhtemel sızıntı suyunun yeraltı suyu kalitesini etkileyip
etkilemediğinin belirlenmesi amacı ile alanda belirlenecek uygun noktalara gözlem kuyusunda
ve yüzeysel su kaynaklarında su kalitesi izleme çalışması gerçekleştirilecektir.
Bu kapsamda, atık depo alanlarının bulunduğu bölgeleri drene eden kuzey atık sahası
bölgesinde Kavaklı Dere, Karaçam Dere, Batak Dere, Kızılağaç Derede, güney atık sahaların
bulunduğu bölgede kuru derelerin drene olduğu Bostan Deresinde izleme çalışmaları
yapılacaktır. Ayrıca bölgede yapılacak izleme çalışmalası atık depolama sahalarının alt
kotlarında bulunan kaynak/kaynaklarda da yapılacaktır. Ayrıca proje sahasındaki tüm kuru
dereler Kürtler (Çatıl) Dereye drene olduğundan Kürtler (Çatıl) Dere üzerinde faaliyetin
bütüncül etkisinin değerlendirilmesi açısından, Kürtler Deresi üzerinde Kabakevleği Köyü
çıkışında da pH, AKM, Krom ve diğer ağır metal parametrelerine yönelik izleme yapılacaktır.
Proje alanında mevcut durumda yeraltı suyu kalitesinin kontrolü amacı ile Gözlem
Kuyularının bir kısmının açılması işlemi tamamlanmış olup bu kuyulara ait koordinatlar
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Şekil 7.4. Mevcut Gözlem Kuyuları
Gözlem Kuyusu Adı
G1
G2
G3
IAG1
IAG2
YKG1
YKG2
YKG3
İAG3
Y(Sağa)
393180
394502
394479
391592
391818
391401
390866
390434
391514
X(Yukarı)
4349268
4349707
4349839
4348448
4348122
4348617
4349842
4349805
4348130
Yapılacak olan kapasite artırımı sonrası bu gözlem kuyularına ek olarak açılacak olan
ve yaraltı suyu kalitesinin kullanılması amacı ile kullanılacak gözlem kuyusu koordinatları ise
aşağıda verilmiştir.
Şekil 7.5. İlave Gözlem Kuyuları
Gözlem Kuyusu Adı
IGK.1
IGK.2
IGK.3
IGK.4
IGK.5
Y(Sağa)
392088
393398
393245
390031
389085
X(Yukarı)
4347546
4348303
4348973
4351136
4350800
Alanda yapılacak faaliyet nedeni ile yeraltı suyunun izlenmesi amacı ile kullanılacak
olan gözlem kuyuları haricinde, faaliyet alanında gerçekleştirilmesi planlanan atık depolama
alanların yüzeysel su kaynaklarına etkileri de izlenecektir. Bu kapsamda yüzeysel su
kalitesinin izleneceği noktalara ait (numuna alma noktaları) koordinatlar aşağıda tablo halinde
verilmiştir.
246
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Şekil 7.6. Yüzeysel Su Numunesi Alma Noktaları
Gözlem
Kuyusu Adı
YG.1
YG.2
YG.3
YG.4
YG.5
YG.6
YG.7
Y(Sağa) X(Yukarı)
388567
389652
389341
390556
390664
395095
387357
4350441
4351507
4351122
4351439
4346687
4349366
4351658
İzlenen Yüzeysel
Su Kaynağı
Karaçam Deresi
Kızılağaç Deresi
Batak Deresi
Kavaklı Dere
Bostan Deresi
Çamlıcak Deresi
Kürtler Çayı
Alanda kapasite artırımı faaliyeti gerçekleştirilmeden önce Sivas Çevre ve Şehircilik İl
Müdürlüğüne gerekli müracaatlarda bulunulacak ve Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü
personeli nezaretinde yukarıdaki tablolarda koordinatları veriliş olan gözlem kuyuları ve
yüzeysel numune alma noktalarından, su numunesi alınarak Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği
Tablo-1’de yer alan parametrelere göre analizler yaptırılacaktır. Ayrıca bu gözlem kuyusu ve
yüzeysel su kaynaklarından numune alınması ve analizlerinin gerçekleştirilmesi işlemi olası
yeraltı ve yüzeysel suyu kirlenmesinin tespiti amacı ile periyodik olarak minimum yılda 2 defa
olmak üzere gerçekleştirilecektir.
