GLOBAL GİRİŞİMCİLİK HAFTASI 2014 YARATICI İSTANBUL VE

GLOBAL GİRİŞİMCİLİK HAFTASI 2014
YARATICI İSTANBUL VE GİRİŞİMCİLİK BULUŞMASI
ETKİNLİK RAPORU
Etkinlik Adı
Yaratıcı İstanbul ve Girişimcilik Buluşması
Tarih, Saat
Yer
03 Aralık 2014, 9:30 – 12:30
İstanbul Kalkınma Ajansı
Global Girişimcilik Haftası 2014 etkinleri kapsamında 03 Aralık 2014 tarihinde İstanbul Kalkınma
Ajansı ev sahipliğinde gerçekleştirilen “Yaratıcı İstanbul ve Girişimcilik Buluşması” Yıldız Teknik
Üniversitesi’nden Prof. Dr. Zeynep Enlil, ATÖLYE İstanbul’dan Engin Ayaz ve BÜMED Business
Angels’dan Timuçin Bilgör’ün sunumları ile başlamıştır. Katılımcılara yaratıcı girişimcilik ve kent
konularına farklı açılardan bakma imkânı veren ve takip eden çalışmalar için bir çerçeve sunan bu
sunumların ardından katılımcılar gruplara ayrılarak kendilerine yöneltilen sorulara cevap aramışlardır.
Aşağıda tartışılan konu başlıkları ve katılımcılar tarafından verilen katkıların bir özeti sunulmaktadır.
Grup çalışmalarının ardından gerçekleştirilen genel oturumda temsilciler gruplarında yapılan
konuşmalar ile ilgili olarak tüm katılımcılara yönelik bilgilendirme yapmışlardır.
Yaratıcı girişimciler diğer girişimcilerden nasıl farklılaşmaktadır, başarılı olabilmeleri ve sayılarının
artması için nasıl desteklenmelidirler?
Birinci oturum yaratıcı girişimci kavramı üzerine yapılan tartışmalar ile başladı. Katılımcılar arasında
yaratıcı girişimcinin kim olduğunun tanımlanması üzerinde bir fikir birliği olmadığı ortaya konuldu.
Girişimcinin hangi sektörde olursa olsun zaten yaratıcı olduğu, yaratıcı olmayanın girişimci
olamayacağı savunuldu. Yaratıcı girişimciliğin yaratıcı endüstriler ile sınırlandırılmaması gerektiği,
yaratıcı bakış açısının tüm sektörlerde geliştirilmesi gerektiğinin altı çizildi. Girişimcilerin tüm
sektörlerde aynı sorunlarla karşılaştığı, önceliğin toplumdaki girişimcilik kapasitesinin arttırılmasına
verilmesi gerektiği belirtildi. Girişimcilik konusunda farkındalığın arttırılması, nasıl girişimci
olunabileceği konusunda toplumun bilgilendirilmesi bu alanda yapılabilecek çalışmalara örnek olarak
verildi.
Diğer taraftan yaratıcı girişimcinin farklı olduğu belirtilirken, bu tür girişimcilerin diğer girişimciler
kadar kar odaklı olmadıklarının altı çizildi. Bu tip girişimcilerin sistemdeki bir şeyleri değiştirme amaçlı
hareket ettiklerini, kar etme öncelikleri olmadığı için sürdürülebilirlik sorunları olduklarına dikkat
çekildi. Özellikle devlet desteklerinde “katma değer” kavramının kar ve finans anlamında kullanıldığını
ve bunun anlam kaybına yol açtığı belirtilirken kar amacı gütmeyen girişimcilerin de desteklenmesi
gerektiği belirtildi.
