AB Uyum Komisyonu 24. Dönem 3. Yasama Yılı Faaliyet ve

TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ
AVRUPA BÝRLÝÐÝ UYUM KOMÝSYONU
24. DÖNEM 3. YASAMA YILI
FAALÝYET VE DEÐERLENDÝRME RAPORU
1 EKÝM 2012 - 30 EYLÜL 2013
GÖKHAN
GÖKHAN
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER ..............................................................................................................3
GİRİŞ ..............................................................................................................................5
I. AB UYUM KOMİSYONU ÜYELERİ ..................................................................7
II. TÜRKİYE’NİN AVRUPA BİRLİĞİNE KATILIM SÜRECİNDEKİ
GELİŞMELER ........................................................................................................8
a. MÜZAKERE SÜRECİ ........................................................................................8
b. POZİTİF GÜNDEM..........................................................................................10
c. 2012 İLERLEME RAPORU ............................................................................11
1. Siyasi Kriterler ................................................................................................11
2. Ekonomik Kriterler..........................................................................................15
3. Üyelik Yükümlülüklerini Üstlenebilme Yeteneği ..........................................16
III. AVRUPA BİRLİĞİ UYUM KOMİSYONU FAALİYETLERİ ........................17
a. KOMİSYONA HAVALE EDİLEN KANUN TASARI VE
TEKLİFLERİ ....................................................................................................17
b. KOMİSYON TOPLANTILARINDA GÖRÜŞÜLEN TASARI VE
TEKLİFLER ......................................................................................................17
1. Elektrik Piyasası Kanunu Tasarısı ..................................................................17
2. Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkındaki
Kanun ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı..................................................18
3. Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı..................................................18
4. Silah Kanunu Tasarısı ....................................................................................19
c. KOMİSYONCA KABUL EDİLEN YABANCI HEYETLER ......................20
d. KOMİSYONUN YURTDIŞI FAALİYETLERİ ............................................21
IV. PARLEMENTOLAR ARASI DEĞİŞİM VE DİYALOG PROJESİ ................23
a. PROJE TOPLANTILARI ................................................................................23
b. DEĞİŞİM ZİYARETLERİ ..............................................................................25
1. Gelen Heyetler ................................................................................................25
2. Giden Heyetler ................................................................................................27
3
GÖKHAN
GÖKHAN
GİRİŞ
15.04.2003 tarihli ve 4847 sayýlý Avrupa Birliði Uyum Komisyonu
Kanunu uyarýnca her yasama yýlýnýn sonunda Türkiye’nin Avrupa Birliði’ne
katýlým sürecindeki geliþmelere ve Komisyonun o yýlki faaliyetlerine iliþkin
olarak bir deðerlendirme raporu hazýrlanmasý öngörülmüþtür. Bu çerçevede
hazýrlanan elinizdeki çalýþma, 24’üncü Dönem 3’üncü Yasama Yýlý’na
iliþkin (1 Ekim 2012-30 Eylül 2013) Komisyon faaliyetlerini içermektedir.
Faaliyet Raporu dört bölüm halinde hazýrlanmýþtýr.
Birinci bölümde dönem içerisinde Komisyonda görev alan milletvekillerine
iliþkin kýsa bilgilere yer verilmiþtir.
Ýkinci bölümde, Avrupa Birliði ile müzakere sürecinde gelinen nokta
hakkýnda bilgiler verilmiþ; bloke edilmiþ fasýllardan ve bu fasýllarý bloke
eden ülkelerden bahsedilmiþtir. Bu bölümde Avrupa Komisyonunun
hazýrladýðý Türkiye 2012 Ýlerleme Raporu baþta olmak üzere Türkiye’nin
Avrupa Birliðine katýlým sürecindeki geliþmelere iliþkin faaliyetler ele
alýnmýþtýr.
Üçüncü bölümde Komisyona havale edilen kanun tasarý ve teklifleri ile
Komisyona yapýlan ziyaretler ve Komisyonun yurt dýþýnda katýldýðý
toplantýlar anlatýlmýþtýr. Bu bölümde Komisyonun mutat olarak katýldýðý
COSAC (AB Parlamentolarý Topluluk ve Avrupa Ýþleri Komisyonlarý
Konferansý) ve COSAP (Güneydoðu Avrupa’da Ýstikrarý Saðlama ve Ýþbirliði
Süreci’nde Yer Alan Ülke Parlamentolarý Avrupa Entegrasyonu/Ýþleri
Komisyonlarý Konferansý) toplantýlarý hakkýnda bilgiler sunulmuþtur. Ayrýca,
Komisyona yapýlan ziyaretler hakkýnda da bilgiler yer almaktadýr.
Son bölümde ise 28 Mayýs 2012 tarihinde, Türkiye Büyük Millet
Meclisi üyeleri ile Avrupa Birliði üyesi ülkelerin parlamenterleri arasýnda
diyalog saðlamak üzere baþlatýlan Parlamentolar Arasý Deðiþim ve Diyalog
Projesi kapsamýnda yapýlan faaliyetler hakkýnda bilgiler verilmiþtir. Proje
kapsamýnda düzenlenen seminerlere iliþkin bilgilerin yaný sýra deðiþim
ziyaretleri çerçevesinde, milletvekilleri ile Avrupa parlamenterlerinden
oluþturulan heyetler marifetiyle karþýlýklý olarak gerçekleþtirilen ziyaretlere
deðinilmiþtir.
5
GÖKHAN
Bilindiği üzere,
Avrupa Komisyonu tarafından 10 Ekim 2012 tarihinde 2012 Türkiye
İlerleme Raporu yayınlanmıştır. Avrupa Birliği Bakanlığımız bu raporu
derinlemesine irdeleyen bir çalışma yapmış ve bunun sonucu olarak Avrupa
Birliği Bakanlığı tarafından hazırlanan 2012 İlerleme Raporu ortaya
çıkmıştır. Bu iki raporun fasıllar bazında karşılaştırıldığı çalışmaya
Komisyonun web sayfasından ulaşılabilir.1 Ayrıca, Parlamentolar Arası
Değişim ve Diyalog Projesi hakkında ayrıntılı bilgiye projenin web sayfası2
ile sosyal medya hesaplarından3 ulaşılabilir.
1
http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/abuyum/index.htm
2
http://pecs.tbmm.gov.tr/
3
https://twitter.com/pexdproject
http://www.flickr.com/photos/pexdproject/sets/
https://www.facebook.com/pexdproject
6
GÖKHAN
I. AB UYUM KOMÝSYONU ÜYELERÝ
24’üncü Yasama Dönemi 3’üncü Yasama Yýlýnda Komisyonda ve
Baþkanlýk Divanýnda görev alan milletvekillerinin isimleri, partileri ve
seçim çevreleri aþaðýda gösterilmiþtir:
* 16.10.2012 tarihinde Çorum Milletvekili Cahit BAÐCI Komisyon
üyeliðinden çekilmiþ; 18.10.2012 tarihinde ise Þanlýurfa Milletvekili
Mehmet Kasým GÜLPINAR Komisyon üyeliðine seçilmiþtir.
7
GÖKHAN
II) TÜRKÝYE’NÝN AVRUPA BÝRLÝÐÝNE KATILIM SÜRECÝNDEKÝ
GELÝÞMELER
Bilindiði üzere, 10-11 Aralýk 1999 tarihlerinde Helsinki’de gerçekleþtirilen
AB Devlet ve Hükümet Baþkanlarý Zirvesinde Türkiye, Avrupa Birliðine
aday ülke olarak kabul edilmiþtir. 17 Aralýk 2004 tarihli Avrupa Birliði
Zirvesinde alýnan karar doðrultusunda ise Müzakere Çerçeve Belgesi
hazýrlanmýþ ve Türkiye ile Avrupa Birliði arasýnda katýlým müzakereleri
3 Ekim 2005 tarihinde baþlamýþtýr.
Avrupa Topluluðu ile 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ankara
Anlaþmasý’ný AB’ye 2004 yýlýnda katýlan yeni üyelere teþmil eden Ek
Protokol, ülkemiz ile AB Dönem Baþkanlýðý ve Komisyon arasýnda 29
Temmuz 2005 tarihinde mektup teatisi aracýlýðýyla imzalanmýþtýr.
a. Müzakere Süreci
Müzakerelerin ilk ayaðýný oluþturan ve müktesebat fasýllarý itibarýyla
yürütülen tarama süreci 20 Ekim 2005 tarihinde baþlamýþ ve 13 Ekim
2006’da tamamlanmýþtýr.
Ancak, Ek Protokol’e iliþkin yükümlülüklerimizi yerine getirmediðimiz
gerekçesiyle, 11 Aralýk 2006 tarihli AB Genel Ýþler ve Dýþ Ýliþkiler
Konseyinde, “Konsey, Türkiye, gümrük birliðini Kýbrýs da dâhil olmak
üzere on üye ülkeyi kapsayacak þekilde geniþleten AB-Türkiye Ortaklýk
Anlaþmasýnýn Ek Protokolü’nde yer alan taahhütlerini yerine getirene
kadar, Türkiye’nin Kýbrýs Cumhuriyeti’ne getirdiði kýsýtlamalarla ilgili
sekiz faslýn müzakerelerinin askýya alýnmasýna ve diðer fasýllarýn
kapanmamasýna karar vermiþtir.” þeklinde karar alýnmýþtýr. Bu karar
nedeniyle, Ek Protokol konusu sekiz fasýl açýlamamakta ve diðer tüm
fasýllar kapatýlamamaktadýr.