Proje kapsamında gözlem kuyusu ve yüzeysel su numune alma noktaları Ek-5’te
sunulan 1/25.000 Ölçekli Haritada gösterilmiştir.
Ayrıca proje kapsamında yapılacak olan ocak işletmeciliği sırasında patlatma faaliyeti
gerçekleştirilecektir.
Yapılacak olan bu patlatma işleminin proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimlerine
ait içme suyuna etkilerinin belirlenmesi amacı ile yukarıda verilmiş izleme çalışmalarının
haricinde yerleşim birimlerindeki içme suyu kalite ve debisinin izlenmesi çalışması yapılacaktır.
Bu kapsamda faaliyete ilişkin ÇED Sürecinin tamamlanmasını takiben;
-
-
Proje alanı etrafında yer alan yerleşim birimlerine ait içme suyu kaynaklarının
belirlenmesi
Bu kaynaklara ait debisinin belirlenmesi ve Su Kirliliği Kotrolü Yönetmeliği, Tablo
1’de verilmiş olan Kıtaiçi Su Kaynaklarının Sınıflarına Göre Kalite Kriterleri’ne
göre analizlerinin yapılması amacı Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü nezaretinde
numune alınması işlemi yapılacaktır.
Alınan numuneler, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından yetkilindirilmiş
labaratuvar/labaratuvarlar da analizleri yaptırılacak ve analiz sonuçları işletmenin
faaliyeti süresince saklanacaktır.
Yapılacak bu analizler yılda 2 defadan az olmamak şartı ile tekrarlanacak ve su
kalitesinde bir değişim olması halinde Çevre ve Şehircilik Müdürlüğü
bilgilendirilecektir.
Yapılacak patlatma işlemi nedeni ile yerleşim birimlerinde içme suyu kaynağı olarak
kullanılan kaynakta, su debisinin azalması, yok olması ve ya su kalitesinin bozulması halinde
bu yerleşim birimleri için su kanağının belirlenmsi amacı ile faaliyet sahibi tarafından içme suyu
arama çalışması başlatılacak ve bulunan kaynak ve ya kaynaklar, İl Özel İdaresi tarafından
onaylatılarak yerleşim birimine su temini sağlanacaktır. Ayrıca yerleşim biriminde içme suyu
arama ve temini sürecinde yerleşim birimini su ihtiyacı faaliyet sahibi tarafından taşıma yolu ile
karşılanacaktır.
Ayrıca proje alanı içerisinden geçen dere yatakları boyunca proje alanı dışında yer alan
tarım alanlarının yaklaşık olarak 40 hektarlık bir kısmının bu dere yataklarında su akımı olduğu
dönemlerde sulanması işlemi yapılmaktadır. Bu dere yataklarına proje alanında bulunan ocak
alanı ve atık depo alanı gibi alanlara temas ederek dere yatağına ulaşan akımların karışımı
söz konusu olabilecektir. Bu süreçte yüzeysel akımlar nedeni ile atığın su ile taşınımı ve su
247
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
içinde ağır metallerin oluşumu söz konusu olacaktır. Bunun engellenmesi amacı ile atık depo
alanlarının basamak yüzeyleri hafriyat malzemesi, şevli kısımlar ise riprap malzemesi ile
desteklenerek alanının meteorolojik faktörlere karşı duraylılığı sağlanacaktır. Böylece atık
depo alanlarından dere yataklarına atık taşınımı söz konusu olmayacak ve faaliyet esnasında
dere yataklarına herhangi bir zarar verilmeyecektir.
Su içeriğinde tarım alanlarına taşınan suyun su kalitesinin belirlenmesi ve suyun
faaliyet kapsamında yapılacak çalışmalardan etkilenip etkilenmediğinin belirlenmesi amacı ile
yukarıdaki tablolarda koordinatları verilmiş noktalardan periyodik su numuneleri alınarak
analizleri yaptırılacaktır. Su içeriğinde faaliyet kaynaklı ağır metal varlığının tespiti halinde, su
içeriğindeki ağır metal varlığına neden olan alanın tespiti ve rehabilitasyonu çalışmaları
yapılacaktır.
248
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 8: HALKIN KATILIMI
(Projeden etkilenmesi muhtemel yöre halkının nasıl ve hangi yöntemlerle
bilgilendirildiği, proje İle ilgili halkın görüşlerinin ve konu ile ilgili açıklamaların ÇED
Raporuna yansıtılması.).