Sadece yaratıcı girişimcilere verilmesi gereken destekler yerine tüm sektörlerde tüm girişimcilere
verilmesi gereken ortak destekler arasında en önemlisinin ağ kurma faaliyetlerinin desteklenmesi
olduğu belirtildi. Özel sektörün sorunlarına çözüm üreten girişimcilerin desteklenmesi gerektiği,
destek başvurularında özel sektör-STK ortaklığında yapılan başvuruların değerlendirilmesinde artı
puan verilebileceği belirtilirken başvuruların tek bir kurum değil bir grup tarafından yapılabilmesinin
önemli olduğu dile getirildi. Farklı sektörlerden ve disiplinlerden kurumların bir araya gelerek
yapacakları disiplinler arası çalışmaların desteklenmesi gerektiği; desteklerde sosyal medyanın daha
iyi kullanılması ele alınan diğer konulardı.
Yaratıcılık ve girişimciliğin eğitimin farklı kademelerinde farklı şekillerde desteklenmesi gerektiği,
eğitim kültür politikaları kapsamında yapılacak çok şeyin olduğu, kültür, eğitim ve politika alanının
birbiriyle kesişeceği şekilde politika yapılması gerektiği belirtildi. Bunun için öncelikle müfredatın
gözden geçirilmesinin, ilkokuldan başlayan bir iyileştirme sürecinin ortaya konulması gerektiği
belirtildi. 18 yaşında artık üniversiteye gelmiş olan birisini girişimci ve yaratıcı yapmanın çok zor
olduğu vurgulandı.
Yaratıcılığın pazara sunma konusundaki kabiliyetin artırılması gerektiği belirtildi. Bunun yanında İKSV
gibi örneklerin artırılması için zeminin müsait olmadığı zeminin bunun için geliştirilmesi, kültür sanat
tüketicisinin artırılması gerektiği vurgulandı.
Özellikle girişimcilik alanında verilen desteklerin fazla olduğu ancak desteklerin doğru yere gitmediği;
desteklerle bir yere kadar gitmenin mümkün olduğu ancak sürdürülebilirliğin sağlanabilmesi için
sektörde çalışanların desteklenmesi gerektiği ve kaynakların doğru kişilere ulaştırılması gerektiğinin
altı çizildi. Proje değil değer yaratma potansiyeli olan kişiye destek verilmesi gerektiği ifade edildi.
Bunun yanında girişimcileri desteklemenin yanlış olduğu, desteklerin girişimcilere ve girişimcilik
ekosistemine değer katanlara verilmesi gerektiği görüşü ortaya konuldu. Girişimcilerin ihtiyaç
duyduğu danışmanlığı ve bilgiyi sağlayacak platformların geliştirilmesi; işi yapan ve ticarileştirenler
arasındaki bağlantıların iyi kurulması gerektiği örnekleri verildi.
Aynı konuda destek veren pek çok kuruluşun olduğu, bu kuruluşların çoğu zaman birbirlerinden rol
çalarken kimi zaman da birbirlerine köstek oldukları, aralarında işbirliğinin ve koordinasyonun
artırılması gerektiği ifade edildi. Ajans ve diğer kurumlardan destek almada sorunların olduğu,
desteklerin daha çok kar amacı gütmeyen kurumlara yönelik olduğu dile getirildi.
Ülkemizdeki kurumlar arası karşılıklı güven ve işbirliğinin yeterince gelişmemiş olduğundan
bahsedildi. Ekosistem içerisinde tüm kurumların birbiri ile ilişkili ve bağlantılı olması gerektiği,
ekosistemde bir merkez olamayacağı belirtilirken ülkemizdeki kurumların genellikle ben merkezli
olduğu, kendi etrafımda kümelenme düşüncesi ile hareket ettiklerinden söz edildi.
Yaratıcı sınıf ve yaratıcı girişimciler için İstanbul nasıl daha cazip bir hale getirilebilir, yaratıcı
girişimcilere yönelik olarak girişimcilik ekosistemini ve kentsel mekânları nasıl geliştirebiliriz?
