Türk Kütüphanecilik Literatüründe Yazar Adı Karmaşası Zehra Taşkın Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü [email protected] Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 1 Plan • Yazar adlarının önemi • Araştırma soruları • Yöntem ve kapsam • Bulgular • • • • Yazar dizini problemi Yazar adlarının dergi sistemlerine hatalı kayıt edilmesi Yazarlarda isim çeşitliliği Atıflarda yazar adı karmaşası • Sonuç ve yazar adı karmaşasının çözümüne ilişkin öneriler Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 2 Yazar Adlarının Önemi • Makalelerde yazar adlarının temel amacı; • Yayının kim tarafından yapıldığının işaretlenmesi ve yayınların kimliklendirilmesi • Günümüzde; • Araştırmacıların entelektüel etkilerinin niceliksel ölçümü • Bibliyometrik çalışmalar ve atıf analizleri ile en etkili yazarların ortaya çıkarılması – Yayınları sayma • Hatalı yazar adları • Uluslararası görünürlüklerin azalması • Teşvik, yükselme ve ödüllendirmelerde yaşanan problemler Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 3 Araştırma Soruları • Türk Kütüphanecilik literatüründe yazar adlarında bir karmaşa var mıdır? Var ise bu karmaşanın kaynağı nedir? • Kütüphanecilik literatüründe yazarlar yazar adlarına nasıl atıf vermektedirler? Atıf verilen yazarlarda standart bir yapı korunmakta mıdır? • Yazar adı karmaşasına ilişkin literatürde yer alan uygulamalar Türk yazar adlarına uygulanabilir mi? Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 4 Yöntem ve Kapsam • Türk Kütüphaneciliği ve Bilgi Dünyası Dergileri • 2000-2012 arası yayımlanmış tüm hakemli makale ve görüşler • Toplam 494 yayın • İki bölüm; • Yayınlarda yazar adlarının incelenmesi • Yayınların atıflarında yazar adlarının incelenmesi Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 5 Bulgular • Yazar dizini problemi, • Dergilerin kullandıkları OJS (Open Journal Systems) sistemlerinde yapılmış hatalar, • Yazarların isimlerinin farklı çalışmalarda çeşitli şekillerde kullanılması, • Yayın kaynakçalarında yapılmış yazar adı hataları Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 6 Yazar Dizini Problemi • Yazar dizinlerinin amacı koleksiyonlarda yer alan yazar adlarına erişimi kolaylaştırmak • Yazar dizinlerinde önemli noktalar; • Tekilliğin sağlanması • Standartlaştırma • Doğru bağlantılandırma • Her iki dergide de yazar dizini mevcut • Ancak… Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 7 Yazar Dizini Problemi – Bilgi Dünyası Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 8 Yazar Dizini Problemi – Türk Kütüphaneciliği ? Atilla Çetin Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 9 Yazar Adlarının Dergi Sistemlerine Hatalı Kayıt Edilmesi • OJS (Open Journal Systems)’de yapılan hatalar Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 10 Yazar Adlarının Dergi Sistemlerine Hatalı Kayıt Edilmesi Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 11 Yazar Adlarının Dergi Sistemlerine Hatalı Kayıt Edilmesi Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 12 Yazar Adlarının Dergi Sistemlerine Hatalı Kayıt Edilmesi Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 13 Yayınlarda İsim Çeşitliliği • Yazar adlarında herhangi bir standart yok • Çift isimli ya da çift soyisimli yazarlar • Bilgi Dünyası; 172 yazarın 36’sı (%21) • Türk Kütüphaneciliği; 181 yazarın 42’si (%23) çift isimli ya da çift soyisimlidir. • Çift isimli veya çift soyisimli yazarlarda standartlaşma önemli • Örneğin; • Nazan Uçak, Nazan Özenç Uçak, Nazan (Özenç) Uçak • Hülya Dilek Kayaoğlu, Hülya Dilek-Kayaoğlu, Hülya (Dilek) Kayaoğlu • Serap Kurbanoğlu, S. Serap Kurbanoğlu, Sabriye Serap Kurbanoğlu Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 14 Yapılan Atıflarda Yazar Adları • Çift isim veya çift soyisimli yazarlara yapılan atıflarda karmaşa • Yazarın adı makalede standart şekilde kullanılsa bile atıflarda hata