Deney 5

DENEY 5
ROTORU BİLEZİKLİ ASENKRON MOTORUN HIZ KARAKTERİSTİĞİ
Temel Teori:
Bilezikli asenkron motorun rotor hızı değişken dirençli rotor sargısıyla kontrol
edilebilir. Direnç arttığında motorun hızı akımın azalmasından dolayı azalır. Direnç azaldığında
da bunun tersi olur.
Arıca yüksek direnç değerleri, dirençler üzerinde meydana gelen güç kaybı nedeniyle
hızın azalmasına neden olur. Direnç değeri yükseldikçe faz açısının ilerlemesinden dolayı
moment hızdaki azalmayla aynı oranda düşmez. Motor yükü sabit olduğunda direnç değişimi
ile hız kontrolü oldukça rahatlıkla yapılabilir ama değişken yük altında çalışan motorda yükteki
değişimlerin motor hızını etkilemesinden dolayı hız sadece direnç değerlerine bağlı olmaz.
Yükte çalışma durumunda bir ASM ‘nin hızı, rotor hızı ve döner alan arasındaki hız
farkına bağlı olan kayma ile doğrudan bağlantılıdır. Yükte çalışma durumunda hız azaldığında
kayma ve moment artmaktadır.
Motor çıkış gücü moment ve hızın çarpımı ile orantılıdır (moment x hız), ve kalkış
momenti (aşağıdaki denklemde gösterildiği gibi) giriş gerilimin karesiyle orantılıdır.
TS= K*Vİ2
K sabiti motordaki hava boşluğuna bağlı bir sabittir.
Deney Setinin Hazırlanması
1. Ana ve motor anahtarlarını kapalı “OFF” konumuna getiriniz. Çıkış anahtarının off
konumunda olduğundan emin olduktan sonra, motor ve generatör arasındaki mekanik
bağlantıyı çözünüz.
2. Motor devresindeki M-1,M-2 ve M-3 ölçüm aletlerini set üzerinde belirtilmiş yerlere
bağlayınız.
3. AC 0 ~195V 3φ kaynak terminalleri ile giriş terminallerini bağlayınız.
4. Ana ve motor anahtarlarını “ON” yapınız. Ayarlı AC 195 V kaynağı 120 V’ a
ayarlayınız. Motor anahtarını TEKRAR “OFF” konumuna getiriniz.
5. Hız kontrol anahtarını START pozisyonuna getiriniz.
6. Motor ve generatörün dönen kısmında herhangi bir cismin olmamasına dikkat ediniz.
Bağlantıları tekrar kontrol ediniz.
Deneyin Yapılması ve Ölçümler:
1. Motor anahtarını “ON” konumuna getiriniz ve giriş geriliminin AC 120V değerinde
olduğunu doğrulayınız.
2. Start butonuna basınız. AC 195V kaynağını giriş geriliminin değeri 195V olacak şekilde
ayarlayınız. Motor hızını ve ölçüm aletlerindeki M1: giriş gerilimini, M2: giriş akımını, M3:
rotor akımını Tablo 1‘deki başlangıç bölümüne yazınız.
3. 2 nolu aşamayı hız kontrol anahtarının 1,2,3,4, ve 5 pozisyonları için tekrar ediniz.
Okuduğunuz değerleri Tablo3.1 ‘deki gerekli yerlere kaydediniz.
4. Ana ve motor anahtarını “OFF” yapınız. Motor ve generatör arasındaki bağlantıyı
yapınız.
5. Motor ve generatör arasındaki bağlantıyı kontrol ediniz ve sıkıştırarak sağlamlaştırınız.
6. Shunt /Compound anahtarını Compound konumuna getiriniz ve RH -2 bağlantı
anahtarını (generatör) açınız. RH-1 direncini deney setinin yanında bulunan harici ayarlı direnç
ile 300 Ω değerine ayarlarınız. RH-2 anahtarını da saat yönünde tamamen çevirerek 50 Ω
değerine ayarlayınız.
7. Generatörün çıkış anahtarını “OFF” yapınız ve yük anahtarları S1,S2,S3’ü “ON”
yapınız.
8. Generatörün M1,M2,M3,M4 ölçüm aletlerini set üzerindeki devrede gösterilen yerlere
bağlayınız. Motor devresinin hız kontrol anahtarını START konumuna getiriniz ve motor ile
generatör etrafında dönen bölgede bir nesne olmamasına dikkat ediniz.
9. Ana ve motor anahtarlarını “ON” yapınız. AC kaynağı 195 V giriş gerilimine
ayarlayınız.
10. Start butonuna basınız. Hızı ölçünüz Tablo 2 deki YÜKSÜZ/MAX DİRENÇ kısmına
doldurunuz.(çıkış anahtarları kapalı konumda olacaktır)
11. Generatörün çıkış anahtarlarını “ON” yapınız ve hızı ölçünüz. Tablo 2 ‘deki TAM
YÜK/MAX DİRENÇ kısmını doldurunuz.
12. Hız kontrol 5 konumuna getirip hızı ölçünüz ve değeri tablo 2 ‘deki TAM YÜK/SIFIR
DİRENÇ kısmına doldurunuz.
13.Generatör çıkış anahtarlarını “OFF” yapınız ve hızı ölçünüz. Ölçtüğünüz değeri Tablo
2 ‘deki YÜKSÜZ/SIFIR DİRENÇ kısmına doldurunuz.
14. Ölçümleriniz bittiğinde stop butonuna basınız ve ON konumundaki tüm anahtarları
OFF konumuna getiriniz.
.…/…../20…
GRUP NO:….
Tablo 1. Yüksüz durum
START
1
2
3
4
HIZ(RPM)
GİRİŞ GERİLİMİ(Vİ)
GİRİŞ AKIMI(Iİ)
ROTOR AKIMI (IR)
Tablo 2. Rotor hızı değişimi
YÜKSÜZ
TAM YÜK
MAX. DİRENÇ
SIFIR DİRENÇ
NO
ADI SOYADI
İMZA
5
Değerlendirme:
1. Tablo 1’deki hız-giriş akımı ve hız-rotor akımı arasındaki ilişkiyi yorumlayınız.
2. Tablo 2 ‘yi kullanarak hız regülasyonunu MAX. DİRENÇ ve SIFIR DİRENÇ durumları
için ayrı ayrı hesaplayınız.
Hız regülasyonu(%)= Yüksüz hız-Tam yüklü hız*100
Tam yüklü hız

Download Report