Kentte sanat ve kültür ortamının oluşturulması gerekliliğinden bahsedildi. İstanbul merkezinde
(Galata, Beyoğlu, Şişhane) bu ortam var iken şehrin çeperlerinde bulunmadığı belirtilirken iki çözüm
önerisi dile getirildi. Bunlardan ilki çeperlerde yaşayanların merkezdeki kültür ve sanat aktivitelerine
katılımının arttırılması, diğeri ise bu tür aktivitelerin merkezden çıkarak çeperlere taşınması oldu. Son
dönemlerde çeperlerdeki yerel yönetimlerce inşa edilen kültür merkezlerinin sayısında artış̧ olduğu
belirtilirken, bundan sonraki sorunun bu merkezlerin içinin ne tür aktiviteler ile doldurulacağı, genç
sanatçılara ve bağımsız sanata nasıl açılacağı olduğunun altı çizildi.
Merkez dışına aktarılan bilgi ve aktivitelerin İstanbul’da sanat ve kültür bilincinin arttırılmasına olumlu
katkıda bulunacağı belirtilirken, kentin merkezindeki sanat ve kültür yoğunlaşmasının bir
soylulaştırmaya dönüşmemesi gerektiği ifade edildi. İstanbul’un yaratıcı sınıf için daha cazip hale
getirilmesinde bir diğer önemli etkenin tolerans olduğu belirtildi.
Galata, Beyoğlu, Şişhane bölgelerinde bir kültür olduğundan, buraya gelenlerin buraya değer
kattıklarından, buradaki kültürün ve değerin mekana bağlı olduğundan bahsedildi. Beyoğlu’nda,
İstiklal Caddesinde atıl durumda bulunan hanların ikinci ve üçüncü katlarının yaratıcı endüstriler için
daha iyi değerlendirilebileceği belirtildi.
Kentsel mekânların kalkınma ajansını değil daha çok yerel ve merkezi yönetimi bağladığı belirtilirken
tarihi mekânların ranta çevrildiği ve bunun sadece orada yaşayan halkı değil bu mekânlarda çalışan
sanatçıları da olumsuz etkilediğinin altı çizildi. İstanbul’da da son dönemlerde sıkça görülen site ve
rezidans yaşam biçimlerine yönelik olarak bu tür mekanlarda sanatçılara ücretsiz atölyeler verilerek
buralarda sanat ve kültür yaşamının desteklenebileceği dile getirildi.
Mekan dışında da imkanların sağlanması gerektiği vurgulandı. Yaratıcılığın özgürlükle geliştiği,
kamunun özgürlük ortamını yaratması gerektiği ifade edildi.
Tasarım bakış açısı kazandırmanın önemli olduğu, endüstriyel tasarımcılar ile üreticilerin
buluşturulması gerektiği, yaratıcı endüstrilere ilişkin bölümlerde okuyanları kendi alanlarında kariyer
olanakları hakkında bilinçlendirmek gerektiği belirtildi.
Yaratıcı endüstrilere yönelik merkezler kurulması gerektiği bu merkezlerin yaratıcı girişimcilere ortak
alt yapı sunabileceği, yaratıcı girişimcileri birbiriyle buluşturabileceği ve çeşitli konularda
farkındalıklarını artırabileceği ifade edilirken, bu merkezler için yeni binaların yapılmasından çok
mevcut endüstriyel ve kültürel mirasın korunarak işlev kazandırılmasının önemli olduğunun altı çizildi.
Girişimcilik ekosisteminin tasarlanması ve hayata geçirilmesinde yerel yönetimlere çok iş düştüğü
ifade edildi. İstanbul girişimcilik ekosistemi için bir ekosistem konseyi oluşturularak, bu konsey
tarafından çalışmalara başlanabileceği, konseyde yerel yönetimlerin de bulunması gerektiği ama
başkanlık görevinin yine bir girişimci tarafından yerine getirilmesi gerektiği ifade edildi.
Bölgenin kalkınmasını destekleyecek, yaratıcı endüstrilerin gelişmesine katkı yapacak proje ve
faaliyetler neler olabilir, bu projeler hangi kurum/kuruluş/kişi işbirliğinde hayata geçirilebilir?
Çocuklara yönelik projelerin önemine değinilirken, yaratıcılık ve girişimciliğin küçük yaşlardan itibaren
geliştiği vurgulandı. Yarışmalar, kodlama atölyeleri, üç boyutlu yazıcılar kullanılarak yapılan
çalışmaların çocuklarda yaratıcılığın ve girişimciliğin gelişiminde önemli rol oynayacağı belirtildi.
