CACHEID=9c1f3f91-1336-4514-976d-80363d77556e;İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ

İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ
VE
REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ
(Mart 2015)
İstatistik Genel Müdürlüğü Reel Sektör Verileri Müdürlüğü 25 Mart 2015
İstatistik Genel Müdürlüğü
İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ
REEL KESİM GÜVEN ENDEKSİ (RKGE)
(Mart 2015)
2015 yılı Mart ayında RKGE, bir önceki aya göre 0,1 puan artarak 103,5 seviyesinde gerçekleşmiştir. Endeksi oluşturan
anket sorularına ait yayılma endeksleri incelendiğinde, gelecek üç aydaki üretim miktarı, gelecek üç aydaki toplam
istihdam miktarı, son üç aydaki toplam sipariş miktarı, gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı ve mevcut toplam sipariş
miktarına ilişkin değerlendirmeler endeksi artış yönünde etkilerken, genel gidişat, sabit sermaye yatırım harcaması ve
mevcut mamul mal stoku miktarı endeksi azalış yönünde etkilemiştir.
Mevsimsellikten arındırılmış reel kesim güven endeksi (RKGE-MA) bir önceki aya göre 3,1 puan azalarak 100,9 puan
seviyesinde gerçekleşmiştir.
Grafik 1. RKGE ve RKGE-MA
%
130
120
110
100
90
80
70
60
RKGE
2015-03
2014-12
2014-09
2014-06
2014-03
2013-12
2013-09
2013-06
2013-03
2012-12
2012-09
2012-06
2012-03
2011-12
2011-09
2011-06
2011-03
2010-12
2010-09
2010-06
2010-03
2009-12
2009-09
2009-06
2009-03
2008-12
2008-09
2008-06
2008-03
50
RKGE-MA
RKGE=100: Anketin kapsadığı reel kesim temsilcileri tarafından yapılan değerlendirmelere göre ekonomik faaliyetlere ilişkin
istikrarlı görünüm
RKGE>100: Anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin arttığı (iyimser) görünüm
RKGE<100: Anketin kapsadığı reel kesim temsilcilerinin ekonomik faaliyetlere ilişkin güveninin azaldığı (kötümser) görünüm
Tablo 1. İYA Genel Değerlendirmeleri (*)
Son Üç Ay
Mevcut
Gelecek Üç Ay
Üretim Hacmi
Toplam Sipariş Miktarı
İhracat Sipariş Miktarı
İç Piyasa Sipariş Miktarı
Toplam İstihdam
Ortalama Birim Maliyeti
Satış Fiyatı
(*)
K ısa oklar bir önceki aya göre olan değişimleri (aylık), uzun oklar ise bir önceki yılın aynı ayına göre olan değişimleri (yıllık)
göstermektedir. Maliyet ve satış fiyatı değişkenleri dışındaki değişkenlerde yeşil oklar artışı, kırmızı oklar ise azalışı göstermektedir.
2
İstatistik Genel Müdürlüğü
Grafik 2. Son Üç Aydaki Üretim Hacmi, İç Piyasa Sipariş Miktarı ve İhracat Sipariş Miktarı
%
50
30
Son üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim
hacminde azalış bildirenler lehine olan seyrin güçlendiği,
ihracat sipariş miktarında azalış bildirenler lehine olan
seyrin ise bir önceki ay seviyelerinde devam ettiği
görülmektedir. İç piyasa sipariş miktarında bir önceki
ayda azalış bildirenler lehine olan seyrin zayıflayarak
devam ettiği gözlenmektedir.
