MAHALLE MUHTARLARI EL KİTABI (Açıklamalı) • Mahalle Muhtarlığı Hakkında Genel Bilgiler • Mahalle Muhtarları ve İhtiyar Heyeti Üyelerinin Seçimine İlişkin Esaslar • Muhtar ve Heyet Üyelerinin Görevleri • Mahalle Muhtarlarının Özlük Hakları • Kurum ve Kuruluşlarla İlişkiler • Muhtarlık İş ve İşlemlerinde Kullanılan Belgeler • İlgili Kanun, Tüzük, Yönetmelik, Genelge ve Görüşler MAYIS 2014 ANKARA Yayın No : 21 Vizyon Yayıncılık İnşaat Eğitim Danışmanlık Organizasyon Tur. San. Tic. Ltd. Şti. Adres : Işık Sokak No: 1/5 Anıttepe/ANKARA Tel : 0312 229 16 60 - 61 Fax : 0312 229 15 65 Kapak & Dizgi: Turan KIZILDAĞ ISBN: 978-975-8765-10-2 Hazırlayan: Emin BARDAKÇI İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler Başkontrolörü © Her haklı saklıdır. Bu kitabın tüm yayın hakları Vizyon Yayınları Yayıncılık İnşaat Eğitim Danışmanlık Organizasyon Tur. San. Tic. Ltd. Şti. ne aittir. Yazarın ve Yayıncının izni olmaksızın kısmen veya tamamen hiçbir amaçla çoğaltılamaz, kopya edilemez, manyetik ortama aktarılamaz. Baskı Korza Yayıncılık Bas. San. ve Tic. Ltd. Şti. Büro : Büyük Sanayi 1. Cad. No: 95/1 İskitler/ANKARA Matbaa : Yenice Mah. Çubuk Yolu No: 3 Esenboğa/ANKARA Telefon : (0312) 342 22 08 (pbx) Bu vesile ile; “Kastamonu İli, Tosya İlçesi, Hacıpir Mahallesi Muhtarlarından; Rahmetli Babam Ahmet BARDAKÇI, Anısına… Ruhu şad olsun.” İLKSÖZ Mahalle dediğimiz zaman hemen hemen herkesin aklına yaşadığı güzel ve tatlı anılar gelecektir. Sokaklarında top koşturduğumuz, okuluna, camisine gittiğimiz ve büyüğümüzü, küçüğümüzü tanıdığımız, onlara nasıl davranmamız gerektiğini öğrendiğimiz yerdir mahalle… Kamu Yönetimi sistemimiz ve toplumsal yapımız içinde tarihsel ve geleneksel nitelikleriyle ön plana çıkan ve kendisine mevzuat düzenlemeleriyle verilen görevleri bulunan mahalle yönetimlerimizin gerek işlevsel, gerekse kendisinden arzu edilen amaçları gerçekleştirmesi açısından yeniden mevzuat düzenlemelerine konu edilmesi yönünde adımlar atılması, 4541 sayılı Kanun ve Tüzükte yer alan görevlerden uygulama imkanı kalmayanların ayıklanması, muhtar ve ihtiyar heyetlerinin görev ve yetkileri ile diğer hususların yeniden yapılacak bir düzenlemeyle ortaya konması ümit edilmektedir. 5393 sayılı Belediye Kanununun 9 uncu maddesiyle getirilen ve muhtarlarımız için öngörülen; - Mahalle sakinlerinin gönüllü katılımıyla ortak ihtiyaçların belirlenmesi, - Mahallenin yaşam kalitesinin geliştirilmesi, - Belediye ve diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla ilişkilerin yürütülmesi, - Mahalle ile ilgili konularda görüş bildirilmesi, - Diğer kurumlarla iş birliği yapılması, - Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmakla yükümlü olunması, Şeklindeki görevlerin yürütülmesinin, mevcut muhtarlık yapısıyla zor olduğunu söyleyebiliriz. Zira bahsedilen görevler aynı zamanda kendi içinde ekonomik maliyet barındıran bir yapıyı da içermektedir. Muhtarlık ödenekleri ve muhtarlıkça alınan ücretlerle belirtilen görevlerin ancak bir veya birkaçı gerçekleşebilir. Mahalle muhtarlarımızın; genel idare hizmetlerinin görülmesinde merkezi yönetime yardımcı olma, mahalle halkının istek, dilek ve şikayetlerini ilgili merkezi ve yerel yönetim kuruluşlarına iletme gibi konularda duyarlı oldukları da ulusal ve yerel basında zaman zaman yer almaktadır. Bu Kitapla; muhtarlarımızı ve ihtiyar heyeti üyelerimizi mevzuat yönüyle aydınlatmak, pratikte yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerinin neler olabileceği konusunda paylaşımlarda bulunmak amaçlansa da, işin teori yönüyle pratiğinin farklı olduğu gerçeği, her zaman ileri sürülebilir. Bu vesileyle; Bu eserin oluşturulmasında desteklerini esirgemeyen sevgili eşime ve çocuklarıma, Kitabın basımında ve gerçekleştirilecek olan dağıtımında emeği geçen Vizyon Yayıncılığın kıymetli personeline ve kapak tasarımı, dizgide emeği geçen sayın Turan Kızıldağ’a teşekkür eder, Ülkemizin tüm mahalle muhtar ve ihtiyar heyeti üyelerinin işlerinde kolaylıklar dilerim. Emin BARDAKÇI Ankara, Mayıs, 2014 SUNUŞ Kuruluşundan bugüne 14 yıldır mahalli idarelere hizmet vermeyi kendisine şiar edinmiş olan Vizyon Yayınları, hizmetlerini yürütürken dikkatli ve özenli davranmayı, doğru ve kaliteli hizmet vermeyi, özellikle yerel düzeyde ortaya çıkan güncel sorunlara pratik ve uygulama örnekleri ile çözüm bulmayı hedeflemektedir. Kamu kurum ve kuruluşlarımızın etkisinin ve yetkisinin sürekli olarak değiştiği ülkemizde birçok konuda olduğu gibi mevzuat konularında da değişiklikler yapılmaktadır. Yerel ve genel düzeyde hizmet çeşitliliğinin artması ve