El Sanatları ve Hobiler

El Sanatları ve Hobiler
Hülya İnci > Özel Samanyolu İlköğretim Okulu El Sanatları Öğretmeni
Günümüzde teknoloji ve sanayileşmenin hızla gelişmesi insan hayatını birçok yönden
etkilemektedir. Dünya üzerinde çeşitli kültürlerin yok olmasıyla beraber, insanların kültürel
değerleri de hızla yok olmaktadır. Bundan dolayı geleneksel kültürel değerlerin saklanarak
korunması, zamanın ilerlemesiyle daha da önem kazanmaktadır. Bir milletin kültür
değerlerini en iyi yansıtan öğeler olarak el sanatları, asırlar boyu milletlerin anlayışlarını,
hayata bakışlarını ve yaşam tarzlarını aktarmada etkin bir rol oynamıştır. Aynı zamanda tarihi
süreç içinde eğitim, bilim, teknik ve diğer alanlardaki gelişme düzeyi ile el sanatlarındaki
gelişme düzeyi birbirine paralellik göstermiştir.
Türk el sanatlarının hemen hepsi, köklü bir geçmişe sahiptir. Anadolu insanı, yünü tepe
tepe keçe yapmış, soğuktan kendini korumayı bilmiştir. Anadolu kadını dokuduğu her halının
ve kilimin motiflerine hüznünü, sevdasını, sevincini, isteklerini yansıtmış; desenlerine renk
renk manalar yüklemiştir. El sanatlarımız içinde yer alan bebek yapımı, örücülük, taş
işlemeciliği, ağaç işlemeciliği ve gümüş kazaz örücülüğü ile yapılan sanat eserleri insanımızın
duygularını ve düşüncelerini yansıtmıştır.
İnsanımız el sanatlarını, bazen günlük hayatın karmaşasından biraz sıyrılıp ferahlamak
için bir hobi olarak yapmış, bazen de yaptığını kendine meslek edinmiştir. Her ne kadar
sanayinin gelişmesiyle beraber yok olmaya yüz tutmuş gibi görünse ustaları pek çok el
sanatını devam ettirmek için büyük uğraşlar vermektedirler.
El sanatlarının profesyonel olarak üretilmesi ve bunun sonunda da bir meslekî başarı elde
edilmesi mümkün olmakla birlikte hobi olarak sürdürülmesi ancak bireysel gayretlerle
sağlanabilir. Bilindiği gibi hobi, insanların zevk için uğraştığı, başka bir deyişle hayatında
yapmak zorunluluğu duymadan meşgul olmak, eğlenmek, mutlu olmak için yaptığı uğraşıdır.
Örgü, nakış, oymacılık; ahşap, cam, kumaş boyama; pul, para, taş vb. toplama; spor yapma,
herhangi bir müzik aletini çalma vb. gibi uğraşlar hobi sayılmaktadır.
Hobiler, insanın hayatına renk katmakla beraber hayallerinin ve yaratıcılığının ifadesi
niteliğindedir. Ayrıca fiziksel ve ruhsal açıdan da faydaları tartışılmazdır. Yapılan
araştırmalarda mutsuz insanların %38’inin bir hobisi olmadığı ortaya çıkmıştır.
Araştırmalarda da belirtildiği gibi hobilerimiz yoğun stres yaşadığımız zamanlarda huzur ve
mutluluk kaynağımızdır. İşte hem geleneksel kültürel değerlerimizin korunarak gelecek
nesillere aktarılabilmesi hem de boş zamanların bir meşguliyetle geçirilmesi için çocukları
küçük yaşlardan itibaren bu tip çalışmalara yönlendirmelidir. Böylece enerjilerini rahatlıkla
boşaltacakları, keyif alıp mutlu olabilecekleri, yeteneklerini ortaya çıkarabilecekleri bir ortam
oluşturulmuş olur. Oluşturulan bu ortam, çocuğun ilerideki seçimlerini olumlu yönde
etkileyip kendine özgü bir yaşam tarzı oluşturmada faydalı olacaktır. Bu nedenle anne ve
baba, çocuğunu başta el sanatları olmak üzere hobiler konusunda desteklemeli, mutlu olduğu,
keyifle yapıp başardığı işleri göz ardı etmemelidir. Gün gelir, hobimiz mesleğimiz olabilir.
Başta el sanatları olmak üzere hobiler, kişiye estetik değerlendirme yapabilme konusunda
yardımcı olmayı amaçlarken, yeni biçimleri hissedip eğlenmeyi ve heyecanlarını doğru
biçimlerde yönlendirmeyi öğretir. Kişinin sosyal ilişkilerini ayarlamasını, işbirliği ve
yardımlaşmayı, doğruyu seçme ve ifade edebilmeyi, bir işe başlayıp bitirme sevincini tatmayı,
üretken olmayı sağlar. Özellikle el sanatlarına yoğunlaşanlarda gözlem yapma, pratik
düşünme, alternatifler üretme, çözümleme yeteneği, özgün buluş ve kişisel yaklaşımlar
gelişir. Böylece, olayları henüz meydana gelmeden zihninde canlandırabilme gücü artar, el
becerileri gelişir ve sentez yapma kabiliyetine bu çalışmalar yardımcı olur.
Çocukların başta el sanatları olmak üzere hobilerinin olmasının öğrencinin başarısına
etkisini bilen Özel Samanyolu İlköğretim Okulu, öğrencilerini, “Turistik El Sanatları” adı
altında hobi etkinliklerine yönlendirmektedir. Öğrenciler, öğretmenleri eşliğinde takı, ahşap,
keçe, deri ve evdeki atık maddelerden ürünler ortaya çıkarmış ve ürünlerini sergilemişler;
bunları sevdikleriyle paylaşıp onlara hediye etmişlerdir. Bu çalışmaları yaptıran öğretmenler,
öğrencileri üreticiliğe yöneltip bilişsel, duyusal ve duygusal eğitim ihtiyaçlarını karşılamış
böylece öğrencilerin potansiyellerini ortaya çıkarma, estetik düşüncelerini geliştirme ve
bilinçli hareket etmelerini sağlamaya çalışmışlardır. Bu çalışmalar sonunda öğrenciler,
disiplini, sabrı, çalışmayı, stresini kontrol edebilmeyi, hoşgörüyü ve başarmayı öğrenmiştir.
Okullarda hem geleneksel kültürel değerlerimizin kavranıp gelecek nesillere aktarımı hem de
öğrencilerde oluşturacağı önemli kazanımlardan dolayı birer hobi faaliyeti olarak el sanatları
etkinlikleri düzenlenmelidir.