10
-10
Son üç aydaki üretim hacmi
-30
Son üç aydaki iç piyasa sipariş miktarı
-50
Son üç aydaki ihracat sipariş miktarı
2015-03
2014-07
2014-01
2013-07
2013-01
Grafik 3. Şu Anda Kayıtlı Toplam Siparişler
Grafik 4. Mevcut Mamul Mal Stoku
Normal Üstü
Mevsim Normalinde
Normal Altı
Denge (Sağ Eksen)
%
%
100
90
80
70
60
50
50
40
30
20
10
0
Normal Üstü
Mevsim Normalinde
Normal Altı
Denge (Sağ Eksen)
2015-03
2014-07
2014-01
2013-07
2013-01
2012-07
2012-01
2011-07
2011-01
2010-07
2010-01
2009-07
-10
-20
-30
-40
-50
2009-01
40
30
20
10
0
2008-07
2015-03
2014-07
2014-01
2013-07
2013-01
2012-07
2012-01
2011-07
2011-01
2010-07
2010-01
2009-07
2009-01
2008-07
%
20
10
0
-10
-20
-30
-40
-50
-60
-70
-80
2008-01
%
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
2008-01
2012-07
2012-01
2011-07
2011-01
2010-07
2010-01
2009-07
2009-01
2008-07
2008-01
-70
Mevsim normallerine kıyasla yapılan değerlendirmelerde, mevcut toplam siparişlerin mevsim normallerinin altında
olduğu yönündeki değerlendirmelerin bir önceki ay seviyelerinde devam ettiği, mevcut mamul mal stoklarının
seviyesinin mevsim normallerinin üzerinde olduğu yönündeki değerlendirmelerin ise güçlendiği gözlenmektedir.
3
İstatistik Genel Müdürlüğü
Gelecek üç aya yönelik değerlendirmelerde, üretim hacmi, iç piyasa sipariş miktarı ve ihracat sipariş miktarına ilişkin
artış yönlü beklentilerin mevsimsel etkiler nedeniyle güçlenmeye devam ettiği görülmektedir. Gelecek üç aydaki
istihdama ilişkin artış beklentilerinin güçlendiği, gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcamalarına ilişkin artış
beklentilerinin ise zayıfladığı gözlenmektedir.
Grafik 5. Gelecek Üç Aydaki Üretim Hacmi,
İç Piyasa Sipariş Miktarı ve İhracat Sipariş Miktarı
Grafik 6. Gelecek Üç Aydaki Toplam İstihdam ve
Gelecek On İki Aydaki Sabit Sermaye Yatırım Harcaması
%
%
40
60
30
40
20
10
20
0
0
-10
-20
-20
-30
Gelecek on iki aydaki sabit sermaye
yatırım harcaması
Gelecek üç aydaki ihracat sipariş miktarı
-40
Gelecek üç aydaki istihdam
Gelecek üç aydaki iç piyasa sipariş miktarı
-50
Gelecek üç aydaki üretim hacmi
-40
-60
2015-03
2014-07
2014-01
2013-07
2013-01
2012-07
2012-01
2011-07
2011-01
2010-07
2010-01
2009-07
2009-01
2008-07
2015-03
2014-07
2014-01
2013-07
2013-01
2012-07
2012-01
2011-07
2011-01
2010-07
2010-01
2009-07
2009-01
2008-07
2008-01
2008-01
-60
-80
Ortalama birim maliyetlerde son üç ayda artış olduğunu bildirenler ile gelecek üç ayda artış olacağını bekleyenler
lehine olan seyrin bir önceki aya göre güçlendiği görülmektedir. Gelecek üç aydaki satış fiyatı artış beklentilerinin de
güçlendiği gözlenmektedir. Gelecek on iki aylık dönem sonu itibarıyla yıllık ÜFE beklentisi bir önceki aya kıyasla 0,1
puan artarak yüzde 8,1 olmuştur.
Grafik 7. Son Üç Ay ve Gelecek Üç Aydaki Birim Maliyet
Grafik 8. Gelecek Üç Aydaki Birim Maliyet ve Satış Fiyatı
%
%
70
70
60
60
50
50
40
40
30
30
20
20
10
10
0
0
-10
-10
Gelecek üç aydaki birim maliyet
-20
Gelecek üç aydaki birim maliyet
-20
Son üç aydaki birim maliyet
-30
Gelecek üç aydaki satış fiyatı
2015-03
2014-07
2014-01
2013-07
2013-01
2012-07
2012-01
2011-07
2011-01
2010-07
2010-01
2009-07
2009-01
2008-07
2008-01
2015-03
2014-07
2014-01
2013-07
2013-01
2012-07
2012-01
2011-07
2011-01
2010-07
2010-01
2009-07
2009-01
2008-07
2008-01
-30
4
İstatistik Genel Müdürlüğü
Grafik 9. Genel Gidişat
%
%
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0
40
20
0
-20
-40
-60
Daha İyimser
Aynı
Daha Kötümser
2015-03
2014-12
2014-09
2014-06
2014-03
2013-12
2013-09
2013-06
2013-03
2012-12
2012-09
2012-06
2012-03
2011-12
2011-09
2011-06
2011-03
2010-12
2010-09
2010-06
2010-03
2009-12
2009-09
2009-06
2009-03
2008-12
2008-09
2008-06
2008-03
-80
Denge (Sağ Eksen)
İçinde bulunduğu sanayi dalındaki genel gidişat konusunda bir ay öncesine kıyasla daha iyimser olduğunu
belirtenlerin oranı yüzde 9,7'ye, aynı kaldığını belirtenlerin oranı yüzde 68,9'a düşerken, daha kötümser
olduğunu belirtenlerin oranı yüzde 21,4'e yükselmiştir.