11 Aralýk 2006 tarihli AB Genel Ýþler ve Dýþ Ýliþkiler Konseyi Kararý
çerçevesinde askýya alýnan fasýllar:
1. Fasýl: Mallarýn Serbest Dolaþýmý
3. Fasýl: Ýþ Kurma Hakký ve Hizmet Sunumu Serbestîsi
9. Fasýl: Mali Hizmetler
11. Fasýl: Tarým ve Kýrsal Kalkýnma
13. Fasýl: Balýkçýlýk
14. Fasýl: Taþýmacýlýk Politikasý
29. Fasýl: Gümrük Birliði
30. Fasýl: Dýþ Ýliþkiler
8
GÖKHAN
Ayrýca, 33 fasýldaki tarama süreci sona ermesine raðmen, Komisyon
tarafýndan hazýrlanan 8 faslýn tarama sonu raporu Konsey’de beklemektedir.
Dýþ, Güvenlik ve Savunma Politikasý Faslý raporu ise Komisyonca henüz
Konsey’e sunulmamýþtýr. Toplamda 9 faslýn tarama sonu raporlarýnýn
Konsey tarafýndan onaylanmamýþ olmasý, bu fasýllarda açýlýþ kriterlerinin
resmi olarak Türkiye’ye bildirilmesini engellemektedir.
Konsey’de tarama sonu raporlarý ele alýnmayan fasýllar:
2. Fasýl: Ýþçilerin Serbest Dolaþýmý
13. Fasýl: Balýkçýlýk
14. Fasýl: Taþýmacýlýk Politikasý
15. Fasýl: Enerji
23. Fasýl: Yargý ve Temel Haklar
24. Fasýl: Adalet, Özgürlük ve Güvenlik
30. Fasýl: Dýþ Ýliþkiler
31. Fasýl: Dýþ, Güvenlik ve Savunma Politikasý (Komisyon rapor
hazýrlamadý)
33. Fasýl: Mali ve Bütçesel Hükümler
Bunlarýn yaný sýra, Fransa ve Güney Kýbrýs Rum Yönetimi (GKRY) de
tek taraflý olarak bazý fasýllarýn açýlmasýný engellemektedir.
Fransa, baþta tam üyelikle doðrudan ilgili olduðu gerekçesiyle 5 faslýn
açýlmasýný engellemiþtir. Ancak, Þubat 2013’te “Bölgesel Politika ve
Yapýsal Araçlarýn Koordinasyonu” Faslý üzerindeki engelini kaldýrmýþtýr.
Fransa, þu dört faslý tek taraflý olarak bloke etmeye devam etmektedir:
“Tarým ve Kýrsal Kalkýnma”, “Ekonomik ve Parasal Politika”, “Mali ve
Bütçesel Hükümler” ile “Kurumlar“.
GKRY de, 8 Aralýk 2009 tarihli Genel Ýþler Konseyi toplantýsýnda 6
fasýlda ilerleme kaydedilmesini tek taraflý olarak “normalizasyon” þartýna
baðladýðýný beyan etmiþtir.
GKRY tek taraflý olarak aþaðýda belirtilen fasýllarý bloke etmektedir:
2. Fasýl: Ýþçilerin Serbest Dolaþýmý
15. Fasýl: Enerji
23. Fasýl: Yargý ve Temel Haklar
24. Fasýl: Adalet, Özgürlük ve Güvenlik
26. Fasýl: Eðitim ve Kültür
31. Fasýl: Dýþ Güvenlik ve Savunma Politikasý
9
GÖKHAN
Müzakere sürecinin baþlangýcýndan Haziran 2010 tarihine kadar sadece
13 fasýl müzakerelere açýlabilmiþ ve Haziran 2013 tarihine kadar olan 3
yýllýk süreçte hiçbir fasýl müzakerelere açýlmamýþtýr. 25 Haziran 2013
tarihinde AB Genel Ýþler Konseyi’nin “Bölgesel Politika ve Yapýsal
Araçlarýn Koordinasyonu” Faslý’nýn açýlmasýna karar vermesiyle birlikte
toplamda sadece 14 fasýl müzakerelere açýlmýþ ve Bilim-Araþtýrma Faslý
geçici olarak kapatýlmýþtýr.
Müzakereye açýlan fasýllar:
4. Fasýl: Sermayenin Serbest Dolaþýmý
6. Fasýl: Þirketler Hukuku
7. Fasýl: Fikri Mülkiyet Hukuku
10. Fasýl: Bilgi Toplumu ve Medya
12. Fasýl: Gýda Güvenliði, Veterinerlik ve Bitki Saðlýðý
16. Fasýl: Vergilendirme
18. Fasýl: Ýstatistik
20. Fasýl: Ýþletme ve Sanayi Politikasý
21. Fasýl: Trans-Avrupa Aðlarý
22: Bölgesel Politika ve Yapýsal Araçlarýn Koordinasyonu
25. Fasýl: Bilim ve Araþtýrma (geçici olarak kapatýlmýþtýr)
27. Fasýl: Çevre
28. Fasýl: Tüketicinin ve Saðlýðýn Korunmasý
32. Fasýl: Mali Kontrol
Sonuç olarak, açýlmayan 20 fasýldan 16’sý AB Konseyi veya bazý üye
ülkelerin siyasi nitelikli engellemeleri nedeniyle bloke edilmiþ durumdadýr.
Mevcut durumda açýlmasýnýn önünde siyasi engel bulunmayan 3 fasýl
kalmaktadýr. Bunlar, “Kamu Alýmlarý”, “Rekabet Politikasý” ve “Sosyal
Politika ve Ýstihdam” fasýllarýdýr.
b. Pozitif Gündem
Türkiye-AB iliþkileri açýsýndan önemli konulardaki iþbirliði mekanizmalarýnýn geliþtirilmesinin ve siyasi olarak engellenen fasýllar dâhil olmak
üzere, teknik kriterlerin en kýsa sürede yerine getirilmesinin amaçlandýðý
Pozitif Gündem süreci, 17 Mayýs 2012 tarihinde baþlatýlmýþtýr. Katýlým
müzakerelerinde siyasi nedenlerle kaybedilen ivmenin telafi edilmesinin,
siyasi engeller kalktýðýnda birden fazla faslý tek seferde müzakerelere
açabilmesinin hedeflendiði Pozitif Gündem kapsamýnda; 8 fasýlda çalýþma
grubu oluþturulmuþtur.
10
GÖKHAN
24’üncü Dönem Üçüncü Yasama Yýlýnda bu çalýþma gruplarýnýn
gerçekleþtirdikleri toplantýlar sonucunda, AB Komisyonu tarafýndan, üç
fasýlda (“Þirketler Hukuku”, “Mali Kontrol” ile “Tüketici ve Saðlýðýn
Korunmasý” fasýllarýnda) toplam dört kapanýþ kriterinin yerine getirildiði
ifade edilmiþtir.
c. 2012 Ýlerleme Raporu
Bilindiði gibi, Avrupa Komisyonu her yýl, Aralýk 1997 tarihli
Lüksemburg Zirvesi Sonuç Bildirgesine uygun olarak, Konsey’e ve Avrupa
Parlamentosu’na düzenli olarak ilerleme raporlarý sunmaktadýr. Avrupa
Komisyonu, 10 Ekim 2012 tarihinde Türkiye için “2012 yýlý ilerleme
Raporu ve 2012-2013 Geniþleme Stratejisi” belgelerini yayýmlamýþtýr.
Türkiye’nin AB üyeliðine hazýrlýk sürecinde kaydettiði ilerleme hakkýndaki
bu Rapor, büyük ölçüde önceki raporlardaki yapýyý takip etmiþtir.
Aralýk 2012 tarihinde ise Avrupa Birliði Bakanlýðý tarafýndan
Türkiye’nin AB süreci kapsamýnda gerçekleþtirdiði reformlarý anlatan
“Türkiye Tarafýndan Hazýrlanan 2012 Yýlý Ýlerleme Raporu” adýyla bir
kitapçýk yayýmlanmýþtýr.
Bu iki raporun karþýlaþtýrýldýðý özet tabloya Komisyonun web adresinden
ulaþmak mümkündür.4
1. Siyasi Kriterler
Türkiye’nin, demokrasiyi, hukukun üstünlüðünü, insan haklarýný,
azýnlýklara saygýyý ve azýnlýklarýn korunmasýný güvence altýna alan kurumlarýn
istikrarýný gerektiren Kopenhag siyasi kriterlerinin karþýlanmasýna yönelik
olarak kaydettiði ilerlemelerin incelendiði bu baþlýk altýnda özetle aþaðýda
belirtilen tespit ve önerilerde bulunulmuþtur:
Demokrasi ve hukukun üstünlüðü çerçevesinde;
- Yeni anayasa çalýþmalarý baþlatýlmýþ ve demokratik ve katýlýmcý bir
süreç uygulanmýþtýr. Bu çalýþmanýn dýþýnda kalan siyasi hayat ise sýnýrlý
diyalog ve sýkça yaþanan gerilimlerle nitelendirilebilir.
