Bilkent Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulu – uygulanan ilkeler BÖLÜM 1 Amaç ve Tanımlar Madde 1: Bu yönerge ile Bilkent Üniversitesi bünyesinde gerçekleştirilebilecek insan katılımcılar kullanacak araştırmaları (deney, anket, inceleme, alan çalışması vb) etik açıdan inceleyecek, ve uygun bulduklarına onay verebilecek Bilkent Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulunun oluşturulmakta ve çalışma esasları belirlenmektir. Madde 2: Bu yönergede: a) Üniversite, Bilkent Üniversitesini b) Etik kurul, Bilkent Üniversitesi İnsan Araştırmaları Etik Kurulunu c) Rektör, Bilkent Üniversitesi Rektörünü d) İnsan araştırmaları, insan katılımcılar kullanacak araştırmaları (deney, anket, inceleme, alan çalışması vb) e) Araştırma yöneticisi, bir araştırmanın etik, bilimsel, teknik, idari, mali ve hukuki her türlü sorumluluğunu taşıyan öğretim üyesi araştırıcıyı f) Katılımcı, insan araştırmasına veri sağlayan insanı ifade etmektedir. BÖLÜM 2 Etik Kurulun oluşturulması ve çalışması Madde 3: Etik kurul, insan araştırmalarını etik açıdan değerlendirmek amacıyla, rektör tarafından atanan 5 asli ve 2 yedek üyeden oluşur. Madde 4: a) Üyelerin görev süresi 2 yıldır. b) Süresi dolan üyeler tekrar görevlendirilebilirler. c) Üyelikler istifa, vefat, çalışma yerinin değişmesi gibi nedenlerle boşalabilir. Etik kurul toplantılarına (geçerli veya geçersiz nedenle) katılmayarak kurulun eksik sayıda üye ile toplanmasına veya toplanamamasına neden olan bir üyenin üyeliği Rektör tarafından sonlandırılabilir. d) Boşalan üyelik 4. Madde hükümleri uyarınca bir ay içerisinde doldurulur. e) Etik kuruldaki her üye değişikliği sonrası üyelerden biri Rektör tarafından başkan olarak atanır. Madde 5: a) Kurul toplantılarına katılamayacak olan asli üyelerin yerine yedek üyeler görevlendirilir. b) Kurul, en az 3 en çok 5 üye ile toplanır. c) Her başvuru için ayrı bir toplantı yapılır. d) İncelenen araştırmanın değerlendirilmesinde kendileri açısından kişisel çıkar ilişkisi olabileceği şüphesi taşıyan kurul üyeleri, bu şüpheyi belirterek ilgili araştırmanın toplantısına katılmaz. e) Karar için en az 3 üyenin olumlu veya olumsuz oy kullanması gerekir. Üyeler çekimser kalamazlar. Toplantıya katılan üye sayısının 5den az olması ve bu nedenle en az 3 üyenin aynı yönde oy kullanmaması durumunda karar, daha sonra 5 üyenin katılımıyla yapılacak toplantıya ertelenir. Madde 6: Etik kurul, başvuru olması durumunda (üyelerinin görevleri, izinleri, olası çıkar çatışması veya başka nedenlerle toplantıya katılamamalarından dolayı en az toplanma sayısına erişilememe durumu hariç) en geç bir ay içerisinde toplanır. İlgili başvuru belgeleri toplantıdan önce üyelere iletilir. Üyelerin başvurular ile ilgili görüşlerini toplantıdan önce birbirleriyle tartışmalarını sağlamak amacı ile uygun bir elektronik ortam oluşturulacaktır. Bu tartışmalar sırasında başvurunun onaylanabilmesi için başvuruda belirli bir değişiklik gerektiği yönünde görüşler ağırlık kazanırsa, kurul başkanı bu görüşleri başvuru sahibine iletir. Başvuru sahibi bu aşamada başvuruda uygun gördüğü değişiklikleri yapabilir. Madde 7: Etik kurul, gerek duyduğu durumlarda, sözlü veya yazılı olarak araştırmacılardan ek bilgi ve/veya uzmanlardan başvurular ile ilgili olarak görüş isteyebilir. BÖLÜM 3 Başvuru Madde 8: İlgili araştırma önerisinin etik açıdan incelenebilmesi için araştırma yöneticisi etik kurula şu belgeler ile başvurusunu yapar: a) Başvuru formu (Her araştırmacı