4. Kozmetik Kimyasi, Üretimi, Standardizasyonu Kongresi, Kimyagerler Dernegi, 14-16 Subat 2014, Antalya KOLESTEROLÜN VE BAZI İNORGANİK İYONLARIN KİLLE ADSORPSİYONU Aycan GÜRa, Adnan YILDIZb, Şerafettin ALPERb, Tuğba GÜRc a. Yüzüncü Yıl Universitesi Fen Fakültesi Kimya Bölümü, Van b. Yüzüncü Yıl Universitesi Eğitim Fakültesi Kimya Bölümü, Van c. Yüzüncü Yıl Universitesi Sağlık Meslek Yüksek Okulu, Van [email protected] ve [email protected] ÖZET: Bilimsel anlamda kil mineralleri oldukça değişik alanlarda kullanılmaktadır. Özellikle kil minerallerin tıp alanında kullanılması neredeyse insanlık tarihi ile başlar. Tarih öncesi devirlerden beri mineraller tedavi amacıyla kullanılmıştır. Rönesans döneminde Farmakope ortaya çıktı. Bunlar ilaçların yanı sıra minerallerin tıpta kullanılmaları ile ilgili düzenlemeleri içeren yazılı metinlerdi. Bunların ortaya çıkmasıyla birlikte ilk mineralojik sınıflamalar yapıldı. 17. yüzyılda ilk bilimsel akademiler kuruldu ve bu akademilerin bir amacı da tıp-farmakoloji konulardaki mineralojik ilerlemeleri kayıt altına almaktı. 18.ve 19. yüzyıllarda kristallografi ve mineralojideki gelişmeler, doğal minerallerin farmakoloji ve kozmetikte kullanılmaları için çok büyük önem taşımıştır. Fakat 20.yüzyılın başlarında kimya alanındaki büyük gelişmelerle birlikte sentez yoluyla mineral elde etme başarısı ve bu sentetik minerallerin tedavi amacıyla kullanılması bu konuda olayı olumsuz yönde etkilemiştir. Günümüzde, tedavi amaçlı kullanılan mineraller başlıca kil mineralleridir. Kil minerallerini endüstriyel anlamda analiz etmek zor ve pahalıdır. Bu çalışmada; bazı inorganik iyonların ve kolesterolün Tutmaç kili üzerindeki adsorpsiyonu incelendi.Tutmaç kilinin adsorplama deneylerinde Na+, K+, Mg++ ve Ca++ gibi inorganik iyonlar ve organik madde olarak kolesterol kullanılmıştır.Yapılan deneyler sonucunda kullanılan kilin çözelti ortamında Na+, K+, Mg++ , Ca++ ve kolesterol için iyi bir adsorban olduğu tespit edilmiştir. Yapılan deneysel çalışmalar sonucunda Tutmaç kil mineralinin aktif yüzeylerinden yararlanılarak, çözelti ortamından Na+, K+, Mg++, Ca++ inorganik iyonları ve kolesterol gibi organik maddelerin adsorplama(1-4) yöntemiyle uzaklaştıralabildiği görülmüştür. Çalışmalarda spektroskopik yöntemler kullanılarak kil yüzeyine adsorplanmış madde miktarları AAS ve UV cihazları kullanılarak tespit edilmiştir. Elde edilen veriler göz önüne alındığında ve sonuçlara bakıldığında vücuttan çıkan toksik maddelerin inorganik ve ekseriyetle organik bileşikler olmasından dolayı Tutmaç kil mineralinin kozmetik açıdan kullanılması temizlik ve maskeleme açısından yararlı düşünülmektedir. Anahtar kelimeler: kil, kolesterol, fiziksel adsorpsiyon,spektroskopi Kaynaklar: 1. Alkan, S., Gür, A., Ertan, M., Savran, A., Gür, T. and Y. Genel “Immobilization of catalase via adsorption onto natural and modified active carbon obtained from walnut in various methods,” African Journal of Biotechnology,8 (11) 2631-2635 (2009). 2. Yıldız, A. and A. Gür, “Adsorption of Phenol and Chlorophenols on Pure and Modified Sepiolite,” J. Serb. Chem. Soc., 72 (5) 467-474 (2007). 3. Yildiz, A., Gür, A., and H. Ceylan, “Adsorption of Aniline, Phenol, and Chlorophenols on Pure and Modified Bentonite,” Russian Journal of Physical Chemistry, 80 (1), 169–173 (2006). 4. Lee S.Y., Kim S.J., Chung, S.Y. ve Jeong, C.H. (2004), “Sorption of hydrophobic organic compounds onto organoclays,” Chemosphere, 55, 781-785. KimyaKongreleri.org