DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ

DOĞRUDAN FAALİYET DESTEĞİ
Konusu
İstanbul’da Bisiklet Yollarının Tasarımına İlişkin Yol Güvenliği Kriterlerinin Belirlenmesi
Gerekçesi
2014-2023 İstanbul Bölge Planı, “Yaratıcı ve Özgür İnsanlarıyla, Yenilik ve Kültür Kenti Özgün
İstanbul”u 2023 İstanbul Vizyonu olarak belirlemiş ve bu vizyonun hayata geçirilmesi için 3 gelişme
ekseni ortaya koymuştur: 1) Küresel ekonomide söz sahibi, yüksek katma değer üreten, yenilikçi ve
yaratıcı ekonomi, 2) Adil paylaşan, kapsayıcı ve öğrenen toplum ve 3) Keyifle yaşanan, sürdürülebilir
ve özgün kentsel mekânlar. “Ulaşım ve erişilebilirlik” ekonomik, sosyal ve mekansal boyutlarıyla
İstanbul için belirlenen vizyona ulaşılmasında çok önemli roller üstlenecek öncelikli alanlardan birisi
olarak ele alınmıştır. Bu alanda yaşanan önemli sorunlardan bir tanesi ise yaya erişiminin yanı sıra
bisikletli erişimine ilişkin yetersiz altyapıdır. Çevre dostu ve insan sağlığına olumlu etkileri olan
bisiklet ulaşımı erişilebilirliğin sürdürülebilir bir şekilde sağlanması için İstanbul’da da önemli bir
potansiyele sahiptir. Yaya ulaşımı gibi kısa mesafeli yolculuklarda öne çıkan bisiklet ulaşımına ilişkin
sorunların başında ise motorlu araçlar ve otomobilin önceliklendirilmesi ile yetersiz bisiklet yolları
gelmektedir. İstanbul genelinde çok az sayıda bisiklet yolu bulunmaktadır. Bisiklet ulaşımına uygun
altyapının yetersizliği ve standartlarının düşüklüğü, yaya ve araç trafiği ile uyumun ve entegrasyonun
sağlanamamış olması, gelişmiş birçok Batı kentinde olduğu gibi bisikleti bir ulaşım aracı olarak
benimseyen bir kültürün henüz yaygınlaştırılamamış olması ve bisiklet kullanımına ilişkin güvenlik
endişeleri gibi nedenlerle, tüm yolculuklar içerisinde bisiklet ulaşımının oranı sadece %0,05’te
kalmaktadır (İstanbul Ulaşım Ana Planı, 2011).
Bu kapsamda 2014-2023 İstanbul Bölge Planı”nın “Ulaşım ve Erişilebilirlik” öncelik alanı altında
sıralanan stratejilerden bir tanesi de “Yaya ve Bisiklet Ulaşımının İyileştirilmesi ve Teşvik Edilmesi”
olarak belirlenmiştir. Bisiklete yönelik olarak ise “Bisiklet yolları ve kaldırımlar başta olmak üzere
yaya ve bisiklet erişimine ilişkin altyapının geliştirilmesi” ve “Herkes için erişilebilirliği sağlayacak
şekilde yaya ve bisiklet ulaşımına ilişkin tasarım ve standartların geliştirilmesi” gibi hedefler ortaya
koymuştur. Diğer taraftan 2011 yılında onaylanarak yürürlüğe giren İstanbul Ulaşım Ana Planı da
yaya ve bisiklet ulaşımının teşvik edilmesini benimsemiş; bisiklet ulaşımını kent içi yolculuklarda
önemli bir ulaşım türü haline getirmek için sürekliliği olan bisiklet yolları ve bisiklet yollarında
kullanıcıların güvenliğine yönelik yatay ve düşey işaretlendirmeler yapılması gerektiğini
vurgulamıştır. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise bu hedefler doğrultusunda İstanbul’un Avrupa ve
Anadolu yakalarında toplam uzunluğu 1.000 km’yi geçen bisiklet yollarının yapımını hedeflemekte ve
yatırımlarını sürdürmektedir.
İstanbul’da bisiklet kullanımının yaygınlaştırılabilmesi için gerekli bisiklet yollarının yapımında
tasarım kalitesinin yüksek tutulması ve yol güvenliğinin sağlanması önem arz etmektedir. Bu alanda
önemli bir ihtiyaç ise başta yol güvenliği boyutu olmak üzere bisiklet yollarına ilişkin dikkate alınması
gereken minimum standartları ortaya koyan kriterlerin belirlenmesidir.
1
Kapsamı*
Çalışma kapsamında İstanbul’da mevcut bisiklet yollarının iyileştirilmesinde ve planlanan bisiklet
yollarının tasarımında ve geliştirilmesinde kullanılmak üzere yol güvenliğini de kapsayacak şekilde
tasarım kriterlerinin belirlenerek bisiklet yollarına ilişkin çalışmalarda kullanılabilecek bir rehber
hazırlanması amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda çalışma kapsamında incelenecek güzergahlarda
aşağıdaki temel boyutların ele alınması hedeflenmektedir.

Mevcut yol geometrisi, görüş mesafesi, zemin durumu/kaplaması, işaret ve sinyalizasyon,
aydınlatma, bariyerler vb.