için ekteki Staff_TR veya Staff_EN formlarından biri doldurulmalıdır. Çalışmada görev alacak öğrenciler ekteki Student_TR veya Student_EN formlarını ayrı ayrı veya beraberce doldurabilirler.) b) Araştırmadaki katılımcılar çocuk veya diğer yasal ehliyeti olmayan kişiler içeriyorsa araştırmacılardan üniversite personeli olmayanlar (öğrenciler dahil) için savcılıktan alınacak “iyi hal kağıdı” c) Araştırmadaki katılımcılar çocuk içeriyorsa araştırma yöneticisi tarafından imzalanmış, “Bilkent Üniversitesi çocuk denekli araştırmalarda etik onay için gerekli beyan” formu. d) Araştırmada kullanılacak bilgilendirilmiş onam formu. BÖLÜM 4 Değerlendirme ve karar Madde 9: Etik kurul başvuruları, konu ile ilgili ulusal ve uluslararası kuruluşların etik normları ve yasalar çerçevesinde değerlendirir. Bu konuda araştırmacıların ilgili norm ve yasalara uyacakları yönündeki beyanları esastır. Kurul, bu beyana rağmen başvuruda belirtilen araştırma prosedüründe iyi tanımlanmamış ve/veya etik yönden tartışmaya açık olan noktaları değerlendirir. Etik kurul toplantılarındaki tartışmalar gizli tutulacaktır. Madde 10: Etik kurul çalışmaları sonunda başvuruya etik onayın verilmesi veya verilmemesi yönünde bir oylama yapılır. Karar ile ilgili bir form oluşturulur. Formda bütün üyelerin isim, ünvan ve imzaları (katılmayan üyelerin imza yerine katılamama gerekçeleri) bulunur. Etik onayı uygun bulmayan üyeler, formda imzalarının yanında bunu belirtirler. Madde 11: Formda en az üç üyenin etik onayı uygun bulduğunu belirten imzasının bulunması durumunda bu form “Etik Onay Belgesi” olarak, ekinde araştırmayı tanımlayan başvuru belgelerinin kopyaları ile birlikte, başvuru sahibine verilir. Madde 12: Formda en az üç üyenin etik onayı uygun bulmadığını belirten imzasının bulunması durumunda başvuru sahibine, kurul başkanı tarafından, başvurusunun onay almaması nedenlerini özetleyen bir yazı verilir. Madde 13: Basitleştirilmiş onay: Yapılan başvuruda ● araştırmaya katılanlar sadece 18 yaşından büyük Bilkent üniversitesi öğrencilerini veya öğretim üyelerini kapsıyorsa, ● araştırma sadece sorucevap niteliğinde anket veya bilgisayar ortamında uyarılara tepki gibi katılımcılara doğrudan fiziki bir temas içermeyen yapıdaysa, ● alınacak etik onay belgesi, çalışmanın yapılması için Üniversite dışında bir kuruma başvuru amacı ile kullanılmayacaksa, etik onay için basitleştirilmiş bir yöntem izlenebilir: Kurul başkanı, başvuru belgelerini elektronik ortamda bütün kurul üyelerinin incelemesine sunar. Kurul üyelerinden, ilgili çalışmanın etik yönden daha kapsamlı bir incelemeye alınmasının gerekli olup olmadığı yönünde görüş ister. Herhangi bir üyenin daha kapsamlı inceleme istemesi durumunda basitleştirilmiş onay işlemi sürdürülmez. Bir hafta içerisinde herhangi bir üyenin basitleştirilmiş onay işlemine itiraz etmemesi durumunda, başvuru sahibine kurul başkanı tarafından, çalışmanın etik onay aldığına dair bir yazı verilir. BÖLÜM 5 Karar sonrası Madde 13: Bir çalışmanın etik onay almış olması, proje yöneticisinin değişen şartlar, sonradan bilgilenmeler, veya öngörülemeyen nedenlerle oluşabilecek etik veya yasal sorumluluğunu kaldırmaz. Madde 14: Etik onay alamayan araştırma başvuruları, belirtilen sakıncaları ve/veya kuşkuları giderecek şekilde değiştirilerek tekrar etik kurulun onayına sunulabilir. Madde 15: Etik kurul başvuruları, toplantı karar formunun kopyaları ve yazışmaları en az 6 yıl süre ile saklanır.
© Copyright 2024 Paperzz