- Derin devletle ilgili olarak, suç örgütü olduðu iddia edilen Ergenekon
ve darbe planý hazýrlandýðý iddiasýyla açýlan Balyoz davalarý devam etmiþtir.
4
http://www.tbmm.gov.tr/komisyon/abuyum/index.htm
11
GÖKHAN
- 2010 yýlýnda yapýlan Anayasa deðiþikliði ile 1980 darbesini gerçekleþtirenlerin yargýlanmasý mümkün hale gelmiþ ve söz konusu yargýlama
süreci Nisan 2012’de baþlamýþtýr. Bunu, 1997 yýlýndaki 28 Þubat
“Postmodern Darbesi” dâhil, siyasete askeri müdahaleye iliþkin soruþturmalar
izlemiþtir.
- Türkiye’deki demokratik kurumlarýn düzgün iþleyiþine ve hukukun
üstünlüðüne duyulan güvenin güçlendirilmesi bakýmýndan bir fýrsat teþkil
eden bu davalar, yargý süreçlerinin geniþ kapsamlý olmasý ve söz konusu
süreçlerle ilgili eksikliklere yönelik ciddi endiþeler yüzünden gölgede
kalmýþtýr. Ayrýca, söz konusu davalar, Türk siyasetinde kutuplaþmaya yol
açma eðilimindedir. Bu davalarda savunma hakkýnýn güvence altýna alýnmasý
ve þeffaflýðýn saðlanmasý amacýyla, yargý süreçlerinin hýzlandýrýlmasý
gerekmektedir.
- Kürt meselesi, Türk demokrasisi için önemli bir zorluk olmaya devam
etmektedir. Diðer meselelerin yaný sýra Kürt meselesini ele almayý
amaçlayan 2009 tarihli demokratik açýlýmýn devamý gelmemiþtir.
- KCK soruþturmasýnda hukukun üstünlüðünün desteklenmesi ve
Uludere olayýnýn etkili ve þeffaf bir þekilde soruþturulmasýnýn saðlanmasý
konusunda gerekli dikkatin gösterilmesi gerekmektedir.
- Anayasanýn revize edilmesi, baþta Kürt meselesi olmak üzere, Türkiye’de
uzun süreden beri devam eden sorunlarýn ele alýnmasý için bir fýrsat
sunmaktadýr.
Yeni Anayasa çalýþmalarýna iliþkin olarak olumlu adýmlar atýlmýþtýr.
Þeffaflýk konusunda bazý sýnýrlamalar söz konusu olsa da demokratik ve
katýlýmcý bir süreç uygulanmýþtýr. Yeni Anayasa, demokrasi, hukukun
üstünlüðü, insan haklarý, azýnlýklara saygý ve azýnlýklarýn korunmasýný
teminat altýna alan kurumlarýn istikrarýný güçlendirmeli ve baþta Kürt
meselesi olmak üzere uzun süreden beri devam eden sorunlarý ele almalýdýr.
Uzlaþma ruhunun devam ettirilmesi ve mümkün olan en geniþ istiþarenin
saðlanmasý, yeni Anayasanýn meþruiyeti için kilit unsur teþkil etmektedir.
TBMM’nin bazý konu baþlýklarýnda kilit politika zorluklarýnýn ele
alýnmasýna dâhil olmasý konusunda ilerleme kaydedilmiþtir. Ancak, TBMM
komisyonlarý da dâhil olmak üzere, tüm taraflar arasýnda diyalog
oluþturulmasý temelinde, Meclisin gerektiði þekilde iþleyiþi henüz
saðlanmamýþtýr. Geliþmelere raðmen, özellikle askeri harcamalarýn kamu
mali yönetimi ile ilgili olarak, kapasite kýsýtlamalarý devam etmektedir.
12
GÖKHAN
TBMM’nin yürütmenin denetimi dâhil, kilit görevlerini yerine getirebilmesini
kuvvetlendirmek için, seçim ve siyasi partilere iliþkin kanunlar ve TBMM’nin
çalýþma usul ve esaslarý baþta olmak üzere, hukuki çerçeveye iliþkin reformlara
gerekli önemin gösterilmesi gerekmektedir. Sivil toplum ile istiþare kuraldan
ziyade istisna olmaya devam etmektedir.
Cumhurbaþkaný, görevlerini yerine getirirken Türkiye’nin siyasi
hayatýndaki uzlaþtýrýcý rolünü koruyarak, yeni bir anayasaya duyulan
ihtiyacý vurgulamýþ ve gazetecilerin tutuklanmasýyla ilgili endiþelerini dile
getirmiþtir.
Hükümet, yeni Anayasa çalýþmalarý ile daha fazla demokratikleþme ve
siyasi reform gerçekleþtirme taahhüdünde bulunmuþtur. Ancak, kilit
mevzuat yeterli hazýrlýk ve istiþare yapýlmadan sunulmuþ ve kabul
edilmiþtir. Uludere’de sivillerin hayatlarýný kaybettiði olay benzeri
durumlarda, yetkili makamlara etkili ve hýzlý soruþturma ve kamuoyu
önünde þeffaf bir araþtýrma yürütmeleri için yapýlan çaðrý yerine
getirilmemiþtir. Güneydoðudaki yerel yönetimler çok sayýdaki yerel
siyasetçinin tutuklanmasý sebebiyle sorunlar yaþamýþtýr. Yerinden yönetim
konusunda daha fazla çaba sarf edilmesi gerekmektedir.
Kamu yönetimi mevzuatýna iliþkin reformlarda ilerleme kaydedilmiþtir.
Kamu Denetçiliði Kurumunun kurulmasý, vatandaþlarýn haklarýnýn güvence
altýna alýnmasýnda ve kamu yönetiminin hesap verebilirliðinin saðlanmasýnda
önemli bir adýmdýr. Dýþ denetim ve kamu mali yönetimi ve kontrolü
güçlendirilmiþtir, ancak Sayýþtay Kanununda yapýlan son deðiþiklikler,
Sayýþtay denetimi ve kontrolünün baðýmsýzlýk ve etkililiðine iliþkin ciddi
endiþeler yaratmaktadýr. Ýdari iþlemlerin basitleþtirilmesine devam edilmiþtir.
Ancak, kamu görevlilerine iliþkin kapsamlý bir reform için daha fazla siyasi
destek gerekecektir.
Güvenlik güçlerinin sivil denetimi daha da güçlendirilmiþtir. Uygulamada
sýnýrlý kalmasýna raðmen, savunma bütçesinin TBMM tarafýndan denetlenmeye baþlanmasý olumludur. Genelkurmay Baþkanlýðý, siyasi konulara
doðrudan ya da dolaylý müdahale etmekten genel olarak kaçýnmýþtýr. Sivilasker iliþkilerinin daha fazla demokratikleþtirilmesinde birkaç sembolik
adým atýlmýþtýr. Özellikle askeri yargý sistemine ve Jandarmanýn sivil
denetimine yönelik daha fazla reform gerçekleþtirilmesine ihtiyaç
bulunmaktadýr.
13
GÖKHAN
Yargý alanýnda bazý ilerlemeler kaydedilmiþtir. Yargýnýn etkinliðini
artýrmak ve mahkemelerin artan iþ yükünü hafifletmek amacýyla mevzuatta
deðiþiklik yapýlmýþtýr. Temmuz ayýnda kabul edilen Üçüncü Yargý Reformu
Paketi, Türk ceza adaleti sisteminin yönetilmesindeki sorunlu alanlarý
yeterince ele almamakla birlikte, doðru yönde atýlmýþ bir adýmdýr. 2009 yýlý
Yargý Reform Stratejisi revize edilmektedir. Ancak, ceza adaleti sistemi ve
aðýr ceza davalarýnýn yüklü miktarda yýðýlmasý dâhil olmak üzere, yargýnýn
baðýmsýzlýðý, tarafsýzlýðý ve etkinliði ile ilgili daha fazla çaba harcanmasý
gerekmektedir. Yargý alanýnda çalýþan kadýnlarýn oranýnýn artýrýlmasý
gerekmektedir.
Yolsuzlukla mücadele konusunda, suçun mahiyeti ve siyasi partilerin
finansmanýnýn þeffaflýðý konularýnda bazý geliþmeler kaydedilmekle
birlikte, sýnýrlý ilerleme olmuþtur. Siyasi partilerin finansmanýnýn daha þeffaf
olmasý gerekmektedir. Milletvekili dokunulmazlýðýnýn geniþ kapsamý bu
alanda bir eksiklik olarak kalmaya devam etmektedir. Yolsuzluk davalarýyla
ilgili soruþturma, iddianame ve mahkûmiyet kararlarýna iliþkin bir izleme
mekanizmasý hâlâ oluþturulmamýþtýr. Yolsuzlukla mücadele davalarýnda
tarafsýzlýk konusunda endiþeler bulunmaktadýr.
