Bencillik: İnsanı Küçülten Hastalık

İLİ
: VAN
TARİH: 20.03.2015
ِ‫إِ َّن إ‬
َّ ُ‫سه‬
‫وعا‬
َّ ‫وعا إِذَا َم‬
ً ‫الش ُّر َج ُز‬
ً ُ‫سا َن ُخلِ َق َهل‬
َ ‫اْلنإ‬
‫وعا‬
َّ ‫َوإِذَا َم‬
َ ‫سهُ ال‬
ً ُ‫إخ إي ُر َمن‬
ِ ُ ‫ال رس‬
: ‫صلَّى اللَّهُ َعلَإي ِه َو َسلَّم‬
َ ‫ول اللَّه‬
ُ َ َ َ‫ق‬
ِ ‫ب ِِل‬
ِ
‫ب لِنَ إف ِس ِه‬
ُّ ‫َخ ِيه َما يُ ِح‬
َّ ‫َح ُد ُك إم َحتَّى يُ ِح‬
َ ‫ََل يُ إؤم ُن أ‬
BENCİLLİK: İNSANI KÜÇÜLTEN HASTALIK
Okuduğum ayet-i kerimede Yüce Rabbimiz şöyle
buyuruyor: “Şüphesiz insan çok hırslı ve sabırsız olarak
yaratılmıştır. Kendisine kötülük dokunduğu zaman
sızlanır. Ona bir hayır dokunduğunda da eli sıkıdır.1
Okuduğum hadis-i şerifte ise Allah Resûlü (sav)
şöyle buyuruyor: “Sizden biriniz kendisi için istediğini
Müslüman kardeşi için de istemedikçe iman etmiş
olamaz.”2
Değerli Kardeşlerim!
Bencillik, kişinin sadece kendi çıkarlarını
düşünmesidir. Bencil insan, sadece kendi nefsini düşünür
ve kendi mutluluğunu önemser; başkalarının huzuru ve
mutluluğunu umursamaz. Hayatın merkezine kendisini
koyan bencil kişi, etrafındaki her şeyi ve herkesi kendi
yararına kullanma çabası içine girerek çıkarcı bir tutum
sergiler.
İnsanların bir bütünün parçaları gibi birbirine
kenetlenmiş olarak3 kardeşçe yaşamasını4 tavsiye eden
İslam dini, yalnızca kendi hayatını düşünerek çıkarlarının
peşinde koşmayı ve başkalarına karşı ilgisiz kalmayı
kesinlikle tasvip etmemiştir. Yüce Kur'an'da: “Nefisler
kıskançlığa ve bencil tutkulara hazır (elverişli)
kılınmıştır.’’5 buyurularak, bencilliğin insan fıtratında
var olduğuna işaret edilmiştir. Bununla birlikte Allah
Teâlâ’ya itaat edip, O’nun rızasını kazanmak için
infakta bulunan, nefsinin bencil tutkularından,
hırslarından ve cimriliğinden korunan kişinin kurtuluşa
ereceği müjdelenerek6 bu kötü huydan korunmanın
gereği vurgulanmıştır.
Kıymetli Cemaat!
Hz. Peygamber (s.a.v.): “Bu canı bu tende tutan
(Allaha)' a yemin ederim ki bir kişi (hayır namına)
kendisi için istediğini, Müslüman kardeşi için de
istemedikçe iman etmiş olmaz.’’ sözüyle7 kişinin,
mü’min kardeşi için hayır isteğini imanın bir parçası
olarak görmüştür.
Dinimizde bencillik, daha çok kibir,
kendini
beğenme, övünme, cimrilik ve pintilik gibi kavramlarda
ifadesini bulmaktadır. Zira bu özellikler bencilliğin hem
sebebi hem de sonucudur. Bencil insan, dünyadaki en
önemli varlığın kendisi olduğunu düşünür, dolayısıyla
diğer insanlardan üstün olduğu hissine kapılır ve kalbi
kibirle dolar. Engel olunmadığında bu kibir duygusu
öylesine gelişir ki, tıpkı Firavun 8 gibi kendisini Allah’a
muhtaç görmemeye ve hakkı yalanlamaya başlar.9 Hâlbuki
onun Yüce Rabbi, zayıf tabiatlı olarak yaratılan insana, 10
“Yeryüzünde böbürlenerek yürüme. Çünkü sen yeri
asla yaramazsın, boyca da dağlara asla erişemezsin.’’ 11
Buyurarak acizliğini idrak etmesi ve tevazu ile hareket
etmesi gerektiğini bildirmiştir.
Kardeşlerim!
Allah Resûlü (s.a.v) bir defasında ashabına şöyle
hitap etmiştir: “Size cennetlikleri bildireyim mi? Her
alçakgönüllü zayıf görülen kimsedir ki, şayet o Allah
adına yemin etse, Allah onu yemininde haklı çıkarır.
Size cehennemliklerden haber vereyim mi? Kaba,
bencil ve büyüklük taslayan herkes.’’ 12
Bencil
insan
paylaşmaya
açık
değildir.
Elindekilerle yetinmez, hep daha fazlasını isteyerek hırsına
yenik düşer, açgözlü ve tamahkâr biri oluverir. Şeytanın
kendilerini fakirlikle korkuttuğu bencil kimseler, sahip
olduklarını bir başkasıyla paylaşmak istemezler,
cimrileşirler. Kendisinden daha mutlu, daha zengin, daha
başarılı, daha sağlıklı birilerinin varlığına tahammül
edemez hale gelir, onlara sahip oldukları bu özellikleri
nedeniyle kin gütmeye başlar. Kin ve nefretin hâkim
olduğu bir kalpte ise güzel duygular, ahlaki erdemler
gelişmeye fırsat bulamaz.
Muhterem Cemaat!
Kâinatın Sahibi olan Yüce Rabbimiz: “ Sevdiğiniz
şeylerden Allah yolunda harcamadıkça iyiliğe asla
erişemezsiniz.’’ 13 buyurarak bencilliğe dikkat çekmiş,
Allah yolunda harcamak yerine bencillik ederek mallarını
kendine saklayıp biriktirenler için elem dolu bir azap
olduğunu hatırlatmıştır. 14
Hutbemi Peygamber Efendimizin bir duasıyla
bitiriyorum:
“Ey Rabbimiz! Her türlü üzüntüden, acizlikten,
tembellikten, korkaklıktan, cimrilikten, bencillikten,
ağır borcun altına girmekten ve düşmanlara mağlup
olmaktan sana sığınırız.”15
1
Meâric, 70/19-21.
Nesâî, İmân, 19.
3
Buhârî, Salât, 88 ; Müslim, Birr, 65.
4
Buhârî, Edeb,57; Müslim, Birr,23.
5
Nisâ, 4/128.
6
Teğâbün, 64/16.
7
Nesâî, İmân,19.
8
Nâziât,79/24.
9
Leyl, 92/8-9.
10
Nisâ, 4/28.
11
İsrâ, 17/37.
12
Buhârî, Edeb,61; Müslim, Cennet,46.
13
Âl-i İmrân, 3/ 92.
14
Tevbe, 9/34.
15
Nesâî, İstiâze,8
2
Hazırlayan: Özcan DEMİR Yankıtepe Mh. İmamabdal C.
İmam Hatibi Erciş/VAN
Redaksiyon: İl İrşat Kurulu