Sivas İli, Kangal İlçesi, Yellice Köyü Mevkiinde bulunan İR:69504 ve ER:1092287
numaralı ruhsat sahası sınırları içerisinde Aksu Madencilik San. ve Elek. Ürt. Tic. A.Ş.
tarafından işletilmekte olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisinde gerçekleştirilmesi planlanan
kapasite artırım projesine ilişkin olarak; 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanarak yürürlüğe giren Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin 9. maddesi
gereğince ÇED sürecine halkın katılımını sağlamak, proje konusunda halkı bilgilendirmek,
görüş ve önerilerini almak amacıyla 05.09.2013 tarihinde saat 13:00’de “Sivas İli, Kangal
İlçesi, Yellice Köyü Muhtarlık Binasında Halkın Katılımı Toplantısı düzenlenmiştir.
Toplantı öncesi toplantı tarihini, saatini, yerini ve konusunu belirten bir ilan
hazırlanarak; 22.08.2013 tarihli “Radikal Gazetesinde (ulusal) ve 22.08.2013 tarihli Hakikat
Gazetesinde (yerel) gazetesinde yayımlanmıştır.
Toplantıya Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü başkanlık yapmış olup; toplantıda
Raporu hazırlayan danışman firma olan SİM-ÇED Sicimoğlu Müh. İnş. İnş. Malz. Mad. Nak.
Tic. Ltd. Şti. tarafından; projenin yeri, olası çevresel etkileri ve alınacak önlemler ÇED Başvuru
Dosyası esas alınarak yöre halkına anlatılmıştır.
Yöre halkı; ocak sahasında yapılacak patlatmadan ve üretim esnasında meydana
gelecek toz emisyonlarından, patlatma esnasında meydana gelen vibrasyondan, proje
kapsamında çalışacak personelin köylerinden karşılanması istediklerini dile getirmişlerdir.
Toplantıda patlatma işleminin konusunda uzman ve yeterliliği olan bir firma tarafından
yaptırılacağı, en yakın yapılarda vibrasyona neden olmayacak miktarda patlayıcı madde
kullanılacağı, vibrasyon ölçümlerinin yaptırılacağı, nihai ürünün nakliyesi esnasında toz
önleme amaçlı gerekli tüm önlemler alınacağı, taşımada kullanılacak kamyonların üzerine
branda çekileceği, personel seçiminin öncelikli yakın yerleşim birimlerinden tercih edileceği,
danışman firma ve faaliyet sahibi tarafından taahhüt edilmiştir.
249
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
BÖLÜM 9:SONUÇLAR:
(Yapılan tüm açıklamaların özeti, projenin önemli çevresel etkilerinin sıralandığı ve
projenin gerçekleşmesi halinde olumsuz çevresel etkilerin önlenmesinde ne ölçüde
başarı sağlanabileceğinin belirtildiği genel bir değerlendirme)
Proje; Sivas İli, Kangal İlçesi, Yellice Köyü Mevkiinde Aksu Madencilik San. ve Elek.
Ürt. Tic. A.Ş. tarafından işletilmekte olan Krom Ocağı ve Konsantre Tesisinde kapasite artırımı
yapılmasıdır.
Projenin gerçekleştirilmesi planlanan Ruhsat Alanı, 1547,07 hektar olup T.C. Enerji ve
Tabi Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğü’nde İR:69504 ve ER:1092287
numarası ile kayıtlıdır (Bkz. Ek-1).
Proje alanı, 1/25.000 ölçekli haritada J39a3 ve J39b4 paftalarında yer almaktadır.
Proje alanında Krom Ocağı ve Krom Konsantre Tesisi faaliyetine ilişkin olarak 314,16
hektarı Ocak Alanı olmak üzere toplam 465,25 hektar alan için 05.08.2012 tarih, 2652 karar
no’lu ÇED Olumlu Belgesi alınmıştır (Bkz. Ek-2). Daha sonra alanda yapılan rezerv tespit
çalışmaları nedeni ile işletilmekte olan Krom Ocağı için kapasite artırımı (24,79 ha alan)
yapılmış olup, bu kapsamda Sivas Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü tarafından 17.05.2013 tarih
ve 456 no’lu ÇED Gerekli Değildir Kararı verilmiştir (Bkz. Ek-2). Böylece söz konusu Krom
Ocağı ve Krom Konsantre Tesisinin toplam alan kullanımı 487,04 hektara çıkarılmıştır.