Ýnsan haklarýný geliþtirme ve uygulama konusunda, özellikle Adalet
Bakanlýðý ve TBMM Ýnsan Haklarýný Ýnceleme Komisyonunun çalýþmalarýyla,
uluslararasý insan haklarý hukukuna riayet konusunda bazý ilerlemeler
kaydedilmiþtir. Ancak, insan haklarý yapýlarýný güçlendirme konusunda önemli
reformlara ihtiyaç duyulmaktadýr ve insan haklarý savunucularýnýn aleyhine
baþlatýlan cezai kovuþturma sayýsý endiþe vericidir.
Gözaltý merkezlerinde iþkence ve kötü muamele vakalarýnda azalma
eðilimi görülmüþtür; ancak, aþýrý güç kullanma iddialarý endiþe konusu
olmaya devam etmektedir. Ýnsan haklarý ihlallerinin cezasýz kalmasýyla
mücadele konusunda çok sýnýrlý ilerleme kaydedilmiþtir. Adli soruþturmalarda
önemli ölçüde yýðýlma vardýr, ancak öncelik, birçok iyi belgelendirilmiþ
davada görüldüðü üzere, güvenlik güçleri tarafýndan baþlatýlan karþýtiddialara verilmektedir.
Cezaevlerindeki þikâyet sistemi için bir reforma ihtiyaç duyulmaktadýr.
Sýhhi ve diðer fiziki koþullarý önemli ölçüde etkileyen, cezaevlerinin aþýrý
kalabalýk oluþundan kaynaklanan sorunlar devam etmektedir.
14
GÖKHAN
Adalete eriþim konusunda sýnýrlý ilerleme kaydedilmiþtir. Adli yardýmýn
kapsamý ve kalitesi yetersizdir. Uzun süredir devam eden sorunlarýn
çözülmesini saðlayacak etkili bir izleme mekanizmasý bulunmamaktadýr.
Ýfade özgürlüðü ihlallerindeki artýþ ciddi endiþelere sebep olmaktadýr
ve basýn özgürlüðü uygulamada daha da kýsýtlanmýþtýr. Özellikle örgütlü
suçlar ve terörizmle ilgili yasal çerçeve ve bunun mahkemelerce yorumu
istismara neden olmaktadýr. Devlet yetkilileri tarafýndan medyaya yapýlan
baský ve eleþtirel gazetecilerin iþten çýkarýlmasýyla birlikte bu durum, oto
sansürün yaygýnlaþmasýna neden olmuþtur. Ýnternet sitelerinin sýklýkla
yasaklanmasý ciddi bir endiþe kaynaðý olmaktadýr ve internet hakkýndaki
kanunun revize edilmesi gerekmektedir.
Toplanma ve örgütlenme özgürlüðüne iliþkin tablo karýþýktýr.
Özellikle Kürt meselesiyle ilgili, ancak sadece bununla sýnýrlý olmayan
gösterilere izin verilmediði durumlarda güvenlik güçleri tarafýndan þiddet
ve orantýsýz güç kullanýmýnýn yaþandýðý vakalar mevcuttur. Toplanma ve
örgütlenme özgürlüðüne iliþkin anayasal hak zaman zaman oldukça dar
yorumlanmýþtýr. Güvenlik güçlerinin aþýrý güç kullanýmýna iliþkin iddialarýn
soruþturulmasý ve uygun görüldüðünde kovuþturulmasý amacýyla, Toplantý
ve Gösteri Yürüyüþleri Kanununun revize edilmesi gerekmektedir.
Düþünce, vicdan ve din özgürlüðü konusunda sýnýrlý ilerleme
kaydedilmiþtir. Avrupa Ýnsan Haklarý Mahkemesi içtihadýnýn uygulanmasý
bakýmýndan vicdani ret konusunda bazý ilerlemeler kaydedilmiþtir.
Gayrimüslim cemaatlerle diyalog devam etmiþtir. Bununla birlikte, azýnlýk
dinlerine inananlar ya da herhangi bir inancý olmayanlar, ayrýmcýlýkla
karþýlaþmaya devam etmiþ ve aþýrý uçlardaki kiþilerin tehditlerine maruz
kalmýþlardýr. Tüm gayrimüslim cemaatlerin ve Alevilerin, yersiz
kýsýtlamalar olmaksýzýn faaliyet gösterebilmelerine yönelik olarak AÝHS
ile uyumlu bir hukuki çerçeve henüz oluþturulmamýþtýr.
2. Ekonomik Kriterler
Rapor’da “Ekonomik Kriterler” baþlýðý altýnda Komisyonun, Haziran
1993 tarihli Kopenhag Zirvesi sonuçlarý çerçevesinde “Birliðe üyeliðin,
iþleyen bir piyasa ekonomisinin mevcudiyeti ve Birlik içinde rekabet baskýsý
ve piyasa güçleriyle baþ edebilme kapasitesi” temelinde tahlil ettiði ifade
edilen ekonomiye iliþkin tespitler özetle þu þekilde belirtilmiþtir:
15
GÖKHAN
- Yüksek seviyelerde seyreden ekonomik büyüme, zayýflayan iç talebe
baðlý olarak yavaþlamaktadýr. Dýþ dengesizlikler kayda deðer biçimde
mevcudiyetini sürdürmüþtür. Ekonomideki güçlü toparlanma, istihdamda
ciddi bir artýþý ve iþsizlik oranýnda gerilemeyi beraberinde getirmiþtir.
- Enflasyon yüksek seyretmeye devam etse de, 2012 ortasýnda, hýzla
artan gýda fiyatlarýna raðmen, gerilemiþtir.
- Para politikasý, özellikle kredi geniþlemesini baskýlamasý ve ayný
zamanda cari iþlemler açýðýnýn azaltýlmasýna yaptýðý katký açýsýndan giderek
daha baþarýlý olmuþtur.
- Mali performans tatmin edicidir. Ancak, mali þeffaflýðý artýrmaya
yönelik çaba gösterilmemiþtir.
- Finansal belirsizlikler ve küresel riskler göz önünde bulundurulduðunda
ekonomideki yumuþak iniþe iliþkin kýrýlganlýklar mevcudiyetini sürdürmektedir.
- Piyasa mekanizmalarýnýn iþleyiþi bozulmamýþtýr.
- Eðitim harcamalarýndaki artýþ ve gerçekleþtirilen reformlar, eðitime
eriþim ve okullaþma oranlarýný olumlu yönde etkilemesine raðmen eðitimin
kalitesine yönelik önemli sorunlar mevcudiyetini sürdürmektedir.
- Ülkenin fiziki sermayesinin geliþtirilmesinde sýnýrlý ilerleme saðlanmýþtýr.
- Devlet desteklerinde þeffaflýðýn artýrýlmasýna yönelik çok sýnýrlý
ilerleme kaydedilmiþtir.
- AB ile ticari ve ekonomik bütünleþme yüksek seviyede seyretmeye
devam etmiþtir.
- Özellikle Türk Lirasý’nýn 2011 yýlýnda deðer kaybetmesi nedeniyle,
Türkiye’nin uluslararasý rekabet gücü artmýþtýr.
3. Üyelik Yükümlülüklerini Üstlenebilme Yeteneði
Ýlerleme Raporu’nun dördüncü bölümünde ise Türkiye’nin AB
müktesebatýndan kaynaklanan üyelik yükümlülüklerini üstlenebilme
yeteneði ve Türkiye’nin AB müktesebatýný uygulamaya iliþkin idari
kapasitesi 33 müktesebat faslý bakýmýndan deðerlendirilmiþtir. Avrupa
Komisyonunun hazýrladýðý 2012 Türkiye Ýlerleme Raporu ile Avrupa Birliði
Bakanlýðýnýn hazýrladýðý raporun fasýllar bazýnda karþýlaþtýrma tablosu
Komisyonun web sayfasýnda yer almaktadýr.
16
GÖKHAN
III) AVRUPA BÝRLÝÐÝ UYUM KOMÝSYONU FAALÝYETLERÝ
a. Komisyona Havale Edilen Kanun Tasarý ve Teklifleri
TBMM Baþkanlýðý tarafýndan Komisyona Üçüncü Yasama Yýlý’nda,
5 adet kanun teklifi ile 13 adet kanun tasarýsý havale edilmiþtir. Bunlardan
9 adet tasarý (4’ü uluslararasý anlaþmalarýn uygun bulunmasýna dair kanun
tasarýlarý olmak üzere) görüþülemeyerek iade edilmiþtir. Kanun tasarýlarýndan
4 adedi ise görüþülerek karara baðlanmýþ ve söz konusu raporlar esas
komisyona gönderilmek üzere Meclis Baþkanlýðýna sunulmuþtur.
24. Dönem 3. Yasama Yýlý sonu itibariyle Türkiye Büyük Millet Meclisi
Baþkanlýðýnca Avrupa Birliði Uyum Komisyonuna havale edilip
görüþülmeyi bekleyen 4 kanun tasarýsý, 11 kanun teklifi ve 8 kanun
hükmünde kararname olmak üzere toplam 23 dosya bulunmaktadýr.