bu hizmetlerin insan odaklı bir anlayışla yerel muhataplara sunulması fikrinin gelişmesi, yerel idarelerin yapısının ve hizmet sunumunda bu anlayışa göre yeniden şekillenmesi ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Bu çerçeve de yeni bir anlayışla yola çıkmış olan Vizyon Yayınları, kendi çalışma anlayışına paralel olarak, hissedilen nitelikli ve kaliteli bir yayın olan “İdari ve Mali MEVZUAT” dergisini 14 yıldır aylık düzenli şekilde yayınlayarak bu boşluğu gidermeyi başarmıştır. Yeni düzenlemelerle birlikte hizmetlerin nitelik olarak değişmesi ve çeşitliliğinin artması uyum yeteneği yüksek, yeni beceriler kazanmış, deneyimli işgücüne olan ihtiyacı artırmıştır. Unutulmamalıdır ki, kaliteli hizmet ancak deneyimli ve nitelikli personel eliyle verilebilir. Nitelikli personel ise, sistemi ve mevzuatı iyi bilen, yüklenilen görevlerle uyumlu yetki ve sorumlulukları belirleme, bu yetki ve sorumluluğu yerine getirebilecek nitelikli eleman teminini sağlama kapasitesine sahip olan personel birimlerince yerine getirilebilir. Ayrıca; Yerel yönetimlerimiz başta olmak üzere, kamu kurum ve kuruluşlarının mevzuat konusundaki eksikliklerini giderebilmek için, hizmet içi eğitim ve danışmanlık hizmetleri de verilmektedir. Sayısı 30.000’e yaklaşan mahalle muhtarlıklarımızın mevzuat konusunda bilgilendirilmesi önem arz etmekte olup, bu konuda ortaya konan bu eserin muhtarlarımız açısından bir el kitabı niteliği taşıması nedeniyle okuyuculara faydalı olacağı ümidini taşımaktayız. Mahallenin yaşam kalitesinin geliştirilmesi, mahalle ile ilgili konularda görüş bildirilmesi, kanunlarla verilen görevlerin ifa edilmesi, mahalle muhtarlarımız için asli görevlerdir. Bu görevlerin yürütülmesinde tüm mahalle muhtarlarımıza başarılı çalışmalar dileriz. Saygılarımızla… İÇİNDEKİLER Birinci Bölüm..............................................................................................................13 A. MAHALLE VE MAHALLE YÖNETİMİ.....................................................................14 •. Mahalle ve Mahalle İdaresi..............................................................................14 •. Tarihsel Süreçte Mahalle Yönetimi..................................................................14 •. Mahalle Kurulması...........................................................................................20 •. Mahalle Kurulmasına İtiraz..............................................................................22 •. Mahalle Adlarının Belirlenmesi ve Değiştirilmesi.............................................22 •. Mahalle Sınırlarının Belirlenmesi ve Değiştirilmesi..........................................24 •. Mahalle İdaresinin Sona Ermesi......................................................................25 •. 6360 sayılı Kanun Hükümleriyle Mahalle Statüsüne •. Geçen Yerlerle İlgili Hususlar;..........................................................................26 İkinci Bölüm................................................................................................................31 B. MAHALLE YÖNETİMİ VE İHTİYAR HEYETİ........................................................32 •. Mahalle Muhtarı ve İhtiyar Heyeti Seçimi........................................................32 •. Mahalle Muhtarlığına Mahalle ihtiyar Heyeti Üyeliğine . Adaylık ve Seçilme Yeterliliği...........................................................................34 •. Akrabalık Bağı Olan Kişilerin Muhtar ve İhtiyar Heyeti . Seçimine Girmeleri..........................................................................................37 •. Kamu Görevlilerinin Mahalle Muhtarlığına Aday Olması.................................37 •. Seçim Çevresi, Oy Verme ve Seçim Sistemi...................................................39 •. . . . •. •. Mahalle Muhtarının Mahalleyi Temsil Yetkisi...................................................45 •. Mahalle Muhtarına Vekalet..............................................................................48 •. Mahalle Muhtarının Özlük Hakları...................................................................48 •. Muhtarlık Ödeneği...........................................................................................50 •. Muhtarlık Ödeneğinin Haczedilip Edilemeyeceği.............................................53 •. Harç Gelirleri....................................................................................................54 •. Mahalle Muhtarının Sosyal Güvenliği..............................................................59 