yapılabiliyor • Örnekler Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 15 Yapılan Atıflarda Yazar Adları Türk Kütüphaneciliği Yazar adı Nazan Özenç Uçak (Toplam) Uçak, N. Ö. Uçak, N. Özenç-Uçak, N. Özenç U. N. Ucak.N. Uçak (Özenç), N. Uçak Özenç, N. Uçak, N. (Özenç) Uçak, Nazan Özenç Sabriye Serap Kurbanoğlu (T) Kurbanoğlu, S. Kurbanoğlu, Serap Kurbanoğlu, S.S. Kurbanoğlu, S. S. Kurbanoglu, S. Kurbanoğlu, S. Serap. Selma Aslan (T) Aslan, S. Aslan, Selma (Alpay) Aslan, Selma Aslan, (Alpay) Selma [Aslan] Alpay, S. Aslan (Alpay), Selma Aslan, (Alpay) S. Aslan, S. (A). Aslan, S. (A.). Aslan, S. A. Bilgi Dünyası Kullanım Sıklığı Yazar adı 17 Nazan Özenç Uçak (Toplam) 5 Uçak, N. 4 Uçak Özenç, N. 2 Uçak, N. Ö. 1 Özenç Uçak, N. 1 Uçak, N.Ö. 1 1 1 1 14 Sabriye Serap Kurbanoğlu (T) 6 Kurbanoğlu, S. 2 Kurbanoğlu, S. Serap 2 Kurbanoğlu, S.S. 2 Kurbanoğlu, Serap 1 1 22 Selma Aslan (T) 9 Aslan A. 3 Aslan, S. A. 2 2 1 1 1 1 1 1 Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye Kullanım Sıklığı 9 3 2 2 1 1 9 6 1 1 1 2 1 1 16 Yapılan Atıflarda Yazar Adları Türk Kütüphaneciliği Özlem Gökkurt Bayram (T) Gökkurt, Ö. Bayram (Gökkurt), Ö. Bayram, Ö. Bayram, O. Bayram, Ö.G. Bayram Ö. Bayram, Ö. (Gökkurt) Bayram, Özlem Oya Gürdal Tamdoğan (T) Gürdal, O. Gürdal, Oya. Tamdoğan, O. G. Gürdal T., O. Gürdal, G. Gürdal, Oya Gürdal; O. Tamdoğan Gürdal, O. Hatice İnci Önal (T) Önal, İ. Önal, H. İ. Önal, H. İnci. Önal, İnci Hülya Dilek Kayaoğlu (T) Dilek-Kayaoğlu, H. Dilek Kayaoğlu, H. Dilek, Hülya Dilek-Kayaoglu, H. Kayaoğlu, H. D. Kayaoğlu, Hülya Dilek 21 7 4 3 2 2 1 1 1 19 8 3 3 1 1 1 1 1 9 3 2 2 2 12 5 2 2 1 1 1 Bilgi Dünyası Özlem Gökkurt Bayram (T) Gökkurt, Ö. Bayram, Ö. Bayram (Gökkurt), Ö. Bayram, Ö. (Gökkurt) Bayram, Ö. G. 13 8 2 1 1 1 Oya Gürdal Tamdoğan (T) Gürdal, O. Gürdal, Oya 9 8 1 Hatice İnci Önal (T) Önal, H.İ. Önal, İ. 5 4 1 Hülya Dilek Kayaoğlu (T) Kayaoğlu, H.D. Dilek Kayaoğlu, H. 3 2 1 Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 17 Sonuç ve Öneriler • Her iki dergide de yazar adları ile ilgili bir karmaşa söz konusu • Karmaşanın en önemli nedeni çift isim ya da soyisimli yazar isimlerinde standardizasyon sorunu • Standardizasyon sorunun çözümü için çeşitli girişimler; • • • • • • 1999 - NACO (Name Authority Cooperative Program of the PCC) 2000 - INSAN (International Standard Author Number) ResearcherID - Web of Knowledge Author Identifier - Scopus 2013 - ISNI (International Standard Name Identifier) Bir açık erişim projesi - ORCID - Yazarlara tekil ORCID numarası verilmesi Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 18 Sonuç ve Öneriler • Literatürde uygulanmış diğer çözümler; • Geniş kapsamlı yetke dizinlerinin oluşturulması • ÖR: LCNAF (Library of Congress Name Authority File), LITA/ALCTS Authority Control Group, VIAF (Virtual International Authority File) • Mevcut hataların saptanması için işletimsel dilbilim tekniklerinin uygulanması • Kümeleme çalışmaları • Sonlu durum algoritmalarının geliştirilmesi Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 19 Sonuç ve Öneriler • Her iki kütüphanecilik dergisi için etkili ve tutarlı yetke dizinlerinin geliştirilmesi • Yazarları ORCID gibi yazar adlarını standartlaştırmaya yönelik uluslararası oluşumlarda yer almaya teşvik etmek • Gerekirse yeni yayınlarda ORCID numarası talep edilmesi • Eski yayınların standardının sağlanmasına yönelik düzenlemeler yapılması • Web sitelerinde yazar adlarının standartlaştırılması • Yazarlar ve editörlerin yazar adlarının önemi konusunda bilgilendirilmesi Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye 20 Türk Kütüphanecilik Literatüründe Yazar Adı Karmaşası Zehra Taşkın Hacettepe Üniversitesi Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü [email protected] Uluslararası Kütüphane ve Bilgibilim Felsefesi Sempozyumu, 3-5 Eylül 2014, Kastamonu, Türkiye
© Copyright 2024 Paperzz
