Birinci Mecliste Niğde Milletvekilleri ve Siyasi Faaliyetleri

ÖZET
Birinci Dünya Savaşı sonrasında imzalanan Mondros Mütarekesi ile yurdumuz İtilaf
Devletleri tarafından işgal edilmeye başlanmıştır. Yapılan işgalleri Türk milleti yaptığı
mitinglerle protesto etmiş ve cemiyetler kurarak teşkilatlanmıştır. Niğde de işgallerle birlikte
teşkilatlanarak Mili Mücadeleye iştirak etmiştir.
Niğde şehri yurt genelinde cephelere asker göndermiş; özellikle Adana ve Pozantı
cephesinde fiilen mücadeleye katılarak aktif rol oynamıştır. İşgaller karşısında İstanbul
Hükümeti’nin acizlik göstermesi üzerine Anadolu halkı Mustafa Kemal Paşa liderliğinde
Milli Mücadeleye iştirak etmiştir. Mustafa Kemal Paşa, Anadolu’ya geçtiği andan itibaren
kurtuluşun milletin azim ve kararı ile mümkün olabileceğini belirterek bu yönde çalışmalara
başlamıştır. Osmanlı Mebuslar Meclisi 16 Mart 1920 tarihinde İstanbul’un resmen işgali ile
çalışamaz hale gelmiş ve 11 Nisan 1920 tarihinden itibaren tamamen kapanmıştır. Bunun
üzerine Mustafa Kemal Paşa’nın direktifleri ile tamamen millet egemenliğine dayalı bir
Meclisin Ankara’da açılması için Anadolu halkı seferber olmuştur.
Mustafa Kemal’in 19 Mart 1920 tarihli genelgesine istinaden Niğde’de seçim
çalışmalarına başlanmıştır. 6 Nisan 1920 tarihinde yapılan seçimler neticesinde Niğde’den;
Mustafa Hilmi Bey (Soydan), Vehbi Bey (Çorakçı), Zeynel Abidin Bey (Bayhan), Ratıpzade
Mustafa Bey (Soylu) ve Ahmet Hakkı Paşa (Sütekin) milletvekili olarak seçilmişlerdir.
Osmanlı Mebuslar Meclisi’nden intikal eden Ata Bey (Atay) ile birlikte Birinci Dönem Niğde
Milletvekili sayısı altıya yükselmiştir. Bu milletvekillerinin tamamı Meclis’in Birinci
Dönemini (23 Nisan 1920–16 Nisan 1923) tamamlayamamışlardır. Ratıpzade Mustafa Bey 26
Aralık 1920 tarihinde vefat etmiş; Zeynel Abidin Bey ise 11 Ekim 1920 tarihinde istifa
etmiştir.
Birinci Dönem Niğde Milletvekillerinden Ata Bey iki kez Dâhiliye Vekâleti Vekilliği
görevini yürütmüştür. Vehbi Bey’in çalışmaları neticesinde ise Aksaray Kazası 14 Ekim 1920
tarihinde Müstakil Liva haline dönüştürülmüştür. Hakkı Paşa Amasya ve Elcezire (Cizre)
İstiklal Mahkemesi üyeliği yapmıştır.
Birinci Dönem Niğde Milletvekillerinin tamamı mecliste Birinci Grupta yer
almışlardır. Niğde milletvekilleri gerek seçilmeden önce gerekse seçildikten sonra Milli
Mücadele yanında olmuşlar ve aktif olarak çalışmışlardır.
Yeni Türk Devletinin temellerini atan ve kuran Birinci Meclise Niğde altı milletvekili
ile iştirak etmiştir.

Download Report