(NOT: Komisyonda görüþülmeyi bekleyen ya da esas komisyona iade
edilen tasarý ve tekliflere iliþkin bilgilere Komisyonun web sayfasýndan
eriþilebilir.)
b. Komisyon Toplantýlarýnda Görüþülen Tasarý ve Teklifler
Komisyonun görevi 15.04.2003 tarihli ve 4847 sayýlý Avrupa Birliði
Uyum Komisyonu Kanununun 3’üncü maddesinde, “Baþkanlýðýn talebi
üzerine ya da istenildiðinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Baþkanlýðýna
sunulan kanun tasarý ve teklifleri ile kanun hükmünde kararnamelerin
Avrupa Birliði Mevzuatýna uygunluðunu inceleyerek ihtisas komisyonlarýna
görüþ sunmak” þeklinde ifade edilmiþtir. Söz konusu Kanun hükmü gereði,
Komisyona havale edilen tasarý ve teklifler bu çerçevede incelenip
görüþülmektedir.
Avrupa Birliði Uyum Komisyonunun, 24’üncü Dönem üçüncü Yasama
Yýlýnda görüþtüðü 4 tasarý hakkýndaki bilgiler aþaðýda yer almaktadýr.
1. Elektrik Piyasasý Kanunu Tasarýsý
1/724 Esas Numaralý Elektrik Piyasasý Kanunu Tasarýsý Komisyonun 9
Ocak 2013 tarihli 11’inci toplantýsýnda görüþülmüþtür.
Avrupa Birliði mevzuatýna daha fazla uyum saðlanmasý amaçlanan
Tasarý ile rekabet ortamýnda özel hukuk hükümlerine göre faaliyet gösteren,
mali açýdan güçlü, istikrarlý ve þeffaf bir elektrik enerjisi piyasasýnýn
oluþturulmasý ve bu piyasada baðýmsýz bir düzenleme ve denetimin
yapýlmasýnýn saðlanmasý öngörülmüþtür.
17
GÖKHAN
Tasarý üzerinde yapýlan müzakereler tamamlandýktan sonra, Tasarýnýn
tümü üzerindeki uygunluk görüþünün Komisyonda ifade edilen görüþlerle
birlikte esas komisyona bildirilmesi kararlaþtýrýlmýþtýr.
2. Kamu Finansmaný ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkýndaki
Kanun ile Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Deðiþiklik
Yapýlmasýna Dair Kanun Tasarýsý
11/747 Esas Numaralý Kamu Finansmaný ve Borç Yönetiminin
Düzenlenmesi Hakkýndaki Kanun ile Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde
Kararnamelerle Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Tasarýsý Komisyonun
7 Mart 2013 tarihli 12’nci toplantýsýnda görüþülmüþtür.
Tasarýnýn “Ulusal Fon” ve Avrupa Birliði süreci ile ilgili olduðu görülen
9’uncu ve 11’inci maddeleri aþaðýda belirtilen düzenlemeleri içermiþtir:
- Avrupa Birliði ile imzalanan Mutabakat Zaptýyla kurulmuþ bulunan
Ulusal Fonun projelerin eþ finansmaný ve Avrupa Komisyonuna yapýlacak
diðer ödemelere iliþkin iþlemlerinde yararlanýcý ve uygulayýcý birimlerin
yükümlülükleri düzenlenmiþtir. Bu çerçevede; Türkiye-Avrupa Birliði mali
iþbirliði kapsamýnda saðlanacak mali kaynaklar için Türkiye’nin saðlamak
zorunda olduðu ulusal eþ finansmanýn yararlanýcý kuruluþlar tarafýndan
yerine getirilmesi ve program yararlanýcýsý kurumun eþ finansman saðlama
yükümlülüðü bulunup bulunmadýðýna bakýlmaksýzýn, doðabilecek ilave
finansman ihtiyacýný kendisinin karþýlayacaðý hüküm altýna alýnmasý
öngörülmüþtür.
- 193 sayýlý Gelir Vergisi Kanununa bir geçici madde eklenmesi öngörülmektedir. Söz konusu maddeyle Avrupa Topluluðu Sözleþmeleri çerçevesinde
saðlanan hibelerin gelir vergisine tabi tutulmayarak tamamýnýn iliþkili
olduðu projelerde kullanýlabilmesine imkân saðlanmaktadýr.
Tasarýsýnýn Komisyon ile ilgili 9’uncu ve 11’inci maddeleri üzerindeki
görüþmeler tamamlandýktan sonra, Komisyonun uygunluk görüþünün esas
komisyona bildirilmesi karara baðlanmýþtýr.
3. Patent Haklarýnýn Korunmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde
Kararname ile Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Tasarýsý
1/756 esas numaralý “Patent Haklarýnýn Korunmasý Hakkýnda Kanun
Hükmünde Kararname ile Bazý Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde
Deðiþiklik Yapýlmasýna Dair Kanun Tasarýsý”, Komisyonun 27 Mart 2013
tarihli 14’üncü toplantýsýnda görüþülmüþtür.
18
GÖKHAN
Tasarýnýn genel gerekçesine bakýldýðýnda Tasarý ile;
- Avrupa Birliðine ekonomik ve ticarî uyumun bir gereði olarak 1994
yýlýnda kurulan Türk Patent Enstitüsünün (TPE), personel açýðýnýn
giderilmesi ile TPE’nin, sýnai mülkiyet haklarý alanýnda, görevlerini etkin
biçimde yerine getirebilecek personele ve idari yapýya sahip bir kurum
haline getirilmesinin saðlanmasýnýn,
- 551 sayýlý Patent Haklarýnýn Korunmasý Hakkýnda Kanun Hükmünde
Kararnamede yapýlacak deðiþiklikle, Türkiye Cumhuriyeti’nin gerçeklerine
ve ihtiyaçlarýna uygun ve daha iyi iþleyebilecek bir sistemin oluþturulmasý
ve AB mevzuatý ile Patent Kanunu Anlaþmasý, Patent Ýþbirliði Anlaþmasý,
Dünya Ticaret Örgütü Ticaretle Baðlantýlý Fikri Mülkiyet Haklarý
Anlaþmasý (TRIPS Anlaþmasý) ve Avrupa Patent Sözleþmesi gibi taraf
olduðumuz uluslararasý anlaþmalara uyum saðlanmasýnýn,
- 554 sayýlý Endüstriyel Tasarýmlarýn Korunmasý Hakkýnda Kanun
Hükmünde Kararnamede yapýlacak deðiþiklikle; uygulamada karþýlaþýlan
sorunlara çözüm getirilmesi ve Avrupa Birliði düzenlemelerine tam
uyumun saðlanmasý ile taraf olduðumuz uluslararasý anlaþmalara, özellikle
Endüstriyel Tasarýmlarýn Uluslararasý Tesciline Ýliþkin Lahey Anlaþmasýnýn
Cenevre Metnine uyum saðlanmasýnýn,
amaçlandýðý anlaþýlmaktadýr.
Tasarýnýn tümü üzerindeki görüþmelerin tamamlanmasýnýn ardýndan
görüþmenin tümü üzerindeki müzakerelerle sýnýrlý tutulmasý ve Komisyonun
uygunluk görüþünün esas komisyona bildirilmesi kararlaþtýrýlmýþtýr.
4. Silah Kanunu Tasarýsý
23’üncü yasama döneminde, 04.09.2009 tarihinde tali olarak Komisyonumuza havale edilen Silah Kanunu Tasarýsý, Komisyonumuzca
13.10.2009 tarihinde görüþülmüþ ve raporumuz Baþkanlýða sunulmuþtur.
Ancak, Tasarý 23’üncü yasama döneminde sonuçlandýrýlamadýðýndan
hükümsüz kalmýþ ve Ýçtüzüðün 77’nci maddesi uyarýnca 16.04.2013
tarihinde 1/765 esas numarasýyla Bakanlar Kurulu tarafýndan yenilenmiþtir.
Yenilenen Tasarý, 22.04.2013 tarihinde Komisyona tekrar havale edilmiþtir.
Tasarýnýn genel gerekçesinde; yivli ve yivsiz silahlara iliþkin hususlarýn,
farklý iki Kanunda ayrý ayrý düzenlenmesinin ve bazý hususlara her iki
kanunda da yer verilmiþ olmasýnýn, uygulamada bir takým sýkýntý ve
19
GÖKHAN
tereddütlere yol açmasýndan dolayý; silahlara iliþkin hususlarýn bir kanun
altýnda toplanarak, uygulamada karþýlaþýlan sorunlarýn asgari düzeye
indirilmesi ve sivil kullaným amaçlý silahlara iliþkin düzenlemelerin Avrupa
Birliði müktesebatý ile uyumlaþtýrýlmasýnýn amaçlandýðý ifade edilmiþtir.