Söz konusu projede kapasite artırımına gidilmesi planlanmaktadır. Gerçekleştirilmesi
planlanan kapasite artırımı ile mevcut kullanım alanı 487,04 hektar (462,25+24,79 hektar) olan
Krom Ocağı ve Konsantre Tesisi Projesinin alan kullanımının 1040,27 hektara çıkarılması
planlanmaktadır.
Gerçekleştirilmesi planlanan kapasite artırımı ile proje alanına ikinci bir Krom
Konsantre Tesisi ve bu tesise bağlı yapı ve alanların inşası gerçekleştirilecek olup, Krom
Ocağı olarak belirlenen alanda da genişlemeye gidilecektir.
Bu kapsamda Krom Ocağı açık ve kapalı işletme yöntemleri ile alınacak olan
tüvenan cevherin 750.000ton/yıl olan mevcut kapasitesi, 1.500.000ton/yıl’a çıkarılacak
ve bu cevherin 2 adet krom konsantre tesisinde fiziksel yöntemlerle gerçekleştirilecek
olan zeginleştirilmesi 130.000ton/yıl konsantre krom ürün olarak elde edilecektir.
Proje kapsamında yapılacak olan kapasite artırımı ile birlikte Krom Konsantre
Tesisi-2’nin faaliyet bünyesine dahil edilmesi ile birlikte, bu tesisten kaynaklanacak olan
atıkların depolanması amacı ile alana Atık Depo Alanları ilavesi de gerçekleştirilecektir. Ayrıca
mevcut durumda kullanılmakta olan Atık Depo Alanlarında genişleme çalışmaları da
gerçekleştirilecektir.
Proje kapsamında faaliyetin yapılacağı alan, Sivas İl Merkezinin 79,5km
güneydoğusunda, Kangal İlçesinin 30km kuzeydoğusunda ve Divriği İlçesinin ise 31,5km
güneybatısında yer almaktadır.
Proje alanına en yakın yerleşim birimini 1040,27 hektara sahip alan sınırına 315m
mesafede yer alan Çartıl Mezrası oluşturmaktadır.
Söz konusu proje alanına ait imar planı yer almamakta olup Yozgat-Sivas-Kayseri
Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı içerisinde kalmaktadır. 1/100.000
Ölçekli Çevre Düzeni Planı Ek-9’da verilmiş olup söz konusu plana göre proje alanı;
Mera-Çayır, Tarım Alanı, Orman Alanı ve Hazine Arazilerinden oluşmaktadır.
250
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
Mevcut durumda proje alanı, hazine, mera ve tarımalanlarından oluşmaktadır. Faaliyet
kapsamında gerekli tüm izinler alındıktan sonra işletmeye geçilecektir.
ÇED izin alanı içerisinde üretim alanı (ocak alanı), cevher zenginleştirme tesisi
sahası, idari bina, sızdırmasız fosseptik çukur, ürün stok sahası, bitkisel toprak ve hafriyat
döküm sahası, maden zenginleştirme atıkları depolama alanı, trafo, makine parkı, atölye,
tehlikeli atık geçici depolama alanı vb. üniteler bulunacaktır.
Krom ocağı ve cevher zenginleştirme tesisinin işletilmesi esnasında çalışacak
personelden kaynaklanacak evsel nitelikli katı atıklar, 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı
Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği"nin 18.
maddesine göre şantiye binasında kapalı ve sızdırmaz çöp kovalarında biriktirilerek
toplanacak ve 22. maddesine göre belirli aralıklarla Çetinkaya Belediyesine verilerek
alandan uaklaştırılıacaktır.
Evsel nitelikli atıklar içerisinde cam, plastik şişe ve naylon gibi değerlendirilebilir katı
atıklar 24.06.2007 tarih ve 26562 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanarak yürürlüğe girmiş
olan ve 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı Resmi Gazete değişikliği ile yayımlanarak
yürürlüğe giren “Ambalaj Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’nin ilgili hükümlerine uygun olarak
ayrı biriktirme kaplarında biriktirilerek değerlendirilecektir.
Faaliyet sahasında çalışacak personelin günlük ihtiyaçlarının şantiye binasında
karşılanması sonucu evsel nitelikli atıksu oluşacaktır. Oluşacak atıksular, 251 sayılı Lağım
Mecrası İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Kullanılacak Çukurlara Dair Yönetmelik
hükümlerine uygun olarak inşa edilecek olan fosseptik çukurda toplanacaktır. Fosseptikte
toplanan atıksu, doldukça en yakın belediye vidanjörleri ya da ruhsatlı vidanjörler tarafından
ücret mukabili karşılığında çekilerek bertarafı sağlanacaktır.