Ayrıca çocuklara verilecek her türlü eğitimde İstanbul temasının daha yoğun işlenmesi gerektiği ve
yabancı dil bilen çocukların gönüllü olarak rehberlik benzeri işlerde görevlendirilmesinin de faydalı
olacağı dile getirildi.
Spor, sanat, hobi aktiviteleri için kamusal alanların arttırılmasının önemine değinilirken, kentlilerin bu
tür alanlarda bir araya gelerek etkileşim içerisinde olmasına yönelik projelerin desteklenmesi
gerektiği belirtildi.
Finansal açıdan küçük STK’ların daha büyük STK’lar ile bir araya gelerek projelere ortak başvuru
yapmalarının önemine değinilirken, başvuru süreçlerinin basitleştirilmesi, hak edişlerin projenin
başında verilmesi, projelerdeki form doldurma ve raporlama yükümlülüklerinin azaltılması, kamunun
sağladığı desteklerde garantici olmak yerine daha fazla risk alması gerektiği ele alınan diğer başlıklar
oldu.
Yaratıcı endüstrilerin gelişmesine yönelik olarak bir strateji belgesine ihtiyaç olduğu, bu belgenin
paydaşlar ile birlikte İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve ilçe belediyelerinin de katılımı ile hazırlanması
gerektiği ve hazırlanan strateji belgesinin ilgili Bakanlıkların da dahil olduğu bir şuraya taşınması
gerektiği belirtildi.
Eğitim kurumlarının girişimcilik ve kültür sanat konularında ilgili STK’larla işbirliği yaparak eğitimler
vermesinin daha doğru olduğu, eğitimlerin konunun uzmanları tarafından verilmesi gerektiği
vurgulandı.
Hukukun koruma ve ceza verme gücünün önemine değinildi. Türkiye’nin bu alanda iyi bir durumda
olmadığı, bunun iş yapma şekillerini etkilediği belirtildi. Buna örnek olarak Türkiye’deki girişimlerin
işlerin karşılıklı iş ilişkileri ve bağlantıları ile yürüdüğü business to business girişimler yerine internet
üzerinden, alışverişlerin daha hukuksal olarak korunduğu business to consumer girişimler olduğu
verilirken, gelecekte de yeni girişimlerin bu yönde gelişeceğinin tahmin edildiği dile getirildi.
İsim
KATILIMCI LİSTESİ
Kurum
Alev Ertem
Aslı Yurdanur
Aydın Bırık
Başak Saral
Doğan Taşkent
Dursun Güleryüz
Ekmel Ertan
Engin Ayaz
Engür Rutkay
Esma Firuze İncili
Gözde Yolaç Savaş
Mehru Öztürk Aygül
Melisa Özerdim
Nihan Bekar
Özlem ECE
Özlem ER
Endeavor
İstanbul Kültür Sanat Vakfı
Turkcell
Habitat Kalkınma ve Yönetişim Derneği
Türkiye’de İsviçre Ticaret Odası Derneği
Radyo ve Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği
Amber Platform
Atölye İstanbul
Genç Başarı Eğitim Vakfı
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
HYBRID
Girişimcilik Vakfı
Endeavor
İstanbul İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
İstanbul Kültür Sanat Vakfı
İstanbul Teknik Üniversitesi
Pelin Emeksiz
Timuçin Bilgör
Zeynep Enlil
Abdülmecit Karataş
Burcu Özüpak Güleç
Fatih Pişkin
Osman Altay
Serkan Korkmaz Arslan
Betül Celep
Radyo ve Televizyon Yayıncıları Meslek Birliği
BÜMED Business Angels
Yıldız Teknik Üniversitesi
T.C. İstanbul Kalkınma Ajansı
T.C. İstanbul Kalkınma Ajansı
T.C. İstanbul Kalkınma Ajansı
T.C. İstanbul Kalkınma Ajansı
T.C. İstanbul Kalkınma Ajansı
T.C. İstanbul Kalkınma Ajansı