Tasarý, Komisyonun 15.05.2013 tarihli toplantýsýnda görüþülmüþ ve
yapýlan görüþmelerin tamamlanmasýnýn ardýndan, Komisyon Raporunun
üyeler tarafýndan ifade edilen görüþler doðrultusunda hazýrlanarak esas
komisyona iletilmesi kararlaþtýrýlmýþtýr.
c. Komisyonca Kabul Edilen Yabancý Heyetler
Komisyon Üçüncü Yasama Yýlýnda, aþaðýda belirtilen heyetleri kabul
etmiþtir:
Makedonya – Avrupa Birliði Karma Parlamento Komisyonu Eþ Baþkaný
Sayýn Kenan HASÝPÝ ve Komisyon Üyelerinin Ziyareti
Makedonya – Avrupa Birliði Karma Parlamento Komisyonu Eþ Baþkaný
Sayýn Kenan HASÝPÝ ve Komisyon üyeleri Sayýn Silvana BONEVA, Sayýn
Aleksandar SPASENOVSKÝ ile Sayýn Arben LYABENÝÞTA 17.01.2013
tarihinde Avrupa Birliði Uyum Komisyonunu (Komisyon) ziyaret etmiþtir.
Ziyarette; Komisyon Baþkaný Sayýn Mehmet TEKELÝOÐLU, Komisyon
üyeleri Sayýn Ayþe Eser DANIÞOÐLU, Sayýn Aykan ERDEMÝR ve Sayýn
Kasým GÜLPINAR hazýr bulunmuþlardýr.
Lüksemburg Temsilciler Meclisi Üyelerinin Ziyareti
Lüksemburg Temsilciler Meclisi Üyelerinden Hristiyan Sosyal Halk
Partisi (CSV) Milletvekili Sayýn Serge WÝLMES, Yeþiller Partisi
Milletvekili Sayýn Félix BRAZ ve CSV parlamento danýþmaný Sayýn
Charles HURT 12.02.2013 tarihinde Avrupa Birliði Uyum Komisyonunu
(Komisyon) ziyaret etmiþtir. Ziyarette; Komisyon Baþkaný Sayýn Mehmet
TEKELÝOÐLU, Komisyon üyeleri Sayýn Haluk ÖZDALGA, Sayýn Ali
ÞAHÝN, Sayýn Aykan ERDEMÝR ve Sayýn Halide ÝNCEKARA hazýr
bulunmuþlardýr.
KKTC Heyetinin Ziyareti
Kuzey Kýbrýs Türk Cumhuriyet Meclisi Milletvekilleri Sayýn Hasan
TAÇOY, Sayýn Teberrüken ULUÇAY, Sayýn Özdil NAMÝ ve Sayýn Ýlkay
KAMÝL ile AB Koordinasyon Merkezi Koordinatörü Sayýn Erhan ERÇÝN
20
GÖKHAN
25.02.2013 tarihinde Avrupa Birliði Uyum Komisyonunu ziyaret
etmiþlerdir. Ziyarette, Komisyon Baþkaný Sayýn Mehmet TEKELÝOÐLU ve
Komisyon üyesi milletvekilleri hazýr bulunmuþlardýr.
Bosna Hersek Büyükelçisinin Ziyareti
Bosna Hersek Büyükelçisi Sayýn Damir DZANKO 28.02.2013
tarihinde Avrupa Birliði Uyum Komisyonunu ziyaret etmiþtir. Ziyarette,
Komisyon Baþkanvekili Sayýn Haluk ÖZDALGA hazýr bulunmuþlardýr.
AB Konseyi Geniþleme Çalýþma Grubu (COELA) Ziyareti
AB Konseyi Geniþleme Çalýþma Grubu (COELA) 25.03.2013 tarihinde
Avrupa Birliði Uyum Komisyonunu ziyaret etmiþtir. Ziyarette Komisyon
Baþkaný Sayýn Mehmet TEKELÝOÐLU, Komisyon üyeleri Sayýn Zühal
TOPÇU ve Sayýn Aylin NAZLIAKA hazýr bulunmuþlardýr.
d. Komisyonun Yurtdýþý Faaliyetleri
49. Avrupa Birliði Parlamentolarý Topluluk ve Avrupa Ýþleri Komisyonlarý
Baþkanlarý (COSAC) Toplantýsý (27-28 Ocak 2013 / Dublin )
49. Avrupa Birliði’ne Üye ve Aday Ülkelerin Avrupa Birliði Parlamentolarý
Topluluk ve Avrupa Ýþleri Komisyonlarý Konferansý Baþkanlarý toplantýsý
Ýrlanda Parlamentosu himayesinde 27-28 Ocak 2013 tarihlerinde
Ýrlanda’nýn baþkenti Dublin’de gerçekleþtirilmiþtir. Toplantýya Türkiye’den
Ýzmir Milletvekili ve AB Uyum Komisyonu Baþkaný Sayýn Mehmet
TEKELÝOÐLU, Ankara Milletvekili ve AB Uyum Komisyonu Baþkanvekili
Sayýn Haluk ÖZDALGA’dan oluþan bir heyet katýlmýþtýr.
49. Avrupa Birliði Parlamentolarý Topluluk ve Avrupa Ýþleri Komisyonlarý
Konferansý Genel Kurul Toplantýsý (23-25 Haziran 2013 /Dublin)
49. Avrupa Birliði Parlamentolarý Topluluk ve Avrupa Ýþleri Komisyonlarý
Konferansý Genel Kurul Toplantýsý, Ýrlanda Parlamentosu ev sahipliðinde
23-25 Haziran 2013 tarihlerinde Ýrlanda’nýn baþkenti Dublin’de
gerçekleþtirilmiþtir. Toplantýya AB Uyum Komisyonu Baþkaný Ýzmir
Milletvekili Sayýn Mehmet TEKELÝOÐLU, AB Uyum Komisyonu üyeleri
Ýstanbul Milletvekili Sayýn Ayþe Eser DANIÞOÐLU ile Kahramanmaraþ
Milletvekili Sayýn Yýldýrým Mehmet RAMAZANOÐLU’dan oluþan bir
heyet katýlmýþtýr.
21
GÖKHAN
50. Avrupa Birliði Parlamentolarý Topluluk ve Avrupa Ýþleri Komisyonlarý
Baþkanlarý Toplantýsý (07-08 Temmuz 2013 / Vilnius) )
50. Avrupa Birliði’ne Üye ve Aday Ülkelerin Avrupa Birliði
Parlamentolarý Topluluk ve Avrupa Ýþleri Komisyonlarý Konferansý
Baþkanlarý toplantýsý Litvanya Parlamentosu himayesinde 07-08 Temmuz
2013 tarihlerinde Litvanya’nýn baþkenti Vilnius’ta gerçekleþtirilmiþtir.
Toplantýya AB Uyum Komisyonu Baþkaný Ýzmir Milletvekili Sayýn
Mehmet TEKELÝOÐLU ile AB Uyum Komisyonu üyesi Konya
Milletvekili Sayýn Cem ZORLU’dan oluþan bir heyet katýlmýþtýr.
7. Güneydoðu Avrupa Ýstikrar ve Ýþbirliði Sürecine katýlan ülkelerin
Avrupa Entegrasyonu/Ýþleri Komisyonlarý Konferansý (COSAP) Toplantýsý,
22 Mart 2013 / Bosna Hersek)
Güneydoðu Avrupa Ýstikrar ve Ýþbirliði Sürecine katýlan ülkelerin
Avrupa Entegrasyonu/Ýþleri Komisyonlarý Konferansý 7. Toplantýsý, 22 Mart
2013 tarihinde Bosna Hersek’in baþkenti Saraybosna’da yapýlmýþtýr.
TBMM’yi temsilen, Toplantýya AB Uyum Komisyonu Baþkaný Ýzmir
Milletvekili Sayýn Mehmet TEKELÝOÐLU ile AB Uyum Komisyonu
Üyesi Nevþehir Milletvekili Sayýn Ebu Bekir GÝZLÝGÝDER katýlmýþtýr.
Toplantý’da, AB Uyum Komisyonu Baþkaný Sayýn Mehmet TEKELÝOÐLU, TBMM Baþkaný Sayýn Cemil ÇÝÇEK’in, COSAP Dönem Baþkaný
sýfatýyla Bosna Hersek Parlamentosu Baþkanlýðý’na yazdýðý 17 Eylül 2012
tarihli mektuplarý çerçevesinde ülkemizin COSAP üyeliði talebini dile
getirmiþtir. Ancak, Arnavutluk heyetinin bulunmamasý (COSAP içtüzüðü
uyarýnca bu tür bir kararýn oybirliðiyle alýnmasý gerekmektedir) ve COSAP
üyelerinin iç istiþare prosedürlerini tamamlamamýþ olmalarý nedeniyle
üyeliðimiz gündeme alýnamamýþtýr. Bununla birlikte, Üsküp‘te yapýlmasý
planlanan 8. COSAP Toplantýsý’nda üyeliðimizin karara baðlanmasý
beklenmektedir.
22
GÖKHAN
IV) PARLAMENTOLAR ARASI DEÐÝÞÝM VE DÝYALOG
PROJESÝ
28 Mayýs 2012’de baþlatýlan “Parlamentolar Arasý Deðiþim ve Diyalog
Projesi” kapsamýnda 3. Yasama Yýlý’nda, AB üyesi ülkelerle gerçekleþtirilmesi
hedeflenen 40 deðiþim ziyaretinden 10’u gelen heyetlerce, 9’u giden
heyetlerce olmak üzere, 19 deðiþim ziyareti tamamlanmýþtýr. Bu ziyaretler
kapsamýnda, 10 ülkeden 22 yabancý milletvekili ve 8 parlamento çalýþaný
ülkemizi ziyaret etmiþ iken, 22 Türk milletvekili ve 9 parlamento çalýþaný ise
9 AB üyesi ülkenin Parlamentolarýný ziyaret etmiþtir.
a. Proje Toplantýlarý
1. Hoþgörü Sempozyumu (26-27 Kasým 2012, Viyana)
Hoþgörü Sempozyumu’na Türkiye, Avusturya, Fransa ve Portekiz’den
milletvekilleri ile Türkiye ve AB üyesi ülkelerden çeþitli STK temsilcileri,
akademisyenler ve gazetecilerden oluþan 91 katýlýmcý iþtirak etmiþtir.