Ocak sahasında; patlatma öncesi ocak aynasının üstünün ve önünün su ile
spreylenmesi durumunda, patlatma ile oluşacak tozlanma yaklaşık %40 oranında
azalmaktadır. Bu nedenle patlatma sırasında ayna önüne ve ayna üzerine spreyleme
yapılacaktır. Tozlanmaya karşı önlem olarak savurma yapılmadan yükleme yapılmasına
dikkat edilecek, depolanan üründe toz oluşumunun engellenmesi amacıyla cevherin yüzeyi
düzenli aralıklarla sulanacak, proje sahasında açılacak olan ocak içi ve asfalt yola bağlantı
yolları sürekli olarak arazözle sulanarak toz oluşumu minimize edilecek, nakliye esnasında
hız kurallarına riayet edilecek ve kamyonların üstü branda ile örtülecektir. Ayrıca
kırma-eleme tesisinde toz kaynağı olan herbir ünite (bunker, kırıcılar, elekler, bantlar)
kapatılacak ve kapalı ortam içine alınan ünitelerde pulvarize toz indirgeme sistemi
uygulanacaktır.
Çalışanların tozdan ve gürültüden olumsuz yönde etkilenmelerini en aza indirmek
için "İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü"nde belirlenen hükümler doğrultusunda önlemler
alınacaktır.
Teknik olarak kullanılan makinelerden kaynaklanan gürültünün azaltılması mümkün
olmadığından, bu alanda çalışacak personele 22.05.2003 tarih ve 4857 sayılı iş kanununda
belirtilen koruyucu elbise ve gereçler (kulaklık vb.) faaliyet sahibi tarafından sağlanacaktır.
Atık yağlar, ömrünü tamamlamış lastikler, aküler, kontamine atıklar vb. atıkların
geçici olarak depolanması amacıyla proje alanı sınırları içerisinde tehlikeli atık geçici
depolama alanı oluşturulacaktır. Tehlikeli atık geçici depolama alanı üzeri kapalı, zemini
251
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
sızdırmaz beton zemin olacak ve alan üzerine tehlikeli atık geçici depolama alanı olduğu
tabela ile yazılacaktır.
Söz konusu işletmede 2872 sayılı Çevre Kanunu, 5491 sayılı Çevre Kanununda
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, bu kanunlara istinaden çıkarılan tüm mevzuat
hükümlerine ve 4857 sayılı İş Kanununa ve bu kanuna dayalı çıkarılan tüzük ve
yönetmeliklere uyulacak ve mevzuatlar gereği gerekli izinler alınacaktır.
Faaliyet süresince 3213 sayılı “Maden Kanunu”na ve bu kanuna istinaden çıkarılan
tümyönetmeliklerin hüküm ve esaslarına uyulacaktır.
Faaliyet süresince; 17.10.2012 tarih ve 28444 sayılı Resmi Gazate’de yayınlanarak
yürürlüğe giren Su Havzalarının Korunması ve Yönetim Planlarının Hazırlanması Hakkında
Yönetmelikte geçen hükümlere uyulacaktır.
Faaliyetin inşaat, işletme ve ÇED izleme dönemlerinde 07.04.2012 tarih ve 28257
sayılı Resmi Gazate’de yayımlanarak yürürlüğe giren Yeraltı Sularının Kirlenmeye ve
Bozulmaya Karşı Korunması Hakkında Yönetmelik’te belirtilen hükümlere uyulacaktır.
İnşaat ve faaliyet sırasında su kaynaklarına olası etkilerle ilgili 30.11.2012 tarih ve
28483 sayılı Yüzeysel Su Kalitesi Yönetimi Yönetmeliği göz önünde bulundurulacak olup,
söz konusu yönetmeliğin ilgili hükümlerine uyulacaktır.
26 Mart 2010 tarihli ve 27533 sayılı Resmi gazete'de yayımlanan Atıkların Düzenli
Depolanmasına Dair Yönetmelik ve Genelge hükümlerinde belirtilen depolama, kapatma,
rehabilitasyon ve izlemelere uyulacaktır.
