Kasımpaşa Deniz Hastanesi

İLKBAHAR 2014 • SAYI: 302
40•41
mekan
D
s
a
K
a
ş
a
p
ım
a
H
z
i
n
e
i
s
e
n
a
t
s
YÜK. MİMAR BEYZA ŞENER
BİNALAR DA İNSANLAR GİBİ DOĞAR
BÜYÜR ÖMRÜNÜ TAMAMLAYINCA DA ÖLÜR
VE YERİNİ YENİLERİ ALIR. Bu ya am
bazen çok sakin, bazen de çok
sancılı geçer. Kasımpa a Deniz
Hastanesi de pek çok de i ime
u rayarak günümüze ula an
anssız binalarımızdan biridir.
Kasımpa a Deniz Hastanesi’nin
ilk ba langıcı 1827 yılında
Kasımpa a Sakıza acı semtinde
açılan bir sa lık evidir. Ancak bu
sa lık kurumu Haliç Tersanesi’ne
uzaklı ı sebebiyle tam anlamıyla
i leyememi ve bir hastaneye
dönü ememi tir. Bu kurumun
hastaneye dönü me hikayesi
Bahriye Mektebi’ne yeni bir bina
yapılması ile ba lar.
II. Mahmut zamanında
Haliç’teki 2 numaralı ta
havuzun açılı töreninde Bahriye
Mektebi’nin harap ve okul
olarak uygun olmadı ı sultana
bildirilmi tir. II. Mahmut da
Cezayirli Hasan Pa a Kona ı’nın
Kasımpa a tepesindeki yerini
yıktırarak Bahriye Mektebi in a
ettirilmesine karar vermi ve bu
i in yapılmasını Kaptan-ı Derya
Ahmet Pa a’ya emretmi tir.
Sultanın emirleri do rultusunda
bugünkü hastanenin oldu u
tepedeki saat kuleli ilk bina
Bahriye Mektebi olarak 1838’de
tamamlanmı tır. Mimarı Adam
Tahtacıyan’dır. Tahtacıyan aynı
zamanda Tünel’deki Hidivyal
Palas’ın da mimarıdır.
İLKBAHAR 2014 • SAYI: 302
42•43
mekan
Hasköy tarafındaki ek bina
Kuleli binanın girişi
Ar ivlerden alınan bilgilere göre
bu okul yani Bahriye Mektebi 400
ö renci kapasiteli planlandı ı halde
bina sadece 120 ö renci alabilecek
kapasitede yapılmı tır. 13 yıl
boyunca eksik kapasiteyle de olsa
e itim yapılan bina 1851 yılında
Bahriye Mektebi’nin Heybeliada’ya
nakli ile bo altılmı tır. ki yıl
bina bo kalmı tır. 1853 yılında
Sakıza acı’ndaki Kasımpa a Deniz
Hastanesi’nin ilk çekirde i olan
sa lık tesisi kapatılarak Bahriye
Mektebi binasına nakledilip
Bahriye Merkez Hastanesi olarak
hizmete ba lamı tır.
Ba ta Kırım Sava ı olmak üzere
pek çok sava ta yaralı subay,
astsubay ve erlere hizmet eden
hastane Fransız Hükümeti’nin
Fransız askerlere olan iyi
hizmetinden dolayı kadir inaslık
ni anesi olarak pek çok modern
cihaz ve ilaç hediyesi almı tır.
1908 yılına gelindi inde kuleli
binanın Hasköy tarafına bir bina
daha eklenir. ki yıl sonra da
Kasımpa a tarafına cerrahi bölümü
için bir bina yapılır. Bu yapılan
ek binalar kadar kendini de hızla
yenileyen hastane 1914-1918 yılları
arasında 1. Dünya Sava ı sırasında
ve özellikle de Çanakkale’den
gelen yaralılara ifa da ıtmı tır. O
tarihlerdeki bakteriyolojihanesi
ba lı ba ına isim yapmı bir
kurumdur.
