türmob t ü rmo btürkiye serbest muhasebeci mali müşavirlerve

21.10.2014/3-1
11.09.2014 2014 TARİH VE 29116 (MÜKERRER) SAYILI RESMİ GAZETE’DE
YAYIMLANAN 6552 SAYILI KANUN İLE SGK ALACAKLARINA UYGULANAN
GECİKME CEZASI VE ZAMMI UYGULAMASINDA DEĞİŞİKLİK YAPILDI
ÖZET
10.09.2014 tarihli ve 6552 sayılı İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun
Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların
Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun 11.09.2014 tarihli ve 29116
(mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Bu Kanun ile 5510
:
sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 88 inci
maddesinde yapılan değişiklikle Sosyal Güvenlik Kurumuna olan
borçlara yönelik uygulanacak gecikme cezası ve gecikme zammına
yönelik bazı yenilikler getirilmiştir.
1. GECİKME CEZASI VE GECİKME ZAMMI UYGULAMASI
5510 sayılı Kanun’un 89. maddesinin ikinci fıkrasında ödenmeyen alacaklara ilişkin
uygulanacak gecikme cezası ve gecikme zammına ilişkin açıklamalarda bulunulmuştur.
Buna göre; Sosyal Güvenlik Kurumunun prim ve diğer alacakları süresi içinde ve tam olarak
ödenmezse, ödenmeyen kısmı sürenin bittiği tarihten itibaren ilk üç aylık sürede her bir ay
için % 3 oranında gecikme cezası uygulanarak artırılır.
Ayrıca, her ay için bulunan tutarlara ödeme süresinin bittiği tarihten başlamak üzere borç
ödeninceye kadar her ay için ayrı ayrı Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait
Türk Lirası cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama
faizi bileşik bazda uygulanarak gecikme zammı hesaplanır.
Ancak, ödemenin yapıldığı ay için gecikme zammı günlük hesaplanır.
Bakanlar Kurulu, ilk üç ay için uygulanan gecikme cezası oranını iki katına kadar artırmaya
veya bu oranı % 1 oranına kadar indirmeye, yeniden kanunî oranına getirmeye ve uygulama
tarihini belirlemeye yetkilidir.
Dava ve icra takibi açılmış olsa bile, prim ve diğer Kurum alacaklarının ödenmemiş kısmı için
gecikme cezası ve gecikme zammı tahsil edilir.
TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara
Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr
21.10.2014/3-2
Sosyal Güvenlik Kurumu alacaklarının süresi içinde ödenmemesi halinde uygulanacak olan
gecikme cezası ve gecikme zammı uygulaması diğer mali hukuk dallarındaki uygulamalardan
oldukça farklıdır. Öyle ki ödenmeyen bir borç tutarı üzerinden çiftte faiz alınmaktadır. Ayrıca
sadece ilk üç ayda yaklaşık olarak %10 civarında gecikme cezası alınmaktadır.
Vadesinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklara gecikme zammının yanında ayrıca bileşik
bazda gecikme cezasının uygulanması işverenleri iki defa cezalandırma diğer bir ifadeyle
faizin faizi olarak algılanmaktadır. Bununla birlikte gecikme zammının bileşik bazda
uygulanması ve aynı döneme hem gecikme zammı hem de gecikme cezası uygulanması geri
ödeme yapılması veya primlerin yeniden yapılandırılmasında içinden çıkılamayacak bir
durum ortaya çıkarmaktadır.
Ayrıca gecikme zammı oranının Hazine Müsteşarlığınca açıklanacak bir önceki aya ait TL
cinsinden iskontolu ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin aylık ortalama faizine
endekslenmiş olması hem borçluların ödeyecekleri tutar ile ilgili olarak tam ve net bir bilgi
sahibi olmalarını ve plan yapmalarını engellemekte hem de idarenin gecikme zammı oranını
güncel koşullara göre belirleme yetkisini elinden almaktadır.
2. 6552 SAYILI KANUN İLE GETİRİLEN DÜZENLEME
6652 sayılı Kanun ile 5510 sayılı Kanun’un 88 inci maddesine gecikme cezası ve gecikme
zammı uygulamasına yönelik bir fıkra eklenmiştir. Söz konusu fıkrada; “Sigortalılar ile tüzel
kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla, sigortalılarca
ödenen prim ve prime ilişkin borcun noksan tahakkuk ettirildiğinin Kurumca sonradan tespit
edilmesi hâlinde tespit edilen fark prime ilişkin borç aslına, tebliğ tarihinden itibaren 89 uncu
maddenin ikinci fıkrasına göre gecikme cezası ve gecikme zammı uygulanır.” ibaresi yer
almaktadır.
Söz konusu değişiklik ile Sosyal Güvenlik Kurumunun hatasından kaynaklanan işlemlerde
gecikme zammı ve cezası alınmayacaktır. Eski uygulamada, sigortalılar adına sonradan çıkan
ilave prim borçlarında sigortalının hatası olup olmadığına bakılmaksızın borcun doğduğu
tarihten itibaren gecikme zammı ve gecikme cezası uygulanmaktaydı.
Kamu Denetçiliği Kurumunun tavsiye kararları doğrultusunda getirilen yeni düzenleme ile
sigortalılar adına sonradan tahakkuk ettirilen fark prim tahakkuklarının, sigortalılar ile tüzel
kişilerin kasıt, kusur, hata veya yanıltıcı beyanından kaynaklanmaması şartıyla gecikme cezası
ve gecikme zammı uygulanmaksızın tahsil edilecektir.
Saygılarımızla…
TÜRMOB Gençlik Caddesi No: 107 06570 Anıttepe – Ankara
Tel : (312) 232 50 60 Faks : (312) 232 50 73 www.turmob.org.tr