UNESCO VE MÜZE Prof. Dr. M. Öcal Oğuz [email protected] UNESCO NEDİR? • Açılımı: Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu. • Birleşmiş Milletlere bağlı olarak İkinci Dünya Savaşı sonrasında sağlanan barışı sürdürülebilir kılmak için 1945 yılına kurulmuştur. • Kurucuları ve Kuruluş Kanununun ilk imzacıları arasında Türkiye ilk sıralardadır. • Birleşmiş Milletlerin Eğitim, Bilim ve Kültür alanında faaliyet gösteren 196 üyeli en büyük ve en etkin teşkilatıdır. • • • • • • • UNESCO NE İŞ YAPAR Sürdürülebilir barışa katkı sağlamak, Sürdürülebilir kalkınmayı desteklemek, Herkes için eğitimi teşvik etmek, Kültürlerarası diyaloğu güçlendirmek, Kültürel mirası korumak, Her alanda kültürel çeşitliliği korumak, İnsanlığın ortak belleğini oluşturan belge ve bilgiyi korumak, • Herkes için iletişim hakkını sağlamak, • Toplumsal cinsiyet eşitliğini sağlamak, • Biyolojik çeşitliliği korumak için çalışır. UNESCO BELGELERİ VE MÜZELER: SÖZLEŞMELER • • • • • • 1954 Sözleşmesi 1970 Sözleşmesi (özellikle 5. Madde c fıkrası) 1972 Sözleşmesi 2001 Sözleşmesi (2,14,17 ve 18. maddeler) 2003 Sözleşmesi (2,11-15. maddeler) 2005 Sözleşmesi UNESCO BELGELERİ VE MÜZELER: TAVSİYE KARARLARI • Arkeolojik Kazılara Uygulanabilir Uluslararası Prensiplere İlişkin Tavsiye Kararı 1956 • Müzelerin Herkesin Erişimine Sunulması için En Etkin Yöntemlere İlişkin Tavsiye Kararı 1960 • Kamusal veya Özel Çalışmalarla Tehlike Altında Olan Kültür Mallarının Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı 1968 • Ulusal Düzeyde Kültürel ve Doğal Mirasın Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı 1972 • Kültür Mallarının Uluslararası Değişimine İlişkin Tavsiye Kararı 1976 • Taşınabilir Kültür Mallarının Korunmasına İlişkin Tavsiye Kararı 1978 UNESCO BELGELERİ VE MÜZELER: BİLDİRGELER • Uluslararası Kültürel İşbirliklerine İlişkin UNESCO Bildirgesi 1966 • UNESCO Kültürel Çeşitlilik Evrensel Bildirgesi 2001 • Kültür Mirasının Kasıtlı Yıkımına ilişkin Bildirge 2003 UNESCO KURULMADAN önce MÜZE • Milletler Cemiyeti, 1922 yılında Entelektüel İlişkiler Komitesini (CIR) kurmuştur. • Aynı yıl anılan kurumun yönetiminde çalışacak Entelektüel İşbirliği Uluslararası Enstitüsü (IIIC) kurulmuştur. • IIIC’nin büroları arasında Uluslararası Müzeler Ofisi (IMO) bulunmaktadır. • Milletler Cemiyetinin kapanmasıyla IIIC’nin kayıtları UNESCO’ya aktarılmıştır. • IMO’nun dokümantasyon merkezinde bulunan veriler ışığında UNESCO’nun Müze Bölümü kurulmuştur. UNESCO KURULUŞ SÖZLEŞMESİNDE MÜZE “Dünyanın kitap, sanat eserleri, tarih ve bilim anıtları mirasının muhafaza ve korunmasını sağlayıp ilgili milletlere lüzumlu Milletlerarası Anlaşmaları tavsiye ederek, (...) bilgiyi devam ettirmek, artırmak ve yaymaktır.” UNESCO’NUN MÜZE YORUMU • UNESCO’nun Birinci Genel Konferansında alınan kararlarla belirlenen proje ve faaliyet alanlarından birini müzeler teşkil etmektedir. • UNESCO Birinci Genel Konferansında Kütüphaneler ve Müzeler Alt Komisyonunun Raporunda uygar dünyanın alanları, eserleri, dokümanları ve objelerinin korunmasını sağlamanın önde gelen görev olduğu belirtilmiştir. • Eserler, alanlar ve koleksiyonların kalıcı bir form alması gerektiği, bu bağlamda tehlikelerin her zaman savaştan kaynaklanmadığı dile getirilmiştir. • Alt Komisyon Raporunun “uluslararası uzman kuruluşlarla işbirliği” başlığını taşıyan kısmında Kuruluş Sözleşmesinin 11. Maddesi bağlamında aralarında ICOM’un da bulunduğu kurumlarla işbirliğini sağlayacak resmi ilişkiler kurulmasını tavsiye etmiştir. • Uluslararası Müzeler Ofisi (IMO) tarafından 1946 yılına kadar sürdürülen çalışmaların devam ettirilmesi gerektiği ifade edilmiştir. UNESCO’NUN MÜZE BİRİMLERİ • UNESCO’da 1953 yılından başlayarak -1946 yılında kurulan ICOM ile bağlantılı olarakmüze ile ilgili çalışmalar genişlemiş ve ilk olarak Müzeler Birimi kurulmuş, süreç içinde bu birim için Müzeler ve Anıtlar, Kültür Malları ve Kültürel Miras adları benimsenmiştir. • Kültürel Objeler ve Somut Olmayan Miras Bölümü, Müzeler ve Kültürel Objeler Birimi. UNESCO VE MÜZE İLE İLGİLİ KURUMLAR – ICOM’un kuruluşuna katkı – ICCROM’un kuruluşuna katkı – ICOMOS’un kuruluşuna katkı UNESCO’NUN MÜZE KONUSUNDA ÖNCELİKLERİ • Az gelişmiş ülkelerde müzeciliğin kurumlaşmasını sağlamak • Çatışma hâlindeki ve doğal afete maruz kalmış ülkelerdeki müze koleksiyonlarını korumak • Taşınabilir kültür varlıklarının kaçakçılığını önlemek SON TAVSİYE ! • UNESCO, müzeciliği geliştirmeye, müze koleksiyonlarını korumaya yönelik çalışmalarını hazırlamakta olduğu yeni TAVSİYE KARARI ile güçlendirmek istiyor. • 2011 ve 2013 Genel Konferanslarında ele alınan konunun 2015 Genel Konferansında karara bağlanması beklenmektedir.
© Copyright 2024 Paperzz