Sempozyum kapsamýnda 26 Kasým 2012 günü açýlýþ konuþmalarýnýn
ardýndan gerçekleþtirilen “Hoþgörü ve Karþýlýklý Anlayýþýn Teþvik Edilmesi:
Türkiye ve AB’den Örnekler” ve “Türkiye ile AB Arasýnda Ortak Deðerler
Temelinde Köprüler Kurulmasý” konulu oturumlarýn akabinde Avusturya
Parlamentosu, Temel Haklar Ajansý ve Hristiyan-Müslüman Diyalog
Merkezi ziyaret edilmiþtir.
Programýn ikinci gününde ise toplantýlara “Kültürler Arasý Diyaloðun
Önündeki Engellerle Mücadele” ve “Türkiye ile AB’de Hoþgörünün
Teþviki Konusunda Medyanýn Rolü” isimli oturumlar ile devam edilmiþ,
ardýndan Sayýn Bekir KARLIÐA öncülüðünde hazýrlanan “Batýya Doðru
Akan Nehir” isimli belgeselin 20 dakikalýk bir tanýtým filmi gösterilmiþtir.
2. Terör Sempozyumu (16-17 Þubat 2013, Antalya)
Terör Sempozyumuna, Baþbakan Yardýmcýsý ve Terörle Mücadele
Yüksek Kurulu Baþkaný Sayýn Prof. Dr. Beþir ATALAY ile Kültür ve
Turizm Bakaný Sayýn Ömer ÇELÝK’in yaný sýra; Türkiye, Almanya,
Avusturya, Belçika, Bulgaristan, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Fransa,
Ýrlanda, Ýspanya, Ýtalya, Litvanya, Macaristan, Polonya, Portekiz,
Yunanistan ve Avrupa Parlamentosundan milletvekilleri (Avrupa’dan 21,
TBMM’den 16 milletvekili) yerel siyasetçiler, bürokratlar, akademisyenler,
STK temsilcileri ve gazeteciler olmak üzere 120 kiþi katýlmýþtýr.
23
GÖKHAN
Toplantýda “Terör: AB ve Türkiye Perspektifi”; “Güvenlik mi Özgürlük
mü?” “Terörle Mücadelede Sýnýr Ötesi Ýþbirliði” ve “Medya ve Terör:
Güvenlik Hakký ve Bilgi Edinme Hakký” baþlýklý konular ele alýnmýþtýr.
Toplantý sýrasýnda Akdeniz Üniversitesi’nin AB Erasmus Programýna
katýlan Türk ve yabancý öðrenciler, katýlýmcýlar ile bir araya gelmiþler ve
program hakkýnda görüþ alýþveriþinde bulunmuþlardýr.
3. Ýyi Yönetiþim Sempozyumu (29-30 Nisan 2013, Berlin)
Ýyi Yönetiþim Sempozyumu’na Türkiye, Romanya, Macaristan, Ýrlanda
ve Portekiz’den milletvekilleri ile Türkiye ve AB üyesi ülkelerden çeþitli
STK temsilcileri, akademisyenler ve gazetecilerden oluþan 91 katýlýmcý
iþtirak etmiþtir.
Sempozyum kapsamýnda 29 Nisan 2013 günü açýlýþ konuþmalarýnýn
ardýndan “Ýyi Yönetiþim Ýlkelerinin Uygulanmasý: Genel Bakýþ; Ne Kadar
Þeffaf, Hesap Verebilir, Katýlýmcý ve Etkili?” ve “Ýyi Yönetiþimde Hesap
Verebilirlik, Þeffaflýk ve Etkinlik” konulu oturumlar gerçekleþtirilmiþtir.
Daha sonra Almanya Adalet Bakanlýðýnda Alman Parlamenter sisteminde
yasama süreci konusunda bilgi alýnmýþ ve Almanya Federal Meclisi ziyaret
edilmiþtir.
Programýn ikinci gününde ise toplantýlara “Ýyi Yönetiþimde Türkiye ve
AB Perspektifi” ve “Ýyi Yönetiþimde Medyanýn Rolü: Yürütmenin
Ýzlenmesinde Bir Araç olarak Medya” isimli oturumlar ile devam edilmiþ,
ardýndan ülkemizin kültür mirasý olan Bergama Müzesi ziyaret edilmiþtir.
4. AB-Türkiye Ýliþkileri: Geleceðe Yönelik Beklentiler Sempozyumu,
(27-28 Mayýs 2013, Van)
AB-Türkiye Ýliþkileri: Geleceðe Yönelik Beklentiler Sempozyumuna
Türkiye, Fransa, Macaristan, Ýrlanda, Polonya, Portekiz ve Romanya’dan
milletvekilleri, STK temsilcileri, akademisyenler ve gazetecilerden oluþan
107 katýlýmcý iþtirak etmiþtir.
Sempozyum kapsamýnda “AB-Türkiye: Geçmiþten Geleceðe”, “ABTürkiye: Ortak Deðerler, Avrupalýlýk ve Kültürel Kimlikler”, “Mali Krizin
Türkiye ve AB’ye Etkileri”, “Avrupa Birliði Yolunda Sivil Toplum ve
Gençlik” konulu oturumlar düzenlenmiþtir.
24
GÖKHAN
27 Mayýs 2013 tarihinde Van’da Avrupa Birliði’nden bir proje
kapsamýnda destek alan Urartu Halý ve Kilim Merkezi’ne bir ziyaret
gerçekleþtirilmiþtir. 28 Mayýs 2013 tarihinde ise Van Gölü ve Akdamar
Kilisesi ziyaret edilmiþtir.
5. Gençlik, Deðiþim ve Demokrasi Uluslararasý Yaz Kampý (3-5
Temmuz 2013, Ýzmir)
Açýlýþý toplantýsýna AB Bakaný Sayýn Egemen Baðýþ’ýn katýldýðý
Gençlik, Deðiþim ve Demokrasi konulu Uluslararasý Yaz Kampýna Türkiye,
Estonya, Hýrvatistan, Litvanya, Lüksemburg, Portekiz ve Romanya’dan
milletvekilleri, Türkiye ve AB üyesi ülkelerden çeþitli, siyasi parti
temsilcileri, STK temsilcileri, akademisyenler ve gazetecilerden oluþan 158
katýlýmcý iþtirak etmiþtir. Sempozyum kapsamýnda, Deðiþim için bir Araç
olarak Gençlik Politikalarý, Gençlik, Kimlikler ve Ulusötesi Akýmlar, Genç
Ýstihdamýna Ýliþkin Sorunlarla Mücadele, E-Politika: Genç Katýlýmýnda Yeni
Yollar baþlýklarý ele alýnmýþtýr. Sempozyumun son günü Genç
Politikacýlarýn Gençlik Politikalarýný ele aldýklarý bir oturum düzenlenmiþtir.
6. Ayrýmcýlýk Konulu Diyalog Toplantýsý (10-11 Eylül 2013,
Nevþehir)
Açýlýþ toplantýsýna Orman ve Su Ýþleri Bakaný Sayýn Veysel Eroðlu’nun
katýldýðý Ayrýmcýlýk Konulu Diyalog Toplantýsýna Hýrvatistan, Ýrlanda,
Polonya ve Romanya’dan milletvekilleri, Türkiye ve AB üyesi ülkelerden
çeþitli, siyasi parti temsilcileri, STK temsilcileri, akademisyenler ve
gazetecilerden oluþan 70 katýlýmcý iþtirak etmiþtir. Toplantý kapsamýnda
Ayrýmcýlýðýn AB ve Türkiye’de yasal çerçevesi, medyada ayrýmcýlýk,
kapsayýcý vatandaþlýk baþlýklarý ele alýnmýþtýr.
b. Deðiþim Ziyaretleri
1. Gelen Heyetler
“Parlamentolar Arasý Deðiþim ve Diyalog Projesi” kapsamýnda TBMM
üyeleri ile AB ülkesi parlamenterleri arasýnda gerçekleþtirilen karþýlýklý
deðiþim ziyaretleri kapsamýnda aþaðýda belirtilen heyetler, Avrupa Birliði
Uyum Komisyonunu ziyaret etmiþlerdir:
25
GÖKHAN
1. Lüksemburg Heyeti ziyareti, 11-15 Þubat 2013 tarihleri arasýnda
Ankara ve Ýstanbul’da gerçekleþtirmiþtir. Heyet, Lüksemburg Temsilciler
Meclisi Üyesi ve Hristiyan Sosyal Halk Partisi (CSV) Milletvekili Serge
Wilmes, Lüksemburg Temsilciler Meclisi Üyesi ve Yeþiller Partisi (Déi
Gréng) Milletvekili Félix Braz ve CSV parlamento danýþmaný Charles
Hurt’ten oluþmaktadýr.