Mevcut ve öngörülen trafik hacimleri (araç, bisiklet, yaya) ve hareketleri, hızları ve
etkileşimleri
Bisiklet yolları civarındaki arazi kullanım özellikleri ve araç, yaya ve bisiklet trafiği üzerindeki
etkileri

Yöntemi*
Masa Başı Çalışma:
Masa başı çalışma kapsamında ulusal ve yerel planlarda bisiklet ile ilgili stratejilerin ve hedeflerin
incelenmesi; bisiklet yollarının geliştirilmesine ilişkin yasal mevzuatın ve standartların incelenmesi ve
özellikle yol güvenliğine ilişkin boyutlar üzerinde durulması; konuya ilişkin diğer ülkelerdeki iyi
örneklerin araştırılması; İstanbul’da mevcut ve planlanan güzergahlara ilişkin planların, belge ve
trafik değerlerinin incelenmesi hedeflenmektedir.
Saha Araştırması
Saha araştırması kapsamında öncelikle mevcut ve planlanan bisiklet yolu güzergâhlarında konusunda
uzman personelin katılımıyla saha gezileri gerçekleştirilerek eksikliklerin ve dikkate alınması gereken
hususların belirlenmesi amaçlanmaktadır.
Saha araştırmasının diğer boyutunu ise konunun karar alma, planlama, yatırım, işletme, denetim gibi
farklı boyutlarına ilişkin kamu ve özel sektör kurumları ile diğer uzman paydaşların görüş ve
önerilerinin alınacağı odak grup toplantıları ve çalıştaylar, yüz yüze mülakatlar gibi katılımlı
yöntemlerin kullanılması hedeflenmektedir.
Beklenen Çıktılar*
 Nihai Rapor
 Yayın
2
Başvuruda İstenilen Faaliyete Özel Belgeler*
Aşağıdaki belgelerin başvuru esnasında sağlanması gerekmektedir:
 Literatür taraması: Faaliyeti gerçekleştirecek ekibin konuya hakim olduğunu ve faaliyetin
başlamaya hazır olduğunu gösteren, araştırmaya esas konunun incelendiği ve sentezlendiği,
birincil referanslar içeren sistematik bir literatür taraması
 Yöntem:
1. Önerilen araştırma yönteminin, kullanılacak veri türleri ve veri kaynaklarının, veri
toplama ve analiz yöntemlerinin, bilimsel referanslar içerecek şekilde, tüm aşamaları
ve prosedürleriyle gerekçeli açıklaması,
2. Araştırmada kullanılacak tüm ölçme-değerlendirme araçlarının (anket, test, mülakat
soru listesi, görüşme formu, vb.) kullanıma hazır veya çok az değişiklik gerektirecek
taslak hali,
3. Kullanılacak veri kaynaklarının (görüşülecek kişi ve kurumlar, kullanılacak veri
tabanları vb.) taslak listesi, çalıştay davetli listesi, süreç tasarımı ve kurumlarla ilişkisi
ve diğer destekleyici belgeler
 Alt yüklenici: Eğer araştırma alt yüklenicilerden hizmet alımı yolu ile yapılıyorsa
- İşin tarifi: Araştırmada alt yüklenicinin üstleneceği işler, rol ve sorumlulukları
- Bütçe: Alt yüklenici detaylı bütçesi ve açıklamaları
- Kilit personel: Alt yüklenicinin araştırmada kullanacağı kilit personelde aranacak
nitelikler
Yukarıda yer almayan ancak başvuruyu güçlendireceği düşünülen destekleyici belgeler ayrıca
eklenebilir.
Nihai Teslimde İstenilen Faaliyete Özel Belgeler*
Faaliyet süresince ve sonrasında verilerin kaydedilmesi, korunması, bütünlüğü ve gizliliği
araştırmacının sorumluluğundadır. Faaliyet boyunca üretilmiş ham, yarı-işlenmiş ve tamamen
işlenmiş verilerin tümü metaveri ile birlikte faaliyetin bitimini takiben ajansa teslim edilecektir.
Teslim edilen veri setlerinin, araştırmayı ve orijinal analizi tekrar etmek, eksik veya kusurlu bir
uygulama ile ilgili soruların yanıtlamak, kayıtların doğruluğunu teyit etmek, müdahalelerin tarih ve
yerini belgeleyebilmek, araştırmanın sonuçların bilimsel geçerliliğini ispat etmek gibi durumlarda
gerekecek tüm veriyi içermesi gerekmektedir.
Sahada kullanılmış olan doldurulmuş anket formları, gözlem formları, görüşme formları, süpervizyon
formları, saha günlüğü gibi belgeler, elektronik ortama aktarıldıktan sonra metaverisini de içerecek
şekilde dosyalanacak ve fiziksel olarak teslim edilecektir.
3
Elektronik ortama aktarılmış olan ham veriler ile yarı-işlenmiş ve işlenmiş verilerin tümü bilgisayar
ortamında CD/DVD olarak üç nüsha halinde teslim edilecektir (Ses kayıtları ve transkripsiyonları,
araştırmaya katılanların demografik özellikleri, kullanılmış olan istatistiksel veriler, analiz için yapılan
tüm hesaplamalar ve işlemler, tablo ve grafikler, şekil dosyaları vb.). Kullanılan tüm kodlar metadata
içerisinde ayrıntılı olarak açıklanmalıdır.
Faaliyetin ara raporlarının, nihai raporunun ve çağrıda öngörülüyorsa faaliyet yayınının elektronik
ortamda teslim edilen işlenmiş verilerin içerisinde yer alması, bununla birlikte basılı olarak üç nüsha
halinde çoğaltılması ve teslim edilmesi gerekmektedir.
*Asgari koşulları tanımlamaktadır. Faaliyetin gerektirdiği şekilde kapsam, yöntem ve faaliyet
sonuçları genişletilebilir ve çeşitlendirilebilir.
4