6. DENEY RAPOR THE SMALL-SIGNAL MODEL OF THE DIODE Bu deneyin Amacı: Bu deneyde diyodun voltaj değerine bağlı olarak akımının da orantılı olarak değişip doğrusal bir eleman gibi çalışması üzerinde çalıştık. Diyodun uçları arasına düşen gerilimi normal koşullarda (oda sıcaklığında n=1 ve n.VT=26 mV iken) uçları arasındaki gerilimin 10 mV’u geçtiğinde diyodun akımı ile gerilimi arasındaki değişimin lineerliğin dışına çıkıp parabolik bir ifadeye doğru geçtiğini gördük. 1)İlk aşamada deney föyündeki Fig. 6.2’deki devreyi kurduk ve fonksiyon jeneratörünü 1 kHz frekanslı sinüs dalga üretecek şekilde ayarladık. Bizim osiloskobumuzdaki CH-2’nin Şekil 1’deki karşılığı CH-A, CH-1’in karşılığı CH-B’dir. Deneyimizde Vs geriliminin AC kısmını vs ile, Vd geriliminin AC kısmını vd ile, Id akımının AC kısmını id ile göstererek diyodun akım ve gerilimi uygun notasyonlarla ifade ettik. 2) Bu aşamada fonksiyon jeneratörünü hemen hemen 0 Volta getirip DC gerilim kaynağını da multimetreden 1 mA okuyacak şekilde ayarladık. Ve bu DC gerilimin değerini yaklaşık olarak 1.7 V olarak gördük. Daha sonra da vs gerilimini 5 mV tepe tepe genlik gözlemlemeye çalıştık. Ve Şekil 1’deki vs ve vd sinyallerinin üst üste binmiş görüntüsünü elde ettik. Şekil1 - Channel 1 (Volt/div=0.5V) Channel 2 (Volt/div=0.2mV) Time/div = 0.2 ms 3) Şekil 2’de ise osiloskobu X/Y konumuna aldığımızda diyodun akımı ile voltajı arasındaki bağıntıyı veren bir lineer bir doğru elde ettik. Henüz diyodun üzerine düşen gerilim 10 mV’u geçmediği için de Şekil 2’deki gibi lineer bir şekil gözlemledik. Ancak vs gerilimini daha da arttırdığımızda lineerliğin bozulduğunu Şekil 3’de net bir şekilde gözlemledik. Çıkan eğriye bir teğet çizildi-ğinde yeni oluşan vd-id grafiğinin lineerlikten uzaklaştığı ve eğriye benzediği görülmektedir. Şekil2 - Lineer (XY Mode) Şekil3 – Lineer değil (XY Mode) 4)Fonksiyon jeneratörünü sıfırlayıp V1 gerilim kaynağını ampermetrede 10 mA değerinde akım görecek şekilde ayarladık. Bu durumda DC gerilimi 11.4 V olarak ölçtük. Daha sonra da vs sinyalini 10 mV tepe-tepe genliğine ayarladık. Ve lineer bir grafik elde ettik. Elde etmiş olduğumuz bu grafiğin doğrusal olduğunu gördük. Daha sonra vd-id grafiğinin doğrusallığı bozulana kadar vs geriliminin değerini arttırdık ve Şekil 6’daki gibi bir eğri elde ettik. vs genliğini daha da arttırdığımızda bu eğriyi çok daha net bir şekilde gözlemledik ve Şekil 10’daki görüntüyü elde ettik. Böylece teorikte kabul etmiş olduğumuz 10 mV gerilimi aştığımızda diyodun akımı ile gerilimi atasındaki doğrusallığın bozulduğunu görmüş olduk. Şekil4 - 10 mA akım değeri Şekil5 - Lineer Şekil5 - 11.4 V gerilim değeri Şekil6 - Lineer değil
© Copyright 2024 Paperzz