2. Portekiz Heyeti, 11-16 Mart 2013 tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret
etmiþtir. Deðiþim ziyaretine Portekiz-Türkiye Parlamentolar Arasý Dostluk
Grubu Baþkaný Sayýn Adriano Rafael MOREIRA, Portekiz Parlamentosu
Milletvekilleri Raúl Mário Carvalho Camelo de ALMEIDA ve Glória
Maria da Silva ARAUJO katýlmýþtýr.
3. Macaristan Heyeti, 19-21 Mart 2013 tarihlerinde Ankara’ya ziyaret
gerçekleþtirmiþtir. Ziyarete, Avrupa Ýþleri Komisyonu Baþkaný Sayýn Dr.
Richárd HÖRCSIK, Meclis Baþkaný Dýþiþleri Baþdanýþmaný ve Macaristan
Parlamentosu Eski Milletvekili Sayýn Dr. András KELEMEN,
Baþdanýþman ve Avrupa Ýþleri Komisyonu Genel Sekreteri Sayýn Dr. László
JUHÁSZ katýlmýþtýr.
4. Romanya Heyeti ziyareti, 19-21 Mart 2013 tarihleri arasýnda
Ankara’da gerçekleþtirilmiþtir. Deðiþim ziyaretine Romanya Temsilciler
Meclisi Dýþ Politika Komisyonu Baþkanvekili Sayýn Natalia-Elena
INTOTERO ve Romanya Senatosu Dýþ Ýliþkiler Komisyonu Sekreteri
Sayýn Ben-Oni ARDELEAN katýlmýþtýr.
5. Ýrlanda Heyeti, 8-12 Nisan 2013 tarihleri arasýnda Ankara ve
Ýstanbul’a bir ziyaret gerçekleþtirmiþtir. Deðiþim ziyaretine Ýrlanda
Parlamentosu Avrupa Birliði Ýþleri Komisyonu Baþkaný Sayýn Dominic
HANNIGAN, Maliye, Kamu Harcamalarý Komisyonu Baþkaný Sayýn
Ciaran LYNCH ve Dýþ iliþkiler Komisyonu üyesi Sayýn Gerald NASH
katýlmýþtýr.
6. Ýngiltere Heyeti, 15-18 Nisan 2013 tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret
etmiþtir. Deðiþim ziyaretine Ýngiltere-Türkiye Parlamentolar Arasý Dostluk
Grubu Genel Sekreteri Sayýn Robert WALTER, Sayýn WALTER’ýn baþ
danýþmaný Sayýn Dana PETERS ve Muhafazakâr Parti Eþ Baþkaný Lord
FELDMAN’ýn baþ danýþmaný Sayýn Nicholas REID katýlmýþtýr.
26
GÖKHAN
7. Litvanya Heyeti 13-17 Mayýs 2013 tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret
etmiþtir. Deðiþim ziyaretine Eðitim, Bilim ve Kültür Komisyonu Üyesi,
Avrupa Ýþleri Komisyonu Üyesi ve Parlamento Kadýn Grubu Baþkaný
Austrine Marija PAVILIONIENE, Litvanya Parlamentosu Milletvekili ve
Kamu Yönetimi ve Yerel Yönetimler Komisyonu Baþkan Yardýmcýsý Milda
PETRAUSKIENE ile Litvanya Parlamentosu Ýnsan Haklarý Komisyonu
Danýþmaný Ruta RAGALIAUSKIENE katýlmýþtýr.
8. Belçika Heyeti; 18-22 Mayýs 2013 tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret
etmiþtir. Deðiþim ziyaretine eski Meclis Baþkaný ve Devlet Bakaný Herman
DE CROO, Senatör Fatma PEHLIVAN ve Parlamento Görevlisi Philip
TANS katýlmýþtýr.
9. Ýspanya Heyeti, 2-6 Haziran 2013 tarihlerinde Türkiye’yi ziyaret
etmiþtir. Deðiþim ziyaretine Ýspanya Parlamentosu Dýþiþleri Komisyonu
Sözcüsü ve AKPM Ýspanya Delegasyonu Baþkaný José María Beneyto
PÉREZ, Ýspanya Parlamentosu Dýþiþleri ve Adalet Komisyonlarý Sözcü
Yardýmcýsý Àlex Sáez JUBERO ve Ýspanya Parlamentosu Görevlisi
Yolanda Luisa Melul LOZANO katýlmýþtýr.
10. Çek Cumhuriyeti Heyeti, 3-7 Haziran 2013 tarihlerinde ülkemizi
ziyaret etmiþtir. Deðiþim ziyaretine Dýþiþleri Komisyonu Üyesi Gabriela
PECKOVÁ, Dýþiþleri Komisyonu Üyeleri Jana FÝSCHEROVÁ ve Václav
ZEMEK katýlmýþtýr.
2. Giden Heyetler
Proje kapsamýnda aþaðýda belirtilen heyetler Avrupa Birliðine üye
ülkelerin parlamentolarýna ziyaretlerde bulunulmuþlardýr:
1. Portekiz:15-17 Ocak 2013 tarihleri arasýnda Lizbon’a
gerçekleþtirilen deðiþim ziyaretine Türkiye-Portekiz Parlamentolar Arasý
Dostluk Grubu Baþkaný ve Niðde Milletvekili Sayýn Ömer SELVÝ ile
Kocaeli Milletvekili Sayýn Haydar AKAR katýlmýþtýr.
2. Macaristan:11-15 Mart tarihlerinde Budapeþte’ye düzenlenen
deðiþim ziyaretine Adana Milletvekili Fatoþ GÜRKAN ve Edirne
Milletvekili Recep GÜRKAN katýlmýþtýr.
3. Estonya:26 - 29 Mart 2013 tarihleri arasýnda Tallinn’e düzenlenen
deðiþim ziyaretine Türkiye-Estonya Parlamentolar Arasý Dostluk Grubu
Baþkaný ve Ýzmir Milletvekili Sayýn Erdal KALKAN ile Kýrklareli
Milletvekili Sayýn Mehmet KESÝMOÐLU katýlmýþtýr.
27
GÖKHAN
4. Fransa:08-12 Nisan 2013 tarihlerinde Paris’e gerçekleþtirilen
ziyarete AB Uyum Komisyonu Baþkaný ve Ýzmir Milletvekili Sayýn Prof.
Dr. Mehmet TEKELÝOÐLU, Türkiye-Fransa Parlamentolar Arasý Dostluk
Grubu Baþkaný ve Þanlýurfa Milletvekili Sayýn Mehmet Kasým
GÜLPINAR, Bursa Milletvekili Sayýn Tülin ERKAL KARA, Ankara
milletvekilleri Sayýn Ayþe Gülsün BÝLGEHAN ve Sayýn Prof. Dr. Zühal
TOPÇU katýlmýþtýr.
5. Hollanda:20-23 Mayýs 2013 tarihlerinde Lahey’e düzenlenen
ziyarete Türkiye-Hollanda Parlamentolar Arasý Dostluk Grubu Baþkaný ve
Sakarya Milletvekili Sayýn Þaban DÝÞLÝ ile Türkiye-Hollanda
Parlamentolar Arasý Dostluk Grubu Üyesi ve Edirne Milletvekili Sayýn
Kemal DEÐÝRMENDERELÝ katýlmýþtýr.
6. Litvanya:3-7 Haziran 2013 tarihleri arasýnda Vilnius’a düzenlenen
deðiþim ziyaretine Türkiye-Litvanya Parlamentolar Arasý Dostluk Grubu
Baþkaný ve Elazýð Milletvekili Sayýn Sermin BALIK, Düzce Milletvekili
Sayýn Osman ÇAKIR ve Sakarya Milletvekili Sayýn Münir KUTLUATA
katýlmýþtýr.
7. Slovenya:4-7 Haziran 2013 tarihleri arasýnda Ljubljana’ya
gerçekleþtirilen deðiþim ziyaretine Avrupa Birliði Uyum Komisyonu
Sözcüsü ve Zonguldak Milletvekili Prof. Dr. Ercan CANDAN ile Adalet
Komisyonu Üyesi ve Zonguldak Milletvekili Ali Ýhsan KÖKTÜRK
katýlmýþtýr.
8. Danimarka:17-20 Haziran 2013 tarihlerinde
Kopenhag’a
düzenlenen deðiþim ziyaretine TBMM Ýdare Amiri ve Aydýn Milletvekili
Sayýn Ali UZUNIRMAK ile Gaziantep Milletvekili Sayýn Ali ÞAHÝN
katýlmýþtýr.
9. Ýrlanda : 23-26 Eylül 2013 tarihlerinde Dublin’e düzenlenen deðiþim
ziyaretine Türkiye-Ýrlanda Parlamentolararasý Dostluk grubu Baþkaný Sayýn
Ruhi AÇIKGÖZ, AB Uyum Komisyonu üyesi sayýn Þafak PAVEY
katýlmýþlardýr.
28
GÖKHAN