T.C. Maltepe Üniversitesi Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü ELK 201 DEVRE TEORİSİ DERSİ LABORATUVARI DENEY 5 GÖZ AKIMI YÖNTEMİ UYGULAMASI Hazırlayanlar: B. Demir Öner Saime Akdemir Erdoğan Aydın 2014 ELK 201 Devre Teorisi Dersi Laboratuvarı Deney 5: Göz Akımı Yöntemi Uygulaması DENEY 5 GÖZ AKIMI YÖNTEMİ UYGULAMASI 1. AMAÇ 2. Dal akımlarının ölçülmesi Dal akımlarından göz akımlarının elde edilmesi Göz akımlarından dal akımlarının elde edilmesi KURAM Göz akımı yöntemi, göz akımları türünden b−(n−1)+Sblk adet bağımsız ve minimum sayıda eşitlik yazarak bir devreyi tanımlamamızı sağlar. Burada, b devredeki dal sayısını, n devredeki düğüm sayısını (referans düğüm dahil) ve Sblk ise devredeki bağımlı kaynak sayısını gösterir. Bir devrede göz (mesh), içerisinde başka döngü (loop) bulundurmayan bir döngüdür. Göz akımı (mesh current) ise gözün çevresinde aktığı varsayılan bir akımdır. Bu nedenle, göz akımlarına “çevre akımları” da denilmektedir. Tanım olarak, göz akımı otomatik olarak Kirchhoff Akım Yasasını sağlar. Göz akımlarını biliyorsak dal akımlarını hesaplayabiliriz. Dal akımı dala komşu olan göz akımlarının cebirsel toplamına eşittir. Göz akımı yöntemi yalnızca düzlemsel devrelere uygulanabilir. Düzlem olmayan devreler için döngü akımı yöntemi (loop current method) veya düğüm gerilimi yöntemi kullanılabilir. 3. ÖN ÇALIŞMA Not: Deney raporunda “Sonuçların İrdelenmesi” bölümünün cevaplandırılmasında kullanmak ve Devre Teorisi dersinin sınavlarına hazırlanırken çalışmak amacıyla ön çalışmanın bir nüshasını kendiniz için saklayınız. 3.1 Şekil 1’de gösterilen devre için göz akımı yöntemini uygulayarak i1, i2 ve i3 göz akımlarını bulunuz. i1, i2 ve i3 göz akımlarını kullanarak is, ia, ib, ic, id ve ie dal akımlarını hesaplayınız. ia 470 Ω i1 ib 2,2 kΩ ic is 10 V id 1 kΩ + − i2 ie 100 Ω Şekil 1 Sayfa 2/5 i3 4,7 kΩ ELK 201 Devre Teorisi Dersi Laboratuvarı 3.2 Deney 5: Göz Akımı Yöntemi Uygulaması Şekil 2’de verilen devre için göz akımı yöntemini kullanarak i1, i2 ve i3 göz akımlarını bulunuz. Elde ettiğiniz göz akımlarından yararlanarak va, vb ve vc dal gerilimlerini hesaplayınız. 1A i1 ia ib + − 2Ω + vb− + va − is 10 V 2Ω i2 2A i3 ic + vc − 2Ω Şekil 2 4. KULLANILACAK CİHAZLAR VE MALZEMELER 5. Sayısal multimetre (digital multimeter) Deney tahtası (breadboard) Dirençler: 100Ω, 470Ω, 1kΩ, 2.2kΩ, 4.7kΩ DENEY 5.1 Şekil 3’de verilen devreyi deney tahtası üzerine kurunuz. ia 470 Ω i1 ib 2,2 kΩ ic is 10 V id 1 kΩ + − i2 ie 100 Ω i3 4,7 kΩ Şekil 3 5.2 Gerilim kaynağı vs’nin değerini +10V’a ayarlayınız. 5.3 Devrede verilen referans yönleri göz önünde bulundurarak is, ia ve ie dal akımlarını ölçünüz ve kaydediniz. (1), (2), (3). Sayfa 3/5 ELK 201 Devre Teorisi Dersi Laboratuvarı 6. Deney 5: Göz Akımı Yöntemi Uygulaması 5.4 5.3’de ölçtüğünüz dal akımı değerlerini kullanarak devredeki i1, i2 ve i3 göz akımlarının değerlerini hesaplayınız ve kaydediniz. (4), (5), (6). 5.5 5.4’de hesapladığınız göz akım değerlerini kullanarak ib, ic ve id dal akımlarını hesaplayınız ve kaydediniz. (7), (8), (9). 5.6 Akımların referans yönlerini göz önünde bulundurarak ib, ic ve id dal akımlarını ölçünüz ve kaydediniz. (10), (11), (12). 5.7 5.5’de ölçtüğünüz ve 5.6’da hesapladığınız ib, ic ve id dal akımlarının değerleri arasında fark var mı? Varsa belirtiniz (13). ELDE EDİLEN SONUÇLAR Çizelge 1: Ölçüm ve hesaplama sonuçları. Ölçülen/Hesaplanan Ölçüm/Hesaplama Sonucu ve Birimi Nicelik 1 is (ölçülen) 2 ia (ölçülen) 3 ie (ölçülen) 4 Dal akımı ölçüm sonuçlarından yararlanarak hesaplayınız i1 ib 9 Hesaplanan göz akımı değerlerini kullanılarak hesaplayınız 10 ib (ölçülen) 11 ic (ölçülen) 12 id (ölçülen) 5 6 7 8 i2 i3 ic id ib, ic ve id dal akımlarının (Paragraf 5.5 ve 5.6)’daki değerlerinin karşılaştırılması: 13 7. SONUÇLARIN İRDELENMESİ 7.1 Paragraf 3.1’de hesaplanan ve Paragraf 5.4’de ölçüm sonuçlarından hesaplanan i1, i2 ve i3 göz akımlarının değerlerini karşılaştırınız ve yorumlayınız. 7.2 Paragraf 3.1’de hesaplanan ve Paragraf 5.3 ile 5.6’da ölçülen is, ia, ib, ic, id, ve ie dal akımlarının değerlerini karşılaştırınız ve yorumlayınız. Sayfa 4/5 ELK 201 Devre Teorisi Dersi Laboratuvarı Deney 5: Göz Akımı Yöntemi Uygulaması DENEY SONUÇLARI ÇİZELGESİ (Deney bitiminde bu çizelgeyi laboratuvar sorumlusuna onaylatılıp teslim ediniz) Deney 5: Göz Akımı Yöntemi Uygulaması Lab. Grup No.: Hazırlayanlar : . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................... .................... Çizelge 1: Ölçüm ve hesaplama sonuçları. Ölçülen/Hesaplanan Ölçüm/Hesaplama Sonucu ve Birimi Nicelik 1 is (ölçülen) 2 ia (ölçülen) 3 ie (ölçülen) 4 Dal akımı ölçüm sonuçlarından yararlanarak hesaplayınız i1 ib 9 Hesaplanan göz akımı değerlerini kullanılarak hesaplayınız 10 ib (ölçülen) 11 ic (ölçülen) 12 id (ölçülen) 5 6 7 8 i2 i3 ic id ib, ic ve id dal akımlarının (Paragraf 5.5 ve 5.6)’daki değerlerinin karşılaştırılması: 13 Laboratuvar Sorumlusu Onayı: Sayfa 5/5
© Copyright 2024 Paperzz
