Pulmoner venöz dönüş anomalileri

TORAKSIN KONJENİTAL
VASKÜLER ANOMALİLERİ
Dr. Berna OĞUZ
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Radyoloji Anabilim Dalı
Pediatrik Radyoloji Bilim Dalı
Görüntüleme Yöntemleri
•
•
•
•
•
•
Akciğer grafisi
Baryumlu özofagografi
Ekokardiyografi
BT anjiyografi
MR anjiyografi
Konvansiyonel anjiyografi
BT & MR Anjiyografi
• MPR: multiplanar reformat
– anatomik lokasyon ve bağlantılar
– vasküler yapıların varlığı veya yokluğu
– ölçümler
• MIP: maximum intensity projection
• VR: 3D volume rendering
– Vasküler anatomiyi bütünüyle göstermede
– Kompleks vasküler morfolojiyi göstermede
Torasik vasküler anomaliler
• Semptomatik: doğumda tanı alır
• Asemptomatik: insidental
• Rutin bir toraks BT incelemesinde
– Mediasten
– Vasküler yapılar
– Trakea ve bronşlar
– Akciğer
Vasküler anomaliler
Arkus aorta anomalileri
Pulmoner arter anomalileri
Venöz dönüş anomalileri
Arkus aorta anomalileri
–Patent duktus arteriyozus
–Aort koarktasyonu
–Aortik kesinti ‘’interruption’’
–Çift aortik arkus
–Sağ arkus aorta
–Aberran sağ subklavyen arter
Vasküler
ring
Patent duktus arteriyozus
• Normalde fetüsde patenttir. Doğumdan sonraki 2-3 gün
içinde kapanır.
• Fetal dolaşımdan erişkin dolaşıma geçerken duktusun
kapanmasını sağlayan mekanizmadaki bir bozukluk sonucu
açık kalabilir.
• Ekstrakardiyak şantın en sık tipi
• En sık kardiyovasküler anomali
– konjenital kalp hastalıklarının %10-12 si
• Yenidoğanlarda soldan sağa şantın en sık nedeni
• Erişkinlerde ASD ve VSD den sonra 3. en sık neden
• Asemptomatik veya semptomatik olabilir.
Aort koarktasyonu
•
•
•
•
İzole %2
Konjenital kalp hastalıklarında %5-8
Sol dorsal aortik arkın parsiyel involüsyonu
Darlık genellikle sol subklavyen arter orjininin
distalinde, duktus arteriozus seviyesinde
• Difüz tipi (infantil tip): tübüler hipoplazi
• Segmental tipi (adult tipi): preduktal, duktal ve
postduktal
Aort koarktasyonu
• BT ve MR anjiyografi
• Aort koarktasyon tespitinde özellikle MPR ve 3D
VR görüntüler çok değerli
• Kısa segment olanlar aksiyel imajda kaçabilir
• Radyolojik tanımlamada
– yeri
– derecesi
– uzanımı
Aort koarktasyonu
• Tedavi yöntemleri
– cerrahi rezeksiyon
– balon anjiyoplasti
– stent
• Postop komplikasyonlar
– restenoz
– diseksiyon
– psödoanevrizma
Aort koarktasyonu
12 aylık kız
Psödokoarktasyon
• Ligamentum arteriyozum seviyesinde aortanın elongasyonu ve
büküntü yapması.
• Anatomik olarak gerçek koarktasyona benzer.
• Lümende daralma ve gradyent farkı yoktur.
• Kollateral yoktur.
• Kateter anjiyo sırasında tortiyoz aortik ark geçilemeyebilir,
• BT ve MR anjiyografi ile gösterilir.
Aortik kesinti ‘’interruption’’
• Çıkan ve inen aorta arasında devamlılık yok
• Genellikle PDA ve VSD ile birliktedir
• Tip A: sol SCA distalinde
• Tip B: sol SCA ile sol CCA arasında
• Tip C: sol CCA ile innominate arter arasında
Vasküler ring anomalileri
• Çift arkus aorta
• Sağ arkus aorta
– Aberran sol subklavyen, sol ligamentum arteriyozum
• Sol arkus aorta
– Aberran sağ subklavyen
• Pulmoner sling anomalisi
Çift arkus aorta
•
•
•
•
•
•
% 0.05 - 0.3
Çift arkus aorta en sık semptomatik vasküler ring
Trakea ve özofagusu sarar
Solunum ve beslenme problemleri
Komplet veya inkomplet olabilir
Genelde sağ ark büyük ve yüksektir, inen aorta
soldadır
• İki ark da açık olabilir veya biri atretik veya
hipoplazik olabilir.
Çift arkus
Sağ arkus aorta
• Nadir % 0.1
• Embriyolojik sağ dorsal arkın persistansı ve sol arkın
4.segmentinin involüsyonu sonucu gelişir
• İki tipi var
– Sağ aortik ark ve ayna hayali dallanma
• Fallot tetralojisi
• Büyük arterlerin transpozisyonu
• Trunkus arteriyozus
– Sağ aortik ark ve aberran sol subklavyen arter (ALSA)
• Semptomatik olabilir
Kommerell’s divertikülü
• Geniş tabanlı subklavyen arter orjinine verilen
isimlidir (%1)
• Her zaman semptoma yol açmaz (özofagus veya
trakea kompresyonu)
• En sık sağ arkus aorta ve aberran sol
subklavyen arter anomalisinde
• Anezrizma ile birlikte görülebilir.
