Dr. Zafer Demircan

4646 SAYILI
DOĞAL GAZ PİYASASI KANUNUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPILMASINA DAİR KANUN TASARISI TASLAĞI İLE
ÖNGÖRÜLEN DÜZENLEMELER
1
4646 SAYILI DOĞAL GAZ PİYASASI KANUNUNDAKİ
YENİLİKLER
• Lisans sahibi şirketler aralarında yapacakları her türlü işleminin yazılı sözleşmeye
bağlanması,
• Dağıtım bölgelerinin tek bir lisans altında birleştirilmesi veya mevcut dağıtım
bölgelerinin birden fazla lisans bölgesine bölünebilmesi,
• BOTAŞ’ın yeniden yapılandırılması,
 İletim faaliyeti,
 LNG tesislerinin işletilmesi ile depolama faaliyetleri
 Diğer faaliyetler
•
•
•
•
BOTAŞ’ın pazar payının düşürülmesi,
BOTAŞ’ın Ulusal sistem operatörü olarak görevlendirilmesi,
Lisans sahibi şirketlere getirilen yazılı sözleşme yükümlülüğü,
Depolama faaliyetinin ayrıştırılması,
 Doğal Gaz Depolama Faaliyeti
 LNG Terminal İşletme Faaliyeti
• Doğal gaz arz güvenliğinin teminine ilişkin düzenlemeler,
• Son kaynak tedarik kavramı,
• Organize toptan doğal gaz piyasaları
2
DOĞAL GAZ DEPOLAMA FAALİYETİ
Depolama
LNG Terminal
İşletmesi
Yer Altı Doğal Gaz
Depolama
 Her sene ithal edilecek doğal gazın %10’luk miktarının 5 yıl içerisinde ulusal
topraklarda depolama imkanına sahip olunması
3
SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ (LNG) TERMİNAL
İŞLETME FAALİYETİ
LNG Terminal İşletmesi
Doğal gazın sıvılaştırılması, boşaltılması, geçici olarak depolanması ve yeniden gaz
haline getirilmesi faaliyetleri sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG) terminal işletme faaliyeti
olarak tanımlanmış,
 LNG terminal işletme lisansı almak için başvuran tüzel kişilerin; ekonomik yeterliliğe
sahip olması, hizmete sunulabilecek kapasitenin tümünü sistemin eşgüdümlü ve
güvenli bir tarzda işlemesine yardımcı olacak şekilde idare edeceklerini taahhüt
etmesi hususları düzenlenmiş,
Lisans sahiplerinin Kurumun belirleyeceği periyodlar da kullanılabilir terminal
kapasitelerini açıklayacağı, açıklanan kapasitelere yapılacak başvuruların eşit taraflar
arasında ayrım yapılmaksızın değerlendirileceği, ancak bir yıldan daha uzun süreli
sözleşmeleri olan LNG ithalat lisansı sahibi tüzel kişilerin kapasite taleplerinin
sözleşme süresince öncelikle sağlanacağı hususu düzenlenmiş,
 LNG Terminal işletmecisine yapılan taleplerin reddedilmesi ve talep sahibinin bu
durumdan Kurumu haberdar etmesi halinde, Kurum gerekli incelemeleri ve denetimleri
yaparak lisans sahibi şirketin yayımlanan usul ve esaslar ile lisans şartlarını ihlal ettiğini
tespit etmesi halinde, LNG terminal işletmecisini talep edilen hizmeti vermeye icbar
edebileceği hususu düzenlenmiştir.
4
DEPOLAMA VE SIVILAŞTIRILMIŞ DOĞAL GAZ (LNG)
TERMİNAL İŞLETME FAALİYETLERİ
LNG Terminal İşletme
Faaliyeti
Doğal Gaz Depolama
Faaliyeti
•
•
Depolama lisans sahibi tüzel kişilerden ilk
kez tarifesi yapılacak olanların, lisans
sahibinin talep etmesi halinde, yapılacak
tesislere ilişkin tarifelerin, Kurul tarafından
lisans sahiplerinin hazırlayacakları fizibilite
raporunun değerlendirilmesi suretiyle de
belirlenebileceği,
Depolama tarifelerinde esas alınacak unsur
ve şartların Kurul tarafından belirleneceği ve
belirlenen tarifelerin depolama şirketleri
tarafından eşit taraflar arasında ayrım
yapılmaksızın uygulanacağı, bedellerin
tespitinde hizmet maliyeti, yatırımların itfası
ve Kurul tarafından belirlenen makul getiri
oranının dikkate alınacağı,
•
LNG
terminal
işletme
lisans
sahiplerinin, Kurumun belirleyeceği
usul ve esaslar kapsamında tarifelerini
hazırlayacağı ve ilgili tarifeleri bilgi için
Kuruma sunacağı ve ilan edeceği
hususu, LNG terminal işletme lisansı
sahibi tüzel kişilerin talep etmesi
halinde
Kurulun
tarifelerini
belirleyeceği ve tarifelerin eşit taraflar
arasında ayrım yapılmaması esasına
dayalı olarak uygulanacağı,
5
ÖZEL SEKTÖR YATIRIMLARININ ARTTIRILMASI
31.12.2025 tarihine kadar kapasite artışı yapacak veya ilk defa
işletmeye girecek depolama ve LNG terminal tesisi yatırımlarına
muafiyetler getirilmiştir. (Bakanlar Kuruluna bu süreyi 5 yıla
kadar uzatma yetkisi verilmektedir.)