Mahalle Muhtarı ve İhtiyar Heyeti Seçiminde; Sandık Kurulu Başkan ve Üyeleri İle Bina Sorumlularının, Seçimin Güvenliğini Sağlamakla Görevli Kolluk Güçlerinin, Oy Kullanması.................................................................................................42 Seçim Sonrasında Muhtarlar Arasında Devir Teslim İşlemleri.........................44 9 •. Mahalle Muhtarının Sigorta Primi....................................................................62 •. Mahalle Muhtarının İzin Hakkı.........................................................................63 •. Mahalle Muhtarının Silah Taşıma Yetkisi.........................................................64 •. Görevini Yapmayan Muhtara Uygulanacak İşlem............................................67 •. Muhtarların Göreviyle İlgili Suç İşlemesi Halinde . Uygulanacak İşlem..........................................................................................68 •. Mahalle Muhtarının Görevden Uzaklaştırılması...............................................70 •. Mahalle Muhtarlığı Görevinin Sona Ermesi.....................................................70 •. Mahalle Muhtarının İstifa Hakkı.......................................................................71 •. Mahalle Muhtarının Kurum ve Kuruluşlarla İlişkileri.........................................71 •. Mülki İdare Amirleriyle (Vali ve Kaymakam) İlişkiler.........................................72 •. Belediye Başkanlıkları ile İlişkiler.....................................................................73 •. Güvenlik Kuruluşları ile İlişkiler........................................................................75 •. Siyasi Partilerle İlişkiler....................................................................................76 •. Mahalle İhtiyar Heyeti......................................................................................77 •. Mahalle İhtiyar Heyetinin Oluşumu..................................................................79 •. İhtiyar Heyetinde Boşalma Olması Halinde Yapılacak İşlemler........................80 •. İhtiyar Heyetinin Görevleri...............................................................................80 •. İhtiyar Heyeti Üyelerinin Sorumlulukları...........................................................83 •. İhtiyar Heyeti Üyelerinin Özlük Hakları............................................................84 Üçüncü Bölüm...........................................................................................................87 C. MAHALLE MUHTARININ GÖREVLERİ................................................................88 •. 4541 sayılı Kanun ve İlgili Tüzük hükümlerinde . sayılan görevler...............................................................................................88 •. Muhtarların adres kayıt sistemine ilişkin görev ve . sorumlulukları................................................................................................106 •. Mekânsal adres kayıt sistemi (maks) ile . muhtarlara tanınan yetki ve sorumluluklar.....................................................122 •. Cezai sorumluluk...........................................................................................125 •. 1111 sayılı Askerlik Kanunu hükümlerine göre görevler:...............................125 •. 1086 numaralı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu . hükümlerine göre görevler.............................................................................129 •. 1412 numaralı Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu 10 . hükümlerine göre görevler.............................................................................131 •. Tahsili Emval Kanunu uyarınca ilmühaber vermek;.......................................132 •. 2613 numaralı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu ile . 2644 numaralı Tapu Kanunu hükümlerine göre görevler:..............................134 •. Hüviyeti meçhul ve şüpheli şahısları kolluğa bildirmek;.................................136 •. İnsan ve hayvanlara arız olan salgın ve . Bulaşıcı hastalıklara ilişkin görevler...............................................................137 •. Fakirlik ilmühaberi vermek.............................................................................139 •. İyi hal ve ikametgah belgelerini onaylamak...................................................140 •. Bakanlar Kurulu Kararlarının mahalleye ilişkin . kısımların uygulanması..................................................................................142 Dördüncü Bölüm.....................................................................................................143 D. DİĞER MEVZUAT HÜKÜMLERİ GEREĞİNCE MUHTARIN GÖREVLERİ...................................................................................144 •. Seçim işleriyle ilgili görevler;..........................................................................144 •. Tebligata ilişkin görevler;...............................................................................147 •. 