Aberran sağ subklavyen arter
• Aortik arkın en sık anomalisi, %0.4–%2
• Asemptomatik, insidental saptanır
• Embriyolojik 4. aortik arkın posterior
segmentinin persistansı sonucu gelişir.
• Arteria lusoria
• Oldukça nadir anevrizması görülür ve
disfajiye neden olabilir (dysphagia lusoria)
Pulmoner arter anomalileri
•
•
•
•
Atrezi
İzole stenoz
Ciddi hipoplazi
Pulmoner sling
• Pulmoner sekestrasyon
Pulmoner arter anomalileri
• BT ve MR anjiyografide pulmoner damarların çapının
belirtilmesi önemli
• Cerrahi şant amaliyatlarına (Blalock-Taussig gibi)
karar vermede önemlidir.
– 3 mm’den ince arterlerde şant işe yaramaz.
• Sistemik arteryel kollateral damarların varlığı
– Majör aortopulmoner kollateral arterler (MAPKA)
– Birleşen veya birleşmeyan arterleri besler
Pulmoner arter hipoplazisi
Pulmoner atrezi ve VSD
•
•
•
•
Fallot tetralojisinin ileri formu
Psödotrunkus (trunkus arteriyozus tip IV)
Sağ ventrikülden çıkan bir ana pulmoner arter yok
Akciğer PDA ve majör aortopulmoner kollateraller ile
beslenir
• Sıklıkla sağ ve sol PA patent, hipoplazik olabilir.
Pulmoner arter sling
• Sol pulmoner arter sağ ana pulmoner arterden orjin alır, trakea ve
özofagusun arasından geçerek sol hemitoraksa yönlenir.
• Stridor, apne nöbetleri, hipoksi
• Trakea anomalileri eşlik edebilir
– Trakeal bronkus
– Aşağı yerleşimli karina
– Uzun segment trakeal darlık
– Bronşun horizontal uzanımı (T- şeklinde karina)
• BT anjiyografi MR anjiyografiye üstün, eşlik eden hava yolu ve
akciğer lezyonlarını göstermede duyarlı.
Pulmoner sling
Pulmoner sekestrasyon
• Normal trakeobronşial ağaçla bağlantısı olmayan
nonfonksiyone displastik pulmoner doku
• Sistemik anormal besleyici arteri ve venöz drenajı
• Ekstralober ve intralober sekestrasyon
• İntralober
– Çocuklarda tekrarlayan AC enfeksiyonu
– Alt loblarda
– Plevrası yok
– Venöz drenajı inferior pulmoner ven yoluyla
• Ekstralober
– Alt loblarda ve infantlarda
– Kendi plevrası olan fokal akciğer kitlesi
– Azigos venle sistemik dolaşıma ve portal vene
Venöz dönüş anomalileri
– Pulmoner venöz dönüş anomalileri
– Sistemik venöz dönüş anomalileri
Pulmoner venöz dönüş anomalileri
• Total anormal pulmoner venöz dönüş
– Suprakardiyak, kardiyak, infradiyafragmatik veya miks
• Suprakardiyak: pulmoner venler birleşip kardinal veni oluşturur ve
innominate vene açılır
• Kardiyak: pulmoner venler koroner sinüse veya sıklıkla sağ atriyuma
açılır
• İnfradiyafragmatik: pulmoner venler birleşerek portal vene açılır
• Parsiyel anormal pulmoner venöz dönüş
– Pulmoner hipoplazi ile asosiye olabilir.
• Scimitar veni: sağ inferior pulmoner venin portal vene,
subdiyafragmatik İVK veya azigos vene açılması
• Sol süperior pulmoner ven sol brakiosefalik vene açılabilir.
Anormal pulmoner venöz dönüş
Anormal sistemik venöz dönüş
• Klinik semptom ve bulgu oluşturmaz.
• En sık persistan sol süperior vena kava
– Sıklıkla sağ atriyuma
– Nadiren sol atriyuma
• Cerrahi bir pulmoner-sistemik şant operasyonunda
bilinmesi önemli
Persistan sol SVK
•
•
•
•
% 0.3 - % 0.5 genel popülasyonda
% 0.3 - 11% konjenital kalp hastalarında
Yalnız veya sağ SVK ile birlikte
Sol brakiyosefalik venin gelişim bozukluğu ve sol anterior
kardinal venin persistansı sonucu gelişir.
• Sol SVK sıklıkla koroner sinüs aracılığı ile sağ atriyuma
açılır.
• Nadiren sol atriyuma çılır (sağdan sola şant oluşur)
Sonuç
Torasik vasküler anomalilerin tanısında
BT ve MR anjiyografi
MPR, MIP ve VR görüntüler önemli
Vasküler anomali – hava yolu – özofagus ilişkisi