1929’da tersane ve
donanmanın Gölcük’e ta ınması
dolayısıyla 1931’de Bahriye
Merkez Hastanesi’nin de Gölcük’e
ta ınmasına karar verilmi tir. Bu
ta ınma sırasında hasta karyolaları,
su tesisatı boruları, muslukları dahi
Başta Kırım Savaşı
olmak üzere pek çok
savaşta yaralı subay,
astsubay ve erlere
hizmet eden hastane
Fransız Hükümeti’nin,
Fransız askerlere olan
iyi hizmetinden dolayı
kadirşinaslık nişanesi
olarak pek çok modern
cihaz ve ilaç hediyesi
almıştır.
mekan
İLKBAHAR 2014 • SAYI: 302
44•45
sökülerek Gölcük’e ta ınmı tır.
Bunun üzerine Kasımpa a
tarafındaki bina Deniz Acemi Erler
Talim Taburu’na yatakhane ve
kı la olarak tahsis edilmi , Hasköy
tarafındaki bina ise Deniz Telsiz
Okulu’na verilmi tir. Kuleli bina ise
bo kalmı tır.
Fakat Gölcük’te de yeterli
artlar sa lanamadı ı için
1934 yılında stanbul’a tekrar
dönülmesine karar verilmi tir.
Bo kalan yıllarda yıpranan Kuleli
bina 1937 yılında sadece duvarları
kalacak ekilde yıkılarak 1939
yılına kadar devam eden bir
yenilemeden geçmi tir. Takip
eden yıllar boyu geli en ihtiyaçlar
do rultusunda bina içinde
tadilatlar hep devam etmi tir.
1964 yılına gelindi inde
Kuleli bina
artan kapasite do rultusunda
yeni bina eklenmesine karar
verilmi ve kuleli binanın arka
tarafında poliklinik ve hem ire
binası hizmete açılmı tır. 1978’de
Hasköy tarafında tekrar ek binalar
yapılmı , bu yeni binaların hemen
yanına 1986 yılında da acil bölümü
eklenmi tir. Hastane binaları
açısından son yapılanma 2003
yılında Kasımpa a tarafındaki
ameliyathane ve röntgen
bölümlerinin yıkılıp yenilenmesidir.
Kasımpa a Deniz
Hastanesi’nde 17 A ustos 1999
Marmara depreminde yakla ık
250 yaralı tedavi edilmi tir. Çünkü
Gölcük depremine ilk ula an
ekiplerden birisi deniz yoluyla
sabah erken saatlerde Kasımpa a
Deniz Hastanesi sa lık personeli
Hastanenin binası gibi
ismi de sıkça değişmiştir.
Önce Bahriye Mektebi
olarak adlandırılan
bina, sonra Bahriye
Merkez Hastanesi olmuş,
yıllarca Kasımpaşa Deniz
Hastanesi olarak hizmet
vermiş ve 2005 yılında
da ismi Kasımpaşa
Asker Hastanesi olarak
değiştirilmiştir.
İç avludan görüntü
olmu tur. Hastalar hücumbotlarla
do rudan stanbul’a ta ınmı tır.
Düzce depreminde de Acil
Yardım stasyonuyla bölgeye
ilk ula an destek ünitelerinden
birisi Kasımpa a Deniz Hastanesi
olmu tur.
Hastanenin binası gibi ismi de
çokça de i mi tir. Önce Bahriye
Mektebi olarak adlandırılan bina
sonra Bahriye Merkez Hastanesi
olmu , yıllarca Kasımpa a Deniz
Hastanesi olarak hizmet vermi
ve 2005’de adı Kasımpa a Asker
Hastanesi olarak de i tirilmi tir.
Hastanenin güneyinde
Kuzey Deniz Saha Komutanlı ı,
do usunda Kasımpa a Orduevi
bulunmaktadır. Bina bugün için
arazisinin kapladı ı alan 20480
m2, yerle im alanı 9018 m2, kapalı
alan ise 43700 m2 olan 600 yataklı
modern bir hastanedir.
Bu bina orjinal mimarisini
kısmen kaybetmesine ra men gerek
saat kuleli merkez binanın esteti i
ile, gerek avludaki dev a açları ile ve
gerekse seyretmeye doyum olmaz
Haliç manzarasıyla yine de bize eski
anılarından bir eyler mırıldanır.