213 sayılı Vergi Usul Kanununun ilgili hükümleri...........................................160 •. 2942 sayılı Kamulaştırma Kanununun ilgili hükümleri...................................165 •. 3294 sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı . Teşvik Kanununun ilgili hükümleri..................................................................167 •. 3298 sayılı Uyuşturucu Maddelerle İlgili Kanunun . ilgili hükümleri................................................................................................168 •. Evlendirme Yönetmeliğinin ilgili hükümleri.....................................................169 •. Muhtarların il ve ilçe insan hakları kurullarında görev almaları.......................170 •. Ailenin Korunmasına Dair Kanunun Uygulanması Hakkında . Yönetmeliğin ilgili hükümleri..........................................................................173 •. 6284 sayılı Ailenin Korunması ve Kadına Karşı Şiddetin . Önlenmesine Dair Kanuna İlişkin Uygulama Yönetmeliğinin . ilgili hükümleri................................................................................................174 •. Çocuk Koruma Kanununa Göre Verilen Koruyucu ve . Destekleyici Tedbir Kararlarının Uygulanması Hakkında . Yönetmeliğin ilgili hükümleri..........................................................................175 •. Aile Hekimliği Uygulama Yönetmeliğinin ilgili hükümleri................................176 11 •. Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğinin . ilgili hükümleri................................................................................................177 •. Bağ-Kur İsteğe Bağlı Sigortalılık Yönetmeliğinin . ilgili hükümleri................................................................................................178 •. Çiftçi Kayıt Sistemi Yönetmeliğinin ilgili hükümleri.........................................177 •. Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin . ilgili hükümleri................................................................................................181 •. Kadastro Haritalarının Yeniden Düzenlenmesi ve . Tapu Sicilinde Gerekli Düzeltmelerin Yapılmasında Uyulacak . Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin ilgili hükümleri....................................183 •. Kadastro İlanları Hakkında Yönetmeliğin ilgili hükümleri...............................184 •. Muhtaç Erbaş ve Er Ailelerinin Ücretsiz Tedavisi Hakkında . Yönetmeliğin ilgili hükümleri..........................................................................185 •. Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin . Devlet Tarafından Karşılanması ve Yeşil Kart Uygulaması . Hakkında Yönetmeliğin ilgili hükümleri..........................................................187 •. Ptt Acentelikleri Yönetmeliğinin ilgili hükümleri..............................................190 •. Maden Kanununun I (A) Grubu Madenleri ile İlgili Uygulama . Yönetmeliğinin ilgili hükümleri.......................................................................190 Beşinci Bölüm. ..................................................................................................193 E.. Değişen Mevzuat Nedeniyle Muhtarların Uygulama İmkânı . Kalmayan Görevleri.......................................................................................194 Altıncı Bölüm......................................................................................................203 F.. Muhtarların Kullanacakları Resmi Evrak ve . Belgelerden Örnekler.....................................................................................204 Yedinci Bölüm....................................................................................................219 G..İLGİLİ MEVZUATTAN BAZI BÖLÜMLER......................................................220 . Türkiyede Mahalle Yönetimi 2013 Araştırması Çalıştayı...............................274 Kaynakça. ............................................................................................................286 12
© Copyright 2024 Paperzz