ÇED Olumlu Kararı'nın alınmasına müteakiben İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı almak
için Sivas İl Özel İdaresi Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü'ne başvuru yapılacaktır. Ocağın ve
tesisin işletme ve işletmeye kapandıktan sonraki işlemlerde raporda belirtilen taahhütlere ve
1593 Umumi Hıfzıssıhha Kanununa ve bu kanunlara istinaden çıkarılan tüzük ve
yönetmelikler ile ilgili mevzuata uyulacaktır.
Ayrıca;
 31.12.2004 tarihli ve 25687 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği”,
 17.02.2005 tarih ve 25730 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “İnsani Tüketim
Amaçlı Sular Hakkında Yönetmelik”,
 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Katı Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği”,
 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Ambalaj Atıklarının
Kontrolü Yönetmeliği”
 19.03.1971 tarih ve 13783 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Lağım Mecrası
İnşası Mümkün Olmayan Yerlerde Yapılacak Çukurlara Ait Yönetmeliği”
 19.04.2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Bitkisel Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği”
 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Atık Yağların
Kontrolü Yönetmeliği”
 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği”
 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Hava Kalitesi
Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği”
252
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
 25.11.2006 tarih ve 26357 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Ömrünü
Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği”
 31.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Atık Pil ve
Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği”
 18.03.2004 tarih ve 25406 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Hafriyat Toprağı,
İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği”
 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Çevresel
Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği” 30.12.2006 tarih ve 26392
sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Açık Alanda Kullanılan Teçhizat Tarafından
Oluşturulan Çevredeki Gürültü Emisyonu İle İlgili Yönetmelik”
 11.07.1993 tarih ve 21634 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Tehlikeli
Kimyasallar Yönetmeliği”
 22.07.2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Tıbbi Atıkların
Kontrolü Yönetmeliği”
 12.05.2010 tarih 27579 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Tehlikesiz ve İnert
Atıkların Geri Kazanımı Tebliği”
 08.06.2010 tarih ve 27605 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Toprak Kirliliğinin
Kontrolü Ve Noktasal Kaynaklı Kirlenmiş Sahalara Dair Yönetmelik ”
 17.07.2008 tarih ve 26939 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Çevresel Etki
Değerlendirmesi (ÇED) Yönetmeliği”,
 30.06.2011 tarih ve 27980 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “ÇED (Çevresel
Etki Değerlendirmesi) Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”,
 17.05.2005 tarih ve 25818 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Sulak Alanların
Korunması Yönetmeliği”
 21.11.2008 tarih ve 27061 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Çevre Denetimi
Yönetmeliği”
 18.05.2010 tarih ve 27592 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, Merkez Av
Komisyon Kararı
 11.07.2003 tarih ve 25165 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Kara Avcılığı
Kanunu”
 21.02.2004 tarih ve 25380 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Yeraltı ve Yerüstü
Maden İşletmelerinde Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği”,
 22.10.2009 tarih ve 27384 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, “Çevre Denetimi
Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”
hükümlerinin ilgili maddelerine uyulacaktır.
253
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
EKLER:
EK 1.
EK 2.
EK 3.
EK 4.
EK 5.
EK 6.
EK 7.
EK 8.
EK 9.
EK 10.
EK 11.
EK 12.
EK 13.
EK 14.
EK 15.
EK 16.
EK 17.
EK 18.
EK 19.
EK 20.
EK 21.
EK 22.
EK 23.
EK 24.
EK 25.
EK 26.
EK 27.
EK 28.
EK 29.
MÜLKİYETE İLİŞKİN BELGELER
ÇED OLUMLU VE ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARLARI
PROJENİN ZAMANLAMA TABLOSU
YER BULDURU HARİTASI
1/25.000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA
PROJE ALANINA AİT RESİMLER
VAZİYET PLANI
İŞ AKIM ŞEMASI
ÇEVRE DÜZENİ PLANI
ARAZİ KULLANIM HARİTASI
JEOLOJİ HARİTASI
DSİ 12. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ GÖRÜŞÜ (KESON KUYU)
İÇME SUYU ANALİZLERİ
METEOROLOJİK VERİLER
SULAK ALAN İZNİ
İNŞAAT SÜRECİ TOZ OLUŞUM BASAMAKLARI VE MİKTARLARI
İMALAT HARİTASI
TERMİN PLANI
CEVHERE AİT MİNEROLOJİK VE KİMYASAL ANALİZLER
ATIK ANALİZİ
ÇETİNKAYA BELEDİYESİ YAZISI
FOSSEPTİK PROJESİ
ATIK ALIM SÖZLEŞMELERİ
ÇEVRE DENETİM SÖZLEŞMESİ
DOĞAYA YENİDEN KAZANDIRMA PLANI
SONDAJ VERİLERİ VE KESİTLERİ
TOZ MODELLEME RAPORU
ÇED YETERLİK BELGESİ
ÇED RAPORUNU HAZIRLAYANLARIN TANITIMI
254
KROM OCAĞI VE KROM KONSANTRE TESİSİ
KAPASİTE ARTIRIMI VE ATIK DEPO ALANLARI
ÇED RAPORU
AKSU MADENCİLİK SAN.