İktisadi Yönelim Anketi , Mayıs 2007 tarihinden itibaren " Avrupa Birliği Uyumlulaştırılmış İşyeri ve Tüketici
Anketleri Ortak Programı "na dahil olarak, Bankamız ve Avrupa Komisyonu'nun ortak finansman katkısıyla
gerçekleştirilmekte ve ayrıca Resmi İstatistik Programı (RİP) kapsamında yayımlanmaktadır.
İlgili verilere ve yöntemsel açıklama metnine,
http://www.tcmb.gov.tr
İnternet adresindeki
“İstatistikler/Eğilim Anketleri/İktisadi Yönelim Anketi ve Reel Kesim Güven Endeksi” başlığı altından
ulaşılabilir. Veriler ayrıca zaman serisi olarak “İstatistikler/Elektronik Veri Dağıtım Sistemi (EVDS)/Anketler”
başlıkları altında da yer almaktadır.
Anket sonuçları , katılımcıların değerlendirmeleri esas alınarak hesaplanmakta olup, Türkiye Cumhuriyet Merkez
Bankası’nın görüş ve tahminlerini yansıtmamaktadır.
5
İstatistik Genel Müdürlüğü
İKTİSADİ YÖNELİM ANKETİ AĞIRLIKLI TOPLU SONUÇLARI (Denge Değerleri)
OCAK
ŞUBAT
MART
NİSAN
MAYIS
2014
4,9
8,7
6,4
9,4
18,5
18,8
18,8
12,4
9,3
14,2
6,9
10,1
2015
5,3
-3,4
-6,5
2014
-11,1
-11,6
-10,9
-8,4
-8,7
-8,6
-8,9
-10,8
-10,9
-8,2
-11,3
-13,0
2015
-13,7
-16,8
-16,6
2014
-12,9
-13,9
-8,6
-8,7
-5,7
-8,4
-12,0
-11,5
-14,5 -12,7
-12,8
-12,8
2015
-14,4
-15,8
-17,4
Mevcut mamul mal stoklarınızın
seviyesi
2014
5,3
2,8
3,3
3,5
4,8
4,9
3,2
2,2
3,6
-0,1
2,0
3,6
2015
4,0
3,1
6,2
Gelecek üç aydaki üretim hacmi
beklentiniz
2014
13,8
22,1
35,0
36,4
37,0
26,2
22,7
20,6
24,1
18,5
10,1
6,7
2015
14,1
24,4
29,1
Gelecek üç aydaki satış fiyatı
beklentiniz
2014
34,1
30,4
25,3
20,4
15,8
14,4
11,9
12,7
15,6
13,7
12,2
17,5
2015
16,1
18,3
19,6
Gelecek
üç
aydaki
istihdam beklentiniz
2014
6,7
13,3
13,7
15,7
15,7
17,6
15,4
10,7
11,2
8,8
4,7
3,4
2015
7,2
6,0
10,6
2014
1,4
Son üç aydaki üretim hacminiz
Şu
anda
kayıtlı
siparişlerinizin miktarı
toplam
Şu
anda
kayıtlı
siparişlerinizin miktarı
ihracat
toplam
Kayıtlı siparişleriniz ve gelecek
aylardaki talep beklentiniz göz
önüne alındığında, şu andaki
üretim kapasitenizin seviyesi
2015
4,3
Mevcut
sipariş
kayıtlarınız
üretiminizi kaç ay sürdürmenizi
sağlar ?