6
DOĞAL GAZ TÜKETİMİNİN ELEKTRİK ARZ
GÜVENLİĞİNE ETKİSİ
Şehirlerin ve sanayinin talebi
arttıkça, santrallere kalan doğal gaz
miktarı azalıyor.
250
milyon m³
200
Yazın şehir tüketimleri azalmakta ve şehir
boru hattı kapasiteleri neredeyse boş
kalmaktadır.
150
100 Şehir
50 Sanay
i
0 Elektri
k
Elektrik
Sanayi
Şehir
Reel Doğal Gaz Talebi
8
DOĞAL GAZ TÜKETİMİ (01.12.2013 – 28.02.2014)
Her sene doğal gaz abone miktarı 1 milyon artmakta olup bu durum günlük
10 mcm kapasite artışı gerektirmektedir.
250
İki Sıkıntılı Dönem: 200 mcm üzeri 14 gün - Maksimum talep 218,80 mcm
2014 yılı beklentisi 228 mcm/gün
milyon m³
200
150
100
50
0
12.1.2013
Elektrik
1.1.2014
Sanayi
Şehir
2.1.2014
Reel Doğal Gaz Talebi
9
DOĞAL GAZ TALEP
10
DOĞAL GAZ TALEP
400
400000
350
350000
300
300000
Line-fill alt sınır
mcm
250
250000
200
200000
150
150000
100
100000
50
50000
0
0
Doğal Gaz Talep
LNG Terminalleri
TPAO Depo
Reel Gaz Talebi (mcm)
Line-Fill (mcm)
11
DOĞAL GAZ TALEP- FİYAT DENGESİ
12
240
450
220
400
200
350
180
300
160
250
140
200
120
150
100
100
80
50
Reel Gaz Talebi (mcm)
Doğal Gaz Talep(mcm)
PTF (TL/MWh/gün)
13
TL/MWh
mcm
DOĞAL GAZ TALEP- FİYAT DENGESİ
DOĞAL GAZ KESİNTİLERİ
45
40
35
mcm
30
25
20
15
10
5
0
Günlük Doğal Gaz Kesinti Miktarı
14
KESİNTİ – KISINTI EYLEM PLANI
Amaç:
• Elektrik enerjisi arz talep dengesinin bozulması ve arzın talebi
karşılayamaması durumlarında;
– Sistem güvenliğinin sağlanması,
– Sistem sürekliliğinin sağlanması,
– Elektrik enerjisi kalitesinin korunması,
– Elektrik piyasası katılımcılarının mağduriyetlerinin önlenmesi
amacıyla arz talep dengesinin tekrar sağlanması için elektrik
kesintisi/kısıntısının zorunluluk haline geldiği noktada, takip
edilmesi gereken yol haritasını ve yapılacak işlemleri belirlemektir.
15
SENARYOLAR
• Senaryo 1: Fiziksel Altyapı
Sorunlarından Kaynaklanan
Kesintiler
• Senaryo 2: Birincil Kaynak
Kısıtlarından Kaynaklanan
Kesintiler
• Senaryo 3: Aşırı Tüketim
Artışından Kaynaklanan Kesintiler
• Senaryo 4: Elektrik Kalitesini
Bozucu Etkilerden Kaynaklı
Kesintiler
16
YILLIK TÜKETİM MİKTARI - DEPO KAPASİTESİ
25
100
80
15
60
10
40
5
20
0
0
Depo Kapasitesi
Yıllık Tüketim
17
Yıllık Tüketim (bcm)
Depo Kapasitesi (bcm)
20
YILLIK TÜKETİM MİKTAR / DEPO KAPASİTESİ
18
TEŞEKKÜRLER
19
20
DOĞAL GAZ TÜKETİM ARTIŞI
14
12
10
8
6
4
2
0
%19
zam
%14
zam
°C
Gaz Tüketimi (sm³)
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2012 Aralık ayında, sıcaklığın benzer olduğu 2011 Aralık ayına göre konut başına günlük gaz tüketimi
1 sm³azalmış olup bu durumda en büyük etken bir senelik dönemde yapılan %49’luk kümülatif
zamdır.
16
%10
zam
Konut Başı Günlük Doğal Gaz Tüketimi (sm³)
 2014-2015 kış döneminin, geçen Aralık ayından 1°C daha soğuk olması
halinde konut başına günlük gaz tüketimi 1,08 sm³ artacaktır.
11,7 milyon sm³
puant artışı
 Geçen yıla göre tahmini yeni abone sayısı 923.000’dir.
6,5 milyon sm³
puant artışı
 Bu seneki puant talep 219 milyon sm³ + 18,2 milyon sm³ = 237 milyon sm³
olabilir. Günlük maksimum giriş kapasitesi maksimum 195 milyon sm³ olup
kesinti miktarı günlük 42 milyon sm³’e ulaşabilir.
21

Download Report