VE ELEK. ÜRT. TİC. A.Ş.
NOTLAR VE KAYNAKLAR:
1.
2.
3.
4.
Türk Çevre Mevzuatı Cilt I-II
Sivas İl Çevre Durum Raporu
Devlet Meteoroloji İşleri Müdürlüğü-Sivas
29.04.2009 tarih ve 27214 sayılı Çevre Kanununca Alınması Gereken İzin ve Lisanslar
Hakkında Yönetmelik
5. 06.06.2008 tarih ve 26898 sayılı Hava Kalitesi Değerlendirme ve Yönetimi Yönetmeliği
6. 03.07.2009 tarih ve 27277 sayılı (Değişik: 13.04.2012 ve 28263 sayılı) Sanayi Kaynaklı
Hava Kirliliğinin Kontrolü Yönetmeliği
7. 14.03.1991 tarih ve 20814 sayılı (Değişik: 05.04.2005 tarih ve 25277 sayılı) Katı
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
8. 31.12.2004 tarih ve 25687 (Değişik 25.03.2012 tarih ve 28244 sayılı) Su Kirliliği
Kontrolü Yönetmeliği
9. 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği
10. 30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı (Değişik 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı) “Atık
Yağların Kontrolü Yönetmeliği
11. 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı (Değişik 30.03.2010 tarih ve 27537 sayılı) Tehlikeli
Atıkların Kontrolü Yönetmeliği
12. 04.06.2010 tarih ve 27601 sayılı Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi
Yönetmeliği
13. T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı-İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü
(http://isggm.calisma.gov.tr/)
14. T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı-Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü
(http://www.agm.gov.tr)
15. T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı, Afet İşleri Genel Müdürlüğü, Deprem Araştırma
Dairesi Başkanlığı, (http://www.deprem.gov.tr)
16. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (https://www.bayindirlik.gov.tr)
17. 2012-2013 Av Dönemi Merkez Av Komisyon Kararı
18. Ekim,T. Koyuncu, M.Vural, M.Duman, H.Aytaç, Z. Adıgüzel Türkiye BitkileriKırmızı
Kitabı
19. Davis, P.H. Flora of Turkey and East Aegean Islands Volume I-X
20. Tubives Veri Tabanı (Tubitak)
21. BERN, Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi (1984)
22. IUCN Red List Categories, IUCN Species Surrival Commision, 40 th Meeting of the
23. IUCN Council, Gland, Switzerland (1994)
24. Kence, A., Bilgin, C. “Türkiye Omurgalılar Tür Listesi” Tübitak Yayınları Ankara 1996
25. Çevre ve Orman Bakanlığı, “Atıksu Arıtımın Esasları”,2005
26. http://www.tuik.gov.tr
27. http://www.ormansu.gov.tr
28. www.csb.gov.tr
29. http://www.sivastarim.gov.tr
30. http://sivasmeb.gov.tr/
31. http://www.mta.gov.tr
32. Sivas Sosyal Ekonomik Göstergeler, 2012, Sivas Valiliği
255

AKD Aylık Bülteni Sayı:1, Ocak 2014

BAZTAŞ KAPAK - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

DSİ 20. BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜ - Çevre ve Şehircilik Bakanlığı

minsan madencilik san. ve tic. a.ş.

Kömür Flotasyonu

KİRACI İMZASI www.ziraatleasing.com.tr ZİRAAT FİNANSAL

Synchro 206

Sektör ve Şirket Haberleri

C-D Grubu Sallantılı Masa Deney Verileri 2. Değerlendirme Soruları

Sektör ve Şirket Haberleri