2014
3,8
2015
4,2
Son üç ayda alınan
siparişlerinizin miktarı
2014
-0,4
6,0
4,4
2015
-2,0
-13,2
-10,7
2014
15,6
21,9
33,9
2015
18,1
25,4
27,8
2014
73,9
73,3
73,1
2015
73,7
72,8
72,4
Son üç ayda yurt içindeki rekabet
gücünüz
2014
2,9
2015
2,9
Son üç ayda Avrupa Birliği
içindeki yurt dışı piyasalarda
rekabet gücünüz
2014
4,8
2015
-7,3
Son üç ayda Avrupa Birliği
dışındaki yurt dışı piyasalarda
rekabet gücünüz
2014
4,1
2015
0,0
Gelecek üç aydaki toplam sipariş
miktarı beklentiniz
2014
12,8
22,9
37,1
2015
19,5
28,4
32,5
Son üç ayda alınan
siparişlerinizin miktarı
ihracat
2014
4,7
5,7
6,5
2015
-0,5
-5,7
-6,0
Şu
anda
kayıtlı
iç
siparişlerinizin miktarı
piyasa
2014
-12,5
-12,4
-14,7
2015
-11,2
-16,6
-14,4
Son üç ayda alınan iç piyasa
siparişlerinizin miktarı
2014
-4,3
1,3
-2,7
2015
1,2
-12,6
-10,8
Gelecek üç aydaki
sipariş beklentiniz
2014
7,0
18,3
34,3
2015
17,2
24,8
29,7
Gelecek üç aydaki iç piyasa satış
fiyatı beklentiniz
2014
33,4
31,9
25,2
2015
17,1
16,8
24,9
Geçmiş on iki aya kıyasla, gelecek
on iki ayda, sabit sermaye yatırım
harcaması beklentiniz
2014
11,8
4,3
5,4
2015
6,7
9,7
5,3
Son üç aydaki ortalama birim
maliyetiniz
2014
42,1
47,0
46,9
2015
26,4
30,1
35,6
Gelecek üç aydaki ortalama birim
maliyeti beklentiniz
2014
48,4
39,6
30,6
2015
30,5
32,5
37,9
Gelecek on iki aylık dönem sonu
itibarıyla, yıllık üretici fiyatları
enflasyonu beklentiniz (Yüzde)
2014
7,8
8,5
8,7
2015
8,4
8,0
8,1
Gelecek üç aylık dönemde kısa
vadeli Türk Lirası kredi faiz oranı
beklentiniz
2014
58,8
45,1
38,3
2015
-6,7
-18,0
-3,3
Sanayi dalınızdaki genel gidişat
konusunda
bir
ay
öncesine
kıyasla görüşünüz
2014
-20,3
-16,2
-9,2
2015
-0,5
-5,2
-11,7
toplam
Gelecek üç aydaki ihracat sipariş
miktarı beklentiniz
Kapasite kullanım oranı
iç
piyasa
HAZİRAN TEMMUZ AĞUSTOS EYLÜL EKİM KASIM ARALIK
2,9
1,7
1,4
3,5
3,5
3,8
16,8
19,2
18,4
18,4
10,8
6,9
15,6
0,8
2,1
33,3
33,2
24,1
21,0
18,9
25,0
18,8
9,2
11,3
74,4
74,4
75,3
74,9
74,7
74,4
74,9
74,5
74,6
2,8
2,3
3,1
4,7
3,2
-2,4
4,4
-1,6
-0,1
40,6
36,9
27,5
24,4
24,3
25,2
17,7
8,6
7,0
14,0
18,2
10,5
7,4
4,3
-0,1
5,6
-5,1
2,2
-9,9
-10,8
-10,1
-12,7
-12,3
-9,0
-13,4
3,0
9,5
11,8
8,8
6,3
4,8
8,8
0,4
2,5
34,2
31,0
25,4
22,8
21,9
18,3
11,1
5,5
3,8
19,8
16,2
13,9
11,3
14,6
14,6
13,5
10,5
15,9
4,2
5,8
8,0
5,1
4,1
6,9
5,2
8,4
5,8
44,4
33,3
28,7
29,2
25,3
25,8
34,8
30,0
22,1
22,9
21,9
24,1
24,7
24,8
29,7
33,1
29,0
31,0
8,7
8,9
8,9
8,8
8,9
9,0
9,1
9,2
9,0
-7,6
-11,1
-23,6
-29,1
-7,4
1,5
23,2
6,5
3,3
7,0
9,3
4,9
1,7
2,4
0,8
-3,4
1,3
-2,9
-14,0 -10,3
Not: İktisadi Yönelim Anketi'nin ağırlıklı ve ağırlıksız toplu sonuçları http://evds.tcmb.gov.tr adresinde zaman serisi olarak yayınlanmaktadır.
6